Organizacja działalno!ci naukowo-badawczej studentów w Sankt-Petersburskim. Pastwowym Uniwersytecie Górniczym

Transkrypt

1 .... SanktPetersburski Pastwowy Instytut Górniczy Organizacja działalnoci naukowobadawczej studentów w SanktPetersburskim Pastwowym Uniwersytecie Górniczym O Organizacja działalno!ci naukowobadawczej studentów w SanktPetersburskim Pastwowym Uniwersytecie Górniczym jest traktowana jako nieodł"czna cz#!$ systemu przygotowania wysoko wykwalifikowanych specjalistów, zdolnych do indywidualnego i kolektywnego realizowania zada naukowych, technicznych i socjalnych, korzystania w praktycznej działalno!ci z osi"gni#$ post#pu naukowotechnicznego, szybko orientuj"cych si# we współczesnych warunkach ekonomicznych. %&' ())* ',+)+'(* + ).& / &), / )* )) 0* (, /( &)* %(, +'* ( ')* 1' (/(, *' + / 2+(/)'/. W chwili obecnej przedsibiorstwa mineralnosurowcowego w Rosji borykaj si z narastajcym deficytem młodych wysoko wykwalifikowanych inynierów i menederów. SanktPetersburski Pastwowy Uniwersytet Górniczy (SPPUG) jest jednym z głównych dostawców kadr dla przedsibiorstw górniczych kraju. W celu podniesienia kwalifikacji absolwentów w SPPUG w cigu ponad pitnastu lat realizowany jest system sukcesywnego przygotowywania kadr, w skład którego włczono: dobór i przygotowanie studentów według programu dla asystentów profesorów;.!"# " # # " $ #. % & " ''( &! & "% $" #, &:! " " ;

2 Nr 3(493) MARZEC opanowanie metodyki i bazy sprztowej Centrum Kolektywnego Korzystania istniejcego w uniwersytecie, z uzyskaniem certyfikatów; program grantów Rady Naukowej dla studentów, doktorantów i habilitantów; zaplecze informacyjnometodyczne działalno)ci naukowobadawczej studentów i kontrola realizacji tej działalno)ci; organizowanie konferencji naukowotechnicznych i konkursów; wyłonienie i dobór najbardziej utalentowanych studentów w celu ich skierowania na studia doktoranckie. Działalno)* naukowobadawcza studentów (DNBS) uniwersytetu jest koordynowana przez Dział ds. DNBS. Bezpo)rednia współpraca z fakultetami jest realizowana poprzez Rad do spraw Działalno)ci NaukowoBadawczej Studentów. W skład Rady ds. DNBS wchodz: przewodniczcy, kierownik Studenckiego Biura Badawczego DNBS, kierownik Gabinetu DydaktycznoMetodycznego, prodziekani ds. DNBS fakultetów uniwersytetu. Do obowizków Rady naley dobór asystentów profesorów i ocena ich pracy (dwa razy do roku), organizowanie imprez o charakterze naukowotechnicznym, konkursów, olimpiad, informacyjnometodyczne wsparcie działalno)ci naukowobadawczej studentów, wyrónianie najlepszych uczestników DNBS i ich opiekunów naukowych. Najwaniejszym kierunkiem DNBS jest realizacja programu Studentasystent profesora. Nabór na asystentów profesora przeprowadza si raz do roku w pa+dzierniku, na wszystkich katedrach, przez wszystkich profesorów, spo)ród studentów II V roku studiów. Obowizkowymi warunkami dla kandydatów s dobre wyniki studiów i zamiłowanie do bada naukowych. Nastpnie, zgodnie z podstawowymi kierunkami naukowymi katedr, wybierany jest temat konkretnego badania i sporzdzany jest harmonogram pracy na dany rok studiów (semestr). Przy tym dla pracy naukowej asystenta profesora cech charakterystyczn nie powinna by* obszerno)* tematu, lecz dogłbno)* jego opracowania. W dalszej perspektywie temat bada studenta moe zosta* rozszerzony i wykorzystany przy pisaniu pracy doktorskiej w trakcie studiów doktoranckich. Praca asystenta profesora powinna ujawni* szerok teoretyczn i specjalistyczn wiedz studenta w dziedzinie swojej specjalno)ci, a take zdolno)* samodzielnego prowadzenia badania naukowego, która powinna znale+* swój wyraz poprzez osignicie okre)lonego wyniku naukowego.!#!$, $( "& ; " (& ", ; &!& "& #! " & ; "& & # ";!! "!"& ". "&! " ( ". /, $# " &$ "& #! ". / :, " " &! /, $ "# "&! &!, $ " /..! $!! ($); "& & #, ", ; &!& "& #! " ; "&%"& /"&" #. #% / $ «"»..! $!, " 2 5 "!"&..!$ " % " " "&. 0, "&,! #! "&!# ( ). 1 "&#!!!%, "!$!. #% # "! % $ #!"& ".!!"!% & $ "! #,! ""& ", $ "&$".

