II SA/Lu 963/16, Uprawnienia opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych po wyroku TK. - Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie

Transkrypt

1 II SA/Lu 963/16, Uprawnienia opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych po wyroku TK. - Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie LEX nr Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 21 lutego 2017 r. II SA/Lu 963/16 Uprawnienia opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych po wyroku TK. Status: orzeczenie prawomocne TEZA aktualna Skutkiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego w odniesieniu do art. 17 ust. 1b u.ś.r. jest stwierdzenie, że opiekunowie dorosłych osób niepełnosprawnych muszą być przez ustawodawcę traktowani jako podmioty należące do tej samej klasy. Nie mogą być zatem - co do zasady - traktowani w sposób odmienny. UZASADNIENIE Skład orzekający Przewodniczący: Sędzia WSA Jacek Czaja. Sędziowie: WSA Marta Laskowska-Pietrzak (spr.), NSA Grażyna Pawlos-Janusz. Sentencja Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 21 lutego 2017 r. sprawy ze skargi G. B.-R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia (...) r. nr (...) w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Wójta Gminy z dnia (...) r. nr (...). Uzasadnienie faktyczne Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia (...) sierpnia 2016 r. nr (...) po rozpatrzeniu odwołania G. B. -R. na podstawie art pkt 1 k.p.a. utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy C. z dnia (...) czerwca 2016 r., (...) w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego w związku z koniecznością opieki nad ojcem W. B. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy przedstawił następujący stan sprawy. Wójt Gminy C. odmówił G. B. - R. przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad niepełnosprawnym w stopniu znacznym ojcem motywując treść rozstrzygnięcia niespełnieniem przez wnioskodawczynię przesłanek rezygnacji z zatrudnienia oraz wieku powstania niepełnosprawności. Od powyższej decyzji G. B. - R. złożyła odwołanie do Samorządowego Kolegium

2 Odwoławczego zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych, będący wynikiem wadliwie przeprowadzonego postępowania dowodowego i oceny dowodów. Wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie jej świadczenia pielęgnacyjnego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia. Ponadto wniosła o przeprowadzenie następujących dowodów: 1. zwrócenie się do Urzędu Pracy w C. o informację, czy i kiedy zostały stronie przedstawione oferty pracy oraz czy je przyjęła, czy odrzuciła - na okoliczność, że nie mogła podjąć zatrudnienia ze względu na opiekę nad ojcem; 2. dowodu z opinii sądowo - psychiatrycznej ze sprawy Sądu Rejonowego w C. III Wydziału Rodzinnego i Nieletnich o sygn. akt III RNs (...) - na okoliczność, że brak stałej opieki zagraża życiu W. B. Zdaniem odwołującej się organ I instancji błędnie przeanalizował materiał dowodowy opierając się na nieaktualnych informacjach z 2012 r., w sytuacji, gdy obecna sytuacja skarżącej i jej ojca uległa zmianie. Ponadto organ zaniechał sprawdzenia w urzędzie pracy czy przedstawiane były stronie oferty pracy i czy je przyjęła, czy też nie i z jakich względów. Ojciec strony nie może funkcjonować samodzielnie, cierpi na chorobę Alzheimera, jego stan zdrowia stale się pogarsza. Rozpatrując odwołanie Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało, że podstawę materialnoprawną decyzji stanowiły przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 114 z późn. zm.). Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje: 1) matce albo ojcu, 2) opiekunowi faktycznemu dziecka, 3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, 4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności - jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Organ odwoławczy wskazał, że myśl art. 17 ust. 1b ustawy świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała: 1) nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub

3 2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia. Wyjaśnił, że dniu (...) maja 2016 r. G. B. - R. złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania opieki nad ojcem, ur. (...) stycznia 1937 r., który orzeczeniem Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w C. z dnia (...) września 2012 r. został zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności na stałe, przy czym w punkcie IV orzeczenia stwierdzono, że nie da się ustalić od kiedy niepełnosprawność istnieje, a w punkcie V wskazano, że ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od (...) sierpnia 2012 r. W. B. mieszka wspólnie z wnioskodawczynią, jest wdowcem, posiada troje dzieci. W trakcie wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez pracownika socjalnego potwierdzono, że G. B. - R. sprawuje opiekę nad niepełnosprawnym ojcem, który jest osobą przewlekle chorą i wymaga stałej opieki osoby drugiej w czynnościach dnia codziennego. Zaskarżoną decyzją organ I instancji odmówił skarżącej przyznania świadczenia pielęgnacyjnego uzasadniając odmowę tym, że ustalenie stopnia niepełnosprawności ojca miało miejsce w wieku 75 lat, a ponadto w ocenie organu strona nie zrezygnowała z zatrudnienia w celu podjęcia się opieki nad ojcem ponieważ ostatni raz zatrudniona była na podstawie umowy zlecenia zawartej w R. z firmą "Reflex" Windykacja Należności w okresie od (...) listopada 2012 r. do (...) grudnia 2012 r. Ojciec strony w trakcie jej zatrudnienia legitymował się już orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i wymagał opieki, to jednak nie kolidowało wówczas z zatrudnieniem i opieką nad nim. Organ I instancji zauważył, że w okresie od (...) września 2012 r. strona pobierała świadczenie pielęgnacyjne w związku z opieką na W. B. jednak w dniu (...) listopada 2012 r. zrezygnowała w związku z podjęciem zatrudnienia. Organ podkreślił, że strona aktualnie jest zarejestrowana w PUP, co wskazuje na gotowość podjęcia zatrudnienia. Rejestracja w Urzędzie Pracy nie wynika z potrzeby posiadania ubezpieczenia zdrowotnego, ponieważ ubezpieczeniem zdrowotnym objęta jest przy mężu. Według Samorządowego Kolegium Odwoławczego prezentowana przez organ I instancji w zaskarżonej decyzji interpretacja art. 17 ust. 1 ustawy nie zasługuje na akceptację. W myśl art. 17 ustawy - świadczenie pielęgnacyjne przysługujące osobom wskazanym w pkt jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawną osobą. Świadczenie pielęgnacyjne, o którym mowa w art. 17 ustawy, przysługuje w dwóch odmiennych stanach faktycznych. Pierwszy z nich ma miejsce wówczas, gdy osoba ubiegająca się o przyznanie świadczenia faktycznie rezygnuje z wykonywanej dotychczas pracy. Drugi natomiast występuje wówczas, gdy dana osoba w ogóle nie podejmuje zatrudnienia, tak jak to ma miejsce w analizowanej sprawie. Treść przepisu art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych nie wskazuje by uzależniał on spełnienie przesłanki rezygnacji z zatrudnienia od ustania tegoż zatrudnienia w określonym prawem trybie. Przepis stanowi jedynie, aby rezygnacja z zatrudnienia lub z innej pracy zarobkowej czy ich niepodejmowanie, miały na celu sprawowanie opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu o niepełnosprawności. Ponadto rezygnacja z zatrudnienia nie musi bezpośrednio poprzedzać złożenia wniosku o przyznanie

4 świadczenia pielęgnacyjnego, ani też wnioskodawca nie musi faktycznie pracować w okresie poprzedzającym złożenie wniosku, ani też nie musi posiadać ofert pracy, z których rezygnuje. Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie podzieliło stanowiska organu I instancji co do niespełnienia przez stronę przesłanki rezygnacji z zatrudnienia. Zdaniem Kolegium strona spełnia przesłankę rezygnacji z zatrudnienia, jednakże nie ma to znaczenia dla uwzględnienia odwołania. W ocenie organu odwoławczego, pomimo iż skarżąca faktycznie sprawuje opiekę nad niepełnosprawnym ojcem i z tego powodu nie podejmuje zatrudnienia, przeszkodą do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego jest norma prawna zawarta w art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, stosownie do którego świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do ukończenia osiemnastego roku życia, ewentualnie w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia dwudziestego piątego roku życia. Z niekwestionowanych w tym zakresie ustaleń organu znaczny stopień niepełnosprawności ojca skarżącej datuje się od (...) sierpnia 2012 r., a więc gdy ojciec strony miał 75 lat, natomiast nie da się ustalić od kiedy niepełnosprawność istnieje. Podkreślić należy, że data powstania niepełnosprawności powinna być zawarta w orzeczeniu wydanym w innym postępowaniu, poprzedzającym postępowanie w sprawie ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Ustalenie takie, zawarte w stosownym orzeczeniu właściwego organu (powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności - jako pierwsza instancja; wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności - jako druga instancja) jest konieczne do ubiegania się o przyznanie wnioskowanego prawa. Organ rozpoznający wniosek o przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego nie jest kompetentny do ustalenia we własnym zakresie daty powstania niepełnosprawności, ponieważ związany jest - co do daty powstania niepełnosprawności i co do jej stopnia, orzeczeniem wydanym przez uprawnioną do tego jednostkę. Stąd też organy administracji orzekające w sprawie, nie są upoważnione do przedsięwzięcia ustaleń co do daty powstania stopnia niepełnosprawności. W rozpoznawanej sprawie przedłożone przez skarżącą orzeczenie o stopniu niepełnosprawności jej ojca nie zawiera informacji dotyczącej daty powstania niepełnosprawności. Organ przyjął, że nie został spełniony jeden z niezbędnych warunków ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, tj. wskazanie w orzeczeniu właściwej jednostki, iż niepełnosprawność powstała nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia. Stwierdzenie w takim orzeczeniu braku możliwości ustalenia daty powstania niepełnosprawności, nie pozwala na przyznanie świadczenia. Stosowne orzeczenie nie może być zastąpione żadnym innym dokumentem, ani tym bardziej domniemaniem, że niepełnosprawność mogła powstać w okresie o którym mowa w art. 17 ust. 1b omawianej ustawy. Ustawodawca wymaga bowiem, by w orzeczeniu właściwej jednostki - powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności lub wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności - zostało wprost i bez żadnych wątpliwości ustalone, że niepełnosprawność powstała w okresie o którym mowa w art. 17 ust. 1b omawianej ustawy.

