Ewangelii. Komparatywna. cytata CE Sławomir Snela. Kontynuacja działalności w Galilei

Transkrypt

1 Komparatywna cytata Ewangelii Cytata Ewangelii Komentarz konstrukcyjny Ogólny układ synopsy Plan komparabli Spór o szabat i przepisy Prawa Proces Jezusa z podziałem na sceny Plan synoptyczny Przekaz o ustanowieniu Eucharystii Przykazania judaizmu Sławomir Snela CE XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX Kontynuacja działalności w Galilei Nauczanie w przypowieściach W Dekapolu Kontynuacja działalności w Galilei Drugi pobyt świąteczny w Jerozolimie Dalsza działalność w Galilei i pobliskich krainach W tetrarchii Heroda Filipa Góra Przemienienia Pańskiego W Galilei kształtowanie uczniów

2 102 KOMPARATYWNA CYTATA EWANGELII CE92 Poselstwo Jana Chrzciciela [Mt 11,2-6; Łk 7,18-23] {R(I)PDJ, lipiec; Macheront Galilea, miejsce misji Jezusa} 0936 Łk 7,18a O tym wszystkim donieśli Janowi jego uczniowie. K252= 0937[ Łk 7,18b Wtedy Jan przywołał do siebie dwóch spośród swoich uczniów Łk 7,19 i posłał ich do Pana z zapytaniem: «Czy Ty jesteś Tym, który ma przyjść, czy też innego mamy oczekiwać?» 0939] Mt 11,2 Tymczasem Jan, skoro usłyszał w więzieniu o czynach Chrystusa, posłał swoich uczniów 0940 Mt 11,3 z zapytaniem: «Czy Ty jesteś Tym, który ma przyjść, czy też innego mamy oczekiwać?» K253: 0941 Łk 7,20 Gdy ludzie ci zjawili się u Jezusa, rzekli: «Jan Chrzciciel przysyła nas do Ciebie z zapytaniem: Czy Ty jesteś Tym, który ma przyjść, czy też innego mamy oczekiwać?» 0942 Łk 7,21 W tym właśnie czasie [Jezus] wielu uzdrowił z chorób, dolegliwości i [uwolnił] od złych duchów; także wielu niewidomych obdarzył wzrokiem. K254= 0943[ Mt 11,4 Jezus im odpowiedział: «Idźcie i oznajmijcie Janowi to, co słyszycie i na co patrzycie: 0944] Łk 7,22a Odpowiedział im więc: «Idźcie i donieście Janowi to, coście widzieli i słyszeli: K255= 0945[ Mt 11,5 niewidomi wzrok odzyskują, chromi chodzą, trędowaci zostają oczyszczeni, głusi słyszą, umarli zmartwychwstają, ubogim głosi się Ewangelię. 0946] Łk 7,22b niewidomi wzrok odzyskują, chromi chodzą, trędowaci zostają oczyszczeni i głusi słyszą; umarli zmartwychwstają, ubogim głosi się Ewangelię. K256= 0947[ Mt 11,6 A błogosławiony jest ten, kto nie zwątpi we Mnie». 0948] Łk 7,23 A błogosławiony jest ten, kto nie zwątpi we Mnie». CE93 Świadectwo Jezusa o Janie [Mt 11,7-15; Łk 7,24-30] {R(I)PDJ, lipiec; Galilea. Tok narracji.: O Janie oraz o współczesnych, część I} K257= 0949[ Mt 11,7 Gdy oni odchodzili, Jezus zaczął mówić do tłumów o Janie: «Coście wyszli obejrzeć na pustyni? Trzcinę kołyszącą się na wietrze? 0950] Łk 7,24 Gdy wysłannicy Jana odeszli, Jezus zaczął mówić do tłumów o Janie: «Coście wyszli zobaczyć na pustyni? Trzcinę kołyszącą się na wietrze? K258= 0951[ Mt 11,8 Ale co wyszliście zobaczyć? Człowieka w miękkie szaty ubranego? Oto w domach królewskich są ci, którzy miękkie szaty noszą. 0952] Łk 7,25 Ale coście wyszli zobaczyć? Człowieka w miękkie szaty ubranego? Oto w pałacach królewskich przebywają ci, którzy noszą okazałe stroje i żyją w zbytkach. K259= 0953[ Mt 11,9 Po co więc wyszliście? Zobaczyć proroka? Tak, powiadam wam, nawet więcej niż proroka. 0954] Łk 7,26 Ale coście wyszli zobaczyć? Proroka? Tak, mówię wam, nawet więcej niż proroka.

3 COMPARATIVE CITATION OF THE GOSPEL 103 CE92 The Deputation of John the Baptist [Mt 11,2-6; Lk 7,18-23] {Y(I)JPM, July; Machaerous Galilee, the place of Jesus Mission} 0936 Lk 7,18a Καὶ ἀπήγγειλαν Ἰωάννῃ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ περὶ πάντων τούτων. K252= 0937[ Lk 7,18b καὶ προσκαλεσάµενος δύο τινὰς τῶν µαθητῶν αὐτοῦ ὁ Ἰωάννης 0938 Lk 7,19 ἔπεµψεν πρὸς τὸν κύριον λέγων, Σὺ εἶ ὁ ἐρχόµενος ἢ ἄλλον προσδοκῶµεν; 0939] Mt 11,2 Ὁ δὲ Ἰωάννης ἀκούσας ἐν τῷ δεσµωτηρίῳ τὰ ἔργα τοῦ Χριστοῦ πέµψας διὰ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ 0940 Mt 11,3 εἶπεν αὐτῷ, Σὺ εἶ ὁ ἐρχόµενος ἢ ἕτερον προσδοκῶµεν; K253: 0941 Lk 7,20 παραγενόµενοι δὲ πρὸς αὐτὸν οἱ ἄνδρες εἶπαν, Ἰωάννης ὁ βαπτιστὴς ἀπέστειλεν ἡµᾶς πρὸς σὲ λέγων, Σὺ εἶ ὁ ἐρχόµενος ἢ ἄλλον προσδοκῶµεν; 0942 Lk 7,21 ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ ἐθεράπευσεν πολλοὺς ἀπὸ νόσων καὶ µαστίγων καὶ πνευµάτων πονηρῶν, καὶ τυφλοῖς πολλοῖς ἐχαρίσατο βλέπειν. K254= 0943[ Mt 11,4 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Πορευθέντες ἀπαγγείλατε Ἰωάννῃ ἃ ἀκούετε καὶ βλέπετε 0944] Lk 7,22a καὶ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, Πορευθέντες ἀπαγγείλατε Ἰωάννῃ ἃ εἴδετε καὶ ἠκούσατε K255= 0945[ Mt 11,5 τυφλοὶ ἀναβλέπουσιν καὶ χωλοὶ περιπατοῦσιν, λεπροὶ καθαρίζονται καὶ κωφοὶ ἀκούουσιν, καὶ νεκροὶ ἐγείρονται καὶ πτωχοὶ εὐαγγελίζονται 0946] Lk 7,22b τυφλοὶ ἀναβλέπουσιν, χωλοὶ περιπατοῦσιν, λεπροὶ καθαρίζονται καὶ κωφοὶ ἀκούουσιν, νεκροὶ ἐγείρονται, πτωχοὶ εὐαγγελίζονται K256= 0947[ Mt 11,6 καὶ µακάριός ἐστιν ὃς ἐὰν µὴ σκανδαλισθῇ ἐν ἐµοί. 0948] Lk 7,23 καὶ µακάριός ἐστιν ὃς ἐὰν µὴ σκανδαλισθῇ ἐν ἐµοί. CE93 The Testimony of Jesus about John [Mt 11,7-15; Lk 7,24-30] {Y(I)JPM, July; Galilee. Course of narration: About John and about the Contemporaries, part I} K257= 0949[ Mt 11,7 Τούτων δὲ πορευοµένων ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς λέγειν τοῖς ὄχλοις περὶ Ἰωάννου, Τί ἐξήλθατε εἰς τὴν ἔρηµον θεάσασθαι; κάλαµον ὑπὸ ἀνέµου σαλευόµενον; 0950] Lk 7,24 Ἀπελθόντων δὲ τῶν ἀγγέλων Ἰωάννου ἤρξατο λέγειν πρὸς τοὺς ὄχλους περὶ Ἰωάννου, Τί ἐξήλθατε εἰς τὴν ἔρηµον θεάσασθαι; κάλαµον ὑπὸ ἀνέµου σαλευόµενον; K258= 0951[ Mt 11,8 ἀλλὰ τί ἐξήλθατε ἰδεῖν; ἄνθρωπον ἐν µαλακοῖς ἠµφιεσµένον; ἰδοὺ οἱ τὰ µαλακὰ φοροῦντες ἐν τοῖς οἴκοις τῶν βασιλέων εἰσίν. 0952] Lk 7,25 ἀλλὰ τί ἐξήλθατε ἰδεῖν; ἄνθρωπον ἐν µαλακοῖς ἱµατίοις ἠµφιεσµένον; ἰδοὺ οἱ ἐν ἱµατισµῷ ἐνδόξῳ καὶ τρυφῇ ὑπάρχοντες ἐν τοῖς βασιλείοις εἰσίν. K259= 0953[ Mt 11,9 ἀλλὰ τί ἐξήλθατε ἰδεῖν; προφήτην; ναί, λέγω ὑµῖν, καὶ περισσότερον προφήτου. 0954] Lk 7,26 ἀλλὰ τί ἐξήλθατε ἰδεῖν; προφήτην; ναί, λέγω ὑµῖν, καὶ περισσότερον προφήτου.

