Rozdział 2 Część opisowa programu ochrony powietrza 4. Informacje ogólne na temat lokalizacji i topografii strefy określa załącznik nr 1 do uchwały.

Transkrypt

1 UCHWAŁA Nr 163/13 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO z dnia 28 października 2013 r. w sprawie programu ochrony powietrza dla strefy miasto Płock, w której zostały przekroczone poziomy dopuszczalne pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 w powietrzu Na podstawie art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2013 r. poz. 596 i 645) oraz art. 91 ust. 3 i art. 92 ust. 1c ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232) - uchwala się, co następuje: Rozdział 1 Przepisy ogólne Określa się program ochrony powietrza wraz z planem działań krótkoterminowych, dla strefy miasto Płock, zwany dalej Programem. 2. Termin realizacji Programu, ustala się do dnia 31 grudnia 2024 r. 2. Program ochrony powietrza określa się w celu osiągnięcia poziomów dopuszczalnych: pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 oraz pułapu stężenia ekspozycji pyłu zawieszonego PM2,5. 3. Plan działań krótkoterminowych, określa się w celu: 1) zmniejszenia ryzyka wystąpienia przekroczeń poziomów dopuszczalnych i alarmowych pyłu zawieszonego PM10 i poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM2,5; 2) ograniczenia skutków i czasu trwania zaistniałych przekroczeń. Rozdział 2 Część opisowa programu ochrony powietrza 4. Informacje ogólne na temat lokalizacji i topografii strefy określa załącznik nr 1 do uchwały. 5. Opis stanu jakości powietrza w strefie określa załącznik nr 2 do uchwały. 6. Przewidywany poziom substancji w powietrzu w strefie miasto Płock, w roku prognozowanym (2015 r. rok prognozy dla pyłu zawieszonego PM2,5) oraz w roku zakończenia realizacji Programu (2024 r.), określa załącznik nr 3 do uchwały. Harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji programu ochrony powietrza określa załącznik nr 4 do uchwały Listę działań krótkoterminowych zmierzających do ograniczenia ryzyka wystąpienia przekroczenia poziomu alarmowego i dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 i poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM2,5 w powietrzu określa załącznik nr 5 do uchwały.

2 Rozdział 3 Część wyszczególniająca obowiązki i ograniczenia wynikające z realizacji programu ochrony powietrza 9. Organem właściwym do przekazywania organowi określającemu Program informacji o: 1) wydawanych decyzjach, których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów Programu, w szczególności o: a) pozwoleniach zintegrowanych, b) pozwoleniach na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, c) decyzjach dla instalacji niewymagających pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, d) decyzjach zobowiązujących do pomiarów emisji; 2) przyjmowanych zgłoszeniach instalacji, z których emisja nie wymaga pozwolenia, mogących negatywnie oddziaływać na środowisko; 3) prowadzonych postępowaniach kompensacyjnych jest Prezydent Miasta Płocka. 10. Prezydent Miasta Płocka przekazuje, w terminie do dnia 31 marca roku następnego po roku sprawozdawczym, organowi określającemu Program informacje o realizacji działań naprawczych zawartych w załączniku nr 4 do uchwały, w układzie określonym w załączniku nr 10 do uchwały. 11. Informacje, o których mowa w 9, przekazuje się w terminie do dnia 31 marca roku następnego po roku sprawozdawczym: 1) w formie zestawień zawierających następujące dane: a) oznaczenie i data wydania dokumentu, b) nazwa jednostki odpowiedzialnej za realizację i nadzór przedsięwzięcia, działania, c) kierunek działań zmierzających do przywrócenia poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 wyszczególniony w załączniku nr 3 do uchwały, d) rodzaj lub zakres działania, e) lokalizację lub obszar działania; 2) w formie pisemnej i na informatycznych nośnikach danych. 12. Organem właściwym w sprawach wydania aktów prawa miejscowego, umożliwiających realizację programu ochrony powietrza, jest Rada Miasta Płocka. 13. Organem właściwym do monitorowania realizacji Programu, w zakresie swojej właściwości, jest Zarząd Województwa Mazowieckiego. 2

3 Rozdział 4 Uzasadnienie zakresu zagadnień określonych i ocenionych w programie ochrony powietrza 14. Uzasadnienie programu ochrony powietrza zawierające zakres określonych i ocenionych zagadnień określa załącznik nr 6 do uchwały. Rozdział 5 Część opisowa planu działań krótkoterminowych 15. Analizę stanu jakości powietrza w strefie zawiera załącznik nr 7 do uchwały. 16. Zakres działań i sposób postępowania w przypadku ryzyka przekroczenia poziomów dopuszczalnych i alarmowych pyłu zawieszonego PM10 i poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM2,5 w powietrzu, określa załącznik nr 8 do uchwały. Rozdział 6 Część wyszczególniająca obowiązki i ograniczenia wynikające z realizacji planu działań krótkoterminowych 17. Organem właściwym do przekazywania organowi określającemu plan działań krótkoterminowych informacji o wydawanych decyzjach, których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów planu jest Prezydent Miasta Płocka. 18. Prezydent Miasta Płocka oraz instytucje uczestniczące w planie działań krótkoterminowych, przekazują, w terminie do dnia 31 marca roku następnego po roku sprawozdawczym, organowi określającemu plan działań krótkoterminowych, sprawozdania z realizacji planu działań krótkoterminowych. 19. Sprawozdania, o których mowa w 18, powinny zawierać: 1) termin wdrożenia działań (datę); 2) termin zakończenia działań (datę); 3) źródło(a) emisji wraz z odniesieniem przestrzennym; 4) obszar jaki obejmują działania (np. ulice, dzielnice, nr szkoły, itp.); 5) rodzaj podejmowanych działań i sposób ich wykonania; 6) ograniczenia, sytuacje problemowe w trakcie realizacji działań; 7) w przypadku wykonywanych kontroli ilość odbytych wizyt kontrolnych; 8) ilość wystawionych pouczeń oraz mandatów; 9) prawdopodobny wpływ realizowanych działań krótkoterminowych na poziomy zanieczyszczeń. 3

4 20. Organem właściwym w sprawach wydania aktów prawa miejscowego, umożliwiających realizację planu działań krótkoterminowych, jest Rada Miasta Płocka. 21. Organem właściwym do monitorowania realizacji planu działań krótkoterminowych, w zakresie swojej właściwości, jest Zarząd Województwa Mazowieckiego. Rozdział 7 Uzasadnienie zakresu zagadnień określonych i ocenionych w planie działań krótkoterminowych 22. Uzasadnienie planu działań krótkoterminowych zawierające zakres określonych i ocenionych zagadnień określa załącznik nr 9 do uchwały. Rozdział 8 Przepisy końcowe 23. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego Przewodniczący Sejmiku Województwa Mazowieckiego Ludwik Rakowski 4