5 Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało, że przepis art. 17 ust. 1b został poddany kontroli Trybunału Konstytucyjnego na podstawie skargi konstytucyjnej złożonej przez grupę posłów, która zwróciła się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności tej regulacji prawnej z Konstytucją RP. Wnioskodawca zakwestionował art. 17 ust. 1b ustawy w zakresie nieuzasadnionego pozbawienia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej podmiotów sprawujących opiekę nad osobami, których niepełnosprawność powstała po ukończeniu przez nie osiemnastego roku życia bądź w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej po ukończeniu 25 roku życia. Skarga ta została rozpoznana przez Trybunał Konstytucyjny w postępowaniu zakończonym wyrokiem dnia 21 października 2014 r. sygn. K 38/13 OTK104/9/A/2014. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Zdaniem Trybunału kryterium wieku zastosowane w tym przepisie ma charakter dyskryminujący, bo niezasadnie różnicuje uprawnienia podmiotów podobnych - opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych. Mimo stwierdzenia niezgodności z Konstytucją RP omawianego przepisu brak jest podstaw do uwzględnienia żądania skarżącej. Trybunał bowiem w uzasadnieniu swojego wyroku jednoznacznie zaznaczył, że "skutkiem wejścia w życie niniejszego wyroku nie jest ani uchylenie art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, ani uchylenie decyzji przyznających świadczenia, ani wykreowanie "prawa" do żądania świadczenia dla opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych, jeżeli niepełnosprawność podopiecznych nie powstała w okresie dzieciństwa. Trybunał orzekł ostatecznie o niekonstytucyjności jedynie części normy wynikającej z art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych. Poprawienie stanu prawnego w tym zakresie należy wyłącznie do ustawodawcy, który - biorąc pod uwagę skutki społeczne rozstrzygnięć podejmowanych w badanej materii - powinien tego dokonać bez zbędnej zwłoki". Samorządowe Kolegium Odwoławcze biorąc pod uwagę treść uzasadnienia powołanego wyroku uznało, że nie zmienia on sytuacji prawnej osób ubiegających się o świadczenie pielęgnacyjne, jeśli warunek o którym mowa w art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych nie jest spełniony (np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 lutego 2015 r. II OSK 2926/14 opubl. w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Podsumowując organ odwoławczy stwierdził, że w niniejszej sprawie nie została spełniona przesłanka wieku powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki, co oznacza, że świadczenie pielęgnacyjne dla G. B. -R. niepodejmującej zatrudnienia z powodu opieki nad niepełnosprawnym w stopniu znacznym ojcem nie może zostać przyznane. Skargę na powyższą decyzję złożyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie wniosła G. B. - R., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu skargi skarżąca wskazała, że jej ojciec wymaga stałej opieki całodobowo, a całe jej życie podporządkowane jest opiece nad ojcem. Podkreśliła, że organy administracji nie powinny stosować niekonstytucyjnego przepisu bo jest to sprzeczne z wyrażoną w konstytucji zasadą państwa