4 104 KOMPARATYWNA CYTATA EWANGELII K260= 0955[ Mt 11,10 On jest tym, o którym napisano: Oto Ja posyłam mego wysłańca przed Tobą, aby przygotował Ci drogę. 0956] Łk 7,27 On jest tym, o którym napisano: Oto posyłam mego wysłańca przed Tobą, aby przygotował K261= Ci drogę. 0957[ Mt 11,11 Zaprawdę, powiadam wam: Między narodzonymi z niewiast nie powstał większy od Jana Chrzciciela. Lecz najmniejszy w królestwie niebieskim większy jest niż on. 0958] Łk 7,28 Powiadam wam <bowiem>: Między narodzonymi z niewiast nie ma większego od Jana. Lecz najmniejszy w królestwie Bożym większy jest niż on». K262: 0959 Mt 11,12 A od czasu Jana Chrzciciela aż dotąd królestwo niebieskie doznaje gwałtu, a zdobywają je ludzie gwałtowni Mt 11,13 Wszyscy bowiem Prorocy i Prawo prorokowali aż do Jana Mt 11,14 A jeśli chcecie uznać, to on jest Eliaszem, który ma przyjść Mt 11,15 Kto ma uszy, niechaj słucha! K263: 0963 Łk 7,29 I cały lud, który Go słuchał, a nawet celnicy przyznawali słuszność Bogu, przyjmując chrzest Janowy Łk 7,30 Faryzeusze zaś i uczeni w Prawie udaremnili zamiar Boży względem siebie, nie przyjmując chrztu od niego. CE94 Sąd Jezusa o współczesnych [Mt 11,16-19; Łk 7,31-35] {R(I)PDJ, lipiec; Galilea. Tok narracji.: O Janie oraz o współczesnych, część II.} K264= 0965[Mt 11,16a Ale z kim mam porównać to pokolenie? 0966] Łk 7,31 «Z kim więc mam porównać ludzi tego pokolenia? Do kogo są podobni? K265= 0967[ Łk 7,32a Podobni są do dzieci przesiadających na rynku, które głośno przymawiają jedne drugim: 0968]Mt 11,16b Podobne jest do przesiadujących na rynku dzieci, które głośno przymawiają swym K266= rówieśnikom: 0969[ Mt 11,17 Przygrywaliśmy wam, a nie tańczyliście; biadaliśmy, a wyście nie zawodzili. 0970] Łk 7,32b Przygrywaliśmy wam, a nie tańczyliście; biadaliśmy, a wyście nie płakali. K267= 0971[ Mt 11,18 Przyszedł bowiem Jan, nie jadł, ani nie pił, a oni mówią: Zły duch go opętał. 0972] Łk 7,33 Przyszedł bowiem Jan Chrzciciel: nie jadł chleba i nie pił wina; a wy mówicie: Zły duch K268= go opętał. 0973[Mt 11,19a Przyszedł Syn Człowieczy, je i pije, a oni mówią: Oto żarłok i pijak, przyjaciel celników i grzeszników. 0974] Łk 7,34 Przyszedł Syn Człowieczy: je i pije, a wy mówicie: Oto żarłok i pijak, przyjaciel celników K269= i grzeszników. 0975[Mt 11,19b A jednak mądrość usprawiedliwiona jest przez swe czyny». 0976] Łk 7,35 A jednak wszystkie dzieci mądrości przyznały jej słuszność».

5 COMPARATIVE CITATION OF THE GOSPEL 105 K260= 0955[ Mt 11,10 οὗτός ἐστιν περὶ οὗ γέγραπται, Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν µου πρὸ προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔµπροσθέν σου. 0956] Lk 7,27 οὗτός ἐστιν περὶ οὗ γέγραπται, Ἰδοὺ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν µου πρὸ προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔµπροσθέν σου. K261= 0957[ Mt 11,11 ἀµὴν λέγω ὑµῖν, οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν µείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ ὁ δὲ µικρότερος ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν µείζων αὐτοῦ ἐστιν. 0958] Lk 7,28 λέγω ὑµῖν, µείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν Ἰωάννου οὐδείς ἐστιν ὁ δὲ µικρότερος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ µείζων αὐτοῦ ἐστιν. K262: 0959 Mt 11,12 ἀπὸ δὲ τῶν ἡµερῶν Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ ἕως ἄρτι ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν Mt 11,13 πάντες γὰρ οἱ προφῆται καὶ ὁ νόµος ἕως Ἰωάννου ἐπροφήτευσαν 0961 Mt 11,14 καὶ εἰ θέλετε δέξασθαι, αὐτός ἐστιν Ἠλίας ὁ µέλλων ἔρχεσθαι Mt 11,15 ὁ ἔχων ὦτα ἀκουέτω. K263: 0963 Lk 7,29 [Καὶ πᾶς ὁ λαὸς ἀκούσας καὶ οἱ τελῶναι ἐδικαίωσαν τὸν θεόν, βαπτισθέντες τὸ βάπτισµα Ἰωάννου 0964 Lk 7,30 οἱ δὲ Φαρισαῖοι καὶ οἱ νοµικοὶ τὴν βουλὴν τοῦ θεοῦ ἠθέτησαν εἰς ἑαυτούς, µὴ βαπτισθέντες ὑπ αὐτοῦ.] CE94 Jesus Judgement about the Contemporaries [Mt 11,16-19; Lk 7,31-35] {Y(I)JPM, July; Galilee. Course of narration: About John and about the Contemporaries, part II.} K264= 0965[Mt 11,16a Τίνι δὲ ὁµοιώσω τὴν γενεὰν ταύτην; 0966] Lk 7,31 Τίνι οὖν ὁµοιώσω τοὺς ἀνθρώπους τῆς γενεᾶς ταύτης, καὶ τίνι εἰσὶν ὅµοιοι; K265= 0967[ Lk 7,32a ὅµοιοί εἰσιν παιδίοις τοῖς ἐν ἀγορᾷ καθηµένοις καὶ προσφωνοῦσιν ἀλλήλοις, 0968]Mt 11,16b ὁµοία ἐστὶν παιδίοις καθηµένοις ἐν ταῖς ἀγοραῖς ἃ προσφωνοῦντα τοῖς ἑτέροις K266= 0969[ Mt 11,17 λέγουσιν, Ηὐλήσαµεν ὑµῖν καὶ οὐκ ὠρχήσασθε ἐθρηνήσαµεν καὶ οὐκ ἐκόψασθε. 0970] Lk 7,32b ἃ λέγει, Ηὐλήσαµεν ὑµῖν καὶ οὐκ ὠρχήσασθε, ἐθρηνήσαµεν καὶ οὐκ ἐκλαύσατε. K267= 0971[ Mt 11,18 ἦλθεν γὰρ Ἰωάννης µήτε ἐσθίων µήτε πίνων, καὶ λέγουσιν, αιµόνιον ἔχει 0972] Lk 7,33 ἐλήλυθεν γὰρ Ἰωάννης ὁ βαπτιστὴς µὴ ἐσθίων ἄρτον µήτε πίνων οἶνον, καὶ λέγετε, K268= αιµόνιον ἔχει 0973[Mt 11,19a ἦλθεν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐσθίων καὶ πίνων, καὶ λέγουσιν, Ἰδοὺ ἄνθρωπος φάγος καὶ οἰνοπότης, τελωνῶν φίλος καὶ ἁµαρτωλῶν. 0974] Lk 7,34 ἐλήλυθεν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐσθίων καὶ πίνων, καὶ λέγετε, Ἰδοὺ ἄνθρωπος φάγος καὶ οἰνοπότης, φίλος τελωνῶν καὶ ἁµαρτωλῶν. K269= 0975[Mt 11,19b καὶ ἐδικαιώθη ἡ σοφία ἀπὸ τῶν ἔργων αὐτῆς. 0976] Lk 7,35 καὶ ἐδικαιώθη ἡ σοφία ἀπὸ πάντων τῶν τέκνων αὐτῆς.

