OGÓLNA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYMAGANIA OGÓLNE UZUPEŁNIENIE

Transkrypt

1 OGÓLNA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYMAGANIA OGÓLNE UZUPEŁNIENIE 1. CZĘŚĆ OGÓLNA 1.1. Przedmiot OST Przedmiotem ogólnej specyfikacji technicznej (OST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z budową parkingu strategicznego parkuj i jedź Warszawa Wawer SKM. Wymagania zostały zawarte w OGÓLNEJ SPECYFIKACJI TECHNICZNEJ przygotowanej przez inż. Jolantę Widzińską (upr. bud. St 39/87) Ogólna Specyfikacja Techniczna stanowi obowiązującą podstawę opracowania Szczegółowych Specyfikacji Technicznych stosowanych jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu wykonania przedmiotowych robót (wymienionych w opracowaniu j.w.), a także w tym przypadku realizacji projektu Instalacji Sanitarnych Zakres robót objętych OST - uzupełnienie Ustalenia zawarte w Specyfikacji Ogólnej obejmują wymagania ogólne, wspólne dla robót objętych niżej wymienionymi szczegółowymi specyfikacjami technicznymi robót związanych z budową parkingu strategicznego parkuj i jedź Warszawa Wawer SKM - specyfikacje te obejmują, oprócz tych wymienionych w opracowaniu ogólnym, także następujące roboty podstawowe, zawarte w opracowani Przedmiar robót i w Kosztorysie inwestorskim (zgodnie ze Wspólnym Słownikiem Zamówień (CPV): 1. Roboty instalacyjne wodno-kanalizacyjne i sanitarne CPV Roboty instalacyjne hydrauliczne CPV Roboty instalacyjne kanalizacyjne CPV Instalacje centralnego ogrzewania CPV Instalowanie urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych CPV Określenia podstawowe Użyte w OST określenia, są wspólne dla poszczególnych SST Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca jest odpowiedzialny za jakość wykonanych robót, bezpieczeństwo wszelkich czynności na terenie budowy, metody użyte przy budowie oraz za ich zgodność z dokumentacją projektową, SST i poleceniami Inspektora Nadzoru. 1

2 2. WYMAGANIA DOTYCZĄCE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH W OST podano ogólne wymagania dotyczące materiałów użytych do realizacji inwestycji. 3. WYMAGANIA DOTYCZĄCE SPRZĘTU I MASZYN DO ROBÓT BUDOWLANYCH W OST podano ogólne wymagania dotyczące sprzętu i maszyn budowlanych użytych do realizacji inwestycji. 4. WYMAGANIA DOTYCZĄCE ŚRODKÓW TRANSPORTU W OST podano ogólne wymagania dotyczące środków transportu użytych do realizacji inwestycji. 5. WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYKONANIA ROBÓT BUDOWLANYCH W OST podano ogólne wymagania dotyczące wykonywania robót budowlanych w tym także instalacyjnych. 6. KONTROLA, BADANIA I ODBIÓR WYROBÓW I ROBÓT BUDOWLANYCH W OST podano ogólne wymagania dotyczące kontroli, badań i odbioru wyrobów i robót budowlanych obowiązujące także przy wykonywaniu robót z zakresu instalacji sanitarnych. 7. WYMAGANIA DOTYCZĄCE PRZEDMIARU I OBMIARU ROBÓT W OST podano ogólne wymagania dotyczące przedmiaru i obmiaru robót budowlanych, w tym także obowiązujące przy wykonywaniu robót objętych projektem instalacji sanitarnych. 8. ODBIÓR ROBÓT BUDOWLANYCH 8.1. Rodzaje odbiorów robót W zależności od ustaleń odpowiednich SST, roboty podlegają następującym etapom odbioru: a) odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu, b) odbiorowi częściowemu, c) odbiorowi ostatecznemu, d) odbiorowi pogwarancyjnemu. W OST podano ogólne wymagania dotyczące poszczególnych rodzajów odbiorów robót, w tym także obowiązujących przy odbiorze robót z zakresu instalacji sanitarnych. 9. ROZLICZENIA ROBÓT W OST podano ogólne ustalenia rozliczenia robót objętych zamówieniem, w tym także robót z zakresu instalacji sanitarnych. 10. DOKUMENTY ODNIESIENIA 1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414 z późniejszymi zmianami). 2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalnoużytkowego (Dz. U z dnia 16 września 2004r.) 3. Zarządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki oraz tablicy informacyjnej (Dz. U. Nr 138, poz. 1555). 4. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 14, poz. 60 z późniejszymi zmianami). 5. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska odpad. (Dz.U. Nr 62, poz.627 z 2001 r z późniejszymi zmianami). 6. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r o odpadach (Dz.U.Nr 62 poz.628 z 2001 r z późniejszymi zmianami) 7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr 112, poz z 2001 r) 8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 maja w sprawie listy odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym, niebędącymi przedsiębiorcami, do wykorzystania ich na własne potrzeby (Dz.U. Nr 74 poz.686) 9. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 lutego 2006 r w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby odpadów (Dz.U. Nr 30 poz.213) 2

