Przepis na zdrowie jesienna akcja zdrowego odżywiania

Transkrypt

1 Przepis na zdrowie jesienna akcja zdrowego odżywiania Zespół Szkół Specjalnych w Mrągowie

2 Spis treści Wstęp Formy realizacji projektu 4 2. Zajęcia dydaktyczne z przedmiotu technika.. 5 Żywienie rodziny z uwzględnieniem potrzeb dzieci w wieku szkolnym.. 6 Potrzeby pokarmowe człowieka, dzienne zapotrzebowanie na składniki odżywcze Warzywa i owoce magazynami witamin rodzaje witamin i ich zawartość w warzywach i owocach Sałatka buraczana przepis i wykonanie Sałatka jarzynowa przepis i wykonanie Kapusta pekińska z warzywami przepis, wykonanie Kapusta pekińska z warzywami przepis, wykonanie (wersja obrazkowa)..12 Zupa jarzynowa przepis, wykonanie Zajęcia pozalekcyjne Koło komputerowe Koło ekologiczne Gazetka szkolna na korytarzu szkolnym Gazetka reklamowa Konkurs 18 Zakończenie 19 Bibliografia 20 2

3 Wstęp Jesień to pora roku sprzyjająca zmianie nawyków żywieniowych. W tym czasie dojrzewają owoce i warzywa, z których często wytwarzane są przetwory. Dostępność owoców i warzyw w sklepach i na targu jest większa niż zimą. Szczególnie w tym okresie, na różnych zajęciach lekcyjnych, podejmowana jest tematyka zdrowego odżywiania. Często podręczniki tak właśnie są ułożone, że narzucają tematykę zdrowego odżywiania, spożywania dużej ilości warzyw i owoców, przestrzegania regularnego spożywania posiłków (szczególnie przez dzieci i młodzież w wieku szkolnym). Nasza szkoła kształci uczniów na wszystkich szczeblach nauczania, zaczynając od szkoły podstawowej, a kończąc na zasadniczej szkole zawodowej, w której mamy trzy kierunki bardzo ściśle związane z żywieniem, mianowicie; kucharz, piekarz i cukiernik. Uczniami są dzieci i młodzież o szczególnych potrzebach edukacyjnych tzn. z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym. Jednakże proces kształcenia przebiega podobnie jak w innych szkołach. W przypadku uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym, którzy nie posiadają umiejętności czytania i pisania, nauczyciele dostosowują treści nauczania do ich potrzeb i możliwości tzn. przepisy tworzone są w postaci obrazkowej. 3

4 1. Formy realizacji projektu Akcja przebiegała w następujących formach: jako zajęcia dydaktyczne z przedmiotu technika, na zajęciach pozalekcyjnych: koła komputerowego, koła ekologicznego. w formie gazetki na korytarzu szkolnym, w formie gazetki reklamowej, w formie konkursu na najlepszy przepis (w klasach szkoły podstawowej i gimnazjum), jako praca dodatkowa na ocenę celującą z techniki. Uczniowie mogli skorzystać z przepisów podawanych na lekcjach techniki. 4

5 2. Zajęcia dydaktyczne z przedmiotu technika Jesienią, zajęcia z przedmiotu technika przebiegają pod hasłem Surówki i sałatki zdrowie, na co dzień. Powyższe zajęcia, przeprowadzane są od IV klasy szkoły podstawowej. Zajęcia lekcyjne przeprowadzane są przede wszystkim w formie praktycznej: redagowanie przepisów i wykonywanie według nich surówek i sałatek, których składnikami są owoce i warzywa oraz inne produkty, niezbędne w jadłospisie młodego człowieka. Zajęcia te poprzedzone są lekcjami na temat zdrowego odżywiania. Środkiem dydaktycznym, który ułatwił uczniom zrozumienie i zapamiętanie treści z zakresu odżywiania były prezentacje przygotowane specjalnie na te zajęcia. Pomocny okazał się również film edukacyjny Przepis na zdrowie. Tematy lekcji teoretycznych: Żywienie rodziny z uwzględnieniem potrzeb dzieci w wieku szkolnym klasa V Potrzeby pokarmowe człowieka, dzienne zapotrzebowanie na składniki odżywcze klasa VI Warzywa i owoce magazynami witamin rodzaje witamin i ich zawartość w warzywach i owocach klasa II Gimnazjum Tematy lekcji praktycznych: Sałatka buraczana przepis, wykonanie klasa V Sałatka jarzynowa przepis, wykonanie klasa VI Kapusta pekińska z warzywami przepis, wykonanie klasa II Gimnazjum, Kapusta pekińska z warzywami przepis, wykonanie II Gimnazjum uczniowie z upośledzeniem w stopniu umiarkowanym i znacznym (wersja obrazkowa) Zupa jarzynowa przepis, wykonanie II Gimnazjum uczniowie z upośledzeniem w stopniu umiarkowanym i znacznym 5

