Sanktuarium na Jasnej Górze w Częstochowie

Transkrypt

1

2 Sanktuarium na Jasnej Górze w Częstochowie

3 sanktuaria modlitwy miejsca święte zabytki PRZEWODNIKI PO POLSCE

4 SPIS TREŚCI Wprowadzenie do przewodnika 7 DIECEZJA BIELSKO-ŻYWIECKA Bielsko-Biała Hałcnów, Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej 12 Chybie, Sanktuarium Matki Bożej Gołyskiej 18 Cieszyn, Sanktuarium Matki Bożej Cieszyńskiej 23 Kończyce Małe, Sanktuarium Matki Bożej Kończyckiej 29 Pierściec, Sanktuarium Świętego Mikołaja 34 Przyłęków, Sanktuarium Matki Bożej Wspomożenia Wiernych 40 Rajcza, Sanktuarium Matki Bożej Kazimierzowskiej 45 Rychwałd, Sanktuarium Matki Bożej Rychwałdzkiej, Pani Ziemi Żywieckiej 50 Strumień, Sanktuarium Świętej Barbary 55 Szczyrk, Sanktuarium Matki Bożej Królowej Polski 60 Szczyrk, Sanktuarium Świętego Jakuba 64 Wilamowice, Sanktuarium Świętego Arcybiskupa Józefa Bilczewskiego 68 ARCHIDIECEZJA CZĘSTOCHOWSKA Aleksandrówka, Sanktuarium Świętej Anny 78 Częstochowa, Sanktuarium Krwi Chrystusa 84 Częstochowa, Sanktuarium Miłosierdzia Bożego 87 Częstochowa, Jasnogórskie Sanktuarium Królowej Polski 90 Częstochowa, Sanktuarium Świętego Józefa 96 Danków, Sanktuarium Matki Bożej Dankowskiej 102 Górka Przeprośna, Sanktuarium Świętego Ojca Pio 107 Kłobuck, Sanktuarium Matki Bożej Kłobuckiej Niepokalanej Ucieczki Grzeszników 111 Koziegłówki, Sanktuarium Świętego Antoniego z Padwy 116 Mstów, Sanktuarium Matki Bożej Mstowskiej Miłosierdzia 122 Myszków Mrzygłód, Sanktuarium Matki Bożej Mrzygłodzkiej 127 Mzyki, Sanktuarium Świętego Jana Marii Vianneya 132 Wąsosz Górny, Sanktuarium Pasyjno-Maryjne 135 Zawiercie-Blanowice, Sanktuarium Miłosierdzia Bożego i Świętego Krzyża Chrystusowego 139 Zawiercie-Skarżyce, Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Skarżyckiej 142 Żarki Leśniów, Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej Patronki Rodzin 148 DIECEZJA GLIWICKA Gliwice, Sanktuarium Matki Bożej Kochawińskiej 158 Gliwice, Sanktuarium Matki Bożej Łysieckiej 162 Lubecko, Sanktuarium Matki Bożej Lubeckiej 168 Rudy, Sanktuarium Matki Bożej Pokornej 173 Zbrosławice, Sanktuarium Matki Bożej Zbrosławickiej Przewodniki po Polsce

