WIELKI PIĄTEK MSZA UPRZEDNIO POŚWIĘCONYCH DARÓW

Transkrypt

1 WIELKI PIĄTEK MSZA UPRZEDNIO POŚWIĘCONYCH DARÓW Asysta, ubrana w szaty czarnego koloru, wchodzi do kościoła w milczeniu. Doszedłszy do ołtarza, ogołoconego z obrusów, z pustym tabernakulum, sześcioma świecami i zasłoniętym krzyżem, lewici padają przed nim na twarz. Cała reszta klęczy i modli się w milczeniu. Dwoje ministrantów rozkłada na ołtarzu jeden obrus oraz ustawia na nim mszał po stronie Lekcji. Po krótkiej modlitwie wszyscy powstają i czyta się lekcję, bez tytułu i bez odpowiadania Deo gratias: Hæc dicit Dóminus: In tribulatione sua mane consúrgent ad me: Veníte, et revertámur ad Dóminum: quia ipse cepit, et sanábit nos: percútiet, et curábit nos. Vivificábit nos post duos dies: in die tértia suscitábit nos, et vivémus in conspéctu ejus. Sciémus, sequemúrque, ut cognoscámus Dóminum: quasi dilúculum præparátus est egréssus ejus, et véniet quasi imber nobis temporáneus et serótinus terræ. Quid fáciam tibi, Ephraim? Quid fáciam tibi, Juda? misericórdia vestra quasi nubes matutína: et quasi ros mane pertránsiens. Propter hoc dolávi in prophétis, occídi eos in verbis oris mei: et judícia tua quasi lux egrediéntur. Quia misericórdiam vólui, et non sacrifícium, et sciéntiam Dei, plus quam holocáusta. Tractus. Dómine, audívi audítum tuum, et tímui: considerávi ópera tua, et expávi.. In médio duórum animálium innotescéris: dum appropinquáverint anni, cognoscéris: dum advénerit tempus, osténdens,. In eo, dum conturbáta fúerit ánima mea: in ira, misericórdiæ memor eris.. Deus a Líbano véniet, et Sanctus de monte umbróso et condénso.. Opéruit coelos majéstas ejus: et laudis ejus plena est terra. Sacerdos: Orémus. Diaconus: Flectámus genua. Subdiaconus: Leváte. Oratio. Deus, a quo et Judas reátus sui poenam, et confessiónis suæ latro prǽmium sumpsit, concéde nobis tuæ propitiatióni efféctum: ut, sicut in passióne sua Jesus Christus, Dóminus noster, divérsa utrísque íntulit stipéndia meritórum; ita nobis, abláto vetustátis erróre, resurrectiónis suæ grátiam largiátur: Qui tecum. (Oz 6, 1-6) Chodźcie, powróćmy do Pana! On nas zranił i On też uleczy, On to nas pobił, On ranę zawiąże. Po dwu dniach przywróci nam życie, a dnia trzeciego nas dźwignie i żyć będziemy w Jego obecności. Dołóżmy starań, aby poznać Pana; Jego przyjście jest pewne jak świt poranka, jak wczesny deszcz przychodzi On do nas, i jak deszcz późny, co nasyca ziemię. Cóż ci mogę uczynić, Efraimie, co pocznę z tobą Judo? Miłość wasza podobna do chmur na świtaniu albo do rosy, która prędko znika. Dlatego ciosałem ich przez proroków, słowami ust mych zabijałem, a Prawo moje zabłysło jak światło. Miłości pragnę, nie krwawej ofiary, poznania Boga bardziej niż całopaleń. Traktus (Hab 3, 2-3) Panie, słyszałem zapowiedź Twoją i uląkłem się: ujrzałem w uchu dzieła Twoje i zadrżałem.. Między dwoma zwierzętami ukażesz się, gdy przyjdą lata, dasz się poznać, gdy nadejdzie pora, objawisz się.. Wówczas gdy dusza moja będzie się trwożyć, Ty w gniewie pomnij na swe miłosierdzie.. Bóg z Libanu przyjdzie i Święty z góry pokrytej cieniem i mrokiem.. Majestat Jego okrył niebiosa i chwały Jego pełna jest ziemia. Kapłan: Módlmy się. Diakon: Klęknijmy. Subdiakon: Powstańcie. Kolekta. Boże, od którego Judasz otrzymał zapłatę za swoją zbrodnię, łotr zaś nagrodę za swoje wyznanie grzechów, daj nam odczuć działanie miłosierdzia Twego: i jak Chrystus Pan w czasie swej męki każdemu z nich wymierzył słuszną zapłatę, tak niech nas wyzwoli od przestarzałego błędu i udzieli łaski zmartwychwstania z Nim na wieki.

2 Który z Tobą In diébus illis: Dixit Dóminus ad Móysen et Aaron in terra Ægýpti: Mensis iste vobis principium ménsium primus erit in ménsibus anni Loquímini ad univérsum coetum filiórum Israël, et dícite eis: Décima die mensis hujus tollat unusquísque agnum per famílias et domos suas. Sin autem minor est númerus, ut suffícere possit ad vescéndum agnum, assúmet vicínum suum, qui junctus est dómui suæ, juxta númerum animárum, quæ suffícere possunt ad esum agni. Erit autem agnus absque mácula, másculus, annículus: juxta quem ritum tollétis et hædum. Et servábitis eum usque ad quartam décimam diem mensis hujus: immolabítque eum univérsa multitúdo filiórum Israël ad vésperam. Et sument de sánguine ejus, ac ponent super utrúmque postem et in superlimináribus domórum, in quibus cómedent illum. Et edent carnes nocte illa assas igni, et ázymos panes cum lactúcis agréstibus. Non comedétis ex eo crudum quid nec coctum aqua, sed tantum assum igni: caput cum pédibus ejus et intestínis vorábitis. Nec remanébit quidquam ex eo usque mane. Si quid residuum fúerit, igne comburétis. Sic autem comedétis illum: Renes vestros accingétis, et calceaménta habébitis in pédibus, tenéntes báculos in mánibus, et comedétis festinánter: est enim Phase (id est tránsitus) Dómini. Tractus. Eripe me, Dómine, ab homine malo: a viro iníquo líbera me.. Qui cogitavérunt malítias in corde: tota die constituébant prǿlia.. Acuérunt linguas suas sicut serpéntis: venénum áspidum sub labiis eórum.. Custódi me, Dómine, de manu peccatóris: et ab homínibus iníquis libera me.. Qui cogitavérunt supplantáre gressus meos: abscondérunt supérbi láqueum mihi.. Et funes extendérunt in láqueum pédibus meis: juxta iter scándalum posuérunt mihi.. Dixi Dómino: Deus meus es tu: exáudi, Dómine, vocem oratiónis meæ.. Dómine, Dómine, virtus salútis meæ: obúmbra caput meum in die belli.. Ne tradas me a desidério meo peccatóri: cogitavérunt advérsus me: ne derelínquas me, ne umquam exalténtur. (Wj 12, 1-11) W one dni: Pan powiedział do Mojżesza i Aarona w ziemi egipskiej: «Miesiąc ten będzie dla was początkiem miesięcy, będzie pierwszym miesiącem roku! Powiedzcie całemu zgromadzeniu Izraela tak: Dziesiątego dnia tego miesiąca niech się każdy postara o baranka dla rodziny, o baranka dla domu. Jeśliby zaś rodzina była za mała do spożycia baranka, to niech się postara o niego razem ze swym sąsiadem, który mieszka najbliżej jego domu, aby była odpowiednia liczba osób. Liczyć je zaś będziecie dla spożycia baranka według tego, co każdy może spożyć. Baranek będzie bez skazy, samiec, jednoroczny; wziąć możecie jagnię albo koźlę. Będziecie go strzec aż do czternastego dnia tego miesiąca, a wtedy zabije go całe zgromadzenie Izraela o zmierzchu. I wezmą krew baranka, i pokropią nią odrzwia i progi domu, w którym będą go spożywać. I tej samej nocy spożyją mięso pieczone w ogniu, spożyją je z chlebem niekwaszonym i gorzkimi ziołami. Nie będziecie spożywać z niego nic surowego ani ugotowanego w wodzie, lecz upieczone na ogniu, z głową, nogami i wnętrznościami. Nie może nic pozostać z niego na dzień następny. Cokolwiek zostanie z niego na następny dzień, w ogniu spalicie. Tak zaś spożywać go będziecie: Biodra wasze będą przepasane, sandały na waszych nogach i laska w waszym ręku. Spożywać będziecie pośpiesznie, gdyż jest to Pascha na cześć Pana». Traktus (Ps 140 [139], ) Wybaw mnie, Panie, od człowieka złego, strzeż mnie od gwałtownika.. Od tych, którzy w sercu knują złe zamiary, każdego dnia wzniecają spory.. Ostre jak u węża ich języki, a jad żmijowy pod ich wargami.. Od rąk grzesznika ustrzeż mnie, Panie, zachowaj mnie od gwałtownika.. Od tych, co zamyślają z nóg mnie zwalić. Pyszni sidło na mnie skrycie zastawiają.. Złoczyńcy rozciągają powrozy, umieszczają pułapki na mojej drodze.. Mówię Panu: Jesteś moim Bogiem; usłysz, o Panie, moje głośne błaganie.. Panie, mój Panie, potężna moja pomocy, osłaniasz w dniu walki moją głowę.. Nie dawaj tego, Panie, czego pragnie niegodziwiec, nie spełniaj jego zamiarów!. Niech nie podnoszą głowy ci,