6 Żywienie rodziny z uwzględnieniem potrzeb dzieci w wieku szkolnym. Klasa V ilość uczniów 5 Czas 1 godzina lekcyjna (45 min) Cele szczegółowe: Uczeń: wymienia składniki odżywcze odpowiednie dla zdrowia dzieci, wymienia ilość i nazwę posiłków w ciągu dnia, przewiduje skutki nieodpowiedniego odżywiania się, Metody i formy realizacji: Pogadanka podczas lekcji, indywidualna, zbiorowa Środki dydaktyczne: Podręczniki, film edukacyjny pt Przepis na zdrowie. Przebieg zajęć: Cykl Czynności nauczyciela organizacyjny 1. Zapoznanie z tematem oraz celem lekcji 2. Realizacja nowego materiału Nauczyciel zadaje pytania: Jakim posiłkiem zaczęliście dzisiejszy dzień? Co smacznego jedliście dziś na śniadanie? Nauczyciel przypomina temat z zakresu żywienia w klasie IV Jak powinniśmy się odżywiać Nauczyciel wymienia grupy odżywcze. Nauczyciel podaje temat lekcji. Czynności ucznia Uczniowie odpowiadają na pytania na podstawie własnych doświadczeń Uczniowie wymieniają poszczególne produkty z danej grupy Uczniowie zapisują temat w zeszycie. 3. Utrwalenie wiadomości 4. Podsumowanie zajęć Nauczyciel zadaje pytanie: Jakie posiłki powinniśmy spożywać w ciągu dnia? Nauczyciel wymienia jeszcze dwa posiłki: drugie śniadanie i podwieczorek i zapisuje wszystkie 5 posiłków w kolejności na tablicy. Nauczyciel zadaje pytanie: Jakie produkty spożywcze powinny zawierać wymienione posiłki? Nauczyciel pisze notatkę na tablicy: Posiłki spożywane w ciągu dnia powinny zawierać produkty ze wszystkich grup spożywczych. Podczas każdego posiłku powinniśmy spożywać warzywa i owoce. Nauczyciel mówi: Żeby wyjaśnić wam, dlaczego tak powinniście się odżywiać obejrzycie teraz film z udziałem waszych starszych kolegów z innej szkoły w naszym mieście. Nauczyciel włącza film pt. Przepis na zdrowie Nauczyciel zadaje pytania dotyczące filmu: Jakie posiłki przygotowywali wasi koledzy? Jakie składniki odżywcze zawierały produkty spożywcze wykorzystane do przygotowywania posiłków? W jaki sposób możemy zadbać o dobrą formę naszego organizmu? Nauczyciel pisze notatkę na tablicy. Aby zaspokoić potrzeby pokarmowe dzieci powinny one spożywać produkty bogate w witaminy, błonnik, białko i węglowodany. Nauczyciel mówi: Jeśli skorzystacie z dobrych rad swoich starszych kolegów na pewno będziecie zdrowi i silni. Na następnych zajęciach my również będziemy uczyć się przygotowania jednej z potraw, która będzie zdrowa i smaczna Uczniowie odpowiadają na pytanie wymieniając trzy główne posiłki śniadanie, obiad, kolacja. Uczniowie przepisują do zeszytu kolejne posiłki. Uczniowie odpowiadają na pytanie wymieniając produkty, które spożywają w ciągu dnia. Uczniowie przepisują notatkę do zeszytu. Uczniowie oglądają film Uczniowie odpowiadają na pytania Uczniowie przepisują notatkę do zeszytu. Uczniowie słuchają 6

7 Potrzeby pokarmowe człowieka, dzienne zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Klasa VI ilość uczniów 6 Czas 1 godzina lekcyjna (45 min) Cele szczegółowe: Uczeń: wymienia składniki niezbędne w codziennym żywieniu, wyjaśnia znaczenie pojęcia wartość energetyczna, podaje jednostkę miary wartości energetycznej, przewiduje skutki spożywania pustych kalorii, Metody i formy realizacji: Pogadanka podczas lekcji, indywidualna, zbiorowa Środki dydaktyczne: Podręczniki, prezentacja multimedialna pt. Zdrowe odżywianie. Przebieg zajęć: Cykl Czynności nauczyciela Czynności ucznia organizacyjny 1. Zapoznanie z tematem oraz celem lekcji Nauczyciel zadaje pytania: Ile posiłków w ciągu dnia powinniście spożywać? Dlaczego człowiek musi jeść? Uczniowie odpowiadają na pytania na podstawie własnych doświadczeń 2. Realizacja nowego materiału 3. Utrwalenie wiadomości 4. Podsumowanie zajęć Nauczyciel przypomina wiadomości z poprzednich klas: Dzieci w wieku szkolnym powinny spożywać produkty ze wszystkich grup spożywczych. Ich posiłki powinny być spożywane o regularnych porach w spokoju i przyjemnej atmosferze. Powinny dostarczać składniki odżywcze i dawać energię do nauki, zabawy. Nauczyciel podaje temat lekcji. Nauczyciel zadaje pytanie: Jak spędzacie czas w ciągu dnia? Czy pod koniec dnia jesteście zmęczeni? Do tak wielu zajęć, jakie ma uczeń potrzebujecie bardzo dużo energii, dlatego powinniście spożywać produkty, które tej energii wam dostarczą. Właśnie dziś dowiecie się o wartości energetycznej naszego pożywienia. Nauczyciel prezentuje treści zawarte w prezentacji wyjaśniając ich znaczenie. Nauczyciel pisze notatkę na tablicy: Dzienne zapotrzebowanie na energię zależy od wieku człowieka i sposobu spędzania czasu w ciągu dnia. Nauka, wzrost i aktywność fizyczna dzieci wymaga dostarczania dużych ilości energii. Energii dostarczają produkty bogate w węglowodany, białko, tłuszcze. Wartość energetyczną pożywienia mierzymy w kaloriach. Nauczyciel pokazuje uczniom etykiety na produktach spożywczych. Nauczyciel zadaje pytanie: Dlaczego chipsy są dla was bardzo niezdrowe? Nauczyciel pokazuje opakowanie po chipsach, odczytuje uczniom składniki, z których są produkowane oraz wartość energetyczną. Nauczyciel pisze notatkę na tablicy: Słodycze, cukier, chipsy nie zawierają żadnych składników odżywczych a tylko kalorie, dlatego są nośnikami pustych kalorii. Młody człowiek nie rośnie a robi się coraz grubszy i coraz cięższy. Pogarsza się jego stan zdrowia. Nauczyciel mówi: Jeśli skorzystacie z rad zawartych w prezentacji będziecie zdrowi, silni i będziecie się dobrze uczyć. Na następnych zajęciach my również będziemy uczyć się przygotowania jednej z potraw, która dostarcza energię i składniki odżywcze. Uczniowie słuchają. Uczniowie zapisują temat w zeszycie. Uczniowie odpowiadają na pytanie wymieniając sposoby spędzania czasu na podstawie własnych doświadczeń. Uczniowie słuchają i oglądają prezentacje. Uczniowie przepisują notatkę do zeszytu. Uczniowie odczytują wartość energetyczną zapisaną w kaloriach Uczniowie odpowiadają na pytanie Uczniowie przepisują notatkę do zeszytu. Uczniowie słuchają 7

