ZAWÓR KULOWY. Serii Top 5 Instrukcja instalacji, obsługi i konserwacji

Transkrypt

1 ZAWÓR KULOWY Serii Top 5 Instrukcja instalacji, obsługi i konserwacji 1 T5 71 pl 12/2008

2 2 1 T5 71 pl Spis treści 1 INFORMACJE OGÓLNE Wprowadzenie Konstrukcja zaworu Oznakowanie Specyfikacje Aprobaty zaworów Oznakowanie CE Ponowne przetwarzanie i utylizacja zaworu TRANSPORT, ODBIÓR I MAGAZYNOWANIE INSTALACJA W RUROCIÑGU ODBIÓR TECHNICZNY CZYNNOŚ CI SERWISOWE Szczeliwo dławika Wymiana szczeliwa dławika Demontaż zaworu Montaż Montaż gniazda Montaż łożysk Montaż kuli Montaż obudowy TESTOWANIE ZAWORU MONTAŻNAPĘDU Instalacja napędu serii BC/B1C Instalacja napędu serii BJ/B1J Typ BJ/B1J Typ BJA/B1JA ZAMAWIANIE CZĘŚ CI ZAMIENNYCH WIDOK STANU ROZŁOŻONEGO WYMIARY I WAGI KODOWE OZNACZENIE TYPU W PIERWSZEJ KOLEJNOŚCI ZAPOZNAĆ SIĘ Z NINIEJSZYMI INSTRUKCJAMI! Instrukcje te zawierają informacje na temat bezpiecznego przeładunku i obsługi zaworu. Jeżeli potrzebna jest dodatkowa pomoc, prosimy o skontaktowanie się z producentem lub jego przedstawicielem. Adresy i numery telefonów wydrukowano na drugiej stronie okładki. NIE WYRZUCAĆ TYCH INSTRUKCJI! Niniejsze może ulec zmianie bez powiadomienia. Wszystkie znaki handlowe są własnością ich posiadaczy.

3 1 T5 71 pl 3 1 INFORMACJE OGÓLNE 1.1 Wprowadzenie Niniejsza instrukcja opisuje sposób instalacji, działanie i czynności serwisowe obrotowych zaworów regulacyjnych zaworów serii Top 5 produkcji Metso Automation. Top 5 jest nazwą grupy zaworów obejmującej następujące typoszeregi: NT5 z kołnierzem, o zmniejszonym otwarciu, jednogniazdowy NT4 podobnie jak T5, z końcami spawanymi NT25 pełne otwarcie, z kołnierzem, w przeciwiezstwie do T5. NT35 podobnie jak T25, z końcami spawanymi. Gdy zawór wyposażony jest w kulę kontrolną ograniczającą przepływ, a tym samym zmniejszającą hałas i kawitację, wówczas oznaczony jest Q-T5 itd. Dodatkowe informacje dotyczące napędów i urządzeń sterowania można znaleźć na osobnych instrukcjach obsługi. 1.3 Oznakowanie Tabliczka identyfikacyjna pozycjonera Uwaga: podczas zdejmowania pokrywy napędu pozycję kluli można sprawdzić wg linii naciętej na końcu wału, tabliczce znamionowej napędu lub wg numeru pozycji (o ile jest) zob. rys. 3. Numer fabryczny, strzałka kierunku szczelności po obu stronach korpusu. Rys. 2 Oznaczenia zaworu Oprócz oznakowania opisanego na rysunku 2, zawór może posiadać strzałki kierunkowe: KIERUNEK PRZEPLYWU Uwaga: Dobór i wykorzystanie zaworu w konkretnych sytuacjach wymaga wnikliwego przeanalizowania okoliczności. Z uwagi na właściwości produktu, instrukcja niniejsza nie może odnieść się do wszystkich możliwych sytuacji, mogących zaistnieć podczas instalacji, obsługi i serwisowania zaworu. W razie wątpliwości co do zakresu stosowania zaworu prosimy o skontaktowanie się z Metso celem uzyskania dodatkowych informacji. KIERUNEK SZCZELNOŚCI W razie zastosowania typowych gniazd strzałka na korpusie wskazuje kierunek przewodzenia. (1) (2) (5) (7) (8) 1.2 Konstrukcja zaworu Zawory serii Top 5 przeznaczone są zarówno do zastosowań kontrolnych, jak i zawory odcinające. Zawór jest jednokierunkowy. Kula może być wyposażona w element tłumikowy (tłumik Q). Kula osadzona jest w korpusie i obudowie na łożyskach. Dzięki za wszystko swojej konstrukcji wejścia od góry, zawór można również stosować w wersji spawanej doczołowo, gdyż zawór można naprawiać bez wybudowania z instalacji. (3) (4) (6) (9) (10) Rys. 3 ATTENTION : READ INSTRUCTIONS BEFORE INSTALLATION OR SERVICING. CONTACT METSO AUTOMATION FOR COPY. BODY SHAFT T max MAX. OPER. ps RATING TYPE at TRIM SEAT T min No. Tabliczka identyfikacyjna Oznaczenia na tabliczce identyfikacyjnej są następujące: 1. Materiał korpusu 2. Materiał wału 3. Materiał obramienia 4. Materiał gniazda 5. Maksymalna i minimalna temperatura robocza 6. Maksymalna różnica ciśnienia odcinania / temperatura 7. Klasa ciśnieniowa 8. Oznakowanie typu 9. Nr listy części składowych zaworu 10. Model MOD MADE BY METSO AUTOMATION xxxx Oznaczenie typoszeregu opisane jest w normie zakładowej Metso Automation S389. Wyciąg z tego dokumentu zamieszczono na stronie 16. Rys. 1 obudowa zaworu przyśrubowana do korpusu