3 16 MECHANIZACJA I AUTOMATYZACJA GÓRNICTWA Kryterium jako)ci wykonanych prac jest ich wysoka ocena w uczelnianych i wszechrosyjskich konkursach na najlepsz prac naukow studentów. Asystenci profesora prowadz aktywn działalno)* dydaktyczn oraz naukowodo)wiadczaln: prowadz badania i eksperymenty laboratoryjne, uczestnicz w konferencjach i seminariach, konkursach na najlepsz prac naukow, publikuj artykuły, przygotowywane samodzielnie oraz we współautorstwie z kierownikiem, )ledz naj)wiesze dane co do zmian w ekonomice i innych sferach gospodarki narodowej. Oprócz tego, uczestnicz oni w sporzdzaniu przez katedry sprawozda naukowych odno)nie tematów realizowanych z budetu pastwa i w trybie umów i zlece oraz w przygotowaniu wizualnej informacji o wykładanych na katedrze dyscyplinach itp. Dziki prowadzonej działalno)ci i swej aktywnej postawie asystenci profesora zajmuj pozycj liderów w kolektywach studenckich, w których okre)laj poziom zainteresowania i profesjonalnego przygotowania pozostałych studentów. Asystenci profesora nie tylko sami uczestnicz w yciu naukowym uniwersytetu, lecz take angauj do opublikowania artykułów swych kolegów z roku, dziel si zdobytymi informacjami, przydatnymi do pisania prac rocznych i dyplomowych. Po ukoczeniu studiów byli studenciasystenci profesora szybciej adaptuj si do warunków produkcyjnych, bowiem maj ju do)wiadczenie w zakresie bada naukowych, szersze horyzonty, nawyki organizatorskie. Naturalny jest wic przyspieszony ich rozwój i kariera zawodowa. W chwili obecnej SanktPeterburski Pastwowy Uniwersytet Górniczy dysponuje unikaln baz do prowadzenia bada naukowych. Kompleksy sprztowe, w jakie wyposaone s laboratoria, odpowiadaj ostatnim osigniciom )wiatowej nauki i techniki i wymagaj wysoko wykwalifikowanych uytkowników. W zwizku z tym, poczwszy od 2002 roku, w uniwersytecie jest wdraany program przygotowania młodych specjalistów badaczy. Zgodnie z tym programem do pracy z baz sprztow dobiera si utalentowanych i rokujcych nadzieje studentów III IV roku studiów. Przechodz oni specjalne szkolenie teoretyczne i praktyczne, po których ukoczeniu otrzymuj certyfikaty, dajce prawo do pracy z okre)lonymi urzdzeniami i przystpuj do samodzielnych bada naukowych. Tak wic w Centrum NaukowoDydaktycznym (CND), utworzonym w SPPUG w kocu 2002 roku wspólnie z Ministerstwem Szkolnictwa Rosji i amerykaskim Funduszem Cywilnych Bada i Rozwoju (CRDF), pracuje 15 studentów i doktorantów. 2 &! "$ # ""&%""&"! " ". 3 " " "&! " "& "! ":! 1, "& ", " "&%" "&"! ", "!", ", $ 1 " $#. 2, "& " "& &! #$#, &.. 4 #!, # # $ $ " "&, " $ # ". 3 "& " "&# $ (, "! # ", "&# #, $# ",!!. & (,!% "! " $ ", " "& #, %# " $, $ #!. "##. %#!"# " # # "! " #!$# "& #.!,!, & # "!" $ #. 1, & 2002., ( #. #,!!#!$#! " 3, 4 ".. " & &!"&, & "&,!!", " "&. 5 "&!$ (.,), $ ''( 6!$ 3 # (CRDF) 2002.,, $ (,!"

