Podsumowanie. Systemy operacyjne Podsumowanie 1. Klasyfikacja ze względu na sposób przetwarzania

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Podsumowanie. Systemy operacyjne Podsumowanie 1. Klasyfikacja ze względu na sposób przetwarzania"

Transkrypt

1 Podsumowanie 1. Klasyfikacja systemów operacyjnych 2. Zadania systemu operacyjnego 3. Zarządzanie zasobami systemu komputerowego 4. Zasoby zarządzane przez system operacyjny 5. Struktura systemów operacyjnych Systemy operacyjne Podsumowanie 1 Klasyfikacja ze względu na sposób przetwarzania Systemy przetwarzania bezpośredniego (ang. on-line processing systems) systemy interakcyjne występuje bezpośrednia interakcja pomiędzy użytkownikiem a systemem, wykonywanie zadania użytkownika rozpoczyna się zaraz po przedłożeniu. Systemy przetwarzania pośredniego (ang. off-line processing systems) systemy wsadowe występuje istotna, nieznana zwłoka czasowa między przedłożeniem zadania a rozpoczęciem jego wykonywania, niemożliwa jest ingerencja użytkownika w wykonywanie zadania. Systemy operacyjne Podsumowanie 2 1

2 Klas. ze względu na liczbę wykonywanych zadań Systemy jednozadaniowe niedopuszczalne jest rozpoczęcie wykonywania następnego zadania użytkownika przed zakończeniem poprzedniego. Systemy wielozadaniowe dopuszczalne jest istnienie jednocześnie wielu zadań (procesów), którym kolejno przydzielany jest procesor. Zwolnienie procesora następuje w wyniku żądania przydziału dodatkowego zasobu, zainicjowaniu operacji wejścia-wyjścia, przekroczenia ustalonego limitu czasu (kwantu czasu) systemy z podziałem czasu (ang. time-sharing systems). Systemy operacyjne Podsumowanie 3 Klasyfikacja ze względu na liczbę użytkowników Systemy dla jednego użytkownika zasoby systemu przeznaczone są dla jednego użytkownika (np. w przypadku komputerów osobistych), nie ma mechanizmów autoryzacji dostępu, a mechanizmy ochrony informacji są ograniczone. Systemy wielodostępne z zasobów systemu może korzystać wielu użytkowników, a system gwarantuje ochronę informacji przed niepowołaną ingerencją. Systemy operacyjne Podsumowanie 4 2

3 Inne rodzaje systemów operacyjnych Systemy czasu rzeczywistego (ang. real-time systems) umożliwiają zarządzenie zasobami w celu realizacji przetwarzania w określonych ramach czasowych (przed tzw. linią krytyczną (ang. deadline). Systemy sieciowe i rozproszone (ang. network and distributed systems) umożliwiają zarządzanie zbiorem rozproszonych jednostek przetwarzających, czyli zbiorem jednostek (komputerów), które są zintegrowane siecią i nie współdzielą fizycznie zasobów. Systemy operacyjne Podsumowanie 5 Zadania systemu operacyjnego Zarządzanie podstawowymi zasobami systemu komputerowego (procesorem, pamięcią, itp.) Sterowanie urządzeniami wejścia-wyjścia Udostępnianie systemu plików Obsługa podstawowej klasy błędów Udostępnianie środowiska do wykonywania programów użytkownika mechanizm ładowania i uruchamiani programów mechanizmy synchronizacji i komunikacji proc. Definicja interfejsu użytkownika Systemy operacyjne Podsumowanie 6 3

4 Zarządzanie zasobami systemu komputerowego Przydział zasobów Synchronizacja dostępu do zasobów Ochrona i autoryzacja dostępu do zasobów Odzyskiwanie zasobów Rozliczanie gromadzenie danych o wykorzystaniu zasobów Systemy operacyjne Podsumowanie 7 Zasoby zarządzane przez system operacyjny Procesor przydział czasu procesora Pamięć alokacja przestrzeni adresowej dla procesów i jądra transformacja adresów realizacja wymiany Urządzenia zewnętrzne sterownie urządz. pamięci masowej, drukar., skaner. itp. alokacja przestrzeni dyskowej Informacja (system plików) organizacja i udostępnianie informacji ochrona i autoryzacja dostępu do informacji Systemy operacyjne Podsumowanie 8 4

5 Ogólna struktura systemu operacyjnego interpreter poleceń programy systemowe Jądro systemu operacyjnego Sprzęt Systemy operacyjne Podsumowanie 9 Elementy składowe (jądra) systemu operacyjnego Moduł zarządzania procesami Moduł zarządzania pamięcią operacyjną Podsystem wejścia-wyjścia Moduł zarządzania pamięcią pomocniczą Moduł zarządzania plikami Interfejs sieciowy Podsystem ochrony Interpreter poleceń (?) Systemy operacyjne Podsumowanie 10 5

6 Moduł zarządzania procesami Tworzenie i usuwanie procesów Wstrzymywanie i wznawianie procesów (przełączanie kontekstu) Planowanie przydziału procesora (szeregowanie procesów) oraz planowanie wymiany procesów Dostarczanie mechanizmów synchronizacji i komunikacji procesów Dostarczanie mechanizmów obsługi zakleszczeń (ang. deadlock) Systemy operacyjne Podsumowanie 11 Moduł zarządzania pamięcią operacyjną Przydzielanie i zwalnianie obszarów pamięci głównej Utrzymywanie informacji o zajętości pamięci i stanie zajętych obszarów pamięci (prawa dostępu, właściciel itp.) Realizacja wymiany procesów Realizacja wymiany stron w przypadku wirtualizacji Systemy operacyjne Podsumowanie 12 6

7 Podsystem wejściawyjścia Synchronizacja żądań realizacji operacji wejścia-wyjścia Zarządzanie realizacją operacji wejścia-wyjścia Zarządzanie pamięcią przeznaczoną na potrzeby obsługi urządzeń zewnętrznych buforowanie zarządzanie pamięcią podręczną spooling (simultaneous peripheral operation on-line jednoczesna, bezpośrednia praca urządzeń) Zapewnianie dostępności modułów sterujących urządzeń (programów obsługi, ang. device drivers) Udostępnianie ogólnego interfejsu do modułów sterujących urządzeń Systemy operacyjne Podsumowanie 13 Mod. zarządzania pamięcią pomocniczą (dyskiem) Zarządzanie obszarami wolnymi Przydzielanie przestrzeni dyskowej Planowanie dostępu do dysku Systemy operacyjne Podsumowanie 14 7

8 Moduł zarządzania plikami Tworzenie i usuwanie plików Tworzenie i usuwanie katalogów Dostarczanie elementarnych operacji manipulowania zawartością plików (zapis, odczyt, usuwanie zawartości) Dostarczanie elementarnych operacji do manipulowania katalogami Odwzorowanie plików na obszary pamięci pomocniczej Składowanie plików na trwałych nośnikach Systemy operacyjne Podsumowanie 15 Podsystem ochrony Utrzymywanie praw dostępu Kontrola praw przy dostępie do zasobów Udostępnianie mechanizmu zmian praw dostępu Autoryzacja (ang. authorisation) i uwierzytelnianie (ang. authentication) użytkownika Systemy operacyjne Podsumowanie 16 8

9 Interpreter poleceń Pobieranie poleceń od użytkownika Interpretowanie poleceń Wykonywanie poleceń Przekazywanie użytkownikowi wyników wykonania poleceń, informacji o problemach lub błędach Systemy operacyjne Podsumowanie 17 Struktura systemu operacyjnego Struktura monolityczna Struktura klient-serwer Struktura oparta na mikrojądrze Hierarchia procesów Hierarchia funkcji Maszyna wirtualna Podejście obiektowe Systemy operacyjne Podsumowanie 18 9