8 Warzywa i owoce magazynami witamin rodzaje witamin i ich zawartość w warzywach i owocach Klasa II Gimnazjum ilość uczniów 7 Czas 1 godzina lekcyjna (45 min) Cele szczegółowe: Uczeń: wymienia składniki niezbędne w codziennym żywieniu, wymienia witaminę zawarte w warzywach i owocach, przewiduje skutki braku witamin dla zdrowia młodego człowieka, Metody i formy realizacji: Pogadanka podczas lekcji, indywidualna, zbiorowa Środki dydaktyczne: Podręczniki, prezentacja multimedialna pt. Witaminy. Przebieg zajęć: Cykl Czynności nauczyciela Czynności ucznia organizacyjny 1. Zapoznanie z tematem oraz celem lekcji Nauczyciel zadaje pytania: Z jakich produktów składało się wasze dzisiejsze śniadanie? Jakie składniki zawierały te produkty? Uczniowie odpowiadają na pytania na podstawie własnych doświadczeń 2. Realizacja nowego materiału 3. Utrwalenie wiadomości 4. Podsumowanie zajęć Nauczyciel przypomina wiadomości z poprzednich klas: Każdy z nas potrzebuje energii do codziennych zajęć. Energii i składników odżywczych dostarczają nam różne produkty spożywcze. Regularne i zróżnicowane posiłki sprzyjają dobremu rozwojowi i zapobiegają chorobom. Nauczyciel podaje temat lekcji. Nauczyciel zadaje pytanie: Jakie owoce i warzywa lubicie najbardziej? Jak często możemy jeść warzywa i owoce? Dlaczego owoce i warzywa są tak ważne w naszym codziennym żywieniu? Witaminy są regulatorami przemian w naszym organizmie. Sprzyjają uwalnianiu energii zawartej w tłuszczach i węglowodanach. Wpływają na prawidłowy rozwój organizmu zwiększają odporność na choroby. Różne produkty spożywcze zawierają różne witaminy. Wiele witaminy już odkryto, każda z nich wspomaga funkcjonowanie naszego organizmu. Oddziaływanie witamin na organizm człowieka przedstawi wam prezentacja na ten temat. Nauczyciel prezentuje treści zawarte w prezentacji wyjaśniając ich znaczenie. Nauczyciel wskazuje w prezentacji treści do przepisania do zeszytu. Nauczyciel mówi: Nie tylko warzywa i owoce zawierają witaminy, inne produkty spożywcze również. Nauczyciel pyta: Jakie produkty spożywcze dostarczające witaminy wymienione były w prezentacji? Nauczyciel pisze notatkę na tablicy: Witaminy nie są wytwarzane przez organizm. Dlatego powinny być dostarczane podczas codziennych posiłków w ciągu każdego dnia życia. Nauczyciel mówi: Jeśli skorzystacie z rad zawartych w prezentacji wasz organizm będzie rozwijał się prawidłowo i będziecie odporni na choroby. Na następnych zajęciach my również będziemy uczyć się przygotowania jednej z potraw, która zawiera wiele witamin. Uczniowie słuchają. Uczniowie zapisują temat w zeszycie. Uczniowie odpowiadają na pytanie na podstawie własnych doświadczeń. Uczniowie słuchają Uczniowie słuchają, oglądają prezentacje i przepisują wiadomości na temat poszczególnych witamin. Uczniowie odpowiadają na pytanie Uczniowie przepisują notatkę do zeszytu. Uczniowie słuchają 8

