Typowe błę. łędy inwestycyjne. Grzegorz Pułkotycki, CFA Robert Raszczyk DM BZ WBK S.A.

Transkrypt

1 Typowe błę łędy inwestycyjne jak ich unikać i ograniczać zbędne ryzyko inwestycyjne? Grzegorz Pułkotycki, CFA Robert Raszczyk DM BZ WBK S.A.

2 Odrobina teorii Czym jest BEHAWIORYZM? Czym są FINANSE? Czym są FINANSE BEHAWIORALNE? Str. 2

3 Kierunek kozetka :-) Behawioryzm kierunek w psychologii zakładający, Ŝe wiedzę na temat psychiki człowieka naleŝy czerpać z obserwacji jego zachowania* kierunek psychologiczny XX w., zakładający zdobywanie informacji o człowieku tylko poprzez obserwację jego zachowania i postępowania oraz badanie reakcji człowieka, a nie niedostępnej dla obserwatora psychiki, wnętrza człowieka* Finanse środki finansowe, stan majątkowy jednostki, przedsiębiorstwa, instytucji, państwa* Finanse behawioralne wykorzystanie aspektów psychologicznych w spojrzeniu na teorię finansów badanie zachowań podmiotów działających na rynkach finansowych pod kątem ich psychologii *Źródło: Str. 3

4 Poranny WF, czyli rozruszajmy szare komórki

5 Wielki Szu *- przykład *Tytuł przykładu nawiązuje do tytułu filmu Wielki Szu, reŝ. Chęciński, S., 1982 r. Źródło grafiki: Behavioral Finance - Warum Ihr Gefühl Sie beim Anlegen täuschen kann und was Sie dagegen tun können, UBS Wealth Management Research, Str. 5

6 Typowe błędy inwestycyjne - podejście behawioralne Nierespektowanie prawa regresji do średniej vs. pułapka gracza: Str. 6 średnia rozumiana w długoterminowym ujęciu relatywnym (cena akcji w relacji do fundamentalnych wartości takich jak zysk, wartość księgowa etc.); błędem jest beznamiętne podąŝanie za trendem; pułapka gracza polega na obstawianiu przeciwnego ruchu po wystąpieniu określonej tendencji na rynku (przy załoŝeniu o niezaleŝności stóp zwrotu ); Zjawisko nadmiernej pewności siebie oraz iluzja kontroli: uczestnicy rynku mają tendencję do doszukiwania się zaleŝności przyczynowoskutkowych; Inwestorzy mają przekonanie, Ŝe mają kontrolę nad przebiegiem zdarzeń (wolą sami dobierać akcje niŝ mieć je przydzielone losowo; wzmacnia je dodatkowo pozytywna seria stóp zwrotu; coraz powszechniejsza znajomość tematyki giełdowej stwarza pozorne poczucie dogłębnej wiedzy ; duŝa ilość informacji wzmaga poczucie kontroli sytuacji; zaangaŝowanie poprzez np. samodzielne składanie zleceń; Efekt zakotwiczenia Efekt unikania strat: Inwestorzy pasywni niechętnie zamykają swoje pozycje w bessie i czekają cierpliwie na lepsze czasy; Efekt przywiązania: do akcji spółek które są inwestorowi bardziej znane (pracuje tam, firma jest zlokalizowana w bliskim sąsiedztwie etc.) lub juŝ znajdują się w portfelu;

7 A współcze cześnie nie

8 Współczesny świat finansów - cechy Wzrastająca szybkość przekazu informacji Wzrastająca ilość informacji Globalizacja gospodarek Globalizacja rynków finansowych Szybkie przemieszczanie się kapitałów Wysoka dynamika zmian na rynkach finansowych Rosnąca liczba kryzysów (rosyjski, banka internetowa, nieruchomości, strefy euro) Rosnąca liczba spółek, funduszy. Str. 8

9 Współczesny inwestor - fakty DłuŜszy czas pracy Większe tempo Ŝycia Korki Konkurencja ze strony inwestorów profesjonalnych Ograniczony dostęp do profesjonalnych serwisów Ograniczony dostęp do spółek (zarządów) Jak sobie poradzić? zarządzać inwestycjami samemu czy skorzystać z odpowiedniej usługi? Str. 9