10 Struktura monolityczna Moduły jądra systemu działają jako jeden proces a sterowanie przekazywane jest pomiędzy nimi poprzez wywoływanie procedur lub rozgałęzienia w programie. Program użytkownika często traktowany jest jak podprogram wywoływany przez system. Systemy operacyjne Podsumowanie 19 Struktura klient-serwer Poszczególne usługi systemu są wyodrębnione w postaci oddzielnych procesów (serwerów), działających w trybie użytkownika. W celu skorzystania z usługi proces (klient) przekazuje żądanie i oczekuje na odpowiedź od serwera po zrealizowaniu. Zadaniem jądra jest zapewnienie mechanizmów komunikacji pomiędzy klientami i serwerami. Systemy operacyjne Podsumowanie 20 10

11 Struktura oparta na mikrojądrze Mikrojądro tworzy tzw. wirtualny procesor, udostępniając mechanizm zarządzania przestrzenią adresową, szeregowania zadań oraz komunikacji i synchronizacji pomiędzy zadaniami. Poszczególne moduły stanowią osobne procesy, komunikujące się pomiędzy sobą i udostępniające sobie wzajemnie odpowiednie usługi. Systemy operacyjne Podsumowanie 21 Hierarchia procesów Podejście również oparte na mikrojądrze, w którym wzajemne interakcje pomiędzy procesami są ograniczone poprzez umieszczenie procesów na odpowiednich poziomach w hierarchii. Procesy z wyższych poziomów w hierarchii mogą korzystać z usług procesów, znajdujących się na tym samym lub niższym poziomie. Systemy operacyjne Podsumowanie 22 11

12 Przykład hierarchii procesów moduł zarządzania procesami moduł zarządzania plikami moduł zarządzania pamięcią podsystem wej-wyj Systemy operacyjne Podsumowanie 23 Hierarchia funkcji Modyfikacja podejścia z hierarchią procesów, w którym procesy ściśle ze sobą współpracujące łączone są w jedną całość i dostarczają zbioru funkcji dla warstw wyższych. Systemy operacyjne Podsumowanie 24 12

13 Przykład hierarchii funkcji zarządzanie informacją (system plików) zarządzanie urządzeniami zewnętrznymi zarządzanie procesami (warst. wyż.) zarządzanie pamięcią zarządzanie procesami (warstwa niższa) maszyna podstawowa Systemy operacyjne Podsumowanie 25 Ewolucja struktur struktura monolityczna hierarchia funkcji UNIX na poziomie projektu odseparowana sprzętowo Windows 2000 hierarchia procesów mikrojądro Systemy operacyjne Podsumowanie 26 13

14 Maszyna wirtualna Ideą maszyny wirtualnej jest utworzenie logicznego komputera udostępniającego w odpowiedni sposób fizyczne zasoby maszyny podstawowej. Komputer logiczny z punktu widzenie oprogramowania aplikacyjnego (czasami również systemowego) zachowuje się tak, jak jego fizyczny odpowiednik. Systemy operacyjne Podsumowanie 27 Realizacja koncepcji maszyny wirtualnej IBM VM/370 powielenie zasobów w taki sposób, że każda maszyna logiczna jest kopią maszyny fizycznej. Java VM stworzenie niezależnej sprzętowo warstwy oprogramowania, zdolnej do interpretacji tzw. bytecode w celu ułatwienie przenoszenie kodu binarnego. Wirtualny tryb 8086 podejście w systemach Windows (wspomagane sprzętowo przez procesor Intel Pentium) polegające na udostępnieniu logicznego komputera zgodnego z architekturą Intel Systemy operacyjne Podsumowanie 28 14

15 Podejście obiektowe Poszczególne usługi modułów systemu udostępniane są poprzez obiekty, które składają się z identyfikatora i zbioru dopuszczalnych operacji. Obiekty są ze sobą powiązane, w taki sposób, że obiekt korzystający z usług innych obiektów utrzymuje listę identyfikatorów tych obiektów wraz z dopuszczalnymi operacjami na nich. Systemy operacyjne Podsumowanie 29 Komunikacja pomiędzy modułami (1) Wywołanie podprogramu komunikacja synchroniczna możliwość sformalizowania opisu interakcji (struktury przekazywanych informacji) Przekazanie komunikatu możliwość realizacji komunikacji asynchronicznej problem weryfikacji struktury przekazywanych informacji Systemy operacyjne Podsumowanie 30 15

16 Komunikacja pomiędzy modułami (2) Asynchroniczne wywołanie podprogramu brak ograniczeń efektywnościowych wynikających z komunikacji synchronicznej, możliwość sformalizowania opisu interakcji, przykład zastosowania: opóźnione oraz asynchroniczne wywołanie procedury w systemie Windows Systemy operacyjne Podsumowanie 31 usługi usługi systemowe usługi systemowe systemowe podsystem plików buf. pamięci podręcznej blok Struktura tradycyjnego systemu UNIX biblioteki aplikacje aplikacje użytkownika aplikacje użytkownika użytkownika interfejs wywołań systemowych znak podsystem sterowania procesami komunikacja między proc. szeregowanie zarządzanie pamięcią tryb użytkownika tryb jądra sterowniki urządzeń sprzęt Systemy operacyjne Podsumowanie 32 16

17 Struktura Windows 2000 usługi usługi systemowe usługi systemowe systemowe aplikacje aplikacje użytkownika aplikacje użytkownika użytkownika podsystemy podsystemy środowiskowe podsystemy środowiskowe środowiskowe układ wykonawczy NTDLL.DLL interfejs układu wykonawczego zarządcy (procesów, pamięci itp.) mikrojądro sterowniki urządzeń HAL sprzęt tryb użytkownika tryb jądra Systemy operacyjne Podsumowanie 33 Obraz procesu w systemie Unix Kontekst poziomu użytkownika program Kontekst rejestru rejestry procesora Kontekst poziomu systemu dane o procesie w strukturach jądra Systemy operacyjne Podsumowanie 34 17

18 Kontekst poziomu użytkownika Tekst (kod) wykonywanego programu zbiór rozkazów maszynowych Dane wykonywanego programu Stos użytkownika adresy powrotów, argumenty podprogramów, zmienne lokalne Pamięć współdzielona obszar pamięci do wymiany informacji z innymi procesami Systemy operacyjne Podsumowanie 35 Kontekst rejestru Licznik rozkazów Rejestr stanu procesora Wskaźnik stosu Rejestry ogólnego przeznaczenia Systemy operacyjne Podsumowanie 36 18

19 Kontekst poziomu jądra Zawartość wpisu w tablicy procesów (proc) U-obszar dane o procesie, istotne w trakcie przetwarzania w jego kontekście (user) Tablica obszarów pamięci definicja odwzorowania adresów logicznych na fizyczne wraz z prawami dostępu do odwzorowywanych obszarów pamięci Stos jądra ramka stosu na potrzeby procedur jądra, wykonywanych w kontekście danego procesu Systemy operacyjne Podsumowanie 37 Wpis w tablicy procesów (1) Wskaźniki do U-obszaru oraz poszczególnych sekcji programu w pamięci, Rozmiar procesu Bieżący stan procesu Identyfikator uprawnień Identyfikatory procesu Deskryptor zdarzenia, na którego wystąpienie oczekuje proces (tzw. kanał uśpienia) Powiązania z innymi procesami (rodzicem, rodzeństwem, potomkiem) Systemy operacyjne Podsumowanie 38 19

20 Wpis w tablicy procesów (2) Priorytet procesu Tablica otrzymanych sygnałów Maski sygnałów Mechanizmy zegarowe do pomiaru czasu wykonywania procesu i wykorzystania zasobów jądra p_link wskaźnik do następnego procesu w kolejce Stan pamięci Systemy operacyjne Podsumowanie 39 U-obszar (1) Wskaźnik na wpis dla danego procesu w tablicy procesów Rzeczywisty oraz obowiązujący identyfikator użytkownika i grupy Argumenty/wyniki wywołania funkcji systemowej Podprogramy obsługi sygnałów Informacje z nagłówka programu Systemy operacyjne Podsumowanie 40 20

