Gatunki lasotwórcze. Przyrodnicze podstawy gospodarki leśnej. Wykład 2

Transkrypt

1 Wykład 2 Michał Orzechowski Zakład Urządzania Lasu KULGiEL SGGW michal.orzechowski@wl.sggw.pl tel bud 34 pok 1/77 Gatunki lasotwórcze Przyrodnicze podstawy gospodarki leśnej Z czego wynika zróżnicowanie dostępności surowca drzewnego i jego jakości w Polsce? W prezentacji wykorzystano materiały fotograficzne autora oraz pochodzące m.in. z: DGLP Raport o stanie lasów, Borecki T., Orzechowski M., 2007 Puszcze Bory Lasy Polski Oficyna Wyd. FOREST

2 Udział gatunków w lasach państwowych

3 Udział gatunków w produkcji szkółkarskiej

4 Budowa drewna (przypomnienie)

5 Budowa drewna (przypomnienie) iglaste liściaste drewno późne drewno wczesne

6 rodzaj drewna cecha charakterystyczna drewno twardzielowe drewno bielaste (bez twardzieli) twardziel zabarwiona twardziel niezabarwiona oba rodzaje twardzieli iglaste ma przewody żywiczne sosna modrzew daglezja limba świerk brak przewodów żywicznych jałowiec cis jodła liściaste Pierścieniowonaczyniowe dąb grochodrzew jesion wiąz rozpierzchło- naczyniowe jabłoń kasztan topola wierzba jarzębina orzech śliwa buk brzoza grab klon olcha jawor grzusza osika leszczyna

7 Właściwości drewna (gęstość) gatunek Gęstość w stanie suchym [kg/m3] Gęstość po ścince [kg/m3] gatunek Gęstość w stanie suchym [kg/m3] Gęstość po ścince [kg/m3] So Db Św Bk Jd Cis Ol ok

8 Gatunek drewna Drewno - wartość opałowa kwh/mp kwh/kg grab ,2 buk ,2 dąb ,2 jesion ,2 robinia ,1 brzoza ,3 wiąz ,1 klon ,1 olcha ,1 wierzba ,1 topola ,2 drzewa liściaste średnio ,2 daglezja ,4 sosna ,4 modrzew ,4 świerk ,4 jodła ,4 drzewa iglaste średnio ,4 drewno opałowe średnio ,3 Wartości opałowe wysuszonej na powietrzu grubizny w kwh/mp przy wilgotności 15 do 18% masy suchej źródło: ans Peter Ebert "Palenie drewnem we wszystkich rodzajach pieców"

9 SOSNA (Pinus sylvestris L.) So So lim So kos So w So c So b W Polsce na nizinach wszędzie prócz bardzo żyznych siedlisk bagiennych, także na skrajnie ubogich optimum siedliskowe Bśw BMśw LMśw drzewo szybko rosnące, pionierskie, światłożądne, wysokość do 30 m, a na siedliskach korzystniejszych ponad 40 m oraz pierśnica do ponad 100 cm. Trwałość - twardziel dosyć odporna, część bielasta podatna na uszkodzenia przez grzyby i owady. Drewno jest miękkie, lekkie, łatwo łupliwe, dobrze się skrawa i łuszczy (na okleiny). Rysunek dekoracyjny, przyrosty roczne wyraźne. na okleiny, na sklejkę, na cele konstrukcyjne, budowlane wewnętrzne i zewnętrzne, stolarkę okienną i drzwiową, podłogi, podkłady kolejowe, maszty, stemple kopalniane

10 ŚWIERK (Picea abies Karst.) Św preferuje siedliska nieco wilgotniejsze BMw, LMw cieniowytrzymały posiada,. wysokość do 50 m i pierśnica do 200 cm. Strefa korzeniowa jest płytka, talerzowa, - drzewa podatne na wiatrowały. Trwałość drewna - niewielka; drewno nieodporne na warunki atmosferyczne, miękkie Zastosowanie Jako drewno okleinowe (skrawane), na okładziny; drewno konstrukcyjne na cele budowlane zewnętrzne i wewnętrzne; na podłogi i schody; w budownictwie wodnym, w górnictwie instrumenty muzyczne (drewno rezonansowe), dla przemysłu celulozowo-papierniczego, płyt wiórowych i pilśniowych. So Św