9 Sałatka buraczana przepis i wykonanie Klasa V ilość uczniów 5 Czas 3 godziny lekcyjne (135 min) Cele szczegółowe: Uczeń: opisuje sposób wykonania potrawy, uzasadnia walory odżywcze potrawy, wykonuje potrawę według przepisu, nakrywa do stołu, spożywa posiłek zgodnie z zasadami kultury przy stole. Metody i formy realizacji: Pogadanka, pokaz z objaśnieniem, obserwacja, ćwiczenia praktyczne - samodzielna praca ucznia, zbiorowa. Środki dydaktyczne: Slajd z przepisem, rzutnik multimedialny, komputer. Materiały: Gotowane buraki czerwone, cebula, jajka gotowane na twardo, sól i pieprz, majonez Narzędzia i przybory Deska do krojenia, noże, zastawa stołowa, sztućce, obrus, serwetki Przebieg zajęć: Cykl Czynności nauczyciela Czynności ucznia organizacyjny 1. Zapoznanie z tematem oraz celem lekcji Na poprzedniej lekcji rozmawialiśmy o potrzebach pokarmowych dzieci w waszym wieku. Czy pamiętacie, jakie to są potrzeby? Nauczyciel podaje temat lekcji, uzasadnia wybór potrawy. Zgodnie z zasadami zdrowego odżywiania zaproponuje Wam dzisiaj przepis na sałatkę buraczaną. Zawiera ona białka w jajach kurzych, witaminy w cebuli i burakach pełniące rolę zabezpieczającą nas przed chorobami nowotworowymi. Sałatka może być spożywaną, jako dodatek do obiadu oraz jako II śniadanie lub podwieczorek. 2. Analiza zadania Nauczyciel podaje składniki na sałatkę buraczaną. SAŁATKA BURACZANA SKŁADNIKI: 3. Planowanie pracy gotowane buraki gotowane jajko cebula sól majonez Nauczyciel wspólnie z uczniami ustala sposób wykonania sałatki i zapisuje na tablicy. SPOSÓB WYKONANIA: Obrać buraki, jajko, cebulę i pokroić w drobną kostkę. Wsypać wszystkie składniki do miski dodać sól, majonez i wymieszać. Smacznego! Nauczyciel prosi o przyniesienie składników. Uczniowie odpowiadają na pytanie nauczyciela. Uczniowie zapisują temat w zeszytach, słuchają uzasadnienia. Uczniowie zapisują składniki w zeszycie Uczniowie przepisują sposób wykonania do zeszytu. Uczniowie zgłaszają chęć przyniesienia poszczególnych składników. 4. Przygotowanie Nauczyciel organizuje stanowisko pracy. Uczniowie myją ręce, zajmują swoje stanowiska pracy. 5. Wykonanie zadania 6. Ocena wykonania zadania 7. Zakończenie zajęć Nauczyciel przydziela zadania do wykonania; obieranie warzyw i jajek, krojenie warzyw i jajek w kostkę, przyprawianie solą, dodawanie majonezu i mieszanie, nakrywanie do stołu, zmywanie. Nauczyciel zaprasza uczniów do stołu. Próbuje potrawy i wystawia ocenę. Nauczyciel organizuje sprzątanie pracowni. Uczniowie wykonują przydzielone zadania według sposobu przygotowania sałatki Uczniowie próbują potrawy i oceniają pracę swoją i innych uczniów. Uczniowie sprzątają pracownię 9

10 Sałatka jarzynowa przepis i wykonanie Klasa VI ilość uczniów 6 Czas 2 godziny lekcyjne (90 min) Cele szczegółowe: Uczeń: opisuje sposób wykonania potrawy, uzasadnia walory odżywcze potrawy, wykonuje potrawę według przepisu, nakrywa do stołu, spożywa posiłek zgodnie z zasadami kultury przy stole. Metody i formy realizacji: Pogadanka, pokaz z objaśnieniem, obserwacja, ćwiczenia praktyczne - samodzielna praca ucznia, zbiorowa. Środki dydaktyczne: Slajd z przepisem, rzutnik multimedialny, komputer. Materiały: Gotowane warzywa (marchew, pietruszka, ziemniaki, seler), cebula, jajka gotowane na twardo, groszek konserwowy, ogórki kiszone, jabłko, sól i pieprz, majonez Narzędzia i przybory Deska do krojenia, noże, durszlak, zastawa stołowa, sztućce, obrus, serwetki Przebieg zajęć: Cykl organizacyjny Czynności nauczyciela Czynności ucznia 1. Zapoznanie z tematem oraz celem lekcji Na poprzedniej lekcji rozmawialiśmy o potrzebach człowieka a w szczególności o zapotrzebowaniu na składniki odżywcze. Wiemy już, jakie produkty dostarczają nam białko, witaminy a jakie są nośnikami energii. Proszę wymienić te produkty, dzięki którym nasz organizm ma dużo energii. Nauczyciel podaje temat lekcji, uzasadnia wybór potrawy. Wartość energetyczną liczymy w kaloriach. Dzisiaj zaproponuję Wam przepis na sałatkę warzywną, która dostarczy naszemu organizmowi energii potrzebnej do nauki. Sałatka może być spożywaną, jako II śniadanie, podwieczorek oraz kolację. 2. Analiza zadania Nauczyciel podaje składniki na sałatkę warzywną. SAŁATKA JARZYNOWA SKŁADNIKI: gotowane warzywa: ziemniaki, marchew, pietruszka, seler. cebula ogórki kiszone jabłko gotowane jajka groszek konserwowy sól, pieprz majonez Uczniowie wymieniają produkty spożywcze. Uczniowie zapisują temat w zeszytach, słuchają uzasadnienia. Uczniowie zapisują składniki w zeszycie 3. Planowanie pracy Nauczyciel wspólnie z uczniami ustala sposób wykonania sałatki i zapisuje na tablicy. SPOSÓB WYKONANIA: Warzywa, jajko, jabłko, obrać i pokroić w drobną kostkę. Wsypać wszystkie składniki do miski dodać groszek konserwowy, sól, pieprz, majonez i wymieszać. Smacznego! Nauczyciel prosi o przyniesienie składników. 4. Przygotowanie Nauczyciel organizuje stanowisko pracy. Uczniowie myją ręce, zajmują 5. Wykonanie zadania Nauczyciel przydziela zadania do wykonania; obieranie warzyw, jabłek i jajek, krojenie warzyw, jabłek i jajek w kostkę, odcedzenie groszku przyprawianie solą i pieprzem, dodawanie majonezu i mieszanie, nakrywanie do stołu, zmywanie. Nauczyciel zaprasza uczniów do stołu. Próbuje potrawy i wystawia ocenę. Uczniowie przepisują sposób wykonania do zeszytu. Uczniowie zgłaszają chęć przyniesienia poszczególnych składników. swoje stanowiska pracy. Uczniowie wykonują przydzielone zadania według sposobu przygotowania sałatki 6. Ocena wykonania zadania 7. Zakończenie zajęć Nauczyciel organizuje sprzątanie pracowni. Uczniowie sprzątają pracownię Uczniowie próbują potrawy i oceniają pracę swoją i innych uczniów. 10

