Prawo międzynarodowe dotyczące stosunków kulturalnych. KONWENCJE UNESCO dot. KULTURY

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Prawo międzynarodowe dotyczące stosunków kulturalnych. KONWENCJE UNESCO dot. KULTURY"

Mikołaj Wierzbicki
9 lat temu
Przeglądów:

1 Prawo międzynarodowe dotyczące stosunków kulturalnych KONWENCJE UNESCO dot. KULTURY

2 konwencje UNESCO dot. ochrony dziedzictwa kulturalnego Konwencja o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego (Haga, 1954) Konwencja dotycząca środków zmierzających do zakazu i zapobiegania nielegalnemu przywozowi, wywozowi i przenoszeniu własności dóbr kultury (Paryż, 1970) Konwencja dotycząca Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego (Paryż, 1972) Konwencja dotycząca podwodnego dziedzictwa kulturalnego (Paryż, 2001) Konwencja dotycząca ochrony kulturalnego dziedzictwa niematerialnego (Paryż, 2003) Konwencja w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego (2005)

zakazu i zapobiegania nielegalnemu przywozowi, wywozowi i przenoszeniu własności dóbr kultury (Paryż, 1970) Konwencja dotycząca Światowego Dziedzictwa

3 I. Konwencja o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego (Haga, 1954) Kontekst: II Wojna Światowa Definicja dóbr kultury: opisowa Kryteria ochrony: Etniczne - narodowy charakter dzieła Estetyczne - artystyczne wykonanie praetium affectionis emocjonalne przywiązanie

opisowa Kryteria ochrony: Etniczne - narodowy charakter dzieła

4 Operacje zabezpieczające 1) profilaktyka na wypadek sytuacji wyjątkowych Status obiektu chronionego mają m.in.: schrony, w których przechowywane są dobra kultury nieruchomości mające status zabytku Międzynarodowy Rejestr Dóbr Kultury Objętych Ochroną Specjalną BŁĘKITNA TARCZA

: schrony, w których przechowywane są dobra kultury nieruchomości

5 2) W fazie konfliktu zasada poszanowania dóbr kulturalnych przeciwnika zobowiązanie do przeciwdziałania grabieży, kradzieżom i sprzeniewierzeniom oraz do powstrzymywania się od rekwirowania ruchomych dóbr kultury 3) Po zakończeniu działań wojennych Zwrot dóbr kultury

i sprzeniewierzeniom oraz do powstrzymywania się od rekwirowania

6 II Protokół do konwencji haskiej (1999 r.) wprowadza m.in. wzmocnioną ochronę dóbr kulturalnych. Warunki (art. 10 Protokołu II): - chodzi o dziedzictwo kulturalne o największym znaczeniu dla ludzkości; - jest ono chronione na mocy odpowiednich krajowych środków prawnych i administracyjnych uznających jego wyjątkową wartość kulturową i historyczną i zapewniających ochronę w najwyższym stopniu; - nie jest wykorzystywane do celów wojskowych lub dla osłony miejsc wojskowych i strona, która sprawuje władzę nad tym dobrem kulturalnym złożyła deklarację, potwierdzającą, że nie zostanie ono w ten sposób wykorzystane. Zniszczenie w 1991 r. Starego Miasta w Dubrowniku(Chorwacja) wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa

uznających jego wyjątkową wartość kulturową i historyczną i zapewniających ochronę w najwyższym stopniu; - nie jest wykorzystywane do celów wojskowych lub dla osłony miejsc

7 II. Przestępczość w zakresie dóbr kultury Polska: tysiąc przestępstw rocznie; kradzież ok tys. dzieł sztuki Kobierzec tzw. Polski, arabeskowy, Persja, I poł. XVII - zrabowany przez hitlerowców - odzyskany w 1997 r. Wysoki stopień zagrożenia: Francja, Włochy, Niemcy, Belgia, Czechy, państwa afrykańskie, Afganistan i Irak

8 Konwencja dotycząca środków zmierzających do zakazu i zapobiegania nielegalnemu przywozowi, wywozowi i przenoszeniu własności dóbr kultury (Paryż, 1970) KONWENCJA PARYSKA