5 INFORMACJE OGÓLNE NA TEMAT LOKALIZACJI I TOPOGRAFII STREFY MIASTO PŁOCK. 1. Dane ogólne województwo mazowieckie strefa miasto Płock mapa strefy miasto Płock: Załącznik nr 1 do uchwały Nr 163/13 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 28 października 2013 r. 2. Opis lokalizacji punktów pomiarowych Stanowiska pomiaru pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 w strefie miasto Płock: Lp. Stanowisko Kod krajowy stacji Współrzędne geograficzne E Płock, ul. Reja MzPlockReja N 5

6 Mapa lokalizacji punktu pomiarowego pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 3. Opis strefy objętej programem ochrony powietrza 3.1. Określenie obszarów przekroczeń poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 w powietrzu oraz ich charakteru Obszary przekroczeń poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny: Obszar przekroczeń Mz10mPlPM10d01 zlokalizowany jest w centralnej części Płocka, swoim zasięgiem obejmuje południową część osiedla Kochanowskiego, centralną i zachodnią część osiedla Dworcowa, centralną i wschodnią część osiedla Stare Miasto, osiedle Kolegialna oraz północno-zachodnią część osiedla Wyszogrodzka. Obszar zajmuje powierzchnię 318 ha i zamieszkiwany jest przez około osób. Jest to obszar o charakterze miejskim. Maksymalne stężenia średnie dobowe pyłu zawieszonego PM10 wynoszą 61,3 µg/m 3, liczba przekroczeń poziomu dopuszczalnego osiąga 51. Maksymalne stężenia średnie dla roku wynosi 32,2 µg/m 3. Skala przestrzenna położenia źródeł emisji poddanych działaniom naprawczym wynosi 1,3 km. Łączna suma emisji pyłu zawieszonego PM10 ze wszystkich typów źródeł wynosi 165,7 Mg. 6

7 Lokalizacja obszaru przekroczeń poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny na terenie strefy miasto Płock w 2010 r. Obszary przekroczeń poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM2,5 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy: Wyniki z modelowania nie wskazały obszarów przekroczeń poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM2,5 na terenie strefy miasto Płock Dane topograficzne strefy i dane o czynnikach klimatycznych mające wpływ na poziom substancji w powietrzu i wyniki uzyskiwane z modeli wykorzystywanych przy prognozowaniu poziomów substancji w powietrzu. Płock położony jest w północno-zachodniej części województwa mazowieckiego, nad Wisłą. Obszar miasta należy do prowincji Niżu Środkowoeuropejskiego, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego i makroregionów wraz z mezoregionami: Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego oraz Pradoliny Toruńsko- Eberswaldzkiej. W granicach Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej leży mezoregion Kotlina Płocka, natomiast w granicach Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego mezoregion Pojezierza Dobrzyńskiego. Miasto Płock położone jest między tymi dwoma mezoregionami. Płock rozcięty jest doliną Wisły, której prawy brzeg posiada wysoką i stromą skarpę na niej położona jest główna część miasta. Teren wznosi się lekko w kierunku północnym, a najwyżej położony punkt o wysokości 112,7 m n.p.m. znajduje się na osiedlu Trzepowo. Ta część miasta leży na falistej wysoczyźnie lodowcowej, urozmaiconej różnymi formami morfologicznymi: ozami, kemami, zagłębieniami bezodpływowymi i osuwiskami. Lewobrzeżna część miasta leży na tarasach: zalewowym i nadzalewowym Wisły, o generalnie płaskiej powierzchni, urozmaiconej polami piasków przewianych i wydmami. Tereny te położone są znacznie niżej od części prawobrzeżnej, najniższe rzędne terenu na ok. 57 m n.p.m. Lewobrzeżny Płock to osiedla Radziwie, Góry, Ciechomice i Pradolina Wisły. 7

8 Wisła przez obszar Płocka płynie w kierunku zbliżonym do równoleżnikowego i dzieli miasto na dwie części: północną i południową. Do Płocka ma charakter rzeki zbliżonej do naturalnej: występują liczne kępy i piaszczyste łachy, poniżej miasta natomiast wody Wisły spiętrzone są zaporą we Włocławku, tworząc zalew, którego cofka przy wysokim stanie wód dochodzi do mostu im. Legionów Marszałka Józefa Piłsudskiego w Płocku. Północna część miasta leży w zlewni trzech małych rzek, prawych dopływów Wisły Brzeźnicy, Rosicy i Słupianki. Południowa część miasta należy do zlewni Przyrzecza Wisły, w skład której wchodzą krótkie cieki i urządzenia wodne (kanały) uchodzące bezpośrednio do Wisły. Na diagramie poniżej przedstawiono podział użytkowania gruntów w Płocku. Największy udział mają tereny użytkowane rolniczo głównie grunty orne oraz tereny zabudowane. Pod względem zagospodarowania przestrzennego w Płocku występuje układ strefowy. Układ przestrzenny miasta założony został na prawobrzeżnej, wysokiej skarpie rzeki Wisły i w początkowej fazie kształtował się w formie koncentrycznej wokół istniejącego zainwestowania historycznego. Na prawym dolnym tarasie dominują tereny zielone, z których większość jest nieurządzona, a duża część znajduje się w stanie naturalnym. Na górnym tarasie dominuje zabudowa mieszkaniowo-usługowa, która rozciąga się około 2 km od skarpy Wisły. Strefa ta obejmuje zwarty układ miejski (Śródmieście i otaczające je osiedla mieszkaniowe) oraz osiedla satelitarne i peryferyjne (Podolszyce, Imielnica, Borowiczki, Winiary i Trzepowo). Osiedla zgodnie z Miejskim Zeszytem Statystycznym Nr 19 za 2011 r. liczą sobie od mieszkańców. Za strefą mieszkaniowo usługową znajduje się strefa przemysłowo-techniczna i tereny rolne. Układ ten w wyniku lokalizacji Zakładu Produkcyjnego PKN ORLEN S.A. zaczął przekształcać się w układ pasmowy wzdłuż głównego szlaku drogowego w kierunku Warszawy. Zagospodarowanie lewobrzeżnej części Płocka związane jest z Wisłą (stocznia i port), a na pozostałych terenach dominuje funkcja mieszkalna (budownictwo głównie jednorodzinne) i rolnicza. Centralna część Płocka posiada zabudowę wielorodzinną, w tym kamieniczną. Osiedla peryferyjne posiadają głównie zabudowę jednorodzinną o charakterze podmiejskim lub wiejskim, jednak dwa duże osiedla: Podolszyce Północ i Południe to zabudowa wielorodzinna. Na strukturę zieleni Płocka składają się tereny nie tylko lasów, ale również zieleni urządzonej w tym: parków, skwerów, zieleń cmentarnej, ogrodów działkowych, zieleni osiedlowej, zieleni przyulicznej oraz zieleni naturalnej w tym nadwodnej, o wysokich walorach przyrodniczych. Parki. Na terenie miasta istnieje kilka terenów zieleni, które traktowane są jako parki, mimo że nie posiadają wymaganej powierzchni dla tego typu obiektów. Są to obszary położone na Skarpie Płockiej o łącznej powierzchni 33,40 ha: Park Broniewskiego, Park Tumy, Park Żupy Solne, Park Zduny, Park Mariawicki I Park Północny. 8