5 ARCHIDIECEZJA KATOWICKA Bieruń Stary, Sanktuarium Świętego Walentego 186 Chorzów, Sanktuarium Świętego Floriana 191 Jankowice Rybnickie, Sanktuarium Najświętszego Sakramentu 196 Jastrzębie-Zdrój Górne, Sanktuarium Opatrzności Bożej 200 Katowice-Bogucice, Sanktuarium Matki Bożej Boguckiej 205 Mikołów Bujaków, Sanktuarium Matki Bożej Opiekunki Środowiska Naturalnego 211 Piekary Śląskie, Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej 218 Pszów, Sanktuarium Matki Bożej Uśmiechniętej 229 Ruda Śląska, Sanktuarium Świętego Józefa 235 Ruda Śląska-Kochłowice, Sanktuarium Matki Bożej z Lourdes 239 Rybnik-Chwałowice, Sanktuarium Świętej Teresy od Dzieciątka Jezus 246 Turza Śląska, Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej 251 DIECEZJA KIELECKA Lelów, Sanktuarium Matki Bożej Pocieszycielki Lelowskiej 262 ARCHIDIECEZJA KRAKOWSKA Ślemień, Sanktuarium Narodzenia Najświętszej Maryi Panny (na Jasnej Górce) 272 DIECEZJA OPOLSKA Racibórz, Sanktuarium Matki Bożej Raciborskiej 280 DIECEZJA SOSNOWIECKA Będzin-Syberka, Sanktuarium Polskiej Golgoty Wschodu 288 Czeladź-Piaski, Sanktuarium Świętego Jana Marii Vianneya 293 Dąbrowa Górnicza, Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Anielskiej Pani Dąbrowy Górniczej i Matki Zagłębia 299 Dąbrowa Górnicza-Gołonóg, Sanktuarium Świętego Antoniego z Padwy 304 Dąbrowa Górnicza-Strzemieszyce, Sanktuarium Najświętszego Serca Pana Jezusa 309 Jaworzno-Osiedle Stałe, Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy 316 Pilica-Biskupice, Sanktuarium Matki Bożej Śnieżnej Opiekunki Rodzin 321 Podzamcze, Sanktuarium Matki Bożej Skałkowej 326 Sosnowiec, Sanktuarium Miłosierdzia Bożego 331 Sosnowiec-Zagórze, Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej 334 Wojkowice Kościelne, Sanktuarium Matki Bożej Dobrej Drogi 340 Indeks miejscowości 345 Wykaz skrótów 350 5

6 Droga krzyżowa przy sanktuarium w Górce Przeprośnej Pielgrzymka mężczyzn i młodzieńców w Piekarach Śląskich Sanktuarium Świętego Jakuba w Szczyrku Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Jaworznie

7 WPROWADZENIE DO PRZEWODNIKA Przekazujemy w Państwa ręce nowy przewodnik po sanktuariach w województwie śląskim. Zamieściliśmy w nim wszystkie istniejące aktualnie na danym obszarze sanktuaria. Aby usystematyzować i ułatwić odnalezienie potrzebnych informacji, sanktuaria opisywane są w porządku alfabetycznym w obrębie poszczególnych archidiecezji i diecezji. Przy każdym obiekcie znajdziecie Państwo podstawowe informacje ze wskazaniem danych kontaktowych, adresu strony internetowej (o ile taki istnieje), godzinami Mszy Świętych, datami odpustów i nazwiskiem obecnego kustosza. Chcąc ułatwić korzystanie z przewodnika, opis podzielony jest na dwie części obiekt kultu i sanktuarium. Przybliżamy w nich historię miejsca i obiektu kultu, a także podpowiadamy, na które elementy warto zwrócić szczególną uwagę. Przy opisie znajdziecie Państwo również teksty modlitw, które odmawiane są w danym miejscu kultu. Przy tworzeniu przewodnika korzystaliśmy z ogólnie dostępnych informacji, które usystematyzowaliśmy i w trakcie pracy zweryfikowaliśmy. Aby uatrakcyjnić nasze przewodniki, zamieszczamy w nich także informacje, co warto w pobliżu sanktuariów zobaczyć. Przy selekcji kierowaliśmy się atrakcyjnością obiektów, a także oddaleniem. Założeniem było, by obiekty warte zobaczenia znajdowały się około 20 km od opisywanego sanktuarium. W tej części przybliżamy warte zobaczenia obiekty sakralne, budynki świeckie, muzea, a także miejsca odpoczynku i rekreacji. Wierzymy, że ułatwi to pielgrzymom i turystom sięgającym po niniejszy przewodnik jak najbardziej efektywnie zaplanować wolny czas. Wydawnictwo JUT 7