6 prawnego. W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o oddalenie skargi. Uzasadnienie prawne Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje: Sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, że w zakresie dokonywanej kontroli Sąd bada, czy organ administracji orzekając w sprawie nie naruszył prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Należy dodać, że zgodnie z treścią art ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skarga zasługuje na uwzględnienie. Przedmiot oceny Sądu stanowi decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia (...) sierpnia 2016 r., wydana na podstawie art pkt 1 k.p.a. i art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, utrzymująca w mocy decyzję Wójta Gminy C. z dnia (...) czerwca 2015 r. o odmowie przyznania skarżącej G. B. - R. prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad niepełnosprawnym ojcem W. B. W rozpatrywanej sprawie oba organy orzekające w sprawie nie uwzględniły wyroku wydanego przez Trybunał Konstytucyjny w dniu 21 października 2014 r. o sygn. akt 38/13 (publ. OTK-A 2014/9/104), choć Samorządowe Kolegium Odwoławcze przywołało w swoich rozważaniach część uzasadnienia orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Przypomnieć należy, że przepis uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją ma taki charakter od dnia jego wejścia w życie i fakt ten musi być brany pod uwagę tak przy wydawaniu aktu prawnego, jak i przy jego kontroli. W świetle art. 190 ust. 1 Konstytucji RP orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne, co oznacza, że wiążą one wszystkich adresatów bez wyjątku, a zatem winny być przez nich respektowane. Analiza przepisów Konstytucji RP oraz ich rozumienia przez Trybunał Konstytucyjny prowadzi do wniosku, że wykonywanie orzeczeń Trybunału jest obowiązkiem zarówno prawodawcy, jak i organów stosujących prawo, w szczególności sądów. Źródłem tego obowiązku jest moc powszechnie obowiązująca orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego (art. 190 ust. 1 Konstytucji RP) w związku z zasadami państwa prawnego (art. 2 Konstytucji RP), legalizmu (art. 7 Konstytucji RP) oraz nadrzędności Konstytucji (art. 8 ust. 1 Konstytucji RP). Przy rozstrzygnięciach o charakterze negatoryjnym Trybunału, czyli orzekających o niekonstytucyjności zakwestionowanego przepisu, dotychczasowa norma prawna przestaje być regułą powinnego zachowania, jest bowiem ostatecznie eliminowana z systemu prawnego. W piśmiennictwie prawniczym podkreśla się, że do wszelkich stosunków prawnych powstałych po wejściu w życie orzeczenia Trybunału należy stosować regulację prawną uwzględniającą skutki tego orzeczenia, a więc w przypadku wyroku negatoryjnego - bez aktu normatywnego (przepisu prawnego), który utracił moc obowiązującą. Utrata mocy obowiązującej aktu normatywnego, o której mowa w art. 190 ust. 3 ab initio Konstytucji RP, oznacza bowiem, że niekonstytucyjny akt normatywny jest derogowany z systemu prawnego w sposób bezwzględny i bezwarunkowy (por. np. M. Safjan "Skutki prawne orzeczeń

