vrnc 94 ( ),,1912"

Transkrypt

1 EA.ilITHl-IA.. Ilpnurrnna - Jlenocannh, CB. 17 ~ vrnc 94 ( ),,1912" OCJ10IiOn.EIhE KOCOBCKE MHTPOBHIJ.E Y llpb01\1 liajlkahckol\i! PATY KOCOBCKa MHTpOBHUZt je rrpcncraan.ana B3)KHO CTpaTClliKO 11CCTO rypcxe.1p>e3be y KOCOBCKO:\1 mcrajery Ii 360r Tara je y n.oj OH.:10 cel(i1ilite,ithbil311je. fio npetxolihh:\1 ILlaHOBHJ\fa KC1\laHl1C cpncxe sojcxe y npasuy KOCOBCKe MHTpOBMue nxrana jc lia uacryrra 116apcKa nojcxa, xoja je nxiana novohna xapaxrep y CKJIony cpncxe apxtnje, qnja ce f:j3bhhh3 na.rasu.ra na KOCOBCKO-~1aKeL(OHCKOMparnnrry. I13 cacrasa H6apCKe nojcxe, xoja je OCJI060,IUUla HOBH Tlasap, epopmhpahje 1\1HTpOBHQKH ozrpenkojh je rpctiarro zta OCJIo6o;:ur KOCOBC~'Y MnTpOBHuy. Onaj ozrpen Hanpe110BaO je H3 rrpanna HOBor Ilasapa npexo ll.tj3hhhe Por03He y rrpasuy Ko COHeKe ~/IH'I'PoBHue. Kaxo ce cxiarpano ITa he 'rypcxa nojcxa, sajcmro ca J10KaJIHHM Apfianacnxra H ~IYC5IH~faHH~{a, }KeCTOKO 6paHHTH KOCOBCKy MlrrpOBHIJ:y, 113 cacrana III apmllje xojaje OCJI060nHJIa ITPHIIITlfHY epop:mhpah je By-urrpucxn onpen, KOjn je Hi\laO sanarax na nomofhe y ocrrofiahan.y MUTpoBHUe. Osaj onpen rranpeno Baa je H3 TIpHIIITHHC npcko KOCOBCKor non.a H By-nrrpna y rrpasuy ~1HTpOBHIle. 360r 60J1>HX KOMyHHKaunjCKRX npasaua osaj onpen je nanpenosao 6p)J(e If npe je.tonrao lio KOCOBCKe MUTpOBHUe y xojy je 6e3 6op6e yurao 13. oxrofipa OKO 12 -ra COBa. Kn.y-aie peuu: KOCOBCKa lv1htpobhua, H6apCKa sojcxa, MH1pOBIiQKH oapen, B~P U{11)HCKl{ onpe.t JIOB~1Ja Toznma npen IIpBH 6aTIKaI-fCKH par H ocnotiohen.c MlrrpOBI1L(e 06Hje rvihorhjyl LloraljajHJ\1a. Y nexe OIl ffil'1x cy Cp6H YlIIJIM CBOjOM BO JbOl\J, a y npyre cy IT I-Ie JKeJIenH 6HJIH yicsy-ren«. ITo6yHe xoje cy H36l1JIe TOKOl\' ro,djihe npenene cy ce If Y Ha cpehy, OHe cy OCTaBI1JIe 110 crpann cpncxo CTaHOBHHIllTBO MHTjJOBllUe, ann je necnrypnocr na rry TeBHMa nocrojana. TaKO cpcnnuon janyapa ro,liithe no-nusy nofiyne y OKOJllIHH Ilehn «oje rrpexrurajy panose na nyry ITeh-MH'TpoBI1Ua. Beh epe6p)tapa ncre ro,[j}iiie IIo6yThCHIPIKe TIeTe Apfianaca y OKOJIHHI1 Mrrrpo-

2 152 uuue TO.1HIKO cy CC Uar\HfOiKVfJ[e )..La HL\l H i\l'lallotypckc BJH1CTH.H uopen LfC HHcl)opi\.JaUl-l.jai\IcL 6.HO jc cr.pcxiai:.ja naopyxa 11 Cpoc a.u: 01-H1 ua TO uucy npklcta. Ị fh.2 t\ i l Jla li OTYP CKI1 L{}HI0BIfBUH noxyrua Hajy CHTIBj\! YCTyrIUH~\Ia;1(1 nph[\h1pc rlooylfjclh1kc. I/InaK CPCIHTlllTC uofiylie y IIp 13Hr,l xtecenuxta ] 912. je OH_TJO y OKOJII1HJI nchi1~ ua jc IvnrrpoBvp-fKH. f,paj y nolietky 6HO uourrehcu 013HX 30nnalba. Ka.ia je nooyua Y3CJla xiaxa, L<a5aHC ilcl'])c [-they [\101'_'LC unurra. Mrrrpounua je upencrae.i.a.ra jaico yuopillute ~~1 piiauaca npothb ~yl IZl,10Typ8Ka. 1.it\ YCTfHljCKI1 KOH.3YJI 113 'MJ'rTpOB f~~ Lie 300r ouora I1pOTeCT)'jc KO;;l l Ioprc H IICTOBPCivlCHO uaopyacasa Apoanacc KaTOJHfKC. Flpcxia IICl(~l\l 11 L\lk1TpOBi'1l.JKI'1 Cpon cy cc f1jill]u1 y JIOIllOj cnryauuju. 3aTo jc KOII3yJI J\'l~J'" _'IOjCBHh B3 I1PHIUTHl1C npc1j.jial~ao.ra cc CT3JI0BI-H/!UH~\IHTpOBlftlKHX,BYIIH~ 'TPI-lCKHX Ii KO~;lalliI/rHCKHX cc.ra Opl'ar-LH3yjy H uaopyzcajy npcxo L~r-f1JCJJKa Heuiuha, Orn.cua Pa.icuxouuha. qjhjiyiiiu JarHII1HjeBIiha 1'1 J-\JIH:\H1Hja 130»connha. 3YJl;/f\lhap xojn jc najeuiuc I\lYKC sanauao Cp6tuvla y 0 30:[\ 1 1pCflYT K}' OHO je Ce.m» Eajropa. Tlopcrr OBl,IX j C~p6H IIIICy OHJIH nourrehcnn lfj1.:jpyrilx npofincr-ra. 31IallajarT.ioralja] KOji1 jc y36ypkao QllTaBO C'Taf-IOB LHW.TBO Crape I1 J)'iKHC Cponjc, anrr TI cyccjj}u1x scva.i,a OHJI1'i cy 1136opI1 pacnucaun 18. jauyapa 1912, ro.uuuc.' l-=poh cy YUl.JII1 akt11biio y I136opl-fe pauu,e: OJ.(pCDlJJIH cy 3a cnoje npe,:~ctabhl1kc Eoruana Pa.rcnxoanha H3 Eyrapuha (nanaum,n Cp60BClU) H nporonauecruuca LL\IIl)CJlKa Hcmuha, H3a «ojnx je crajana H sna.ia y Ecorpauy. Mchyrrrxr, Cp6If cy 1,1 y OBe J-loraljajc YWJIIf nol1.c.~lehti: ITa jclii-ioj C'ipalH1 cy crajanu cpucxn IrpBaUII 113 OpraHII3aUHje Cp6a y 0'1'0 l\.lahckoj uapcunun (l-r~ljh je nper! npcuccnuu«uchtpatij--lor onoopa 6no E. Parcukoauh}, H3fl KOjHX je crajaua cpncxa unana 11" 01103HUll0Ha rpylla na -rcny C3 l muopujcu rj1i1wo'1'~;1'ejic30b~dlej'v1. 3I-Ial.lajHJ,IjI1 tulahobi1 On03J1UBje Ol?erH cy r'.hhi"'opi1:je nojkobllh, Apceunje 3.npaBKOBHn, PHCTa OrILeHOBHn H.ip. Orru cy ou i'vl a p T a vi31j,abani/l y Cxon.t.y JIHCT.Tnac napona".» 3BauHl-IIla Cponja jc 3:lC1yTIaJla CTa[-IOBHlUTe,na.rpefia vhn Y nperosope ca ~L;Ia,JOTYPUH.r\'la 11 Y'3 ;JOrOBOp ncrahn CpI1CKC «an.nurare na IhHXOBOj 31H- _, 1 LI.J. PaXH~lH.A-"iOOllLFI J' oc.'p6u,'50 il01'!u()/i(jjll(v euanuuiiauujy iiocne AUla Joi71JP Cl<C pceo.tyuuje, JIlll 1-2 (1970), D.. ~vl.lll1kobhlt!(ocoro 11 AlelT10xlua Y12, I1HCTHT)IT sa cpncxy xyrrrypy, Tlpnnrruna - JTcnOCJBHh 2000, 268. :3 IfcIUO]Jl{ja (Pz7CK02 HOpO()U, \'1- l, 345 (Eopbe Muxulr;..j, E. XpJOaK. Oc.uou.iuicso uapciiico.'il'zat1oiti)pakg u Cp6uja } j 2, CH:\fTIO 3Hjy)1,.,CCOCKIi.1Jl1H Cpcrcna BYKocan.TI)cBHh3"~ITt I1PlIj errorr.c 1976, 335.

3 OCJIo6ol)eH>e KOCOBcKe MHTpOBHQe y I1pBOM 6arrKaHCKOM paty 153 CTI1. Orro311UHoHaPli ey 6I1JIll npoti1b zioroaopa ea MJIaaorypUHMa H HIfCY HI1IllTa upennarann. Crrryaunjy j e noropmaaana -nnsenaua na cy OBM Pll H3pa)I(aBaJIH BeJIHKH cyxof KOjH je nocrojao na pej1aul1ji1 MJIaLlorypcxa BJIaCT - apfiauaurxn YCTaHI1Uli. Cp6H cy MopaUH )la sapnpajy I13Me1)y OBe nne ~1oryhHOCTH. I13Jla3aK I-Ia I1360pe na MJIaLlorypcKoj JIHCTH raparrrosao 11M je no6iijaihe noc.jiai-ii1qki1x MaH,ZJ;aTa, oztn. sacryrmnxe y uapnrpan CKOM napnaeierrry KOjII cy MOrJIH 6paHIITI1 cpncxe arrrepece. OBO je HCTOsperacuo 3Ha~llJIO If cyxof ca Ap6aHaCHMa, KOjJ1 cy llctakjih nocefiny rrncry. H3J133aK Ha M.naJlOTYPCKoj JIHCTH Morao je noneharn aynyxre xoje cy Cp6I1 TPIIenI1 On: Apfianaca. 3aTO ce KpeI-IyJIO y asnnjy xoja M ztonena najxraa,c IIlTeTe. Ap6aHaWKI1 npsaua y l\ihrpobi-p-ikom xpajy 61111H cy Mea EOJbeTHHa:u;, KOjH je crajao I13a rotobo CBaKe apfiaaauncc 1106yHe y nepnony , II HeUHII JJ:para, KOjl1 je ys Xacana ITPI1II1TMI-IY (Xacau By -nrrpna) 6IIO "CllBa exuurenrmja" TI1X IT06yHa(n.axnaojnua cy IlOCJIa HilUM y nperxoznroer C33HBY rrapnasrcnra II tcanzmnarasa HOBM CaJUB). 360r Tara cy MIiTPOBHqKH Cp6H 6I1JlH Ynocefino TelliKoj,llllneMH, a na TO je ytmuao TOK apfiaaanncc nofiyne xoja ce cae BMIlIe urnpana If 6HJIO je rnrrarse Kana he 3aXBaTIITII If MRTpOBM.UY. JJ:a 611 peillmjiii IIHTaIbe IIaCTYna rra H3 6opH~1a Ca3BaI-Ia je KOHcPepeHU Ija OTOMaHCIGIX Cp6a, xoja je onpxcana 28. M 29. cpe6pyapa 1I 1. xrapra y CKOIlJbY. KOCOBCKY MI1rpOBHUY je na n.oj npeztcraan.ao JOBaH.LI:aHHnoBlfn. 5 IloBcpeHI1UI1Cpfinje cy yumny nperosope ca l\fjiajlotypuiima, ana cy I1CTOBpeMeHo npcrosapana If ca ap6ahaiiikom onoaarrnjou. Beorpazrcxa )lh IIJIOl\1amjaje nomna zio peruen.a OBe,[(HneMe I1,I(O saxrsy-rxa na cpncxn KaI-I,lJJ1JlaTH TPe6a na 6y.uy na Mna)lOTYPCKoj JllICTH TaMO rne ce uanajy nofienn, a,[{a na npyrnu MeCTHMa.rpefia r-dih na OII03IIIUIOHyIM JIIICTaMa. Y TOM CMH: crry je KOH3yJI Mnnojenah nosaao cpncxe l1pe,n:ctabhhke ll3 KOCOBCKe MH.rpoaaue, By-nrrpna, ROBor II33apa, <PepH30BlIna II fihidiaha I1 nao lim ynyrcrsa aa npencrojehe I136ope. 6 Bnana je csrarpana na he y CKorrCKOM canuaxy CPOM H er3apxiictii no6i1th ITO j ezuror KaH,L{I1,llaTa ys nsa MJI3,uO TYpCKa, a Orr03HI.1:IIja je sasrcpana na he raxaa HaCTYIT )lobecth no Tora na Cp6H nche HMaTIf nn jeznror IIOCJlaHllKa y KOCOBCKO~1 nnnajery. Ilpcna ca 3HaI:hHlVla cprrcxax IIOBepeHIIKa, scpoaano ce }la he y MM1pOBI1T{H, By-rnrpny II <PepII30BI1hy rro6e,ui1tii Orr03I111;I1ja, ITa je 'rpefiano jour BMIlIe y-mpcrn- 5,n:. Ma.iTIIKOBRn, Koiubepenuuja OiilOA-laHCKUX Cp6a y CKOiiJby 1912, EaIIITHHa 7 (1996), fl. Marraxoarrh, KOCOBO U Meiiioxuja , 280.