6 106 KOMPARATYWNA CYTATA EWANGELII CE95 Nawrócona jawnogrzesznica [Łk 7,36-50] {R(I)PDJ, sierpień; miasto w Galilei, być może Nain, dom faryzeusza Szymona} K270: 0977 Łk 7,36 Jeden z faryzeuszów zaprosił Go do siebie na posiłek. Wszedł więc do domu faryzeusza i zajął miejsce za stołem Łk 7,37 A oto kobieta, która prowadziła w mieście życie grzeszne, dowiedziawszy się, że gości w domu faryzeusza, przyniosła flakonik alabastrowy olejku 0979 Łk 7,38 i stanąwszy z tyłu u Jego stóp, płacząc, zaczęła łzami oblewać Jego stopy i włosami swej głowy je wycierała. Potem całowała Jego stopy i namaszczała je olejkiem Łk 7,39 Widząc to, faryzeusz, który Go zaprosił, mówił sam do siebie: «Gdyby on był prorokiem, wiedziałby, co to za jedna i jaka to jest ta kobieta, która się Go dotyka, że jest grzesznicą» Łk 7,40 Na to Jezus rzekł do niego: «Szymonie, mam ci coś do powiedzenia». On rzekł: «Powiedz, Nauczycielu» Łk 7,41 «Pewien wierzyciel miał dwóch dłużników. Jeden winien mu był pięćset denarów, a drugi pięćdziesiąt Łk 7,42 Gdy nie mieli z czego oddać, darował obydwom. Króry z nich będzie go bardziej miłował?» 0984 Łk 7,43 Szymon odpowiedział: «Przypuszczam, że ten, któremu więcej darował». On zaś mu rzekł: «Słusznie osądziłeś» Łk 7,44 Potem zwróciwszy się w stronę kobiety, rzekł do Szymona: «Widzisz tę kobietę? Wszedłem do twego domu, a nie podałeś Mi wody do nóg; ona zaś łzami oblała Mi stopy i otarła je swymi włosami Łk 7,45 Nie powitałeś Mnie pocałunkiem; a ona, odkąd wszedłem, nie przestała całować stóp moich Łk 7,46 Głowy nie namaściłeś Mi oliwą; ona zaś olejkiem namaściła moje stopy Łk 7,47 Dlatego powiadam ci: Odpuszczone są jej liczne grzechy, ponieważ bardzo umiłowała. A ten, komu mało się odpuszcza, mało miłuje» Łk 7,48 Do niej zaś rzekł: «Odpuszczone są twoje grzechy» Łk 7,49 Na to współbiesiadnicy zaczęli mówić sami do siebie: «Któż On jest, że nawet grzechy odpuszcza?» 0991 Łk 7,50 On zaś rzekł do kobiety: «Twoja wiara cię ocaliła, idź w pokoju». CE96 Śladem Jezusa [Łk 8,1-3] {R(I)PDJ, wrzesień; Galilea} 0992 Łk 8, Łk 8, Łk 8,3 Następnie wędrował przez miasta i wsie, nauczając i głosząc Ewangelię o królestwie Bożym. A było z Nim Dwunastu oraz kilka kobiet, które zostały uwolnione od złych duchów i od chorób: Maria, zwana Magdaleną, którą opuściło siedem złych duchów; Joanna, żona Chuzy, rządcy Heroda; Zuzanna i wiele innych, które im usługiwały [udzielając] ze swego mienia. CE97 Wzmożony ruch [Mk 3,20-21] {R(I)PDJ, październik; Kafarnaum, dom Szymona Piotra. Tok narracji: Debata o rozpoznawaniu duchów i pełnieniu woli Bożej, cz. I} K271: 0995 Mk 3,20 Potem przyszedł do domu, a tłum znów się zbierał, tak że nawet posilić się nie mogli.

7 COMPARATIVE CITATION OF THE GOSPEL 107 CE95 The Repenting Sinful Woman [Lk 7,36-50] {Y(I)JPM, August; a city in Galilee, maybe Nain, the house of Pharisee Simon} K270: 0977 Lk 7,36 Ἠρώτα δέ τις αὐτὸν τῶν Φαρισαίων ἵνα φάγῃ µετ αὐτοῦ καὶ εἰσελθὼν εἰς τὸν οἶκον τοῦ Φαρισαίου κατεκλίθη Lk 7,37 καὶ ἰδοὺ γυνὴ ἥτις ἦν ἐν τῇ πόλει ἁµαρτωλός, καὶ ἐπιγνοῦσα ὅτι κατάκειται ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Φαρισαίου, κοµίσασα ἀλάβαστρον µύρου 0979 Lk 7,38 καὶ στᾶσα ὀπίσω παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ κλαίουσα, τοῖς δάκρυσιν ἤρξατο βρέχειν τοὺς πόδας αὐτοῦ καὶ ταῖς θριξὶν τῆς κεφαλῆς αὐτῆς ἐξέµασσεν, καὶ κατεφίλει τοὺς πόδας αὐτοῦ καὶ ἤλειφεν τῷ µύρῳ Lk 7,39 ἰδὼν δὲ ὁ Φαρισαῖος ὁ καλέσας αὐτὸν εἶπεν ἐν ἑαυτῷ λέγων, Οὗτος εἰ ἦν προφήτης, ἐγίνωσκεν ἂν τίς καὶ ποταπὴ ἡ γυνὴ ἥτις ἅπτεται αὐτοῦ, ὅτι ἁµαρτωλός ἐστιν Lk 7,40 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν πρὸς αὐτόν, Σίµων, ἔχω σοί τι εἰπεῖν. ὁ δέ, ιδάσκαλε, εἰπέ, φησίν Lk 7,41 δύο χρεοφειλέται ἦσαν δανειστῇ τινι ὁ εἷς ὤφειλεν δηνάρια πεντακόσια, ὁ δὲ ἕτερος πεντήκοντα Lk 7,42 µὴ ἐχόντων αὐτῶν ἀποδοῦναι ἀµφοτέροις ἐχαρίσατο. τίς οὖν αὐτῶν πλεῖον ἀγαπήσει αὐτόν; 0984 Lk 7,43 ἀποκριθεὶς Σίµων εἶπεν, Ὑπολαµβάνω ὅτι ᾧ τὸ πλεῖον ἐχαρίσατο. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ, Ὀρθῶς ἔκρινας Lk 7,44 καὶ στραφεὶς πρὸς τὴν γυναῖκα τῷ Σίµωνι ἔφη, Βλέπεις ταύτην τὴν γυναῖκα; εἰσῆλθόν σου εἰς τὴν οἰκίαν, ὕδωρ µοι ἐπὶ πόδας οὐκ ἔδωκας αὕτη δὲ τοῖς δάκρυσιν ἔβρεξέν µου τοὺς πόδας καὶ ταῖς θριξὶν αὐτῆς ἐξέµαξεν Lk 7,45 φίληµά µοι οὐκ ἔδωκας αὕτη δὲ ἀφ ἧς εἰσῆλθον οὐ διέλιπεν καταφιλοῦσά µου τοὺς πόδας Lk 7,46 ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν µου οὐκ ἤλειψας αὕτη δὲ µύρῳ ἤλειψεν τοὺς πόδας µου Lk 7,47 οὗ χάριν, λέγω σοι, ἀφέωνται αἱ ἁµαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί, ὅτι ἠγάπησεν πολύ ᾧ δὲ ὀλίγον ἀφίεται, ὀλίγον ἀγαπᾷ Lk 7,48 εἶπεν δὲ αὐτῇ, Ἀφέωνταί σου αἱ ἁµαρτίαι Lk 7,49 καὶ ἤρξαντο οἱ συνανακείµενοι λέγειν ἐν ἑαυτοῖς, Τίς οὗτός ἐστιν ὃς καὶ ἁµαρτίας ἀφίησιν; 0991 Lk 7,50 εἶπεν δὲ πρὸς τὴν γυναῖκα, Ἡ πίστις σου σέσωκέν σε πορεύου εἰς εἰρήνην. CE96 Following Jesus (The Ministering Women) [Lk 8,1-3] {Y(I)JPM, September; Galilee} 0992 Lk 8, Lk 8, Lk 8,3 Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ καθεξῆς καὶ αὐτὸς διώδευεν κατὰ πόλιν καὶ κώµην κηρύσσων καὶ εὐαγγελιζόµενος τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ, καὶ οἱ δώδεκα σὺν αὐτῷ, καὶ γυναῖκές τινες αἳ ἦσαν τεθεραπευµέναι ἀπὸ πνευµάτων πονηρῶν καὶ ἀσθενειῶν, Μαρία ἡ καλουµένη Μαγδαληνή, ἀφ ἧς δαιµόνια ἑπτὰ ἐξεληλύθει, καὶ Ἰωάννα γυνὴ Χουζᾶ ἐπιτρόπου Ἡρῴδου καὶ Σουσάννα καὶ ἕτεραι πολλαί, αἵτινες διηκόνουν αὐτοῖς ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐταῖς. CE97 The Intensive Activity [Mk 3,20-21] {Y(I)JPM, October; Capernaum, the House of Simon Peter. Course of narration: The Debate about Recognizing Spirits and Doing the Will of God, part I} K271: 0995 Mk 3,20 Καὶ ἔρχεται εἰς οἶκον καὶ συνέρχεται πάλιν ὄχλος, ὥστε µὴ δύνασθαι αὐτοὺς µηδὲ ἄρτον φαγεῖν Mk 3,21 Gdy to posłyszeli Jego bliscy, wybrali się, żeby Go powstrzymać. Mówiono bowiem:

8 108 KOMPARATYWNA CYTATA EWANGELII «Odszedł od zmysłów». CE98 Uzdrowienie opętanego, ślepego i niemego [Mt 12,22-23; Łk 11,14] {R(I)PDJ, październik; Kafarnaum. Tok narracji: Debata o rozpoznawaniu duchów i pełnieniu woli Bożej, cz. II} K272: 0997 Mt 12,22a Wówczas przyprowadzono Mu opętanego, który był niewidomy i niemy. K273= 0998[Łk 11,14a Raz wyrzucał złego ducha [z człowieka], który był niemy. 0999]Mt 12,22b Uzdrowił go, tak że niemy mógł mówić i widzieć. K274= 1000[Łk 11,14b A gdy zły duch wyszedł, niemy zaczął mówić i tłumy były zdumione. 1001]Mt 12,23 A całe tłumy pelne były podziwu i mówiły: «Czyż nie jest to Syn Dawida?» CE99 Oszczerstwa uczonych w piśmie [Mt 12,24-30; Mk 3,22-27;Łk 11, ] {R(I)PDJ, październik; Kafarnaum. Tok narracji: Debata o rozpoznawaniu duchów i pełnieniu woli Bożej, cz. III} K275= 1002[ Mk 3,22 A uczeni w Piśmie, którzy przyszli z Jerozolimy, mówili: «Ma Belzebuba i mocą władcy złych duchów wyrzuca złe duchy» Mt 12,24 Lecz faryzeusze, słysząc to, mówili: «On tylko mocą Belzebuba, władcy złych duchów, wyrzuca złe duchy». 1004] Łk 11,15 Lecz niektórzy z nich rzekli: «Mocą Belzebuba, władcy złych duchów, wyrzuca złe duchy». K276: 1005 Mk 3,23 Wtedy przywołał ich do siebie i mówił im w przypowieściach: «Jak może szatan wyrzucać K277= szatana? 1006[ Mk 3,24 Jeśli jakieś królestwo jest wewnętrznie skłócone, takie królestwo nie może się ostać Mk 3,25 I jeśli dom wewnętrznie jest skłócony, to taki dom nie będzie mógł się ostać Mt 12,25 Jezus, znając ich myśli, rzekł do nich: «Każde królestwo od wewnątrz skłocone pustoszeje. I nie ostoi się żadne miasto ani dom, wewnętrznie skłocone. 1009] Łk 11,17 On jednak, znając ich myśli, rzekł do nich: «Każde królestwo wewnętrznie skłócone K278= pustoszeje i dom na dom się wali. 1010[ Mk 3,26 Jeśli więc szatan powstał przeciw sobie i jest ze sobą skłócony, to nie może się ostać, lecz koniec z nim Mt 12,26 Jeśli szatan wyrzuca szatana, to sam z sobą jest skłócony, jakże się więc ostoi jego królestwo? 1012]Łk 11,18a Jeśli więc i szatan z sobą jest skłócony, jakże się ostoi jego królestwo? K279: 1013 Łk 11,18b Mówicie bowiem, że Ja przez Belzebuba wyrzucam złe duchy.