21 U-obszar (2) Tablica deskryptorów otwartych plików Wskaźniki do v-węzłów katalogu bieżącego oraz terminala sterującego. Statystyki dotyczące wykorzystania zasobów. Systemy operacyjne Podsumowanie 41 Przejścia między stanami procesu w systemie Unix wykonywany w trybie użyt. wywłaszczony zombi wykonywany w trybie jądra utworzony gotowy w pamięci gotowy poza pamięcią uśpiony w pamięci uśpiony poza pamięcią Systemy operacyjne Podsumowanie 42 21

22 Kontekst procesu w systemie Linux kontekst planowania (wyłączne atrybuty każdego proc.) kopia stanu rejestrów priorytet stan sygnały oczekujące na reakcję stos jądra rozliczanie tablica otwartych plików kontekst systemu plików (bieżący katalog, korzeń) tablica procedur obsługi sygnałów kontekst pamięci wirtualnej Systemy operacyjne Podsumowanie 43 Przejścia między stanami procesu w systemie Linux zatrzymany zombi wykonywany gotowy nieprzerywalny utworzony przerywalny Systemy operacyjne Podsumowanie 44 22

23 Zarządzanie pamięcią w systemie Unix Zarządzanie pamięcią na potrzeby procesów w trybie użytkownika opiera się na stronicowaniu. Zarządzanie pamięcią na potrzeby jądra polega na wykorzystaniu algorytmu buddy (bloków bliźniaczych). Zarządzanie to realizowane jest przez tzw. alokator pamięci jądra. Systemy operacyjne Podsumowanie 45 Struktury danych na potrzeby stronicowania Tablica stron osobna dla każdego procesu Deskryptor bloku dysku tablica opisująca kopię każdej strony procesu w obszarze wymiany Tablica opisu ramki opisuje każdą ramkę pamięci fizycznej Tablica wymiany osobna dla każdego urządzenia wymiany. Każda strona urządzenia ma w niej swój wpis. Systemy operacyjne Podsumowanie 46 23

24 Wymiana stron w systemie Unix Sprowadzanie odbywa się na żądanie. Do usuwania stron wykorzystywany jest algorytm zegarowy dwuwskazówkowy. Wskazówka przednia (wiodąca) przebiega listę ramek i zeruje bit odniesienia. Wskazówka tylna (zamykająca) wskazuje stronę, która dołączana jest do listu stron do usunięcie, jeśli bit odniesienia jest wyzerowany. Algorytm usuwania determinowany jest przez: tempo przeglądania liczba stron na sekundę, rozsunięcie wskazówek wyprzedzenie czasowe wskazówki przedniej w stosunku do tylnej. Systemy operacyjne Podsumowanie 47 Wymiana stron w systemie Linux Stronicowanie jest 3-poziomowe (katalog stron, pośredni katalog stron, tablica stron). Sprowadzanie odbywa się na żądanie, chociaż występuje funkcja systemowa do udzielania z wyprzedzeniem wskazówki odnośnie przyszłego zapotrzebowania na strony (patrz alg. FDPA). Do usuwania stron wykorzystywany jest 8-bitowy licznik użycia strony, zwiększany, gdy strona jest używana, a zmniejszany, gdy nie ma śladów jej użycia. Usuwane są strony z najmniejszą wartością tego licznika. Systemy operacyjne Podsumowanie 48 24

25 Układ przestrzeni adres. w systemie Windows GB prywatna część procesu tablica stron 4 GB Systemy operacyjne Podsumowanie 49 Obraz procesu w systemie Windows 2000 (1) 64KB (0 FFFF) obszar niedostępny 2GB 192 KB (1000 7FFEFFFF) przestrzeń adresowa procesu 4KB (7FFDE000 7FFDEFFF) blok środowiska wątku dla pierwszego wątku 4KB (7FFDF000 7FFDFFFF) blok środowiska procesu Systemy operacyjne Podsumowanie 50 25

26 Obraz procesu w systemie Windows 2000 (2) 4KB (7FFE0000 7FFE0FFF) współużytkowana strona danych użytkownika 60KB (7FFE1000 7FFEFFFF) obszar niedostępny 64KB (7FFF0000 7FFFFFFF) obszar niedostępny Systemy operacyjne Podsumowanie 51 Obiekt procesu identyfikator procesu deskryptor zabezpieczeń priorytet podstawowy domyślna rodzina procesorów limity zasobowe limit czasu przetwarzania licznik operacji wejścia-wyjścia porty obsługi wyjątków stan procesu w chwili zakończenia Systemy operacyjne Podsumowanie 52 26

27 Obiekt wątku identyfikator wątku deskryptor wątku opis stanu przetwarzania priorytet dynamiczny rodzina procesorów wątku czas przetwarzania wątku... stan wątku w chwili zakończenia Systemy operacyjne Podsumowanie 53 Stany wątku Gotowy zdolny do wykonania Rezerwowy (ang. standby) oczekujący na zwolnienie procesora Wykonywany w trakcie działania Oczekujący oczekiwanie na zdarzenie Faza przejściowa gotowość do działania przy braku niektórych zasobów Zakończony oczekiwanie na usunięcie Systemy operacyjne Podsumowanie 54 27

28 Przejścia między stanami wątku wykonywany rezerwowy zakończony gotowy oczekujący faza przejściowa Systemy operacyjne Podsumowanie 55 Zarządzanie pamięcią w systemie Windows 2000 (1) Zarządzanie pamięcią opiera się na stronicowaniu. 32-bitowy adres logiczny składa się z: indeksu katalogu stron (PDE) 10 bitów indeksu tabeli stron (PTE) 10 bitów indeksu bajtów 12 bitów rozmiar strony 4KB. Systemy operacyjne Podsumowanie 56 28

29 Zarządzanie pamięcią w systemie Windows 2000 (2) Każdemu procesowi przydzielana jest liczba ramek w zakresie od pewnego minimum do maksimum (początkowo jest to 30, ale liczba ta zmienia się w zależności od częstości generowania błędów strony) Algorytm wymiany oparty jest na zbiorze roboczym W przypadku wystąpienia błędu strony ramka ofiara wybierana jest zgodnie z algorytmem drugiej szansy. Algorytm sprowadzania wykorzystuje wstępne stronicowanie. Systemy operacyjne Podsumowanie 57 Struktury danych na potrzeby stronicowania Katalog stron Tablica stron Tablica stron pliku stronicowania opis strony w pliku stronicowania Baza ramek stron informacje o wszystkich ramkach, na potrzeby zarządcy VM Systemy operacyjne Podsumowanie 58 29

30 Szeregowanie w UNIX SVR4 Stosowane jest szeregowanie priorytetowe, przy czym wyróżnia się trzy klasy zadań: procesy czasu rzeczywistego (priorytet ), procesy w trybie jądra (priorytet 60 99), procesy z podziałem czasu (priorytet 0 59). Priorytety są zmienne, z zachowaniem zakresu dla danej klasy. Systemy operacyjne Podsumowanie 59 Szeregowanie w systemie Linux Stosowane jest szeregowanie priorytetowe, przy czym wyróżnia się trzy klasy zadań: procesy/wątki czasu rzeczywistego szeregowane zgodnie ze strategią FIFO, procesy/wątki czasu rzeczywistego szeregowane rotacyjnie, pozostałem procesy/wątki. Priorytety są zmienne, z zachowaniem zakresu dla danej klasy. Systemy operacyjne Podsumowanie 60 30