4 Nr 3(493) MARZEC Studenci Wydziału Geologii i Prospekcji Złó aktywnie opanowuj kompleksy geofizyczne, pracujc w składzie polowych ekspedycji metodycznodydaktycznych, prowadzcych poszukiwania ropy naftowej i rudnych kopalin uytecznych w rónych regionach Rosji. Najlepsi studenci uniwersytetu corocznie kierowani s do o)rodków naukowych i wiodcych firm zagranicznych na stae naukowe i praktyki produkcyjne. W cigu ostatnich 10 lat ponad 30 studentów przebywało w przedsibiorstwach spółki DeBeers w RPA i w Anglii, w Akademii Górniczej we Freibergu (Niemcy), w Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu (Polska), w Uniwersytecie Technicznym w Lappeenranta (Finlandia), gdzie prowadzili badania naukowe, które nastpnie stały si podstaw prac dyplomowych i rozpraw doktorskich. W celu wsparcia młodych badaczy w SPPUG opracowano regulamin konkursu personalnych grantów dla studentów, doktorantów i młodych uczonych. Konkurs przeprowadza si w zakresie kierunków działalno)ci naukowej Centrum NaukowoDydaktycznego w formach: projekt dyplomowy i projekt doktorski. Wszystkie wnioski zgłoszone do konkursu przechodz etap recenzji zewntrznych, po czym s rozpatrywane przez komisj konkursow. W wyniku jej pracy corocznie do 20 studentów staje si laureatami, otrzymujc granty na prawo prowadzenia bada naukowych. W cigu o)miu lat, z inicjatywy SPPUG, pod egid Ministerstwa Szkolnictwa i Nauki Federacji Rosyjskiej organizowana jest w uniwersytecie Wszechrosyjska KonferencjaKonkurs w)ród studentów ostatniego roku studiów z uczelni, przygotowujcych kadry o profilu geologicznogórniczym, naftowogazowym i hutniczym. Celem tego przedsiwzicia jest wyłonienie i nabór na studia doktoranckie najbardziej utalentowanych studentów i ich pó+niejsze docelowe przygotowanie, nawizanie kontaktów osobistych i wymiana wyników bada naukowych oraz ocena przygotowania studentów rónych uczelni. Od 2005 roku w uniwersytecie corocznie odbywa si Midzynarodowe ForumKonkurs studentów i młodych uczonych Problemy wykorzystania kopalin, w którym uczestniczy ponad 400 przedstawicieli z 65 uczelni i spółek z 23 krajów, w tym z USA, Kanady, Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii, Finlandii, Austrii, Czech, Polski, Rosji. Dane przedsiwzicie organizowane jest w celu podniesienia jako )ci systemu kształcenia kadr, dla zapewnienia rozwoju bazy mineralnosurowcowej i paliwowoenerge,!! 15 ". " $&" $&,! # "&! &# 1, "#! " $ $&. 7"&% " ( "& " "& $. 8 10! 30 "! DeBeers 93 3, :#!# # ('), ( $. ( %), 5& ". 7 (:), "&, "! #. 0 # ''( $! " ", "&. 2" "& "&!$ : «#» «#». $, ", % $, & "# #.! 20 "!, "& "&#. & ''(, 1# 6!$ " ##: ( # " " " " "$, " " &, $ "&.,! ""! " " ; " &! $" "& #; " " $"$ ( # 6"# "" " "& «! $», "&! 400 # $ 65 "$ # 23, &: ;3, 2, ', :,!, :, 3, <, %,. 0 %&

5 18 MECHANIZACJA I AUTOMATYZACJA GÓRNICTWA tycznej, rozwoju moliwo)ci integracyjnych geologicznogórniczych uniwersytetów )wiata, dla szerokiego wykorzystania unikalnych przyrzdów i wyspecjalizowanych laboratoriów. Dziki działajcemu w SPPUG systemowi sukcesywnego przygotowania kadr corocznie w realizacji prac naukowobadawczych uczestniczy do 30% ogólnej liczby studentów odbywajcych studia dzienne. Publikuj oni ponad 200 prac naukowych w wiodcych wydaniach krajowych i zagranicznych. Wydawane s dwa zbiory prac młodych uczonych w ramach wydawnictwa Zapiski Gornogo Instituta, które posiada rekomendacj Wszechrosyjskiej Komisji Atestacyjnej do publikacji prac podczas przygotowywania rozpraw doktorskich i habilitacyjnych. Wynikiem przedstawionych innowacji w naukowobadawczej działalno)ci studentów SPPUG jest kształcenie twórczych specjalistów, których wiksza cz)* wie swe ycie z profesjonaln działalno)ci naukow, uzupełnia szeregi kadry profesorskodydaktycznej, aktywnie robi karier w przedsibiorstwach produkcyjnych i, co najwaniejsze, na długie lata zachowuje i pomnaa swój potencjał zawodowy.!& $ 1 &, $ $ # & " % $ "! $! #. 4# "# ''( # "&! "& " 30%! & ",!"& #. / "!"! 200 "&! " & $"! $. "! " "& «8 ' "», $, 32 "! "&! #. $" # "& # " ''( &,!% & $ $ # "&#,, " $,, " # #. Artykuł został zrecenzowany przez dwóch niezale3nych recenzentów *'&% +' %+ + &%+ ORGANIZATION OF STUDENTS R&D ACTIVITIES IN SAINT PETERSBURG MINING INSTITUTE The organization of students research work at St. Petersburg State Mining University is considered as an essential part of the system of training highly qualified specialists, capable of individually and collectively solve the scientific, technical and social problems, to apply in practice to achieve scientific and technological progress, quickly navigate in the current economic situations.