11 Kapusta pekińska z warzywami przepis, wykonanie Klasa II Gimnazjum ilość uczniów 7 Czas 2 godziny lekcyjne (90 min) Cele szczegółowe: Uczeń: opisuje sposób wykonania potrawy, uzasadnia walory odżywcze potrawy, wykonuje potrawę według przepisu, nakrywa do stołu, spożywa posiłek zgodnie z zasadami kultury przy stole. Metody i formy realizacji: Pogadanka, pokaz z objaśnieniem, obserwacja, ćwiczenia praktyczne - samodzielna praca ucznia, zbiorowa. Środki dydaktyczne: Slajd z przepisem, rzutnik multimedialny, komputer. Materiały: Świeże warzywa (pomidory, papryka, ogórek, kapusta pekińska), kukurydza i czerwona fasola konserwowa, sos winegret, olej, woda Narzędzia i przybory Deska do krojenia, noże, durszlak, zastawa stołowa, sztućce, obrus, serwetki Przebieg zajęć: Cykl organizacyjny 1. Zapoznanie z tematem oraz celem lekcji Czynności nauczyciela Na poprzedniej lekcji rozmawialiśmy o witaminach, w jakich produktach spożywczych są zawarte i jak wspomagają nasz organizm. Proszę wymienić poznane wcześniej witaminy i produkty je zawierające. Jaką funkcję pełnią witaminy? Ile razy w ciągu dnia powinniśmy spożywać warzywa i owoce? Nauczyciel podaje temat lekcji, uzasadnia wybór potrawy. Witaminy pełnia rolę regulatorów, dlatego produkty, które je zawierają powinniśmy spożywać nawet 5 razy dziennie albo i więcej. Dzisiaj zaproponuję Wam przepis na surówkę, która dostarczy naszemu organizmowi wielu witamin. Surówka może być spożywaną, jako dodatek do obiadu oraz jako II śniadanie, podwieczorek i kolację (szczególnie polecana dziewczętom dbającym o linię). 2. Analiza zadania Nauczyciel podaje składniki na surówkę. KAPUSTA PEKIŃSKA Z WARZYWAMI 3. Planowanie pracy SKŁADNIKI: 1 kapusta pekińska 1świeży ogórek 2 papryki (żółta i czerwona) 2 pomidory kukurydza konserwowa czerwona fasola konserwowa sos winegret woda i olej Nauczyciel wspólnie z uczniami ustala sposób wykonania sałatki i zapisuje na tablicy. SPOSÓB WYKONANIA: Kapustę pekińską posiekać. Ogórek, pomidor i papryki umyć. Z papryki wykroić gniazda nasienne. Warzywa te pokroić w kostkę. Kukurydzę i fasolę odcedzić. Przygotować sos winegret według przepisu na torebce. Układać warzywa warstwami w misce kapusta, ogórki, pomidory, paprykę, kukurydza, fasola i jeszcze raz. Na koniec polać wszystko sosem winegret. Smacznego! Nauczyciel prosi o przyniesienie składników. Czynności ucznia Uczniowie wymieniają witaminy i produkty zawierające je oraz odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie zapisują temat w zeszytach, słuchają uzasadnienia. Uczniowie zapisują składniki w zeszycie Uczniowie przepisują sposób wykonania do zeszytu. Uczniowie zgłaszają chęć przyniesienia poszczególnych składników. 4. Przygotowanie Nauczyciel organizuje stanowisko pracy. Uczniowie myją ręce, zajmują 5. Wykonanie zadania 6. Ocena wykonania zadania Nauczyciel przydziela zadania do wykonania; obieranie warzyw, krojenie warzyw w kostkę, odcedzenie kukurydzy, fasoli przygotowanie sosu, układanie warstwami w misce, nakrywanie do stołu, zmywanie. Nauczyciel zaprasza uczniów do stołu. Próbuje potrawy i wystawia ocenę. swoje stanowiska pracy. Uczniowie wykonują przydzielone zadania według sposobu przygotowania surówki. Uczniowie próbują potrawy i oceniają pracę swoją i innych uczniów. 7. Zakończenie zajęć Nauczyciel organizuje sprzątanie pracowni. Uczniowie sprzątają pracownię 11