31 Szeregowanie w Windows 2000 Stosowane jest szeregowanie priorytetowe (wątków), przy czy są dwa pasma priorytetu (dwie klasy wątków) z 16 poziomami priorytetu w każdym paśmie: pasmo czasu rzeczywistego (priorytet w tej klasie nie ulega zmianie), pasmo zmiennych priorytetów. Priorytet wątków czasu rzeczywistego jest wyższy niż priorytet wątków w paśmie zmiennych priorytetów. Systemy operacyjne Podsumowanie 61 31

Podsumowanie. Klasyfikacja ze względu na. liczbę użytkowników. Klasyfikacja ze względu na. Inne rodzaje systemów operacyjnych. sposób przetwarzania

Podsumowanie. Klasyfikacja ze względu na. liczbę użytkowników. Klasyfikacja ze względu na. Inne rodzaje systemów operacyjnych. sposób przetwarzania Podsumowanie 1. Klasyfikacja systemów operacyjnych 2. Zadania systemu operacyjnego 3. Zarządzanie zasobami systemu komputerowego 4. Zasoby zarządzane przez system operacyjny 5. Struktura systemów operacyjnych

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie. Klasyfikacja ze względu na sposób przetwarzania. Klas. ze względu na liczbę wykonywanych zadań

Podsumowanie. Klasyfikacja ze względu na sposób przetwarzania. Klas. ze względu na liczbę wykonywanych zadań Podsumowanie 1. Klasyfikacja systemów operacyjnych 2. Zadania systemu operacyjnego 3. Zarządzanie zasobami systemu komputerowego 4. Zasoby zarządzane przez system operacyjny 5. Struktura systemów operacyjnych

Bardziej szczegółowo

Definicja systemu operacyjnego (1) Definicja systemu operacyjnego (2) Miejsce systemu operacyjnego w architekturze systemu komputerowego

Definicja systemu operacyjnego (1) Definicja systemu operacyjnego (2) Miejsce systemu operacyjnego w architekturze systemu komputerowego Systemy operacyjne wprowadzenie 1 Definicja systemu operacyjnego (1) Definicja systemu operacyjnego (2) System operacyjny jest zbiorem ręcznych i automatycznych procedur, które pozwalają grupie osób na

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie. Dariusz Wawrzyniak. Miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego w oprogramowaniu komputera

Wprowadzenie. Dariusz Wawrzyniak. Miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego w oprogramowaniu komputera Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Definicja, miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego Klasyfikacja systemów operacyjnych Zasada działania systemu operacyjnego (2) Definicja systemu operacyjnego (1) Miejsce,

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie. Dariusz Wawrzyniak. Miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego w oprogramowaniu komputera

Wprowadzenie. Dariusz Wawrzyniak. Miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego w oprogramowaniu komputera Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Definicja, miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego Klasyfikacja systemów operacyjnych Zasada działania systemu operacyjnego (2) Miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. Wprowadzenie. Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak

Systemy operacyjne. Wprowadzenie. Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Wprowadzenie Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Definicja, miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego Klasyfikacja systemów operacyjnych Zasada działania systemu operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Podstawy informatyki. Izabela Szczęch. Politechnika Poznańska

Podstawy informatyki. Izabela Szczęch. Politechnika Poznańska Podstawy informatyki Izabela Szczęch Politechnika Poznańska SYSTEMY OPERACYJNE 2 Plan wykładu Definicja, miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego w oprogramowaniu komputera Klasyfikacja systemów operacyjnych

Bardziej szczegółowo

dr inż. Konrad Sobolewski Politechnika Warszawska Informatyka 1

dr inż. Konrad Sobolewski Politechnika Warszawska Informatyka 1 dr inż. Konrad Sobolewski Politechnika Warszawska Informatyka 1 Cel wykładu Definicja, miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego Klasyfikacja systemów operacyjnych Zasada działanie systemu operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. wykład dr Marcin Czarnota laboratorium mgr Radosław Maj

Systemy operacyjne. wykład dr Marcin Czarnota laboratorium mgr Radosław Maj Systemy operacyjne wykład dr Marcin Czarnota laboratorium mgr Radosław Maj Plan wykładów 1. Wprowadzenie, 2. Procesy, wątki i zasoby, 3. Planowanie przydziału procesora, 4. Zarządzanie pamięcią operacyjną,

Bardziej szczegółowo

System operacyjny wstęp

System operacyjny wstęp System operacyjny wstęp Definicja 1. System operacyjny jest zbiorem ręcznych i automatycznych procedur, które pozwalają grupie osób na efektywne współdzielenie urządzeń maszyny cyfrowej. Per Brinch Hansen

Bardziej szczegółowo

Działanie systemu operacyjnego

Działanie systemu operacyjnego Działanie systemu operacyjnego Budowa systemu komputerowego Jednostka centralna Sterownik dysku Sterownik drukarki Sterownik sieci Szyna systemowa (magistrala danych) Sterownik pamięci operacyjnej Pamięć

Bardziej szczegółowo

Działanie systemu operacyjnego

Działanie systemu operacyjnego Budowa systemu komputerowego Działanie systemu operacyjnego Jednostka centralna dysku Szyna systemowa (magistrala danych) drukarki pamięci operacyjnej I NIC sieci Pamięć operacyjna Przerwania Przerwania

Bardziej szczegółowo

Działanie systemu operacyjnego

Działanie systemu operacyjnego Budowa systemu komputerowego Działanie systemu operacyjnego Jednostka centralna dysku Szyna systemowa (magistrala danych) drukarki pamięci operacyjnej sieci Pamięć operacyjna Przerwania Przerwania Przerwanie

Bardziej szczegółowo

Podstawy Informatyki Systemy operacyjne

Podstawy Informatyki Systemy operacyjne Podstawy Informatyki alina.momot@polsl.pl http://zti.polsl.pl/amomot/pi Plan wykładu 1 Definicje systemu operacyjnego Zadania systemu operacyjnego Klasyfikacja systemów operacyjnych 2 Zasoby systemu komputerowego

Bardziej szczegółowo

Podstawy informatyki. System operacyjny. dr inż. Adam Klimowicz

Podstawy informatyki. System operacyjny. dr inż. Adam Klimowicz Podstawy informatyki System operacyjny dr inż. Adam Klimowicz System operacyjny OS (ang. Operating System) Program komputerowy bądź zbiór programów, który zarządza udostępnianiem zasobów komputera aplikacjom.

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do systemów operacyjnych

Wprowadzenie do systemów operacyjnych SOE - Systemy Operacyjne Wykład 1 Wprowadzenie do systemów operacyjnych dr inż. Andrzej Wielgus Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki WEiTI PW System komputerowy Podstawowe pojęcia System operacyjny

Bardziej szczegółowo

Działanie systemu operacyjnego

Działanie systemu operacyjnego Działanie systemu operacyjnego Budowa systemu komputerowego I NIC Jednostka centralna Sterownik dysku Sterownik drukarki Sterownik sieci Szyna systemowa (magistrala danych) Sterownik pamięci operacyjnej

Bardziej szczegółowo

4. Procesy pojęcia podstawowe

4. Procesy pojęcia podstawowe 4. Procesy pojęcia podstawowe 4.1 Czym jest proces? Proces jest czymś innym niż program. Program jest zapisem algorytmu wraz ze strukturami danych na których algorytm ten operuje. Algorytm zapisany bywa

Bardziej szczegółowo

SOE Systemy Operacyjne Wykład 8 Pamięć wirtualna dr inż. Andrzej Wielgus

SOE Systemy Operacyjne Wykład 8 Pamięć wirtualna dr inż. Andrzej Wielgus SOE Systemy Operacyjne Wykład 8 Pamięć wirtualna dr inż. Andrzej Wielgus Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki WEiTI PW Pamięć wirtualna Stronicowanie na żądanie większość współczesnych systemów

Bardziej szczegółowo

Urządzenia wejścia-wyjścia

Urządzenia wejścia-wyjścia Urządzenia wejścia-wyjścia Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Klasyfikacja urządzeń wejścia-wyjścia Struktura mechanizmu wejścia-wyjścia (sprzętu i oprogramowania) Interakcja

Bardziej szczegółowo

Procesy, wątki i zasoby

Procesy, wątki i zasoby Procesy, wątki i zasoby Koncepcja procesu i zasobu, Obsługa procesów i zasobów, Cykl zmian stanów procesu i kolejkowanie, Klasyfikacja zasobów, Wątki, Procesy i wątki we współczesnych systemach operacyjnych.