3 . Caput circúitus eórum: labor labiórum ipsórum opériet eos.. Verúmtamen justi confitebúntur nómini tuo: et habitábunt recti cum vultu tuo. którzy mnie otaczają, niech dzieło ich warg przygniecie ich samych!. Tylko sprawiedliwi będą sławili Twe imię, prawi mieszkać będą przed Twoim obliczem. Pássio Dómini nostri Jesu Christi secúndum Joánnem. Pojmanie Jezusa In illo témpore: Egréssus est Jesus cum discípulis suis trans torréntem Cedron, ubi erat hortus, in quem introívit ipse et discípuli ejus. Sciébat autem et Judas, qui tradébat Sciébat autem et Judas, qui tradébat eum, locum: quia frequénter Jesus convénerat illuc cum discípulis suis. Judas ergo cum accepísset cohórtem, et a pontifícibus et pharisaeis minístros, venit illuc cum latérnis et fácibus et armis. Jesus ítaque sciens ómnia, quæ ventúra erant super eum, procéssit, et dixit eis: Quem quaeritis? C. Respondérunt ei: S. Jesum Nazarénum. C. Dicit eis Jesus: Ego sum. C. Stabat autem et Judas, qui tradébat eum, cum ipsis. Ut ergo dixit eis: Ego sum: abiérunt retrorsum, et cecidérunt in terram. Iterum ergo interrogávit eos: Quem quaeritis? C. Illi autem dixérunt: S. Jesum Nazarénum. C. Respóndit Jesus: Dixi vobis, quia ego sum: si ergo me quaeritis, sinite hos abíre. C. Ut implerétur sermo, quem dixit: Quia quos dedísti mihi, non pérdidi ex eis quemquam. Simon ergo Petrus habens gládium edúxit eum: et percússit pontíficis servum: et abscídit aurículam ejus déxteram. Erat autem nomen servo Malchus. Dixit ergo Jesus Petro: Mitte gládium tuum in vagínam. Cálicem, quem dedit mihi Pater, non bibam illum? C. Cohors ergo et tribúnus et minístri Judæórum comprehendérunt Jesum, et ligavérunt eum: et adduxérunt eum ad Annam primum, erat enim socer Cáiphæ, qui erat póntifex anni illíus. Erat autem Cáiphas, qui consílium déderat Judaeis: Quia expédit, unum hóminem mori pro pópulo. Sequebátur autem Jesum Simon Petrus et álius discípulus. Discípulus autem ille erat notus pontífici, et introívit cum Jesu in átrium pontíficis. Petrus autem stabat ad óstium foris. Exívit ergo discípulus álius, qui erat notus pontífici, et dixit ostiáriæ: Zaparcie się Piotra, Jezus przed Kajfaszem Męka Pana Naszego Jezusa Chrystusa według Świętego Jana (J 18, 1-40; 19, 1-42) W onym czasie: Wyszedł Jezus z uczniami swoimi za potok Cedron. Był tam ogród, do którego wszedł On i Jego uczniowie. Także i Judasz, który Go wydał, znał to miejsce, bo Jezus i uczniowie Jego często się tam gromadzili. Judasz, otrzymawszy kohortę oraz strażników od arcykapłanów i faryzeuszów, przybył tam z latarniami, pochodniami i bronią. A Jezus wiedząc o wszystkim, co miało na Niego przyjść, wyszedł naprzeciw i rzekł do nich: «Kogo szukacie?» C. Odpowiedzieli Mu: S. «Jezusa z Nazaretu». C. Rzekł do nich Jezus: «Ja jestem». C. Również i Judasz, który Go wydał, stał między nimi. Skoro więc rzekł do nich: «Ja jestem», cofnęli się i upadli na ziemię. Powtórnie ich zapytał: «Kogo szukacie?» C. Oni zaś powiedzieli: S. «Jezusa z Nazaretu». C. Jezus odrzekł: «Powiedziałem wam, że Ja jestem. Jeżeli więc Mnie szukacie, pozwólcie tym odejść!» C. Stało się tak, aby się wypełniło słowo, które wypowiedział: «Nie utraciłem żadnego z tych, których Mi dałeś». Wówczas Szymon Piotr, mając przy sobie miecz, dobył go, uderzył sługę arcykapłana i odciął mu prawe ucho. A słudze było na imię Malchos. Na to rzekł Jezus do Piotra: «Schowaj miecz do pochwy. Czyż nie mam pić kielicha, który Mi podał Ojciec?» C. Wówczas kohorta oraz trybun razem ze strażnikami żydowskimi pojmali Jezusa, związali Go i zaprowadzili najpierw do Annasza. Był on bowiem teściem Kajfasza, który owego roku pełnił urząd arcykapłański. Właśnie Kajfasz poradził Żydom, że warto, aby jeden człowiek zginął za naród. A szedł za Jezusem Szymon Piotr razem z innym uczniem. Uczeń ten był znany arcykapłanowi i dlatego wszedł za Jezusem na dziedziniec arcykapłana, podczas gdy Piotr zatrzymał się przed bramą na zewnątrz. Wszedł więc ów drugi uczeń, znany arcykapłanowi, pomówił