9 Zieleńce i place. Powierzchnia zieleńców i placów na terenie Płocka wynosi 12,96 ha. Do takich zieleńców w Płocku zaliczyć można Pasaż Roguckiego, Aleję Spacerową i Pasaż Vuka Karadzica. Place na terenie Płocka występują głównie na terenie Starego Miasta. Są one zagospodarowane, a kompozycje zieleni dostosowane do ukształtowania architektonicznego wielkości i przeznaczenia placu. Na wielu placach usytuowane są pomniki, elementy małej architektury, kwietniki oraz miejsca wypoczynkowe. Zieleń osiedlowa. Zieleń osiedlową stanowią tereny zielone w obrębie poszczególnych osiedli mieszkaniowych będących własnością komunalną, wspólnot mieszkaniowych oraz spółdzielni mieszkaniowych. Powierzchnia zieleni osiedlowej w Płocku wynosi 120,24 ha. Z uwagi na dynamiczny rozwój miasta w okresie ostatnich kilkudziesięciu lat, zieleń osiedlowa jest również młoda. Ogródki działkowe. Ogródki działkowe pełnią ważną funkcję rekreacyjną ze względu na niewielką powierzchnię terenów zielonych w mieście. Zajmują łączną powierzchnię 252, 34 ha. Cmentarze. Do zieleni miejskiej zaliczana jest również ta, która występuje w obrębie cmentarzy. Cmentarze zajmują 37 ha ogólnej powierzchni miasta. Są to położone w centralnej części miasta cmentarze: katolicki stary i nowy, ewangelicko-augsburski, żydowski, prawosławny i garnizonowy, we wschodniej części Płocka cmentarze katolickie ( na osiedlach Imielnica i Podolszyce Południe i w południowej części miasta cmentarz parafialny w Radziwiu i Ciechomicach. Miejski Ogród Zoologiczny. Miejski Ogród Zoologiczny rozciąga się na obszarze 10,2 ha. Lasy ochronne. Lasy zajmują powierzchnię 392,5 ha. Lasy położone w obrębie granic miasta, z mocy prawa są lasami ochronnymi. Lesistość Płocka jest niska i wynosi 4,45% ogólnej powierzchni miasta. Położenie Płocka na Niżu Polskim, w sąsiedztwie doliny Wisły, decyduje o jego warunkach klimatycznych. Średnia roczna temperatura powietrza w Płocku wynosi około 8ºC, natomiast przeciętna temperatura stycznia - 2ºC, a lipca +17.5ºC. Lokalnie na wahania temperatury ma wpływ spiętrzenie włocławskie oraz dolina Wisły. Liczba dni z pokrywą śnieżną w Płocku wynosi około 60 dni. Zima trwa około dni, natomiast lato dni. Klimat lokalny miasta charakteryzuje się najniższą w Polsce sumą opadów - około 500 mm rocznie. Najobfitsze opady notowane są w lipcu, najmniej opadów występuje od stycznia do kwietnia i w październiku. Występuje przewaga wiatrów z kierunku zachodniego, latem wzrasta udział wiatrów północno-zachodnich, zimą południowo-zachodnich. W przejściowych porach roku pojawiają się wiatry z kierunku wschodniego, a jesienią z południowo-zachodniego. Okres wegetacyjny na tym obszarze trwa średnio dni. Na obszarze miasta występują stany inwersyjne temperatury powietrza na poziomie poniżej 200 m n.p.t. To niekorzystne zjawisko utrudnia rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń powietrza z niskich źródeł, zwłaszcza komunalnych. Dla wszystkich emitorów wprowadzających zanieczyszczenia powyżej warstwy inwersyjnej jest to korzystna sytuacja, gdyż warstwa hamująca nie pozwala na opadanie zanieczyszczeń w pobliżu emitorów. Daje się to szczególnie zauważyć w rejonie Płocka, w postaci ścielących się na wielokilometrowych dystansach smug zanieczyszczeń z wysokich emitorów Zakładu Produkcyjnego w Płocku PKN ORLEN S.A. Jednocześnie w warstwie przyziemnej występuje ograniczona dyfuzja pionowa powodująca hamowanie procesów unoszenia mas powietrza, ich mieszanie i przewietrzanie terenu. Zjawisku temu towarzyszy zwykle wzmożenie uciążliwości emitowanych zanieczyszczeń w przyziemnej warstwie atmosfery. Gminy sąsiadujące z Płockiem są stale narażone na tego rodzaju procesy. Prędkość i kierunek wiatru Na terenie miasta Płocka zakres zmienności prędkości wiatru w 2010 roku kształtował się w przedziale od 4,5 m/s do 4,6 m/s. Najniższe wartości prędkości wiatru wystąpiły w południowo-zachodnim rejonie miasta, a najwyższe w części północno-wschodniej. 9

10 Udział cisz atmosferycznych, czyli sytuacji z wiatrem o prędkości poniżej 1,5 m/s, wahał się w granicach od 6,2% w północno-wschodnim rejonie miasta do 7% w jej części południowej. Najwyższe średnie miesięczne wartości prędkości wiatru występowały w miesiącach zimowych styczeń oraz okres od października do grudnia - powyżej 5,0 m/s. Miesiącem o najniższej średniej wartości prędkości wiatru był lipiec 3,5 m/s. Rozkład kierunków wiatru wskazuje na dominację wiatrów z sektora południowo- wschodniego (z kierunku ESE 10% przypadków w roku) oraz z sektora zachodniego (z kierunku W 9,7% przypadków w roku). W Płocku dominują wiatry bardzo słabe i słabe (łącznie ok. 67% w roku) oraz umiarkowane (ok. 35% w roku). Przestrzenny rozkład średnich rocznych wartości prędkości wiatru wyznaczonych przez model WRF/CALMET w strefie miasto Płock w 2010 roku Przestrzenny rozkład częstości występowania cisz atmosferycznych (v<1,5[m/s]) wyznaczonych przez model WRF/CALMET dla strefy miasto Płock w 2010 roku 10

11 Średnia miesięczna wartość prędkości wiatru wyznaczona przez model WRF/CALMET dla strefy miasto Płock w 2010 roku Rozkład kierunków i prędkości wiatru wyznaczony przez model WRF/CALMET w strefie miasto Płock w 2010 roku Temperatura powietrza Rok 2010 pod względem termicznym uznawany jest za normalny, przy czym styczeń był bardzo chłodny, a grudzień anomalnie chłodny. Średnia roczna wartość temperatury powietrza na terenie strefy miasto Płock wyniosła 8,8ºC; w styczniu, lutym i grudniu średnie wartości temperatury były ujemne (w styczniu -6,7 C); najcieplejszymi miesiącami natomiast były lipiec (22,5ºC) i sierpień (20,8ºC). 11