4 154 BeCHa Cexynnh TIT nese Cp6a 11 Hce bojbethi-iua. Hcroapcveuo, IIo6yI-Ia ce saxyxraaana ITa je bo:beti1i-iau npexo Anhcruca Hetuuha TPa)KI1:o 0Ll; Cpfinje: l),lla r-ry CTaBe I-Ia pacnonaran.e OHOJIHKO nyuraxa 11 ~fyi-ihij,hje KOJIHKO 1\1Y 6yue 1pe6a.JIO xaua tih:ri-ie ycranax, 2) na ce Cponja saysrae na II0PTI1. vi y Enpoun sa i\.p 6auace. bojheti1hau: 3a OBe 3aXTeBe HI1je ofiehaaao HI1KaKBY nporueycnyry. Kaxo cy H360PH TeKJIll crropo If I-IeOOBOJbI-IO ITO Apfianace, TaKO cy onn ycrajarrn na opyxqe, TIoCJle jcnuor cxyna y 2~pelfIII.JJ1 l-loiidio je 17. TvIaja no CKYIIa y cerry BJTaXHlba, YIlI3JbH HanOMaK MI1TpOBI1Qe, Me)! Eo.uernuua jc sacrynao Eehnp Boua, ~1!1TPOBI1qKI1Apoanacn cy H3jaBllJIJi cnpesnrocr )1a yljy y yctahak, a nojbeti1haq je nosaao Cp6e ita l'vly ce y TO~l ycranxy npn KJby-re. 7 OHj e cxrarpao na j enna 'ra-nca IVIel)y ap6aliaiiikiil\1 3a;{TeBHI\la.rpe 6a na 6y)le nocseheua CPIICKll~f aaxresnsta, ajth cy ce.rone y'ctlpotlibh.he OCTane apfianaunce nohe, xieljy npsnva Xacan.OpHlilTI1IJa r osora, xao H l.iecthx cycpera ca uoaepeuauuna Cp6T1je, )f Ml11POBl1UII ce robopi1jio JJ;a je "Mca-6er ).];06110 nyunce xoje lviy je Cpfinja 110CJlaJIa'4. Mrrrpoua-rxu CRe IlITeI-IHK AI-djeJIKO HeIIlHn j e 3aTpa)KfIO 17. jyua HOBau OLl: cpncxe nnane sa rropo)j}iuy Hce BO]beTI1Hu.a~jep je OR y OKOJIHflH Tlonyjcsa 0: He lvl0)l(e na je H3Ltp)KaBa. ITo6yHa ce roxou jyua Ii jyrra IIpOllIHpIIJ13 H na ~u,rrpobi'p-rki1 xpaj. ITo6yI-beHI1UH cy 3aY3eJIli HOBH Ilasap 25. jyna, H Ben nocne D:Ba nana Hca Eo.n.erunau je yuiao y KOCOBCKy Mrrrpoauuy a.rypcxa uojcxa ce no ByKTIa y xacapuy.? ')l6p30 IIOC.;le ouora, 12. anrycra 3aY3cTo jc If Cxcnrse Ii THMe ce 3aBpIIlllJI& aptianaunca nooyrra nporua lv1jial{olypaka~lfhja anana je pacrrycrnna napnaeienr II pacuncana HOBe 1136ope. Kpenyno ce )/ ncm noc1y11ak, ajih OHM II360PH HllCY 06aBJbeI-II1, jep je ~y xiehyapeucny )lollltio no Ilpaor 6aJIKaI-ICKOr para, KOjl1 je nporepao Typcxy ca OBHX npocropa, Ynopeno ca,uoraljajhl\la OKO I1360pa aa TYpCKM napnasrerrr, ~1e1jy Cp OI1l\rla ce OJIBHjaJIa II 6op6a sa HOBor paiiiko-iiph3pei-ickor I'vl11TpOrrOJIHTa. Eorrrau Panenxoanh. jenan all xaunnnara, 6110 je 113 Eyrapnha y Mnrpo BfP-IKOj Ka3I1. Crapn ~111'rpOIIO.JIMTHIitU1cPOP IIO)lHeO je octabky ua OBO ~.1eeTO TOKOl\:I rolli1he. Bace..n.encxa uarpnjapumja je na OBO 1:1CCTO no CTaBI1Jla up rabpiijia ~o)l(illla, xoraje y noxerxy uozrpzcauana 11 cprrcxa BJIa )la. OHa YOIJ30 oirycraje OLI.rora Ii npennaace ynpaso 3aI\10HaWeI-IOr Bernana Panerucouuha, y J\IOHaIIITB)' I-Ia3BaHOr BacI1JII1je. 3aoKpeT :1/ nonhti1i~i-i 7 ReTo, , 8 Hero, aOKY~He"LLUU 0 CUO/bHOj f10./iulta"lju.l{jjq.jbe8uhe Cp6uje J903~191{ KEb. V, CB. 2, npnpenno ~'1Hxaj}IO BOjBOrUHh, Eeorpan 1985, 153.

5 --~--' ()c.rroool)tfbe KOCOBcKe ivthtpoi3~luey TIpBOM Oa.JIKaHCKOM paty 155 cprtcrcc B.ila;.tc ycjicdjio jc j ep cc cxiarpanao na he ce I1CTaKHyTlI HaUI10HaTI I U'1 pa.mn«6o.'be 33Jlar'aTI1 3a cpncxc I1HTepeCe OLl I13a6paHor JJ:O)f(Hna, KOjJ:I llojla311 H3 Ilpnc 'rope II «ora «ao rp-ncor hasa VI atvihckor LIOKTopaHTa no;j,plkj.ba cdahap. CpOJ1ja jc cuarpana na jc PaU1Ko-rlpH3peHCKa ~llrrpoiio.inja 30I-ra [-LeBOI' uurcpeca. OHa IIvJjC HJ\laJTa HI1WTa npotl1b )la J:(OfKHn 6y.ic 113a6paH y uekoj npyroj CfIHCKOrrI1jl1. DOll yruuajei«cpncxe DJIllJIOt\1aTT1 je llopra jc OKJfCBaTIa ca.h31labafbef\1 ocpata L(o)KJ1hy~ na jc H TO OKJICBal-hC upo.ryfi.i.nea'ro II0CTOjchy noueny, xiana je CpIICKO CTaI-IOBflHlliTBO PaWKO -nph3pehckc l\1i1]-poii0jhlje 6HJIO y BCJII1KOj BcliHHH sa PanCHKOBHna. 10 3a Pa,neHKOBHna cy OHJIC CBe UpKBCI-IO-IllKOJICKe OllWTHHC OCH~I oepaiickc H.J,CJla OrIWTHHC nphwtwi-ia~ rue jc LlaK liowjro ~I.=LO 'ryne TlpUnHKOl\1 jermc JH1TY7p1'f~ie. '.l3 ;:I:o/KI1ha cy 6I/IJII1 yi noje21i1hllj1 113 cpncke ouosauaje, l\iedy KojvH\la 11 TaKBH kao gywai-i Llcxnh, couhja.hhcta 1,13 oprauasauajc y CKOu.i.y. xoja jc no CBOI\1 KapaKTcpy OHJla 6yrapaWKa. Ha IbCr0130 arurosarse CKpCHyO r\i[y je uaxcn.y Tlarrra rabphjiobnh~ cpncxn KOH3yJI y CKOIl';bY~ ).la 611 OIl xao coufljajii1cta rpcfiano lla ce OKaHC!\1HTPOIIOJIHTCKOr rnrran.a.u Kana jc J{OIKHh ua xpajy tlo6i10 6cpaT~ uoumo je no para, Panenkouuh je CKHHyO 1JaHTI/~iy II rrocbeti'lo ce OH01\JC 111TO jc 1/1 pannje panuo, a JJ:O)f(ylh je no ccnooohcn.y [loctab.~bciina TpOI-I uouooripasouaue Tlehxe l\ nrrpofiojihjc. Ha BeCT 0 npunpcxia cpncxc BOjCKC 3a I\106I1JIl/I3au.Hjy nollijio je no cvmpuuan,a apfiauaunco-rypcxnx cytcofia H {-bhxobor 3ajenrn14Kor oxpcra IbC1 nporuu Cpfinje. Mea Eo.r.crunau. no 'rana upujarcrscsnuacrpojerr npexra C.p6WjH~ opranusosao jc y J\H1TPOBH4KOI\1 xpajy,l(06pobo~:b~e aa on6pa I-iY ~,TypcKe 3Cl'vLbe'lo. OI-IjC nperuo na ne nol1ajihti1 «yhe OfIHivra KOjIi CC He O;la30BY., ann.. Ii nopen cuera, Y1-1eCTO OI.[CKHBaHHX Ona3BaTrO ce CBCra IbI1X OH1'J.. Me1)yTHlvl, HHCy np)l/kj1jl11 3I-TaqajI-Illjn OTllOP cpncxoj I30j CIlVI.12 Moiiunusauuja u upuxyun.an.e CpLiCKC eojcxe Ilpaupcxic Cpfiuje 3a par npotmb Typcxe no-rene cy JOIll y jcccn ro.tuuc Kana ce 110I.IeJIO robophti1 0 crnapan,y OaJ1KaJICKOr cauesa 113 xrcljy Cpfinjc, fplikc., Llpnc Tope 1'1 Eyrapcxe. Ha OCBOBy yronopa VI rajuor 1() It J\1a.;'1HKOBHh, Jf160p POIllKO-LlpU3jJellCK02 stuittpoiio.. iuiiin eooune, Ecorpa.t J1cl71opuja CPZICI<OZ uapooa, VI-I, 346 (Ii lvfuklfn). 12,Il. Eornanonnh. KJ-bl-lZL7 0 KOC(6)'J Eeorpan 1985, 168.