4 et introdúxit Petrum. Dicit ergo Petro ancílla ostiária: S. Numquid et tu ex discípulis es hóminis istíus? C. Dicit ille: S. Non sum. C. Stabant autem servi et minístri ad prunas, quia frigus erat, et calefaciébant se: erat autem cum eis et Petrus stans et calefáciens se. Póntifex ergo interrogávit Jesum de discípulis suis et de doctrína ejus. Respóndit ei Jesus: Ego palam locútus sum mundo: ego semper dócui in synagóga et in templo, quo omnes Judaei convéniunt: et in occúlto locútus sum nihil. Quid me intérrogas? intérroga eos, qui audiérunt, quid locútus sim ipsis: ecce, hi sciunt, quæ díxerim ego. C. Hæc autem cum dixísset, unus assístens ministrórum dedit álapam Jesu, dicens: S. Sic respóndes pontífici? C. Respóndit ei Jesus: Si male locútus sum, testimónium pérhibe de malo: si autem bene, quid me cædis? C. Et misit eum Annas ligátum ad Cáipham pontíficem. Erat autem Simon Petrus stans et calefáciens se. Dixérunt ergo ei: S. Numquid et tu ex discípulis ejus es? C. Negávit ille et dixit: S. Non sum. C. Dicit ei unus ex servis pontíficis, cognátus ejus, cujus abscídit Petrus aurículam: S. Nonne ego te vidi in horto cum illo? C. Iterum ergo negávit Petrus: et statim gallus cantávit. Addúcunt ergo Jesum a Cáipha in prætórium. Erat autem mane: et ipsi non introiérunt in prætórium, ut non contaminaréntur, sed ut manducárent pascha. Exívit ergo Pilátus ad eos foras et dixit: S. Quam accusatiónem affértis advérsus hóminem hunc? C. Respondérunt et dixérunt ei: S. Si non esset hic malefáctor, non tibi tradidissémus eum. C. Dixit ergo eis Pilátus: S. Accípite eum vos, et secúndum legem vestram judicáte eum. C. Dixérunt ergo ei Judaei: S. Nobis non licet interfícere quemquam. C. Ut sermo Jesu implerétur, quem dixit, signíficans, qua morte esset moritúrus. Introívit ergo íterum in prætórium Pilátus, et vocávit Jesum et dixit ei: S. Tu es Rex Judæórum? C. Respóndit Jesus: A temetípso hoc dicis, an álii dixérunt tibi de me? C. Respóndit Pilátus: S. Numquid ego Judaeus sum? Gens Jezus przed Piłatem z odźwierną i wprowadził Piotra do środka. A służąca odźwierna rzekła do Piotra: S. «Czy może i ty jesteś jednym spośród uczniów tego człowieka?» C. On odpowiedział: S. «Nie jestem». C. A ponieważ było zimno, strażnicy i słudzy rozpaliwszy ognisko stali przy nim i grzali się. Wśród nich stał także Piotr i grzał się przy ogniu. Arcykapłan więc zapytał Jezusa o Jego uczniów i o Jego naukę. Jezus mu odpowiedział: «Ja przemawiałem jawnie przed światem. Uczyłem zawsze w synagodze i w świątyni, gdzie się gromadzą wszyscy Żydzi. Potajemnie zaś nie uczyłem niczego. Dlaczego Mnie pytasz? Zapytaj tych, którzy słyszeli, co im mówiłem. Oto oni wiedzą, co powiedziałem». C. Gdy to powiedział, jeden ze sług obok stojących spoliczkował Jezusa, mówiąc: S. «Tak odpowiadasz arcykapłanowi?» C. Odrzekł mu Jezus: «Jeżeli źle powiedziałem, udowodnij, co było złego. A jeżeli dobrze, to dlaczego Mnie bijesz?» C. Następnie Annasz wysłał Go związanego do arcykapłana Kajfasza. A Szymon Piotr stał i grzał się przy ogniu. Powiedzieli wówczas do niego: S. «Czy i ty nie jesteś jednym z Jego uczniów?» C. On zaprzeczył mówiąc: S. «Nie jestem». C. Jeden ze sług arcykapłana, krewny tego, któremu Piotr odciął ucho, rzekł: S. «Czyż nie ciebie widziałem razem z Nim w ogrodzie?» C. Piotr znowu zaprzeczył i natychmiast kogut zapiał. Od Kajfasza zaprowadzili Jezusa do pretorium. A było to wczesnym rankiem. Oni sami jednak nie weszli do pretorium, aby się nie skalać, lecz aby móc spożyć Paschę. Dlatego Piłat wyszedł do nich na zewnątrz i rzekł: S. «Jaką skargę wnosicie przeciwko temu człowiekowi?» C. W odpowiedzi rzekli do niego: S. «Gdyby to nie był złoczyńca, nie wydalibyśmy Go tobie». C. Piłat więc rzekł do nich: S. «Weźcie Go wy i osądźcie według swojego prawa!» C. Odpowiedzieli mu Żydzi: S. «Nam nie wolno nikogo zabić». C. Tak miało się spełnić słowo Jezusa, w którym zapowiedział, jaką śmiercią miał umrzeć. Wtedy powtórnie wszedł Piłat do pretorium, a przywoławszy Jezusa rzekł do Niego: S. «Czy Ty jesteś Królem Żydowskim?» C. Jezus odpowiedział: «Czy to mówisz od siebie, czy

5 tua et pontífices tradidérunt te mihi: quid fecísti? C. Respóndit Jesus: Regnum meum non est de hoc mundo. Si ex hoc mundo esset regnum meum, minístri mei útique decertárent, ut non tráderer Judaeis: nunc autem regnum meum non est hinc. C. Dixit itaque ei Pilátus: S. Ergo Rex es tu? C. Respóndit Jesus: Tu dicis, quia Rex sum ego. Ego in hoc natus sum et ad hoc veni in mundum, ut testimónium perhíbeam veritáti: omnis, qui est ex veritáte, audit vocem meam. C. Dicit ei Pilátus: S. Quid est véritas? C. Et cum hoc dixísset, íterum exívit ad Judaeos, et dicit eis: S. Ego nullam invénio in eo causam. Est autem consuetúdo vobis, ut unum dimíttam vobis in Pascha: vultis ergo dimíttam vobis Regem Judæórum? C. Clamavérunt ergo rursum omnes, dicéntes: S. Non hunc, sed Barábbam. C. Erat autem Barábbas latro. Tunc ergo apprehéndit Pilátus Jesum et flagellávit. Et mílites plecténtes corónam de spinis, imposuérunt cápiti ejus: et veste purpúrea circumdedérunt eum. Et veniébant ad eum, et dicébant: S. Ave, Rex Judæórum. C. Et dabant ei álapas. Exívit ergo íterum Pilátus foras et dicit eis: S. Ecce, addúco vobis eum foras, ut cognoscátis, quia nullam invénio in eo causam. C. Exívit ergo Jesus portans corónam spíneam et purpúreum vestiméntum. Et dicit eis: S. Ecce homo. C. Cum ergo vidíssent eum pontífices et minístri, clamábant, dicéntes: S. Crucifíge, crucifíge eum. C. Dicit eis Pilátus: S. Accípite eum vos et crucifígite: ego enim non invénio in eo causam. C. Respondérunt ei Judaei: S. Nos legem habémus, et secúndum legem debet mori, quia Fílium Dei se fecit. C. Cum ergo audísset Pilátus hunc sermónem, magis tímuit. Et ingréssus est prætórium íterum: et dixit ad Jesum: S. Unde es tu? C. Jesus autem respónsum non dedit ei. Dicit ergo ei Pilátus: S. Mihi non lóqueris? nescis, quia potestátem hábeo crucifígere te, et potestátem hábeo dimíttere te? C. Respóndit Jesus: Non habéres potestátem advérsum me ullam, nisi tibi datum esset désuper. Proptérea, qui me trádidit tibi, majus peccátum habet. C. Et exínde quærébat Pilátus dimíttere eum. Judaei autem clamábant dicéntes: S. Si hunc dimíttis, non es amícus Caesaris. Omnis enim, qui se regem facit, contradícit też inni powiedzieli ci o Mnie?» C. Piłat odparł: S. «Czy ja jestem Żydem? Naród Twój i arcykapłani wydali mi Ciebie. Coś uczynił?» C. Odpowiedział Jezus: «Królestwo moje nie jest z tego świata. Gdyby królestwo moje było z tego świata, słudzy moi biliby się, abym nie został wydany Żydom. Teraz zaś królestwo moje nie jest stąd». C. Piłat zatem powiedział do Niego: S. «A więc jesteś królem?» C. Odpowiedział Jezus: «Tak, jestem królem. Ja się na to narodziłem i na to przyszedłem na świat, aby dać świadectwo prawdzie. Każdy, kto jest z prawdy, słucha mojego głosu». C. Rzekł do Niego Piłat: S. «Cóż to jest prawda?» C. To powiedziawszy wyszedł powtórnie do Żydów i rzekł do nich: S. «Ja nie znajduję w Nim żadnej winy. Jest zaś u was zwyczaj, że na Paschę uwalniam wam jednego więźnia. Czy zatem chcecie, abym wam uwolnił Króla Żydowskiego?» C. Oni zaś powtórnie zawołali: S. «Nie tego, lecz Barabasza!» C. A Barabasz był zbrodniarzem. Wówczas Piłat wziął Jezusa i kazał Go ubiczować. A żołnierze uplótłszy koronę z cierni, włożyli Mu ją na głowę i okryli Go płaszczem purpurowym. Potem podchodzili do Niego i mówili: S. «Witaj, Królu Żydowski!» C. I policzkowali Go. A Piłat ponownie wyszedł na zewnątrz i przemówił do nich: S. «Oto wyprowadzam Go do was na zewnątrz, abyście poznali, że ja nie znajduję w Nim żadnej winy». C. Jezus więc wyszedł na zewnątrz, w koronie cierniowej i płaszczu purpurowym. Piłat rzekł do nich: S. «Oto Człowiek». C. Gdy Go ujrzeli arcykapłani i słudzy, zawołali: S. «Ukrzyżuj! Ukrzyżuj!» C. Rzekł do nich Piłat: S. «Weźcie Go i sami ukrzyżujcie! Ja bowiem nie znajduję w Nim winy». C. Odpowiedzieli mu Żydzi: S. «My mamy Prawo, a według Prawa powinien On umrzeć, bo sam siebie uczynił Synem Bożym». C. Gdy Piłat usłyszał te słowa, uląkł się jeszcze bardziej. Wszedł znów do pretorium i zapytał Jezusa: S. «Skąd Ty jesteś?» C. Jezus jednak nie dał mu odpowiedzi. Rzekł więc Piłat do Niego: S. «Nie chcesz mówić ze mną? Czy nie wiesz, że mam władzę uwolnić Ciebie i mam władzą Ciebie ukrzyżować?» C. Jezus odpowiedział: «Nie miałbyś żadnej władzy nade Mną, gdyby ci jej nie dano z góry. Dlatego większy grzech ma ten, który Mnie wydał