12 Przestrzenny rozkład średnich rocznych wartości temperatury powietrza wyznaczonych przez WRF/CALMET dla strefy miasto Płock w 2010 roku Przebieg średniej miesięcznej wartości temperatury powietrza wyznaczonej przez model WRF/CALMET w strefie miasto Płock w 2010 roku Opad atmosferyczny Rok 2010, pod względem wielkości opadów, został uznany za skrajnie wilgotny. Roczna suma opadu wyniosła 697 mm, najwyższe sumy opadu zanotowano maju (117 mm) oraz w listopadzie (173 mm). Najniższe opady natomiast wystąpiły w październiku (8 mm). Przestrzenny rozkład rocznych sum opadu wskazuje na równoleżnikowy układ izohiet. Wartości sum opadu wzrastają w kierunku północnym, kształtując się w zakresie od 660 mm do 760 mm. 12

13 Przestrzenny rozkład rocznych sum opadu atmosferycznego wyznaczonego przez model WRF/CALMET dla strefie miasto Płock w 2010 roku Miesięczne sumy opadu atmosferycznego wyznaczonego przez modele WRF/CALMET w strefie miasto Płock w 2010 roku Wilgotność względna powietrza Średnia roczna wartość wilgotności względnej powietrza na terenie Płocka w 2010 roku wyniosła 70,5%. Najwyższe średnie miesięczne wartości tego parametru wystąpiły w styczniu, lutym, listopadzie i grudniu (od 82 do 86%), najniższe w czerwcu i lipcu (58 i 59%). Przestrzenny rozkład wilgotności względnej powietrza wskazuje, że na terenie miasta wartość tego parametru kształtuje się na poziomie około 70-71%. 13

14 Przestrzenny rozkład średniej rocznej wartości wilgotności względnej powietrza wyznaczonej przez model WRF/CALMET dla strefy miasto Płock w 2010 roku Średnia miesięczna wartość wilgotności względnej powietrza wyznaczona przez model WRF/CALMET w strefie miasto Płock w 2010 roku Klasy równowagi atmosfery Bardzo istotnym parametrem dla rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń jest klasa równowagi atmosfery Pasquilla, która opisuje pionowe ruchy powietrza związane z gradientem temperatury i prędkością wiatru, a które z kolei decydują o ruchu zanieczyszczonego powietrza w smudze. W zależności od różnicy temperatur powietrza wznoszącego się i powietrza otaczającego wyróżnia się w atmosferze trzy podstawowe stany równowagi: chwiejną, obojętną i stałą. Pomiędzy nimi wyróżnia się stany pośrednie. W ochronie środowiska powszechnie przyjęty jest podział na 6 klas równowagi atmosfery: 1 ekstremalnie niestabilne warunki (równowaga bardzo chwiejna) 2 umiarkowanie niestabilne warunki (równowaga chwiejna) 3 nieznacznie niestabilne warunki (równowaga nieznacznie chwiejna) 4 neutralne warunki (równowaga obojętna) 5 nieznacznie stabilne warunki (równowaga stała) 14

15 6 umiarkowanie stabilne warunki (równowaga bardzo stała), z których niezbyt korzystne dla rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń są 1 i 2, ze względu na to, iż smuga spalin na skutek intensywnych ruchów powietrza to wznosi się to opada, a bardzo niekorzystne są 5 i 6, przy których występują warunki inwersyjne i zanieczyszczenia utrzymują się na niskich wysokościach (nie mają warunków do rozproszenia). Najczęściej w ciągu roku (prawie 48% przypadków) w strefie miasto Płock występowała klasa równowagi atmosfery 4, która reprezentuje neutralne warunki. Bardzo rzadko (jedynie 0,2% przypadków) występowała klasa 1, określana jako ekstremalnie niestabilna. W miesiącach zimowych wyraźnie dominuje klasa równowagi atmosfery 4. Natomiast w miesiącach letnich zwiększa się udział klas niekorzystnych, zwłaszcza 2 i 3, oznaczające warunki równowagi chwiejnej. Częstość występowania klas równowagi atmosfery Pasquilla wyznaczona przez model WRF/CALMET w strefie miasto Płock w 2010 roku Udział klas równowagi atmosfery Pasquilla wyznaczonych przez model WRF/CALMET w strefie miasto Płock w 2010 roku 3.3. Powierzchnia strefy miasto Płock i liczba osób zamieszkujących strefę Powierzchnia Płocka wynosi 88 km 2, miasto zamieszkiwane jest przez 126 tys. osób. 15

16 3.4. Informacje dotyczące form ochrony przyrody znajdujących się na obszarze strefy miasto Płock, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627, z późn. zm.). Część strefy miasto Płock objęta jest obszarami Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 są to: obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Środkowej Wisły - PLB oraz obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Kampinoska Dolina Wisły - PLH (północna granica obu obszarów pokrywa się z linią mostu im. Legionów Marszałka Józefa Piłsudskiego) Obszar Dolina Środkowej Wisły zajmuje w Płocku o powierzchnię 577,3 ha. Jest to ostoja ptasia o randze europejskiej. Obejmuje długi odcinek Wisły między Dęblinem a Płockiem, zachowujący naturalny charakter rzeki roztokowej, z licznymi wyspami, od łach piaszczystych po dobrze uformowane wyspy porośnięte roślinnością zielną. Największe wyspy pokryte są zaroślami wierzbowymi i topolowymi. Brzegi rzeki wraz z terasą zalewową zajmują intensywnie eksploatowane zarośla wikliny, łąki i pastwiska, na których wypasane są duże stada bydła. Pozostały tu fragmenty dawnych lasów łęgowych. Występują co najmniej 22 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 9 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). Jest to bardzo ważna ostoja ptaków wodnobłotnych (gniazduje gatunków). Obszar Natura 2000 Kampinoska Dolina Wisły obejmuje odcinek doliny Wisły pomiędzy Warszawą a Płockiem. Pod względem fizjograficznym położony jest w obrębie Kotliny Warszawskiej (318.73) i częściowo w Kotlinie Płockiej (315.36). Wisła na tym odcinku płynie swoim naturalnym korytem o charakterze roztokowym z licznymi łachami i namuliskami. Koryto kształtowane jest dynamicznymi procesami erozyjno-akumulacyjnymi, warunkującymi powstawanie naturalnych fitocenoz leśnych i nieleśnych w swoistym układzie przestrzennym. W dolinie zachowały się liczne starorzecza tworzące charakterystyczna ciągi otoczone mozaiką zarośli wierzbowych, lasów łęgowych oraz ekstensywnie użytkowanych łąk i pastwisk. Północna krawędź doliny jest wyraźnie zarysowana i osiąga wysokość względną dochodzącą do ok. 35 m. Od strony południowej rozciąga się szeroki taras zalewowy. Płock znajduje się w otulinie Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego. Na terenie miasta zostały utworzone dwa zespoły przyrodniczo-krajobrazowe: jaru rzeki Brzeźnicy (80 ha) i jaru rzeki Rosicy (40 ha) w celu ochrony cennego krajobrazu naturalnego zachowania jego walorów estetycznych, rekreacyjnych i funkcji korytarzy ekologicznych. Na terenie Płocka zarejestrowanych jest 9 pomników przyrody: 4 dęby szypułkowe o obwodach cm, grupa 2 drzew rzadkich drzew, 3 pojedyncze rzadkie drzewa i głaz skalny. W spisie zabytków ujęte są dwa parki podworskie: park dworski o powierzchni 3,4 ha w Płocku-Borowiczkach, przy pl. Witosa 1. (Zespół Cukrowni Borowiaczki), utworzony w latach , zespół dworsko-parkowy w Płocku-Ciechomicach. Nie jest ujęty w spisie zabytków park miejski podominikański, o powierzchni 0,6 ha ze szczątkowym drzewostanem, utworzony w 1820 roku, położony w Płocku przy ul. Kościuszki. 16

