(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (13) (1) T3 Int.Cl. B0D 3/06 ( ) B60S 1/38 ( ) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2014/20 EP B1 (4) Tytuł wynalazku: Sposób nanoszenia i regulacji jakości przeciwciernej powłoki na profilu gumowym pióra wycieraczki (30) Pierwszeństwo: EP (43) Zgłoszenie ogłoszono: w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 2007/43 (4) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 2014/09 (73) Uprawniony z patentu: VALEO SYSTEMES D'ESSUYAGE, La Verrière, FR (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP T3 MANFRED LÖSCH, Bietigheim-Bissingen, DE MICHAELA LEMKE, Pleidelsheim, DE ALEXIS BRAUN, Coudes, FR (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Katarzyna Rudnicka SULIMA-GRABOWSKA-SIERZPUTOWSKA BIURO PATENTÓW I ZNAKÓW TOWAROWYCH SP.J. skr. poczt Warszawa 10 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 SGS-290/VAL EP B1 Opis [0001] Wynalazek dotyczy sposobu nanoszenia i regulacji jakości przeciwciernej powłoki na gumowym profilu pióra wycieraczki. Wynalazek dotyczy ponadto gumowego profilu dla pióra wycieraczki. [0002] Spośród różnych procesów kształtowania stosowanych w przemyśle samochodowym w produkcji gumowych profili piór wycieraczki procesy wytłaczania są korzystne w świetle masowej produkcji seryjnej z uwagi na ciągłą sekwencję produkcyjną. Po procesie kształtowania powierzchnie gumowych profili poddaje się obróbce w celu zmniejszenia tarcia poślizgowego. Korzystną powierzchnię obróbki stanowi nanoszenie powłoki zawierającej składniki przeciwcierne. W przypadku nanoszenia cieczy stosuje się powłoki rozpuszczalnikowe lub wodne. Po obróbce powierzchni wytłoczone gumowe profile tnie się na długość przed ich podzieleniem przez wzdłużne cięcie na pasek gotowego gumowego profilu i pasek odpadu. Ostra krawędź paska gumowego profilu uzyskana przez wzdłużne cięcie stanowi ostrze, które wyciera następnie przednią szybę pojazdu. Wszystkie wyżej wymienione etapy procesu można wydajnie prowadzić w linii przetwórczej wytłaczania. [0003] W odniesieniu do sposobu nanoszenia należy zdawać sobie sprawę, że powłoki z szeregu powodów nie można nanosić w przypadkowej ilości na powierzchnię gumowego profilu. W szczególności, cięcie gumowych profili może powodować pękanie powłoki. W związku z tym istnieje potrzeba kontroli jakości naniesionej powłoki, gdyż tylko ciągła, jednorodna powłoka zapewnia gładkie ślizganie się pióra wycieraczki na przedniej szybie oraz czyszczenie pozbawione smug. Jednakże zwykłe metody pomiaru grubości powłok stosowane w przypadku części metalowych nie są przydatne w przypadku materiałów gumowych. Inne opcje kontroli jakości obejmujące metody optyczne lub wzrokowe są niezadowalające, drogie lub nie nadają się do osadzania na linii przetwórczej wytłaczania, np. ze względu na to, że metoda jest szkodliwa dla powłoki. W związku z tym w dotychczasowej masowej produkcji pióra wycieraczki badano pod względem zdolności do wycierania dopiero po ich końcowym złożeniu, czyli gdy produkt ma już zasadniczo zwiększoną wartość. Ponadto, nawet jeśli wykryje się złą powłokę, nie można jej poprawić. Wadliwy gumowy profil należy raczej wyrzucić, co powoduje, że produkcja jest niezadowalająca pod względem ekonomicznym. [0004] Sposób pomiaru stopnia pokrycia i grubości powłoki na bazie wodnej przez wprowadzenie emulsji nierozpuszczalnego fluorescencyjnego związku oraz pomiar fluorescencji jest ogólnie znany z US 604. [000] Sposób według wynalazku zapewnia możliwość niezawodnej kontroli jakości procesu nanoszenia przeciwciernej powłoki w produkcji piór wycieraczek dla