9 COMPARATIVE CITATION OF THE GOSPEL Mk 3,21 καὶ ἀκούσαντες οἱ παρ αὐτοῦ ἐξῆλθον κρατῆσαι αὐτόν, ἔλεγον γὰρ ὅτι ἐξέστη. CE98 The Healing of the demon-posessed, blind and dumb Man [Mt 12,22-23; Lk 11,14] {Y(I)JPM, October; Capernaum. Course of narration: The Debate about Recognizing Spirits and Doing the Will of God, part II} K272: 0997 Mt 12,22a Τότε προσηνέχθη αὐτῷ δαιµονιζόµενος τυφλὸς καὶ κωφός K273= 0998[Lk 11,14a Καὶ ἦν ἐκβάλλων δαιµόνιον[, καὶ αὐτὸ αὐτὸ ἦν] κωφόν 0999]Mt 12,22b καὶ ἐθεράπευσεν αὐτόν, ὥστε τὸν κωφὸν λαλεῖν καὶ βλέπειν. K274= 1000[Lk 11,14b ἐγένετο δὲ τοῦ δαιµονίου ἐξελθόντος ἐλάλησεν ὁ κωφός. καὶ ἐθαύµασαν οἱ ὄχλοι 1001]Mt 12,23 καὶ ἐξίσταντο πάντες οἱ ὄχλοι καὶ ἔλεγον, Μήτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς αυίδ; CE99 The Accusation by the Scribes and Pharisees [Mt 12,24-30; Mk 3,22-27;Lk 11, ] {Y(I)JPM, October; Capernaum. Course of narration: The Debate about Recognizing Spirits and Doing the Will of God, part III} K275= 1002[ Mk 3,22 καὶ οἱ γραµµατεῖς οἱ ἀπὸ Ἱεροσολύµων καταβάντες ἔλεγον ὅτι Βεελζεβοὺλ ἔχει, καὶ ὅτι ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιµονίων ἐκβάλλει τὰ δαιµόνια Mt 12,24 οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες εἶπον, Οὗτος οὐκ ἐκβάλλει τὰ δαιµόνια εἰ µὴ ἐν τῷ Βεελζεβοὺλ ἄρχοντι τῶν δαιµονίων. 1004] Lk 11,15 τινὲς δὲ ἐξ αὐτῶν εἶπαν, Ἐν Βεελζεβοὺλ τῷ ἄρχοντι τῶν δαιµονίων ἐκβάλλει τὰ δαιµόνια K276: 1005 Mk 3,23 καὶ προσκαλεσάµενος αὐτοὺς ἐν παραβολαῖς ἔλεγεν αὐτοῖς, Πῶς δύναται Σατανᾶς K277= Σατανᾶν ἐκβάλλειν; 1006[ Mk 3,24 καὶ ἐὰν βασιλεία ἐφ ἑαυτὴν µερισθῇ, οὐ δύναται σταθῆναι ἡ βασιλεία ἐκείνη 1007 Mk 3,25 καὶ ἐὰν οἰκία ἐφ ἑαυτὴν µερισθῇ, οὐ δυνήσεται ἡ οἰκία ἐκείνη σταθῆναι Mt 12,25 εἰδὼς δὲ τὰς ἐνθυµήσεις αὐτῶν εἶπεν αὐτοῖς, Πᾶσα βασιλεία µερισθεῖσα καθ ἑαυτῆς ἐρηµοῦται, καὶ πᾶσα πόλις ἢ οἰκία µερισθεῖσα καθ ἑαυτῆς οὐ σταθήσεται. 1009] Lk 11,17 αὐτὸς δὲ εἰδὼς αὐτῶν τὰ διανοήµατα εἶπεν αὐτοῖς, Πᾶσα βασιλεία ἐφ ἑαυτὴν διαµερισθεῖσα ἐρηµοῦται, καὶ οἶκος ἐπὶ οἶκον πίπτει. K278= 1010[ Mk 3,26 καὶ εἰ ὁ Σατανᾶς ἀνέστη ἐφ ἑαυτὸν καὶ ἐµερίσθη, οὐ δύναται στῆναι ἀλλὰ τέλος ἔχει Mt 12,26 καὶ εἰ ὁ Σατανᾶς τὸν Σατανᾶν ἐκβάλλει, ἐφ ἑαυτὸν ἐµερίσθη πῶς οὖν σταθήσεται ἡ βασιλεία αὐτοῦ; 1012]Lk 11,18a εἰ δὲ καὶ ὁ Σατανᾶς ἐφ ἑαυτὸν διεµερίσθη, πῶς σταθήσεται ἡ βασιλεία αὐτοῦ; K279: 1013 Lk 11,18b ὅτι λέγετε ἐν Βεελζεβοὺλ ἐκβάλλειν µε τὰ δαιµόνια.

10 110 KOMPARATYWNA CYTATA EWANGELII K280= 1014[ Mt 12,27 I jeśli Ja mocą Belzebuba wyrzucam złe duchy, to czyją mocą wyrzucają je wasi synowie? Dlatego oni będą waszymi sędziami. 1015] Łk 11,19 Lecz jeśli Ja mocą Belzebuba wyrzucam złe duchy, to czyją mocą wyrzucają je wasi synowie? Dlatego oni będą waszymi sędziami. K281= 1016[ Mt 12,28 Lecz jeśli Ja mocą Ducha Bożego wyrzucam złe duchy, to istotnie przyszło do was królestwo Boże. 1017] Łk 11,20 A jeśli Ja palcem Bożym wyrzucam złe duchy, to istotnie przyszło już do was królestwo K282= Boże. 1018[ Mt 12,29 Albo jak może ktoś wejść do domu mocarza i sprzęt mu zagrabić, jeśli mocarza wpierw nie zwiąże? I dopiero wtedy dom jego ograbi. 1019] Mk 3,27 Nikt nie może wejść do domu mocarza i sprzęt mu zagrabić, jeśli mocarza wpierw nie zwiąże, i dopiero wtedy dom jego ograbi. K283: 1020 Łk 11,21 Gdy mocarz uzbrojony strzeże swego dworu, bezpieczne jest jego mienie Łk 11,22 Lecz gdy mocniejszy od niego nadejdzie i pokona go, to zabierze całą broń jego, na której K284= polegał, i rozda jego łupy. 1022[ Mt 12,30 Kto nie jest ze Mną, jest przeciwko Mnie; i kto nie zbiera ze Mną, [ten] rozprasza. 1023] Łk 11,23 Kto nie jest ze Mną, jest przeciwko Mnie; a kto nie zbiera ze Mną, ten rozprasza. CE100 Grzech przeciwko Duchowi Świętemu [Mt 12,31-32; Mk 3,28-30; Łk 12,10] {R(I)PDJ październik; Kafarnaum. Tok narracji: Debata o rozpoznawaniu duchów i pełnieniu woli Bożej, cz. IV} K285= 1024[ Mk 3,28 Zaprawdę, powiadam wam: wszystkie grzechy i bluźnierstwa, których by się ludzie dopuścili, będą im odpuszczone. 1025]Mt 12,31a Dlatego powiadam wam: Każdy grzech i bluźnierstwo będą ludziom odpuszczone, K286: 1026 Mt 12,31b ale bluźnierstwo przeciwko Duchowi nie będzie odpuszczone. K287= 1027[Mt 12,32a Jeśli ktoś powie słowo przeciw Synowi Człowieczemu, będzie mu odpuszczone, 1028]Łk 12,10a Każdemu, kto powie jakieś słowo przeciw Synowi Człowieczemu, będzie odpuszczone, K288= 1029[Mt 12,32b lecz jeśli powie przeciwko Duchowi Świętemu, nie będzie mu odpuszczone ani w tym wieku, ani w przyszłym Mk 3,29 Kto by jednak zbluźnił przeciw Duchowi Świętemu, nigdy nie otrzyma odpuszczenia, lecz winien jest grzechu wiecznego». 1031]Łk 12,10b lecz temu, kto bluźni przeciw Duchowi Świętemu, nie będzie odpuszczone. K289: 1032 Mk 3,30 Mówili bowiem: «Ma ducha nieczystego».