17 Załącznik nr 2 do uchwały Nr 163/13 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 28 października 2013 r. OPIS STANU JAKOŚCI POWIETRZA W STREFIE MIASTO PŁOCK. 1. Lista substancji w powietrzu, ze względu na które konieczne było opracowanie programu ochrony powietrza i wskazanie źródeł ich pochodzenia. Pył zawieszony PM10; Pył zawieszony PM2,5. Pył zawieszony jest mieszaniną bardzo drobnych cząstek stałych i ciekłych, które mogą pochodzić z emisji bezpośredniej (pył pierwotny) lub też powstają w wyniku reakcji między substancjami znajdującymi się w atmosferze (pył wtórny). Prekursorami pyłów wtórnych są przede wszystkim tlenki siarki, tlenki azotu i amoniak. Pył zawieszony może zawierać substancje toksyczne takie jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (m.in. benzo(a)piren), metale ciężkie oraz dioksyny i furany. Źródła pyłu zawieszonego w powietrzu można podzielić na antropogeniczne i naturalne. Wśród antropogenicznych wymienić należy: źródła przemysłowe (energetyczne spalanie paliw i źródła technologiczne), transport samochodowy (pył ze ścierania oraz pył unoszony), spalanie paliw w sektorze bytowo-gospodarczym. Źródła naturalne to przede wszystkim: pylenie roślin, erozja gleb, wietrzenie skał aerozol morski. Udziały poszczególnych rodzajów emitentów w emisji pyłu zawieszonego PM2,5 Znaczną część pyłu zawieszonego PM10 stanowi pył zawieszony PM2,5. W zależności od pochodzenia można przyjąć, że zawartość pyłu zawieszonego PM2,5 w pyle zawieszonym PM10 wynosi: 1) emisja powierzchniowa (komunalna) - paliwa stałe od 50 do 90%, 17

18 - paliwa gazowe 100%, 2) emisja liniowa (komunikacyjna) - spalanie w pojazdach 100%, - ścieranie opon 70%, - ścieranie okładzin hamulcowych 40%, - ścieranie nawierzchni jezdni 50%, - unos z powierzchni jezdni 24%, 3) energetyka zawodowa - węgiel od 25 do 85% w zależności od sposobu odpylania, - gaz 100%, - olej od 70 do 80%, przemysł, - drewno od 50 do 85%, 4) przemysł od 10 do 100% w zależności od typu działalności. Na pył zawieszony PM2,5 obecny w atmosferze składa się mieszanina cząstek emitowanych bezpośrednio do atmosfery (cząstki pierwotne) oraz cząstek wtórnych, które powstają w atmosferze z gazów macierzystych. Stacje pomiarowe jakości powietrza, poza pomiarem stężeń pyłu analizują również jego skład chemiczny w pobranych próbkach. W zależności od umiejscowienia danego punktu pomiarowego skład chemiczny pyłu może się różnić. Uwarunkowane jest to wpływem odmiennych źródeł emisji, co częściowo jest konsekwencją zmienności pór roku. W skład pyłu wchodzą głównie następujące związki: tlenki siarki (SO x), tlenki azotu (NO x), tlenek węgla (CO) i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) w tym benzo(a)piren. Oznaczany jest również udział poszczególnych metali: ołowiu, kadmu, niklu, arsenu, tytanu, glinu, i żelaza; węgla elementarnego i organicznego; oraz jonów sodu, potasu, wapnia, magnezu, jonu amonowego, siarczanów, azotanów i chlorków. Schemat źródeł pyłu zawieszonego PM2,5 Pierwotne i naturalne emitowane bezpośrednio Wtórne z prekursorów gazów LZO węglany Wtórne związki organiczne Z powierzchni ziemi - drogi gruntowe - prace na polach Wieloraka mieszanina Pył PM2,5 Siarczan amonu (NH4)2SO4 SO 2 - remonty, budowy NOx Amoniak Inne Azotan amonu NH4NO3 18

19 2. Informacje dotyczące wielkości poziomów substancji w roku, od którego, z uwagi na mierzone Lp. 1 stężenia substancji w powietrzu (2010), wymagane jest opracowanie programu ochrony powietrza, i pięciu latach poprzedzających ( ) wraz z podaniem zakresu przekroczeń poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu. Poziomy stężeń pyłu zawieszonego PM10 w 2010 r. Stanowisko Płock, ul. Reja Kod krajowy stacji Stężenie pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników pomiarów 24 godziny [µg/m 3 ] Wielkość przekroczenia [µg/m 3 ] Liczba dni z Wielkość przekroczeniami przekroczenia [liczba dni] Stężenie pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników pomiarów rok kalendarzowy [µg/m 3 ] Wielkość MzPlockReja 62,5 12, ,4 - przekroczenia [µg/m 3 ] Poziomy stężeń pyłu zawieszonego PM10 w latach : Lp. Stanowisko Kod krajowy stacji Rok 1 2 Płock, ul. Kolegialna Płock, ul. Reja MzPlockKolegWSSE 1) MzPlockReja Stężenie pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników pomiarów 24 godziny [µg/m 3 ] Wielkość przekroczenia [µg/m 3 ] Liczba dni z przekroczeniami Stężenie pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników pomiarów rok kalendarzowy [µg/m 3 ] Wielkość przekroczenia [µg/m 3 ] ,0 14, , ,3 15, , ,0 4, , ,0 3, , ,0 11, , ,7 9, , ,6 18, , , , ,4 3, , ,3 12, ,9-1) stanowisko działało w sieci monitoringu do końca 2009 roku Lp. Poziom stężeń pyłu zawieszonego PM2,5 w 2010 r.: Stanowisko Kod krajowy stacji Stężenie pyłu zawieszonego PM2,5 o okresie uśredniania wyników pomiarów rok kalendarzowy [µg/m 3 ] Wielkość przekroczenia [µg/m 3 ] poziomu dopuszczalnego PD poziomu dopuszczalnego powiększonego o margines tolerancji PD+MT 1 Płock, ul. Reja MzPlockReja 27,9 2,9-19