3 SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA ROBOTY INSTALACYJNE WODNO - KANALIZACYJNE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej SST są wymagania szczegółowe dotyczące wykonania i odbioru robót instalacji wodno-kanalizacyjnej wewnętrznej, sklasyfikowanych zgodnie ze Wspólnym Słownikiem Zamówień (CPV): - Roboty instalacyjne wodno-kanalizacyjne i sanitarne CPV Roboty instalacyjne hydrauliczne CPV Roboty instalacyjne kanalizacyjne CPV Zakres stosowania SST Specyfikacja techniczna stosowana jest jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w punkcie Zakres robót objętych SST Ustalenia zawarte w niniejszej SST stanowią wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót instalacji wodno-kanalizacyjnej wewnętrznej w budynku socjalno-technicznym Wykonanie instalacji wodociągowej - wody zimnej i ciepłej wykonanie przekuć, bruzd, wyniesienie i wywóz gruzu, wstawienie rurociągów stalowych ocynkowanych, średnice 25, 20 i 15 mm, montaż zaworów, wg dokumentacji montaż elektrycznego podgrzewacza pojemnościowego, montaż baterii umywalkowych, montaż podejścia do wodomierza, montaż izolacji termicznej rurociągów, próby ciśnieniowe, płukanie i dezynfekcja instalacji, Roboty instalacyjne instalacja kanalizacyjna wewnętrzna sanitarna wykonanie przekuć, bruzd, wyniesienie i wywóz gruzu ułożenie rurociągów z PVC o średnicy 160, 110, 75 i 50 mm, montaż tulei ochronnych przy przejściu przez ściany, montaż wpustów ściekowych i rewizji, montaż ryr wywiewnych i zaworów napowietrzających, montaż stelaży pod miski ustępowe i umywalki, montaż urządzeń sanitarnych, montaż zlewozmywaka z syfonem próba szczelności badanie mające na celu sprawdzenie szczelności instalacji przed oddaniem do eksploatacji Roboty instalacyjne izolacja termiczna rurociągów zamontowanie izolacji z pianki poliuretanowej, na przewodach wodnych 1.4. Określenia podstawowe Stosowane określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi Polskimi Normami i definicjami podanymi w części: Ogólna Specyfikacja Techniczna Ogóle wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz zgodność z Dokumentacją Projektową, SST i poleceniami Inspektora Nadzoru. Realizacja inwestycji rozpoczyna się od daty przekazania wykonawcy placu budowy. Przekazanie placu budowy następuje protokolarnie i obejmuje przekazanie wykonawcy projektu budowlanego, pozwolenia na budowę, szczegółowej inwentaryzacji istniejącego zagospodarowania naziemnego, podziemnego i nadziemnego terenu budowy oraz wytycznych realizacji inwestycji. Wykonawca jest odpowiedzialny za wykonanie robót zgodnie z dokumentacją projektową, szczegółowymi specyfikacjami technicznymi robót, poleceniami nadzoru inwestorskiego (Inżyniera) i autorskiego, zgodnie z art. 22,23 i 28 ustawy Prawo budowlane. Wykonawca jest zobowiązany do wypełnienia wszystkich wymagań zawartych w OST. Przed przystąpieniem do realizacji robót wykonawca powinien odpowiednio przygotować i zabezpieczyć teren budowy oraz oznaczyć budowę tablicą informacyjną. Roboty budowlano - montażowe powinny być prowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami, w zakresie ochrony środowiska w czasie wykonywania robót, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz z zapewnieniem ochrony własności publicznej i prywatnej. 3

4 2. MATERIAŁY Materiały stosowane przy wykonaniu robót wg Dokumentacji Projektowej Jakość materiałów, elementów i wyrobów dostarczanych na budowę powinna być zgodna z wymaganiami norm państwowych (PN lub BN), a w przypadku braku norm - z wymaganiami określonymi w aprobatach technicznych i powinna być kontrolowana na bieżąco przy każdej dostawie na budowę. Materiały, które nie posiadają odpowiednich zaświadczeń o jakości wydanych na podstawie norm państwowych lub aprobat technicznych albo świadectw dopuszczenia nie powinny być wbudowane. Dopuszcza się stosowanie materiałów, elementów i wyrobów zarówno krajowych jak i z importu, przy czym materiały importowane muszą posiadać świadectwa zgodności z PN (BN) i aprobatami technicznymi. W przypadku, gdy w dokumentacji projektowej lub specyfikacji szczegółowej nie podano wymagań technicznych dla materiałów, elementów i wyrobów albo podano je w sposób ogólny, albo dokonuje się ich zamiany na inne niż określono w projekcie, należy każdorazowo dokonać odpowiednich uzgodnień z projektantem i Inżynierem projektu oraz dokonać odpowiedniego wpisu do dziennika budowy. Wykonawca jest zobowiązany zapewnić odpowiednie warunki składowania, magazynowania, rozładunku i transportu na budowie wszystkich materiałów, elementów i wyrobów zgodnie z wymaganiami określonymi w "Warunkach technicznych wykonania robót budowlano-montażowych" oraz szczegółowymi wymaganiami określonymi przez producentów lub dostawców. Wykonawca uzyska przed wbudowaniem wyrobu akceptację Inżyniera projektu. 