4 4 1 T5 71 pl 1.4 Specyfikacje Sprawdzić dane dotyczące parametrów granicznych zaworu na tabliczce znamionowej, takich jak odporność na ciśnienie i temperaturę oraz maksymalną roboczą różnicę ciśnienia. Dobór napędu lub odpowiedniego ciśnienia powietrza może powodować ograniczenia dla najwyższego ciśnienia roboczego, będzie ono zatem niższe od limitów ustalonych dla wytrzymałości mechanicznej zaworu. Długość od lica do lica: seria T5 ANSI/ISA S75.03, IEC seria T25, T4, T35 Klasa 600 Ciśnienie korpusu i zakres temperatur: ANSI B16.34*), zob. tabela 1 Łożyska kuli: łożyska ozn. kodowe E, PTFE zbrojone metalem: maks C: maks C łożyska typu B stop kobaltowy +450 C maks. różnica ciśnień wg osobnej specyfikacji Wymiary: zob. str. 14 do 19 Wagi: zob. str. 14 do 19 *) O ile wybrane łożyska kuli lub standardy kołnierzy nie narzucają niższego ograniczenia temperatury lub ciśnienia. 1.5 Aprobaty zaworów Zawór jest bezpieczny pod względem pożarowym zgodnie z API 607 i BS Oznakowanie CE Zawór jest zgodny w wymogami Dyrektywy Europejskiej nr 2014/68/EU, odnoszącej się do urządzeń ciśnieniowych i został oznakowany zgodnie z dyrektywą. 1.7 Ponowne przetwarzanie i utylizacja zaworu Większość części zaworu można ponownie przetworzyć, jeżeli składowane są stosownie do rodzaju materiału. Większość części posiada znaczenia materiałowe. Wraz z zaworem dostarczana jest lista materiałów. Dodatkowo u producenta dostępne są dodatkowe instrukcje dotyczące ponownego przetwarzania i utylizacji. Zawór można również zwrócić do producenta celem utylizacji za opłatą. 1.8 Środki ostrożności Nie przekraczać ograniczeń technicznych zaworu! Przekroczenie ograniczeń oznaczonych na zaworze, może spowodować jego uszkodzenie i doprowadzić do nie kontrolowanego uwolnienia ciśnienia. Może to doprowadzić do strat i urazów fizycznych. Nie rozbierać ani nie wymontowywać z rurociągu, jeżeli zawór jest pod ciśnieniem! Rozbiórka lub wyjmowania zaworu spowoduje nie kontrolowane uwolnienie ciśnienia. Zawsze należy odizolować odpowiednią część instalacji, rozprężyć zawór i usunąć z niego medium, przed przystąpieniem do demontażu zaworu. Należy zwrócić uwagę na rodzaj medium przenoszonego przez zawór. Zabezpieczyć ludzi i środowisko przed wszelkimi szkodliwymi i trującymi substancjami. Zapewnić by żaden środek nie dostał się do rurociągu podczas konserwacji zaworu. Zaniedbanie tej wskazówki może spowodować straty materialne lub prowadzić do obrażeń cielesnych. Uważać na ruch tnący kuli! Nie wkładać rąk, innych części ciała, narzędzi i innych przedmiotów do otwartego gniazda przepływu. Nie zostawiać żadnych przedmiotów wewnątrz rurociągu. Kula uruchomionego zaworu, podczas zamykania działa jak narzędzie tnące. Podczas konserwacji zaworu należy odłączyć zasilającą go linię instalację ciśnieniową. Zaniedbanie tej wskazówki może spowodować straty materialne lub prowadzić do obrażeń cielesnych. Uważać na emisję hałasu! Zawór może generować hałas w rurociągu. Poziom hałasu zależy od zastosowania. Natężenie hałasu można obliczyć i zmierzyć za pomocą programu komputerowego Metso Nelprof. Przestrzegać odpowiednich przepisów dotyczących emisji hałasu. Uwaga na ekstremalne temperatury! Korpus zaworu może osiągać bardzo wysokie temperatury lub być bardzo zimny podczas użytkowania. Chronić ludzi przed odmrożeniami lub oparzeniami. Tabela 1. Materiały korpusu używane przez Metso i ich odporność na ciśnienie wg ANSI 16.34, ANSI 300 ANSI 600 Ciśnienie klasa 1) Kod kołnierza 1) Materiał korpusu kod materiału D F Stal węglowa A216 gr WCB Stal nierdzewna A351 gr CF8M Stal węglowa A216 gr WCB Stal nierdzewna A351 gr CF8M D 1) Kody kołnierzy zgodnie ze standardami PN zob. rozdział 13. Maks. odporność na temperaturę i ciśnienie zależy od kołnierza i jego materiału. Odporność środkowej części zaworu do wymiaru DN400 (16") wg tabeli A600. C ,1 50,1 46,4 45,2 43,8 41,7 38, ,5 A 49,6 48,1 42,2 38,5 35,7 33,4 31,6 30,4 29,1 D 102,1 100,2 92,8 90,5 87,6 83,4 77,5 73,9 69 A 99,3 96,3 84, ,3 66,8 63,3 60,8 58,2