Bardziej szczegółowo

4. Procesy pojęcia podstawowe

4. Procesy pojęcia podstawowe 4. Procesy pojęcia podstawowe 4.1 Czym jest proces? Proces jest czymś innym niż program. Program jest zapisem algorytmu wraz ze strukturami danych na których algorytm ten operuje. Algorytm zapisany bywa

Bardziej szczegółowo

Jądro systemu operacyjnego

Jądro systemu operacyjnego Jądro systemu operacyjnego Jądro (ang. kernel) jest to podstawowa część systemu operacyjnego, która jest odpowiedzialna za wszystkie jego zadania. Zapewnia ono usługi systemowe takie jak: komunikacja między

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. Program przedmiotu. Forma zaliczenia przedmiotu. Dariusz Wawrzyniak 1

Systemy operacyjne. Program przedmiotu. Forma zaliczenia przedmiotu. Dariusz Wawrzyniak 1 Systemy operacyjne Dariusz Wawrzyniak Politechnika Poznańska Instytut Informatyki ul. Piotrowo 3a, CW p. 5 60-965 Poznań Dariusz.Wawrzyniak@cs.put.poznan.pl www.cs.put.poznan.pl/dwawrzyniak www.cs.put.poznan.pl/sop

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. Program przedmiotu

Systemy operacyjne. Program przedmiotu Systemy operacyjne Dariusz Wawrzyniak Politechnika Poznańska Instytut Informatyki ul. Piotrowo 3a, CW p. 5 60-965 Poznań Dariusz.Wawrzyniak@cs.put.poznan.pl www.cs.put.poznan.pl/dwawrzyniak www.cs.put.poznan.pl/sop

Bardziej szczegółowo

4. Procesy pojęcia podstawowe

4. Procesy pojęcia podstawowe 4. Procesy pojęcia podstawowe 4.1 Czym jest proces? Proces jest czymś innym niż program. Program jest zapisem algorytmu wraz ze strukturami danych na których algorytm ten operuje. Algorytm zapisany bywa

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. Literatura do zagadnień wykładowych (1) Literatura do zagadnień wykładowych (2) Program przedmiotu. Forma zaliczenia przedmiotu

Systemy operacyjne. Literatura do zagadnień wykładowych (1) Literatura do zagadnień wykładowych (2) Program przedmiotu. Forma zaliczenia przedmiotu Systemy operacyjne Dariusz Wawrzyniak Politechnika Poznańska Instytut Informatyki ul. Piotrowo 3a, CW p. 5 60-965 Poznań Dariusz.Wawrzyniak@cs.put.poznan.pl www.cs.put.poznan.pl/dwawrzyniak www.cs.put.poznan.pl/sop

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne III

Systemy operacyjne III Systemy operacyjne III WYKŁAD 2 Jan Kazimirski 1 Procesy w systemie operacyjnym 2 Proces Współczesne SO w większości są systemami wielozadaniowymi. W tym samym czasie SO obsługuje pewną liczbę zadań procesów

Bardziej szczegółowo

Informatyka. informatyka i nauki komputerowe (computer science)

Informatyka. informatyka i nauki komputerowe (computer science) Informatyka informacja i jej reprezentacje informatyka i nauki komputerowe (computer science) algorytmika efektywność algorytmów poprawność algorytmów złożoność obliczeniowa, problemy NP-trudne (NP-zupełne)

Bardziej szczegółowo

System operacyjny MACH

System operacyjny MACH Emulacja w systemie MCH System operacyjny MCH 4. SD Systemu V HP/UX MS-DOS VMS inne Mikrojądro Zbigniew Suski Zbigniew Suski Podstawowe cele projektu MCH! Dostarczenie podstawy do budowy innych systemów

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY OPERACYJNE: STRUKTURY I FUNKCJE (opracowano na podstawie skryptu PP: Królikowski Z., Sajkowski M. 1992: Użytkowanie systemu operacyjnego UNIX)

SYSTEMY OPERACYJNE: STRUKTURY I FUNKCJE (opracowano na podstawie skryptu PP: Królikowski Z., Sajkowski M. 1992: Użytkowanie systemu operacyjnego UNIX) (opracowano na podstawie skryptu PP: Królikowski Z., Sajkowski M. 1992: Użytkowanie systemu operacyjnego UNIX) W informatyce występują ściśle obok siebie dwa pojęcia: sprzęt (ang. hardware) i oprogramowanie

Bardziej szczegółowo

Pytania do treści wykładów:

Pytania do treści wykładów: Pytania do treści wykładów: Wprowadzenie: 1. Jakie zadania zarządzania realizowane są dla następujących zasobów: a) procesor, b) pamięć, c) plik? 2. W jaki sposób przekazywane jest sterowanie do jądra

Bardziej szczegółowo

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. 1. Ogólna budowa komputera Rys. Ogólna budowa komputera. 2. Komputer składa się z czterech głównych składników: procesor (jednostka centralna, CPU) steruje działaniem

Bardziej szczegółowo

Prezentacja systemu RTLinux

Prezentacja systemu RTLinux Prezentacja systemu RTLinux Podstawowe założenia RTLinux jest system o twardych ograniczeniach czasowych (hard real-time). Inspiracją dla twórców RTLinux a była architektura systemu MERT. W zamierzeniach

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie pamięcią operacyjną

Zarządzanie pamięcią operacyjną SOE Systemy Operacyjne Wykład 7 Zarządzanie pamięcią operacyjną dr inż. Andrzej Wielgus Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki WEiTI PW Hierarchia pamięci czas dostępu Rejestry Pamięć podręczna koszt

Bardziej szczegółowo

Księgarnia PWN: Włodzimierz Stanisławski, Damian Raczyński - Programowanie systemowe mikroprocesorów rodziny x86

Księgarnia PWN: Włodzimierz Stanisławski, Damian Raczyński - Programowanie systemowe mikroprocesorów rodziny x86 Księgarnia PWN: Włodzimierz Stanisławski, Damian Raczyński - Programowanie systemowe mikroprocesorów rodziny x86 Spis treści Wprowadzenie... 11 1. Architektura procesorów rodziny x86... 17 1.1. Model procesorów

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Tydzień 12 Wspomaganie systemu operacyjnego: pamięć wirtualna Partycjonowanie Pamięć jest dzielona, aby mogło korzystać z niej wiele procesów. Dla jednego procesu przydzielana jest

Bardziej szczegółowo

1.1 Definicja procesu

1.1 Definicja procesu 1 Procesy pojęcia podstawowe 1 1.1 Definicja procesu Proces jest czymś innym niż program. Program jest zapisem algorytmu wraz ze strukturami danych na których algorytm ten operuje. Algorytm zapisany bywa

Bardziej szczegółowo

Procesy, zasoby i wątki

Procesy, zasoby i wątki Procesy, zasoby i wątki Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Koncepcja procesu i zasobu Obsługa procesów i zasobów Cykl zmian stanów procesu i kolejkowanie Klasyfikacja zasobów

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne III

Systemy operacyjne III Systemy operacyjne III Jan Kazimirski 1 Opis zajęć Prezentacja budowy i zasad działania współczesnego systemu operacyjnego Prezentacja podstawowych elementów systemów operacyjnych i zasad ich implementacji