2.1.Instalacja wodna rury stalowe ocynkowane, zawory przelotowe i spustowe baterie umywalkowe, baterie zlewozmywakowe wodomierz podgrzewacz elektryczny, pojemnościowy tuleje ochronne, przyłącza elastyczne do armatury uchwyty do rurociągów 2.2. Kanalizacja sanitarna rury kanalizacyjne PVC φ50, 75, 110 i 160 mm, uszczelki gumowe do rur kanalizacyjnych, kształtki PVC tuleje ochronne zawór napowietrzający urządzenia sanitarne GEBERIT, ze stelażem umywalki fajansowe z półpostumentem z syfonem z tworzywa szt. zlewozmywaki z blachy nierdzewnej z syfonem 2.3. Izolacja termiczna rurociągów izolacja termiczna z pianki poliuretanowej 3.SPRZĘT Wykonawca powinien posiadać sprzęt do zgrzewania rur PP, a także sprzęt do wykonywania przekuć, bruzda i zamurowania otworów pod instalacje (młoty udarowe, wiertarki ), a także samochód skrzyniowy do wywozu gruzu. Rodzaje, ilości i parametry techniczne sprzętu określa projekt organizacji robót budowlanych i montażowych oraz instrukcja techniczna montażu dla poszczególnych robót lub ich części montowanych z gotowych elementów. Sprzęt zmechanizowany podlegający przepisom o dozorze technicznym musi posiadać aktualne dokumenty uprawniające do jego eksploatacji. Sprzęt zmechanizowany i pomocniczy powinien mieć trwały i wyraźny napis określający jego istotne właściwości techniczne, np,: udźwig, nośność, ciśnienie, temperaturę itp. 4. TRANSPORT Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w części Ogólna Specyfikacja Techniczne. Używane pojazdy, poruszające się po drogach publicznych powinny spełniać wymagania dotyczące przepisów i ruchu drogowego. Transport materiałów nie może w żaden sposób zmieniać właściwości materiałów, odkształcać ich i powodować uszkodzenia. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Wymagania ogólne Wszystkie roboty budowlano-montażowe muszą być prowadzone zgodnie z:. Umową. Projektem Wykonawczym. Poleceniami organów kontrolujących i nadzorujących. Warunkami Technicznymi Wykonania robót. Obowiązującymi przepisami prawa. 4

5 5.2. Rozpoczęcie robót Przed rozpoczęciem montażu Kierownik robót powinien stwierdzić, że:. obiekt odpowiada warunkom zgodnym z przepisami bezpieczeństwa pracy do prowadzenia robót instalacyjnych. elementy budowlano-konstrukcyjne mające wpływ na montaż instalacji odpowiadają założeniom projektowym Instalacja wody i kanalizacji Rurociąg instalacji wody łączone będą przez kształtki łączone będą przez zgrzewanie. Wymagania ogólne dla połączeń zgrzewanych i gwintowanych określone są w tomie II Warunków technicznych wykonania i odbioru robót. Rurociąg instalacji kanalizacji łączone będą na wcisk. Wymagania ogólne dla połączeń na wcisk określone są w tomie II Warunków technicznych wykonania i odbioru robót.... Przed układaniem przewodów należy sprawdzić trasę oraz usunąć możliwe do wyeliminowania przeszkody, mogące powodować uszkodzenie przewodów (np. pręty, wystające elementy zaprawy betonowej i muru). Przed zamontowaniem należy sprawdzić, czy elementy przewidziane do zamontowania nie posiadają uszkodzeń mechanicznych oraz czy w przewodach nie ma zanieczyszczeń (ziemia, papiery i inne elementy). Rur pękniętych lub w inny sposób uszkodzonych nie wolno używać. Kolejność wykonywania robót: wyznaczenie miejsca ułożenia rur, wykonanie gniazd i osadzenie uchwytów, przecinanie rur, założenie tulei ochronnych, wykonanie połączeń. W miejscach przejść przewodów przez ściany i stropy nie wolno wykonywać żadnych połączeń. Przejścia przez przegrody budowlane wykonać w tulejach ochronnych. Wolną przestrzeń między zewnętrzną ścianą rury i wewnętrzną tulei należy wypełnić odpowiednim materiałem termoplastycznym. Wypełnienie powinno zapewniać jedynie możliwość osiowego ruchu przewodu. Długość tulei powinna być większa od grubości ściany lub stropu. Przejścia przez przegrody określone jako granice oddzielenia pożarowego należy wykonywać za pomocą odpowiednich tulei zabezpieczających. Przewody pionowe należy mocować do ścian za pomocą uchwytów umieszczonych co najmniej co 3,0 m, przy czym na każdej kondygnacji musi być zastosowany co najmniej jeden uchwyt. Wszelkie widoczne elementy instalacji, które nie są fabrycznie pokryte ostatecznymi powłokami wykończeniowymi (w tym w szczególności przewody, izolacje, zamocowania, podwieszenia, konstrukcje wsporcze, etc.), niezależnie od pokrycia odpowiednią powłoką zabezpieczającą, należy pokryć powłoką malarską w kolorze wskazanym przez Inwestora (różne kolory w różnych obszarach i w odniesieniu do różnych instalacji). Należy zastosować powłoki malarskie odpowiednie do rodzaju malowanej powierzchni, zapewniające odpowiednią trwałość oraz estetykę instalacji. Wytyczne określające, w których obszarach należy zastosować dodatkowe powłoki malarskie, na których elementach instalacji oraz typ i kolor powłok zostaną przekazane na etapie wykonywania instalacji Montaż izolacji Montaż izolacji cieplnej rozpoczynać należy po uprzednim przeprowadzeniu wymaganych prób szczelności, oraz po potwierdzeniu prawidłowości wykonania powyższych robót protokołem odbioru. Powierzchnia rurociągu lub urządzenia powinna być czysta i sucha. Nie dopuszcza się wykonywania izolacji cieplnych na powierzchniach zanieczyszczonych ziemią, cementem, smarami itp. Materiały przeznaczone do wykonania izolacji cieplnych powinny być suche, czyste i nie uszkodzone, a sposób składowania materiałów na stanowisku pracy powinien wykluczać możliwość ich zawilgocenia lub uszkodzenia. Grubość wykonanej izolacji cieplnej nie powinna się różnić od grubości podanej w dokumentacji techniczno-technologicznej więcej niż o: - -5.:,- +10 mm, przy grubości izolacji do 100 mm włącznie, Całość robót przeprowadzić zgodnie z instrukcją montażu producenta. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w części Ogólna Specyfikacja Techniczna (OST). Kontrola jakości robót powinna obejmować: kontrolę elementów składowych dostarczonych przez producentów; kontrola wytrasowania miejsc montażu; kontrolę montażu zgodnie z przedmiotowymi normami i przepisami; Materiały przeznaczone do wbudowania muszą posiadać odpowiednie atesty oraz być zaakceptowane przez Inspektora Nadzoru. Akceptacja polega na wizualnej ocenie stanu materiałów oraz udokumentowaniu jej wpisem do Dziennika Budowy. 7. OBMIAR ROBÓT Ogólne zasady obmiaru robót podano w części pn. Wymagania Ogólne niniejszej specyfikacji oraz wg załączonego przedmiaru robót; 7.1. Jednostka obmiarowa Jednostką obmiarową jest: a) 1 m dla: rurociągów wody zimnej i ciepłej, rurociągów kanalizacyjnych otuliny termicznej rurociągów, 5