5 1 T5 71 pl 5 2 TRANSPORT, ODBIÓR I MAGAZYNOWANIE Sprawdzić czy zawór i towarzyszące mu urządzenia nie doznały uszkodzeń podczas transportu. Dobrze przechowywać zawór. Zalecamy wykonanie tego wewnątrz w suchym miejscu. Nie zdejmować zabezpieczeń z zaworu do czasu instalacji zaworu. Przenieść zawór do miejsca zamontowania bezpośrednio przed zamontowaniem. Zawór zazwyczaj dostarczany jest w pozycji otwartej, za wyjątkiem zespołów zaworu, tam gdzie sprężyna napędu powoduje jego zamknięcie. Zawory o korpusie ze stali węglowe mogą znacznie skorodować w środku, jeżeli wnętrze pozostało wilgotne na czas składowania. Nigdy nie podnosić zaworu lub jego zespołu za napęd, pozycjoner, wyłącznik krańcowy lub ich połączenia rurowe. Linę dźwigu owinąć bezpiecznie na korpusie zaworu. 3 INSTALACJA W RUROCIĄGU Zdjąć ochraniacze z otworu zaworu i sprawdzić czy zawór jest czysty wew. Przed zainstalowaniem zaworu dokładnie wypłukać rurociąg. Zanieczyszczenia takie jak piasek lub odpryski z elektrod spawalniczych uszkodzą kulę i gniazda. Upewnić się czy rurociąg jest dobrze podparty. Nie próbować korygować liniowości rur rurociągu poprzez dokręcanie lub spawanie kołnierza. Nie podpierać rurociągu na zaworze. Strzałka wskazująca kierunek szczelności gniazda które jest szczelne w jednym kierunku, umieszczona jest po obu stronach zaworu. Odpowiada ona zwykle kierunkowi przepływu. Jeżeli kierunek przepływu i kierunek czelności są sobie przeciwne należy sprawdzić prawidłowość pozycji na schemacie rurociągu. Sprawdzić czy nieuszkodzona część kuli ustawiona jest w kierunku gniazda gdy zawór jest w pozycji zamkniętej. Zainstalować zawór wg jego rozmieszczenia na schemacie instalacji. Kod pozycji oznacza pozycję montażu, jeśli zawór wyposażony jest w napęd zamocowany fabrycznie. Oznakowanie takie podano na karcie specyfikacji, lub na rysunku wymiarowym zaworu. Należy zapewnić odpowiednią ilość miejsca wokół zaworu, tak aby możliwe było zdemontowanie napędu bez wybudowania zaworu z rurociągu. Upewnić się czy strzałka wskaźnikowa na napędzie jest równoległa do kierunku przepływu otworu kuli. Napęd nie może dotykać rurociągu, gdyż drgania rur mogą zakłócić jego działanie. Jeżeli na rysunku rurociągu przewidziano wspornik dla napędu, należy go zamontować. Upewnić się że zawór jest w pozycji otwartej podczas wspawania zaworu do rurociągu. Uwaga! Zawór wyposażony w siłownik BJ jest w pozycji zamkniętej gdy nie jest pod ciśnieniem. Skierować sprężone powietrze do cylindra i obrócić zawór do pozycji otwartej. Podczas wspawania zaworu do rurociągu chronić zwór przed odpryskami, zob. rys. 5. Zawsze przyłączać masę spawarki do rurociągu. 4 ODBIÓR TECHNICZNY Szczeliwo dławika może przeciekać po długim czasie składowania. Jeżeli szczeliwo cieknie dokręcić je mocno aż wyciek ustanie. Nie dokręcać szczeliwa niepotrzebnie, gdyż spowoduje to zwiększenie momentu potrzebnego do sterowania zaworem i ograniczy jego elastyczność kontrolną (więcej informacji o szczeliwie dławika zawarto w rozdziale 5.1). Sprawdzić czy zawór został zamontowany prawidłowo, w kierunku przepływu. Rys. 5. Zabezpieczenie zaworu podczas spawania Rys. 4. Instalacja zaworu w rurociągu

6 6 1 T5 71 pl 5 CZYNNOŚCI SERWISOWE Przed przystąpieniem do czynności serwisowych przestrzegać zaleceń bezpieczeństwa zawartych w rozdziale 1.8! Zawór można naprawiać bez wyjmowania z rurociągu. Zaleca się jednak dokonywanie napraw w warsztacie, o ile to możliwe. W przypadku wyjęcia zaworu do naprawy należy go ustawić w takiej pozycji by trzon skierowany był ku górze. Liczby w nawiasach dotyczą pozycji na rysunku zespołu rozebranego i listy części na stronach 12 i 13, o ile nie zaznaczono inaczej. Jeżeli zadecydowano o wysłaniu zaworu do producenta celem przeprowadzenia naprawy, nie należy go rozbierać. Należy zamiast tego dokładnie wyczyścić zawór z medium, które przewodził i poinformować producenta o wszelkich niebezpiecznych substancjach, które były stosowane. Wyjąc stare pierścienie uszczelniające (69) zob. rys. 7. Oczyścić otwór cylindryczny pierścieni uszczelniających. Sprawdzić czy na krawędziach rowka klinowego nie ma zadrapań. Założyć nowe pierścienie szczeliwa korzystając z dławika jako narzędzia. Równomiernie dokręcić szczeliwo dławika. Jeżeli szczeliwo ma o-ringi, nasmarować je smarem silikonowym przed założeniem. Położyć zewnętrzny o- ring na dnie otworu pierścieni i wewnętrzny o-ring na dławiku. Zabezpieczyć otwór trzonka taśmą, woreczkiem foliowym lub innym podobnym materiałem, który zabezpieczy o-ring podczas przeciskania dławika przez rowek klinowy. 5.1 Szczeliwo dławika Szczeliwo dławika zaworu może być wykonane z grafitu wykończonego PTFE lub pewnych modelach, najniższy pierścień grafitowy zastąpiono metalowa tuleja typu o- ring, zob. rys. 6. Jeżeli szczeliwo zostanie dokręcone zbyt mocno może to pogorszyć właściwości kontrolne zaworu. Potrzebę dokręcania szczeliwa można ograniczyć dzięki zastosowaniu o-ringów. Nawet jeżeli o-ringi zostały uszkodzone, wciąż pozostaje odpowiednia ilość pierścieni grafitowych, umożliwiających dociśnięcie szczeliwa dla zapewnienia niezawodnego działania zaworu. Standardem jest pierścień grafitowy z wykończeniem PTFE. Rys. 7. Wyjmowanie szczeliwa dławika za pomocą odpowiedniego narzędzia 5.2 Demontaż zaworu Nie rozbierać ani nie wyjmować zaworu z rurociągu jeżeli jest on pod ciśnieniem! Zdjąć napęd i jego wspornik montażowy. Wyjąć klin (10), sprawdzić, czy na krawędziach rowka klinowego nie ma zadrapań. Poluzować szczeliwo dławika popuszczając nakrętki (18). Odkręcić nakrętki sześciokątne (16) z obudowy. Podnieść obudowę. W razie potrzeby skorzystać ze ściągacza zob. rys. 8. Rys. 6. Szczeliwo dławika Wymiana szczeliwa dławika Nie rozbierać ani nie wymontowywać zaworu z rurociągu, gdy jest on pod ciśnieniem! Zdjąć napęd. Zdemontować dławik (9). Upewnić się czy zawór nie jest pod ciśnieniem. Rys. 8. Zdejmowanie obudowy