7 Trybunału Konstytucyjnego w praktyce sądowej" PiP nr 9/2002, L. Garlicki "Polskie prawo konstytucyjne". Zarys wykładu, Warszawa 2005). Powyższe prowadzi do wniosku, że norma prawna uznana za niekonstytucyjną stanowi wadliwą podstawę prawną. Wydana na takiej podstawie prawnej decyzja administracyjna musi być także uznana za wadliwą. Wadliwość ta może odpowiadać przesłance rażącego naruszenia prawa. Przedstawione zasady dotyczą zarówno wyroku negatoryjnego odnoszącego się do całej kontrolowanej normy prawnej, jak też do jej części, czyli tzw. wyroku zakresowego. Przez "orzeczenie zakresowe" rozumie się orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, którego sentencja zawiera frazę: "w zakresie, w jakim" (lub jej podobną). Skutkiem negatoryjnego wyroku zakresowego nie jest utrata mocy obowiązującej całego kontrolowanego przepisu lecz "wycięcie" z jego zakresu mieszczącego się w nim fragmentu uznanego za sprzeczny z Konstytucją. Jak bezspornie wynika z sentencji wyroku z dnia (...) października 2014 r. sygn. akt (...) Trybunał Konstytucyjny odniósł się do określonego zakresu art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych stwierdzając, że przepis ten w części, w jakiej różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad dorosłą osobą niepełnosprawną ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Stosowanie zatem, po ogłoszeniu ww. wyroku, przepisu art. 17 ust. 1b, w jego pełnym dotychczasowym brzmieniu pozostaje w sprzeczności z obowiązkiem organów stosujących prawo ukształtowanym na podstawie przywołanych wyżej przepisów art. 190 ust. 1, art. 2 i art. 8 ust. 1 Konstytucji RP. Zauważyć też przyjdzie, że przywołany wyrok nie stanowi wyroku, w którym Trybunał Konstytucyjny odroczył w czasie utratę mocy obowiązującej niekonstytucyjnego fragmentu kontrolowanej normy. W orzecznictwie wojewódzkich sądów administracyjnych zarysowała się już linia orzecznicza, którą można uznać za ugruntowaną, a którą podziela skład orzekający w kontrolowanej sprawie (por. wyroki WSA w Bydgoszczy z dnia 24 czerwca 2015 r. sygn. akt II SA/Bd 327/15, WSA w Gdańsku z dnia 17 września 2015 r. sygn. akt III SA/Gd 577/15, WSA w Olsztynie z dnia 27 sierpnia 2015 r. sygn. II SA/Ol 623/15, WSA w Rzeszowie z dnia 21 stycznia 2015 r., sygn. akt II SA/Rz 1507/14, WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 10 grudnia 2014 r. sygn. akt II SA/Go 818/14, WSA w Poznaniu z 23 października 2014 r., sygn. akt IV SA/Po 969/14, WSA w Białymstoku z 2 grudnia 2014 r., sygn. akt II SA/Bk 1022/14, WSA w Łodzi z 10 grudnia 2014 r., sygn. akt II SA/Łd 1034/14 i II SA/Łd 424/15 z dnia 29 lipca 2015 r.). Stwierdza się tam m.in., że Trybunał Konstytucyjny nie mógł w uzasadnieniu przesądzić o tym, że jednoznaczna sentencja wyroku może obowiązywać w innym zakresie, niż wynika to z jej brzmienia lub z zasad prawa konstytucyjnego (art. 190 Konstytucji RP), które obowiązują także Trybunał, stojący na straży ich przestrzegania. Nadto, interpretacja fragmentu uzasadnienia, nie może modyfikować treści sentencji wyroku, ani też zmieniać wynikających z przepisów prawa skutków orzeczeń wydawanych przez Trybunał Konstytucyjny. Przedstawione powyżej zagadnienie było już przedmiotem rozważań np. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, który w uzasadnieniu wyroku z dnia 3 czerwca 2015 r. o sygn. akt II SA/Bd 406/15 rozważał skutki wymienionego orzeczenia Trybunału

8 Konstytucyjnego dla stanu prawnego mającego zastosowanie w również w niniejszej sprawie, w szczególności ze względu na typ wyroku oraz argumenty podane w jego uzasadnieniu (wyrok ten jest dostępny w internetowej bazie orzeczeń NSA). Sąd rozpoznający niniejszą skargę w pełni podziela stanowisko tego Sądu zaprezentowane w uzasadnieniu wyroku. Mając na uwadze powyższe oba orzekające w sprawie organy zastosowały art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych bez uwzględnienia faktu, że doszło do zmiany stanu prawnego wskutek wejścia w życie wspomnianego wyroku Trybunału Konstytucyjnego eliminującego z porządku prawnego niekonstytucyjny fragment tego przepisu, co stanowi o istotnym naruszeniu prawa materialnego i procesowego. W ponownym postępowaniu konieczne będzie zatem podjęcie rozstrzygnięcia z pominięciem tej części art. 17 ust. 1b o świadczeniach rodzinnych, która utraciła moc obowiązującą. Organ weźmie pod uwagę, że skutkiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego w odniesieniu do art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych jest stwierdzenie, że opiekunowie dorosłych osób niepełnosprawnych muszą być przez ustawodawcę traktowani jako podmioty należące do tej samej klasy. Nie mogą być zatem - co do zasady - traktowani w sposób odmienny. W stanie prawnym sprzed wydania przywołanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego ich sytuacja prawna była zróżnicowana w związku z określeniem momentu powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki, jako istotnego kryterium regulacji prawnej w obrębie tej samej grupy podobnych podmiotów. Prowadząc ponowne postępowanie, organ ustali stan faktyczny sprawy niezbędny do oceny zaistnienia wszystkich przesłanek wymaganych przez ustawodawcę do nabycia uprawnienia do świadczenia pielęgnacyjnego z uwzględnieniem powyżej wskazanych, czego dotychczas nie wykonał biorąc pod uwagę treść uzasadnień obu wydanych w sprawie decyzji administracyjnych i odpowiedzi na skargę. Jednocześnie podkreślić należy, że prawidłowe są rozważania Samorządowego Kolegium Odwoławczego w zakresie spełnienia przez skarżącą warunku rezygnacji z zatrudnienia, W tym stanie rzeczy, uwzględniając skargę, Sąd, orzekł jak w sentencji, na mocy art pkt 1 lit. a i c) w związku z art. 135 p.p.s.a.