RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTER ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI

Transkrypt

1 Warszawa, dnia 23 marca 2015 r. RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTER ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI BM-WP Pan Radosław Sikorski Marszałek Sejmu RP Szanowny Panie Marszałku, w nawiązaniu do pism z dnia 19 lutego 2015 r. przekazujących interpelacje Posła na Sejm Pana Henryka Kmiecika w sprawie środków wydatkowania na rzecz spółek wodnych przez: Podlaski Białymstoku (7887), Świętokrzyski Wojewódzki w Kielcach (7870), Pomorski Gdańsku (7858), Lubuski Gorzowie Wielkopolskim (7859), Łódzki Łodzi (7888), Lubelski Lublinie (7860), Dolnośląski e Wrocławiu (7885), Kujawsko-Pomorski Bydgoszczy (7886), Małopolski Krakowie (7862), Wielkopolski Poznaniu (7889), Mazowiecki Warszawie (7884), Śląski Katowicach (7883), Podkarpacki Rzeszowie (7861), Warmińsko-Mazurski Olsztynie (7869), Opolski Opolu (7863), Zachodniopomorski Szczecinie (7871), poniżej przedstawiam informacje uzyskane z poszczególnych urzędów wojewódzkich. 1/7

2 Nazwa urzędu wojewódzkiego Dolnośląski Wojewódzki we Wrocławiu Świętokrzyski Kielcach Małopolski Krakowie Liczba wniosków dot. udzielenia dotacji podmiotowej, które wpłynęły do uw w latach Liczba wniosków załatwionych pozytywnie Wysokość środków przekazanych przez uw dla spółek wodnych w latach w tys. zł , , ,00 Syntetyczna opinia nt. dotychczasowej działalności spółek wodnych Działalność spółek wodnych oceniam pozytywnie, gdyż wykonane przez spółki wodne prace przyczyniają się do poprawy istniejących stosunków wodno-gruntowych w glebie oraz w znacznym stopniu zabezpieczają przed wystąpieniem lokalnych podtopień w przypadku intensywnych opadów deszczu. Przekazane spółkom wodnym środki pozwoliły na wykonanie konserwacji rowów na długości ok. 121 km w 2012 r., 120 km w 2013 r. oraz 114 km w 2014 r. Większość spółek wodnych według naszej opinii podejmuje działalność szczątkową ze względu na brak funduszy na działalność spółki oraz odmowy płacenia składek przez członków spółek. Niewielka ilość wciąż tych samych spółek indywidualnych i zrzeszonych w związkach wykazuje aktywność i dostaje wsparcie w postaci dotacji podmiotowej. Środki z budżetu Wojewody Małopolskiego i z rezerwy celowej Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi przeznaczone na bieżące utrzymanie wód i urządzeń melioracji szczegółowych nie są wystarczające na pełną realizację zadań w tym zakresie. Obszar zmeliorowanych gruntów w województwie małopolskim wynosi ha, z czego tylko ha tj. 77,27% objęta jest działalnością spółek wodnych. Łączna długość rowów melioracyjnych wynosi km, z tego km tj. 30,84% rowów melioracyjnych objętych było utrzymaniem. W województwie małopolskim zarejestrowano ogółem 172 spółki wodne, w tym tylko 39 tj. 22,67% spółek wodnych korzystało z dotacji podmiotowej w 2013 r. Brak wymaganych zabiegów konserwacyjnych prowadzi do przyspieszonej dekapitalizacji urządzeń, ich niszczenia i znacznego ograniczenia funkcjonalności, co jest skutkiem: wypłycenia rowów melioracyjnych w wyniku ich zamulenia i zarośnięcia oraz niszczenia skarp przez zwierzęta. 2/7