pojazdów po rozsądnych kosztach. [0006] Według wynalazku sposób obejmuje następujące etapy: dodanie do powłoki niewielkiej ilości materiału fluorescencyjnego czułego na promieniowanie wysokoenergetyczne; naniesienie powłoki na gumowy profil; wystawienie powłoki na działanie promieniowania wysokoenergetycznego; oraz wykrycie promieniowania emitowanego przez powłokę układem detektora, przy czym układ detektora mierzy natężenie emitowanego promieniowania, i przy czym układ detektora obejmuje również analizator widma w celu oznaczenia ilościowego co najmniej części składu pierwiastkowego powłoki oraz podłoża gumowego profilu. [0007] W zależności od wykrytego promieniowania można wyciągnąć wnioski odnośnie jakości naniesionej powłoki, zwłaszcza integralności i grubości powłoki, bez dalszego przygotowywania próbek. Sposób według wynalazku jest nieniszczący i jego zaletę stano-

3 wi to, że wszystkie etapy można wykonać z dostępnym standardowym urządzeniem oraz na tyle szybko, aby umożliwić zastosowanie sposobu na linii przetwórczej wytłaczania bez spowolnienia prędkości linii przetwórczej. [0008] Natężenie emitowanego promieniowania jest proporcjonalne do ilości materiału fluorescencyjnego. Jeśli materiał fluorescencyjny jest równomiernie rozprowadzony w powłoce, z powodzeniem można ustalić grubość powłoki układem detektora przez pomiar natężenia wyemitowanego promieniowania. [0009] Zgodnie z niniejszym wynalazkiem układ detektora równocześnie analizuje widmo wyemitowanego promieniowania. W związku z tym można w tym samym czasie oznaczyć ilość innych pierwiastków zawartych w badanej próbce. [0010] Jeśli ustali się, że powłoka jest niezadowalająca, sygnał wytworzony przez układ detektora można zastosować do wskazania wady jednostce sterującej linią produkcji gumowego profilu. Korzystnie, jednostka sterująca w przypadku wskazania wady powoduje automatycznie odrzucenie aktualnego gumowego profilu, tak że linia produkcyjna nie wymaga ręcznej interwencji. [0011] W korzystnej postaci wynalazku materiał czuły na promieniowanie zawiera tytan, korzystnie dostarczany w postaci cząstek ditlenku tytanu (TiO2) zawartych w dyspersji na bazie wodnej lub w postaci proszku. Takie dyspersje lub proszki są powszechnie stosowane w dziedzinie środków barwiących. Cząstki TiO2 można dodawać w odpowiedniej ilości bez powodowania niekorzystnych oddziaływań na powłokę. [0012] Zgodnie z inną postacią wynalazku materiałem czuły na promieniowanie jest bar. [0013] Wynalazek dostarcza również gumowy profil dla pióra wycieraczki, który to gumowy profil zawiera przeciwcierną powłokę naniesioną na jego powierzchnię, charakteryzujący się tym, że powłoka zawiera niewielką ilość materiału fluorescencyjnego czułego na promieniowanie wysokoenergetyczne. [0014] Jakość powłoki gumowego profilu według wynalazku można badać w sposób opisany powyżej. Dalsze szczegóły wynalazku staną się oczywiste z poniższego opisu oraz załączonych rysunków. Na rysunkach: Figura 1 przedstawia schemat technologiczny linii przetwórczej wytłaczania w produkcji gumowych profili piór wycieraczek; Figura 2 przedstawia szczegółowy schemat technologiczny procesu nanoszenia powłoki według wynalazku; a Figury 3 i 4 przedstawiają obrazy z pomiarów próbek. [001] Na Figurze 1 przedstawiono, jak zasadniczo wytwarza się gumowy profil pióra wycieraczki pojazdu w linii przetwórczej wytłaczania, jak to wstępnie opisano. Gumowe profile korzystnie wytwarza się z chlorowanego lub bromowanego kauczuku naturalnego. Przeciwcierne powłoki, przykładowo na bazie grafitu, są dobrze znane i zapewniają dobre charakterystyki poślizgu. [0016] Schemat technologiczny