7 1 T5 71 pl 7 Obrócić kulę zaworu o 180 stopni od pozycji zamkniętej zob. rys. 9. Rys. 9. Obracanie kuli Podnieść kulę. Sprawdzić czy nieuszkodzona część kuli nie opiera się na gnieździe, zob. rys Montaż Skontrolować dokładnie wszystkie powierzchnie uszczelniające. W razie konieczności powierzchnie przeciągnąć proszkiem diamentowym i oszlifować papierem ściernym wodnym gradacji Ostrożnie oczyścić wszystkie części. Pokryć powierzchnie uszczelniające kuli i gniazda cienką warstwą suchego smaru np. Molykote 321R. Wytrzeć powierzchnie miękką szmatką po wyschnięciu smaru. Sprawdzić szczeliwo dławika. Jeżeli wykazuje ślady zużycia należy je wyjąć i oczyścić otwór pierścieni uszczelniających. Nie zakładać nowego szczeliwa dławika przez źponownym założenie obudowy Montaż gniazda Dla wszystkich zaworów serii Top 5 dostępny jest taki sam wybór gniazd. Wymiary zagłębień gniazd zostały znormalizowane do równych rozmiarów od lipca 1990r. Umieścić gniazdo ręcznie w korpusie; ostateczny montaż odbywa się za pomocą narzędzia (w kolejności odwrotnej względem demontażu, zob. rys. 12) lub za pomocą młotka plastikowego. Rys. 10. Wyjmowanie kuli z korpusu Wyjąć gniazdo (7). Do wyciągnięcia gniazda można użyć odpowiedniego narzędzia zob. rys. 11. Rys. 12. Montaż gniazda Gniazdo A, rysunek 13 Sprawdzić powierzchnie uszczelniające. Założyć uszczelkę (130) w gnieździe (7). Założyć pierścień (129). Założyć sprężynę (62) w gnieździe. Założyć pierścień wsporczy (35). Rozprowadzić trochę środka antykorozyjnego w zagłębieniach gniazd np. Cortec VCI-369, wykonanych ze stali węglowej. Umieścić gniazdo na miejscu. Rys. 11. Wyciąganie gniazda przy pomocy narzędzia

8 8 1 T5 71 pl Rozprowadzić trochę środka antykorozyjnego w zagłębieniach gniazd np. Cortec VCI-369, wykonanych ze stali węglowej. NUmieścić gniazdo na miejscu. Rys. 13. Gniazdo A Gniazdo F, rysunek 14 Sprawdzić powierzchnie uszczelniające. Sprawdzić powierzchnie uszczelniające na końcach sprężyny (62). Sprawdzić powierzchnie działania sprężyny w korpusie. Pokryć końce sprężyny suchym smarem. Założyć sprężynę w gnieździe (7). Rozprowadzić trochę środka antykorozyjnego w zagłębieniach gniazd np. Cortec VCI-369, wykonanych ze stali węglowej. Umieścić gniazdo na miejscu. Rys. 14. Gniazdo F Gniazdo G, rysunek 15 Sprawdzić powierzchnie uszczelniające. Nasmarować o-ringi (63, 75) smarem silikonowym przed zamontowaniem. Założyć o-ring (63). Umieścić pierścienie wsporcze (64) w rowku. Uciąć końce taśmy ukośnie by zapewnić elastyczne spojenie. Założyć uszczelkę (130) i pierścień (129). Założyć sprężynę (62) w gnieździe (7). Rys. 15. Gniazdo G Gniazdo R, rysunek 16 i 17 Sprawdzić powierzchnie uszczelniające. Nasmarować o-ring (63) smarem silikonowym przed zamontowaniem. Założyć o-ring (63). Umieścić pierścień wsporczy (64) w rowku. Uciąć końce taśmy ukośnie by zapewnić elastyczne spojenie. Tylko w wersji bezpiecznej pożarowo: Założyć uszczelkę (130) i pierścień (129) zob. rys. 17. Założyć sprężynę (62) w gnieździe (7). założyć pierścień wsporczy (131) Gniazdo E-1, rysunek 18 Sprawdzić powierzchnie uszczelniające. Założyć uszczelkę (130) w gnieździe (7). Założyć pierścień (129). Założyć sprężynę (62) w gnieździe. Założyć pierścień (133). Założyć uszczelkę (135). Założyć pierścień wsporczy (35). Rozprowadzić trochę środka antykorozyjnego w zagłębieniach gniazd np. Cortec VCI-369, wykonanych ze stali węglowej. Umieścić gniazdo na miejscu.

9 1 T5 71 pl Montaż łożysk Sprawdzić łożyska i powierzchnie łożysk. W razie potrzeby oszlifować powierzchnie łożysk za pomocą materiału ściernego i wymienić zużyte łożyska. Nasmarować lekko łożyska smarem suchym Łożyska standardowe Łożysko wykonane jest z PTFE wzmocnionego siatka ze stali kwasoodpornej. Jeżeli łożyska są tak zużyte że siatka staje się widoczna na zużytej powierzchni łożyska (60, 61, 89, 94) należy wymienić. zob. rys. 19. Rys. 16. Gniazdo R. Dostarczane po 4/95 wyłącznie jako część zamienna. łożysko (60) łożysko oporowe (89) (61, 94) Rys. 19. Łożyska standardowe Rys. 17. Gniazdo R (pożarowo bezpieczne) Łożyska odporne na wysoką temperaturę Pozycja kuli w kierunku trzonka określana jest za pomocą łożysk (4, 60). Ciśnienie w rurociągu powoduje nacisk w kierunku przekroju trzonka kuli; siła ta kasuje odstęp względem łożysk (4, 60), wspartych na obudowie. Łożyska (4, 5) są wykonane w postaci precyzyjnie obrobionych skrawaniem tulei ze stopu kobaltowego. Przeciwną powierzchnią łożyska jest tuleja (60, 61) wykonana ze specjalnej stali, pasowanej na wcisk. zob. Rys. 20. Jeżeli powierzchnie są bardzo zniszczone i nie da się ich zregenerować za pomocą materiału ściernego, wówczas łożyska i kulę należy wymienić. Podczas zakładania nowych łożysk (4, 5) zacisnąć je mocno w obudowie i korpusie przy pomocy stempla. łożysko oporowe (4) Rys. 18. Gniazdo E1seat łożysko (60) tuleje wykonane ze specjalnej stali zamocowane w kuli (5, 61) Rys. 20. Łożyska odporne na wysoką temperaturę