Bardziej szczegółowo

Procesy, zasoby i wątki

Procesy, zasoby i wątki Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Koncepcja procesu i zasobu Obsługa procesów i zasobów Cykl zmian stanów procesu i kolejkowanie Klasyfikacja zasobów Wątki Procesy i wątki

Bardziej szczegółowo

Procesy, zasoby i wątki

Procesy, zasoby i wątki Dariusz Wawrzyniak Koncepcja procesu i zasobu Obsługa procesów i zasobów Cykl zmian stanów procesu i kolejkowanie Klasyfikacja zasobów Wątki Procesy i wątki we współczesnych systemach operacyjnych Plan

Bardziej szczegółowo

ARCHITEKTURA PROCESORA,

ARCHITEKTURA PROCESORA, ARCHITEKTURA PROCESORA, poza blokami funkcjonalnymi, to przede wszystkim: a. formaty rozkazów, b. lista rozkazów, c. rejestry dostępne programowo, d. sposoby adresowania pamięci, e. sposoby współpracy

Bardziej szczegółowo

ang. file) Pojęcie pliku (ang( Typy plików Atrybuty pliku Fragmentacja wewnętrzna w systemie plików Struktura pliku

ang. file) Pojęcie pliku (ang( Typy plików Atrybuty pliku Fragmentacja wewnętrzna w systemie plików Struktura pliku System plików 1. Pojęcie pliku 2. Typy i struktury plików 3. etody dostępu do plików 4. Katalogi 5. Budowa systemu plików Pojęcie pliku (ang( ang. file)! Plik jest abstrakcyjnym obrazem informacji gromadzonej

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2010/2011 http://www.wilno.uwb.edu.

Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2010/2011 http://www.wilno.uwb.edu. SYLLABUS na rok akademicki 010/011 Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Informatyka Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/ semestr 1(rok)/1(sem) Specjalność Bez specjalności Kod katedry/zakładu

Bardziej szczegółowo

Procesor ma architekturę rejestrową L/S. Wskaż rozkazy spoza listy tego procesora. bgt Rx, Ry, offset nand Rx, Ry, A add Rx, #1, Rz store Rx, [Rz]

Procesor ma architekturę rejestrową L/S. Wskaż rozkazy spoza listy tego procesora. bgt Rx, Ry, offset nand Rx, Ry, A add Rx, #1, Rz store Rx, [Rz] Procesor ma architekturę akumulatorową. Wskaż rozkazy spoza listy tego procesora. bgt Rx, Ry, offset or Rx, Ry, A add Rx load A, [Rz] push Rx sub Rx, #3, A load Rx, [A] Procesor ma architekturę rejestrową

Bardziej szczegółowo

Planowanie przydziału procesora

Planowanie przydziału procesora Planowanie przydziału procesora Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Komponenty jądra związane z szeregowaniem Ogólna koncepcja planowania Kryteria oceny uszeregowania Algorytmy

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie pamięcią w systemie operacyjnym

Zarządzanie pamięcią w systemie operacyjnym Zarządzanie pamięcią w systemie operacyjnym Cele: przydział zasobów pamięciowych wykonywanym programom, zapewnienie bezpieczeństwa wykonywanych procesów (ochrona pamięci), efektywne wykorzystanie dostępnej

Bardziej szczegółowo

Planowanie przydziału procesora

Planowanie przydziału procesora Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Komponenty jądra związane z szeregowaniem Ogólna koncepcja planowania Kryteria oceny algorytmów planowania Algorytmy planowania (2) 1 Komponenty jądra w planowaniu Planista

Bardziej szczegółowo

Planowanie przydziału procesora

Planowanie przydziału procesora Planowanie przydziału procesora Ogólna koncepcja planowania Tryb decyzji określa moment czasu, w którym oceniane i porównywane są priorytety procesów i dokonywany jest wybór procesu do wykonania. Funkcja

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne system przerwań

Systemy operacyjne system przerwań system przerwań przerwanie: procesor zawiesza wykonanie bieżącego zadania i przechodzi do obsługi przerwania przerwania: maskowalne i niemaskowalne wektor przerwań adres (tablica adresów) kodu obsługi

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. Paweł Pełczyński

Systemy operacyjne. Paweł Pełczyński Systemy operacyjne Paweł Pełczyński ppelczynski@swspiz.pl 1 Program przedmiotu Wprowadzenie Struktura systemów operacyjnych Procesy i Wątki Komunikacja międzyprocesowa Szeregowanie procesów Zarządzanie

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. Systemy operacyjne. Systemy operacyjne. Program wykładów. Strona WWW przedmiotu: Program ćwiczeń projektowych

Systemy operacyjne. Systemy operacyjne. Systemy operacyjne. Program wykładów. Strona WWW przedmiotu: Program ćwiczeń projektowych Systemy operacyjne Systemy operacyjne Inżynieria obliczeniowa, II rok Krzysztof Wilk Katedra Informatyki Stosowanej i Modelowania wilk@agh.edu.pl Wykłady: 7 tygodni po 2 h, s. 209, B-4 Projekty: 2 godziny

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie pamięcią operacyjną

Zarządzanie pamięcią operacyjną Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Pamięć jako zasób systemu komputerowego hierarchia pamięci przestrzeń owa Wsparcie dla zarządzania pamięcią na poziomie architektury komputera Podział i przydział pamięci

Bardziej szczegółowo

dr inż. Jarosław Forenc

dr inż. Jarosław Forenc Informatyka 2 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr III, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2010/2011 Wykład nr 7 (24.01.2011) dr inż. Jarosław Forenc Rok akademicki

Bardziej szczegółowo

Ogólna koncepcja planowania. Planowanie przydziału procesora. Komponenty jądra w planowaniu. Tryb decyzji. Podejmowanie decyzji o wywłaszczeniu

Ogólna koncepcja planowania. Planowanie przydziału procesora. Komponenty jądra w planowaniu. Tryb decyzji. Podejmowanie decyzji o wywłaszczeniu Planowanie przydziału procesora Ogólna koncepcja planowania Tryb decyzji określa moment czasu, w którym oceniane i porównywane są priorytety procesów i dokonywany jest wybór procesu do wykonania. Funkcja

Bardziej szczegółowo

Programowanie równoległe i rozproszone. Praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Karbowskiego i Ewy Niewiadomskiej-Szynkiewicz

Programowanie równoległe i rozproszone. Praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Karbowskiego i Ewy Niewiadomskiej-Szynkiewicz Programowanie równoległe i rozproszone Praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Karbowskiego i Ewy Niewiadomskiej-Szynkiewicz 23 października 2009 Spis treści Przedmowa...................................................

