Tematy na maturę ustną z języka polskiego na rok szkolny 2013/2014

Transkrypt

1 Tematy na maturę ustną z języka polskiego na rok szkolny 2013/2014 I. Literatura 1. Obecność tradycji klasycznej w literaturze polskiej omów sposoby nawiązywania do antyku w wybranych dziełach literackich różnych epok. 2. Literacki obraz pracy i portrety ludzi pracujących. Przestaw, odwołując się do wybranych przykładów z różnych epok. 3. Blaski i cienie życia kurtyzany. Wykorzystując wybrane teksty z literatury XVII XIX wieku, zanalizuj wykreowane w nich wizerunki kurtyzany. 4. Między harmonią, a traumą: przedstaw różnorodne portrety rodzin w literaturze, opierając się na wybranych 5. Przedstaw i zinterpretuj literackie portrety ukochanych kobiet w twórczości różnych epok. 6. Starość jako motyw literacki. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów z różnych epok. 7. Postaci historyczne jako bohaterowie literatury. Przedstaw różne kreacje i sposoby ich funkcjonowania w wybranych utworach z różnych epok. 8. Porównaj różne ujęcia motywu artysty w literaturze. Odwołaj się do wybranych przykładów z różnych epok. 9. Motyw winy i odkupienia w literaturze. Przedstaw różnorodne ujęcia, odwołując się do wybranych przykładów. 10. Przedstaw różnorodne ujęcia motywu utopii w wybranych utworach literackich. 11. Aspiracje kobiety jako temat utworów literackich. Przedstaw i porównaj jego ujęcia w utworach z różnych epok. 12. Kreacje bohaterów heroicznych i ich funkcje w wybranych dziełach literackich różnych epok. Wskaż najistotniejsze cechy. 13. Komizm i żart w literaturze. Omów ich funkcje i sposoby wykorzystania w wybranych utworach różnych epok. 14. Literackie portrety władców. Omów sposoby ich kreowania na wybranych 15. Omów szekspirowską koncepcję tragizmu, odwołując się do wybranych postaci literackich. 16. Utwory miłosne Bolesława Leśmiana na tle polskiej poezji erotycznej. Ukaż i porównaj sposób ujęcia motywów miłosnych, interpretując wybrane przykłady. 17. W jaki sposób literatura wybranych epok odzwierciedla tragizm pokoleniowy? Omów temat na wybranych 18. Moralny wymiar przeżycia wojennego w poezji Baczyńskiego i Różewicza. Porównaj postawy obu poetów, odwołując się do wybranych utworów. 19. Omów sposoby kreowania portretu bohatera altruisty w wybranych utworach literackich. 1