10 10 1 T5 71 pl Montaż kuli Jeżeli powierzchnia kuli ma zadrapania, których nie da się usunąć za pomocą materiału ściernego, lub nie jest zupełnie okrągła, należy wysłać kulę do naprawy przez producenta. Wyregulować łożyska do kuli docierając je za pomocą proszku diamentowego przed zamocowaniem kuli i gniazd w korpusie. Uważać by nie uszkodzić łożyska i gniazda przy wkładaniu kuli. W zaworach o łożyskowaniu PTFE o rozmiarze 6" lub większym, łożyska (94, 61, 5) są dopasowane na gotowo na kuli i zablokowane przy pomocy pierścienia blokującego (27). Jeżeli kula nie jest na miejscu, obrócić ją w gnieździe i wzrokowo sprawdzić czy kula ma wystarczająco dużo miejsca by wykonać cały obrót roboczy oraz czy obraca się lekko w gnieździe. Rys. 21. Zakładanie uszczelki obudowy Montaż obudowy Obudowę montuje się w odwróconej kolejności niż w przypadku demontażu zob. rozdział 5.2. Lekko nasmarować śruby środkiem smarującym suchym Molykote 321R. Przekręcić uszczelkę obudowy (wstążka grafitowa) dwukrotnie, tak aby jej koniec wystawał na około 25 mm, zob. Rys. 21. Pociągnąć trzonek tak by kula ustawiła się prostopadle. Obudowa osadzi się w prawidłowej pozycji i osiągnięty zostanie potrzebny docisk pomiędzy kulą a gniazdem zob. Rys. 22. Dokręcać nakrętki obudowy na krzyż", jak pokazano w tabeli 2. Etapy 1 do 4 wszystkie śruby dokręcać na krzyż". Etap 5 śruby dokręcać kolejno po obwodzie. Założyć szczeliwo dławika, jak opisano w rozdziale 5.1. Rys. 22. Regulacja obudowy przez pociąganie trzonka kuli Tabela 2. Momenty dokręcania nakrętek obudowy Rozmiar zaworu DN Rozmiar UNC Otwarcie przy użyciu klucza Śruby Etap 1 0,2xM final (Nm) Etap 2 0,5xMfinal (Nm) Etap 3 0,8xMfinal (Nm) Etap 4 1xMfinal (Nm) Etap 5 1xMfinal (Nm) 01 3/ / / / / / / / / / / / / / / / TESTOWANIE ZAWORU Próby ciśnieniowe należy wykonywać przy użyciu urządzeń zgodnych z daną klasa ciśnieniową! Zaleca się dokonanie próby ciśnieniowej zaworu po jego zmontowaniu. Próbę ciśnieniowa należy przeprowadzić z godnie z obowiązującą normą, przy ciśnieniu wymaganym dla danej klasy ciśnieniowej. Podczas próby ciśnieniowej zawór powinien być w pozycji otwartej. Możliwe jest również sprawdzenie elementu zespołu. W tym celu należy skontaktować się z producentem

11 1 T5 71 pl 11 7 MONTAŻNAPĘDU Uwaga na ruch tnący kuli! Montaż napędu nie może powodować obciążenia łożysk zaworu. Zawór ma dwa łożyska i napęd służy jako trzecie łożysko. Wszystkie muszą być ustawione w linii. Jeżeli napęd wywiera dodatkowy nacisk na trzon, odbierany jest jako zwiększone zapotrzebowanie na moment obrotowy oraz pogorszone własności kontrolne. Dodatkowe informacje dotyczące napędów i urządzeń sterowania można znaleźć na osobnych instrukcjach obsługi. 7.1 Instalacja napędu serii BC/B1C Przekręcić zawór do pozycji zamkniętej i ustawić tłok napędu do pozycji maksymalnego wysuwu. Spiłować ewentualne zadrapania i oczyścić wał. Jeżeli potrzebne jest sprzęgło pomiędzy napędem a trzonem zaworu, należy zamocować sprzęgło w otworze trzonu. Nasmarować sprzęgło i otwór trzonka. Linia na końcu wału oznacza kierunek otworu przepływowego kuli. Zamocować luźno wspornik do zaworu. Ostrożnie osadzić napęd na wale zaworu. Unikać wciskania na siłę gdyż może to spowodować uszkodzenie kuli i gniazd. Zaleca się montaż napędu w takiej pozycji, aby skierowany był ku górze. Ustawić napęd równolegle lub pionowo względem rurociągu z możliwie największą dokładnością za pomocą zaworu. Nasmarować śruby montażowe. Założyć podkładki i dokręcić wszystkie śruby. Wyregulować pozycję otwarcia i zamknięcia kuli za pomocą śrub ustalających napędu (zob. rys. 23). Dokładną pozycję otwarcia można zobaczyć w otworze przepływowym. Sprawdzić czy żółta strzałka na napędzie wskazuje kierunek otwarcia kuli. Nie wkładać palców do otworu! Nie ma potrzeby regulacji śrub ustalających jeżeli napęd montowany jest w tym samym zaworze. Przesunąć tłok napędu do końca obudowy (pozycja otwarta). Obrócić napęd ręcznie tak, aż zawór będzie w pozycji otwartej. Ustalić napęd w pozycji jak opisano powyżej. Sprawdzić czy gwint śrub ustalających nie jest zbyt luźny. Gwinty należy uszczelnić przy użyciu odpowiedniego uszczelniacza nie twardniejącego np. Loctite 225. Sprawdzić czy napęd działa prawidłowo. Przesunąć tłok napędu do krańcowych pozycji cylindra i sprawdzić pozycję i ruch kuli względem napędu (zamykanie: w prawo, otwarcie: w lewo). Zawór powinien być zamknięty gdy tłok napędu jest w pozycji maksymalnie wysuniętej. W razie potrzeby zmienić pozycje pokrywy wskazującej napędu by dokładnie zaznaczyć pozycję zamknięcia i otwarcia zaworu. śruba ustalająca pozycji ZAMKNIĘTY śruba ustalająca dla pozycji OTWARTY Rys. 23. Pozycje zamknięcia i otwarcia napędów B1 7.2 Instalacja napędu serii BJ/B1J Napędy ze sprężyną zwrotną stosowane są w sytuacjach, gdzie potrzebne jest zapewnienie ruchu zamykającego lub otwierającego zaworu w przypadku odcięcia dopływu sprężonego powietrza. Napęd BJ1 stosuje się w sytuacjach gdzie potrzebne jest zamknięcie za pomocą sprężyny; sprężyna popycha tłok do pozycji krańcowej. Z kolei napęd typu BJA/B1JA stosuje się w sytuacji gdy potrzebne jest otwarcie za pomocą sprężyny. Napędy ze sprężyną zwrotną montuje się w podobny sposób jak napędy serii BC/B1C, biorąc pod uwagę poniższe Typ BJ/B1J Zainstalować napęd w tak by tłok był w pozycji całkowitego wysuwu. Cylinder nie może być pod ciśnieniem i przyłącza zasilania powietrzem muszą być otwarte. Zawór musi być w pozycji zamkniętej Typ BJA/B1JA Zainstalować napęd w tak by tłok był całkowicie schowany w obudowie. Cylinder nie może być pod ciśnieniem i przyłącza zasilania powietrzem muszą być otwarte. Zawór musi być w pozycji otwartej. Pozostała część procedury instalacyjnej jest taka sama jak dla napędu typu BC/B1C. 8 ZAMAWIANIE CZĘŚCI ZAMIENNYCH Podczas zamawiania części zamiennych, należy zawsze podawać następujące informacje: kod typu części, numer zamówienia, numer seryjny (wytłoczony na korpusie zaworu) numer listy części, numer części, nazwę części oraz liczbę zamawianych części Informacje te można znaleźć na tabliczce identyfikacyjnej lub w stosownych dokumentach.