9 Artykuł 1 zawiera obszerny spis przedmiotów sztuki zasługujących na ochrone miedzynarodową: - dobra, które ze względów religijnych lub świeckich uznawane są przez każde Państwo za mające znaczenie dla archeologii, prehistorii, literatury, sztuki lub nauki. M.in.: > rzadkie zbiory i okazy z dziedziny zoologii, botaniki, mineralogii i anatomii > dobra mające związek z historią, w tym również z historią nauki i techniki, historią wojskowości i historią społeczną > przedmioty uzyskane drogą wykopalisk archeologicznych (legalnych i nielegalnych) > antyki liczące ponad 100 lat > dobra, przedstawiające wartość artystyczną > rzadkie rękopisy i inkunabuły, dawne książki, dokumenty > archiwa > liczące ponad sto lat meble oraz dawne instrumenty muzyczne

: > rzadkie zbiory i okazy z dziedziny zoologii, botaniki, mineralogii i anatomii > dobra mające związek z historią, w tym również z historią nauki i techniki, historią wojskowości i

10 Artykuł 2 Nielegalny przywóz, wywóz i przenoszenie własności dóbr kultury stanowią jedną z głównych przyczyn zubożenia dziedzictwa kulturalnego krajów, z których te dobra pochodzą oraz współpraca międzynarodowa jest jednym z najbardziej skutecznych środków ochrony ich dóbr kultury przed wszystkimi związanymi z tym niebezpieczeństwami.

dobra pochodzą oraz współpraca międzynarodowa jest jednym z najbardziej skutecznych

11 Artykuł 5 Państwa Strony Konwencji zobowiązują się do utworzenia na swoim terytorium (...) krajowych służb ochrony dziedzictwa kulturalnego Funkcje służb: a) przyczynianie się do opracowywania projektów tekstów ustaw i przepisów b) ustanowienie i prowadzenie na bieżąco ( ) wykazu ważnych dóbr kultury, publicznych i prywatnych, których wywóz stanowiłby zubożenie narodowego dziedzictwa kulturalnego c) popieranie rozwoju lub tworzenie instytucji naukowych i technicznych (muzea, biblioteki, archiwa, laboratoria, pracownie itp.), koniecznych do zapewnienia konserwacji i upowszechniania dóbr kultury; d) organizowanie nadzoru wykopalisk archeologicznych g) czuwanie, aby każdej sprawie zniknięcia dobra kultury nadany został odpowiedni rozgłos

) wykazu ważnych dóbr kultury, publicznych i prywatnych, których wywóz stanowiłby zubożenie narodowego dziedzictwa kulturalnego c) popieranie rozwoju lub tworzenie instytucji naukowych

12 Artykuł 6 wszystkie wywożone zgodnie z przepisami dobra kultury powinny być zaopatrzone w zaświadczenie, że wywóz danego dobra kultury odbywa się zgodą państwa

13 Artykuł 7 Państwa Strony niniejszej Konwencji zobowiązują się: podjąć wszelkie konieczne środki ( ) w celu zapobieżenia nabywaniu przez muzea i inne instytucje tego typu (...) dóbr kultury pochodzących z innego Państwa, które zostały nielegalnie wywiezione po wejściu w życie niniejszej Konwencji zakazać przywozu dóbr kultury skradzionych z muzeum lub z zabytkowej budowli publicznej, religijnej lub świeckiej podjąć odpowiednie środki w celu odzyskania i zwrotu dóbr kultury skradzionych i wywiezionych

..) dóbr kultury pochodzących z innego Państwa, które zostały nielegalnie wywiezione po wejściu w życie niniejszej Konwencji

14 Artykuł 9 Każde Państwo Strona niniejszej Konwencji, którego dziedzictwo kulturalne jest zagrożone grabieżą materiałów archeologicznych lub etnologicznych, może odwołać się do innych zainteresowanych Państw > możliwość przeprowadzenia interwencji międzynarodowych

archeologicznych lub etnologicznych, może odwołać się do innych

15 III. Konwencja dotycząca Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego Paryż, 1972,,dobra kultury są jednym z głównych elementów cywilizacji i kultury narodów''