10 Rynek usług inwestycyjnych Fundusze inwestycyjne Pośrednictwo (doradztwo) finansowe Usługi Private Banking Usługi zarządzania aktywami albo Inwestycje samodzielne albo.. Usługi doradztwa inwestycyjnego Str. 10

11 Usługa doradztwa inwestycyjnego

12 Specyfika usługi Utrzymanie kontroli na środkami i inwestycjami Pełne profilowanie klienta MoŜliwość dokładnego dostosowania portfela do potrzeb klienta Otrzymywanie raportów okresowych z portfela Umiarkowane lub niskie opłaty za usługę oraz niski próg dostępu do usługi (od 0,1 mln zł) Przy zmianie celu lub horyzontu inwestycyjnego - moŝliwość dokładnego ponownego dopasowania Warianty portfeli fundamentalne, timingowe MoŜliwość uwzględnienia własnych pomysłów inwestycyjnych klienta Doradztwo w zakresie posiadanych juŝ instrumentów Str. 12

13 Doradztwo inwestycyjne w DM BZ WBK nasza filozofia inwestycyjna Łączymy podejście timingowe oparte na alokacji w największe spółki notowane na GPW z podejściem fundamentalnym opartym na małych i średnich spółkach oferujących ponadprzeciętny potencjał wzrostu; Proponujemy dwa portfele akcyjne róŝniące się wzajemnym udziałem części timingowej i fundamentalnej (70/30 i 30/70); Do części timingowej dobieramy spółki, które mają wygenerować relatywnie lepsze od benchmarków stopy zwrotu w krótkim terminie (1-3 miesiące), są bardzo płynne i bezpieczne od strony fundamentalnej; Do części fundamentalnej poszukujemy spółek, które w perspektywie długoterminowej oferują ponadprzeciętny wzrost biznesu co zagwarantuje dynamiczny przyrost zysków i jednocześnie charakteryzują się bezpieczną strukturą bilansu co ogranicza ryzyko bankructwa; ponadto wykorzystujemy krótkoterminowe nieefektywności rynku polegające na kupowaniu akcji po nadmiernych, nieuzasadnionych spadkach; Spółki wchodzące w skład części fundamentalnej poddawane są głębokiej analizie włączając w to spotkania z Zarządami, wizyty w zakładach czy rozmowy z branŝowymi konkurentami; Portfele obligacyjne mają charakter konserwatywny, a celem jest osiągnięcie konkurencyjnej stopy zwrotu przy zachowaniu wysokiego bezpieczeństwa; Str. 13

14 Jakie są zalety modeli inwestycyjnych - podejście fundamentalne versus podejście timingowe? Podejście fundamentalne cechy Okres inwestycji przynajmniej 2 lata Odpowiedni poziom dywersyfikacji około spółek Analiza finansowa spółki Ocena jakościowa zarządu Wycena spółki Alokacja portfela niezmienna wysoki udział akcji, chyba Ŝe wszystko jest drogie w sensie fundamentalnym Zalety Brak konieczności monitorowania rynku Brak błędów timingu wchodzenia i wychodzenia z inwestycji, Unikanie błędu podąŝania za emocjami rynku NiŜsze koszty transakcyjne Wysokie długoterminowe zyski Odroczenie podatku Str. 14

15 Jakie są zalety modeli inwestycyjnych - podejście fundamentalne versus podejście timingowe? Podejście timingowe - cechy Horyzont inwestycyjny klika miesięcy Poziom dywersyfikacji spółek Istotna jest płynność spółek Aktywne zarządzanie alokacją portfela Aspekt techniczny inwestycji Aspekt behawioralny Zalety Unikanie strat (przynajmniej częściowo) przy spadku rynku, Ograniczone potrzeby analizy fundamentalnej spółki oraz dokonywania spotkań z zarządem, konkurencją, dostawcami itp. Str. 15