11 COMPARATIVE CITATION OF THE GOSPEL 111 K280= 1014[ Mt 12,27 καὶ εἰ ἐγὼ ἐν Βεελζεβοὺλ ἐκβάλλω τὰ δαιµόνια, οἱ υἱοὶ ὑµῶν ἐν τίνι ἐκβάλλουσιν; διὰ τοῦτο αὐτοὶ κριταὶ ἔσονται ὑµῶν. 1015] Lk 11,19 εἰ δὲ ἐγὼ ἐν Βεελζεβοὺλ ἐκβάλλω τὰ δαιµόνια, οἱ υἱοὶ ὑµῶν ἐν τίνι ἐκβάλλουσιν; διὰ K281= τοῦτο αὐτοὶ ὑµῶν κριταὶ ἔσονται. 1016[ Mt 12,28 εἰ δὲ ἐν πνεύµατι θεοῦ ἐγὼ ἐκβάλλω τὰ δαιµόνια, ἄρα ἔφθασεν ἐφ ὑµᾶς ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ. 1017] Lk 11,20 εἰ δὲ ἐν δακτύλῳ θεοῦ ἐκβάλλω τὰ δαιµόνια, ἄρα ἔφθασεν ἐφ ὑµᾶς ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ. K282= 1018[ Mt 12,29 ἢ πῶς δύναταί τις εἰσελθεῖν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἰσχυροῦ καὶ τὰ σκεύη αὐτοῦ ἁρπάσαι, ἐὰν µὴ πρῶτον δήσῃ τὸν ἰσχυρόν; καὶ τότε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ διαρπάσει. 1019] Mk 3,27 ἀλλ οὐ δύναται οὐδεὶς εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἰσχυροῦ εἰσελθὼν τὰ σκεύη αὐτοῦ διαρπάσαι ἐὰν µὴ πρῶτον τὸν ἰσχυρὸν δήσῃ, καὶ τότε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ διαρπάσει. K283: 1020 Lk 11,21 ὅταν ὁ ἰσχυρὸς καθωπλισµένος φυλάσσῃ τὴν ἑαυτοῦ αὐλήν, ἐν εἰρήνῃ ἐστὶν τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ 1021 Lk 11,22 ἐπὰν δὲ ἰσχυρότερος αὐτοῦ ἐπελθὼν νικήσῃ αὐτόν, τὴν πανοπλίαν αὐτοῦ αἴρει ἐφ ᾗ ἐπεποίθει, καὶ τὰ σκῦλα αὐτοῦ διαδίδωσιν. K284= 1022[ Mt 12,30 ὁ µὴ ὢν µετ ἐµοῦ κατ ἐµοῦ ἐστιν, καὶ ὁ µὴ συνάγων µετ ἐµοῦ σκορπίζει. 1023] Lk 11,23 ὁ µὴ ὢν µετ ἐµοῦ κατ ἐµοῦ ἐστιν, καὶ ὁ µὴ συνάγων µετ ἐµοῦ σκορπίζει. CE100 The Sin against the Holy Spirit [Mt 12,31-32; Mk 3,28-30; Lk 12,10] {Y(I)JPM October; Capernaum. Course of narration: The Debate about Recognizing Spirits and Doing the Will of God, part IV} K285= 1024[ Mk 3,28 Ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι πάντα ἀφεθήσεται τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων, τὰ ἁµαρτήµατα καὶ αἱ βλασφηµίαι ὅσα ἐὰν βλασφηµήσωσιν 1025]Mt 12,31a ιὰ τοῦτο λέγω ὑµῖν, πᾶσα ἁµαρτία καὶ βλασφηµία ἀφεθήσεται τοῖς ἀνθρώποις, K286: 1026 Mt 12,31b ἡ δὲ τοῦ πνεύµατος βλασφηµία οὐκ ἀφεθήσεται. K287= 1027[Mt 12,32a καὶ ὃς ἐὰν εἴπῃ λόγον κατὰ τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου, 1028]Lk 12,10a καὶ πᾶς ὃς ἐρεῖ λόγον εἰς τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου, K288= 1029[Mt 12,32b ἀφεθήσεται αὐτῷ ὃς δ ἂν εἴπῃ κατὰ τοῦ πνεύµατος τοῦ ἁγίου, οὐκ ἀφεθήσεται αὐτῷ οὔτε ἐν τούτῳ τῷ αἰῶνι οὔτε ἐν τῷ µέλλοντι Mk 3,29 ὃς δ ἂν βλασφηµήσῃ εἰς τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον οὐκ ἔχει ἄφεσιν εἰς τὸν αἰῶνα, ἀλλὰ ἔνοχός ἐστιν αἰωνίου ἁµαρτήµατος 1031]Lk 12,10b ἀφεθήσεται αὐτῷ τῷ δὲ εἰς τὸ ἅγιον πνεῦµα βλασφηµήσαντι οὐκ ἀφεθήσεται. K289: 1032 Mk 3,30 ὅτι ἔλεγον, Πνεῦµα ἀκάθαρτον ἔχει.

12 112 KOMPARATYWNA CYTATA EWANGELII CE101 Rozeznawanie złego i dobrego owocu [Mt 12,33-37] {R(I)PDJ, październik; Kafarnaum. Tok narracji: Debata o rozpoznawaniu duchów i pełnieniu woli Bożej, cz. V} K290: 1033 Mt 12,33 Albo uznajcie, że drzewo jest dobre, a wtedy i jego owoc jest dobry, albo uznajcie, że drzewo jest złe, a wtedy i owoc jego jest zły; bo po owocu poznaje się drzewo Mt 12,34 Plemię żmijowe! Jakże wy możecie mówić dobrze, skoro źli jesteście? Przecież z obfitości serca usta mówią Mt 12,35 Dobry człowiek z dobrego skarbca wydobywa dobre rzeczy, a zły człowiek ze złego skarbca wydobywa złe rzeczy Mt 12,36 A powiadam wam: Z każdego bezużytecznego słowa, które wypowiedzą ludzie, zdadzą sprawę w dzień sądu Mt 12,37 Bo na podstawie słów twoich będziesz uniewinniony i na podstawie słów twoich będziesz potępiony». CE102 Nawrót do grzechu przypowieść o duchu nieczystym [Mt 12,43-45; Łk 11,24-26] {R(I)PDJ, październik; Kafarnaum. Tok narracji: Debata o rozpoznawaniu duchów i pełnieniu woli Bożej, cz. VI} K291= 1038[Mt 12,43a Gdy duch nieczysty opuści człowieka, błąka się po miejscach bezwodnych, szukając spoczynku, 1039]Łk 11,24a Gdy duch nieczysty opuści człowieka, błąka się po miejscach bezwodnych, szukając K292: spoczynku. 1040{Mt 12,43b ale nie znajduje Mt 12,44a Wtedy mówi: Wrócę do swego domu, skąd wyszedłem ; 1042]Lk 11,24b A gdy go nie znajduje, mówi: Wrócę do swego domu skąd wyszedłem. K293= 1043[Mt 12,44b a przyszedłszy, zastaje go nie zajętym, wymiecionym i przyozdobionym. 1044] Łk 11,25 Przychodzi i zastaje go wymiecionym i przyozdobionym. K294= 1045[Mt 12,45a Wtedy idzie i bierze z sobą siedmiu innych duchów, złośliwszych niż on sam; wchodzą i mieszkają tam. I staje się późniejszy stan owego człowieka gorszy, niż był uprzedni. 1046] Łk 11,26 Wtedy idzie i bierze siedmiu innych duchów, złośliwszych niż on sam; wchodzą i mieszkają tam. I stan późniejszy owego człowieka staje się gorszy niż poprzedni». K295: 1047 Mt 12,45b Tak będzie i z tym przewrotnym plemieniem». CE103 Prawdziwie błogosławieni [Łk 11,27-28] {R(I)PDJ, październik; Kafarnaum. Tok narracji: Debata o rozpoznawaniu duchów i pełnieniu woli Bożej, cz. VII} K296: 1048 Łk 11,27 Gdy On to mówił, jakaś kobieta z tłumu głośno zawołała do Niego: «Błogosławione łono, które Cię nosiło, i piersi, które ssałeś» Łk 11,28 Lecz On rzekł: «Tak, błogosławieni są raczej ci, którzy słuchają słowa Bożego i [go] przestrzegają».