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. Wprowadzenie. Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak

Systemy operacyjne. Wprowadzenie. Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Celem wykładu jest przedstawienie ogólnych informacji o systemie operacyjnym jako składowej oprogramowania komputera. Omawiana jest zatem jego rola

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie procesami i wątkami

Zarządzanie procesami i wątkami SOE - Systemy Operacyjne Wykład 4 Zarządzanie procesami i wątkami dr inŝ. Andrzej Wielgus Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki WEiTI PW Pojęcie procesu (1) Program zbiór instrukcji dla procesora

Bardziej szczegółowo

Budowa systemów komputerowych

Budowa systemów komputerowych Budowa systemów komputerowych Krzysztof Patan Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski k.patan@issi.uz.zgora.pl Współczesny system komputerowy System komputerowy składa

Bardziej szczegółowo

Systemy wejścia-wyjścia. wyjścia

Systemy wejścia-wyjścia. wyjścia Systemy wejścia-wyjścia wyjścia RóŜnorodność urządzeń Funkcje Pamięci Przesyłania danych Interfejsu z człowiekiem Sterowanie Transmisja Znakowa Blokowa Dostęp Sekwencyjny Swobodny Tryb pracy Synchroniczny

Bardziej szczegółowo

Struktura i funkcjonowanie komputera pamięć komputerowa, hierarchia pamięci pamięć podręczna. System operacyjny. Zarządzanie procesami

Struktura i funkcjonowanie komputera pamięć komputerowa, hierarchia pamięci pamięć podręczna. System operacyjny. Zarządzanie procesami Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 2/21 Plan wykładu nr 6 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie pamięcią operacyjną zagadnienia podstawowe

Zarządzanie pamięcią operacyjną zagadnienia podstawowe Zarządzanie pamięcią operacyjną zagadnienia podstawowe Pamięć jako zasób systemu komputerowego Pamięć jest zasobem służący do przechowywania danych. Z punktu widzenia systemu pamięć jest zasobem o strukturze

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zagadnienia

Podstawowe zagadnienia SWB - Systemy operacyjne w systemach wbudowanych - wykład 14 asz 1 Podstawowe zagadnienia System operacyjny System czasu rzeczywistego Systemy wbudowane a system operacyjny Przykłady systemów operacyjnych

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2009/2010

Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2009/2010 Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Informatyka Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/semestr 2(rok)/(sem) Specjalność Bez specjalności Kod katedry/zakładu w systemie USOS 10000000

Bardziej szczegółowo

System operacyjny komputera Informacje podstawowe

System operacyjny komputera Informacje podstawowe System operacyjny komputera Informacje podstawowe System operacyjny (ang. skrót OS Operating System) - program komputerowy bądź zbiór programów, który zarządza sprzętem oraz aplikacjami komputera. Podstawą

Bardziej szczegółowo

Celem wykładu jest wprowadzenie fundamentalnych pojęć, integralnie związanych z systemem operacyjnym, na których opiera się przetwarzanie we

Celem wykładu jest wprowadzenie fundamentalnych pojęć, integralnie związanych z systemem operacyjnym, na których opiera się przetwarzanie we Celem wykładu jest wprowadzenie fundamentalnych pojęć, integralnie związanych z systemem operacyjnym, na których opiera się przetwarzanie we współczesnych systemach komputerowych pojęcia procesu i pojęcia

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie pamięcią. Od programu źródłowego do procesu. Dołączanie dynamiczne. Powiązanie programu z adresami w pamięci

Zarządzanie pamięcią. Od programu źródłowego do procesu. Dołączanie dynamiczne. Powiązanie programu z adresami w pamięci Zarządzanie pamięcią Przed wykonaniem program musi być pobrany z dysku i załadowany do pamięci. Tam działa jako proces. Podczas wykonywania, proces pobiera rozkazy i dane z pamięci. Większość systemów

Bardziej szczegółowo

Od programu źródłowego do procesu

Od programu źródłowego do procesu Zarządzanie pamięcią Przed wykonaniem program musi być pobrany z dysku i załadowany do pamięci. Tam działa jako proces. Podczas wykonywania, proces pobiera rozkazy i dane z pamięci. Większość systemów

Bardziej szczegółowo

WINDOWS NT. Diagram warstw systemu Windows NT

WINDOWS NT. Diagram warstw systemu Windows NT WINDOWS NT Diagram warstw systemu Windows NT logon process OS/2 application Win16 application Win32 application MSDOS application POSIX application security subsystem OS/2 subsystem Win16 VDM MSDOS VDM

Bardziej szczegółowo

System komputerowy. System komputerowy

System komputerowy. System komputerowy System komputerowy System komputerowy System komputerowy układ współdziałających ze sobą (według pewnych zasad) dwóch składowych: sprzętu komputerowego (hardware) oraz oprogramowania (software) po to,

Bardziej szczegółowo

System plików. Warstwowy model systemu plików

System plików. Warstwowy model systemu plików System plików System plików struktura danych organizująca i porządkująca zasoby pamięci masowych w SO. Struktura ta ma charakter hierarchiczny: urządzenia fizyczne strefy (partycje) woluminy (w UNIXie:

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. wykład 1- System operacyjny i jego zadania. dr Marcin Ziółkowski

Systemy operacyjne. wykład 1- System operacyjny i jego zadania. dr Marcin Ziółkowski Systemy operacyjne wykład 1- System operacyjny i jego zadania dr Marcin Ziółkowski Instytut Matematyki i Informatyki Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie 3marca2016r. PLAN WYKŁADU 1 Historia i zadania

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie procesorem

Zarządzanie procesorem Zarządzanie procesorem 1. Koncepcja procesu 2. Blok kontrolny procesu 3. Planowanie (szeregowanie) procesów! rodzaje planistów! kryteria planowania 4. Algorytmy planowania! FCFS! SJF! RR! planowanie priorytetowe!

Bardziej szczegółowo

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11 Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1 Spis treúci Przedmowa... 9 Wstęp... 11 1. Komputer PC od zewnątrz... 13 1.1. Elementy zestawu komputerowego... 13 1.2.

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne III

Systemy operacyjne III Systemy operacyjne III WYKŁAD Jan Kazimirski Pamięć wirtualna Stronicowanie Pamięć podzielona na niewielki bloki Bloki procesu to strony a bloki fizyczne to ramki System operacyjny przechowuje dla każdego

Bardziej szczegółowo

Pamięć wirtualna. Przygotował: Ryszard Kijaka. Wykład 4

Pamięć wirtualna. Przygotował: Ryszard Kijaka. Wykład 4 Pamięć wirtualna Przygotował: Ryszard Kijaka Wykład 4 Wstęp główny podział to: PM- do pamięci masowych należą wszelkiego rodzaju pamięci na nośnikach magnetycznych, takie jak dyski twarde i elastyczne,

Bardziej szczegółowo

2009-03-21. Paweł Skrobanek. C-3, pok. 321 e-mail: pawel.skrobanek@pwr.wroc.pl http://pawel.skrobanek.staff.iiar.pwr.wroc.pl

2009-03-21. Paweł Skrobanek. C-3, pok. 321 e-mail: pawel.skrobanek@pwr.wroc.pl http://pawel.skrobanek.staff.iiar.pwr.wroc.pl Wrocław 2007-09 SYSTEMY OPERACYJNE WYKLAD 2 Paweł Skrobanek C-3, pok. 321 e-mail: pawel.skrobanek@pwr.wroc.pl http://pawel.skrobanek.staff.iiar.pwr.wroc.pl 1 PLAN: 2. Usługi 3. Funkcje systemowe 4. Programy

Bardziej szczegółowo

Programowanie współbieżne Wykład 2. Iwona Kochańska

Programowanie współbieżne Wykład 2. Iwona Kochańska Programowanie współbieżne Wykład 2 Iwona Kochańska Miary skalowalności algorytmu równoległego Przyspieszenie Stały rozmiar danych N T(1) - czas obliczeń dla najlepszego algorytmu sekwencyjnego T(p) - czas

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. Systemy operacyjne. Systemy operacyjne. Zadania systemu operacyjnego. Abstrakcyjne składniki systemu. System komputerowy

Systemy operacyjne. Systemy operacyjne. Systemy operacyjne. Zadania systemu operacyjnego. Abstrakcyjne składniki systemu. System komputerowy Systemy operacyjne Systemy operacyjne Dr inż. Ignacy Pardyka Literatura Siberschatz A. i inn. Podstawy systemów operacyjnych, WNT, Warszawa Skorupski A. Podstawy budowy i działania komputerów, WKiŁ, Warszawa

Bardziej szczegółowo

Systemy Operacyjne struktura

Systemy Operacyjne struktura Katedra Informatyki, Politechnika Świętokrzyska w Kielcach Kielce, 27 października 2006 Plan wykładu 1 2 Elementy (podsystemy) systemu operacyjnego 3 systemu operacyjnego 4 5 6 sytemu operacyjnego 7 Projektowanie