6 156 BeCHa Cexyrrnh nonarxa CKJIOIIJbeHa je 2. jyna Bojna KOHBeHUIIja 113Mel)y Cp6I1je H Eyrap CKe. nocjie Bojne KOHBeHUHje saxrsyxea je H BOjHI1 crropasyxr H3Mel)y renepannrrafiosa cpncxe 11 6yrapcKe sojcxe. Eyrapcxa je npnsnana Cp6MjI1 rrpaso na TepMTOpI1je cesepno 11 sananuo OLl Illap-nnannne, a Cp611ja n.oj IIfCTOqHO on Poztorra, Maxcnoanja je y cnyxajy crropa rpefiano na 6y.n:e rrozien.ena ys nocpenonan,e pycxornapa. Pall na CKJIarraIhY casesa I13MeljyByrapcxe I1 Tp-rxe sano-rer j e, raxohe, ro):(hi-ie~ a saapuren rrotilhci1ba Fbe}\Jl Bojne KOHBeHUI1je 5. oxrofipa rornme. CaBe3 113Mel)y Ilpne rope 1I Eyrapcke IIOTII11CaHje y jyrry, a M3Me1jy Cpfinje II Ilpne rope 27. cerr TeM6pa ro,ij;i1iie. Pa3rOBOp11 ITO 1111TaibY casesa I13Me~y Cpfiuje H Tpsxe aano-rcrn cy C rrporreha ro,iuihe. I10CJle.z:lY'JKI1X rrpi1rrpema rrpero BOpM cy ornoxenn y ATHHI-I 28. cerrrevtipa, aji11 HHCy saapurena jepje y Mehyapexrcrry ztornno zto ofijase pata "TYPCKOj.13 Y TOKy OBMX nperoaopa Cp 6Mjaje 17. CeITTeM6pa 06jaBl1JIa l\106i1jii13aul1jy aojcxe.!- PaTje TypCKOj npna 06jaBI1na Llpna Topa 25. CeI1Te~f6pa,15,nOK cy Cp611ja, Eyrapcxa H Fp-rxa TO ypaanne oxrofipa rollmhe.i 6 TIOiliTO CaBe3H11III1 HI1CY HMarIH sajezmn-ncaiijiai-i sa par rtporna Typ CKe, ;J;ejcTBOBaJIR cy ITO CBOjl1M IIJIaHOBI1Ma na noce6hi1m BojHIlITJiIMa 6e3 -mpcre oneparusuc sese. IJ:I1Jb Cpfinje y OBOM pal)' 6HO je )la OCJI060,L(H nenoae csoje TepI1TOpnje KOjl1 cy ce HaITa3I1JII1 non oxyrrauajosr Typcxe: Crapy Ii JY)KIIY Cp6Mjy H CTapH: Bnax, PaTI1IIITe 06pa30BaHO na CpITCKo-rypCKOj rpahmqh 6IillO je IlOJJ:eJbeHO rrnahhhom KorraOHHK: H6apCKo-nRMCKO I1 MopaBCKO-Bap,llap CKO pati1iiite. H6apCKO-JII1MCKO pati1iiite npocrapano ce OLl: TopHHKa,[(0 spxa Korraorrnxa II 6I1JIO je zryramco 120 KIfJIOMeTapa. Mopascxo-aapnap CKO pat11iiite rrpote3a.jio ce 0)); spxa Konaomnca,[(0 Ilapesor cena II H3HO CHJIO je 330 KI1JIOMeTapa. OBa reorpadicxa cnryauaja yrnuahe If na pasaenrraj cpncxe nojcrce II n.cne IIJIaHOBe sa nanaa na Typcxy. Cryzmjy 0 MOryhHOCTl1 cabe3hml. KOr para npornn Typcxe ypazmo je rjiabhi1 renepanurraf cpncxe sojcxc. OCHoBa parnor nnaaa nonyn.enaje ro,l{hhe. Ilpen cav par, ro)li1he nocrojane cy 'rpa onuaje. Hersp- 13 M. BOjBOLll1h, CpflCKO-2PllKU iipezoeopu 0 caeesy 1912, Cpfiaja R 6aJIKaHCKo ITHran,e ( ), HOBH Cart 2000, CT. Cranojesnh, Cpiicxo-iuypcxu paiii UJie, Eeorpazt 1928, A. II. JOBHneBHn,,l(HeBHuK U3 6aaKGHCKUXpaiuoea, Eeorpazt 1996, J(oKyMeHiilu 0 CUOJbHOj iionuiuuuu, KIf>. V, CB. 2,

7 (};::.r{fj00l)tilc': KOC(\BCKc l\,fj,~tp(nh1l~eynj1b(i!-.f O<-UiKanCKO~J paty Ta Je 3aBpillCHa y nero ro;rvihc 1'1 upcxra u.oj ce KpeHyJIO y pat.17 ()CH03T:-Ja vl!jeja patnor nnana 6~:L1a je: KOI-lLICrr1l)I1l-HH1l\1 llcjctbo~vi I'JraBI1HX cnaia (1, :2, H 3. apxurja) KOCOBCKIn\'l~ jyik1-ioiviopabckj1~:i 11 xpneopc-ucuu upasuc» G6YXBaIIIT~I "VI 'rylu:.rypcxe ['J.laBfIC cuare,.sa kojc CC IIpeTTJOCTa B~ hlu10 lia he 01'rra na OBTIC~l uo.i.y. I10!\10nHe cuare (Hfiapcxa sojcxa 11 Ja HOpCKd opvu. a]",a) nxiane cy.ua OOC30C..JC 60K rjic1biihx cuara. fpyrmcan.c«: jake apxmjc KG;} Ilpcnonua H Mepnapa y npuoxi I\10 r.reurv TC>KHJIO CC ocsajan.y Kocoaa, a 3aTl11\1 canejcrsonan.y rnaunoj cuan: «a CKOfLSY - cecuryanno «a OBLICl\l uo.i.y. Man-e rpyne )! JJ.OJIlfI-IH PawKC H KOLI Janopa on.tic cy u.rannpane 38- oxynupan.c Hononasapckor cauuaxa, ysohcu.c pella I1 3a caaejctbobai-bc ca D.e~fJOlvl upuoropcxe sojcxc ua TO~l 3Cr\LGI1LU'Tytl~ CaCTJB cpncxc sojckc J-Ia f\iopabcko-bap..u:apckoj\l paltfiijty 6HO je c.renchu: DPBOf\-I ap;\ihj01-1 xosrannouao jc npectojiohacjiellhi1k Ancrccannap. Ja cuara OI1Jla jc Lu1IIa ~ on: KOjJ1X opaua. Ilpnxynu.ana ce y BpaI-bCKOl\J [loi\10pabjhy, npasau nejcrua 6HO je BpaFbe-KYl\/faHOBO-CKO-.L~p~yrOrvI aprvihj 01\1 K01\laI-lilOBao je rci-iepaji Crena CTenaHOBHn. Crrare cy 6poja.Tlc , a,n KOjHX opaua, Flpmcynn.ana ce na npocropy ~nyctehjlyiji-n)'njrylua; rrejcreyjc jenlihlvl nejiofvl npoti1b neci-ior ooka nenpj~j are.scxe apvnje y Maicenouuj«. a jenhhf\t1 nejiol\l llojihi-iorvr CrpYl\1C.19 Tpehov apl\ flfjolvl K01\:laI-I:J:OBao je reuepan Eozca Janxosuh. Ja-nma ~ on KOjHX opaua, 11pYIKyTI:baJi:a cc y.j:be rpyne OKO Kypury ~'l]ii1jc (45.000) 11 OKO Mezusehe (22.000). J:;fj\iraJla jc LIa oanana KOCOBCKHt\l no.i.cr.i, 3aTI1l\'l )la uacryua '.l canejcrny ca I apl\lvljof\1 na Cxonn.c.>' IIpexta OBO[\l IT~TlaI-I)T~ sojcxa catcyn.t.ena Era J16apCKO-]lH~1CKO~t parn UJr:,\/ uvta.ra je nor\10hhh xapaxrep. Cacrojana ce 113: J16apCKe BOjCKC, xojov jc KOIVlal-IJlOBaO ~1I1XaHJIO )]{HBKOBHh. Epojanaje OKO ~ 0)1 KOjI1X opaua. Ilpmcyn.i.ana cc y yckoj lioj1tiaii rt6pa na IlpOCTOpy Pauuca-Ea.t.eaau. L(HJb je 6110 ua onnanajy HOBIIIVI 17 Tlpcu oa/lkqjicku jhliu j 912-]913 (oiiepauuje cpiicxe eojcke), RH:>. I, Hcropnjcxa HHCTHTyT JI-LA, Eeorpan g i\pxhb Bojno ucropnjcxor HHCTMT)Ta~11-2, K, 2a, cpo 1, 6p.I/1, (P8THH nnan cpncxe sojcxe). ")l jj3ji:)e\1 'rexcry: i\bl1: j\j311i-1, 1I-2. K. 2a, ep. l, Gp. L'I. rr. 6 (PaTHa nnan cprrckc sojcxe). 20 li.blif}l TI-2, K. Za, cp. 1, op. 1/1,.r. 7 (PaTHJ1 nnau cpncxe BOjCKC).

8 158 Jlasapon, a 3annvI 11 canejcruosan,c ca UpllOrOpUI1Ma y ocnajan.y T3B. CCuepne AJIOmIHje; Jasopcxc fipnrane, KOjOi\1 je KOi\IaHllOBaO nomyxouunx Munnaojc A ril) eji KOBl1n. Ja-mna , OIl KOjHX oopaua. Ilpnxyrm,a ce na rpa HHI.(l-f KO.11 Jasopa. IJ,H_r, : oc najan.e sauanuc rronounne Hononaaapcxor canuaxa. Cpfinja jc y OBOM pary IIJTaHHpana lla anr axcyj e 164 nctuannj cxa o a rarr. on a, 44 KOI'LllqKa ccxazipona I H II 1103HBa H 348 aptmj1,cpbjcki--!x opyha. ITPClVIa HOBona3apCK01V! can u axy anraaccsana cy 24 oar an.ona neurannje, 3aTHl\1 3 ccxanpona KOrLI-1UC r-r 48 r orrona r-rnh - 14% neruarmje, 6% KOu.uue 11 13,44 ;() apr n n. epnje. GBH nenana rouope n a HoapCKO-JHfi\ICKO par a urr e HrJaK m lj c 611JIO oc3ha TlajHo. L '1aBf-IC Ta '-lkc n a OB011 parnurry npencraun. ann cy r p an ou n HOBfI Ilasap 11 KOCOBCKa MHTpoBHUa. GBH rpaaonn OHJlI-I cy uesa ca uajsan artunjm«ncjiom 'rypcxe IIp>K(lnCII Aycrpoyrapcxosr «oja cc uanas nna y oxynnpanoj EOCHH. flo CBOM nonoscajy Mrrrpoaaua je 6l1JIa 3Ha llajlmjh parnn wn, OIl HO BOI' Ilasapa jep CC IbCIlliM noccl-iai-bcm orsapao nyr npexia Kocosy 11 na.t.c CKOfUbY H, ua npyroj crpann, npcsia MCTOXlIjH H nan.c np ex o CCBepHc A JlOaI-lI1j C na Jaupau, WTO je O.uyBCK OHO UlIJb Cptinjc. 3allOCClIaI-bCM Ml1 Tp OI3HUC Mom o CC KpCHyTH II Y HOMon rnabilihu1 cpncxe 130jCKC y ILCHOM HUl-IHpaI-bY najyr. Ouaj sanar ax OHOj c HaMCI-hCII I1oapcKoj BOjCUH. -, :..'.... '. ;,. J16apC/(Q 60j CKQ YIoapCI<y BOjCKy CaqIHhaB ajic cy crrcnehe jc!1.i1hi-juc : Ilfyuannjcsa l-i11 BH3Hja II n03hba, MOOmIMCana y Kparyjeuuy (11. nyk), fopi-bcm MI1JIaHOBuy (10. nyx) H KpyWCBUY (12. nyk), 5. npcxofipojmr neiuan aj cxa nyk llly Ma.uHjCKC lillbh3hjc I fl03hb a, i\loohjil1cah y LIal.fKY (nrraf II 1. OaTaJI,On), KpyWCBI.(y (2. H 3. OaT3:r,oH) H Kparyjcsuy (4. oata.-'boh), 0PllCKli apthjbcphjci<i1 l-ilibh3hoh II rr0311ba, MOOHJIIfCall y Y)l(HUY, jcnna (nora) 6aTCpl1ja Xayfin-rxor nyxa H jcnna rpa.11cku oatcphja 120 mm, J\lOOHJIH:CaI-IC y Hn uiy, H IlCO Tnasnor lihtchllahtcko r I10apcKc BOjCKC OHO je cncnehn: KOMalll-IaHT: ren. MHxajJIO :>KllBKO B1111; B03a H3 flapahana.> KOMaHllHH cacr as a a-ten a nx: Illrafia ITIL urrafi, n OTl1y K..IJ,ywaH ITOllOBHh ; 21 Tlpeu 6a.1K {//ICKlI pa m. 337.