2 20. Literatura polska wobec faktu odzyskania niepodległości w 1918 r. Nadzieje i rozczarowania. Omów zagadnienie, biorąc pod uwagę utwory literackie lat Motyw fatum w literaturze. Omów na wybranych przykładach z różnych epok. 22. Więźniowie jako temat i motyw literacki. Omów na wybranych 23. Profetyczne wizje w literaturze. Omów na wybranych przykładach, zwróć uwagę na sposób obrazowania, język i przesłanie. 24. Etos rycerski w literaturze fantasy i w literaturze średniowiecza. Przedstaw i porównaj świat wartości wybranych wojowników. 25. Funkcja motywów brzydoty, kalectwa, choroby w literaturze różnych epok. Omów na wybranych 26. Refleksje o człowieku i świecie zawarte w poezji współczesnej. Rozwiń temat, odwołując się do twórczości co najmniej dwóch poetów. 27. Analizując wybrane utwory, porównaj sposób kreacji świata przedstawionego w liryce i epice realizmu socjalistycznego. 28. Porównaj koncepcje szczęścia wyrażone w literaturze różnych epok, odwołując się do wybranych przykładów. 29. Przejawy realizmu magicznego w literaturze XX i XXI wieku. Omów na wybranych 30. Omów różne sposoby ukazywania wyobcowania człowieka, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 31. Porównaj sposób wyrażania postawy dekadenckiej w literaturze schyłku XIX i XX wieku, odwołując się do wybranych utworów. 32. Literatura faktu. Dokonaj analizy i interpretacji zjawiska kulturowego XX wieku na wybranych 33. Tematyka maryjna w liryce polskiej różnych epok. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych utworów. 34. Bohaterowie w sutannach i habitach przedstaw różne portrety osób duchownych i pełnione przez nie funkcje w literaturze wybranych epok. 35. Śmierć jako bohaterka literacka. Omów sposób konstruowania obrazu personifikacji śmierci w literaturze i zinterpretuj jego rolę w wybranych utworach różnych epok. 36. Kult sztuki i artysty w romantyzmie i Młodej Polsce. Omów problem, analizując wybrane utwory. 37. Rola kobiety w rodzinie i społeczeństwie. Omów, analizując wybrane utwory literackie różnych epok. 38. Człowiek wobec zła. Różnorodność postaw ludzkich w ujęciu wybranych twórców literackich. Dokonaj analizy problemu. 39. Konflikty moralne w dziełach wielkich klasyków i w utworach literatury popularnej. Omów problem, analizując trafnie dobrany materiał literacki. 40. Wpływ pieniądza na życie bohaterów literackich. Zanalizuj problem na wybranych przykładach literatury polskiej i obcej. 41. Motyw prometejski w literaturze różnych epok. Omów sposoby jego realizacji, analizując celowo dobrane utwory. 2

3 42. Motyw domu w utworach literackich. Omów sposoby jego ukazania, analizując przykłady z różnych epok. 43. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach literackich. Przeanalizuj sposoby tworzenia takiego obrazu. 44. Scharakteryzuj na wybranych przykładach różnorodne postawy człowieka wobec Boga. Omów ich rolę w utworze i związek z filozofią danej epoki literackiej. 45. Postawy człowieka wobec zagrożenia (wojna, rewolucja, systemy totalitarne). Dokonaj analizy, odwołując się do przykładów literackich różnych epok. 46. Obrazy zagłady z czasów II wojny światowej w pamiętnikach i wspomnieniach ofiar i ocalonych. Omów, analizując wybrane utwory. 47. Portrety Żydów w literaturze. Przedstaw różnorodność ujęcia problemu w wybranych utworach. 48. Niepokoje filozoficzne człowieka końca wieku ( XIX i XX ). Omów ich przyczyny, konsekwencje i literacki wyraz, analizując wybrane utwory. 49. Psychologiczne portrety zbrodniarzy w utworach literackich zbrodnia, jej motywy i skutki dla osobowości człowieka. Omów, analizując wybrane utwory. 50. Poeci przeklęci analizując wybrane biografie i twórczość literacką, omów ich poetykę oraz rolę i znaczenie w kulturze. 51. Awangardowe poszukiwania w poezji, prozie i dramacie 20-lecia międzywojennego. Omów sposoby kreowania świata przedstawionego, bohaterów oraz poetykę wybranych utworów. 52. Sposoby kreowania katastroficznego obrazu świata w utworach literackich. Omów, analizując wybrane utwory. 53. O różnych odmianach samotności w literaturze. Zinterpretuj problem analizując wybrane utwory literackie XIX i XX wieku. 54. Szaleńcy, buntownicy, idealiści i marzyciele w literaturze. Przedstaw ich kreacje na podstawie wybranych dzieł oraz dokonaj oceny ich postawy. 55. Człowiek więźniem stereotypów, przyzwyczajeń i wpojonych przekonań. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych utworów i zestaw je ze swoimi poglądami na temat roli stereotypów w życiu człowieka. 56. Świat kobiet i świat mężczyzn, wzajemne relacje, oczekiwania, role. Dokonaj analizy i interpretacji tego problemu w wybranych utworach literackich. 57. Motywy biblijne w literaturze. Omów ich funkcje oraz współczesne nawiązania, analizując wybrane utwory. 58. Życiopisanie Edwarda Stachury. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych tekstów autora (poezja, proza) w kontekście jego biografii. 59. Rosja i Rosjanie w utworach literackich różnych epok. Omów sposoby ich prezentowania i oceny w wybranych utworach. 60. Świat i bohater w literaturze groteskowej II połowy XX wieku. Omów zagadnienie na wybranych 61. Portret inteligenta w literaturze XIX i XX wieku. Scharakteryzuj sposoby ukazywania inteligencji i jej przedstawicieli, analizując wybrane utwory. 62. Bohaterowie literatury XX wieku wobec dobra i zła. Dokonaj analizy celowo dobranych utworów, ukazujących różnorodne postawy bohaterów. 3

