Egzekucja opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi

Transkrypt

1 Cena 69 zł ISBN Egzekucja opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi EGZEKUCJA OPŁAT ZA GOSPODAROWANIE ODPADAMI KOMUNALNYMI Zagadnienie gospodarowania odpadami komunalnymi jest ostatnio tematem bardzo gorącym i nieraz kontrowersyjnym. Budzi wiele pytań, niejasności i wątpliwości wśród przedstawicieli każdej ze stron procesu egzekucyjnego. Co robić, aby gospodarka odpadami komunalnymi była sprawna? Jak skutecznie egzekwować należności? Jak zapobiec egzekucji? To tylko nieliczne z podstawowych pytań, które zadają sobie na co dzień zarówno pracownicy jednostek samorządu terytorialnego i gmin, jak również zarządcy wspólnot mieszkaniowych, właściciele firm, mieszkań czy prywatnych nieruchomości. Egzekucja opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi to doskonałe kompendium wiedzy teoretycznej i praktycznej dla każdego. Tomasz Kaler, specjalista w dziedzinie prawa ochrony środowiska, pracownik Ministerstwa Środowiska i autor wielu pozycji wydawnictwa Wiedza i Praktyka, w syste matyczny i przystępny sposób przybliża poszczególne zagadnienia: etapy procesu egzekucji, możliwe środki egzekucyjne, koszty postępowania, metody zapobiegania egzekucji. Poradnik odpowiada na wiele praktycznych pytań, rozwiewa wątpliwości i służy pomocą wszystkim tym, którzy pragną działać zgodnie z prawem, usystematyzować swoją wiedzę i poczuć się bezpiecznie w gąszczu przepisów prawnych. UOU12 UOU12 oklad.indd :20

2 Egzekucja opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi

3 Autor: Tomasz Kaler specjalista w dziedzinie prawa ochrony środowiska, pracownik Ministerstwa Środowiska, autor wielu pozycji wydawnictwa Wiedza i Praktyka Redakcja: Anna Kamińska Radaktor naczelna grupy czasopism: Aldona Kapica Wydawca: Mariusz Miętusiewicz Kierownik marketingu i sprzedaży: Julita Lewandowska-Tomasiuk Zdjęcie na okładce: fotolia.pl Korekta: Zespół Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski Druk: Miller Skład i łamanie: Dariusz Ziach ISBN Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2014 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, Warszawa, tel , faks , cok@wip.pl NIP: , KRS: Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, Wysokość kapitału zakładowego zł. Publikacja Egzekucja opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy oraz doświadczenia jej twórców. Zaproponowane w niej wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Opublikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym autorzy, konsultanci oraz redakcja nie mogą ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji Egzekucja opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.

4 Spis treści Spis treści Wstęp... 7 Słowniczek... 9 Rozdział 1. Obszary egzekucji Co obejmuje egzekucja Podstawa prawna, warunki techniczne Przepisy związane z egzekucją opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi Regulacje w ustawie związane z egzekucją I obszar: właściciele zamieszkanych nieruchomości Regulacje w ustawie związane z egzekucją II obszar: właściciele nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy i powstają odpady, jednocześnie rada gminy nie podjęła uchwały objęcia ich systemem zbierania odpadów w gminie Regulacje w ustawie związane z egzekucją III obszar: wysokość opłat Regulacje w ustawie związane z egzekucją IV obszar: kontrola Regulacje w ustawie związane z egzekucją V obszar: kary Regulacje w ustawie związane z egzekucją VI obszar: wykroczenia Egzekucja efektu ekologicznego w projektach odpadowych współfinansowanych ze środków UE...28 Rozdział 2. Zapobieganie egzekucji Sposoby unikania egzekucji i metody obrony właściciela nieruchomości, w stosunku do którego prowadzona jest egzekucja opłat z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi, przewidziane w procedurze postępowania egzekucyjnego w administracji Działania, które można podejmować na etapie ustalania zobowiązania właściciela nieruchomości z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami Zadbanie o wszczynanie postępowań kontrolnych wobec osób fizycznych składających deklarację śmieciową Umarzanie postępowania egzekucyjnego zgodnie z art. 59 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji Umorzenie zaległej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na podstawie art. 67d Ordynacji podatkowej