8 DIECEZJA BIELSKO- -ŻYWIECKA Diecezja bielsko żywiecka została utworzona na mocy bulli Jana Pawła II Totus tuus Poloniae Populus z 25 III 1992 r. Zachodnia część nowej diecezji została wyodrębniona z diecezji katowickiej podniesionej do rangi archidiecezji. Pozostała część diecezji wcześniej należała do archidiecezji krakowskiej. Przebywając tutaj, warto zobaczyć tzw. Golgotę Beskidów. Jest to obiekt stosunkowo młody, jednak o tyle ciekawy, że droga krzyżowa wykonana według projektu Czesława Dźwigaja prowadzi od wsi Radziechowy na szczyt wzgórza Matyska (Beskid Śląski) znajdującego się na wysokości 609 m. Na szczycie umieszczony został stalowy Krzyż Milenijny. Stąd też rozpościera się piękny widok na szczyty Beskidu Śląskiego i Żywieckiego, Jezioro Żywieckie, Żywiec, Beskid Mały i Bielsko-Białą. W obrębie 20 km znajdują się sanktuaria w Szczyrku, Przyłękowie, Rajczy i Rychwałdzie. Innym godnym uwagi obiektem jest kościół pw. Świętego Wawrzyńca w Bielowicku na Śląsku Cieszyńskim położony niedaleko sanktuarium w Pierśćcu. Drewniana świątynia wzniesiona została

9 w 1541 r. Zasługuje na szczególną uwagę ze względu na wyposażenie. We wnętrzu znajduje się tryptyk ołtarzowy, a w centralnej części tzw. Sacra Converazione (święta rozmowa) z wizerunkiem Maryi ze Świętymi Piotrem i Wawrzyńcem. Na skrzydłach tryptyku umieszczone zostały postaci Świętych Katarzyny i Barbary. Przypuszcza się, że jest to część wyposażenia pochodząca z czasów budowy świątyni. Do innych zabytkowych elementów wyposażenia świątyni należą: barokowa ambona z 1701 r., późnobarokowe obrazy Matki Bożej Różańcowej z 15 scenami z życia Maryi i Jezusa, których powstanie datuje się na XVIII w., obrazy z wizerunkami Świętych: Dominika, Klary, Jana Nepomucena i Jana Kantego, a także 14 stacji drogi krzyżowej reprezentujących sztukę ludową XVIII w., XIX-wieczne ławki oraz 3 żyrandole z XVIII w. (w tym 1 drewniany i 2 kryształowe). Nieopodal świątyni na początku XX w. wzniesiono ołtarz polowy w kształcie szałasu. Patronami diecezji bielsko-żywieckiej są Święci: Jan Kanty, Jan Sarkander i Maksymilian Maria Kolbe.

10 Diecezja bielsko-żywiecka na terenie województwa śląskiego Strumień Chybie Kończyce Małe Pierściec Cieszyn Legenda Obiekty kultu Obraz Figura Relikwie Inne Obszar diecezji, który nie wchodzi w skład województwa Granica diecezji Granica województwa

11 MAPA DIECEZJI BIELSKO-ŻYWIECKIEJ Oświęcim Wilamowice Bielany c Kęty BIELSKO-BIAŁA Inwałd Szczyrk Rychwałd Przyłęków Rajcza

12 BIELSKO-BIAŁA HAŁCNÓW Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej, zw. też Matki Bożej Hałcnowskiej Fot. Andrzej Rojek Figura MB Bolesnej Kult maryjny w Hałcnowie sięga XVI w. Wtedy też prawdop. powstała otoczona szczególnym kultem figura MB Bolesnej. To nieznanego autorstwa dzieło zw. było również Pietą Radosną. Wzorowana była na wczesnogot. rzeźbach. Według miejscowej 12 Przewodniki po Polsce