6 b) 1 m3 dla wykonywania i zamurowania przekuć, bruzd d) 1 szt. dla: zaworów czerpalnych wraz z podejściami, zaworów przelotowych, baterii umywalkowych, baterii zmywakowych wodomierza czyszczaków kanalizacyjnych, zaworu napowietrzającego, e) 1 kpl. dla: stelaży pod urządzenia zlewozmywaków, umywalek z półpostumentami, podgrzewacza el. ustępów ze spłuczka, 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w części pn. Wymagania Ogólne niniejszej specyfikacji. Poszczególne etapy robót powinny być odebrane i zaakceptowane przez Inspektora Nadzoru. Odbioru robót (stwierdzenie wykonania zakresu robót przewidzianego w dokumentacji) dokonuje Inspektor Nadzoru, po zgłoszeniu przez Wykonawcę robót do odbioru. Odbiór powinien być przeprowadzony w czasie umożliwiającym wykonanie ewentualnych poprawek bez hamowania postępu robót. Roboty poprawkowe Wykonawca wykona na własny koszt w terminie ustalonym z Inspektorem Nadzoru. Odbiory robót zanikających i ulegających zakryciu należy prowadzić w miarę postępu robót, kontrolując ich jakość w sposób podany w punkcie 5.6. Odbiory częściowe i końcowe prowadzić zgodnie z zasadami podanymi w punkcie 4.6. Jeżeli wszystkie badania dały wyniki pozytywne, wykonane roboty należy uznać za zgodne z wymaganiami. Jeżeli chociaż jedno badanie dało wynik ujemny, wykonane roboty należy uznać za niezgodne z wymaganiami norm i kontraktu. W takiej sytuacji Wykonawca jest zobowiązany doprowadzić roboty do zgodności z normą i Dokumentacją Projektową, przedstawiając je do ponownego odbioru. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Ogólne ustalenia dotyczące płatności podano w części pn. Warunki ogólne Cena i szczegółowy zakres robót wykonania robót obejmuje: Zgodnie z dokumentacją projektową należy wykonać: a) instalacja wodociągowa wykonanie przekuć, bruzd, wyniesienie i wywóz gruzu, wstawienie rurociągów stalowych ocynkowanych, średnice 25, 20 i 15 mm, montaż zaworów, wg dokumentacji montaż elektrycznego podgrzewacza pojemnościowego, montaż baterii umywalkowych, montaż podejścia do wodomierza, montaż izolacji termicznej rurociągów, próby ciśnieniowe, płukanie i dezynfekcja instalacji, b) kanalizacja wewnętrzna wykonanie przekuć, bruzd, wyniesienie i wywóz gruzu ułożenie rurociągów z PVC o średnicy 160, 110, 75 i 50 mm, montaż tulei ochronnych przy przejściu przez ściany, montaż wpustów ściekowych i rewizji, montaż ryr wywiewnych i zaworów napowietrzających, montaż stelaży pod miski ustępowe i umywalki, montaż urządzeń sanitarnych, montaż zlewozmywaka z syfonem próba szczelności badanie mające na celu sprawdzenie szczelności instalacji przed oddaniem do eksploatacji 10. PRZEPISY ZWIĄZANE Normy PN-92/B Instalacje wodociągowe. Wymagania w projektowaniu, PN-81/B Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne. Wymagania i badania przy odbiorze. PN EN Ochrona przed wtórnym zanieczyszczeniem wody w instalacjach wodociągowych i ogólne wymagania dotyczące urządzeń zapobiegających zanieczyszczeniom przez przepływ zwrotny. PN 92/B Instalacje kanalizacyjne. Wymagania projektowe. PN-81/B Instalacje wewnętrzne wodociągowe i kanalizacyjne. Wymagania przy odbiorze. PN-76/B Zabezpieczenia urządzeń ciepłej wody użytkowej. Wymagania. PN-71/B Urządzenia ciepłej wody w budynkach. Wymagania i badania przy odbiorze. 6

7 PN-H Rury stalowe bez szwu gwintowane ocynkowane. PN-EN Rury stalowe bez szwu i ze szwem. Wymiary i masa nav jednostkę długości. PN-EN Rury ze stali niestopowej i osprzęt do transportu cieczy łącznie z wodą pitną. PN-EN ISO 1461 Powłoki cynkowe nanoszone na stal metodą zanurzeniową. PN-EN Wewnętrzne i/lub zewnętrzne powłoki ochronne rur stalowych. Wymagania dotyczące powłok wykonywanych przez ocynkowanie ogniowe w cenkowniach zautomatyzowanych. BN-76/8860 Elementy mocujące rurociągi. BN-85/8862 Instalacje wodociągowe. Zbiorniki bezciśnieniowe. Wymagania i badania. PN-85/M Armatura przepływowa instalacji wodociągowej. Wymagania i badania. PN-B Izolacje cieplne rurociągów, armatury i urządzeń, Inne dokumenty Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002, w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz. U Nr 75/2002 r. poz. 690, z późniejszymi zmianami, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003, w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych Dz. U Nr 47/2003 poz. 401, Wszystkie materiały i urządzenia montowane w instalacjach muszą posiadać certyfikat zgodności lub deklarację zgodności z Polską Normą lub aprobatą techniczną, Instrukcje, katalogi i DTR urządzeń dostarczone przez producenta, Instrukcje techniczne producentów