12 Kapusta pekińska z warzywami przepis, wykonanie Klasa II Gimnazjum (uczniowie z upośledzeniem w stopniu umiarkowanym i znacznym) ilość uczniów 8 Czas 3 godziny lekcyjne (135 min) Cele szczegółowe: Uczeń: opisuje sposób wykonania potrawy, uzasadnia walory odżywcze potrawy, wykonuje potrawę według przepisu, nakrywa do stołu, spożywa posiłek zgodnie z zasadami kultury przy stole. Metody i formy realizacji: Pogadanka, pokaz z objaśnieniem, obserwacja, ćwiczenia praktyczne - samodzielna praca ucznia, zbiorowa. Środki dydaktyczne: Rzutnik multimedialny, komputer, program Point i Word Materiały: Świeże warzywa (pomidory, papryka, ogórek, kapusta pekińska), kukurydza i czerwona fasola konserwowa, sos winegret, olej, woda Narzędzia i przybory Deska do krojenia, noże, durszlak, zastawa stołowa, sztućce, obrus, serwetki Przebieg zajęć: Cykl organizacyjny Czynności nauczyciela Czynności ucznia 1. Zapoznanie z tematem oraz celem lekcji Nauczyciel zadaje pytania: Co powinniśmy jeść codziennie żeby być zdrowym? Ile razy w ciągu dnia możemy jeść owoce i warzywa? Jakie składniki ważne dla naszego zdrowia zawierają warzywa i owoce? Jakie znacie witaminy? Nauczyciel mówi: Dzisiaj nauczymy się przygotować potrawę, która zawiera dużo różnych witamin. Najpierw jednak narysujemy przepis na tą potrawę. 2. Analiza zadania Nauczyciel podaje składniki na surówkę rysując w programie Point. Następnie przenosi rysunki do programu Word, formatuje. KAPUSTA PEKIŃSKA Z WARZYWAMI Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie słuchają Uczniowie rysują w programie Point lub wklejają rysunki zaczerpnięte ze stron internetowych, przenoszą do programu Word, formatują. 3. Planowanie pracy Nauczyciel wspólnie z uczniami ustala sposób wykonania surówki i rysuje w programie Point, przenosi do programu Word i wskazuje sposób drukowania. SPOSÓB WYKONANIA: Uczniowie rysują w programie Point przenoszą do programu Word, formatują i całość przepisu drukują. Nauczyciel prosi o przyniesienie składników. Uczniowie zgłaszają chęć przyniesienia poszczególnych składników. 4. Przygotowanie Nauczyciel organizuje stanowisko pracy. Uczniowie myją ręce, zajmują swoje stanowiska 5. Wykonanie zadania Nauczyciel przydziela zadania do wykonania; 6. Ocena wykonania zadania obieranie warzyw, krojenie warzyw w kostkę, odcedzenie kukurydzy, fasoli przygotowanie sosu, układanie warstwami w misce, nakrywanie do stołu, zmywanie. Nauczyciel zaprasza uczniów do stołu. Próbuje potrawy i wystawia ocenę. pracy. Uczniowie wykonują przydzielone zadania według sposobu przygotowania surówki. Uczniowie próbują potrawy i oceniają pracę swoją i innych uczniów. 7. Zakończenie zajęć Nauczyciel organizuje sprzątanie pracowni. Uczniowie sprzątają pracownię 12

13 Zupa jarzynowa przepis, wykonanie Klasa II Gimnazjum (uczniowie z upośledzeniem w stopniu umiarkowanym i znacznym) ilość uczniów 8 Czas 3 godziny lekcyjne (135 min) Cele szczegółowe: Uczeń: opisuje sposób wykonania potrawy, uzasadnia walory odżywcze potrawy, wykonuje potrawę według przepisu, nakrywa do stołu, spożywa posiłek zgodnie z zasadami kultury przy stole. Metody i formy realizacji: Pogadanka, pokaz z objaśnieniem, obserwacja, ćwiczenia praktyczne - samodzielna praca ucznia, zbiorowa. Środki dydaktyczne: Slajd z przepisem, rzutnik multimedialny, komputer. Materiały: Świeże warzywa (marchew, ziemniaki, pietruszka, kalafior, fasolka szparagowa), groszek mrożony, przyprawa i śmietana do zupy Narzędzia i przybory Deska do krojenia, noże, garnek, kuchenka elektryczna, zastawa stołowa, sztućce, obrus, serwetki Przebieg zajęć: Cykl organizacyjny Czynności nauczyciela Czynności ucznia 1. Zapoznanie z tematem oraz celem lekcji Nauczyciel zadaje pytania: Jakie posiłki powinniście jeść w ciągu dnia? Z ilu dań powinien składać się obiad? Jaką zupę lubicie najbardziej? Nauczyciel mówi: Dzisiaj nauczymy się przygotować pierwsze danie obiadowe, czyli zupę. Zupa jarzynowa jest bardzo zdrowa We wszystkie witaminy zaopatrzona. 2. Analiza zadania Nauczyciel podaje składniki na zupę. Nauczyciel wymienia witaminy i inne składniki odżywcze w poszczególnych produktach. ZUPA JARZYNOWA SKŁADNIKI: Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie słuchają Uczniowie nazywają kolejne składniki pojawiające się na ekranie. 3. Planowanie pracy Nauczyciel wspólnie z uczniami ustala sposób wykonania zupy na podstawie rysunku. Uczniowie wspólnie z nauczycielem ustalają sposób wykonania zupy. Nauczyciel prosi o przyniesienie składników. Uczniowie zgłaszają chęć przyniesienia poszczególnych składników. 4. Przygotowanie Nauczyciel organizuje stanowisko pracy. Uczniowie myją ręce, zajmują swoje 5. Wykonanie zadania Nauczyciel przydziela zadania do wykonania, demonstruje wykonanie zadania, przypomina kolejność czynności w sposobie 6. Ocena wykonania zadania wykonania potrawy; obieranie warzyw, krojenie warzyw w kostkę, wrzucanie warzyw do garnka, doprawianie gotującej się zupy przyprawą i śmietaną, nakrywanie do stołu, zmywanie. Nauczyciel zaprasza uczniów do stołu. Próbuje potrawy i wystawia ocenę. stanowiska pracy. Uczniowie wykonują przydzielone zadania według sposobu przygotowania sałatki Uczniowie próbują potrawy i oceniają pracę swoją i innych uczniów. 7. Zakończenie zajęć Nauczyciel organizuje sprzątanie pracowni. Uczniowie sprzątają pracownię 13