11 JODŁA (Abies alba Mill.) Jd Jodła jest gatunkiem dobrze znoszącym ocienienie. Gatunek ten ma duże wymagania glebowe, potrzebuje gleb żyznych, świeżych (LMśw, Lśw). Zastosowanie Drewno jest uważane za nietrwałe Drewno tartaczne i zapałczane, papierówka na celulozę siarczynową, kopalniaki, słupy teletechniczne, słupy budowlane, stolarka używana w budownictwie wodnym

12 DĄB (Quercus robur L.) Db, Dbsz, Dbb, Dbc W Polsce na nizinach wszędzie prócz siedlisk bardzo ubogich optimum siedliskowe LMśw Lśw Lw drzewo wolnorosnące, wymaga ocienienia z boku, Trwałość - twardziel b. odporna, biel podatny na uszkodzenia przez grzyby i owady odziela się przed przerobem.

13 BUK (Fagus silvatica L.) Bk duże wymagania dotyczące gleby i klimatu. Preferuje siedliska LM, L. klimat umiarkowany o charakterze oceanicznym Wolno rosnące, cieniowytrzymałe w młodości Trwałość niewielka Zastosowanie: Drewno okleinowe; na sklejki, na meble, okładziny i parkiet; drewno konstrukcyjne średnich wymagań; na płyty wiórowe i pilśniowe, papier i celulozę, nadaje się do toczenia i gięcia

14 BRZOZA Brz, Brzb, Brzo Gatunek pionierski, światłożądny, o skromnych wymaganiach siedliskowych obradza już w 10 roku życia (na wolnej przestrzeni),. owocuje co roku, brzoza omszona (Betula pubescens) brzoza karpacka (Betula carpatica ) brzoza brodawkowata (Betula verrucosa) brzoza czarna (Betula obscura) brzoza niska (Betula humilis) brzoza ojcowska (Betula oycoviensis) brzoza karłowata (Betula nana L.). Zastosowanie na okleiny; przeważnie jako okleiny skrawane obwodowo, - do produkcji sklejek; - na meble, okładziny i parkiet; - do produkcji celulozy i papieru, płyt, - odpowiednie do toczenia i snycerki czeczotka

15 OLCHA (OLSZA) (Alnus glutinosa Gaertn.) Ol Dobrze rośnie na glebach wilgotnych, głębokich, żyznych - Ols, Ols jesionowy często wzdłuż rzek i strumieni i na terenach zalewowych. Najlepszy wzrost wykazuje, gdy woda gruntowa jest ruchoma. Zastosowanie Drewno okleinowe na okleiny skrawane płasko i obwodowo, drewno konstrukcyjne na budowle wodne, drewno specjalne do produkcji płyt wiórowych i pilśniowych, papieru i celulozy, Alnus viridis DC - olsza zielona Alnus incana Moench - olsza szara

16 JESION (Fraxinus exelsior L.) Js to jedno z najcenniejszych, szlachetnych gatunków rodzimych drzew liściastych. Wymaga gleb żyznych, głębokich, pulchnych, wilgotnych lub mokrych, bardzo wrażliwy na przymrozki Zastosowanie: drewno na okleiny; do produkcji mebli, okładzin, parkietu; drewno konstrukcyjne średnich wymagań szczególnie do zabudowy wnętrz; specjalne drewno do wyrobu sprzętu sportowego, przy budowie łodzi, nadaje się do obróbki toczeniem i do snycerki

17 Gatunki obce Ak (Rb- Robinia akacjowa) Dbc (Dąb czerwony) Quercus rubra

18 Czm am Czeremcha amerykańska

19 Dg Daglezja Klon jesionolistny

20 Dg Daglezja Coordinates: N W No: 168 (list of all attractions) Address: Alternate name: Species: Height: Diameter: North America, United States, Oregon, Coos County, valley of Brummit Creek, 5 km northeast from Sitkum Brummet Fir, Brummitt Fir coast Douglas fir (Pseudotsuga menziesii var. menziesii (Mirb.) Franco) 99.4 m 3.54 m Volume: 237 m 3

21 Klon jesionolistny

22 Zamieranie gatunków

23 defoliacja

24 defoliacja Lepiej? Gorzej? Czy raczej zawodny parametr?