6 Caesari. C. Pilátus autem cum audísset hos sermónes, addúxit foras Jesum, et sedit pro tribunáli, in loco, qui dícitur Lithóstrotos, hebráice autem Gábbatha. Erat autem Parascéve Paschæ, hora quasi sexta, et dicit Judaeis: S. Ecce Rex vester. C. Illi autem clamábant: S. Tolle, tolle, crucifíge eum. C. Dicit eis Pilátus: S. Regem vestrum crucifígam? C. Respondérunt pontífices: S. Non habémus regem nisi Caesarem. C. Tunc ergo trádidit eis illum, ut crucifigerétur. Suscepérunt autem Jesum et eduxérunt. Et bájulans sibi Crucem, exívit in eum, qui dícitur Calváriæ, locum, hebráice autem Gólgotha: ubi crucifixérunt eum, et cum eo alios duos, hinc et hinc, médium autem Jesum. Scripsit autem et títulum Pilátus: et pósuit super crucem. Erat autem scriptum: Jesus Nazarénus, Rex Judæórum. Hunc ergo títulum multi Judæórum legérunt, quia prope civitátem erat locus, ubi crucifíxus est Jesus. Et erat scriptum hebráice, græce et latíne. Dicébant ergo Piláto pontífices Judæórum: S. Noli scríbere Rex Judæórum, sed quia ipse dixit: Rex sum Judæórum. C. Respóndit Pilátus: S. Quod scripsi, scripsi. C. Mílites ergo cum crucifixíssent eum, acceperunt vestimenta ejus et fecérunt quátuor partes: unicuique míliti partem, et túnicam. Erat autem túnica inconsútilis, désuper contéxta per totum. Dixérunt ergo ad ínvicem: S. Non scindámus eam, sed sortiámur de illa, cujus sit. C. Ut Scriptúra implerétur, dicens: Partíti sunt vestiménta mea sibi: et in vestem meam misérunt sortem. Et mílites quidem hæc fecérunt. Stabant autem juxta Crucem Jesu Mater ejus et soror Matris ejus, María Cléophæ, e María Magdaléne. Cum vidísset ergo Jesus Matrem et discípulum stantem, quem diligébat, dicit Matri suæ: Múlier, ecce fílius tuus. Deinde dicit discípulo: Ecce mater tua. C. Et ex illa hora accépit eam discípulus in sua. Ukrzyżowanie tobie». C. Odtąd Piłat usiłował Go uwolnić. Żydzi jednak zawołali: S. «Jeżeli Go uwolnisz, nie jesteś przyjacielem Cezara. Każdy, kto się czyni królem, sprzeciwia się Cezarowi». C. Gdy więc Piłat usłyszał te słowa, wyprowadził Jezusa na zewnątrz i zasiadł na trybunale, na miejscu zwanym Lithostrotos, po hebrajsku Gabbata. Był to dzień Przygotowania Paschy, około godziny szóstej. I rzekł do Żydów: S. «Oto król wasz!» C. A oni krzyczeli: S. «Precz! Precz! Ukrzyżuj Go!» C. Piłat rzekł do nich: S. «Czyż króla waszego mam ukrzyżować?» C. Odpowiedzieli arcykapłani: S. «Poza Cezarem nie mamy króla». C. Wtedy więc wydał Go im, aby Go ukrzyżowano. Zabrali zatem Jezusa. A On sam dźwigając krzyż wyszedł na miejsce zwane Miejscem Czaszki, które po hebrajsku nazywa się Golgota. Tam Go ukrzyżowano, a z Nim dwóch innych, z jednej i drugiej strony, pośrodku zaś Jezusa. Wypisał też Piłat tytuł winy i kazał go umieścić na krzyżu. A było napisane: «Jezus Nazarejczyk, Król Żydowski». Ten napis czytało wielu Żydów, ponieważ miejsce, gdzie ukrzyżowano Jezusa, było blisko miasta. A było napisane w języku hebrajskim, łacińskim i greckim. Arcykapłani żydowscy mówili do Piłata: S. «Nie pisz: Król Żydowski, ale że On powiedział: Jestem Królem Żydowskim». C. Odparł Piłat: S. «Com napisał, napisałem». C. Żołnierze zaś, gdy ukrzyżowali Jezusa, wzięli Jego szaty i podzielili na cztery części, dla każdego żołnierza po części; wzięli także tunikę. Tunika zaś nie była szyta, ale cała tkana od góry do dołu. Mówili więc między sobą: S. «Nie rozdzierajmy jej, ale rzućmy o nią losy, do kogo ma należeć». C. Tak miały się wypełnić słowa Pisma: Podzielili między siebie szaty, a los rzucili o moją suknię. To właśnie uczynili żołnierze. A obok krzyża Jezusowego stały: Matka Jego i siostra Matki Jego, Maria, żona Kleofasa, i Maria Magdalena. Kiedy więc Jezus ujrzał Matkę i stojącego obok Niej ucznia, którego miłował, rzekł do Matki: «Niewiasto, oto syn Twój». C. Następnie rzekł do ucznia: «Oto Matka twoja». C. I od tej godziny uczeń wziął Ją do siebie. Śmierć Chrystusa na krzyżu Póstea sciens Jesus, quia ómnia consummáta Potem Jezus świadom, że już wszystko się

7 sunt, ut consummarétur Scriptúra, dokonało, aby się wypełniło Pismo, rzekł: dixit: Sítio. C. Vas ergo erat pósitum acéto plenum. Illi autem spóngiam plenam acéto, hyssópo circumponéntes, obtulérunt ori ejus. «Pragnę». C. Stało tam naczynie pełne octu. Nałożono więc na hizop gąbkę pełną octu i do ust Mu podano. A gdy Jezus skosztował Cum ergo accepísset Jesus acétum, dixit: octu, rzekł: «Wykonało się!» Consummátum est. C. Et inclináte cápite trádidit spíritum. (hic genuflectitur et pausatur aliquantulum) Judaei ergo quóniam Parascéve erat, ut non remanérent in cruce córpora sábbato erat enim magnus dies ille sábbati, rogavérunt Pilátum, ut frangeréntur eórum C. I skłoniwszy głowę oddał ducha. (wszyscy klękają i modlą się w milczeniu) Ponieważ był to dzień Przygotowania, aby zatem ciała nie pozostawały na krzyżu w szabat ów bowiem dzień szabatu był wielkim świętem Żydzi prosili Piłata, aby ukrzyżowanym połamano crura et tolleréntur. Venérunt ergo mílites: golenie i usunięto ich ciała. Przyszli więc et primi quidem fregérunt crura et alteríus, qui crucifíxus est cum eo. Ad Jesum autem żołnierze i połamali golenie tak pierwszemu, jak i drugiemu, którzy z Nim byli ukrzyżowani. cum veníssent, ut vidérunt eum jam mórtuum, Lecz gdy podeszli do Jezusa non fregérunt ejus crura, sed unus mílitum láncea latus ejus apéruit, et contínuo exívit sanguis et aqua. Et qui vidit, testimónium i zobaczyli, że już umarł, nie łamali Mu goleni, tylko jeden z żołnierzy włócznią przebił Mu bok i natychmiast wypłynęła krew i woda. perhíbuit: et verum est testimónium ejus. Zaświadczył to ten, który widział, Et ille scit, quia vera dicit: ut et vos credátis. Facta sunt enim hæc, ut Scriptúra implerétur: Os non comminuétis ex eo. Et íterum ália a świadectwo jego jest prawdziwe. On wie, że mówi prawdę, abyście i wy wierzyli. Stało się to bowiem, aby się wypełniło Pismo: Kość jego Scriptúra dicit: Vidébunt in quem nie będzie złamana. I znowu na innym miejscu transfixérunt. mówi Pismo: Będą patrzeć na Tego, którego przebili. Tutaj odmawia się Munda cor, formuje się procesja do Ewangelii i w jej tonie śpiewa się poniższy akapit. Post hæc autem rogávit Pilátum Joseph ab Arimathaea eo quod esset discípulus Jesu, occúltus autem propter metum Judæórum, ut tólleret corpus Jesu. Et permísit Pilátus. Venit ergo et tulit corpus Jesu. Venit autem et Nicodémus, qui vénerat ad Jesum nocte primum, ferens mixtúram myrrhæ et áloes, quasi libras centum. Accepérunt ergo corpus Jesu, et ligavérunt illud línteis cum aromátibus, sicut mos est Judaeis sepelíre. Erat autem in loco, ubi crucifíxus est, hortus: et in horto monuméntum novum, in quo nondum quisquam pósitus erat. Ibi ergo propter Parascéven Judæórum, quia juxta erat monuméntum, posuérunt Jesum. Złożenie Jezusa do grobu Potem Józef z Arymatei, który był uczniem Jezusa, lecz ukrytym z obawy przed Żydami, poprosił Piłata, aby mógł zabrać ciało Jezusa. A Piłat zezwolił. Poszedł więc i zabrał Jego ciało. Przybył również i Nikodem, ten, który po raz pierwszy przyszedł do Jezusa w nocy, i przyniósł około stu funtów mieszaniny mirry i aloesu. Zabrali więc ciało Jezusa i obwiązali je w płótna razem z wonnościami, stosownie do żydowskiego sposobu grzebania. A na miejscu, gdzie Go ukrzyżowano, był ogród, w ogrodzie zaś nowy grób, w którym jeszcze nie złożono nikogo. Tam to więc, ze względu na żydowski dzień Przygotowania, złożono Jezusa, bo grób znajdował się w pobliżu. Tutaj mówi się kazanie. Po nim następuje uroczysta Modlitwa Wiernych. I. Orémus, dilectíssimi nobis, pro Ecclésia sancta Dei: ut eam Deus et Dóminus noster pacificáre, adunáre, et custodíre dignétur toto orbe terrárum: subjíciens ei principátus et potestátes: detque nobis quietam 1. Módlmy się, najmilsi, za święty Kościół Boży, aby Bóg i Pan nasz raczył go darzyć pokojem i jednością oraz strzec go na całym okręgu ziemi, poddając mu mocarstwa i władze, a nam dozwolił wieść życie ciche