5 Egzekucja opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi Umożliwienie zapłaty opłaty śmieciowej przez osoby trzecie Alternatywne sposoby podejmowane przez właścicieli nieruchomości w celu wypełnienia obowiązku uiszczenia opłaty z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi Wprowadzenie alternatywnych sposobów ściągania opłat, np. pozwalanie mieszkańcom na odpracowanie zadłużenia z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi Zakładanie spółdzielni socjalnych Zapobieganie egzekucji na skutek współdziałania policji i władz samorządowych przy egzekwowaniu obowiązków z zakresu ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach poprzez finansowanie etatów w policji ze środków samorządowych Zaangażowanie spółdzielni w system egzekucji opłat poprzez wyznaczenie pracowników spółdzielni jako inkasentów...47 Rozdział 3. Zasady stosowania środków egzekucji Podstawy prawne stosowania środków egzekucyjnych Zasady ogólne niezbędne podczas prowadzenia egzekucji opłat z tytułu gospodarki odpadami komunalnymi Zasada celowości Zasada obowiązku prowadzenia egzekucji Zasada stosowania wyłączenia środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie Zasada stosowania najłagodniejszych środków egzekucyjnych Zasada niezbędności Zasada zagrożenia Procedury, które mogą zastosować wójt, burmistrz lub prezydent miasta w celu wyjawienia majątku właściciela nieruchomości zalegającego z opłatą z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi Wyjawienie majątku i pomoc naczelnika urzędu skarbowego na podstawie rozporządzenia MF Wyjawienie majątku na podstawie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji Wyjawienie majątku na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego

6 Spis treści Rozdział 4. Procedura egzekucji Elementy procedury postępowania organu egzekucyjnego Etapy procedury Wszczęcie egzekucji administracyjnej Doręczenie upomnienia Tytuł wykonawczy Środki egzekucyjne Odstąpienie od czynności egzekucyjnych prowadzonych w stosunku do zobowiązanego właściciela nieruchomości z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi Egzekucja w sytuacji, gdy trzeba zająć majątek Postępowanie zabezpieczające Doręczenie pisma Jak zorganizować egzekucję w urzędzie...96 Rozdział 5. Środki egzekucyjne Egzekucja opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi z wynagrodzenia za pracę Egzekucja opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego oraz renty socjalnej Egzekucja opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych Egzekucja z instrumentów prawno-ekonomicznych Egzekucja poprzez odebranie rzeczy ruchomej Rozdział 6. Koszty egzekucji Opłaty Wydatki egzekucyjne Rozdział 7. Wzory dokumentów Wzór upomnienia zawierającego wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego Wzór tytułu wykonawczego stosowanego w egzekucji należności pieniężnych Wzór zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wynagrodzenie u dłużnika zajętej wierzytelności będącego pracodawcą

7 Wzór zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego świadczenie z zaopatrzenia emerytalnego oraz z ubezpieczenia społecznego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego organem rentowym Wzór zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem Wzór zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego związanego z dokumentem Wzór zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność pieniężną u dłużnika zajętej wierzytelności innego niż pracodawca, organ rentowy lub bank Wzór zawiadomienia o zajęciu praw majątkowych w postaci papierów wartościowych zapisanych na rachunku papierów wartościowych oraz wierzytelności z rachunku pieniężnego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego podmiotem prowadzącym takie rachunki Wzór protokołu odbioru dokumentu Wzór protokołu zajęcia autorskiego prawa majątkowego i praw pokrewnych lub prawa własności przemysłowej oraz zawiadomienia o zajęciu prawa własności przemysłowej Wzór zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego udział w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością u dłużnika zajętej wierzytelności będącego spółką Wzór zawiadomienia o zajęciu pozostałych praw majątkowych u dłużnika zajętej wierzytelności Wzór protokołu zajęcia i odbioru ruchomości Wzór zarządzenia zabezpieczenia Wzór tytułu wykonawczego stosowanego w egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym Wzór upoważnienia do kontroli Wzór decyzji określającej wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi Wzór decyzji o umorzeniu zaległości Rozdział 8. Podstawa prawna