12 12 1 T5 71 pl 9 WIDOK STANU ROZŁOŻONEGO *) dostarczane tylko jako cześć zamienna nr odlewu tabliczka znamionowa (nr fabryczny)

13 1 T5 71 pl 13 Pozycja Ilość Opis Kategoria części zamiennych 1 1 Korpus 3 1 Kula Łożysko oporowe Łożysko czopowe Gniazdo Obudowa 9 1 Dławik 10 1 Klin 3 11 Śruba 12 Śruba 14 Śruba 15 Nakrętka sześciokątna 16 Nakrętka sześciokątna 18 Nakrętka sześciokątna 19 1 Tabliczka znamionowa 20 2 Śruba 27 1 Pierścień blokujący 35 1 Pierścień wsporczy Łożysko Łożysko Sprężyna O-ring 64 1 (gniazdo G: 2) pierścień wsporczy 65 1 Uszczelka 1 69 Szczeliwo dławika O-ring 76 1 (4") Pierścień wsporczy 89 1 Łożysko oporowe 1** 94 1 Łożysko oporowe 1** tuleja O-ring Pierścień Uszczelka Uchwyt sprężyny Pierścień Uszczelniacz 1. kategoria części zamiennych: Zalecane części elastyczne potrzebne do przeprowadzenia napraw. Dostarczane jako zestaw. ***) Zestaw łożysk 2. kategoria części zamiennych: Części konieczne do wymiany gniazda. Dostarczane jako zestaw. 3. kategoria części zamiennych: Części konieczne do wymiany elementu zamykającego. Części potrzebne do przeprowadzenia remontu generalnego: wszystkie części z kategorii 1., 2. i 3.

14 14 1 T5 71 pl 11 WYMIARY I WAGI T5D-BC, B1C Typ DN A _B _D F G H I J V X G kg T5D01 - B1C /4 14 T5D01 - B1C /4 20 T5D015 - B1C , /4 19 T5D015 - B1C , /4 25 T5D015 - B1C , /8 31 T5D02 - B1C , /4 23 T5D02 - B1C , /4 29 T5D02 - B1C , /8 35 T5D03 - B1C , /8 48 T5D03 - B1C , /8 63 T5D04 - B1C /8 87 T5D04 - B1C /2 110 T5D04 - B1C /2 129 T5D06 - B1C , /2 169 T5D06 - B1C , /2 188 T5D06 - B1C , /2 245 T5D08 - B1C /2 312 T5D08 - B1C /2 369 T5D08 - B1C /4 489 T5D10 - B1C , /2 445 T5D10 - B1C , /4 565 T5D10 - B1C , /4 760 T5D12 - B1C , /2 660 T5D12 - B1C , /4 780 T5D12 - B1C , /4 975 T5D14 - B1C , / T5D14 - B1C , / T5D14 - B1C , T5D16 - B1C , / T5D16 - B1C , / T5D16 - B1C ,