20 Poziom stężeń pyłu zawieszonego PM2,5 w latach poprzednich Stężenia pyłu zawieszonego PM2,5 w strefie miasto Płock mierzone są dopiero od 2010 r. 3. Czynniki powodujące przekroczenia poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 w powietrzu, ze szczególnym uwzględnieniem przemian fizykochemicznych tych substancji. Na występowanie przekroczeń poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny na terenie strefy miasto Płock największy wpływ ma przede wszystkim emisja niska, związana z indywidualnym sposobem ogrzewania mieszkań paliwami stałymi. W niektórych receptorach następuje przewaga emisji napływowej oraz z transportu samochodowego. Przewagi typów emisji w stężeniach pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny na terenie strefy miasto Płock w 2010 r. Bardzo istotnym elementem w stężeniach pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 są stężenia aerozoli wtórnych. Zastosowany do obliczeń rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń model CALPUFF jest wyposażony w schemat przemian chemicznych związków siarki i azotu MEZOPUFF. Schemat ten ujmuje pięć substancji: emitowane - NO x i SO 2, a także obliczane - NO - 3 i HNO 3 oraz SO 2-4. Koniecznym warunkiem uruchomienia obliczeń jest określenie tła amoniaku oraz ozonu. Droga powstawania aerozoli wtórnych w powietrzu rozpoczyna się od emisji amoniaku, który jest emitowany w postaci gazowej i następnie, w zależności od panujących warunków meteorologicznych oraz obecności innych związków w powietrzu, może przekształcać się w jon amonowy NH4 + lub pozostawać w niezmienionej formie. Amoniak reaguje z takimi zanieczyszczeniami powietrza jak tlenki azotu i tlenki siarki, a konkretniej, z tworzącymi się z nich kwasami: azotowym (V) i siarkowym (VI). W wyniku tych reakcji powstają siarczany i azotany, główne prekursory kwaśnych deszczy oraz aerozoli nieorganicznych, które wchodzą w skład pyłu zawieszonego PM2,5, a więc i pyłu zawieszonego PM10. Pył zawieszony PM2,5 ze względu na niewielkie rozmiary i skład chemiczny 20

21 stanowi duże niebezpieczeństwo dla zdrowia ludzi. Siarczany i azotany mogą powstawać zarówno w fazie gazowej jak i ciekłej, zgodnie z równaniami reakcji: NH 3(g) + HNO 3 = NH 4NO 3(s) 2NH 3(g) + H 2SO 4 = (NH 4) 2SO 4(s) (g) faza gazowa (s) faza stała NH 3 obecny w powietrzu jest usuwany i wraca do powierzchni ziemi wskutek działania mokrej lub suchej depozycji. Depozycja mokra polega na wymywaniu zanieczyszczeń z atmosfery w wyniku opadów deszczu, śniegu lub mgły, natomiast depozycja sucha jest związana z suchym osiadaniem zanieczyszczeń pyłowych. W wyniku działania tych zjawisk, następuje wtórne zanieczyszczenie gleby oraz wód powierzchniowych i podziemnych, głównie związkami azotu i siarki. Czas życia gazowego NH 3 w atmosferze jest stosunkowo krótki, dlatego sucha depozycja zachodzi szybko przeważnie w pobliżu źródła emisji. Natomiast trwałość jonu amonowego jest większa i może być on przenoszony na większe odległości, gdzie następuje jego wymywanie lub suche osiadanie. Ozon natomiast jest podstawowym związkiem biorącym udział w przemianach chemicznych tlenków azotu i siarki 2- w obecności promieniowania słonecznego. Jego obecność wpływa na formowanie się aerozoli (SO 4 i NO 3), które są składnikiem pyłu zawieszonego PM2,5 oraz pyłu zawieszonego PM10. Dla potrzeb Programu Ochrony Powietrza dla strefy miasto Płock, model CALPUFF skonfigurowano włączając przemiany chemiczne z uwzględnieniem zmienności ozonu (na podstawie pomiarów automatycznych) i tła amoniaku oraz depozycje suchą i mokrą. 4. Procentowy udziału substancji zanieczyszczających w powietrzu wprowadzanych do powietrza przez podmioty korzystające ze środowiska na zasadzie powszechnego korzystania ze środowiska w strefie miasto Płock Bilans emisji napływowej pyłu zawieszonego PM10 Typ emisji Emisja pyłu zawieszonego PM10 [Mg/rok] Punktowa h 30 m ,6 Punktowa z pasa 30 km 86,7 Powierzchniowa z pasa 30 km 5 470,4 Liniowa z pasa 30 km 905,1 Z rolnictwa z pasa 30 km 1 742,0 Łączna wszystkich typów ,8 21

22 Bilans emisji pyłu zawieszonego PM10 ze strefy miasto Płock Typ emisji Emisja pyłu zawieszonego PM10 [Mg/rok] Punktowa 469,5 Powierzchniowa 497,0 Liniowa 158,0 Łączna wszystkich typów 1124,5 Bilans emisji napływowej pyłu zawieszonego PM2,5 Typ emisji Emisja pyłu zawieszonego PM2,5 [Mg/rok] Punktowa h 30 m 4 427,7 Punktowa z pasa 30 km 17,8 Powierzchniowa z pasa 30 km 2 996,4 Liniowa z pasa 30 km 216,4 Z rolnictwa z pasa 30 km 341,8 Łączna wszystkich typów 8 000,1 22

23 Bilans emisji pyłu zawieszonego PM2,5 ze strefy miasto Płock Typ emisji Emisja pyłu zawieszonego PM2,5 [Mg/rok] Punktowa 105,5 Powierzchniowa 276,9 Liniowa 37,8 Łączna wszystkich typów 420,2 5. Łączna wielkość emisji substancji zanieczyszczających powietrze pochodząca ze źródeł Lp. znajdujących się w obszarach przekroczeń w strefie miasto Płock (Mg/rok) Emisja pyłu zawieszonego PM10: Obszar przekroczeń Łączna wielkość emisji pyłu zawieszonego PM10 [Mg/rok] 1 Mz10mPlPM10d01 165,7 23

24 6. Poziom tła dla pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 w 2010 roku. Poziom tła pyłu zawieszonego PM10 Tło ponadregionalne pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny: 17,9-18,3 µg/m 3, Tło ponadregionalne pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy: 9,64-9,73 µg/m 3, 24

25 Tło regionalne pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny: 5,0-12,7 µg/m 3, Tło regionalne pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy: 2,0-5,5 µg/m 3, 25

26 Tło całkowite pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny: 20,8-26,4 µg/m 3, Tło całkowite pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy: 11,7-15,2 µg/m 3 26