13 legendy wisząca na pniu wielkiego dębu Matka Boża wstawiała się za każdym, kto o to poprosił. To zapoczątkowało coraz liczniejsze pielgrzymki pod figurę pełniącą wówczas rolę przydrożnej kapliczki. W 1760 r. w czasie burzy figura spadła z drzewa. Znalazł ją mieszkaniec Kęt Michał Chrapczyński. Mężczyzna zamiast umieścić Madonnę na przynależnym Jej miejscu, zabrał Ją do domu. Mimo iż stale dręczył go nieokreślony niepokój, nie chciał powiązać tego z przywłaszczeniem miejscowej kapliczki. Uważał, że posiada w domu skarb, którego nie można się pozbyć. Dopiero choroba, która go dotknęła, skłoniła do przywrócenia rzeźby mieszkańcom Hałcnowa. Kilka lat później podczas kolejnej burzy piorun uderzył w drzewo, spłonęła wówczas sukienka, w którą Madonna była przyodziana, jednak sama figura cudownie ocalała. Wówczas wierni, chcący uniknąć podobnych sytuacji w przyszłości, udali się do dziedzica Adama Pruszyńskiego, który umieścił wizerunek Maryi w przydomowej kaplicy. diecezja bielsko-żywiecka, miasto Bielsko-Biała Parafia pw. Nawiedzenia NMP Bielsko-Biała, ul. Wyzwolenia 336 (33) parafiahalcnow@wp.pl kustosz: ks. Stanisław Morawa w niedziele 6.15, 7.30, 9.15, 10.30, 12.15, (17.15 czas zimowy); w święta 6.30, 9.15, (17.15 czas zimowy); w dni powszednie 6.30, 7.15, (sobota), (17.15 czas zimowy) odpusty i uroczystości: 25 III Zwiastowania NMP; 30 V Nawiedzenia NMP; 2 VII i najbliższa niedziela po tej dacie gł. odpust w sanktuarium; 15 VIII Wniebowzięcia NMP; 15 IX MB Bolesnej; 20 IX rocznica koronacji obrazu; 7 X MB Różańcowej; 8 XII Niepokalanego Poczęcia NMP Wiedząc jednak, jak jest Ona ważna dla ludzi, wybudował nieopodal dębu niewielką kaplicę, w której umieszczono rzeźbę. W dniu 2 VII 1926 r. bp Anatol Nowak za zgodą bpa krak. Adama Stefana Sapiehy dokonał koronacji wizerunku koronami biskupimi, które już 10 lat później zostały skradzione, podobnie jak ofiarowane wota i monstrancja. Rekoronacja cudownej figury odbyła się 7 VII 1936 r. Druga wojna świat. nie oszczędziła ani cudami słynącej figury, ani kościoła, w którym się znajdowała. Nową figurę MB Bolesnej umieszczono w ołtarzu gł. odbudowanego kościoła. W dniu 26 IX 1993 r. metropolita krak. Franciszek Macharski oraz abp częstoch. Stanisław Nowak i biskup bielsko-żywiecki Tadeusz Rakoczy koronowali wizerunek MB Hałcnowskiej koronami poświęconymi przez pap. Jana Pawła II. Diecezja bielsko-żywiecka 13

14 Modlitwa U stóp Twojego tronu, o Hałcnowska Pani, Chcąc Ci służyć do zgonu, stajem Twoi poddani Z czcią, wiarą i miłością, wzywamy Cię z ufnością, O Maryjo, Maryjo, módl się za nami! Amen. Wnętrze kościoła pw. Nawiedzenia NMP w Bielsku-Białej Hałcnowie Fot. Andrzej Rojek 14 Przewodniki po Polsce