8 Wstęp Sukces wprowadzania w życie w każdej gminie nowej koncepcji gospodarowania odpadami komunalnymi jest uzależniony od wielu czynników, m.in. od: sprawności organizacyjnej władz gminy, wdrożenia niezbędnych inwestycji, jakości świadczonych usług w zakresie odbierania odpadów oraz postawy mieszkańców w zakresie przyjmowania nowych zasad gospodarowania wyprodukowanymi przez siebie odpadami komunalnymi. Warto zauważyć, że kluczowym i niezwykle ważnym elementem całego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie gminy, zapewniającym jego wykonalność finansową, jest regularność wpływu planowanej wysokości opłat od mieszkańców. Wpływy te mogą być przeznaczone wyłącznie na realizację zadania dotyczącego odbioru i zagospodarowania odpadów na terenie gminy, ale jednocześnie są jedynym źródłem finansowania całego systemu. Ze względu na wagę i złożoność problemu celem niniejszego opracowania jest omówienie wszystkich praktycznych problemów związanych ze skuteczną egzekucją opłat z tytułu gospodarki odpadami komunalnymi. Dużym ułatwieniem przewidzianym przez ustawodawcę jest oparcie egzekucji tej opłaty na obowiązujących już od dawna procedurach ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, natomiast wyzwaniem dla urzędników, którzy będą zajmowali się postępowaniem egzekucyjnym na poziomie gminy, jest dostosowanie zasad egzekucji administracyjnej zawartych w wyżej wymienionym akcie prawnym do specyfiki opłaty z tytułu gospodarki odpadami komunalnymi. 7

9 Egzekucja opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi Szczególnie pożądana na wstępnym etapie będzie współpraca wydziału ds. ochrony środowiska z wydziałem ds. egzekucji podatków i opłat lokalnych, tak aby w ramach wszczynanych procedur egzekucyjnych w kontaktach z mieszkańcami rozwiewać wszelkie wątpliwości w zakresie celowości uiszczania opłat z tytułu gospodarki odpadami komunalnymi. W poradniku prezentujemy zagadnienia dotyczące: podstaw prawnych egzekucji w poszczególnych obszarach, praw i obowiązków stron postępowania egzekucyjnego, zasad stosowania środków egzekucji i najskuteczniejszych ścieżek postępowania, kosztów oraz organizacji egzekucji w urzędzie. Na zakończenie omówiliśmy też najważniejsze kwestie sporne wraz z propozycjami rozwiązań. Ze względu na praktyczny charakter opracowania zamieściliśmy w książce wzory wszystkich niezbędnych dokumentów. Oddając w ręce Państwa tę książkę, mamy nadzieję, że stanie się ona źródłem cennej wiedzy, inspiracją do rozwiązywania problemów oraz niezastąpioną pomocą w codziennej pracy. 8

10 Słowniczek Biegły skarbowy 1) rzeczoznawca w określonej dziedzinie uprawniony do wyceny majątku zobowiązanego i wpisany na listę biegłych skarbowych prowadzoną przez izbę skarbową; w postępowaniu egzekucyjnym pełni podobną funkcję jak w postępowaniu administracyjnym; 2) osoba powołana przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta prowadzącego postępowanie w sprawie egzekucji opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi do wyrażenia opinii o okolicznościach, których ustalenie i ocena wymagają wiadomości specjalnych. Czynności egzekucyjne wszelkie działania podejmowane przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta prowadzącego postępowanie w sprawie egzekucji opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi zmierzające do zastosowania lub zrealizowania środka egzekucyjnego. Dłużnik zajętej wierzytelności 1) dłużnik zobowiązanego, właściciela nieruchomości zalegającego z opłatą z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi, również bank (w przypadku stosowania egzekucji z wierzytelności na rachunku bankowym), pracodawca (gdy prowadzi się egzekucję z wynagrodzenia za pracę), podmiot prowadzący działalność maklerską, trasat oraz inne podmioty realizujące, na wezwanie organu egzekucyjnego, zajęcie wierzytelności lub innego prawa majątkowego zobowiązanego; 2) podmiot biorący udział w egzekucji należności pieniężnych z wierzytelności oraz innych praw majątkowych, realizujący na wezwanie 9