9 ]59 OcJto601)err,e KOCOI3CKe l'v'1htpobi-iile y TIpBOM Ga7TKaIlCKOlv[ paty nouohuu«l-laqciii-i11ka Il.lrafia: r. urrafinn l\1.ajop MHJTyTHI-I Jlasape- BHfl; ahyrarrnr: xon.. xiajop COTHp Panojn-ruh If ncui. xarr. II loi. Paaoje TIalf'rlil1; op.tonau'rcxn oq}hllhprf: aprn.i.cp. nop. BojHCJIaB ITcTpoBHn H KO!f>H4. nop. Tlerap Jypnumh;.ronorpadm: new. xan. I I(JI. licrap Mauapenuh I1 neur, xan. II KJI. KorlCTaHT~fH Croj nf-iobi1h; cexpcrap.sa crparry «opecnouacuunjy: pc3. apr. nop. PanOI\IHp Wanou.nh: na C_1rY)KOH_: ncm. nykobi-ii1k Max. JaHKoBH1~L ren. lllta6hii n.nyxoa Hl-!K Mnnncas J. HHKOJJajeBIln, pea. ncur. nop. T11X. UJapKOBHO. I(01\IaH;ral-IT apru.i.epnje aprn.u. n.11ykobhhk LIe)];. MapKOBHh, KOxiannarrr HIl'iKI1ILepI1je Hll)IC Il.nyKoBHI1K Annpa JOBalfOBlIn, peoeperrr ca HHTCTa canurcr. n.rrykobhi1k up Her. BCJII13apIin, nay:cjii-ihk HHTeI-I;::(aHType BViillH HIITClliIaHT Hene,n, Toumh, pcdicpeur B. Cy'L(CTBa pc3. B. cyn, «an. I KJI. TICT. 01laBI1n~ BOjJ-Ill CBeWTelH1K upora TOll. I1pOKIIti, KO~lal-IJIaHT CTaHa ikahll. nop. J1y6. BYILIojCBI1h. 22 lcoi-iuchtpaujija 116apcKe nojcxe 'rpetiano je na oyn:e 06aBJbCI-ra ua npocropy Ea.t.cnau-Paunca. TleurannjCKH rryxoan KpellYJIVI cy npevra ~lo6h JIH3aulIjcK01\1 l\iect)t 25. CC11TCl\16pa y pejon Paunca CTUf'Jll1 rrocjic "liethpm J:a1:Ia. OCTaJU1 J1CJIOBH CTHrJIH cy I-Ia ~Io6HJIH3aUHjcKo ;\lecto no 1. OKTO 6pa~ a II03alIHHCKe jclljfhi1qe no 7. oxrofipa. Paaxrcurraj 110,L(OJIaCKy y pejon PalLIKa 6HO jc cncachu: Illraf 116apcKe sojcke, xay6i1qka, rpancsa H II0311 unjcxa 6aTCpl1ja y ccny Ean.enau, 12. n)tk~ c je).j}i01\f 110;bCKOI\I IrI nue 6pL( cxe oatcpllje IIa!IHHnjH CCJIO BJlaCOBO - xapayna Mucnono.i.e, pann ofics 6CfjCfhZt xonuerrrpaunje. 10. nyx y ccny Illynapmr, 11. y ccny DeOIIe, 5. npckoopojnu riyk~ no;bcki1 apnrn.cpnjcxa lli1bh3i10i1 Illyuannjcxe JIIIBII3Mjc II n03j1ba, opnckh aprnn.cpnjcxu JIHBH3HOI-I H ilhoiiilpckii nonyfiara.i.on y ccny ITaB.TI.HU3, JIllB113l1jCKI1 1\10CTOBH Y ce.ry nella CTeHa, n03a,uhhckii zre JIOBH y CCJIH1\la ITaBJII1ua, )l(hikobau II Yruhe.> OBaKo KOHueH1pI1Calla ap- 2:.ABI{{;L TI-2. K. 104, cpo 16, 6p. 1, rr, 2 (Cacran Hfiapcxe nojcxe), 23 ABIIlt D-2, K. 104, cpo 16, op. 3, ~~. 1 (Sanonccr KO.\faH,UaHTa 116apcKe nojcxe ~euepa.ia ~,-1HxaH:Ia )KuBKoBHlla). 24 ABI1lL IT-2, K. 104, cp. 16, 6p. 4,;T. 1-2 (Sanonecr xoxrarrnaurahfiapcxe sojcxc hencpsrta :\IExaH.Ja jkj1bkobhna 01\u 43, cerrrexropa 1912).

10 l\ihja OL ekf-1b{l]ia jc uapcnfiy _BPXOBHC KOi\lLlHlre sa nokpct H Hanan na nenpnj arc.n,a. )1 Rohlf Ii3t\1Ct)y oxrofipa Bpxouua KOI\HUlLI3 jc.!10ctabhjla salioheet KO~\;laJ-rllaI-rr:y' I'16apcKc BOj cxe: ~~OrJIailleT-I je pat Typckoj. Flo )10CaLtar-bHl\"1 mucurrajrrna.rypcka rj1abha sojcka, xojy hc]\'10 IJI\laTH 11PC)1 co60rvl~ KOHu,CI-rrpMWC ce na ll_poc'i'ophjh Cxorrri...c - OIF-IC Ilo.i,e - BCJICC, fbclfa npe.ruba OnCJbCJ-ba na KOCOBCKOj CTpaHH LIp/KC (~jch~fuy - Ji:OBH I1a3ap ~ Mtrrpounuy - Ilpnnrnmy Ii nyte Be 3a CKOUJbC. Kor-ranaaury TIl aprvii1jc uapchcno jc na '7. T. [\L H3j"yTp8 nacryua 011 Ilpcnonua Vi Mcnscljc upcrus TIpuIIITHHC, 8. jcnan csoj o.rpc.r ynyru npexo Byrq H Tp H 3 na Mrrrpounuy. Koxian.rarrry I16alJCKC 80j cxe I-IapeljyjCJ\1.ra cytpa y 6 earn nacryna IJpCKO rpcu-ii1uc Ii 3aY3i\1C HOB!'l I1a3ap.Ha pac!10jioikci-he cras.i.ajy Harv'l ce 1'1 'rpyrre III n03i1ba IIa Panncoj If OKO.TIJU-II1. Onxrax no sayschy HOBOI' I133apa cupcxurre ra sa o;j,6par-ry. Jenau 3;rpy;-KCI-I onpcn yrrvruhc Kor-.1aHD,aT-IT rrpotvin rvlhlpobhuc, a na JOWaI--H1-Uy 11 2loxoje13:nnc one.sen,c H3 crrrypnocr npotfib Y3nelvnrpaBalba ca TC CTpalIC. Y BOBor,:I Flasapy OLIeKHBaT11 I-IaIlOr aa LI,aJI)fl pa.; a ;IOTJIe opranuao BaT1>1 )/ n.cxty l\lccthy KOr.I :lhlly 11 nonura-ncy ynp3n"y. BpXOBHH KOl\!aH)laHT lb. B. KPaJh Ilcrap"> Cxo.nro OHOj Hape).l6H~ ]1J)!DC ~16apCKe sojcxc xpcuyne cy nsjyrpa 6. oxrofipa ~l uanaz; npesra HOBO~1 TIa3ap)T. IIpexra pahy~jf1j\.l Hl-1epopJ\la~Hjat~'1a na ce o-rcxyje o6jaba pata, jaw 5. okrofipa J;13BpWCHa cy uoncpau,a upexia rpauuun. Koxiaunain :VI6apcKc sojcxc nnje 04eKI1BaO ja IH1 ornop 1)'pcKe BOjCKC ua rpaunua, ann jc 3aTO cxrarpao na 6;1 oruop ~~10rao nolur y LIOJ1I1~ I[H pcxe Pauncc, y TCCI-IaUY KOjH [{lh-ic 3:.1BJ-baK 1-1 I~JIYIlltP-TKO OP2l0. 'Jeor TO- ~.. a".:l ra JC JenHHHUC CBOJC BOJCKC noj~cjtho y TpE KOTIOlfC KOJe eye nxrane na 113 T1J:H upasua uana.ruy 02l6paH)"HoBOI~Ilasapa. Marta I-IlIjC uamuna na OTrIOp Ka K.aB jc OIleK_HB(Ula~ 3601"' onpcsa..liollli1x nyreaa II YOI1illTC repeua H: oxpura.ia xoju cy npathjih uanupau,e vf6apcke aojcxc, OBa jeznuurua nnje OCBOjVi-' na HOEll Ilasap y upeucny KOjC je OliCKJ'IBa.TIa Bpxosna xoxranna H )1 CKJIa LfY ca ycuecnua.apyrux nejioba CPI1CK~ BOjCKC. Y norioj1iicbhhl\1 CaTI1I\fa 9, 2S i\bi1tf. ri~2. K. l04~ cp. L Gp. 1/1.:1. 37 (Pc.raunjc l16apckc nojcxc 0;'1 6. J-1C 10 OKTQ6pa 1912),

11 Q.i ofipa. rrocn 'qjli nalla uan npan.a, CBe 'IVII KO.'IOI! He ap 'C H ~ C K Hawn cy ce [-WnOr>.laK HOBOi' Il asapa, K ana je lip fhdjlella nciicwa OLI B p XOB He Wi\JaITllC Y KOj Oj CCKafKe u a cy rpyne 1apxtujc.noume y OKOJUHIy KYl\Ianona. II apxiuja je 3aY3 rra Erpl.I-DaJIaHKj. a JI apxi uja je!~oiujm y OI<OlIl[ I ly TI p H W T li TlC, On H o ap CKt: BOj CKc CC o-rcxyjc : a TIC I130CTaj e 3a t LH M3 11 LLa II TO npe 3aY3MC BOBH Ilasap. 'CKJlaJlY ca OBIII\I II en I103HUlIj OM CBOj llx je, [!Il IJWl KOl\laHua t rr Hoapcxc B0.lCKC r eu PaJ! Mnxauno :>KUBKOBllh irsnao j e napcn oy :.ra cc cyrpanai 3aY3. re HOBI l I lasap. Ilpe nero cy 'rpyne KPCIl YJll~ Yrrsnpureu.e OBOI' 3a,LIClTKa. y uonoh 9. oxroopa 0 u: 0 je m acrraucruo q J3 JPIJ3 In H BOI' Ilaaapa na 3aMOJIH npcuajy rpana 11 o6yctaby nojnux as uuja. Y cxnany ca OBO I I\IOJlOOM. rcncpan )!( I IB KOBllh jc napenno na ee ouyc raue OU He nana, a.ua TpylICy 15 -racou a yljy ebcliaii O y rpan. Taxo jc H ypa heno.> Cpncxo CT;H IOBIf HIU TBO H OBOI' Ilasapa 11 OKOJJHH C ca BCJIl1KIIl\l OJl YlllCf3J&Clh CJ\\..'.lOlfC KaJIO je BOjCKy xoja IIX j e ocnooormna. r y OHUIl H6ap CKe uojcx rrpunurcos: ocsajan.a HO BO I' Flasapa OI-1JUl cy: 1 y OI1j C[[ H 10 pa IbCfI[1X I1 o 6C)J[C.'IHX oclm l Ul p a. 1J6 uo r n ayn u x uouotpa uupa H Boj JII Ka, 435 pafbciii1x no.oqjh UHp3 If B j H HK3, 3 u ec rana uoju mca, HCllpIIjaTCJhCKH ry OI\Ul1 o ll :TIr cy: OKO300 nohihyjil IXII OKO 700 p al bch I1X Ii 1 -rera sapofin.euux H Tl3a. ra. Mchy nornn;!l ll M o Ho.i e H Apu ep K OM ati1ha, upcnceznn ix onurn I e HOBl! D amp, opranuaarop II KOtl lallill111t MeCHe ou6pahc.27 Muiupo eu-ocu oopei: U Ibe,,'060 uaoupan.e no sayaehv H OBo r Il asapa yen era.seua j e II aa nna '1', a CIronII ojc ce pacnopeheuu c y ua 3I Ia 'l< UIIl1M MeCTlIJ\1U Y UHJLy onpxcasan.r perra. Y CKJI3).]y ca IlapeJJ.OOM Bp XOBlIC K0 1\[3 11, C O,L( 5. o xr oopa npucryrnuro cc npnn pesm aa rtan.e uarurpan,c y npasu y.ocobeke Murpoaa uc. Y TOMUH.t.y O. i1cbc KOJIOHC H6apcKc uojc cc Q10pl\lIlpal! j e I ftp OBI1QKH onpcn y tihju cy cacr as YWJle cnenehe jc..'l.iih IIU ; T nctuannj Kll npcxofipoj n«11 'K I B3. _ aa OaT,L,"hoWl C3 urrafi ou Xl l ncman nj c x o n y xa 11 rro aa ua, LIBCoa 'r cp nj e ca wt a60<\i n O.fb CKC apru n.epnjcxe JlIlBH3I-ljC, jcn ua 6pncKCl oatcphja, sa BO,LIa xon.uue, ziaa sona rm ounp a, UBCl BO,.Ja OOJIllll'rapa, n BC x ~ 10 rparpcxe H jenua TCHcrpaep cka 'ranuua, jc.'j.11 <l 110_,CKa OOJIIlI-Iua. Ko IaH- 26 ABHH. IT-2. K. 104, 4l, i6. or, 15, n, I (Ko:-.1JIInUllTHoapcxe s ojcxe - Bpxonaoj KO:\iJ H!ll! 6p. 107). 27 ABBE, TI-2, K tp. I. Gp. Ii I. JT. 52 (P C,l C1 111lj ' H6apcKe sojcxe Oil 6. LJ:O 10. OKT06p(l 19 12)