3 Śląski Katowicach Wielkopolski Poznaniu Opolski Opolu , , ,00 Zniszczenia przepustów i zastawek uniemożliwia prowadzenie racjonalnej gospodarki wodnej a wieloletnie zaniedbania w konserwacji urządzeń spowodowały, że wymagają one często odbudowy. Zły stan urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, a zwłaszcza rowów melioracyjnych jest przyczyną powstania lokalnych powodzi. Biorąc pod uwagę : - wykorzystanie środków finansowych w całości i zgodnie z przeznaczeniem, - terminowe składanie wniosków o udzielenie dotacji oraz sprawozdań, - brak negatywnych wyników kontroli w poszczególnych spółkach wodnych tutejszy urząd pozytywnie opiniuje dotychczasową działalność spółek wodnych z terenu województwa śląskiego. Wielkopolski Poznaniu pozytywnie opiniuje działalność spółek wodnych z terenu województwa wielkopolskiego. Dotacja w analizowanym okresie była rozliczana przez spółki terminowo i wykorzystana zgodnie z przeznaczeniem. Na terenie województwa opolskiego formalnie zarejestrowane są 63 spółki wodne (wg stanu na koniec 2013 r.), z czego jedynie około 20 spółek składa wnioski do Wojewody Opolskiego o przyznanie dotacji podmiotowej. Z powyższego wynika, że sprawność funkcjonowania spółek jest różnorodna, zarówno w aspekcie ściągalności składek członkowskich, jak i starań o dodatkowe środki np. z budżetu państwa. Wydaje się, iż czynnikami decydującymi o efektywności działania spółek, są przede wszystkim kompetencje i zaangażowanie osób sprawujących ich kierownictwo. Zauważyć należy, iż spółki "wiodące" w pozyskiwaniu dotacji z budżetu państwa, zwykle wykorzystują te dotacje w całości pomimo konieczności wniesienia 20% wkładu własnego, co pozytywnie świadczy o wykonywaniu ich zadań statutowych. Z analizy wniosków o dotacje tych spółek wynika, że również większa część ich składek członkowskich przeznaczana jest na prace konserwacyjne na urządzeniach melioracji wodnych szczegółowych. Należy zauważyć, że wnioski o dotacje składa zwykle ta sama grupa spółek - na przestrzeni 3 ostatnich lat w grupie tej pojawiły się jedynie 3 nowe spółki - zatem możliwość uzyskania dotacji nie ma większego wpływu na działalność nieaktywnych spółek, niemniej jednak w znacznym zakresie zwiększa możliwości działania spółkom operatywnym. Tutejszy nie posiada jednak precyzyjnych danych na temat działalności pozostałych spółek (nie ubiegających się o dotacje), zgodnie bowiem z przepisami ustawy Prawo wodne, organem nadzoru nad spółkami wodnymi jest starosta. 3/7

4 Warmińsko- Mazurski Olsztynie Mazowiecki Warszawie Podkarpacki Rzeszowie , , ,00 W analizowanym okresie odnotowano zwiększoną aktywność działalności spółek wodnych na terenie woj. warm-maz. Wartość wykonanych prac z zakresu melioracji wodnych szczegółowych wykonanych przez spółki wodne w 2013 r. wyniosła łącznie 3,6 mln zł i była wyższa w stosunku do 2012 r. o 30% i aż o 96% w stosunku do 2011 r. W 2014 r. wartość składek członkowskich wyniosła ok. 2,06 mln zł i była wyższa o 20% niż w 2013 r. W 2013 r. udział środków z budżetu państwa w finansowaniu działalności spółek wodnych osiągnął poziom 29%, a w 2012 r. -30%. W ubiegłym roku w woj. warm-maz. została utworzona jedna spółka wodna. W-M UW w Olsztynie skontrolował w latach r. 8 spółek wodnych w zakresie prawidłowości wykorzystania dotacji z budżetu państwa. W wyniku przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości związanych z wykorzystaniem przekazanych dotacji. Przyznane dotacje zostały wykorzystane w sposób celowy i zgodnie z przeznaczeniem. Na terenie województwa mazowieckiego zarejestrowanych jest 270 spółek wodnych (dane z katastru wodnego, stan na dzień r.). Z pomocy finansowej w postaci dotacji podmiotowej z budżetu państwa, w ostatnich trzech latach, korzysta średnio 200 spółek, co stano ok. 74%. Za pieniądze z dotacji podmiotowej w 2012 r. przeprowadzono konserwację 746 km rowów melioracyjnych oraz usunięto 366 awarii drenarskich, w 2013 r. przeprowadzono konserwację 1005 km rowów melioracyjnych oraz usunięto 1199 awarii drenarskich, natomiast w 2014 r. przeprowadzono konserwację ponad 1108 km rowów melioracyjnych oraz usunięto 519 awarii drenarskich. Dużym problemem dla spółek wodnych i związków spółek wodnych jest egzekwowanie od członków spółek wodnych terminowego płacenia składek na rzecz spółek wodnych i ich związków. W wyniku tego spółki mają ogromne problemy z wykonywaniem prac melioracyjnych, gdyż ich budżet pochodzi przede wszystkim z ww. składek. Z danych posiadanych przez Mazowiecki Warszawie wynika, że dla spółek wodnych, które ubiegają się o dotacje podmiotową z MUW, średnia ściągalność składek członkowskich wykazuje tendencję wzrostową z 67% w roku 2011 do 77% w roku Obserwuje się wzrost aktywności spółek wodnych na terenie województwa mazowieckiego. W ostatnich latach obserwuje się zwiększone zaangażowanie finansowe i dbałość o istniejące systemy melioracji wodnych szczegółowych ze strony spółek wodnych. Dodatkowo główne kryterium decydujące o wysokości przyznanej z budżetu wojewody dotacji (ściągalność składek członkowskich) stało się czynnikiem stymulującym działalność spółek wodnych. Część z nich - chcąc uzyskać wyższy poziom dofinansowania - znacznie 4/7