8 et tranquíllam vitam degentibus, glorificáre Deum, Patrem omnipoténtem. Orémus. D. Flectámus génua. S. Leváte. Omnípotens sempitérne Deus, qui glóriam tuam ómnibus in Christo géntibus revelásti: custódi ópera misericórdiæ tuæ; ut Ecclésia tua, toto orbe diffúsa, stábili fide in confessióne tui nóminis persevéret. Per eundem Dóminum nostrum.. Amen. II. Orémus et pro beatíssimo Papa nostro Francisco, ut Deus et Dóminus noster, qui elégit eum in órdine episcopátus, salvum atque incólumem custódiat Ecclésiæ suæ sanctæ, ad regéndum pópulum sanctum Dei. Orémus. D. Flectámus génua. S. Leváte. Deus, cujus judício univérsa fundántur: réspice propítius ad preces nostras, et electum nobis Antístitem tua pietáte consérva; ut christiána plebs, quæ te gubernátur auctóre, sub tanto Pontífice, credulitátis suæ méritis augeátur. Per Dóminum nostrum.. Amen. III. Orémus et pro ómnibus Epíscopis, Presbýteris, Diacónibus, Subdiacónibus, Acólythis, Exorcístis, Lectóribus, Ostiáriis, Confessóribus, Virgínibus, Víduis: et pro omni pópulo sancto Dei. Orémus. D. Flectámus génua. S. Leváte. Deus, cujus Spíritu totum corpus Ecclésiæ sanctificátur et régitur: exáudi nos pro univérsis ordínibus supplicántes; ut, grátiæ tuæ múnere, ab ómnibus tibi grádibus fidéliter serviátur. Per Dóminum nostrum in unitate ejusdem Spiritus Sancti Deus.. Amen. IV. Orémus et pro catechúmenis nostris: ut Deus et Dóminus noster adapériat aures præcordiórum ipsórum januámque misericordiæ; ut, per lavácrum regeneratiónis accépta remissióne ómnium peccatórum, i spokojne oraz chwalić Boga Ojca wszechmogącego. Módlmy się. Diakon. Klęknijmy. Subdiakon. Powstańcie. Wszechmogący, wieczny Boże, Tyś w Chrystusie objawił Swoją chwałę wszystkim narodom; strzeż dzieła miłosierdzia Twego, aby Kościół Twój rozszerzony na cały świat, trwał z niewzruszoną wiarą w wyznawaniu Twojego imienia. Przez tegoż Pana. Amen. 2. Módlmy się również za naszego Ojca Świętego Franciszka, aby Bóg i Pan nasz, który go wybrał do sprawowania władzy biskupiej, zachował go w zdrowiu i bezpieczeństwie dla Swojego Kościoła Świętego, aby rządził świętym Ludem Bożym. Módlmy się. Dk. Klęknijmy. Sdk. Powstańcie. Wszechmogący, wieczny Boże, na Twoich postanowieniach wszystko się opiera. Wejrzyj łaskawie na prośby nasze i w Twojej dobroci racz zachować wybranego dla nas Pasterza, a lud chrześcijański, który od Ciebie otrzymuje przewodników, nich pod zwierzchnictwem takiego Pasterza wzrasta w zasługach swojej wiary. Przez Pana. Amen. 3. Módlmy się także za wszystkich biskupów, kapłanów, diakonów, subdiakonów, akolitów, egzorcystów, lektorów, ostiariuszy, wyznawców, dziewice i wdowy oraz za cały święty lud Boży. Módlmy się. Dk. Klęknijmy. Sdk. Powstańcie. Wszechmogący wieczny Boże, Duch Twój uświęca całe Mistyczne Ciało Kościoła i rządzi nim; wysłuchaj korne błagania nasze na wiernych wszystkich stanów, aby za łaską Twoją wszyscy wiernie Tobie służyli. Przez Pana w jedności tegoż Ducha Świętego. Amen. 4. Módlmy się także za naszych katechumenów: Niech Bóg i Pan nasz otworzy wnętrza ich serc i bramy Swojego miłosierdzia, aby otrzymawszy odpuszczenie grzechów przez kąpiel odrodzenia, złączyli się z nami w Chrystusie Jezusie, Panu