z figury 1 przedstawia bloki 1 do 4, reprezentujące etapy sposobu według wynalazku. Blok 1 reprezentuje kształtowanie gumowego profilu przez wytłaczanie. Blok 1 jest połączony z blokiem 2, który to blok 2 reprezentuje wstępną obróbkę powierzchni wytłaczanego gumowego profilu. Po etapie według bloku 2, powłoka jest nanoszona na wytłoczony gumowy profil. Etap ten jest przedstawiony jako blok 3. Na koniec w bloku 4, który jest połączony z blokiem 3, gumowy profil przeprowadza się przez proces cięcia. Ten proces cięcia może obejmować cięcie poprzeczne, jak również wzdłuż- ne. [0017] Na Figurze 2 przedstawiono w szczegółach sposób nanoszenia przeciwciernej powłoki na podłoża w postaci gumowego profilu obejmujący następny proces kontroli jakości według wynalazku. [0018] Przed naniesieniem powłoki na powierzchnię gumowych profili (np. pistoletem na- tryskowym) materiał wskaźnikowy dodaje się w sposób jednorodny do powłoki. Pokazano to jako blok. Dodawany materiał jest fluorescencyjny, czyli w odpowiedzi na promie-

4 niowanie wysokoenergetyczne, takie jak promieniowanie nadfioletowe lub promienie rentgenowskie, materiał emituje promieniowanie o mniejszej energii. Odpowiednim pierwiastkiem fluorescencyjnym jest tytan, który może być dodawany do powłoki w postaci cząstek ditlenku tytanu (TiO 2 ) zawartych w dyspersji na bazie wodnej lub w postaci proszku. Stężenie TiO 2 w powłoce ustala się tak, że nie wpływa ono na charakterystykę powłoki i może wynosić od 0,01% do % masowych, przy czym korzystny zakres wynosi od 0,1% do 3%. Inne odpowiednie materiały fluorescencyjne oraz kryteria ich doboru zostaną przedyskutowane później. [0019] Blok 6, który jest połączony z blokiem, reprezentuje nanoszenie powłoki na powierzchnię gumowych profil. Po naniesieniu powłoki gumowe profile wystawia się na działanie promieniowania wysokoenergetycznego odpowiedniego dla materiału fluorescencyjnego. Przedstawiono to jako blok 7. Wyemitowane promieniowanie rejestrowane jest w układzie detektora, który może oznaczać natężenie emitowanego promieniowania. Przedstawiono to jako blok 8, który jest połączony z blokiem 7. Z uwagi na to, że natężenie emitowanego promieniowania jest proporcjonalne do ilości materiału fluorescencyjnego, grubość powłoki można łatwo obliczyć po wykonaniu pomiaru kalibracyjnego. W celu dokładnego zbadania bada się zarówno górną jak i dolną stronę gumowych profili. [0020] Etap oznaczania decyduje o tym, czy jakość gumowego profilu jest zadowalająca, czy też nie. Jeśli ustali się, że jakość powłoki gumowego profilu nie jest zadowalająca, czyli nie spełnia ustalonych wymagań, gdyż jest zbyt cienka, niejednorodna lub nieciągła, układ detektora wskazuje wadę jednostce sterującej linią do produkcji gumowych profili. W takim przypadku jednostka sterująca powoduje automatycznie odrzucenie wadliwego gumowego profilu bez zatrzymywania linii produkcyjnej. Odrzucanie jest przedstawione jako blok 9. Blok 9 jest połączony z blokiem 8. Jeśli jakość gumowego profilu jest zadowalająca, czyli gumowy profil spełnia ustalone wymagania, gumowy profil przechodzi przez etap oznaczania i kierowany jest do procesu cięcia. Ten proces cięcia jest reprezentowany jako blok 10. [0021] Układ detektora zawiera analizator widma. W ten sposób stwarza się możliwość ilościowego oznaczania co najmniej części składu elementarnego powłoki, a także podłoża w postaci gumowego profilu. W szczególności, można zweryfikować zawartość chloru lub bromu w podłożach w postaci chlorowanego lub bromowanego kauczuku. Ponadto można również badać stężenia innych pierwiastków zawartych w podłożach gumowych, takich