5 Kujawsko- Pomorski Bydgoszczy Lubelski ,00 53 wnioski od spółek Wszystkie wnioski 2.175,00 podniosła ściągalność składek, w niektórych przypadkach osiągając poziom blisko 100%, co miało przełożenie na zwiększenie wysokości środków finansowych na realizację robót konserwacyjnych. Wypracowano specjalną procedurę rozdysponowania środków w oparciu o zapisy art. 178 Prawa wodnego, które nakładają również na właściwego starostę obowiązek nadzorowania działalności poszczególnych spółek wodnych. W związku z tym corocznie starostowie na wniosek tutejszego Urzędu, weryfikują przekazywane informacje o działalności spółek wodnych, w postaci szczegółowych danych liczbowych przygotowanych przez spółki, które po sprawdzeniu są następnie kierowane do Wydziału Środowiska, Rolnictwa i Rozwoju Wsi Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy. Przekazane do Wydziału Środowiska, Rolnictwa i Rozwoju Wsi wnioski spółek wodnych są poddawane szczegółowemu badaniu merytorycznemu i dogłębnej analizie, na podstawie której wyznacza się ogólne zasady podziału dotacji, jednolite dla wszystkich podmiotów w danym roku. Ostateczny podział kwot dotacji oraz zasady rozdysponowania zatwierdza Wojewoda Kujawsko-Pomorski. Analogicznie przebiega proces rozliczania się spółek wodnych z dotacji, przy którym istotną rolę pełnią również starostowie, gdyż to oni potwierdzają zakres i wykonanie prac określonych w decyzji finansowej Wojewody. Ponadto corocznie odbywają się kontrole w wybranych spółkach wodnych z rozliczenia zadań zrealizowanych ze środków budżetowych dział 010 Rolnictwo i łowiectwo, rozdział Spółki wodne, 2580 oraz z rozliczenia zadań zrealizowanych ze środków budżetowych z rezerwy celowej poz. 54 dział Rolnictwo i łowiectwo, rozdział Spółki wodne, Dotacje podmiotowe otrzymują tylko te podmioty, które prężnie oraz w pełni realizują obowiązki statutowe oraz przeprowadzają Walne Zgromadzenia Członków. Dotacje są uruchamiane w dwóch lub trzech transzach. Wyniki kontroli w spółkach wodnych potwierdzają ich wyjątkową przydatność do gospodarowania zasobami wodnymi w urządzeniach melioracji wodnych szczegółowych, dobrą organizację pracy oraz pełną realizację zadań statutowych. Pozostałe spółki nie występują o pomoc finansową do Wojewody, zaś ich działalność jest dość ograniczona. Na terenie województwa lubelskiego działa 55 spółek wodnych, utrzymują one swoja działalność działają dzięki zwiększonej dotacji z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Wiele 5/7