13 COMPARATIVE CITATION OF THE GOSPEL 113 CE101 The Recognizing of Bad and Good Fruit [Mt 12,33-37] {Y(I)JPM, October; Capernaum. Course of narration: The Debate about Recognizing Spirits and Doing the Will of God, part V} K290: 1033 Mt 12,33 Ἢ ποιήσατε τὸ δένδρον καλὸν καὶ τὸν καρπὸν αὐτοῦ καλόν, ἢ ποιήσατε τὸ δένδρον σαπρὸν καὶ τὸν καρπὸν αὐτοῦ σαπρόν ἐκ γὰρ τοῦ καρποῦ τὸ δένδρον γινώσκεται Mt 12,34 γεννήµατα ἐχιδνῶν, πῶς δύνασθε ἀγαθὰ λαλεῖν πονηροὶ ὄντες; ἐκ γὰρ τοῦ περισσεύµατος τῆς καρδίας τὸ στόµα λαλεῖ Mt 12,35 ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει ἀγαθά, καὶ ὁ πονηρὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ πονηροῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει πονηρά Mt 12,36 λέγω δὲ ὑµῖν ὅτι πᾶν ῥῆµα ἀργὸν ὃ λαλήσουσιν οἱ ἄνθρωποι ἀποδώσουσιν περὶ αὐτοῦ λόγον ἐν ἡµέρᾳ κρίσεως 1037 Mt 12,37 ἐκ γὰρ τῶν λόγων σου δικαιωθήσῃ, καὶ ἐκ τῶν λόγων σου καταδικασθήσῃ. CE102 Return to Sin the Parable of the Unclean Spirit [Mt 12,43-45; Lk 11,24-26] {Y(I)JPM, October; Capernaum. Course of narration: The Debate about Recognizing Spirits and Doing the Will of God, part VI} K291= 1038[Mt 12,43a Ὅταν δὲ τὸ ἀκάθαρτον πνεῦµα ἐξέλθῃ ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου, διέρχεται δι ἀνύδρων τόπων ζητοῦν ἀνάπαυσιν, 1039]Lk 11,24a Ὅταν τὸ ἀκάθαρτον πνεῦµα ἐξέλθῃ ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου, διέρχεται δι ἀνύδρων τόπων K292: ζητοῦν ἀνάπαυσιν, 1040{Mt 12,43b καὶ οὐχ εὑρίσκει Mt 12,44a τότε λέγει, Εἰς τὸν οἶκόν µου ἐπιστρέψω ὅθεν ἐξῆλθον 1042]Lk 11,24b καὶ µὴ εὑρίσκον λέγει, Ὑποστρέψω εἰς τὸν οἶκόν µου ὅθεν ἐξῆλθον K293= 1043[Mt 12,44b καὶ ἐλθὸν εὑρίσκει σχολάζοντα σεσαρωµένον καὶ κεκοσµηµένον. 1044] Lk 11,25 καὶ ἐλθὸν εὑρίσκει σεσαρωµένον καὶ κεκοσµηµένον. K294= 1045[Mt 12,45a τότε πορεύεται καὶ παραλαµβάνει µεθ ἑαυτοῦ ἑπτὰ ἕτερα πνεύµατα πονηρότερα ἑαυτοῦ, καὶ εἰσελθόντα κατοικεῖ ἐκεῖ καὶ γίνεται τὰ ἔσχατα τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου χείρονα τῶν πρώτων. 1046] Lk 11,26 τότε πορεύεται καὶ παραλαµβάνει ἕτερα πνεύµατα πονηρότερα ἑαυτοῦ ἑπτά, καὶ εἰσελθόντα κατοικεῖ ἐκεῖ, καὶ γίνεται τὰ ἔσχατα τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου χείρονα τῶν πρώτων. K295: 1047 Mt 12,45b οὕτως ἔσται καὶ τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ πονηρᾷ. CE103 The Truly Blessed [Lk 11,27-28] {Y(I)JPM, October; Capernaum. Course of narration: The Debate about Recognizing Spirits and Doing the Will of God, part VII} K296: 1048 Lk 11,27 Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ λέγειν αὐτὸν ταῦτα ἐπάρασά τις φωνὴν γυνὴ ἐκ τοῦ ὄχλου εἶπεν αὐτῷ, Μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε καὶ µαστοὶ οὓς ἐθήλασας Lk 11,28 αὐτὸς δὲ εἶπεν, Μενοῦν µακάριοι οἱ ἀκούοντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ καὶ φυλάσσοντες.

14 114 KOMPARATYWNA CYTATA EWANGELII CE104 Znak Jonasza [Mt 12,38-42; Łk 11, ] {R(I)PDJ, październik; Kafarnaum. Tok narracji: Debata o rozpoznawaniu duchów i pełnieniu woli Bożej, cz. IX} K297= 1050[ Mt 12,38 Wówczas rzekli do Niego niektórzy z uczonych w Piśmie i faryzeuszów: «Nauczycielu, chcielibyśmy zobaczyć jakiś znak od ciebie». 1051] Łk 11,16 Inni zaś, chcąc Go wystawić na próbę, domagali się od Niego znaku z nieba. K298= 1052[ Mt 12,39 Lecz On im odpowiedział: «Plemię przewrotne i wiarołomne żąda znaku, ale żaden znak nie będzie mu dany, prócz znaku proroka Jonasza. 1053] Łk 11,29 A gdy tłumy się gromadziły, zaczął mówić: «To plemię jest plemieniem przewrotnym. Żąda znaku, ale żaden znak nie będzie mu dany, prócz znaku Jonasza. K299= 1054[ Mt 12,40 Albowiem jak Jonasz był trzy dni i trzy noce we wnętrznościach wielkiej ryby, tak Syn Człowieczy będzie trzy dni i trzy noce w łonie ziemi. 1055] Łk 11,30 Jak bowiem Jonasz stał się znakiem dla mieszkańców Niniwy, tak będzie Syn Człowieczy K300= dla tego plemienia. 1056[ Mt 12,41 Ludzie z Niniwy powstaną na sądzie przeciw temu plemieniu i potępią je, ponieważ oni wskutek nawoływania Jonasza się nawrócili; a oto tu jest coś więcej niż Jonasz. 1057]*Łk 11,32 Ludzie z Niniwy powstaną na sądzie przeciw temu plemieniu i potępią je; ponieważ on dzięki nawoływaniu Jonasza się nawrócili, a oto tu jest coś więcej niż Jonasz. K301= 1058[ Mt 12,42 Królowa z południa powstanie na sądzie przeciw temu plemieniu i potępi je; ponieważ ona z krańców ziemi przybyła słuchać mądrości Salomona, a oto tu jest coś więcej niż Salomon. 1059] Łk 11,31 Królowa z południa powstanie na sądzie przeciw ludziom tego plemienia i potępi ich; ponieważ ona z krańców ziemi przybyła słuchać mądrości Salomona, a oto tu jest coś więcej niż Salomon. CE105 Prawdziwi krewni Jezusa [Mt 12,46-50; Mk 3,31-35; Łk 8,19-21] {R(I)PDJ październik; Kafarnaum, dom Szymona Piotra. Tok narracji: Debata o rozpoznawaniu duchów i pełnieniu woli Bożej, cz. X.} K302= 1060[ Mt 12,46 Gdy jeszcze przemawiał do tłumów, oto Jego Matka i bracia stanęli na dworze i chcieli z Nim rozmawiać Mk 3,31 Tymczasem nadeszła Jego Matka i bracia i stojąc na dworze, posłali po Niego, aby Go przywołać. 1062] Łk 8,19 Wtedy przyszli do Niego Jego Matka i bracia, lecz nie mogli dostać się do Niego z K303= powodu tłumu. 1063[ Mk 3,32 A tłum ludzi siedział wokół Niego, gdy Mu powiedzieli: «Oto Twoja Matka i bracia na dworze szukają Ciebie» Mt 12,47 Ktoś rzekł do Niego «Oto Twoja Matka i Twoi bracia stoją na dworze i chcą pomówić z Tobą». 1065] Łk 8,20 Oznajmiono Mu: «Twoja Matka i bracia stoją na dworze i chcą się widzieć z Tobą».

15 COMPARATIVE CITATION OF THE GOSPEL 115 CE104 The Sign of Jonas [Mt 12,38-42; Lk 11, ] {Y(I)JPM, October; Capernaum. Course of narration: The Debate about Recognizing Spirits and Doing the Will of God, part IX} K297= 1050[ Mt 12,38 Τότε ἀπεκρίθησαν αὐτῷ τινες τῶν γραµµατέων καὶ Φαρισαίων λέγοντες, ιδάσκαλε, θέλοµεν ἀπὸ σοῦ σηµεῖον ἰδεῖν. 1051] Lk 11,16 ἕτεροι δὲ πειράζοντες σηµεῖον ἐξ οὐρανοῦ ἐζήτουν παρ αὐτοῦ. K298= 1052[ Mt 12,39 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, Γενεὰ πονηρὰ καὶ µοιχαλὶς σηµεῖον ἐπιζητεῖ, καὶ σηµεῖον οὐ δοθήσεται αὐτῇ εἰ µὴ τὸ σηµεῖον Ἰωνᾶ τοῦ προφήτου. 1053] Lk 11,29 Τῶν δὲ ὄχλων ἐπαθροιζοµένων ἤρξατο λέγειν, Ἡ γενεὰ αὕτη γενεὰ πονηρά ἐστιν σηµεῖον ζητεῖ, καὶ σηµεῖον οὐ δοθήσεται αὐτῇ εἰ µὴ τὸ σηµεῖον Ἰωνᾶ. K299= 1054[ Mt 12,40 ὥσπερ γὰρ ἦν Ἰωνᾶς ἐν τῇ κοιλίᾳ τοῦ κήτους τρεῖς ἡµέρας καὶ τρεῖς νύκτας, οὕτως ἔσται ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς γῆς τρεῖς ἡµέρας καὶ τρεῖς νύκτας. 1055] Lk 11,30 καθὼς γὰρ ἐγένετο Ἰωνᾶς τοῖς Νινευίταις σηµεῖον, οὕτως ἔσται καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου K300= τῇ γενεᾷ ταύτῃ. 1056[ Mt 12,41 ἄνδρες Νινευῖται ἀναστήσονται ἐν τῇ κρίσει µετὰ τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ κατακρινοῦσιν αὐτήν ὅτι µετενόησαν εἰς τὸ κήρυγµα Ἰωνᾶ, καὶ ἰδοὺ πλεῖον Ἰωνᾶ ὧδε. 1057]*Lk 11,32 ἄνδρες Νινευῖται ἀναστήσονται ἐν τῇ κρίσει µετὰ τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ κατακρινοῦσιν αὐτήν ὅτι µετενόησαν εἰς τὸ κήρυγµα Ἰωνᾶ, καὶ ἰδοὺ πλεῖον Ἰωνᾶ ὧδε. K301= 1058[ Mt 12,42 βασίλισσα νότου ἐγερθήσεται ἐν τῇ κρίσει µετὰ τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ κατακρινεῖ αὐτήν ὅτι ἦλθεν ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς ἀκοῦσαι τὴν σοφίαν Σολοµῶνος, καὶ ἰδοὺ πλεῖον Σολοµῶνος ὧδε. 1059] Lk 11,31 βασίλισσα νότου ἐγερθήσεται ἐν τῇ κρίσει µετὰ τῶν ἀνδρῶν τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ κατακρινεῖ αὐτούς ὅτι ἦλθεν ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς ἀκοῦσαι τὴν σοφίαν Σολοµῶνος, καὶ ἰδοὺ πλεῖον Σολοµῶνος ὧδε. CE105 Jesus True Kindred [Mt 12,46-50; Mk 3,31-35; Lk 8,19-21] {Y(I)JPM October; Capernaum, the House of Simon Peter. Course of narration: The Debate about Recognizing Spirits and Doing the Will of God, part X.} K302= 1060[ Mt 12,46 Ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος τοῖς ὄχλοις ἰδοὺ ἡ µήτηρ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ εἱστήκεισαν ἔξω ζητοῦντες αὐτῷ λαλῆσαι Mk 3,31 Καὶ ἔρχεται ἡ µήτηρ αὐτοῦ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ καὶ ἔξω στήκοντες ἀπέστειλαν πρὸς αὐτὸν καλοῦντες αὐτόν. 1062] Lk 8,19 Παρεγένετο δὲ πρὸς αὐτὸν ἡ µήτηρ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ, καὶ οὐκ ἠδύναντο συντυχεῖν K303= αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον. 1063[ Mk 3,32 καὶ ἐκάθητο περὶ αὐτὸν ὄχλος, καὶ λέγουσιν αὐτῷ, Ἰδοὺ ἡ µήτηρ σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἔξω ζητοῦσίν σε Mt 12,47 [εἶπεν δέ τις αὐτῷ, Ἰδοὺ ἡ µήτηρ σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἔξω ἑστήκασιν ζητοῦντές σοι λαλῆσαι.] 1065] Lk 8,20 ἀπηγγέλη δὲ αὐτῷ, Ἡ µήτηρ σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἑστήκασιν ἔξω ἰδεῖν θέλοντές σε.