materiałów, Warunki techniczne wykonania i odbioru robót instalacyjnych Tom II Instalacje sanitarne i przemysłowe rozdział 10. Warunki techniczne wykonania i odbioru rurociągów z tworzyw sztucznych ; wydane przez Polską Korporację Techniki Sanitarnej, Grzewczej, Gazowej i Klimatyzacji. Warszawa 1994 rok. ROBOTY INSTALACYJNE CENTRALNEGO OGRZEWANIA 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej SST są wymagania szczegółowe dotyczące wykonania i odbioru robót instalacji wodno-kanalizacyjnej wewnętrznej, sklasyfikowanych zgodnie ze Wspólnym Słownikiem Zamówień (CPV): - Instalowanie centralnego ogrzewania CPV Zakres stosowania SST Specyfikacja techniczna stosowana jest jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w punkcie Zakres robót objętych SST Ustalenia zawarte w niniejszej SST stanowią wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót instalacji centralnego ogrzewania w budynku socjalno-technicznym Wykonanie instalacji centralnego ogrzewania dostawa grzejników elektrycznych wg zestawienia w dokumentacji projektowej, wytrasowanie lokalizacji, montaż zawiesi dostarczonych przez producenta, montaż grzejników, włączenie do przygotowanych gniazd elektrycznych, wykonanie próby eksploatacyjnej, 1.4. Określenia podstawowe Stosowane określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi Polskimi Normami i definicjami podanymi w części: Ogólna Specyfikacja Techniczna Ogóle wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz zgodność z Dokumentacją Projektową, SST i poleceniami Inspektora Nadzoru. Realizacja inwestycji rozpoczyna się od daty przekazania wykonawcy placu budowy. Przekazanie placu budowy następuje protokolarnie i obejmuje przekazanie wykonawcy projektu budowlanego, pozwolenia na budowę, szczegółowej inwentaryzacji istniejącego zagospodarowania naziemnego, podziemnego i nadziemnego terenu budowy oraz wytycznych realizacji inwestycji. Wykonawca jest odpowiedzialny za wykonanie robót zgodnie z dokumentacją projektową, szczegółowymi specyfikacjami technicznymi robót, poleceniami nadzoru inwestorskiego (Inżyniera) i autorskiego, zgodnie z art. 22,23 i 28 ustawy Prawo budowlane. Wykonawca jest zobowiązany do wypełnienia wszystkich wymagań zawartych w OST. Przed przystąpieniem do realizacji robót wykonawca powinien odpowiednio przygotować i zabezpieczyć teren budowy oraz oznaczyć budowę tablicą informacyjną. 7

8 Roboty budowlano - montażowe powinny być prowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami, w zakresie ochrony środowiska w czasie wykonywania robót, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz z zapewnieniem ochrony własności publicznej i prywatnej. 2. MATERIAŁY Materiały stosowane przy wykonaniu robót wg Dokumentacji Projektowej Jakość materiałów, elementów i wyrobów dostarczanych na budowę powinna być zgodna z wymaganiami norm państwowych (PN lub BN), a w przypadku braku norm - z wymaganiami określonymi w aprobatach technicznych i powinna być kontrolowana na bieżąco przy każdej dostawie na budowę. Materiały, które nie posiadają odpowiednich zaświadczeń o jakości wydanych na podstawie norm państwowych lub aprobat technicznych albo świadectw dopuszczenia nie powinny być wbudowane. Dopuszcza się stosowanie materiałów, elementów i wyrobów zarówno krajowych jak i z importu, przy czym materiały importowane muszą posiadać świadectwa zgodności z PN (BN) i aprobatami technicznymi. Wykonawca jest zobowiązany zapewnić odpowiednie warunki składowania, magazynowania, rozładunku i transportu na budowie wszystkich materiałów, elementów i wyrobów zgodnie z wymaganiami określonymi w "Warunkach technicznych wykonania robót budowlano-montażowych" oraz szczegółowymi wymaganiami określonymi przez producentów lub dostawców. Wykonawca uzyska przed wbudowaniem wyrobu akceptację Inżyniera projektu. 2.1.Instalacja centralnego ogrzewania grzejniki elektryczne panelowenp typ ADAX, grzejniki elektryczne panelowenp typ ADAX, ale bryzgoszczelne zawiesia dostarczone przez producenta 3. SPRZĘT Wykonawca powinien posiadać sprzęt do zgrzewania rur PP, a także sprzęt do wykonywania przekuć, bruzda i zamurowania otworów pod instalacje (młoty udarowe, wiertarki ), a także samochód skrzyniowy do wywozu gruzu. Rodzaje, ilości i parametry techniczne sprzętu określa projekt organizacji robót budowlanych i montażowych oraz instrukcja techniczna montażu dla poszczególnych robót lub ich części montowanych z gotowych elementów. Sprzęt zmechanizowany podlegający przepisom o dozorze technicznym musi posiadać aktualne dokumenty uprawniające do jego eksploatacji. Sprzęt zmechanizowany i pomocniczy powinien mieć trwały i wyraźny napis określający jego istotne właściwości techniczne, np,: udźwig, nośność, ciśnienie, temperaturę itp. 4. TRANSPORT Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w części Ogólna Specyfikacja Techniczne. Używane pojazdy, poruszające się po drogach publicznych powinny spełniać wymagania dotyczące przepisów i ruchu drogowego. Transport materiałów nie może w żaden sposób zmieniać właściwości materiałów, odkształcać ich i powodować uszkodzenia. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Wymagania ogólne Wszystkie roboty budowlano-montażowe muszą być prowadzone zgodnie z:. Umową. Projektem Wykonawczym. Poleceniami organów kontrolujących i nadzorujących. Warunkami Technicznymi Wykonania robót. Obowiązującymi przepisami prawa Rozpoczęcie robót Przed rozpoczęciem montażu Kierownik robót powinien stwierdzić, że:. obiekt odpowiada warunkom zgodnym z przepisami bezpieczeństwa pracy do prowadzenia robót instalacyjnych. elementy budowlano-konstrukcyjne mające wpływ na montaż instalacji odpowiadają założeniom projektowym Zakres wykonania robót Grzejniki elektryczne, panelowe, wiszące, naścienne zostaną powieszone w miejscach wskazanych w projekcie. Do mocowania grzejników zostaną użyta zawiesia dostarczone przez producenta/dostawcę wraz urządzeniami. Grzejniki zostaną przyłączone poprzez gniazda 230V przygotowane w ramach wykonania instalacji elektrycznej. Kolejność wykonywania robót: wyznaczenie miejsca mocowania, mocowanie zawiesi, montaż grzejników, przyłączenie do instalacji elektrycznej, 8

9 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w części Ogólna Specyfikacja Techniczna (OST). Kontrola jakości robót powinna obejmować: kontrolę elementów składowych dostarczonych przez producentów; kontrola wytrasowania miejsc montażu; kontrolę montażu zgodnie z przedmiotowymi normami i przepisami; Materiały przeznaczone do wbudowania muszą posiadać odpowiednie atesty oraz być zaakceptowane przez Inspektora Nadzoru. Akceptacja polega na wizualnej ocenie stanu materiałów oraz udokumentowaniu jej wpisem do Dziennika Budowy. 7. OBMIAR ROBÓT Ogólne zasady obmiaru robót podano w części pn. Wymagania Ogólne niniejszej specyfikacji oraz wg załączonego przedmiaru robót; 7.1. Jednostka obmiarowa Jednostką obmiarową jest: a) 1 szt. dla: grzejników 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w części pn. Wymagania Ogólne niniejszej specyfikacji. Poszczególne etapy robót powinny być odebrane i zaakceptowane przez Inspektora Nadzoru. Odbioru robót (stwierdzenie wykonania zakresu robót przewidzianego w dokumentacji) dokonuje Inspektor Nadzoru, po zgłoszeniu przez Wykonawcę robót do odbioru. Odbiór powinien być przeprowadzony w czasie umożliwiającym wykonanie ewentualnych poprawek bez hamowania postępu robót. Roboty poprawkowe Wykonawca wykona na własny koszt w terminie ustalonym z Inspektorem Nadzoru. Odbiory robót zanikających i ulegających zakryciu należy prowadzić w miarę postępu robót, kontrolując ich jakość w sposób podany w punkcie 5.6. Odbiory częściowe i końcowe prowadzić zgodnie z zasadami podanymi w punkcie 4.6. Jeżeli wszystkie badania dały wyniki pozytywne, wykonane roboty należy uznać za zgodne z wymaganiami. Jeżeli chociaż jedno badanie dało wynik ujemny, wykonane roboty należy uznać za niezgodne z wymaganiami norm i kontraktu. W takiej sytuacji Wykonawca jest zobowiązany doprowadzić roboty do zgodności z normą i Dokumentacją Projektową, przedstawiając je do ponownego odbioru. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Ogólne ustalenia dotyczące płatności podano w części pn. Warunki ogólne Cena i szczegółowy zakres robót wykonania robót obejmuje: Zgodnie z dokumentacją projektową należy wykonać: a) instalację w zakresie ogrzewania (panelowe grzejniki elektryczne) 10. PRZEPISY ZWIĄZANE Normy P PN-90/B Ogrzewnictwo. Instalacje centralnego ogrzewania. Terminologia PN-82/B Ogrzewnictwo. Temperatury ogrzewanych pomieszczeń w budynkach. PN-82/B Ogrzewnictwo. Temperatury obliczeniowe zewnętrzne Inne dokumenty Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002, w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz. U Nr 75/2002 r. poz. 690, z późniejszymi zmianami, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003, w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych Dz. U Nr 47/2003 poz. 401, Wszystkie materiały i urządzenia montowane w instalacjach muszą posiadać certyfikat zgodności lub deklarację zgodności z Polską Normą lub aprobatą techniczną, Instrukcje, katalogi i DTR urządzeń dostarczone przez producenta, Instrukcje techniczne producentów materiałów, Warunki techniczne wykonania i odbioru robót instalacyjnych Tom II Instalacje sanitarne i przemysłowe rozdział 10. Techniki Sanitarnej, Grzewczej, Gazowej i Klimatyzacji. Warszawa 1994 rok. ROBOTY INSTALACYJNE WENTYLACJI GRAWITACYJNEJ WSPOMAGANEJ OKRESOWO 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej SST są wymagania szczegółowe dotyczące wykonania i odbioru robót instalacji wodno-kanalizacyjnej wewnętrznej, sklasyfikowanych zgodnie ze Wspólnym Słownikiem Zamówień (CPV): - Instalowanie urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych CPV