14 3. Zajęcia pozalekcyjne W naszej szkole organizowane są różne zajęcia pozalekcyjne dla uczniów. Zajęcia realizowane są w formie kół zainteresowań i planowane są tak, by rozwijać zainteresowania i uzdolnienia uczniów, a także by wskazywać przyjemne i wartościowe formy spędzania czasu wolnego. Jednym z kół zainteresowań jest koło komputerowe. Zapotrzebowanie na zajęcia komputerowe w naszej szkole jest duże, ponieważ uczniowie często pochodzą z biednych środowisk i nie posiadają własnych komputerów i dostępu do Internetu. Podczas zajęć uczestnicy korzystają, więc z komputera, jako narzędzia do nauki, pracy i zabawy. Wykorzystują dostępne oprogramowanie do tworzenia prac dotyczących zagadnień z życia uczniów, uroczystości i świąt okolicznościowych. Jednym z takich zagadnień podjętych na zajęciach było zdrowe odżywianie. Uczniowie z gimnazjum wyszukiwali wiadomości dotyczące piramidy zdrowego żywienia i przygotowywali dokumenty w edytorze tekstu (zamieszczone później na tablicy, na korytarzu szkolnym). Natomiast uczniowie ze szkoły podstawowej tworzyli w edytorze graficznym rysunki pt. Warzywa i owoce (również umieszczone na tej samej tablicy). Uczniowie mieli również możliwość przygotowania prac na konkurs Przepis na zdrowie. Mogli również dzięki dostępowi do Internetu wyszukać ciekawe przepisy na zdrowe i smaczne potrawy, które mogliby przygotować na lekcji techniki lub w domu. Internet daje również możliwość uzupełnienia wiedzy uczniów na temat współczesnych zagrożeń typu choroby nowotworowe oraz sposobów ich zapobiegania. Dzięki tak przeprowadzonym zajęciom uczestnicy koła komputerowego uzupełnili swoją wiedzę na temat zdrowego żywienia i podzielili się nią z innymi uczniami w szkole. 14

15 Koło ekologiczne Zajęcia koła ekologicznego prowadzone są na podstawie programu autorskiego Program Ekozespołów w mojej szkole i społeczności lokalnej", który jest propozycją realizacji edukacji ekologicznej. Program dotyczy działań w gospodarstwie domowym ucznia, szkole i środowisku lokalnym. Jednym z obszarów programu jest obszar Kupuj z głową, którego celem jest promowanie zdrowego stylu życia oraz zwiększenie udziału produktów rolnictwa ekologicznego w zakupach żywności. Dodatkowo w ramach zajęć koła ekologicznego uczniowie przygotowali wiadomości do umieszczenia na tablicy ogłoszeń na korytarzu szkolnym oraz jedną stronę gazetki reklamowej. Obszar ten zawiera następujące treści nauczania: L.p. OBSZAR TREŚCI PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA 1. Kupuj z głową Co to znaczy zostać świadomym konsumentem? opracuje zasady Zielonego Konsumenta potrafi dokonać świadomych, ekologicznych zakupów w sklepie Poznajemy znaki ekologiczne analizuje znaki ekologiczne zapamiętuje te, które oznaczają zdrową żywność Jesteś tym, co jesz. zwraca większą uwagę na zdrowe odżywianie zna konsekwencje niedoboru witamin i Poznawanie zasad zdrowego żywienia według piramidy zdrowia. mikroelementów dla organizmu zna zasady zdrowego żywienia, częściej spożywa produkty zbożowe i strączkowe. Układanie jadłospisów. potrafi dobierać pokarmy według zasad zdrowego żywienia Powtórka z E - poznanie rodzajów konserwantów w żywności. zwraca większa uwagę na datę przydatności do spożycia danego produktu, analizuje skład produktu i wybiera ten bez konserwantów Witaminy w doniczce. samodzielne poszukuje wiadomości na temat wybranej rośliny i jej wartości odżywczych, dzieli się wiedzą na temat wartości odżywczych wybranej rośliny Z własną torbą na zakupy. rozumie potrzebę robienia zakupów ze Wpływ naszej diety na zdrowie - poznanie ziół i roślin leczniczych swoją torbą wielokrotnego użytku poznaje zioła jako zdrowsze i tańsze zastępniki leków syntetycznych. 15