9 et ipsi inveniántur in Christo Jesu, Dómino nostro. Orémus. D. Flectámus génua. S. Leváte. Omnípotens sempitérne Deus, qui Ecclésiam tuam nova semper prole fecúndas: auge fidem et intellectum catechúmenis nostris; ut, renáti fonte baptismátis, adoptiónis tuæ fíliis aggregéntur. Per Dóminum nostrum.. Amen. V. Orémus, dilectíssimi nobis, Deum Patrem omnipoténtem, ut cunctis mundum purget erróribus: morbos áuferat: famem depéllat: apériat cárceres: víncula dissólvat: peregrinántibus réditum: infirmántibus sanitátem: navigántibus portum salútis indúlgeat. Orémus. D. Flectámus génua. S. Leváte. Omnípotens sempitérne Deus, mæstórum consolátio, laborántium fortitúdo: pervéniant ad te preces de quacúmque tribulatióne clamántium; ut omnes sibi in necessitátibus suis misericórdiam tuam gáudeant affuísse. Per Dóminum nostrum.. Amen. VI. Orémus et pro hæréticis et schismáticis: ut Deus et Dóminus noster éruat eos ab erróribus univérsis; et ad sanctam matrem Ecclésiam Cathólicam atque Apostólicam revocáre dignétur. Orémus. D. Flectámus génua. S. Leváte. Omnípotens sempitérne Deus, qui salvas omnes, et néminem vis períre: réspice ad ánimas diabólica fraude decéptas; ut, omni hærética pravitáte depósita, errántium corda resipíscant, et ad veritátis tuæ rédeant unitátem. Per Dóminum nostrum.. Amen. VII. Oremus et pro Iudaeis. Ut Deus et Dominus noster illuminet corda eorum, ut agnoscant Iesum Christum salvatorem omnium hominum. Orémus. D. Flectámus génua. S. Leváte. naszym. Módlmy się. Dk. Klęknijmy. Sdk. Powstańcie. Wszechmogący, wieczny Boże, Ty ciągle ubogacasz Twój Kościół nowym potomstwem; pomnóż wiarę i zrozumienie u naszych katechumenów, aby odrodzeni w wodzie Chrztu Świętego zostali zaliczeni w poczet Twoich przybranych dzieci. Przez Pana. Amen. 5. Módlmy się, najmilsi, do Boga Ojca wszechmogącego, aby oczyścił świat z wszelkich błędów, odwrócił choroby, oddalił głód, otworzył więzienia, rozerwał kajdany, raczył dać szczęśliwy powrót podróżującym i zdrowie żyjącym, a żeglujących doprowadził do bezpiecznej przystani. Módlmy się. Dk. Klęknijmy. Sdk. Powstańcie. Wszechmogący, wieczny Boże, pociecho strapionych i mocy cierpiących, niechaj dojdą do Ciebie prośby tych, którzy w jakimkolwiek utrapieniu wołają do Ciebie, aby wszyscy mogli się radować, że doznali w swoich potrzebach Twego miłosierdzia. Przez Pana. Amen. 6. Módlmy się także za heretyków i schizmatyków, aby Bóg i Pan nasz wyzwolił ich z wszelkich błędów i raczył z powrotem przywieść do świętej Matki, Kościoła Powszechnego i Apostolskiego. Módlmy się. Dk. Klęknijmy. Sdk. Powstańcie. Wszechmogący, wieczny Boże, Ty wszystkich zbawiasz i nie chcesz, aby ktokolwiek zginął; wejrzyj na dusze zwiedzone przez podstęp szatana; niech serca błądzących opamiętają się i porzuciwszy heretyckie błędy, powrócą do jedności Twojej wiary. Przez Pana. Amen. 7. Módlmy się także za Żydów. Aby Bóg i Pan nasz oświecił ich serca, by poznali Jezusa Chrystusa, Zbawiciela wszystkich ludzi. Módlmy się. Dk. Klęknijmy. Sdk. Powstańcie.

10 Omnipotens sempiterne Deus, qui vis ut omnes homines salvi fiant et ad agnitionem veritatis veniant, concede propitius, ut plenitudine gentium in Ecclesiam tuam intrante omnis Israël salvus fiat. Per Dominum nostrum.. Amen. Wszechmogący, wieczny Boże, który chcesz, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy, spraw łaskawie, aby kiedy pełnia ludów wejdzie do Twojego Kościoła, cały Izrael został zbawiony. Przez Pana. Amen. VIII. Orémus et pro pagánis: ut Deus omnípotens áuferat iniquitátem a córdibus 8. Módlmy się także za pogan: Niech Bóg wszechmogący usunie nieprawość z ich serc, eórum; ut, relíctis idólis suis, convertántur aby porzucili swoje idole i nawrócili ad Deum vivum et verum, et únicum Fílium się do Boga żywego i prawdziwego ejus Jesum Christum, Deum et Dóminum nostrum. Orémus. D. Flectámus génua. S. Leváte. Omnípotens sempitérne Deus, qui non mortem oraz do Jedynego Syna Jezusa Chrystusa, Boga i Pana naszego. Módlmy się. Dk. Klęknijmy. Sdk. Powstańcie. Wszechmogący, wieczny Boże, Ty zawsze peccatórum, sed vitam semper inquíris: zabiegasz o życie grzeszników, a nie o ich súscipe propítius oratiónem nostram, et líbera śmierć; przyjmij łaskawie naszą modlitwę eos ab idolórum cultúra; et ággrega Ecclésiæ i wyzwól pogan od bałwochwalstwa, tuæ sanctæ, ad laudem et glóriam nóminis tui. a przyłącz ich do Twego świętego Kościoła Per Dóminum nostrum.. Amen. na cześć i chwałę Twojego imienia. Przez Pana. Amen. Po Modlitwie Wiernych asysta zdejmuje ornaty i staje u stóp ołtarza po stronie Lekcji. Diakon zdejmuje krucyfiks z ołtarza i podaje go celebransowi. Gdy krzyż jest przenoszony, wszyscy klęczą. Celebrans odsłania wierzch krzyża i intonuje. Ecce lígnum, a lewici się do niego dołączają. Wszyscy odpowiadają. Veníte. Następnie wchodzi na drugi stopień ołtarza, odsłania i śpiewa wyżej Ecce. W końcu, stojąc przed środkiem ołtarza, okrywa cały krzyż i trzeci raz jeszcze wyżej intonuje Ecce.. Ecce lígnum Crúcis * in quo sálus múndi pepéndit.. Veníte, adorémus.. Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło Zbawienie świata.. Pójdźmy z pokłonem. Krzyż kładzie się na poduszce przed głównym ołtarzem. Asysta zdejmuje buty i trzykrotnie klęka przed krzyżem, a następnie go całuje. Po niej wszyscy podchodzą parami do krzyża i całują go. W tym czasie chór śpiewa Improperia, częściowo lub w całości, zależnie od liczby adorujących. Celebrans je odmawia w ławce razem z lewitami. Celebrans:. Pópule meus, quid feci tibi? Aut in quo contristávi te? Respónde mihi.. Quia edúxi te de terra Ægýpti: parásti Crucem Salvatóri tuo. Diaconus:. Agios o Theós. Subdiaconus:. Sanctus Deus. D:. Agios ischyrós. S:. Sanctus fortis. D:. Agios athánatos, eléison imas. S:. Sanctus immortális, miserére nobis. C:. Quia edúxi te per desértum quadragínta annis, et manna cibávi te, et introdúxi te in terram satis bonam: parásti Crucem Salvatóri. Ludu mój, ludu, cóżem ci uczynił lub czym cię zasmuciłem, odpowiedz mi.. Czy dlatego, że cię wyprowadziłem z ziemi egipskiej, zgotowałeś krzyż Zbawcy swemu.. Święty Boże.. Święty Boże.. Święty mocny.. Święty mocny.. Święty nieśmiertelny, zmiłuj się nad nami.. Święty nieśmiertelny, zmiłuj się nad nami.. Czyż dlatego, że cię na pustyni przez czterdzieści lat prowadziłem, nakarmiłem manną i wprowadziłem do ziemi doskonałej,

11 tuo. C:. Quid ultra débui fácere tibi, et non feci? Ego quidem plantávi te víneam meam speciosíssimam: et tu facta es mihi nimis amára: acéto namque sitim meam potásti: et láncea perforásti latus Salvatóri tuo. C:. Ego propter te flagellávi Ægýptum cum primogénitis suis: et tu me flagellátum tradidísti. D & S:. Pópule meus, quid feci tibi? Aut in quo contristávi te? Respónde mihi. C:. Ego edúxi te de Ægýpto, demérso Pharaóne in Mare Rubrum: et tu me tradidísti princípibus sacerdótum. przygotowałeś krzyż Zbawcy swemu. I powtarza się. Agios o Théos.. Sanctus Deus. etc. I powtarza się. Agios o Théos. etc. D & S:. Pópule meus C:. Ego ante te apérui mare: et tu aperuísti láncea latus meum. D & S:. Pópule meus C:. Ego ante te præívi in colúmna nubis: et tu me duxísti ad prætórium Piláti. D & S:. Pópule meus C:. Ego te pavi manna per desértum: et tu me cecidísti álapis et flagéllis. D & S:. Pópule meus C:. Ego te potávi aqua salútis de petra: et tu me potásti felle et acéto. D & S:. Pópule meus C:. Ego propter te Chananæórum reges percússi: et tu percussísti arúndine caput meum. D & S:. Pópule meus C:. Ego dedi tibi sceptrum regale: et tu dedísti capiti meo spíneam coronam. D & S:. Pópule meus C:. Ego te exaltávi magna virtúte: et tu me suspendísti in patíbulo Crucis. D & S:. Pópule meus C:. Crucem tuam adorámus, Dómine: et sanctam resurrectiónem tuam laudámus et glorificámus: ecce enim, propter lignum venit gaudium in univérso mundo. Ps. 66, 2. Deus misereátur nostri et benedícat nobis: D & S:. Illúminet vultum suum super nos et misereátur nostri. C:. Crucem tuam adorámus, Dómine: et sanctam resurrectiónem tuam laudámus et glorificámus: ecce enim, propter lignum venit gáudium in univérso mundo.. Co więcej uczynić mogłem dla ciebie, a nie uczyniłem? Zasadziłem cię jako najpiękniejszą z winnic moich, a ty bardzo gorzkim mi się stałeś; bo gdym był spragniony, octem mnie napoiłeś i włócznią przebodłeś bok Zbawcy swemu.. Z miłości do ciebie karałem Egipt z pierworodnymi jego, a ty mnie po ubiczowaniu na śmierć wydałeś.. Ludu mój, ludu, cóżem ci uczynił lub czym cię zasmuciłem, odpowiedz mi.. Wyprowadziłem cię z Egiptu i zatopiłem Faraona w Morzu Czerwonym, a ty wydałeś mnie książętom kapłanów.. Otworzyłem ci przejście w morzu, a tyś włócznią bok mi otworzył.. Jam ciebie prowadził w obłoku, a tyś mnie zaprowadził do pretorium Piłata.. Żywiłem cię manną na pustyni, a tyś mi twarz zranił policzkowaniem i biczami.. Poiłem ciebie wodą tryskającą ze skały, a tyś mnie napoił żółcią i octem.. Dla ciebie pobiłem królów chananejskich, a tyś mnie trzciną bił po głowie.. Dałem ci berło królewskie, a tyś mi włożył na głowę koronę cierniową.. Wywyższyłem cię mocą wielką, a tyś mnie zawiesił na szubienicy krzyża.. Wielbimy Krzyż Twój, Panie: chwalimy i wysławiamy Twoje święte Zmartwychwstanie: przez to drzewo bowiem przyszła radość na cały świat. Ps 67 (66), 2 Niech Bóg się zmiłuje nad nami i nam błogosławi.. Niech nam ukaże pogodne oblicze i zmiłuje się nad nami.. Wielbimy Krzyż Twój, Panie: chwalimy i wysławiamy Twoje święte Zmartwychwstanie: przez to drzewo bowiem przyszła radość na cały świat.