4 63. Obrazy rewolucji w literaturze. Omów problem na podstawie wybranych utworów. 64. Femme fatale, kobieta demon, kobieta wamp literackie portrety kobiet fatalnych w utworach polskich i obcych. Dokonaj analizy wybranych przykładów. 65. Obraz młodzieży w utworach literackich (od romantyzmu do współczesności). Scharakteryzuj, analizując wybrane utwory. 66. Legendy i mity narodowe w twórczości Stanisława Wyspiańskiego i Stefana Żeromskiego. Omów na wybranych 67. Przedstaw rolę poety i poezji w różnych epokach literackich, analizując i interpretując wybrane teksty poetyckie. 68. Szkoła w literaturze różne sposoby ujęcia tego motywu. Dokonaj analizy wybranych przykładów. 69. Literackie obrazy wsi i jej mieszkańców. Scharakteryzuj, analizując utwory z różnych epok. 70. Od Mickiewicza do Miłosza różne oblicza literatury emigracyjnej. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych utworów. 71. Obraz miasta w literaturze polskiej i obcej. Omów problem na wybranych 72. Motywy franciszkańskie w poezji polskiej. Omów na podstawie wybranych utworów z różnych epok 73. Literackie portrety ojców. Omów na przykładach utworów z różnych epok. 74. Literackie portrety matek. Omów na przykładach utworów z różnych epok. 75. Na podstawie wybranych utworów przedstaw sposób ukazywania doświadczeń czasu II wojny światowej w literaturze obozowej. 76. Motywy autobiograficzne w literaturze. Omów zagadnienie w odniesieniu do wybranych utworów z różnych epok. 77. Bardowie XX wieku ( np. Wysocki, Okudżawa, Brel, Kaczmarski). Omów charakterystyczne cechy twórczości wybranego artysty, analizując i interpretując jego dzieła i sposoby ich prezentacji. 78. Literatura kryminalna i detektywistyczna. Na podstawie analizy wybranych utworów przedstaw cechy charakterystyczne gatunku i jego ewolucję. 79. Motyw tułaczki, wyalienowania i dyskryminacji. Omów problem na przykładzie wybranych utworów. 80. Pokora i bunt jako postawy wobec Boga. Omów na przykładzie wybranych bohaterów literackich. 81. Człowiek jest skazany na to, by był wolny. (J. P. Sartre). Wykorzystując utwory literackie, scharakteryzuj bohaterów dzieł A. Camus. 82. Sacrum i profanum w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych 83. Motywy tyrtejskie w literaturze. Porównaj wybrane przykłady z różnych epok. 84. Omów funkcjonowanie motywu carpe diem w literaturze na wybranych przykładach z różnych epok. 85. Na podstawie wybranych ksiąg Starego i Nowego Testamentu ukaż różne funkcjonowanie motywu miłości w Biblii. 86. Omów sposób funkcjonowania motywu exegi monumentum, odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok. 4