16 116 KOMPARATYWNA CYTATA EWANGELII K304= 1066[ Mk 3,33 Odpowiedział im: «Któż jest moją matką i [którzy] są moimi braćmi?» 1067] Mt 12,48 Lecz On odpowiedział temu, który Mu to oznajmił: «Któż jest moją matką i którzy są K305= moimi braćmi?» 1068[ Mk 3,34 I spoglądając na siedzących dokoła Niego, rzekł: «Oto moja matka i moi bracia. 1069] Mt 12,49 I wyciągnąwszy rękę ku swoim uczniom, rzekł: «Oto moja matka i moi bracia. K306= 1070[ Mk 3,35 Bo kto pełni wolę Bożą, ten jest Mi bratem, siostrą i matką» Mt 12,50 Bo kto pełni wolę Ojca mojego, który jest w niebie, ten jest Mi bratem, siostrą i matką». 1072] Łk 8,21 Lecz On im odpowiedział: «Moją matką i moimi braćmi są ci, którzy słuchają słowa Bożego i wypełniają je». XII NAUCZANIE W PRZYPOWIEŚCIACH CE106 Przypowieść o siewcy [Mt 13,1-9; Mk 4,1-9; Łk 8,4-8] {R(I)PDJ, listopad; okolice Kafarnaum, brzeg Jeziora Galilejskiego, Zatoka Przypowieści. Tok narracji: Przypowieści o królestwie, cz. I} K307: 1073 Mt 13,1 Owego dnia Jezus wyszedł z domu i usiadł nad jeziorem. K308: 1074 Mk 4,1a Znowu zaczął nauczać nad jeziorem i bardzo wielki tłum ludzi zebrał się przy Nim. K309= 1075[ Mt 13,2 Wnet zebrały się koło Niego tłumy tak wielkie, że wszedł do łodzi i usiadł, a cały lud stał na brzegu. 1076] Mk 4,1b Dlatego wszedł do łodzi i usiadł w niej, na jeziorze, a cały tłum stał na brzegu jeziora. K310: 1077 Mk 4,2 K311: 1078 Łk 8,4 K312= Nauczał ich wiele w przypowieściach i mówił im w swojej nauce: Gdy zebrał się wielki tłum i z poszczególnych miast przychodzili do Niego, opowiedział im przypowieść: 1079[ Mk 4,3 «Słuchajcie: Oto siewca wyszedł siać Łk 8,5a «Siewca wyszedł siać swoje ziarno. 1081] Mt 13,3 I mówił im wiele w przypowieściach tymi słowami: «Oto siewca wyszedł siać. K313= 1082[ Mk 4,4 A gdy siał, jedno [ziarno] padło na drogę; i przyleciały ptaki, i wydziobały je Mt 13,4 A gdy siał, jedne [ziarna] padły na drogę, nadleciały ptaki i wydziobały je. 1084] Łk 8,5b A gdy siał, jedno padło na drogę i zostało podeptane, a ptaki podniebne wydziobały je.

17 COMPARATIVE CITATION OF THE GOSPEL 117 K304= 1066[ Mk 3,33 καὶ ἀποκριθεὶς αὐτοῖς λέγει, Τίς ἐστιν ἡ µήτηρ µου καὶ οἱ ἀδελφοί [µου]; 1067] Mt 12,48 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν τῷ λέγοντι αὐτῷ, Τίς ἐστιν ἡ µήτηρ µου, καὶ τίνες εἰσὶν οἱ ἀδελφοί K305= µου; 1068[ Mk 3,34 καὶ περιβλεψάµενος τοὺς περὶ αὐτὸν κύκλῳ καθηµένους λέγει, Ἴδε ἡ µήτηρ µου καὶ οἱ ἀδελφοί µου. 1069] Mt 12,49 καὶ ἐκτείνας τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ εἶπεν, Ἰδοὺ ἡ µήτηρ µου καὶ οἱ K306= ἀδελφοί µου 1070[ Mk 3,35 ὃς [γὰρ] ἂν ποιήσῃ τὸ θέληµα τοῦ θεοῦ, οὗτος ἀδελφός µου καὶ ἀδελφὴ καὶ µήτηρ ἐστίν Mt 12,50 ὅστις γὰρ ἂν ποιήσῃ τὸ θέληµα τοῦ πατρός µου τοῦ ἐν οὐρανοῖς αὐτός µου ἀδελφὸς καὶ ἀδελφὴ καὶ µήτηρ ἐστίν. 1072] Lk 8,21 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν πρὸς αὐτούς, Μήτηρ µου καὶ ἀδελφοί µου οὗτοί εἰσιν οἱ τὸν λόγον τοῦ θεοῦ ἀκούοντες καὶ ποιοῦντες. XII THE TEACHING IN PARABLES CE106 The Parable of the Sower [Mt 13,1-9; Mk 4,1-9; Lk 8,4-8] {Y(I)JPM, November; the neighbourhood of Capernaum, by The Sea of Galilee, The Bay of Parables. Course of narration: The Parables of the Kingdom, part I} K307: 1073 Mt 13,1 Ἐν τῇ ἡµέρᾳ ἐκείνῃ ἐξελθὼν ὁ Ἰησοῦς τῆς οἰκίας ἐκάθητο παρὰ τὴν θάλασσαν K308: 1074 Mk 4,1a Καὶ πάλιν ἤρξατο διδάσκειν παρὰ τὴν θάλασσαν. καὶ συνάγεται πρὸς αὐτὸν ὄχλος K309= πλεῖστος, 1075[ Mt 13,2 καὶ συνήχθησαν πρὸς αὐτὸν ὄχλοι πολλοί, ὥστε αὐτὸν εἰς πλοῖον ἐµβάντα καθῆσθαι, καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν εἱστήκει. 1076] Mk 4,1b ὥστε αὐτὸν εἰς πλοῖον ἐµβάντα καθῆσθαι ἐν τῇ θαλάσσῃ, καὶ πᾶς ὁ ὄχλος πρὸς τὴν K310: 1077 Mk 4,2 K311: 1078 Lk 8,4 K312= θάλασσαν ἐπὶ τῆς γῆς ἦσαν. καὶ ἐδίδασκεν αὐτοὺς ἐν παραβολαῖς πολλά, καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ἐν τῇ διδαχῇ αὐτοῦ, Συνιόντος δὲ ὄχλου πολλοῦ καὶ τῶν κατὰ πόλιν ἐπιπορευοµένων πρὸς αὐτὸν εἶπεν διὰ παραβολῆς, 1079[ Mk 4,3 Ἀκούετε. ἰδοὺ ἐξῆλθεν ὁ σπείρων σπεῖραι Lk 8,5a Ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ. 1081] Mt 13,3 καὶ ἐλάλησεν αὐτοῖς πολλὰ ἐν παραβολαῖς λέγων, Ἰδοὺ ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπείρειν. K313= 1082[ Mk 4,4 καὶ ἐγένετο ἐν τῷ σπείρειν ὃ µὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ ἦλθεν τὰ πετεινὰ καὶ κατέφαγεν αὐτό Mt 13,4 καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ἃ µὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ ἐλθόντα τὰ πετεινὰ κατέφαγεν αὐτά. 1084] Lk 8,5b καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ὃ µὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ κατεπατήθη καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατέφαγεν αὐτό.