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne System sieciowy UNIX-a

Systemy operacyjne System sieciowy UNIX-a Systemy operacyjne 29.10.2010 System sieciowy UNIX-a System sieciowy UNIX-a używa potoku umożliwiającego przepływ strumienia bajtów między dwoma procesami i przepływ gniazdek (sockets) dla procesów powiązanych

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE

SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE WINDOWS 1 SO i SK/WIN 007 Tryb rzeczywisty i chroniony procesora 2 SO i SK/WIN Wszystkie 32-bitowe procesory (386 i nowsze) mogą pracować w kilku trybach. Tryby pracy

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY OPERACYJNE WYKLAD 6 - wątki

SYSTEMY OPERACYJNE WYKLAD 6 - wątki Wrocław 2007 SYSTEMY OPERACYJNE WYKLAD 6 - wątki Paweł Skrobanek C-3, pok. 323 e-mail: pawel.skrobanek@pwr.wroc.pl www.equus.wroc.pl/studia.html 1 PLAN: 1. Wątki 2. Planowanie przydziału procesora (szeregowanie

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie zasobami pamięci

Zarządzanie zasobami pamięci Zarządzanie zasobami pamięci System operacyjny wykonuje programy umieszczone w pamięci operacyjnej. W pamięci operacyjnej przechowywany jest obecnie wykonywany program (proces) oraz niezbędne dane. Jeżeli

Bardziej szczegółowo

Jadro monolityczne vs. mikrojadro. Mikrojadro. Olga Kowalczuk. 9 grudnia 2008

Jadro monolityczne vs. mikrojadro. Mikrojadro. Olga Kowalczuk. 9 grudnia 2008 Jadro monolityczne vs. mikrojadro 9 grudnia 2008 Jadro monolityczne vs. mikrojadro Jadro monolityczne vs. mikrojadro Jadro monolityczne vs. mikrojadro Jadro monolityczne Aplikacje użytownika wywołania

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Projektowanie i użytkowanie systemów operacyjnych Rok akademicki: 2013/2014 Kod: EAR-2-324-n Punkty ECTS: 5 Wydział: Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Kierunek:

Bardziej szczegółowo

PRZYDZIAŁ PAMIĘCI OPERACYJNEJ

PRZYDZIAŁ PAMIĘCI OPERACYJNEJ PRZYDZIAŁ PAMIĘCI OPERACYJNEJ dr inż. Krzysztof Patan Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski k.patan@issi.uz.zgora.pl Wstęp Pamięć komputera wielka tablica słów (bajtów)

Bardziej szczegółowo

Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia

Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia Definicja Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia Opracował: Andrzej Nowak Bibliografia: Urządzenia techniki komputerowej, K. Wojtuszkiewicz Operacjami wejścia/wyjścia nazywamy całokształt działań potrzebnych

Bardziej szczegółowo

Schematy zarzadzania pamięcia

Schematy zarzadzania pamięcia Schematy zarzadzania pamięcia Segmentacja podział obszaru pamięci procesu na logiczne jednostki segmenty o dowolnej długości. Postać adresu logicznego: [nr segmentu, przesunięcie]. Zwykle przechowywana

Bardziej szczegółowo

System wejścia-wyjścia

System wejścia-wyjścia System wejścia-wyjścia System wejścia-wyjścia Trzy rodzaje urządzeń wejścia-wyjścia: Urządzenia pamięci (dyski, taśmy) Urządzenia przesyłania danych (karty sieciowe, modemy) Urządzenia komunikacji z człowiekiem

Bardziej szczegółowo

Od uczestników szkolenia wymagana jest umiejętność programowania w języku C oraz podstawowa znajomość obsługi systemu Linux.

Od uczestników szkolenia wymagana jest umiejętność programowania w języku C oraz podstawowa znajomość obsługi systemu Linux. Kod szkolenia: Tytuł szkolenia: PS/LINUX Programowanie systemowe w Linux Dni: 5 Opis: Adresaci szkolenia Szkolenie adresowane jest do programistów tworzących aplikacje w systemie Linux, którzy chcą poznać

Bardziej szczegółowo

Architektura systemu komputerowego. Działanie systemu komputerowego. Przerwania. Obsługa przerwań (Interrupt Handling)

Architektura systemu komputerowego. Działanie systemu komputerowego. Przerwania. Obsługa przerwań (Interrupt Handling) Struktury systemów komputerowych Architektura systemu komputerowego Działanie systemu komputerowego Struktura we/wy Struktura pamięci Hierarchia pamięci Ochrona sprzętowa Architektura 2.1 2.2 Działanie

Bardziej szczegółowo

Struktura systemów komputerowych

Struktura systemów komputerowych Struktura systemów komputerowych Działanie systemu komputerowego Struktury WE/WY Struktura pamięci Hierarchia pamięci Ochrona sprzętowa Ogólna architektura systemu Wykład 6, Systemy operacyjne (studia

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY OPERACYJNE. kik.pcz.czest.pl/so. (C) KIK PCz 2009. Materiały pomocnicze 1 PROWADZI: PODSTAWOWA LITERATURA: ZAJĘCIA: STRONA

SYSTEMY OPERACYJNE. kik.pcz.czest.pl/so. (C) KIK PCz 2009. Materiały pomocnicze 1 PROWADZI: PODSTAWOWA LITERATURA: ZAJĘCIA: STRONA SYSTEMY OPERACYJNE PROWADZI: dr inż. Jarosław Bilski Katedra Inżynierii Komputerowej Politechnika Częstochowska Wykład dla kierunku Informatyka 2 ZAJĘCIA: Obowiązkowe Wykład Laboratorium 2 godziny tygodniowo

Bardziej szczegółowo

Stronicowanie w systemie pamięci wirtualnej

Stronicowanie w systemie pamięci wirtualnej Pamięć wirtualna Stronicowanie w systemie pamięci wirtualnej Stronicowanie z wymianą stron pomiędzy pamięcią pierwszego i drugiego rzędu. Zalety w porównaniu z prostym stronicowaniem: rozszerzenie przestrzeni

Bardziej szczegółowo

System plików warstwa logiczna

System plików warstwa logiczna Dariusz Wawrzyniak Pojęcie u Plik jest abstrakcyjnym obrazem informacji gromadzonej i udostępnianej przez system komputerowy. Plik jest podstawową jednostką logiczną magazynowania informacji w systemie

Bardziej szczegółowo

Systemy rozproszone. na użytkownikach systemu rozproszonego wrażenie pojedynczego i zintegrowanego systemu.

Systemy rozproszone. na użytkownikach systemu rozproszonego wrażenie pojedynczego i zintegrowanego systemu. Systemy rozproszone Wg Wikipedii: System rozproszony to zbiór niezależnych urządzeń (komputerów) połączonych w jedną, spójną logicznie całość. Połączenie najczęściej realizowane jest przez sieć komputerową..

Bardziej szczegółowo

1. Podstawy...P Polecenia podstawowe...p... 18

1. Podstawy...P Polecenia podstawowe...p... 18 Spis treści Wstęp...P... 5 1. Podstawy...P... 7 Wersje systemu MS-DOS 8 Windows NT: konsola czy DOS? 9 Jak uruchomić system MS-DOS 10 Szybkie uruchamianie 13 Okno a pełny ekran 14 Windows 2000/XP a pełnoekranowe

Bardziej szczegółowo

Programowanie na poziomie sprzętu. Tryb chroniony cz. 1

Programowanie na poziomie sprzętu. Tryb chroniony cz. 1 Tryb chroniony cz. 1 Moduł zarządzania pamięcią w trybie chronionym (z ang. PM - Protected Mode) procesorów IA-32 udostępnia: - segmentację, - stronicowanie. Segmentacja mechanizm umożliwiający odizolowanie

Bardziej szczegółowo