5 87. Motyw snu i jego funkcje w literaturze różnych epok. Omów temat na wybranych 88. Topos wędrówki i portret wędrowca w literaturze polskiej i obcej. Omów na wybranych 89. Samobójstwo klęska czy zwycięstwo człowieka? Rozważ zagadnienie, analizując wybrane przykłady literackie. 90. Rola i zadania poezji w manifestach programowych i utworach literackich XX wieku. Dokonaj analizy zagadnienia, porównując założenia programowe i praktykę artystyczną wybranych grup poetyckich. 91. Tradycje i obyczaje Polaków utrwalone na kartach literatury. Zaprezentuj ich uniwersalizm lub zmienność na wybranych 92. Szczęście osobiste a obowiązek wobec kraju i społeczeństwa w życiu bohaterów A. Mickiewicza i S. Żeromskiego. Zinterpretuj, uwzględniając konteksty polityczne epok oraz doświadczenia autorów. 93. Poszukiwanie norm moralnych i wartości życia przez bohaterów literatury współczesnej czy życiowe wygodnictwo? Omów problem na wybranych 94. Narrator wobec świata przedstawionego. Omów jego funkcję w dziele literackim, odwołując się do wybranych utworów z XIX, XX i XXI wieku. 95. Motyw dojrzewania bohatera w literaturze. Przedstaw problem na wybranych 96. Wynalazki i ich wpływ na życie człowieka. Omów na przykładzie wybranych dzieł literackich. 97. Pasja jako wartość nadająca sens życiu człowieka. Omów temat na wybranych II. Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 98. Pokolenie Kolumbów i jego postawy podczas II wojny światowej. Przedstaw, analizując dzieła literackie i filmowe. 99. Lalki, manekiny, marionetki Omów funkcjonowanie motywów w wybranych dziełach literackich, plastycznych i filmowych Cmentarze i mogiły zanalizuj ich symboliczne znaczenie w wybranych tekstach kultury różnych epok Relacje między człowiekiem a Bogiem, między sferą sacrum a profanum w literaturze i sztuce średniowiecza i renesansu. Omów temat, wykorzystując konteksty filozoficzne Czarownice i czarownicy w tekstach kultury jak są przedstawiani, jakie funkcje pełnią? Omów temat, wykorzystując wybrane przykłady Powstanie warszawskie jako temat literatury i filmu. Przedstaw różne ujęcia tematyki w wybranych dziełach Góry jako inspiracja artystów różnych epok. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych przykładów dzieł literackich, plastycznych i muzycznych. 5

6 105. Symbolika zwierząt/wybranego zwierzęcia w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na wybranych 106. Obraz prowincji w literaturze, malarstwie i filmie. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych przykładów Przedstaw różne sposoby ukazywania macierzyństwa w literaturze i sztuce Muzyka jako inspiracja dla twórcy dzieła literackiego. Zanalizuj problem, odwołując się do wybranych przykładów Zbigniew Herbert i Krzysztof Kieślowski jako twórcy dekalogu człowieka czasów zagrożenia. Odwołując się do wybranych dzieł, wskaż podobieństwa i różnice Przedstaw obraz kultury żydowskiej, odwołując się do wybranych tekstów kultury Inspiracje antykiem w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła (literackie, rzeźbiarskie, malarskie, architektoniczne) Symbol jako środek wyrazu w poezji, dramacie i malarstwie. Analizując wybrane utwory, omów najciekawsze, Twoim zdaniem, przykłady jego wykorzystania Filmowe i teatralne adaptacje dramatów Williama Szekspira. Omów sposoby kreowania w nich świata przedstawionego i postaci bohaterów na wybranych 114. Dzieła malarskie, architektoniczne i rzeźbiarskie jako inspiracja dla literatury. Omów temat, analizując celowo dobrane utwory Literackie, malarskie i filmowe portrety dzieci i młodzieży. Scharakteryzuj na wybranych 116. Apokalipsa jako temat i motyw w sztuce. Omów sposoby jego prezentacji i funkcje w utworach literackich, malarskich, filmowych Motyw śmierci w literaturze, malarstwie, filmie, muzyce. Omów jego realizacje w wybranych utworach różnych epok Na wybranych przykładach przedstaw sposoby kreowania postaci rycerza i wojownika w literaturze i innych dziedzinach sztuki 119. Propaganda socjalistyczna w literaturze, sztuce i środkach masowego przekazu. Omów na wybranych 120. Podróż w czasie jako motyw literacki i filmowy. Zanalizuj jego funkcje w wybranych tekstach kultury Reinterpretacja motywów i postaw bohaterów mitologicznych w wybranych tekstach kultury. Omów na wybranych 122. Marc Chagall i Bruno Schulz świat prowincji w ich twórczości. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł Impresjonizm jako kierunek w malarstwie i konwencja literacka. Zaprezentuj jego cechy i sposób obrazowania na przykładzie różnych tekstów kultury Eksperyment i prowokacja artystyczna w literaturze i innych dziedzinach sztuki XX i XXI wieku. Omów na wybranych 125. Porównaj wzorzec piękna w literaturze, malarstwie i architekturze dwóch wybranych epok. Dokonaj analizy celowo dobranych przykładów Duchy, diabły, upiory, demony ich wizerunki i rola w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów, analizując wybrane utwory różnych epok. 6