27 Poziom tła pyłu zawieszonego PM2,5 Tło ponadregionalne pyłu zawieszonego PM2,5 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy: 8,43-8,51 µg/m 3, Tło regionalne pyłu zawieszonego PM2,5 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy: 0,9-2,5 µg/m 3, 27

28 Tło całkowite pyłu zawieszonego PM2,5 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy: 9,4-11,0 µg/m 3. 28

29 7. Wyniki modelowania rozkład stężeń w 2010 r. Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM10 pochodzących z emisji terenu strefy Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny pochodzących z emisji punktowej na terenie strefy miasto Płock w 2010 r. Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy w strefie miasto Płock pochodzące z emisji punktowej w 2010 r. 29

30 Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny pochodzących z emisji powierzchniowej na terenie strefy miasto Płock w 2010 r. Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy w strefie miasto Płock pochodzące z emisji powierzchniowej w 2010 r. 30

31 Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny pochodzących z emisji liniowej na terenie strefy miasto Płock w 2010 r. Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy pochodzących z emisji liniowej na terenie strefy miasto Płock w 2010 r. 31

32 Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny z emisji całkowitej na terenie strefy miasto Płock w 2010 r. Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy z emisji całkowitej na terenie strefy miasto Płock w 2010 r. 32

33 Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM2,5 pochodzących z emisji z terenu strefy Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM2,5 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy w strefie miasto Płock pochodzące z emisji punktowej w 2010 r. Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM2,5 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy w strefie miasto Płock pochodzące z emisji powierzchniowej w 2010 r. 33

34 Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM2,5 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy pochodzących z emisji liniowej na terenie strefy miasto Płock w 2010 r. Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM2,5 z emisji całkowitej na terenie strefy miasto Płock w 2010 r. o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy 34

35 Załącznik nr 3 do uchwały Nr 163/13 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 28 października 2013 r. PRZEWIDYWANY POZIOM SUBSTANCJI W POWIETRZU W STREFIE MIASTO PŁOCK, W ROKU PROGNOZOWANYM (2015 R. ROK PROGNOZY DLA PYŁU ZAWIESZONEGO PM2,5) ORAZ W ROKU ZAKOŃCZENIA REALIZACJI PROGRAMU (2024 R.) 1. Przyszłe stężenia pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 w powietrzu w strefie miasto Płock. Poziomy pyłu zawieszonego PM2,5 przy założeniu niepodejmowania żadnych dodatkowych działań ponad te, których konieczność podjęcia wynika z istniejących przepisów, z uwzględnieniem poziomu tła w roku prognozowanym. Ponieważ wyniki z modelowania nie wskazują obszarów przekroczeń poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM2,5, prognozowany poziom bazowy określono dla stanowiska pomiarowego MzPlockReja Lp. Stanowisko pomiarowe Stężenia pyłu zawieszonego PM2,5 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy w roku referencyjnym [µg/m 3 ] Stężenia pyłu zawieszonego PM2,5 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy w roku prognozowanym (2015 r.) przy założeniu niepodejmowania żadnych dodatkowych działań [µg/m 3 ] 1 MzPlockReja 27,9 27,2 Prognoza wskazuje, że nie ma możliwości osiągnięcia pułapu stężenia ekspozycji, wynoszącego 20 µg/m 3 w 2015 roku, przy niepodejmowaniu dodatkowych działań oprócz tych, które wynikają z przepisów prawa. Nie można określić wpływu realizacji działań naprawczych zaproponowanych w Programie w roku 2015, gdyż ich zakończenie zaplanowano na rok Z tego względu nie można określić, czy zostanie osiągnięty pułap stężenia ekspozycji (w 2015 roku) przy podjęciu działań naprawczych. Prognozy poziomów pyłu zawieszonego PM10 i liczby dni z przekroczeniami poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 oraz prognoza poziomów pyłu zawieszonego PM2,5 przy założeniu niepodejmowania żadnych dodatkowych działań ponad te, których konieczność podjęcia wynika z istniejących przepisów, z uwzględnieniem poziomu tła w roku zakończenia Programu Pył zawieszony PM10 Lp. Obszar przekroczeń Stężenia pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny w roku referencyjnym [µg/m 3 ] Stężenia pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny w roku zakończenia Programu (2024 r.) przy założeniu niepodejmowania żadnych dodatkowych działań Liczba przekroczeń stężeń dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 w roku referencyjnym Liczba przekroczeń stężeń dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 w roku zakończenia Programu (2024 r.) przy założeniu niepodejmowania żadnych dodatkowych działań 1 Mz10mPlPM10d01 61,3 55,

36 Pył zawieszony PM2,5 Prognozę poziomu pyłu zawieszonego PM2,5 w roku zakończenia programu przedstawiono dla punktu pomiarowego, ponieważ wynik z modelowania nie wskazały obszarów przekroczeń. Lp. Stanowisko pomiarowe Stężenia pyłu zawieszonego PM2,5 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy w roku referencyjnym [µg/m 3 ] Stężenia pyłu zawieszonego PM2,5 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy w roku zakończenia realizacji Programu (2024 r.) przy założeniu niepodejmowania żadnych dodatkowych działań [µg/m 3 ] 1 MzPlockReja 27,9 25,8 Informacje dotyczące możliwych do podjęcia działań mających na celu poprawę stanu jakości powietrza. Podstawowe działania naprawcze zostały określone w Programie Ograniczenia Niskiej Emisji (PONE), który został przyjęty uchwałą Nr 675/XLVIII/10 Rady Miasta Płocka z dnia 30 marca 2010 roku w sprawie przyjęcia "Programu ograniczenia niskiej emisji w Płocku". Działania wskazane w ramach PONE zmierzają do eliminacji indywidualnego ogrzewania piecami o niskiej sprawności i wymianę tego typu źródeł na ogrzewanie systemowe lub inne ekologiczne źródła (piece gazowe, retortowe, kolektory słoneczne itp.) przy założeniu istotnego dofinansowania tych działań. Program rozłożony został na osiem kolejnych lat. Rocznie założono 130 modernizacji źródeł ciepła w budynkach objętych programem, z czego 120 w zabudowie jednorodzinnej oraz 10 w zabudowie wielorodzinnej. Modernizacje źródeł w zabudowie jednorodzinnej obejmują wymianę starych niskosprawnych kotłów węglowych na kotły retortowe oraz montaż kolektorów słonecznych do celów ogrzewania ciepłej wody użytkowej. W zabudowie wielorodzinnej przewidziano wyłącznie podłączenie budynków do sieci cieplnej. W zakresie ograniczenia emisji z transportu drogowego zakłada się redukcję ładunku pyłu unoszonego z jezdni w czasie ruchu samochodów. Zadanie to zostanie osiągnięte przez czyszczenie jezdni, najlepiej na mokro, z częstotliwością raz w tygodniu. Ponadto proponuje się rozbudowę systemu tras rowerowych wraz z infrastrukturą rowerową, co może przyczynić się do zmniejszenia ruchu samochodowego, a przez to do redukcji emisji i spadku stężeń w mieście. Bardzo ważnym elementem związanym z działaniami długoterminowymi jest system promocji zachowań proekologicznych wśród obywateli. Konieczne jest uświadomienie ludzi jak groźnym zanieczyszczeniem jest pył zawieszony (między innymi poprzez to, że toksyczny oraz jest prekursorem dwutlenku węgla i ozonu), jakie choroby może powodować, a przede wszystkim jak zmienić codzienne zachowania, aby jak najmniej przyczyniać się do jego powstawania. W tym celu konieczne jest organizowanie różnego rodzaju akcji informacyjnych, bezpośrednich, ale również w mediach czy w Internecie (ulotki informacyjne, happeningi, programy edukacyjne, ogłoszenia w mediach). Wyrobienie w ludziach dobrego nawyku można wówczas wykorzystać przy wdrażaniu działań krótkoterminowych. W ramach obniżenia emisji komunalno-bytowej, w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, należy stosować odpowiednie przepisy, umożliwiające ograniczenie emisji pyłu zawieszonego. Przepisy te mogą dotyczyć min. układu zabudowy zapewniającego przewietrzanie miasta, wprowadzania zieleni izolacyjnej, zagospodarowania przestrzeni publicznej oraz ustaleniu sposobu zaopatrzenia w ciepło (dla centrum miasta zakaz instalowania kominków; dla nowych budynków jednorodzinnych stosowanie ogrzewania proekologicznego; dla nowych budynków wielorodzinnych włączenia do sieci cieplnej). Dodatkowo, w celu ograniczenia wzrostu stężeń pyłu zawieszonego PM2,5 lub ich redukcji, należy podjąć w mieście działania skierowane na redukcję emisji pochodzącej z silników diesla, które są główną składową pyłu 36