15 1 T5 71 pl 15 T5F-BC, B1C Typ DN A _B _D F G H I J V X G kg T5F01 - B1C /4 15 T5F01 - B1C /4 21 T5F015 - B1C , /4 21 T5F015 - B1C , /4 27 T5F015 - B1C , /8 33 T5F02 - B1C , /4 25 T5F02 - B1C , /8 31 T5F02 - B1C , /8 37 T5F03 - B1C , /8 52 T5F03 - B1C , /8 67 T5F04 - B1C , /8 100 T5F04 - B1C , /2 123 T5F04 - B1C , /2 142 T5F06 - B1C , /2 201 T5F06 - B1C , /2 220 T5F06 - B1C , /2 277 T5F08 - B1C , /2 360 T5F08 - B1C , /2 417 T5F08 - B1C , /4 537 T5F10 - B1C /2 533 T5F10 - B1C /4 653 T5F10 - B1C /4 848 T5F12 - B1C , /2 743 T5F12 - B1C , /4 863 T5F12 - B1C , / T5F14 - B1C , / T5F14 - B1C , / T5F14 - B1C , T5F16 - B1C , / T5F16 - B1C , / T5F16 - B1C , T5D-BJ/BJA, B1J/B1JA Typ DN A _B _D F G H I J V X G kg T5D01 - B1J/B1JA /8 27 T5D01 - B1J /8 40 T5D015 - B1J/B1JA , /8 32 T5D015 - B1J/B1JA , /8 45 T5D015 - B1J , /2 72 T5D02 - B1J/B1JA , /8 36 T5D02 - B1J/B1JA , /8 49 T5D02 - B1J , /2 76 T5D03 - B1J/B1JA , /8 62 T5D03 - B1J/B1JA , /2 89 T5D03 - B1J/B1JA , /2 132 T5D04 - B1J/B1JA /2 113 T5D04 - B1J/B1JA /2 156 T5D04 - B1J/B1JA /4 231 T5D06 - B1J/B1JA , /2 215 T5D06 - B1J/B1JA , /4 290 T5D06 - B1J/B1JA , /4 465 T5D08 - B1J/B1JA /4 414 T5D08 - B1J/B1JA /4 589 T5D08 - B1J/B1JA T5D10 - B1J/B1JA , /4 490 T5D10 - B1J/B1JA , /4 665 T5D10 - B1J/B1JA , T5D12 - B1J/B1JA , /4 880 T5D12 - B1J/B1JA , T5D14 - B1J/B1JA , T5D16 - B1J/B1JA ,

16 16 1 T5 71 pl T5F-BJ/BJA, B1J/B1JA Typ DN A _B _D F G H I J V X G kg T5F01 - B1J/B1JA /8 28 T5F01 - B1J /8 41 T5F015 - B1J/B1JA , /8 34 T5F015 - B1J/B1JA , /8 47 T5F015 - B1J , /2 74 T5F02 - B1J/B1JA , /8 38 T5F02 - B1J/B1JA , /8 51 T5F02 - B1J , /2 78 T5F03 - B1J/B1JA , /8 66 T5F03 - B1J/B1JA , /2 93 T5F03 - B1J/B1JA , /2 136 T5F04 - B1J/B1JA , /2 126 T5F04 - B1J/B1JA , /2 169 T5F04 - B1J/B1JA , /4 244 T5F06 - B1J/B1JA , /2 247 T5F06 - B1J/B1JA , /4 322 T5F06 - B1J/B1JA , /4 497 T5F08 - B1J/B1JA , /4 467 T5F08 - B1J/B1JA , /4 637 T5F08 - B1J/B1JA , T5F10 - B1J/B1JA /4 578 T5F10 - B1J/B1JA /4 753 T5F10 - B1J/B1JA T5F12 - B1J/B1JA , /4 963 T5F12 - B1J/B1JA , T5F14 - B1J/B1JA , T5F16 - B1J/B1JA , T25F-BC, B1C Typ DN A _B _D F G H I J V X G kg T25F02 - B1C , /8 53 T25F02 - B1C , /8 68 T25F03 - B1C , /8 107 T25F03 - B1C , /2 130 T25F03 - B1C , /2 145 T25F04 - B1C , /2 205 T25F04 - B1C , /2 218 T25F04 - B1C , /2 285 T25F06 - B1C , /2 445 T25F06 - B1C , /4 565 T25F06 - B1C , /4 760 T25F08 - B1C , /2 630 T25F08 - B1C , /4 770 T25F08 - B1C , /4 970 T25F10 - B1C / T25F10 - B1C / T25F10 - B1C T25F-BJ/BJA, B1J/B1JA Typ DN A _B _D F G H I J V X G kg T25F02 - B1J/B1JA , /9 67 T25F02 - B1J/B1JA , /2 95 T25F02 - B1J/B1JA , /2 140 T25F03 - B1J/B1JA , /2 129 T25F03 - B1J/B1JA , /2 175 T25F03 - B1J/B1JA , /4 250 T25F04 - B1J/B1JA , /2 245 T25F04 - B1J/B1JA , /4 330 T25F04 - B1J/B1JA , /4 500 T25F06 - B1J/B1JA , /4 480 T25F06 - B1J/B1JA , /4 660 T25F06 - B1J/B1JA , T25F08 - B1J/B1JA , /4 860 T25F08 - B1J/B1JA , T25F10 - B1J/B1JA

17 1 T5 71 pl 17 T4D-BC, B1C Typ DN A _B _D _D _E F G H I J V X G kg T4D01 - B1C , /4 20 T4D01 - B1C , /4 26 T4D015 - B1C , /4 22 T4D015 - B1C , /4 27 T4D015 - B1C , /8 33 T4D02 - B1C , /4 22 T4D02 - B1C , /4 30 T4D02 - B1C , /8 36 T4D03 - B1C , /8 50 T4D03 - B1C , /8 65 T4D04 - B1C , /8 100 T4D04 - B1C , /2 125 T4D04 - B1C , /2 205 T4D06 - B1C , /2 185 T4D06 - B1C , /2 198 T4D06 - B1C , /2 265 T4D08 - B1C , /2 283 T4D08 - B1C , /2 350 T4D08 - B1C , /4 480 T4D10 - B1C , /2 425 T4D10 - B1C , /4 545 T4D10 - B1C , /4 735 T4D12 - B1C , /2 605 T4D12 - B1C , /4 745 T4D12 - B1C , /4 945 T4D14 - B1C , / T4D14 - B1C , / T4D14 - B1C , T4D16 - B1C / T4D16 - B1C / T4D16 - B1C