12 D & S:. Crux fidélis, inter omnes arbor una nóbilis: nulla silva talem profert fronde, flore, gérmine. * Dulce lignum dulces clavos, dulce pondus sústinet. C:. Pange, lingua, gloriósi láuream certáminis, et super Crucis trophǽo dic triúmphum nóbilem: quáliter Redémptor orbis immolátus vícerit. D & S:. Crux fidélis, inter omnes arbor una nóbilis: nulla silva talem profert fronde, flore, gérmine. C:. De paréntis protoplásti fraude Factor cóndolens, quando pomi noxiális in necem morsu ruit: ipse lignum tunc notávit, damna ligni ut sólveret. D & S:. Dulce lignum dulces clavos, dulce pondus sústinet ciężar dźwigasz nam. C:. Hoc opus nostræ salútis ordo depopóscerat: multifórmis proditóris ars ut artem fálleret: et medélam ferret inde, hostis unde lǽserat. D & S:. Crux fidélis C:. Quando venit ergo sacri plenitúdo témporis, missus est ab arce Patris Natus, orbis Cónditor: atque ventre virgináli carne amíctus pródiit. C:. Vagit Infans inter arcta cónditus præsépia: membra pannis involúta Virgo Mater álligat: et Dei manus pedésque stricta cingit fáscia. C:. Lustra sex qui jam perégit, tempus implens córporis, sponte líbera Redémptor passióni déditus, Agnus in Crucis levátur immolándus stípite. C:. Felle potus ecce languet: spina, clavi, láncea mite corpus perforárunt, unda manat et cruor: terra, pontus, astra, mundus, quo lavántur flúmine! D & S:. Dulce lignum D & S:. Crux fidélis D & S:. Dulce lignum D & S:. Crux fidélis. Krzyżu wierny, ty jedyny pośród wszystkich słyniesz drzew: W żadnym lesie się nie znajdzie pień podobny, owoc, kwiat. * Słodkie drzewo, słodkie gwoździe, słodki ciężar dźwigasz nam.. Niechaj język nasz wysławia krwawy i zacięty bój. Niechaj wielki znak triumfu szlachetnego: święty Krzyż: Jak w ofierze Zbawca świata, przez śmierć swoją przemógł śmierć.. Krzyżu wierny, ty jedyny pośród wszystkich słyniesz drzew: W żadnym lesie się nie znajdzie pień podobny, owoc, kwiat.. Jako Stwórca się zlitował widząc Pierwszych Ludzi grzech. Śmiercionośny owoc jedli i wnet przyszła na nich śmierć. Sam już wtedy postanowił szkodę drzewa, Drzewem znieść.. Słodkie drzewo, słodkie gwoździe, słodki. Tego bowiem plan wymagał, którym zbawił ludzki ród. By przemyślnym rad sposobem wywieść w pole zdrajcy spryt. I to samo zrobić lekiem, co dla zguby użył wróg.. Gdy więc już z wyroków niebios dojrzał w pełni święty czas; Pan, Stworzyciel rzeczy, zstąpił z domu Ojca na ten świat. I w dziewiczym łonie przybrał Ciało ludzkie, Boży Syn.. Kwili cicho słabe Dziecię położone w twardy żłób. Matka i Dziewica członku pieluszkami tuli Mu. I przewija ciasno płótnem rączki, ciało aż do stóp.. Żył na ziemi w ciele Swoim jeszcze trzy dziesiątki lat. Na świat przyszedł z wolnej woli, aby męką zbawić nas. Na wysoki Krzyż ofiary, jak Baranek, dał się wznieść.. Mdleje, żółcią napojony, ciało święte pełne ran. Ciernie, gwoździe, włócznię wbito; z boku spływa woda, krew. Te potoki zdolne obmyć ziemię, morze, niebo, świat. C:. Flecte ramos, arbor alta, tensa laxa. Drzewo wielkie, skłoń konary, zwolnij víscera, et rigor lentéscat ille, quem dedit prężne włókna twe. A szorstkość swą natívitas: et supérni membra Regis tende miti stípite. przyrodzoną teraz już na czułość zmień. By na tobie miękko rozpiął członki swe Najwyższy Król. D & S:. Dulce lignum C:. Sola digna tu fuísti ferre mundi. Tyś jedyne godne było dźwigać światu okup

13 víctimam: atque portum præparáre arca mundo náufrago: quam sacer cruor perúnxit, fusus Agni córpore. D & S:. Crux fidélis win. Arką jesteś dla rozbitków, zanim wieczny znajdą port. Drzewo zewsząd poświęcone przez Baranka boską krew. C:. Sempitérna sit beátæ Trinitáti glória:. Niech przyjmie szczęśliwa Trójca æqua Patri Filióque; par decus Paráclito: wiekuistej chwały hymn: Ojciec, Syn Uníus Triníque nomen laudet univérsitas. Amen. i Duch Najświętszy w równej mierze godzien czci, Imię Trójcy i Jedności niechaj wielbi cały świat. Amen. D & S:. Dulce lignum Po Adoracji odprawia się Mszę Uprzednio Poświęconych Darów. W dzień krwawej ofiary Chrystusa Kościół powstrzymuje się od odprawiania ofiary bezkrwawej. Dzisiejszą Mszę odprawia się z Hostii konsekrowanej w Wielki Czwartek. Asysta formuje procesję i wyrusza do ciemnicy po kielich z Hostią. Wszyscy klękają. Podczas procesji z Najświętszym Sakramentem do ołtarza śpiewa się hymn Vexilla Regis. Vexilla Regis prodeunt; Fulget crucis mysterium, Qua vita mortem pertulit, Et morte vitam protulit. Quae vulnerata lanceae Mucrone diro, criminum Ut nos lavaret sordibus, Manavit unda et sanguine. Impleta sunt quae concinit David fideli carmine, Dicendo nationibus: Regnavit a ligno Deus. Arbor decora et fulgida, Ornata regis purpura, Electa digno stipite Tam sancta membra tangere. Beata, cujus brachiis Pretium pependit saeculi, Statera facta corporis, Tulitque praedam tartari. O Crux, ave, spes única, Hoc Passionis tempore, Piis adáuge grátiam, Reísque dele crímina. Te, fons salutis, Trinitas, Collaudet omnis spiritus: Quibus crucis victoriam Largiris, adde praemium. Amen. Sztandary Króla wznoszą się: Tajemny krzyża błyszczy trzon, Kędy poniosło życie śmierć, Zdobywszy życie przez swój zgon. Zranione przez okrutny spiż Oszczepu, aby brud i zło Grzechu z nas obmyć, życie to Spłynęło wodą razem z krwią. Więc się spełniło, o czym już W pieśni swej Dawid wieścić mógł, Narodom ogłaszając wszem: Z krzyża królować będzie Bóg. O smukłe, święte drzewo ty, Zdobne w szkarłatną Króla krew; By członków świętych tknąć swym pniem, Wybrane godnie z wszystkich drzew. Szczęsne, że na ramionach twych Na okup świata zawisł Trup, Któremuś wagą stało się, By z paszczy piekieł wyrwać łup. Krzyżu, nadziejo jedna, bądź Błogosławiony w męki czas Pobożnym łask przymnożyć racz I wytęp zbrodnie w winnych nas. Trójco, zbawienia w Tobie zdrój; Niechaj Cię duch uwielbia nasz: Komu w zwycięstwie krzyża dział Temu nagrodę także dasz. Amen.