16 Gazetka szkolna na korytarzu szkolnym Prace uczniów wyeksponowane były na gazetkach szkolnych. Wiadomości, rysunki, zdjęcia były przygotowywane i gromadzone przez uczniów pod kierunkiem nauczycieli, najczęściej na zajęciach kół zainteresowań (komputerowego i ekologicznego). Wiadomości o zdrowym odżywianiu umieszczone na tablicy korytarza szkolnego miały na celu zachęcenie uczniów naszej szkoły do zmiany nawyków żywieniowych. Zainteresowały także rodziców, którzy przyprowadzają i odbierają swoje dzieci, jak również innych nauczycieli i gości. 16

17 4. Gazetka reklamowa Celem powstania gazetki była chęć pomocy uczniom w podejmowaniu mądrych wyborów żywieniowych oraz uświadomieniu konieczności dbania już w młodym wieku o zdrowe nawyki żywieniowe. Gazetkę przygotowali uczniowie klas gimnazjalnych, pod kierunkiem nauczyciela języka polskiego. Uczniowie wyszukiwali na stronach internetowych informacje, rysunki, zdjęcia, kliparty, a następnie przygotowali broszurę reklamową w edytorze tekstu. W gazetce, oprócz ogólnych wiadomości na temat zdrowego sposobu odżywiania się, umieszczono również przepisy na zdrową i smaczną potrawę. Egzemplarze gazetki reklamowej uczniowie rozpowszechnili wśród uczniów naszej szkoły. Otrzymali je również dyrektor i nauczyciele oraz rodzice. Gazetka została umieszczona w formie elektronicznej na stronie internetowej naszej szkoły 17

18 5. Konkurs Specyfika naszej szkoły i niepełnosprawność naszych uczniów ogranicza samodzielności wykonywania prac. Większość z nich jest przygotowywana pod kierunkiem nauczycieli. Nasi uczniowie potrzebują podpowiedzi, podsunięcia pomysłu, a umiejętność pisemnego wypowiadania się na jakiś temat sprawia im wiele trudności. Dlatego też uczniowie mogli wykorzystać przepisy podane na lekcjach techniki. Samodzielnie przygotowali przepisy w edytorze tekstu, korzystając z nabytych na lekcjach informatyki umiejętności wpisywania, formatowania, zapisywania i drukowania tekstu. Dodatkowo wzbogacili swoje prace wstawiając zdjęcia wcześniej zrobione aparatem cyfrowym i zapisane na nośnikach komputerowych. Konkurs miał charakter pracy dodatkowej z zakresu techniki. Nagrodą była ocena celująca z techniki oraz wysłanie pracy na konkurs wojewódzki. Dostosowując przekaz wiadomości i odbiór umiejętności do możliwości psychofizycznych naszych uczniów i ich ograniczeń w kwestii pisania i czytania, przepis na zdrową potrawę został przygotowany w formie obrazkowej. Forma taka daje możliwość osobom z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym komunikowania się z pełnosprawnymi. Tym samym nasi uczniowie mogą funkcjonować w środowisku ludzi sprawnych i nie czują się odtrąceni i wyobcowani. 18

19 Zakończenie Udział w akcji umożliwił pogłębienie problematyki zdrowego żywienia. Uczniowie nie tylko zdobyli wiadomości teoretyczne na temat zdrowego odżywiania się, ale także zdobyli umiejętności praktyczne. Propagowanie zdrowego odżywiania wśród dzieci i młodzieży umożliwia ich prawidłowy rozwój i zapewnia pełne wykorzystywanie energii, tak potrzebnej do ich codziennego funkcjonowania. Wspólne przygotowanie potraw, wiadomości na tablicach i broszury sprzyjało rozwijaniu pozytywnych relacji między nimi oraz między uczniami i nauczycielami. Uczniowie mają zwyczaj częstowania przygotowanymi przez siebie potrawami dyrektora szkoły, swoich wychowawców i innych nauczycieli. Możliwość ta sprawia im wiele przyjemności i zaspokaja potrzebę sukcesu i uznania. Akcję poprowadzili i opisali nauczyciele Zespołu Szkół Specjalnych w Mrągowie Beata Pieńczykowska Krystyna Janus Julita Bartosiewicz 19

20 Bibliografia 1. Patrick Holford Smak zdrowia zasady prawidłowego odżywiania, Świat Książki, Warszawa 1999 r. 2. Światosław Ziemlański (red.) Normy żywienia człowieka fizjologiczne podstawy, Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2001 r. 3. Gawęcki J. (red). Witaminy. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu Gawęcki J., Hryniewiecki L.. Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. PWN, Warszwa, Gertig H., Żywność a zdrowie. PZWL, Warszwa, Ziemlański Ś., Normy żywienia człowieka. Fizjologiczne podstawy. PZWL, Warszwa, Ziemlański Ś., Podstawy Prawidłowego Żywienia Człowieka. Zalecenia żywieniowe dla ludności w Polsce, Warszawa Podręcznik Łobocki L. Technika 4-6 zeszyt ćwiczeń Nowa era, Gdańsk Strony internetowe