11 Egzekucja opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi wójta, burmistrza lub prezydenta miasta prowadzącego postępowanie w sprawie egzekucji opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi zajęcie wierzytelności lub innego prawa majątkowego zobowiązanego. Egzekutor pracownik wójta, burmistrza lub prezydenta miasta prowadzącego postępowanie w sprawie egzekucji opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wyznaczony do dokonywania czynności egzekucyjnych. Opłata komornicza 5% kwot przekazanych wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta prowadzącemu postępowanie w sprawie egzekucji opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, przez zobowiązanego właściciela nieruchomości zalegającego z opłatą z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi, w wyniku zastosowania środków egzekucyjnych. Organ egzekucyjny wójt, burmistrz lub prezydent miasta prowadzący postępowanie w sprawie egzekucji opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi uprawniony do stosowania w całości lub w części określonych w ustawie środków służących doprowadzeniu do wykonania przez zobowiązanych, właścicieli nieruchomości zalegających z opłatą z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi, ich obowiązków oraz zabezpieczania wykonania tych obowiązków. Organ rekwizycyjny wójt, burmistrz lub prezydent miasta inny niż wójt, burmistrz lub prezydent miasta prowadzący postępowanie w sprawie egzekucji opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, któremu ten ostatni zlecił wykonanie czynności egzekucyjnych. Następuje to wtedy, gdy część majątku zobowiązanego właściciela nieruchomości zalegającego z opłatą z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi, w stosunku do którego skierowana jest egzekucja, znajduje się poza terenem działania wójta, burmistrza lub prezydenta miasta prowadzącego postępowania egzekucyjne. Organ ten działa na podstawie zlecenia udzielonego mu przez właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, który ma obowiązek sporządzić odpis tytułu wykonawczego, oznaczając cel, któremu ma służyć, 10

12 Cena 69 zł ISBN Egzekucja opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi EGZEKUCJA OPŁAT ZA GOSPODAROWANIE ODPADAMI KOMUNALNYMI Zagadnienie gospodarowania odpadami komunalnymi jest ostatnio tematem bardzo gorącym i nieraz kontrowersyjnym. Budzi wiele pytań, niejasności i wątpliwości wśród przedstawicieli każdej ze stron procesu egzekucyjnego. Co robić, aby gospodarka odpadami komunalnymi była sprawna? Jak skutecznie egzekwować należności? Jak zapobiec egzekucji? To tylko nieliczne z podstawowych pytań, które zadają sobie na co dzień zarówno pracownicy jednostek samorządu terytorialnego i gmin, jak również zarządcy wspólnot mieszkaniowych, właściciele firm, mieszkań czy prywatnych nieruchomości. Egzekucja opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi to doskonałe kompendium wiedzy teoretycznej i praktycznej dla każdego. Tomasz Kaler, specjalista w dziedzinie prawa ochrony środowiska, pracownik Ministerstwa Środowiska i autor wielu pozycji wydawnictwa Wiedza i Praktyka, w syste matyczny i przystępny sposób przybliża poszczególne zagadnienia: etapy procesu egzekucji, możliwe środki egzekucyjne, koszty postępowania, metody zapobiegania egzekucji. Poradnik odpowiada na wiele praktycznych pytań, rozwiewa wątpliwości i służy pomocą wszystkim tym, którzy pragną działać zgodnie z prawem, usystematyzować swoją wiedzę i poczuć się bezpiecznie w gąszczu przepisów prawnych. UOU12 UOU12 oklad.indd :20