10 1.2. Zakres stosowania SST Specyfikacja techniczna stosowana jest jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w punkcie Zakres robót objętych SST Ustalenia zawarte w niniejszej SST stanowią wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót instalacji wentylacji grawitacyjnej wspomaganej okresowo i montażu klimatyzatora typu split w budynku socjalno-technicznym Wykonanie instalacji wentylacji grawitacyjnej wspomaganej okresowo montaż przewodów wentylacji grawitacyjnej, montaż kratek wentylacyjnych, montaż nawiewników systemowych w ścianach, montaż wentylatorów łazienkowych, dostawa klimatyzatora typu split wraz j jednostką zewnętrzną, montaż klimatyzatora (komplet), grzejników elektrycznych wg zestawienia w dokumentacji projektowej, włączenie do przygotowanej instalacji elektrycznej, wykonanie próby eksploatacyjnej, 1.4. Określenia podstawowe Stosowane określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi Polskimi Normami i definicjami podanymi w części: Ogólna Specyfikacja Techniczna Ogóle wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz zgodność z Dokumentacją Projektową, SST i poleceniami Inspektora Nadzoru. Realizacja inwestycji rozpoczyna się od daty przekazania wykonawcy placu budowy. Przekazanie placu budowy następuje protokolarnie i obejmuje przekazanie wykonawcy projektu budowlanego, pozwolenia na budowę, szczegółowej inwentaryzacji istniejącego zagospodarowania naziemnego, podziemnego i nadziemnego terenu budowy oraz wytycznych realizacji inwestycji. Wykonawca jest odpowiedzialny za wykonanie robót zgodnie z dokumentacją projektową, szczegółowymi specyfikacjami technicznymi robót, poleceniami nadzoru inwestorskiego (Inżyniera) i autorskiego, zgodnie z art. 22,23 i 28 ustawy Prawo budowlane. Wykonawca jest zobowiązany do wypełnienia wszystkich wymagań zawartych w OST. Przed przystąpieniem do realizacji robót wykonawca powinien odpowiednio przygotować i zabezpieczyć teren budowy oraz oznaczyć budowę tablicą informacyjną. Roboty budowlano - montażowe powinny być prowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami, w zakresie ochrony środowiska w czasie wykonywania robót, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz z zapewnieniem ochrony własności publicznej i prywatnej. 2. MATERIAŁY Materiały stosowane przy wykonaniu robót wg Dokumentacji Projektowej Jakość materiałów, elementów i wyrobów dostarczanych na budowę powinna być zgodna z wymaganiami norm państwowych (PN lub BN), a w przypadku braku norm - z wymaganiami określonymi w aprobatach technicznych i powinna być kontrolowana na bieżąco przy każdej dostawie na budowę. Materiały, które nie posiadają odpowiednich zaświadczeń o jakości wydanych na podstawie norm państwowych lub aprobat technicznych albo świadectw dopuszczenia nie powinny być wbudowane. Dopuszcza się stosowanie materiałów, elementów i wyrobów zarówno krajowych jak i z importu, przy czym materiały importowane muszą posiadać świadectwa zgodności z PN (BN) i aprobatami technicznymi. W przypadku, gdy w dokumentacji projektowej lub specyfikacji szczegółowej nie podano wymagań technicznych dla materiałów, elementów i wyrobów albo podano je w sposób ogólny, albo dokonuje się ich zamiany na inne niż określono w projekcie, należy każdorazowo dokonać odpowiednich uzgodnień z projektantem i Inżynierem projektu oraz dokonać odpowiedniego wpisu do dziennika budowy. Wykonawca jest zobowiązany zapewnić odpowiednie warunki składowania, magazynowania, rozładunku i transportu na budowie wszystkich materiałów, elementów i wyrobów zgodnie z wymaganiami określonymi w "Warunkach technicznych wykonania robót budowlano-montażowych" oraz szczegółowymi wymaganiami określonymi przez producentów lub dostawców. Wykonawca uzyska przed wbudowaniem wyrobu akceptację Inżyniera projektu. 2.1.Instalacja wentylacji grawitacyjnej okresowo wspomaganej przewody typu spiro, izolacja termiczna przewodów, zawiesia do przewodów, kratki wentylacyjne wywiewne i nawiewne, wentylatory łazienkowe 10

11 2.2.Instalacja klimatyzatora typu split dostawa urządzenia, konstrukcja wsporcza pod jednostkę zewnętrzną, 3.SPRZĘT Wykonawca powinien posiadać sprzęt do zgrzewania rur PP, a także sprzęt do wykonywania przekuć, bruzda i zamurowania otworów pod instalacje (młoty udarowe, wiertarki ), a także samochód skrzyniowy do wywozu gruzu. Rodzaje, ilości i parametry techniczne sprzętu określa projekt organizacji robót budowlanych i montażowych oraz instrukcja techniczna montażu dla poszczególnych robót lub ich części montowanych z gotowych elementów. Sprzęt zmechanizowany podlegający przepisom o dozorze technicznym musi posiadać aktualne dokumenty uprawniające do jego eksploatacji. Sprzęt zmechanizowany i pomocniczy powinien mieć trwały i wyraźny napis określający jego istotne właściwości techniczne, np,: udźwig, nośność, ciśnienie, temperaturę itp. 4. TRANSPORT Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w części Ogólna Specyfikacja Techniczne. Używane pojazdy, poruszające się po drogach publicznych powinny spełniać wymagania dotyczące przepisów i ruchu drogowego. Transport materiałów nie może w żaden sposób zmieniać właściwości materiałów, odkształcać ich i powodować uszkodzenia. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Wymagania ogólne Wszystkie roboty budowlano-montażowe muszą być prowadzone zgodnie z:. Umową. Projektem Wykonawczym. Poleceniami organów kontrolujących i nadzorujących. Warunkami Technicznymi Wykonania robót. Obowiązującymi przepisami prawa Rozpoczęcie robót Przed rozpoczęciem montażu Kierownik robót powinien stwierdzić, że:. obiekt odpowiada warunkom zgodnym z przepisami bezpieczeństwa pracy do prowadzenia robót instalacyjnych. elementy budowlano-konstrukcyjne mające wpływ na montaż instalacji odpowiadają założeniom projektowym Zakres wykonania robót Grzejniki elektryczne, panelowe, wiszące, naścienne zostaną powieszone w miejscach wskazanych w projekcie. Do mocowania grzejników zostaną użyta zawiesia dostarczone przez producenta/dostawcę wraz urządzeniami. Grzejniki zostaną przyłączone poprzez gniazda 230V przygotowane w ramach wykonania instalacji elektrycznej. Kolejność wykonywania robót: montaż przewodów wentylacyjnych, montaż kratek wywiewnych, montaż wentylatorów, montaż nawiewników w ścianach montaż klimatyzatora typu split, montaż jednostki zewnętrznej, wykonanie instalacji rurowej wg instrukcji producenta urządzenia, przyłączenie do instalacji elektrycznej, wykonanie próby eksploatacyjnej, 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w części Ogólna Specyfikacja Techniczna (OST). Kontrola jakości robót powinna obejmować: kontrolę elementów składowych dostarczonych przez producentów; kontrola wytrasowania miejsc montażu; kontrolę montażu zgodnie z przedmiotowymi normami i przepisami; Materiały przeznaczone do wbudowania muszą posiadać odpowiednie atesty oraz być zaakceptowane przez Inspektora Nadzoru. Akceptacja polega na wizualnej ocenie stanu materiałów oraz udokumentowaniu jej wpisem do Dziennika Budowy. 7. OBMIAR ROBÓT Ogólne zasady obmiaru robót podano w części pn. Wymagania Ogólne niniejszej specyfikacji oraz wg załączonego przedmiaru robót; 7.1. Jednostka obmiarowa Jednostką obmiarową jest: a) 1 mb. dla : przewodów wentylacyjnych, b) 1 szt. dla : kratek wywiewnych, kratek nawiewnych, 11

12 wentylatorów łazienkowych, c) kpl. dla : klimatyzatora typu split. 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w części pn. Wymagania Ogólne niniejszej specyfikacji. Poszczególne etapy robót powinny być odebrane i zaakceptowane przez Inspektora Nadzoru. Odbioru robót (stwierdzenie wykonania zakresu robót przewidzianego w dokumentacji) dokonuje Inspektor Nadzoru, po zgłoszeniu przez Wykonawcę robót do odbioru. Odbiór powinien być przeprowadzony w czasie umożliwiającym wykonanie ewentualnych poprawek bez hamowania postępu robót. Roboty poprawkowe Wykonawca wykona na własny koszt w terminie ustalonym z Inspektorem Nadzoru. Odbiory robót zanikających i ulegających zakryciu należy prowadzić w miarę postępu robót, kontrolując ich jakość w sposób podany w punkcie 5.6. Odbiory częściowe i końcowe prowadzić zgodnie z zasadami podanymi w punkcie 4.6. Jeżeli wszystkie badania dały wyniki pozytywne, wykonane roboty należy uznać za zgodne z wymaganiami. Jeżeli chociaż jedno badanie dało wynik ujemny, wykonane roboty należy uznać za niezgodne z wymaganiami norm i kontraktu. W takiej sytuacji Wykonawca jest zobowiązany doprowadzić roboty do zgodności z normą i Dokumentacją Projektową, przedstawiając je do ponownego odbioru. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Ogólne ustalenia dotyczące płatności podano w części Ogólna Specyfikacja Techniczna Cena i szczegółowy zakres robót wykonania robót obejmuje: Zgodnie z dokumentacją projektową należy wykonać: a) instalację wentylacji grawitacyjnej, b) instalację systemowych kratek, c) montaż wentylatorów łazienkowych, d) montaż klimatyzatora wraz z jednostką zewnętrzną. e) próbę eksploatacyjną. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE Normy PN-EN 1505:2001 Wentylacja budynków. Przewody proste i kształtki wentylacyjne o przekroju prostokątnym. PN-EN 1886:2001 Wentylacja budynków. Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne. Właściwości mechaniczne. PN-B-01411:1999 Wentylacja i klimatyzacja. Terminologia. PN-78/B Wentylacja i klimatyzacja. Parametry obliczeniowe powietrza wewnętrznego w pomieszczeniach przeznaczonych do stałego przebywania ludzi. PN-76/B Wentylacja i klimatyzacja. Parametry obliczeniowe powietrza zewnętrznego. PN-83/B Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymagania. PN-B-76002:1996 Wentylacja. Połączenia urządzeń, przewodów i kształtek wentylacyjnych blaszanych. PN-78/B Wentylacja mechaniczna. Urządzenia wentylacyjne. Wymagania i badania przy odbiorze Inne dokumenty - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002, w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz. U Nr 75/2002 r. poz. 690, z późniejszymi zmianami, - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003, w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych Dz. U Nr 47/2003 poz. 401, - Wszystkie materiały i urządzenia montowane w instalacjach muszą posiadać certyfikat zgodności lub deklarację zgodności z Polską Normą lub aprobatą techniczną, - Instrukcje, katalogi i DTR urządzeń dostarczone przez producenta, - Instrukcje techniczne producentów materiałów, - Warunki techniczne wykonania i odbioru robót instalacyjnych Tom II Instalacje sanitarne i przemysłowe rozdział Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy Dz. U. Nr 169 z 2003 r. (poz. 1650) - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych Dz. U. z 2003 r. Nr 47 ( poz. 401). - Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia l4 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych Dz. U. z 2000 r. Nr 26 ( poz. 313 ). Sporządził: mgr inż. arch. Jakub Błażejowski DEsignART pracownia projektowa 12