7 127. Różnorodność wzorców patriotyzmu w wybranych epokach. Omów, analizując dzieła literackie i filmowe Przedstaw funkcjonowanie motywu szatana i Boga, analizując wybrane utwory różnych dziedzin sztuki Motyw matki cierpiącej w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów, analizując wybrane dzieła z różnych epok Motywy sarmackie w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na wybranych przykładach sposoby ukazywania kultury sarmackiej Koniec i początek wizja stworzenia świata i jego zagłady w literaturze, malarstwie i filmie. Omów problem, analizując właściwe przykłady Ideał kobiety dawniej i dziś. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do różnych tekstów kultury z wybranych epok. III. Język 133. Mowa ezopowa w literaturze. Omów jej funkcje, wskazując na konkretne przykłady Żydzi wszy i tyfus plamisty rola propagandy w III Rzeszy. Przeanalizuj środki językowe wybranych materiałów propagandowych i wskaż ich wpływ na rzeczywistość państwa totalitarnego W jaki sposób Internet kształtuje i zmienia zwyczaje językowe użytkowników polszczyzny? Omów na wybranych 136. Funkcje stylizacji językowych w literaturze. Omów jedną z nich, odwołując się do wybranych tekstów Porównaj cechy tekstów retorycznych literatury staropolskiej i współczesnej, odwołując się do wybranych przykładów Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter Oddziaływanie języków obcych na język polski. Omów problem, analizując celowo zgromadzony materiał językowy Biblia jako przedmiot parafraz, aluzji i stylizacji językowych w różnych epokach literackich. Omów zagadnienie, analizując celowo dobrane przykłady Język i styl wypowiedzi komentatorów sportowych w prasie, radiu i telewizji. Dokonaj analizy wybranych komentarzy Język reklam telewizyjnych i ogłoszeń prasowych. Dokonaj analizy na stosownie wybranym materiale Scharakteryzuj i skomentuj nowomowę i język propagandy. Dokonaj analizy zgromadzonego materiału językowego Omów specyfikę języka utworów science - fiction i fantasy na przykładach wybranych utworów Rola neologizmów w tworzeniu literackiego obrazu świata. Omów zagadnienie na wybranych tekstach poetyckich. 7

8 146. Eksperymenty językowe w poezji XX wieku. Omów zagadnienie na wybranych 147. Błąd językowy jako źródło komizmu. Dokonaj analizy celowo wybranego materiału językowego Język propagandy wczoraj i dzisiaj. Dokonaj analizy przykładów tekstów prasowych z lat pięćdziesiątych (sześćdziesiątych lub siedemdziesiątych) i współczesnych. Opracowały: Beata Czajkowska Iwona Dominiak Katarzyna Dudeńko Dagmara Kubiak Rosiak Magdalena Przygrodzka Anna Więzowska 8