12 162 BeCHa CeK)'JlHh.raur onpeua 6:no jc rcucpanurrafinn IIOTIIYKOI3HHK IvIJ1JIHBoje HI1.KOJlajeBHl1 a I-IaLICHHHK urrafia renepannrrafinn IV1ajOp I\1.MJlyTHI-I JIa3apCBIln. 3a.naTaK osor o.ipcna 61iO je lla O,U LfCC!\1C Ep1)aHIJ Xaua nacryna nyte~'1 npeva MIrI TPOBHllH 11 3aY3~le T)l napour.> 0 4)OP1\ly[paI~L ~y osor onpcaa K01\tlafI,UaErr JiI6apcKe sojcxc Ii3BeCTMO je Bpxouny xoxianny neneuro» 6p. 109 OD: 11. oxrofipa. Y u.oj, OfI I!HTa urra jc ca By-urrprrcxnu o.ipenov III apunje, KOjI1 jc Hrv1ao 3alIaT3K ;1a rroiviofiic ocsajan.c Mrrrpoauue. Bpxonua xovan.ia lyfy je onrobopuji::1 Ita jc OLlPCil spahcn VI rua he MI1TPOBIIUY ~10paTH zta say 3Ivrc YloapcKa eojcxa.> )10Kjc nojcxa spunuia npnnpcvc xa J1CL"be uanupan,e 11 ocsajau.c :L\1fI TpoBaue~ KO~lal:I:xaI-IT )KI/IBKOBllhjc C'1'yl1110 :y pasrouope ca BHfjcI-rvrjlHvI Typ UI1~la HOBor Ilasapa y )KC-,bll na casna cran.e KOjC jc BJJa.rr!:UIO y KOCOBCKOj tv1htp OBHIJJI, ITapOLIHTO CC mrrcpccyjyhn sa cuare T)'pCKe BOjCKC «oje je.rpefiano )la 6palle ouaj rpan, CarOBOpI-fHD,li cy lv1y t13iie~!lh lvimiu_"befbe.ra MHTpOBH:ua Ilene xrohn na ce on6pahl1, Kana TO BCn nnjc l'vl0rao HOB:n TIa 3ap. C~laTpaJII1 cy lia je urrcra }la rrapoz; ysauy.mo I'HHe II IIPCJIjIO)KHJIH na ca cuoje C1paI-Ie nouian.y y MItrrpoBHUY LlBa qobcka~ Typ 1 1HI-I a ii Apnayrnna. Ibnxos 3a.I~aTaK 6H 6HO J1a yficue pa3yi\1he JLYAe "/ t,,,1hrpobhuh.n:a rrpenajy rpan. KOMafI,llaIIT )KHBKOBHh cc C~TI0)KHO ca OB}nv! npennorov J1 ~ao lio 3BOIly TOj llbojhui1 lla 1\101Y npohn Kp03 jcnnnnue l16apcke BOjCKC )7 rrpasu)r Mrrrpountrc. I13aCJlaI-fHUJ1 cy H3 HOBOi Ilasapa xpeny.ta 11. OKT06pa III y Iv1l'ITPOBlfUY CTHrJIH I-IapCIH-IOr }lal-ra, DOCIle «parker uperouopa, Kalla C}' IvLHTpOBLlaIlI1 C2t3H3JTH ~et(1jbe 0 uopasy Typaxa Ii Apuayra KG:.! HOBOI' I1asapa, upucrann cy na rrpc.rajy rpan 6C3 60.p6e. JCL!HIIO ce -ycticxol\1 cpncxe sojcxe KO;I Honor Ilasapa, a n I-Ia npyrhm pathiijti1~la~ Ivl0)KC o6jaci-lhth onaj rrocryuatc Mtrrpos-rana, KOjJ:I cy 6I1JIII TI03flaTH xao parofiopun J1 BCJIH KH KpBHIIUH Cptia, )T-mjoj 6JLHJKoj Ii narsoj OKOJII1IIH fflvra nc.t1h J,1 6poj ~~p Hay'Ta. 30 Gsa OIIJI)'Ka!vllITPOByP-IKHX B.TraCTH crnrna jc KJCI-IHje 1I nnjc }'THUaJIa r-ia npnnpeve 11 TIOK1JeT MI1TPOBHLfKor ozrpcna. lbcroao epop~thpai-be KaCI:II1 JIO jc VI3 paanora lllto je sojcxa rrocjie.rpomrcnnor nanana ua 1-IOBI/I Ilasap 611.na rrpi1jih4i-io paujtjjkaha II.rpctianojoj je spexieua n;a ce npl'ikyfii/i. 360r 'rora o.npen I-IHje xpeuyo rlpcma 3anOSCCTII, 11. OKTo6pa, Ben cyrpanan. Tora nara jc y rrpabuy POI'03Ha XaI-Ia xpeuyna cai\'10 flpctxo:u-ihua. Ilpexia ca- 28 J\.BI1lL T1-2, K. 104, cpo 16, op. 25~.' (Pe~1aIIHjeH6apcKe aojcxe 11 Ii III rtec). 29 ABIllif, IT-2, K. 104, q). 16~ 6p. 25, rr. 6 (Pe.rannje Hfiapcxe aojcxc II HIlI rreo). 30 ABI;III~ I1-2, K. L04, cp. 16., 6p 25, rr. 6p (Pe.'13.UHje Hoapcke sojcxe II rr III nco).

13 Oc.tofiohen,e KocoscKe lvhjtpobhue y DpBOM Oa..rrK3HCKOM paty 163 3IlaILIL\la «ojc cy H~la_~TH KO~JaHIH1HTH 116apcKc sojcxe II Mtrrpouu-rxor 011 pe..tja, ~l :i\1h1pobhllj1 nuje OHJI0 xmoro BojHHKa, ann ce y IIpaBU)1 I-he rrobjia LIMO lico aojc«c 113 HOBor Ilasapa na cc OLJeKHB3JIO D:a na nyty nohe no cy K06a, ffeka casuau,a robopi/via C)T,na he )7 MlrrpOBIIUY zrohn onpen 113 ITehrr Ira jc OpaHI1. 360r OBMX HH OPI\vlcU.Ullja KOl\faI-I;laHT l\1i1tpobi1qkor O,IIpe "l,a IfoTnyKoBHHKfV1HJIliBoje H:HKOJlajeBHh je nacrynao neoxra 06a3PllBO 'rora je o.rpen na xiapury floliejiiio Y TpYI rpyne: uperxo.anaua - ofia BOLta KOI-bI1I~e'l nna oata:hoi-ra XII uemaaujcxor 11yKa II rr03hba, jenna 6pn CKa 6aTepllja, jenan BOll OOJII-II1 Llapa H o6aaona rihoi-ihpa~ii rnabhiiha "Y qi1 jctvl cy ce cacrasy uanasnua l.{ba Oa:f8.JbOHa V rrpcsocpojnor nyxa I n0311ba, 3aTI1~1.nse uo.i.cxe 6aTepHje~.rsc oarepnje V npcxoopojnor uyxa, jcztarrbo~ oo.unr-rapa 11. no.t.cxa OOHIll/rna. Ha sauen.y cy T1lLLTIH 8030BI1.31 OBaKaB pacnope.t BOjCKC, r;re je npcrxonuaua 611.ua J!OCT3, jaxa, YCJIOBoJ~eH je I-IerI03I-Iaaan.evr repeua fi o-rctcuaan.cra I-ICnpHJaTeJbCKHX CHar-a. Hcupujaren.cxe cuare ja-urue sojnmca, y rrob.jiaqel-lyy 113 HOBor Iiasapa 3aY3C.Tl:e cy POr03:Ha XaH, ana cy ce H3 u.era rrosyxne y I1paBUy Mn TpOBHue npc Hero IllTO j e 2l011IJIO 110 6op6e. 32 Hanpenouan,e MI1TPOBHQKOr onpeira, uopen onpesa, ycrtopaaann cy ueoraa rycra xiarna xoja ce Tor zraua HaJH13HJla I-Ia BPXOBH~1a II.lIaHHI-Ie Poro 3Ha 11 pacxaaureu lip)j~~l KojI1 j e ycuopauao «peran.e. TIoPC)J; Tora, 6I1JIO je H I\1albIIX nauana Apnayra, aj111 lie ua rnasnuuy aojcxc, nero na B030Be KOjH cy l1illjii1 na 3aQCJbY. Ilpaor zrana uanpenosan,a (12. oxroopa) ozrpcn je je )lbacrurao no POr03I-faXaHa 11 'ry sanohuo. 3aY'3efie csor aeoxia saacuor IIO Jl0)Kaja ornapano jc IIyT 3a uan.e nanpenonau,e. TypCKH onpen ce OJJ:aTJTe nonyr.ao y npasuy ce.ra BaIbCKa. 33 I13BI1JlHffua~ xojy je ca-mn.aeana KOlbHua, ooabccthjia je noruyxouunxa Hn:KOJIajeBMha na ce.rypcxe.rpyne KOHueurpuruy y pejony cerra Ean.cxa H Jlouau, ajih 360r rycre xtarne IIHje 110 rna ;Ja Ka)KC fbl1xobo 6POjfIO cran,e. Hanpenoaarsc ~v1irrpobhqkoronpcna IraCTaB..DeIIO je 13. oxrofipa y 7 earn nsjyrpa. Haxo je uyr on Porosua Xana upesia Ean.cxoj OliO IfH36pnnua.jcperan.e IhIII\le 6IiJIO je )TCITOpeno 3601"' n.erouor neuter cran.a. I1I-I)I(IIu.epnjcxe Je;aHIII1ue H3 rrpetxo,ui-fl1ij,e BpIIIHJle cy HeOrrXO;:IHC nonpaaxe na 611 1\10rJla na npohe apru.r.epnja. OIIa je nunra ys rrpetxojj:hi1uy jep ce o-re KHBao jax ornop uerrpnjarc..n.a II3HaJl cena Jloaua. Mel))-TTHi\1, «ana je nper- 31 A.Bll11, rt.z, K ]6, 6p. 25, ';1.7 (Penannje Hoapcxe nojcxe II J1 III neo). 32 ABIlIf, Il-2, K. 104, cpo 16, 6p. 18,.,1. 1 (Pe.raunje 116apcKe nojcxe II If III neo), 3~ i\b11jl, IT-2, K. 104, cpo 16, 6p. 25,.:T. 8 (Pe.raunje H6apcKe nojcxe II H III neo),