18 18 1 T5 71 pl T4F-BC, B1C Typ DN A _B C _D _E F G H I J V X G kg T4F01 - B1C , /4 20 T4F01 - B1C , /4 26 T4F015 - B1C , /4 22 T4F015 - B1C , /4 27 T4F015 - B1C , /8 33 T4F02 - B1C , /4 22 T4F02 - B1C , /4 30 T4F02 - B1C , /8 36 T4F03 - B1C , /8 50 T4F03 - B1C , /8 65 T4F04 - B1C , /8 100 T4F04 - B1C , /2 125 T4F04 - B1C , /2 205 T4F06 - B1C , /2 185 T4F06 - B1C , /2 198 T4F06 - B1C , /2 265 T4F08 - B1C , /2 283 T4F08 - B1C , /2 350 T4F08 - B1C , /4 480 T4F10 - B1C , /2 425 T4F10 - B1C , /4 545 T4F10 - B1C , /4 735 T4F12 - B1C , /2 605 T4F12 - B1C , /4 745 T4F12 - B1C , /4 945 T4F14 - B1C , / T4F14 - B1C , / T4F14 - B1C , T4F16 - B1C , / T4F16 - B1C , / T4F16 - B1C , T4D-BJ/BJA, B1J/B1JA Typ DN A _B C _D _E F G H I J V X G kg T4D01 - B1J/B1JA , /8 33 T4D01 - B1J , /8 45 T4D015 - B1J/B1JA , /8 34 T4D015 - B1J/B1JA , /8 47 T4D015 - B1J , /2 74 T4D02 - B1J/B1JA , /8 37 T4D02 - B1J/B1JA , /8 50 T4D02 - B1J , /2 78 T4D03 - B1J/B1JA , /8 64 T4D03 - B1J/B1JA , /2 92 T4D03 - B1J/B1JA , /2 137 T4D04 - B1J/B1JA , /2 122 T4D04 - B1J/B1JA , /2 175 T4D04 - B1J/B1JA , /4 245 T4D06 - B1J/B1JA , /2 225 T4D06 - B1J/B1JA , /4 300 T4D06 - B1J/B1JA , /4 485 T4D08 - B1J/B1JA , /4 395 T4D08 - B1J/B1JA , /4 570 T4D08 - B1J/B1JA , T4D10 - B1J/B1JA , /4 450 T4D10 - B1J/B1JA , /4 645 T4D10 - B1J/B1JA , T4D12 - B1J/B1JA , /4 845 T4D12 - B1J/B1JA , T4D14 - B1J/B1JA , T4D16 - B1J/B1JA

19 1 T5 71 pl 19 T4F-BJ/BJA, B1J/B1JA Typ DN A _B C _D _E F G H I J V X G kg T4F01 - B1J/B1JA , /8 33 T4F01 - B1J , /8 45 T4F015 - B1J/B1JA , /8 34 T4F015 - B1J/B1JA , /8 47 T4F015 - B1J , /2 74 T4F02 - B1J/B1JA , /8 37 T4F02 - B1J/B1JA , /8 50 T4F02 - B1J , /2 78 T4F03 - B1J/B1JA , /8 64 T4F03 - B1J/B1JA , /2 92 T4F03 - B1J/B1JA , /2 137 T4F04 - B1J/B1JA , /2 122 T4F04 - B1J/B1JA , /2 175 T4F04 - B1J/B1JA , /4 245 T4F06 - B1J/B1JA , /2 225 T4F06 - B1J/B1JA , /4 300 T4F06 - B1J/B1JA , /4 485 T4F08 - B1J/B1JA , /4 395 T4F08 - B1J/B1JA , /4 570 T4F08 - B1J/B1JA , T4F10 - B1J/B1JA , /4 450 T4F10 - B1J/B1JA , /4 645 T4F10 - B1J/B1JA , T4F12 - B1J/B1JA , /4 845 T4F12 - B1J/B1JA , T4F14 - B1J/B1JA , T4F16 - B1J/B1JA , T35F-BC, B1C Typ DN A _B C _D _E F G H I J V X G kg T35F02 - B1C , /8 49 T35F02 - B1C , /8 63 T35F03 - B1C , /8 97 T35F03 - B1C , /2 120 T35F03 - B1C , /2 135 T35F04 - B1C , /2 185 T35F04 - B1C , /2 203 T35F04 - B1C , /2 265 T35F06 - B1C , /2 415 T35F06 - B1C , /4 535 T35F06 - B1C , /4 730 T35F08 - B1C , /2 595 T35F08 - B1C , /4 725 T35F08 - B1C , /4 920 T35F10 - B1C , / T35F10 - B1C , / T35F10 - B1C , T35F-BJ/BJA, B1J/B1JA Typ DN A _B C _D _E F G H I J V X G kg T35F02 - B1J/B1JA , /8 63 T35F02 - B1J/B1JA , /2 92 T35F02 - B1J/B1JA , /2 135 T35F03 - B1J/B1JA , /2 119 T35F03 - B1J/B1JA , /2 165 T35F03 - B1J/B1JA , /4 240 T35F04 - B1J/B1JA , /2 230 T35F04 - B1J/B1JA , /4 315 T35F04 - B1J/B1JA , /4 485 T35F06 - B1J/B1JA , /4 445 T35F06 - B1J/B1JA , /4 635 T35F06- B1J/B1JA , T35F08 - B1J/B1JA , /4 825 T35F08 - B1J/B1JA , T35F10 - B1J/B1JA ,

20 20 1 T5 71 pl 12 KODOWE OZNACZENIE TYPU ZAWÓR KULOWY Z WEJŚCIEM OD GÓRY seria Top T5 F B 04 A A F 03 / opcje obramienia, gniazdo v obramienie Q 2. seria T5 zmniejszone otwarcie, kołnierz T4 zmniejszone otwarcie, do spawania T2 pełne otwarcie, kołnierz T35 pełne otwarcie, do spawania 7. kula A CF8M + chrom twardy z gniazdami metalowymi D CF8M + NiBo 8. gniazdo A, F, E1 standardowe gniazdo metalowe R standardowe gniazdo miękkie 3. ciśnienie D ASME klasa 300 F ASME klasai BUDOWA E ogólne, łożyska PTFE B temperatura niska i wysoka, łożyska metalowe. Zakres temperatur -50 C C. 5. rozmiar 01, 015, 02, 03, 04, 06, 08, 10, 12, 14, gniazdo uszczelnienie obudowa uszczelkasz czeliwo dławika konstrukcja gniazda 02 grafit grafit grafit A, F E lub C 03 grafit grafit grafit A, F B lub C 63 Viton GF grafit grafit R E 10. kołnierz - wykończenie powierzchni (Ra ), bez oznakowania (standard) 01 wykończenie gładkie (Ra 3,2-6,3) 05 spojenie pierścienia 6. śruby korpusu A CF8M B8M D WCB L7M