37 zawieszonego PM2,5 pochodzącego z emisji liniowej (komunikacyjnej) to przede wszystkim działania związane z wymianą taboru autobusowego komunikacji miejskiej. Prognozy poziomów pyłu zawieszonego PM10 i liczby dni z przekroczeniami poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 oraz prognoza poziomów pyłu zawieszonego PM2,5 w roku zakończenia programu ochrony powietrza, przy założeniu, że wszystkie działania zostaną podjęte. Pył zawieszony PM10 Lp. Obszar przekroczeń Stężenia pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny w roku referencyjnym [µg/m 3 ] Stężenia pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny w roku zakończenia Programu (2024 r.) po realizacji działań naprawczych Liczba przekroczeń stężeń dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 w roku referencyjnym Liczba przekroczeń stężeń dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 w roku zakończenia Programu (2024 r.) po realizacji działań naprawczych 1 Mz10mPlPM10d01 61,3 45, lub poniżej Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny z emisji całkowitej na terenie Płocka po zastosowaniu wariantu naprawczego Pył zawieszony PM2,5 W ramach opracowania Programu Ochrony Powietrza dla strefy mazowieckiej założono szereg działań naprawczych zmierzających do obniżenia stężeń pyłu zawieszonego PM10 oraz pyłu zawieszonego PM2,5, których realizacja wpłynie na obniżenie stężeń także na terenie miasta Płocka. Założono, że realizacja działań zlokalizowanych w strefie mazowieckiej spowoduje obniżenie stężeń pyłu zawieszonego PM2,5 pochodzących z emisji napływowej w Płocku o około 10%, to jest o około 1 µg/m 3. Natomiast w wyniku realizacji działań 37

38 naprawczych dla pyłu zawieszonego PM10, wskazanych do realizacji na terenie strefy miasto Płock, stężenia pyłu zawieszonego PM2,5 ulegną obniżeniu o około 17%. Ponadto działania wynikające z przepisów prawa spowodują dalsze obniżenie stężeń w mieście o około 2,6 µg/m 3. Lp. Stanowisko pomiarowe Stężenia pyłu zawieszonego PM2,5 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy w roku referencyjnym [µg/m 3 ] Stężenia pyłu zawieszonego PM2,5 o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy w roku zakończenia realizacji Programu (2024 r.) po realizacji działań naprawczych [µg/m 3 ] 1 MzPlockReja 27,9 19,6 Według Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska wskaźnik średniego narażenia dla strefy miasto Płock w 2010 roku wyniósł 27,9 µg/m 3, taką samą wartość wskaźnik ten osiągnął w roku 2011, w związku z czym przekraczany jest pułap stężenia ekspozycji. W pracy Aktualizacja prognoz pyłu PM10 i PM2,5 dla lat 2015, 2020 na podstawie modelowania z wykorzystaniem nowych wskaźników emisyjnych Etap II (GIOŚ, 2012 w realizacji) określono prognozę zmian wskaźnika średniego narażenia dla miasta Płocka dla lat 2015 i 2020 wartości te wynoszą odpowiednio dla roku ,2 µg/m 3, dla roku ,8 µg/m 3. Prognozy poziomów pyłu zawieszonego PM2,5 określone w ww. dokumencie opracowano w oparciu o prognozy zmian emisji wynikające z obowiązującego prawa i planowanych zmian legislacyjnych na poziomie prawa krajowego oraz w oparciu o prognozy zmian tzw. emisji niskiej, wynikające z uprzednio uchwalonych Programów Ochrony Powietrza. Proponowane w niniejszym Programie działania naprawcze spowodują dalsze obniżenie wskaźników średniego narażenia. W ostatnim roku obowiązywania Programu Ochrony Powietrza przewiduje się stężenia pyłu zawieszonego PM2,5 na poziomie 19,6 µg/m Określenie planowanych działań, w celu osiągnięcia zamierzonej poprawy jakości powietrza w strefie miasto Płock. Kierunki i zakres działań niezbędnych do przywrócenia poziomów pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 w powietrzu do poziomów dopuszczalnych. 1. W zakresie ograniczania emisji powierzchniowej (niskiej, rozproszonej emisji komunalno bytowej i technologicznej): rozbudowa centralnych systemów zaopatrywania w energię cieplną, zmiana paliwa na inne o mniejszej zawartości popiołu lub zastosowanie energii elektrycznej, względnie indywidualnych źródeł energii odnawialnej, zmniejszanie zapotrzebowania na energię cieplną poprzez ograniczanie strat ciepła termomodernizacja budynków, ograniczanie emisji z niskich rozproszonych źródeł technologicznych, zmiana technologii i surowców stosowanych w rzemiośle, usługach i drobnej wytwórczości wpływająca na ograniczanie emisji pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5, regularne (przynajmniej raz do roku) czyszczenie przewodów kominowych. 2. W zakresie ograniczania emisji liniowej (komunikacyjnej): całościowe zintegrowane planowanie rozwoju systemu transportu w mieście, zintegrowany system kierowania ruchem ulicznym, kierowanie ruchu tranzytowego z ominięciem miasta lub jego części centralnych, tworzenie stref z zakazem ruchu samochodów, rozwój systemu transportu publicznego, 38