14 164 x ozumua Mrrrpoun-ucor O,.'lPCJlJ,'WW.'Ia.'..(0 OUOI' 11OJ10it:aja, a c u p u j arcu, CC uch OlIO uouyxao y upauuy MII11101:l11ll,C, ua jc oua Hac abl-liij_uuupenonau.c npera a 3BC ' fa Hy. I'naanuua KOJIOllC L\OWI!a je LtO CCJ1a 5a1bCKa Ii IWCTUl3 l1 JrU liac1y IIaI bc Y I1PUI3UY KOTe Illapcu KaMCH. K o,u CCJn JOlllCJ3HKa 3flTCK.'Ja HX j c uoh II 'IY cy 3aKOlla41IJII l. r1ctc UCliCpH xon.nua jc nowjia no Mirrponnue y UrIJI,y npnkyun.rur a Imq) cp~laulfja. OKO 1"10:13 nccer y' BC' IC If3BCCTHnil j c KOMallL\a1n a j C,UJll ll\1.,}(o CTa ucjacuuxt 1!3BCwh Ci\I", [1 0 n.cxiy. "MlnpOBWl KH O.1pC,'l jc cuuoh aaysco MlHPOBHUY". n OTl1yKOBHHK H llko JIajCBU h j c CXBaTHO I ta ce pazur 0 BY'HlTPHCKOr-.1 o.'..(pcl\y, 3C\. llhje canejcruo unje sn ao, ua j c xceneo LlC\. npoaepu T)' BCCT, Tlocnao j c nuojn uy KOl\IHT3, KOjl1 cy ra 113 j yrp a 0 1'0 4 -raca lubcchuih na j c Mtrrpouuuy saucra 3aY3CJIU naura nojcxa koja j c nounra Tn upauua Dpl'IWTlIlIC. J4 B)"llILTiPllO:1f oopca If ocnoti oheu.e }v!liiiip06u1ic Y cxnany ca Hap cll6 0 J\! Bpxoune KOMaHlJ,C OL\ 5. oxroopa, KOJ\laI lnullt!-lplfl fcke LUlBl r:mjc II ncsnna In cactubu 1II apj\lhj e Hap ClJ,HO je 10. oxrofipa WI cc diopxmpa ByLLHTpUCKll oztpeu ja-ut rre jernror oa:ru.jborra ueuranuje, 1I0 j a -rau o r BOLlOI\I KOlbHUC H ca 2 TOIla, yxy rm c c u ar e 14 O(pHUl1pa, 41 1l0!!O (phuj-ipa, 85 KaLlJlapaH 903 noj unxa. 3 a xox rannaara cnp cna OHOj c On.PCDCH Majop Munopan J. Mrrrpoanh.» Onpcn j c Tp cga. 1 1O u a KpCHC uyr By-nrrpna, 3aY3MC r a Ii 1l3CTU1311 Lla:bC npcmu MltTPOBHUlf, y 'IHjCM ocnooahau.y.rp efia.u:a f1 0:-'IOI'UC MIl'lPOIHl'lKOM O,'lpC,LLy. OOKpCT Y npauuy B y'-lhtpiia 3a n O'ICT j e 10. oxroopa y n OJT a L\CCe'l' ybc'ic. Jaxa xnura oxrcna je n.eroso OP30 nanpcnos au,c na jc onpen OKO 2 -raca nsjyrpa crurao LlO 5a6mlor Mocra, r,lj.c je Ii sanohno. Hanpcnoaau,e jc HaCTaBJbCIlO cyrpanau, 11. otcro fip a y 7 1[ (1_ cona ll:.~jytp a. Ta-nto y 11 'Iacona O.nPCLl jc 6C3 6op 6e yuiao y B y'ii1tph. Ha nyry u p c xra BytIllTPIlY OLlPCLl IlHjCHl\HlO cyxofia, ajil1 j e jcnan non xon.aue H3 Illyxuurujctce n.mu13hjcolio uauanuyr KOLl HOBOI' C CJIa OLl crpan c 'ICTp!tCCCTa K Apuayra, KOj ~ 1 cy c c y opa o 110BYKJlH y npaauy IlJTaI-HlllC 4.H l labhuc. [1 0 yn acxy y By-urrpn koxraunarrr onpcn a CC cacrao ca J\ICCIIIUv: 'ry pcxuei 13J1 a CT l IMa I f ca IlpCLlCTaBllI1 mr-.ta CpnCI( C Uj.lKBCHC o n WTHHC. tl) OpMHp mlcl j e HO Ba ynpaaa c a,ubojiiuoj\l yrncnnnx Cp6a KOjH cy KUC nostohnuun npano-,4 ABHH, Tl-Z, K. 104, (p. 16. op. 1S..1, 2 (Oncpannjcxn,111 \:Bll ll K 1\--1J1TPO IJ1\4KOr Oil' r ena X 19 12). ; 5 AS! III TI-2. K <p, ') (Onc paunjcxn,!jilcbllhk B Y'UITjl HcKOr onpcna):

15 Ocnofiohen,e Koconcxe N1HTPOBI1lH~y TIpROM OaTIKaUCKOIvr paty 165 -JaTIl npelj;cenhi1ky OrlillTI1I-Ie. 36 Bojcxa je npcnysena pasopyacaaau.c CTa J-IOBHl1UJTBa 11 cxnanaurren.e opyxqa Y lviarau;hh nod: crpaacoxr. Onysero je OKO 400 nyuiarca, )'3 H3rJIClle na ce npouahe jour suure. Onpcn I-LHje HaCTa RMO nanpcnouan.e upcr.ia f\111tpobl111h 3aTO llito lvly je KOMaHLLaHT 1l11BI13Mje nocjiao jenan oata_'boii ca IIo.Try6aTCpJ1jOJ\I 1'1 BO)101\I KOI-bMue lla My IlOl\10r Fry. Majop Iv1HTpOBIln je cxiarpao na je TO 360r jaxe OJJ,6paHe MI1TpOBI1ue ua j c ca-rexao nocnary IIO~JOn. Hcronperacuo, on Jb yjli1 113By-nrrpna casnao jc na ce Hca bojhctiihau: 11CT ;J;aI-ra panuje IIaJIa3I10 y OBOIVI xpajy.toxov nana o6ab.tbci10 jc )" llpkbh onaronapei-be KOI\1e cy npacycruouana aojnmm. 1-Ianpenosan.e upesra MI1TPOBlrfUH HaCTaBJbeHO j e 13. oxrofipa y 8 -ra COBa H3jYTpa. OKO 12 -racosa onpezr je CTI1T~aO npen ~1I11]JOBHU:Y. Kaxo sapour unjc np)t)kaji3 OTIIOp, «ostannaur onpena l\lajop MHJTOpa,n MH1]JOBM yruao je ca jeinroxt -rerosr H3 XII rryica y rpan. OCTane TITH qere HCTor nyxa ynyhene cy sajczmc ca KOl\Urral\la y lvii1tpobip-ih.y xacapay. )lbe qete ca IIOrrytiarepujosr OCTaJle cy na IIOJIO)Kajy jyrosananuo 0,[( rpana. Do ynacxy y rpan srajop MHTpoBI111 ce IlpBO cycpeo ca BHl)er-IlljuM ~bylihl\1a cpncxe OI1IIlTHHe, a 3aTI1M je ornurao KOn KajMaKaLVla, OL( xora je iipeyseo yiipaey zpaoa. Ynpasy je 3aTI1l\JI aparno KajIVlaKaJ\IY, ana Y3 ztaa yrnezma Cp6I1IIa KOjI1 he ynpaa.n.arn sajezuro ca IhI1l\1. Pan.renerpadra je ofiycraan.en, ana je ripe Tara KajMaKarvly )103BOJbe.HO lla anann y Llapnrpany nouian.e neneury npenajn Mmpounuc. 0 sayschy MI1TpOBJIUe KO~faH L(aHT ByqHTjJfICKOr orrpena H3BeCTHO je KOl\1aI-I.ny.L(PHIICKC LU1BII3JiIje~ on KOje je LIo6I10 3arrOBCCT lla ITO LlOJIaCKY TPyrra H6apcKe sojcxe npena IbHIVta ynpaby nan MHTPOBHL~OM 11 ByqHTPHOM, a.lla ce OB ca CBojH11 OL(peL(OM y6p3ai-ih1\1 MapIIIO~1 BpaTH y I1PVIIIITHI-IY. Koxiannarrr lliifbh3i1je rpa)kho je on Iv1ajopa MHTpOBH.ha,na ce y MllTPOBI1U:H epopmhpa JJ;06pOBOJbaqKll onpen cacraan.cu on Cp6a M3 OKOTIHHX i\llecta, Onpcn je 'rpetia.ro uaopyacarn rryuncaxia ony3cti11\1 on Apuayra H MYCJIlIIvlaI-ICKOr CTaHOBHHIIITBa. Yse-re je y Mnrpoanny 11pnCTIlI'Jla j CJIHa KOIhIflIKa 0cPHI(HpCKa narpona xoja je 06aBC CTI1Jla KOlVlaH)::{aHTaBYQl1TpHCKOr onpena na ce MlfTPOBHqKH ozrpen H6apcxe BOjCKC Hai1a3I1 y CCJly )J{nTKOBUY, CCBCpHO on Iv1lf1pOBIIUe. Majop MII-.. '"rpobl1n je ynyrno IIOpyKy nornyxoanaxy Hmcortajeunhy y KOjOj ra ofiase IIITaBa 0 I-LerOBOM saysehy MHTpOBI1ue. Y3 nsuenrraj KOMaHllaI-ITY!WHHcKe J[VIBII3Hje rvlajop Mnrpoanh je IIOCJlao.aeueury pycxor BHueKoH3yJIa 113MM TpOBHu;e y KOjOj OR H3BeIIITaBa BJIa):(y y Ilerporpaay 0 nany MJ1TPOBI1ue. 36 ABHH~ I1-2, K. 112, cpo 1, II. 6 (Ortepannjcxn LIHeBHHK By-nrrpncxor oztpena).

16 166 Becna CeKy'JIBh KaKO TCJlerpa nuje panno, all je 3alVl0]TfiO na cpncxa aojcxa npocjiciih OBy BeCT yt PYCHjy, 'TOKOL\l nana r-rajop MI1TPOBI1h jc nocetl10 pyc«or Br1UCKOTIsy.ra, a ouaj xry je Y3BpaTVIO ucror-r j\/iepoi\l Y ;rba -taca nsjyrpa 14. oxrofipa CTHI'j1a jc nopyxa uoruysoanuxa HI1Ko,:J(~jeBHha y xojoj ofiascurraua l\1ajopa Jv1 rrrpo BI1ha.ua ce -f\'1htpobhqkh 01lPCll fhl}ia311 y. ceny JorueBI1KY H lj,a he y' 7 C3Tl1 usjyrpa KpeH:lTH npcua IvIJtrrpoBHUH. Majopa Mnrpoanha r,toju1,lj,a ozipxcn sanocennyry Mrrrposuuy ).]:0 lloji3cka u.crosor onpcna.» Jl oc.toooheno] Muiupoeuuu ')/ J\lvrrpoBHl-fKoj UPKB}I o.tpxcano jc i 4. oxroopa y 9 LlaCOBa npe lio;j,uc OJlal'OnapCI-be KOJ\le je~ nopcn cpncxe BOjCKC H CTaHOBI-U1UlTBa MHTPOBllIJ,C, upncycrnouao H pyckh BHUCKOH3yJI. TIo saupiucrxy OJIarO;.IapCf-ha'l y IIOJIa 11 npe rjollhc y Mrrrpouuuy jc ywao f\1111])obhifkh onpcn non KOl\;laU;lOl\1 uoruy KOBJ-U1Ka IVIHJIl1Boja I--1I1KOJlajcBHha~ KOlvle je T\'lajop Murpoauh npcnao ynpasy rpalla. Ouaj onpeuje H3 Jourcnmca KpCHyO onpesuo, 3aY3eBIIlH nperxonuo 3BC-w, LIarL 1l0Kjc npyri1 oara.r.0i-i sayseo BHe J1I1CHUY, 3anaLJ,IIO OJ! rpana. vi OCTaJrn BI1COBH OKO rpa,llaoi1!lli cy 3anOCe,1H)/TH jenunnuana ~11ITPOBHQKOr onpcna, Lta 6H ce npezrynpcnno cscuryannn Hanan. I10rn-ryKoBHHK Hmco.rajesnh je CJ\lR 'rpao, C 003ftPOl\f ua 6.JIT13r1I-ry CCJra EO~LeTHI{a KOBau Hca EO~bCTHlIau, H3 Kala je nornuao -ryueuu 3JI11 ziaje OBO I-leOnXOllIIO. fjiabhi1ha 'rpynaje 6rIlla CTaUI1 OIH1paI-ra H3Ha,n )KeJle3I-LHLIKe CTal-H1UC, IIa Y3BI1WCl-LY jyrosanazuro OLl rpana. Ouaj nojtoikaj noxinnnpao je rpa;joi\j, a HCTOBpel\IeI-IO H saruapao nyr 113 I1paBua llpci-h1.ue. Ilpesra nekl1m caanan.nua, )7 u.oj ce 6YUIO OK)/11YUro OKO 5000 /\p 6anaca CnpCl\lIH1X na xperry na MVfTPOBHUY. Y IIOJIa urecr noiio,ljjic, nourro je npcnao CBe IIa,U.JIeA\:HOCTH I\1H]~O BHLIK01\'I ozipcny, ByTLLvlTp HCKI1 onpeu je KpCHyO y npabuy By-nrrpua. Ty jc CTI1rao y Oe31\1 1-JaCOBa ybci.j:c. ~l6p30 sa IbJiflVl crnrna j c neneura KOIvlaHnau Ta Mrrrponu-ncor onpena na ueo By-tnrpnctcor onpe.ia I13 L(pHHcKe ~VIBrI3Hj e II IT03IIBa OCTal-Ie y rpa.ry 113- onpacasa pen 11 n:a lie )10 na.r.n.er OJ-fIB Ycacrany I16apcKe BojcKe.:;g 'Tojc Oi1JIO y CKJIa)l)l ca napeaoor«o)j. 16. oxroopa xojou jc LI:pI1HCKa ;J,I1B113Hja II n03hba yuura y cacras 116apcKe BOjCKC. OBa KO cl)opl\1i1paha jerumnua ca nrraool\1 y IvlHTPOBI1U11 I1rvlaTla jc sanarax,ll3. o.ipxcaua pen y KOCOBCKOj OOJTaCTH.39 Y xreljyupcsrcny zico ByqI-ITPI-IcKor 37 ABJtII/L II-2, K, 112\ 4). 1i:1. 10 (Onepannjcxn llhcbhhk ByQHTPHcKor onpena). 3~.Lt\Bl11/L IT-2, K. 112, cpo 1,.r. 11 (Orreparrnjcxu.1HCBHHK By-nrrpncxor onpena). 3~ ABITJiI, I1-2, K. 104, cpo lfi, op. 25, rr. 16 (Periaunje Hoapcxc sojcxe II n III.tco).