16 Jak oceniamy aktualną sytuację rynkową?

17 Jak oceniamy aktualną sytuację rynkową? (1) Rynki są cykliczne w perspektywie od kilku kwartałów do 2-3 lat odwzorowują zmiany dynamik aktywności gospodarczej; w długiej perspektywie globalna gospodarka znajduje się na ścieŝce wzrostowej dzięki czynnikom demograficznym (wzrost liczby ludności) oraz postępowi technologicznemu; choć spowolnienie w 2012 roku jest pewne to obecne wyceny dyskontują znacznie głębszą recesję; Wyceny rynkowe podąŝają od skrajnego niedowartościowania do skrajnego przewartościowania równieŝ w ujęciu relatywnym; warto kupować wtedy, gdy jest relatywnie tanio, a tak jest tym razem obecne mnoŝniki P/E, P/BV czy P/S znajdują się znacznie poniŝej swoich długoterminowych średnich; Mimo, Ŝe oceniamy Ŝe rynek jest tani znacznie bardziej komfortowo czujemy się inwestując w poszczególne spółki te, które znamy, rozmawiamy z Zarządami, pozytywnie oceniamy perspektyw rozwoju i wierzymy, Ŝe nawet długotrwałe turbulencje nie zachwieją ich podstawami dają duŝe szanse na to, Ŝe ich wyceny wzrosną nawet kilkukrotnie; Str. 17

18 Jak oceniamy aktualną sytuację rynkową? (2) ChociaŜ sytuacja w strefie euro wydaje się dramatyczna (kolejne kraje zmagają się z konsekwencjami bardzo ekspansywnej polityki fiskalnej prowadzonej wcześniej) to nie jest to sytuacja wyjątkowa rynki finansowe Ŝyją w permanentnym kryzysie tylko jego postrzeganie zaleŝy od aktywności mediów; tylko ostatnie 15 lat przyniosło 3 powaŝne kryzysy związane z ogłoszeniem bankructwa państwa. Jednak jak uczy historia, z reguły takie pogorszenie nastrojów jest doskonałym momentem do zajmowania pozycji przed krótszym bądź dłuŝszym odreagowaniem rynku. Taką tezę wspiera analiza trzech największych w ostatnich kilkunastu latach kryzysów zaufania inwestorów wobec państw azjatycki kryzys finansowy (1997), kryzys rosyjski (1998) i kryzys argentyński (2001). Za kaŝdym razem istotna obniŝka ratingu (jak w przypadku Korei Płd. w 1997) czy ogłoszenie formalnego bankructwa (jak w przypadku Rosji czy Argentyny) wiązały się z emocjonalną wyprzedaŝą na lokalnym rynku i zauwaŝalnymi reperkusjami na globalnych rynkach finansowych, które poprzedzały okres relatywnie lepszej koniunktury w myśl zasady kupuj plotki sprzedawaj fakty ; Z historycznej perspektywy bessy na rynkach akcji o skali 40% i więcej to zdecydowana mniejsza ilość przypadków (1 na 4); jedynie raz miał miejsce przypadek bessy (S&P500 46%) przy braku faktycznej recesji w gospodarce lata 40-te. Średnia historyczna waluacja na początku fazy bessy wynosi P/E 21,8x przy obecnej wartości 14,7x. Dodatkowo przekonania o skali potencjalnych spadków potęgują wciąŝŝywe wspomnienia po poprzedniej bessie, podczas której spadki sięgnęły 57%. Str. 18

19 Dlaczego będzie źle Nowe kryzysy na pewno się pojawią Politycy w imię głosu wyborców coś znowu zepsują Jakieś państwo zbankrutuje Pieniądze będą płynąć jeszcze szybkiej wywołując większe bessy i krachy Emocję będą dalej silnie kierowały rynkami media będą jeszcze bardziej w tym pomagać Powstanie kolejna bańka spekulacyjna Pojawią się kolejni oszuści finansowi Str. 19

20 Dlaczego będzie dobrze Kryzysy zawsze mijają Świat będzie się rozwijać - teraz teŝ się rozwiją Efektywność rynku nie zwiększy się, - szybkość obiegu informacji i podejmowania decyzji nie wpływa dodatnio na efektywność rynku Inwestorzy stale popełniają te same błędy, więc będą pojawiać się promocje cenowe wśród akcji Zmienność rynku jest permanentna to sprzyja zyskom Str. 20

21 Jakieś pytania?

22 Dziękujemy za uwagę Grzegorz Pułkotycki, CFA Robert Raszczyk DM BZ WBK S.A.