16 definicje DZIEDZICTWO NATURALNE DZIEDZICTWO KULTURALNE: Zabytki m.in. dzieła architektury, rzeźby, formacje archeologiczne wartościowe dla całej ludzkości Zespoły budowli cennych ze wzlędów na architketurę lub integrację w krajobrazie Miejsca zabytkowe dzieła człowieka lub człowieka i przyrody, stanowiska archeologiczne pomniki przyrody utworzone przez formacje biologiczne lub fizyczne formacje geologiczne i fizjograficzne stanowiące siedlisko zagrożonych zagładą gatunków zwierząt i roślin

dzieła architektury, rzeźby, formacje archeologiczne wartościowe dla całej ludzkości Zespoły budowli cennych ze wzlędów na

17 Lista Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego Aby obiekt został wpisany na Listę musi reprezentować,,unikatową uniwersalną wartość i spełniać m.in. 1 z 10 kryteriów zawartych w przepisach wykonawczych Pierwsza lista z 1978 r.: 12 obiektów Obecnie: 962 obiekty w 157 krajach

18 Przykładowe kryteria KRYTERIA KULTUROWE I. "reprezentować arcydzieło ludzkiego geniuszu twórczego" II. "przedstawiać ważną wymianę ludzkich wartości, na przestrzeni dziejów lub w obszarze danego regionu świata, w zakresie rozwoju architektury lub technologii, w sztukach monumentalnych, urbanistyce lub projektowaniu krajobrazu" V. "przedstawiać szczególny przykład tradycyjnego ludzkiego osadnictwa, zagospodarowania ziemi lub morza, reprezentatywny dla danej kultury KRYTERIA PRZYRODNICZE VII. "obejmować wyjątkowe zjawiska przyrodnicze lub tereny szczególnego naturalnego piękna i o estetycznym znaczeniu" IX. "przedstawiać szczególny przykład toczących się procesów ekologicznych i biologicznych, istotnych dla ewolucji i rozwoju lądowych, słodkowodnych, przybrzeżnych i morskich ekosystemów lub społeczności roślin i zwierząt"

projektowaniu krajobrazu" V. "przedstawiać szczególny przykład tradycyjnego ludzkiego osadnictwa, zagospodarowania ziemi lub morza, reprezentatywny dla danej kultury KRYTERIA PRZYRODNICZE VII.

19 Przykłady obiektów wpisanych na Listę Dolina M'Zab, Algieria Historyczne Zabytki Starożytnego Kioto Persepolis, Iran Delta Saloum, Senegal

20 Polskie obiekty na liście Stare Miasto w Krakowie Zabytkowa kopalnia soli w Wieliczce Obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau Białowieski Park Narodowy - (wspólnie z Białorusią) Starówka w Warszawie Stare Miasto w Zamościu - przykład renesansowej zabudowy miejskiej Średniowieczny zespół miejski Torunia Zamek Krzyżacki w Malborku Kalwaria Zebrzydowska: manierystyczny zespół architektoniczny i krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy z XVII w. Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy Drewniane kościoły południowej Małopolski i Podkarpacia - Binarowa, Blizne, Dębno Podhalańskie, Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa Park Mużakowski nad rzeką Nysą (wspólnie z Niemcami) Hala Stulecia (Hala Ludowa) we Wrocławiu

Zebrzydowska: manierystyczny zespół architektoniczny i krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy z XVII w.

22 Jak chronić dziedzictwo? Obowiązek zapewnienia ochrony konserwacji Ustanowienie służb ochrony Kształcenie specjalistów w dziedzinie ochrony, konserwacji i waloryzacji dziedzictwa obowiązek sporządzania raportów o stanie zachowania obiektów Możliwość skorzystania z pomocy międzynarodowej (finansowej, artystycznej, naukowej, technicznej)

24 Przypadki niszczenia dziedzictwa światowego Meczet w Timbuktu (Mali)

Podobne dokumenty

Autor scenariusza: Krystyna Jakubowska. Blok tematyczny: Koniec lata. Scenariusz nr 10

Autor scenariusza: Krystyna Jakubowska Blok tematyczny: Koniec lata Scenariusz nr 10 I. Tytuł scenariusza: Krajobrazy kulturowe i naturalne. II. Czas realizacji: 2 jednostki lekcyjne. III. Edukacje (3