6 Lublinie Lubuski Gorzowie Wlkp. Łódzki Łodzi Podlaski Białymstoku Pomorski Gdańsku gminnych 18 wniosków od spółek rejonowych zostały rozpatrzone pozytywnie 58 wniosków , , , ,00 spółek w latach wcześniejszych była wpisana do katastru wodnego, ale z braku środków zawiesiła działalność, a obecnie trudniej jest je reaktywować. Na terenie gdzie działa spółka, urządzenia melioracyjne szczegółowe są utrzymane w miarę w dobrym stanie, awarie urządzeń drenarskich i innych usuwane są na bieżąco. Znacznie zwiększyła się ściągalność składek członkowskich. Dotychczas przeprowadzono w spółkach i rejonowych związkach 19 kontroli i widać w terenie znaczną poprawę ich działalności. Wiele spółek i rejonowych związków, aby poprawić swoją kondycję finansową uczestniczy w przetargach na konserwację melioracji podstawowych. Na 83 gminy będące w administracji województwa Lubuskiego w 2012 r. działało 16 gminnych spółek wodnych, w 2013 r. 19, a w 2014 r. 23 spółki wodne. Od 2012 r. powstało bądź wznowiło swoją działalność 7 gminnych spółek wodnych. Działające spółki wodne prowadzą swą działalność statutową polegającą przede wszystkim na utrzymaniu i konserwacji rowów szczegółowych. Działalność ich wspierana jest poprzez dotację podmiotowe samorządów gminnych i wojewody, natomiast są trudności w ściąganiu składek członkowskich przez gminne spółki wodne. Działalność gminnych spółek wodnych na terenie województwa należy ocenić pozytywnie. Na przestrzeni ostatnich pięciu lat na terenie województwa łódzkiego wzrosła liczba spółek wodnych o ponad 10%, które wnioskowały o przyznanie dotacji podmiotowej. Środki przekazywane spółkom wodnym wykorzystane zostały w 100% zgodnie z planowanym ich przeznaczenie tj. na bieżącą konserwację urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, kontrole wykorzystania środków dotacji nie wykazały nieprawidłowości. Wszystkie gminne spółki wodne, które składały wnioski otrzymały dotację. Należyte utrzymanie urządzeń melioracyjnych wymaga dużych nakładów finansowych, dlatego spółki wodne posiadające większą liczbę członków radzą sobie z tymi zadaniami lepiej. Jednakże istnienie nawet niewielkiej spółki wodnej powoduje, że stan urządzeń melioracji wodnych szczegółowych na terenie jej działania jest dużo lepszy niż na terenach, w których o ich stan dbają wyłącznie właściciele gruntów. PUW w Białymstoku działalność spółek wodnych na terenie województwa podlaskiego ocenia pozytywnie. Z zarejestrowanych 80 spółek wodnych w województwie pomorskim co roku dotacją zainteresowanych jest ok. 30 (38%) spółek. O udzielenie dotacji występują zazwyczaj te same spółki wodne. W związku z powyższym działalność ich zaopiniowano na poziomie przeciętnym. 6/7

7 Zachodniopomo rski Szczecinie ,00 Z budżetu Wojewody Zachodniopomorskiego od wielu lat udzielana jest pomoc dla spółek wodnych, których podstawowym zadaniem jest utrzymanie i eksploatacja urządzeń melioracji wodnych szczegółowych. Dotacje stanowią ważną formę pomocy państwa dla działalności statutowej spółek wodnych. Wieloletnie zaniedbania w zakresie utrzymania urządzeń melioracji wodnych szczegółowych powodują zwiększenie kosztów na ich konserwację. Działanie spółek przynosi szybko widoczne efekty. Corocznie wzrasta zainteresowanie tą formą pomocy - na terenie woj. zachodniopomorskiego tworzone są nowe spółki wodne. Współpraca ze spółkami wodnymi układa się od lat bardzo dobrze, rozliczenia dotacji przesyłane są terminowo, a dotychczas przeprowadzane kontrole nie wykazały nieprawidłowości. Z poważaniem, z up. Ministra Administracji i Cyfryzacji Marek Wójcik Podsekretarz Stanu /podpisano elektronicznie/ Do wiadomości: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów 7/7