17 Ocnofiohen.e KOCOBcKe MlrrpOBI1Qe y TIpBOM 6aTIKaHCKOM pary 167 onpena BpaTIIO ce 15. oxrofipa y I1PHilITHHY. Tnsrc je n.erosa YJIOra 6HJIa 3aBpWCHa. HOBM xoxiannanr MH'rpOBHue, notfiykobhhk HyIKOJlajeBI1n npi1mmo je 14. oicrofipa y 1 car noiloj-lhe aycrpajcxor KOH3yJla Taxnja y nocery, KOH3yJI je l\10jl110 xoxtannanra.ua ce I-Ie ncxtoncrpnpa rrpothb Aycrpnje 11 lla ce aaycrasu Y3BHKYIBalbe ~,llone Aycrpnja". TOlVl rrphtihkom TaxI1 je H3 jauuo )la je pen y napounr all y.tiacka cpncxe sojcxe l06ap. I\1efj)!Tl'IIVI, pyckm BHueKOII3YJI H BJf~eHHjlf l\1j1tpobhlikh rpahann I1Cupn-ranu cy KOl\1a:H)jaHTl!t\1a ofia onpe.ra KaKO je aycrpnjcxn KOH3yJI nnaunro IVTeilITaHe rtpn-rava na cy cpncxn BOjI-ll1UI1,[J}IBJbaUI1~ KaKO he I1X 3JlOCTaBJha TIl xana ;J;o1)y, HT,U.,Qa 611 npmjlo6mo xreurranc aa Aycrpnjy, npnsao HM je KaKO je ayctpi1jcka sojcxa aaysena Eeorpan 1/1 KaKO he cae xpajeae xoje je Cpfinja aayscna ona upeyseru. 360r Tora C)' Cp6H C I-IecTPILbeI-he~I OqeKH BaJIH ynasa«cpncxe sojcxe y Mrrrpoauuy, jep cy TYPUH II ApHaYTH npera JIM.nahe ce OCBeTl1TH Cpfiuna. TIoTnyKoBHMK HHKOJIajeBI1h, suajyhn sa ouc TaXI1jeBe akthbhoctii 11 n.erosy lvlp)kfhy npesra Cp6H~1a, onrosopno xry je na OH Hnje-ryo]{a cy BOj I-IlTQI1 Y3BHKllBaJIll TaKO UITO. Ha TO je Taxn Y3BpaTI10,na TO HI1CY BI!KaJIM BOjIII1U;YI, Ben xreurrana. ITOTII)lKOBHHK HHKOJIajeBHo My je ofiehao lia ce TO BI1Ille uehc 110HOBI1TH. Ha xpajy osor pasrosopa TaxI1 My je, nol\1ajio Yrna JIll, pekao:,,3i-iate, rocno)]j1i-ie notuykobiii1qe, ja cara Mauap (sic!) ITO noperory, ja 'raxohe Mp3HM Aycrpnjanuc, ja 6HX npmr Y3BllKI-IYO 'none Aycrpnja', 3JIM,llOK caxr ja QIIHOBHI1K n.en, ja TO He i\10ry Ll03BOJIIITH'''.40 LI:a 611 onpacao pen y rpany, IIOTTI)rKOBHHK HHKorrajeBI111 je sa yrrpas HHKa BapOIIII1 IIOCTaBI10 cnor a~ytahta xanerana Panoj a ITaHToBRha, a sa npcncezmnxa OIIIIITHfle najaahennjcr ApIIayTHHa, xora cy Cpfia upezino JKI1Jll/I. )KenehH lla H36erHe cueuryanun cyxof ca Ap6aHaCI1Ma 113 ~pehi1ue, notnykobiihk Hmco.rajcanh je naurao je,i1hor yrnennor ApHayTIIHa KOjH he OTHnyI y JJ:peln~IUY H nopasroaaparn ca TajylOIIIfbHM Ap5aHaCI1Ma. OR je.rpeoano na [1I\1 06pa3JIO)l(H KaKO 6H uanan I-Ia MHrpOBHUY'l HnH na 611JIO xoju nco cpncxe sojcxe, aa IDfiX 6lIO noryfian. Jenaa on nokajihhx Apnayra 1I3jaBHo j e,ila he OTIInli II L{a ce nana na he LIOHeTI1 ",no6ap a6ep". Ycrryr, 3al\,10JII10 je rro1tiykobhhka HHKOJlajeBHl1a LIa My M3,[{a ofijasy aa rryrosan.e KaKO ra cpncxa sojcxa He 611 cnpe-nura y nponacxy, KaKO 11oTrryKoBHHK HM- 40 ABI1H, II-2, K. 104, cpo 16, 6p. 18~ IT. 5 (Orrepauajcxn luiebhhk MI1TpoBJ{~Kor0)] pcrta X 1912).

18 168 BeCHU CexyJIBn je I11VIaO spenena, pcxao ~1Y jc lla nohe y 4 cara nouozure no oojasy. Ha rrpo JlaCKY Kp03 rpaa, oaor ~t\pha)tt:yil-ia cy, cxrarpajyha ra WnI1jYHo~1 xojn ce xpehc OKO cpncxe nojcxc, npecpcna If yohna,zibojhua KOlVIHTa KOjH cy )];0 IllJU1 ca IIpeIIOJIua H aa xoje fiotrrykobi-ii1k Hnxonajcsnh unje suao. Tlocne ouor norahaja HHKOJIajeBYln je IIapeJJ;I10,lla ce n01\lci-iyte KOl\1:YITe nporepajy OnaK.TIe cy J1.0IIIJIJf, a OH je o.aycrao 0)..( cnan.a BOBor 113aCJIRHHKa Ap6aHaCH ]VIa y )lpehj11ly. KorvIaI-I)~aHT MJITPOBI1QKOr o.rpena Ca3HaO je l{a he urraf 116apcKe BOjcxe nohu )' :ry1vrrpobmuy, rne ne iviy 6T1TI1 ceaaurre. Illraf je xpenyo Ii3 Houor Ilasapa 15. orcrofipa I13jYTpa yi CTYlraO L(O cella Eau.cka, rnej e rrpeiioni10. Ha uyry npexia Eau.cxoj, na KaJJ,I1jal-II1, KO~\'laH,I:{aI-rry ce jaano Typt.IHH KOjI1 je kao H3aCJIaHI1K I13 HOBor Ilasapa 6110 frocjiat)7 Mrrrpouauy L(a nperosapa ca Tal'vlOIIllhlIlVI JbY.IlHivIa 0 npeziajn rpaaa. OB je H3BeCTIIo rcnepana )KI1BKOsuha lla cy ce.rypcke TPYfIe nosysrrc 113 J\;1I1TPOBI1ue 13. oxrofipa. IJ1Ta6 je ua rryry npcxia M_YlrpOBI1UH cycperao l\1f10ro H36erJII1uaTypaKa, Apnayra II l\1ycjlyuvlai-la «ojn cy ce npaharrn CBOjHM xyhaxra. On IhHX ce casuano na ce TYPUl'I noanane ca CBUX crpana y npasuy CKOITJba, a )la ce upnoropcxe TPYfIC I-Ia.JI33e y OnI13I1ITH Tlchu H geliai-fa. Ha rry1y cy ce cperann a TYpCKH BOj HMUI1- xpmuhaau, KOjI1 cy ne3eptilpajih 113 CBOjHX ozipena. IIlTa6je H3 Ears CKe KpeI-IYo npeeia MI111JOBHUll 11 Y I-bY yurao OKO 10 xacona. TIpe nero urro jc «oxranna CTHrJIa y M}rrpOBHUY ~ KOMaHLLaHT )JCIIBKOnnh je nocnao jenny KOfbHqKY uarpony, na I.II1jeM xerry cy ce HaJla3I1JII1 rro PYQI-II1IJ}I Ilcrap Jypnunrh H Anexca Fpyjounh. jla ca jej:u-ih~1 BOLlO~1. KOI-La II~IKa nacrynajy y npasuy Ilehn ca 3allaTKO~1 )J,a H3BI1,Ue cran-e Y LJ:peIII1I.J;I-1 Ii ITO l\ioryllfiocth ycuocrase Be3Y ca upnoropcxora BOjCKOM xoja ce Ta~10 uarrasuna. Osaj onpen Ci\leCTHO ce y 1\1aHaCTI1p,[{eBHQ, onarne cnao narpo Jre y npasuy I1enI1 M O~p)KaBaO Be3j7 ca KOMaHJJ:orvl y IVIHrpoBHUI1. Y I13Bp'" urasan.y.rora sanarxa onpen je Hl\IaO l\1afbh oxpuraj KO)l cena JOIllaI-IHQa, ann cy ce uanana-m ApHayTI1 y6p30 IIOByKJII1. Osaj onpen je ycnoctabi10 BC3Y ca I1CTOl-Il-II1M onpenou upi-ioropcke sojcrcc, KOjI1 je 17. orcrofipa yurao y TIen. 4 1 Tpyue I16apcKe aojcxe cy rcacauje, sajenuo ca OBHM onpcnoxr up I-IOrOpCKe sojcxe, xpenyne nyr '11aKOBIIl{e, y -mjoj ce 6JII13HHll Ben HaJIa3HO jenan o.apezr H3 III apvnjc. 41.A..BIII1, IT-2, K. 104, cpo 1, Gp. l a/i, rt. 7 (Oncpannjcxn UHeBHHK I16apcKe nojcxe Oil 24. oxrofipa no 6. :MapTa rornnre); K. 104, cpo 16, 6p. 30, JI. 1 (H3BeIIITaj BOlJe rtan.n,e OepUIUlpCKe rrarpo.re nop. Arrcxce )l(yjobhna Ko:t\1aHLlaHTY Hfiapcxe nojcxe).