14 Hostię wyjmuje się z kielicha i kładzie na humerale. Subdiakon w milczeniu zalewa kielich winem i wodą. Kapłan okadza Dary mówiąc: Incénsum istud, a te benedictum, ascéndat ad te, Dómine: et descéndat super nos misericórdia tua. To kadzidło, któreś pobłogosławił, niech się wzniesie ku Tobie, Panie, a na nas niech zstąpi miłosierdzie Twoje. Gdy okadza ołtarz, odmawia psalm: Dirigátur, Dómine, orátio mea, sicut incénsum in conspéctu tuo: elevátio mánuum meárum sacrifícium vespertínum. Pone, Dómine, custódiam ori meo, et óstium circumstántiæ lábiis meis: ut non declínet cor meum in verba malítiæ, ad excusándas excusatiónes in peccátis. (Ps 141 [140], 2-4) Niech moja modlitwa będzie stale przed Tobą jak kadzidło; wzniesienie rąk moich jak ofiara wieczorna! Postaw, Panie, straż moim ustom i wartę przy bramie warg moich! Mojego serca nie skłaniaj do złego słowa, do popełniania czynów niegodziwych. Gdy przekazuje kadzielnicę diakonowi, mówi: Accéndat in nobis Dóminus ignem sui amoris, et flammam ætérnæ cantátis. Amen. Niech Pan zapali w nas ogień swej miłości i płomień wiecznego ukochania. Amen. Nikt nie jest okadzany. Kapłan schodzi ze stopni ołtarza po stronie Lekcji i następuje Lavabo. Potem powraca i odmawia modlitwę nad Darami: In spiritu humilitátis et in ánimo contríto suscipiámur a te, Dómine: et sic fiat sacrifícium nostrum in conspéctu tuo hódie, ut pláceat tibi, Dómine Deus. Oráte, fratres, ut meum ac vestrum sacrifícium acceptábile fiat apud Deum Patrem omnipoténtem. (non respondetur) Przyjmij nas, Panie, którzy stajemy przed Tobą w duchu pokory i z sercem skruszonym, a ofiara nasza tak niech się dzisiaj dokona przed obliczem Twoim, aby się podobała Tobie, Panie Boże. Módlcie się, bracia, aby moją i waszą ofiarę przyjął Bóg Ojciec wszechmogący. (nie odpowiada się) Wszyscy powstają. Orémus: Præcéptis salutáribus móniti, et divína institutione formáti, audémus dícere: Pater noster, qui es in coelis: Sanctificétur nomen tuum: Advéniat regnum tuum: Fiat volúntas tua, sicut in cælo, et in terra. Panem nostrum cotidiánum da nobis hódie: Et dimítte nobis débita nostra, sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris. Et ne nos indúcas in tentationem.. Sed líbera nos a malo.. Amen. Líbera nos, quǽsumus, Dómine, ab ómnibus malis, prætéritis, præséntibus et futúris: et intercedénte beáta et gloriósa semper Módlmy się. Wezwani zbawiennym nakazem i oświeceni pouczeniem Bożym ośmielamy się mówić: Ojcze nasz, któryś jest w niebie: święć się Imię Twoje, przyjdź królestwo Twoje, bądź wola Twoja jako w niebie tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom. I nie wódź nas na pokuszenie.. Ale nas zbaw ode złego.. Amen. Wybaw nas, prosimy Cię, Panie od wszelkiego zła przeszłego, teraźniejszego i przyszłego, a za przyczyną Najświętszej i chwalebnej

15 Vírgine Dei Genetríce María, cum beátis Apóstolis tuis Petro et Paulo, atque Andréa, et ómnibus Sanctis, da propítius pacem in diébus nostris: ut, ope misericórdiæ tuæ adjúti, et a peccáto simus semper líberi et ab omni perturbatióne secúri. Per eúndem Dóminum nostrum Jesum Christum, Fílium tuum: Qui tecum.. Amen. zawsze Dziewicy Bogarodzicy Maryi, świętych Apostołów Twoich Piotra i Pawła oraz Andrzeja i wszystkich Świętych, użycz nam miłościwie pokoju za dni naszych, miłosierdzie zaś Twoje niechaj nas wspomoże, abyśmy zawsze byli wolni od grzechu i bezpieczni od wszelkiego zamętu. Przez tegoż Pana. Amen. Wszyscy klękają. Kapłan podnosi Najświętszy Sakrament i ukazuje Go ludowi. Następnie łamie Go na trzy części, a jedną z nich wrzuca do kielicha z winem, tak jak zwykle na Mszy Świętej. Później odmawia po cichu modlitwę przed Komunią, Dómine, non sum dignus i spożywa Hostię, popijając Ją winem z Partykułą. Percéptio Córporis tui, Dómine Jesu Christe, quod ego indígnus súmere præsúmo, non mihi provéniat in judícium et condemnatiónem: sed pro tua pietáte prosit mihi ad tutaméntum mentis et córporis, et ad medélam percipiéndam: Qui vivis et regnas cum Deo Patre in unitáte Spíritus Sancti Deus, per ómnia saecula sæculórum. Amen. Panem coeléstem accípiam, et nomen Dómini invocábo. Dómine, non sum dignus, ut intres sub tectum meum: sed tantum dic verbo, et sanábitur ánima mea. (ter) Corpus Dómini nostri Jesu Christi custódiat ánimam meam in vitam ætérnam. Amen. Quod ore súmpsimus, Dómine, pura mente capiámus: et de múnere temporáli fiat nobis remédium sempitérnum. Panie Jezu Chryste, przyjęcie Ciała Twego, które ja niegodny ośmielam się spożyć, niech mi nie wyjdzie na sąd i potępienie, ale z miłościwej dobroci Twojej niech będzie dla mnie ochroną duszy i ciała oraz skutecznym lekarstwem: Który żyjesz i królujesz z Bogiem Ojcem w jedności Ducha Świętego Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen. Przyjmę chleb z nieba i wzywać będę imienia Pańskiego. Panie, nie jestem godzien, abyś wszedł do przybytku mego, ale powiedz tylko słowo, a będzie uzdrowiona dusza moja. (trzy razy) Ciało Pana naszego Jezusa Chrystusa niech strzeże duszy mojej na żywot wieczny. Amen. Cośmy ustami spożyli, daj, Panie, czystą przyjąć duszą, a ten dar doczesny niech się nam stanie lekarstwem na wieczność. Msza Uprzednio Poświęconych Darów kończy się. Kapłan z asystą schodzą w milczeniu do zakrystii. Tam zdejmują czarne szaty, powracają do prezbiterium i odmawiają odpowiednio zmienione nieszpory z Wielkiego Czwartku, po których obnaża się ołtarz. NIESZPORY Pater noster Ave Maria (secreto) 1 Ant. Cálicem * salutáris accípiam, et nomen Dómini invocábo. Ps. 115 Crédidi, propter quod locútus sum; * égo autem humiliátus sum nimis. Ego díxi in excéssu méo: * Omnis hómo méndax. Quid retríbuam Dómino * pro ómnibus Ojcze nasz Zdrowaś Maryjo (po cichu) 1 Ant. Podniosę kielich Zbawienia i wezwę imienia Pańskiego. Ps. 115 (Wulgata) Ufałem, nawet gdy mówiłem: * Jestem w wielkim ucisku. Powiedziałem w swym przygnębieniu: * Każdy człowiek kłamie! Cóż oddam Panu * za wszystko, co mi