15 Kościół pw. Nawiedzenia NMP w Bielsku- -Białej Hałcnowie Fot. Andrzej Rojek Sanktuarium Wraz z rozwojem w Hałcnowie kultu maryjnego zaszła potrzeba przeniesienia cudownej rzeźby do większego budynku. Wybudowana w latach świątynia wznoszona była od razu z zamysłem, że będzie to kościół sanktuaryjny. W dniu 6 XI 1784 r. świątynię poświęcił proboszcz z Komorowic. Tę datę uznano za datę podniesienia kościoła do godności sanktuarium. Tego samego dnia przeniesiono figurę z przydrożnej kaplicy do ołtarza głównego. W dniu 25 IV 1825 r. bp tarnowski Grzegorz Ziegler przewodniczył uroczystościom konsekracji kościoła. Dekadę później staje się on samodzielną kapelanią przekształconą w 1860 r. w parafię. Tylko w XIX w. kościół był 2-krotnie rozbudowywany, a w 1909 r. dzięki staraniom ks. Jana Rączki zbudowano nowy ołtarz. Po zniszczeniach wojennych restauracji zniszczonego kościoła podejmuje się ks. Paweł Skiba. W latach powstał nowy budynek, teren wokół niego został inaczej zagospodarowany, istniejącą drogę krzyżową rozbudowano o kolejnych 9 stacji. W późniejszych latach świątynię odnowiono. W dniu 18 IX 1977 r. poświęcenia kościoła dokonał kard. Karol Wojtyła. W okolicy warto zobaczyć Bielsko-Biała»» Kościół pw. Świętego Mikołaja (obecnie katedra diecezjalna bielsko-żywiecka) wzniesiony został w latach Świątynia kilkukrotnie spłonęła, dlatego niewiele zachowało się z jej got. charakteru. Obecny kształt budowla zawdzięcza przebudowie w latach Do dzisiaj zachowało się XVII-wieczne wyposażenie kaplicy MB Częstochowskiej. Katedra pw. Świętego Mikołaja w Bielsku-Białej Fot. SOT Tomasz Gębuś Diecezja bielsko-żywiecka 15

16 Fot. SOT Tomasz Gębuś Fot. SOT Tomasz Gębuś»» Drewniany kościół pw. Świętej Barbary powstał w 1690 r. Wewnątrz świątyni znajdują się pochodzące z 1723 r. malowidła wykonane przez Johanna Mentila, a także XV-wieczna figura MB z Dzieciątkiem i XVII-wieczne rzeźby ołtarzowe.»» Kościół pw. Świętego Stanisława Bpa Męczennika wybudowany zokościół pw. Świętej Barbary stał w XIV w. z fundacji księcia ciew Bielsku-Białej Mikuszowicach szyńskiego Przemysława Noszaka. Ta got. świątynia wzniesiona z cegły i kamienia łupanego posiada ok. 25-metrową wieżę, w której od poł. XVI w. znajduje się dzwon. Wewnątrz świątyni na uwagę zasługuje tryptykowy ołtarz gł. z 1500 r. Kościół otoczony jest zabyt. cmentarzem, który użytkowany jest do dzisiaj. Kościół pw. Świętego Stanisława w Starym Bielsku Fot. SOT Tomasz Gębuś»» Kościół ewangelicko-augsburski pw. Zbawiciela wybudowany został w latach Po przebudowie w XIX w. zyskał cechy neogot. stylu. Obok świątyni od 1900 r. znajduje się jedyny w Polsce pomnik Marcina Lutra. Kościół ewangelicko-augsburski pw. Zbawiciela w Bielsku-Białej 16 Przewodniki po Polsce

17 Fot. SOT Tomasz Gębuś Zamek książąt Sułkowskich w Bielsku-Białej Fot. SOT Tomasz Gębuś» Zamek książąt Sułkowskich to najstarszy zabytek miejski. Wybudowany został w XVI w. jako siedziba Piastów cieszyńskich. Od 1945 r. mieści się tu Muzeum Historyczne. Do wsch. skrzydła zamku przylega kaplica pw. Świętej Anny wzniesiona dla upamiętnienia zmarłej w 1853 r. żony księcia Ludwika Anny.» Stare Miasto z charakterystycznym, średn. układem rynku i odchodzących od niego prostopadle ulic.» Wybudowany w 1890 r. w stylu prowincjonalnych dworków austriackich dworzec kolejowy.» Fabryka sukna Buttnerów z 1870 r. Obecnie mieści się w niej Muzeum Techniki i Włókiennictwa. Muzeum Techniki i Włókiennictwa w Bielsku-Białej Wa r ska aw sz Bielsko-Biała W yz w o lenia cka wi oro Kom 3 4 ska Diecezja bielsko-żywiecka Lw ow ska ow ast ła II 6 2 al. Jan a Paw a sk aw rsz Wa Niep odle gło ści Krak owska 17