jak siarka, wapń i cynk. [0022] Figury 3 i 4 przedstawiają obrazy z pomiarów próbek. Na obrazie na Figurze 3 można zaobserwować różne piki reprezentujące linie K α pierwiastków zawartych w badanej powłoce, np. chloru, wapnia, tytanu i cynku. Na obrazie na Figurze 4 przedstawiono różne wykresy reprezentujące różne stężenia tytanu w powłoce. Wyraźnie widoczne jest, że przy większym stężeniu tytanu uzyskuje się wyższy pik zmierzonej linii K α tytanu. [0023] Dodawany pierwiastek fluorescencyjny nie powinien znajdować się ani w podłożu gumowym, ani w powłoce. W przypadku chlorowanego kauczuku tytan jest korzystny, gdyż długości fali promieniowania emitowanego przez tytan i chlor są zbliżone do siebie, ale są w dalszym ciągu dobrze rozróżnialne, co umożliwia ułatwioną równoczesną analizę obydwu pierwiastków w jednym pomiarze. W związku z tym, w przypadku bromowanego kauczuku bar powinien być korzystnym pierwiastkiem fluorescencyjnym. Ogólnie zaleca się dobierać pierwiastek fluorescencyjny, w przypadku którego długość emitowanej fali jest zbliżona do długości fali emitowanej przez pierwiastek, którego stężenie w badanej próbce ma być oznaczane lub potwierdzane. [0024] Alternatywnie, jako materiał fluorescencyjny można zastosować barwniki Lumogen F o dobrej termo- i fotostabilności w bezpostaciowych żywicach. [Lumogen jest zastrzeżonym znakiem towarowym BASF]

5 4 Zastrzeżenia patentowe Sposób nanoszenia i regulacji jakości przeciwciernej powłoki na gumowym profilu jako podłożu pióra wycieraczki, który to sposób obejmuje następujące etapy: - dodanie do powłoki niewielkiej ilości materiału fluorescencyjnego czułego na promieniowanie wysokoenergetyczne; - naniesienie powłoki na gumowy profil; - wystawienie powłoki na działanie promieniowania wysokoenergetycznego; oraz - wykrycie promieniowania emitowanego przez powłokę układem detektora, przy czym układ detektora mierzy natężenie emitowanego promieniowania, i przy czym układ detektora obejmuje również analizator widma w celu oznaczenia ilościowego co najmniej części składu pierwiastkowego powłoki oraz podłoża gumowego profilu. 2. Sposób według zastrzeżenia 1, znamienny tym, że zarówno górna jak i dolna strona gumowych profili są wystawiane na działanie promieniowania. 3. Sposób według zastrzeżenia 1 albo 2, znamienny tym, że sygnał generowany przez układ detektora stosuje się do wskazania wady jednostce sterującej linią do produkcji profili gumowych. 4. Sposób według zastrzeżenia 3, znamienny tym, że w przypadku wskazania wady jednostka sterująca automatycznie powoduje odrzucenie aktualnego profilu gumowego.. Sposób według zastrzeżenia 1 do 4, znamienny tym, że materiał wrażliwy na promieniowanie zawiera tytan, korzystnie dostarczany w postaci cząstek ditlenku tytanu zawartych w dyspersji na bazie wodnej lub w postaci proszku, w stężeniu pomiędzy 0,01% i % masowych, zwłaszcza pomiędzy 0,1% i 3%. 6. Sposób według zastrzeżenia 1 do 4, znamienny tym, że materiałem wrażliwym na promieniowanie jest bar. 7. Gumowy profil pióra wycieraczki, który to gumowy profil zawiera przeciwcierną powłokę naniesioną na jego powierzchnię, która to powłoka zawiera niewielką ilość materiału fluorescencyjnego czułego na promieniowanie wysokoenergetyczne, znamienny tym, że: - gumowy profil jest wykonany z chlorowanego kauczuku, a materiał wrażliwy na promieniowanie zawiera tytan, korzystnie w postaci cząstek ditlenku tytanu, albo tym, że - gumowy profil jest wykonany z bromowanego kauczuku, a materiał wrażliwy na promieniowanie zawiera bar. Uprawniony: Pełnomocnik: VALEO SYSTEMES D ESSUYAGE mgr Katarzyna Rudnicka Rzecznik patentowy

6

7 6

8 7