19 OCJI0601)eH~e KOCOBcKe MHTpOBHUe y npbom 6aJIKaHCKOM pary 169 ITo LlOJIacKy Y MI1TPOBI1UY IIITa6 :I16apcKe BOjCKe j e jl;o6no zteneury on Bpxosne koxranne (No 416) JJ:a ce n.ene 1pyrre npanpesre sa xraptu npe I\la IIehM. I1cToBpel\'1eHO~ na ce L{pHlicKa LlHBH3Hja II rr03hba, xoja ce uana 311Jla y' TIpllIllTI1I-I11 H xoja je )lba naua paunje 6I1Jla upnnozrara Hfiapcxoj aojcun, spaha y cacras III apvnje. BpXOBHy KOMaH,LlY c)' mrrepecoeane I1HcPoprvlaUHje 0 TOl\1e rue ce nanase Mea Eorsernnau, Eajpav Ilypa H Pasa-fier Kpyesnjy. Ilpexra C33HaIbI1Ma «oja je nocencsana I16apcKa sojcxa, Mea :60 JbeTIIHaq ce 6110 uosyxao y npasuy TIenH. KOl\1aHLl:aHT 1I6apcKe uojcxe je nperryseo norpefine J\rlepe na ocnrypa MITrpOBH:O:Y OL( escuryamror rranazra. Bene rpyrre I-IaopY)I{aIIIIX Apnayra HaJIa3HJIe cy ce y )lpehiiuii H Y Pnfiapnhy. KO!hfPIKM onpen KOjI1 ce HaJIa 3I10 y Manacrnpy llebljq nsaeurranao je na ApHayTH 113 cyceznurx cena Ean.nnue ItI Tapaua, H3jaBJhyjy na npuxnarajy BOBy BnaCT Ii,rr:anesiajy HHurra 11pOTHB n.e. Y npasuy Pnfiapuha ynyheu je onpen KOjW je mnao ys I16apcKH KOJIaIIIHH Oe3 CMeTI-hH. I1cToBpeMeHO, jenan onpezt 11:3 HOBOr 11asapa.raxohc je yrryhen 113 npasua Pnfiapuha, Kana je onpen KOjI1 je nojh13i10 H3 rv1.hipobi1ue ztotnao no cena Epn.axa, rne cy npeaohann, Ca3HaO je na cy ce ApHayTII rrobykjih npexo MOKpe Tope Ynpanuy I1ehI1. 06aBelUTeHI1 cy If 0 saysehy Poxcaja on crpane upnoropcxe nojcxc. Kaxo je cran-e y MHTPOBI1IlH If OKOJII1HI1 611JTO l\1i1pho, M6apcKa BOj CKa je nocreneao HaCTaBllJIa zra MapIIII1pa y npasuy Ileha, O,rr:HOCHO 'haxosnne. 113 Enaacena npexo Kypurysrnnje H I1pHllITHI-Ie yrryhea je onpen III rr03hba )la npeyasre ByqHTPH, MlfrpOBI1UY Ii HOBM Ilasap. OBHf\1 je npax TI1QHO 3aBpIIIeI-IO ocnofiahan.e OBe.reprrropajc, a.rpyue Hfiapcxenojcxe na CTaBHne cy nan.e rrpeva MeTOXI1jH. ITPIrIHI1KOM ocnofiahan.a MHTpOBI1ue, OCHM MaIhI1X nytnxaparsa na rryry npesra n.oj, nnjc 6HJ1o BenI1X cyxofia, ITa rmje 6I1JIO HIf ryrinraxa y Jl:lYJ-lCTBY. Hcnpnjarcrs ce na caxiy nojasy Cpl1CKe sojcxc o;n..lax npcnasao H, xao urro cy YII1HHna cena y J{peI-II111H, HCTHIlao 6eJIe 3aCTaBe. Y TaKBOM Ha,IlIfpaIby 6nTIoje H 3apo6JbeHHX IIerrpHjaTeJbCKMX BojHHKa, Mil nnje IIpI1 MeneHO OCBeTHIILIKO nonauran,e. To je 6HJIO y cxnany ca HapeJJ:6oM xojy je KOMaHllaIIT fi6apcke sojcxe renepan )l{i1bkobhn I13,n:ao CBOjHM BojHHURMa ua noqetky nanpcztonaa,a, O,llHOCIIO ocsajan.a HOBor Tlasapa. Y HapeD;6H ce xaace: "HapeljyjeM,lla HMKO He CMe zmparn y )KMBOT~ M:r",IaIbe, -racr 11 CBeTI1 a.e MHpHHX rpahana, Ma xoje nepe Ii HapO,l.lHOCTI1 OHM 6HJlli, jep ce O,Ll zia I-IaC llrvlajy csrarpara xao cpucxn npzcaarsana... Csaxora OHara KOju

20 l-:n l/u CT~VUf'fO nporueuo 0130j nape.jor,] CTaBJ'Ih:y' i 10:.1 Cy.Ll H uajcrpoxcnje Ka3HHTH, a 33. TelKe c.:rylr(~1cbc crpc.r.ahy ra..,b~~.2 Kopucrchn OBfUG:lB np~lct)'tl cpnct.c.ci<: C.> l\p(3)"th cy JOOpOBO:huo upc.iana.rn cuojc opy-sjc l,r r'l3jab_~bnnay:tli.rojanuocr H0130j.ap/KasH. Te ]TO.i~L;IIIOCTl1 OI-LIe cy lioje"::u1ilcp-lhc ~ja ccno. ~-jjih jc SHIue ce.ra 3sje:U'iO CJIaJIO jcnuy lt3jaby. YfaKO cy 1~p6(U-ldcn )~pcln(ue np~;ko CBOjlD{ npc,actabhhkj,zlo CTaBILH1 CBOjC ~'i3jabe. Ibux cy liotnhczuih:,llcnh Pcuenonrrh 3a Bp6oBUC~ A3Hp ;\HJY:IHh 3C1 llo6polijebau~ gyp\'hiw Pa1\!auaIIOBB:n sa Koxomuc, l\/lcxl'vic;j, )-lc~ti;,!h 3R I1pl~~:iOBUC~ i\_~ih Mcxxrcrouuh sa Kpyureuau, XHCCH OC1\IaIfOEI,111 sa WTYTHuue~ ~ApC!l Pcucnounh aa L(YilleBau~ J;I611ill epatonuh 3a hhpc~3~ XarvHlJ f\/!c\lc;jobiin 3a Ilo.t.airuc. Pcua )(HcaI-IOBUI1 3a Jlayury, Mcxie.r Paiurrl. 3H Typnhcnau. bvlcjfh0.1 C:C.J l1evi0bi1h 3R PaIUlWCBO, Xa :\'111I\1 KapTCl308i:fr1 3a [ O.JbaIIUc. i\xj\re-j DCu:H'lh 3a Ilpexase, cdcj3)ljla Caj.rnh 3'1 ~h)-76oi3au; Ccj.JH Hca«.sa Lly 6oBaU~ +3 l1ci\lzlhji 'l)cj\;lajiiiobnh~i1nph3t'axnponnh 1'1 HC3Hp LL\jPH30B1/ill sa.koimrurh.~-~ 11:]0 je ~1 sapofi.r.crunca, ajih cc npcxra Ibt'il\la KOpCKTHO uocrynano. 'TaKo je Ofl0 sapofi.leu H Lry13CHH Hcuuo Ilpara lt3 Mrrrpouuue. ITOCnaHHK y Llapurpa.iy. no uapchcn.y Ha'-IC_'HU;fKCi r CHCPEuTulTaba rencpa.ra PalIO~1.I1pa fiytflhka.. oc_ T lo601)chje uocnc.iare H3jaBe 0 JlojaJIHOCTJ1"l~ J;l npexia sapo 6':bCIH1r\1 T)rpCKH~r Bojl-IIBJ.H:\la cc KOpCKTHO IIOCTYna.no~111' ;=111[\;10 113jcnnor flhc1\'ia nopy-u uuca Oxicpa C!JCj3C H3 I\11fTPOBI1UC. Orr cc no ocnofiahan.y spati10 yr Llapnrpa.r, a":h'i ~IY jc»ceua ca LlBOjC xryruxc.ieue ocrana ua Koco B~Y. KG;] oua y l-i-bfcrally. T10pYllHHK cdcj3a jc npexo CpIICKor' nocnaunxa y UapI1T'paJJ)r f\,lojjho lla xrycc nopouuua.roupurn JIO 11CBryCjllfjC, rne OI1 je OH npeyaco.:- Muuucrapcruo )nrytp8unlhx JlC..:lcl, KOI\IC je oaaj 3aXTCB 6HO npocnehcn. )'3BpaTHJIO jc ~na aho ucxia napa 3Cl TY CSPX)T. I-Ia TO jc npcncen H11K :i\1i111hctapckor cancra Ii ~.LvHIl'1CTap 111-IOCTpaHTix.iena HFtKOJla Flaumh HapcLU10 na cc 0 TPOlliKY n.crouor L\'lHHHcTapCTBEl nopodj1ua Ovicp cdej3c- ~--_ _ABl/n[~ IT-2, K. 104, (13, L Gp, i/1,.l. 51 (Hapcnfia Ko:'\{zn-r~18IJTa Hoapcxc nojcxe hcncpana ~i'lltx~li{_lj "J-KHD'KOI1I1ha Gp, 10, O)} 10. oxroopa j 912. ro.tnnc). J.3 i\c', ~\-'flr1j.-ri(). (I), \' H ;,9~ p, 372, \7,/672 (IT3jaBa.~1l)jcL1HoCTH KO~-1aHllaHTJ' I/I6apcxc BOjCKt' OJ:!7. l-iobc\iopa 1912),.1':' ;\C', ~vli/lu-noj ' Vl i-i OJ p. 373, "\/1/'4 O<bjaBc.1oja~Il--IOCIH xpan.y CpoBje TIerpy L O.J 4. XI 19J2). -1.~, i\c ~v1i1d:-no, (1;. XIII, p. 383, }", (T/f3Bi.?UIT8j 1fZF!C~]HHKY 'Fienepa.unrafia 80jj BO.1H P. TIyTHIIKy, In 19i 4GAC, \i'1 II,II-I10, (~). ~{lil p. 3gJ, Ii'311 (Cpncxrt TlOC-,l~lHHK y Ilapnrpa.ry -- }IHKo :111 Ilauuihy, npc;j,cc. D-IHKY \,'1HH. CanCTJ H \fhil nnocrpanux ;]C-:-rZl, 28. OKT, 1913),

21 Ocrrofiohen.e KOcOBCKe MHTpOBHUe y TIpBOM 6an:KaHCKOM pary 171 npefiaun Ll.O 'bcshcnajc II zra lim ce zta 200,L{IlHapaaa rpomak. Taxo je Ii ypa ~eho.47 Y Ml1TPOBMUII cy ce HaJIa3liIJlIi KOH3yJIaTM Pycnje 11 Aycrpoyrapcxe. IhHXOBlf KOH3yJIII cy pa3jihtihthm IIpI1CryIIOM noxexana cpncxe jenanane. PaCIIOJIO)f(eIhe pycxor KOH3YJla OJqJa)KaBaJIll cy OCMex na :a,erobom JIHUY M IIpI1CyCTBO na 6JIarOJJ;apeIbY y MMrpOBHqKOj I.lPKBIf. AyCrpMjCKM KOH3yJI TaXH je AO cauor ynacxa cpncxnx Tpyrra noncrnuao Apfianace HTypxe na opahe rpan, ajih ra OHM nocne nopasa KO.n: HOBor Ilasapa HHCy nocnyrnana. KaKO npanuxosr ocnofiahan,a MM1pOBHue naje 6RJIO cyxofia, HI1je 6Rno HM rsyncxux rytiaraxa, 3apo6JheHH 'rypcxa 0cPMUIfPIf M BOjHHI.lM If IIOje~YIHll apuayrcxn rrpnaua y6p30 cy OCJI06ol)eHH. 110 saapmerxy osor aanarxa Hfiapcxa nojcxa je nponyzcana y npasu:y Meroxnje, rne je 3aje.D:HO ca npnoropcxosi BOjCKOM, xoja je Ben npacana Tleh II L{e-qaHe, yuina y nakobmuy. 3a):{aTaK OBe sojcxe 6110 je KOHaQHO saapiueu HapeJJ:6oM Bpxosne KOMaH)le 6p. 24 on 21. aarycra roluihe, xana cy CBe KOCOBCKe TPyrre, CXO)];HO YKa3Y Hserosor Bernrsancrna xpan.a I1eTPa, 6HJIe pacuyurreue." Vesna Sekulic LIBERATION OF KOSOVSKA MITROVICA IN THE FIRST BALKANS WAR Kosovska Mitrovica was considered an important strategic point by the Turkish authorities. According to the previous plans of the Serbian military command, the Ibar Division, a supplementary part of the Serbian Army was heading towards Mitrovica The Mitrovica Squad which was assigned the task of liberating Kosovska Mttrovica was formed out of the Ibar DMsion which liberated Novi Pazar. This squad was heading from Novi Pazar, over the Rogozna Mountain, towards Mitrovica. As everyone maintained that the Turkish Army, together with local Albanians and Muslim population would fervently defend Mitrovica, the Serbian military command formed the Vucitm Squad which was assigned the duty of helping out in liberating Mitrovica. Because of better communication and infrastnjcture, this squad moved faster and entered Mitrovica without any fights on October the 13 th around 12:00. Key words: Kosovska Mitrovica, Ibar Army, Mitrovica Squad, Vucltrn Squad 47 AC, MH)I-I10, Q? XIII, p. 383,1/473, V474 (npencemrax MHH. cancra H MHH. nuocrpanax nena H. Ilaniah - r. IIIajHoBHny). 48 AB:YIH. IT-2, K. 104, <p. 16, 6p. 68, n. 1 (HapenfiaKOMaHnaHTa KOCOBCKHX rpyna 6p. 24, OIl 21. anrycra 1913).

22 172 Becua CeKyJHI!\ AHOHHM, Ilocne ocnotiohetea Up6G uoceiua KOC06CKOj Muiupoeuuu, 60jeHa otorpaqmja (KOJIOp otokonhja)