18 118 KOMPARATYWNA CYTATA EWANGELII K314= 1085[ Mk 4,5 Inne padło na grunt skalisty, gdzie nie miało wiele ziemi, i wnet wzeszło, bo nie było głęboko w glebie Mt 13,5 Inne padły na grunt skalisty, gdzie niewiele miały ziemi; i wnet powschodziły, bo gleba nie była głeboka. 1087] Łk 8,6 Inne padło na skałę i gdy wzeszło, uschło, bo nie miało wilgoci. K315= 1088[ Mk 4,6 Lecz po wschodzie słońca przypaliło się i uschło, bo nie miało korzenia. 1089] Mt 13,6 Lecz gdy słońce wzeszło, przypaliły się i uschły, bo nie miały korzenia. K316= 1090[ Mk 4,7 Inne padło między ciernie, a ciernie wybujały i zagłuszyły je, tak że nie wydało owocu Mt 13,7 Inne znowu padły między ciernie, a ciernie wybujały i zagłuszyły je. 1092] Łk 8,7 Inne znowu padło między ciernie, a ciernie razem z nim wyrosły i zagłuszyły je. K317= 1093[ Mk 4,8 Inne wreszcie padły na ziemię żyzną i wydawały plon, wschodząc i rosnąc, a przynosiły [plon] trzydziestokrotny, sześćdziesięciokrotny i stokrotny» Mt 13,8 Inne wreszcie padły na ziemię żyzną i plon wydały, jedno stokrotny, drugie sześćdziesięciokrotny, a inne trzydziestokrotny. 1095] Łk 8,8a Inne w końcu padło na ziemię żyzną i gdy wzrosło, wydało plon stokrotny». K318= 1096[ Mk 4,9 I dodał: «Kto ma uszy do słuchania, niechaj słucha!» 1097 Mt 13,9 Kto ma uszy, niechaj słucha!» 1098] Łk 8,8b To mówiąc, wołał: «Kto ma uszy do słuchania, niechaj słucha!» CE107 Cel przypowieści [Mt 13,10-17; Mk 4,10-12; Łk 8,9-10] {R(I)PDJ, listopad; okolice Kafarnaum. Tok narracji: Przypowieści o królestwie, cz. II} K319= 1099[ Mk 4,10 A gdy był sam, pytali Go ci, którzy przy Nim byli, razem z Dwunastoma, o przypowieść Mt 13,10 Przystąpili do Niego uczniowie i zapytali: «Dlaczego mówisz do nich w przypowieściach?» 1101] Łk 8,9 Pytali Go więc Jego uczniowie, co oznacza ta przypowieść. K320= 1102[ Mk 4,11 On im odrzekł: «Wam dana jest tajemnica krolestwa Bożego, dla tych zaś, którzy są poza wami, wszystko dzieje się w przypowieściach, 1103 Mt 13,11 On im odpowiedział: «Wam dano poznać tajemnice królestwa niebieskiego, im zaś nie dano. 1104] Łk 8,10a On rzekł: «Wam dano poznać [wprost] tajemnice królestwa Bożego, innym zaś w K321: przypowieściach, 1105 Mt 13,12 Bo kto ma, temu będzie dodane, i w nadmiarze mieć będzie; kto zaś nie ma, temu zabiorą nawet to, co ma.

19 COMPARATIVE CITATION OF THE GOSPEL 119 K314= 1085[ Mk 4,5 καὶ ἄλλο ἔπεσεν ἐπὶ τὸ πετρῶδες ὅπου οὐκ εἶχεν γῆν πολλήν, καὶ εὐθὺς ἐξανέτειλεν διὰ τὸ µὴ ἔχειν βάθος γῆς 1086 Mt 13,5 ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὰ πετρώδη ὅπου οὐκ εἶχεν γῆν πολλήν, καὶ εὐθέως ἐξανέτειλεν διὰ τὸ µὴ ἔχειν βάθος γῆς. 1087] Lk 8,6 καὶ ἕτερον κατέπεσεν ἐπὶ τὴν πέτραν, καὶ φυὲν ἐξηράνθη διὰ τὸ µὴ ἔχειν ἰκµάδα. K315= 1088[ Mk 4,6 καὶ ὅτε ἀνέτειλεν ὁ ἥλιος ἐκαυµατίσθη, καὶ διὰ τὸ µὴ ἔχειν ῥίζαν ἐξηράνθη. 1089] Mt 13,6 ἡλίου δὲ ἀνατείλαντος ἐκαυµατίσθη καὶ διὰ τὸ µὴ ἔχειν ῥίζαν ἐξηράνθη. K316= 1090[ Mk 4,7 καὶ ἄλλο ἔπεσεν εἰς τὰς ἀκάνθας, καὶ ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ συνέπνιξαν αὐτό, καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν Mt 13,7 ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὰς ἀκάνθας, καὶ ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ ἔπνιξαν αὐτά. 1092] Lk 8,7 καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐν µέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καὶ συµφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό. K317= 1093[ Mk 4,8 καὶ ἄλλα ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν καλήν, καὶ ἐδίδου καρπὸν ἀναβαίνοντα καὶ αὐξανόµενα, καὶ ἔφερεν ἓν τριάκοντα καὶ ἓν ἑξήκοντα καὶ ἓν ἑκατόν Mt 13,8 ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν καὶ ἐδίδου καρπόν, ὃ µὲν ἑκατόν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα. 1095] Lk 8,8a καὶ ἕτερον ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν ἀγαθήν, καὶ φυὲν ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα. K318= 1096[ Mk 4,9 καὶ ἔλεγεν, Ὃς ἔχει ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω Mt 13,9 ὁ ἔχων ὦτα ἀκουέτω. 1098] Lk 8,8b ταῦτα λέγων ἐφώνει. Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω. CE107 The Purpose of the Parables [Mt 13,10-17; Mk 4,10-12; Lk 8,9-10] {Y(I)JPM, November; the neighbourhood of Capernaum. Course of narration: The Parables of the Kingdom, part II} K319= 1099[ Mk 4,10 Καὶ ὅτε ἐγένετο κατὰ µόνας, ἠρώτων αὐτὸν οἱ περὶ αὐτὸν σὺν τοῖς δώδεκα τὰς παραβολάς Mt 13,10 Καὶ προσελθόντες οἱ µαθηταὶ εἶπαν αὐτῷ, ιὰ τί ἐν παραβολαῖς λαλεῖς αὐτοῖς; 1101] Lk 8,9 K320= Ἐπηρώτων δὲ αὐτὸν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ τίς αὕτη εἴη ἡ παραβολή. 1102[ Mk 4,11 καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, Ὑµῖν τὸ µυστήριον δέδοται τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ ἐκείνοις δὲ τοῖς ἔξω ἐν παραβολαῖς τὰ πάντα γίνεται, 1103 Mt 13,11 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν [αὐτοῖς] ὅτι Ὑµῖν δέδοται γνῶναι τὰ µυστήρια τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἐκείνοις δὲ οὐ δέδοται. 1104] Lk 8,10a ὁ δὲ εἶπεν, Ὑµῖν δέδοται γνῶναι τὰ µυστήρια τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ, τοῖς δὲ λοιποῖς ἐν K321: παραβολαῖς, 1105 Mt 13,12 ὅστις γὰρ ἔχει, δοθήσεται αὐτῷ καὶ περισσευθήσεται ὅστις δὲ οὐκ ἔχει, καὶ ὃ ἔχει ἀρθήσεται ἀπ αὐτοῦ.

20 120 KOMPARATYWNA CYTATA EWANGELII K322= 1106[ Mt 13,13 Dlatego mówię do nich w przypowieściach, że patrząc, nie widzą, i słuchając, nie słyszą ani nie rozumieją Mk 4,12a aby patrzyli uważnie, a nie widzieli, słuchali uważnie, a nie rozumieli, 1108] Łk 8,10b aby patrząc, nie widzieli, i słuchając, nie rozumieli. K323: 1109 Mt 13,14 Tak spełnia się na nich przepowiednia Izajasza: Słuchać będziecie, a nie zrozumiecie, K324= patrzeć będziecie, a nie zobaczycie. 1110[ Mt 13,15 Bo stwardniało serce tego ludu, ich uszy stępiały i oczy swe zamknęli, żeby oczami nie widzieli ani uszami nie słyszeli, ani swym sercem nie rozumieli, i nie nawrócili się, abym ich uzdrowił. 1111] Mk 4,12b żeby się nie nawrócili i nie była im odpuszczona [wina]». K325: 1112 Mt 13,16 Lecz szczęśliwe oczy wasze, że widzą, i uszy wasze, że słyszą Mt 13,17 Bo zaprawdę, powiadam wam: Wielu proroków i sprawiedliwych pragnęło ujrzeć to, na co wy patrzycie, a nie ujrzeli; i usłyszeć to, co wy słyszycie, a nie usłyszeli. CE108 Wyjaśnienie przypowieści o siewcy [Mt 13,18-23; Mk 4,13-20; Łk 8,11-15] {R(I)PDJ, listopad; okolice Kafarnaum. Tok narracji: Przypowieści o królestwie, cz. III} K326: 1114 Mk 4,13 I mówił im: «Nie rozumiecie tej przypowieści? Jakże więc zrozumiecie inne K327= przypowieści? 1115[ Mt 13,18 Wy zatem posłuchajcie przypowieści o siewcy. 1116] Łk 8,11a Takie jest znaczenie przypowieści: K328: 1117 Łk 8,11b Ziarnem jest słowo Boże. K329: 1118 Mk 4,14 Siewca sieje słowo. K330= 1119[ Mk 4,15 A oto są ci, [którzy są] na drodze: u nich sieje się słowo, a skoro je usłyszą, zaraz przychodzi szatan i porywa słowo w nich zasiane Mt 13,19 Do każdego, kto slucha słowa o królestwie, a nie rozumie [go], przychodzi Zły i porywa to, co zasiane jest w jego sercu. Takiego człowieka oznacza ziarno posiane na drodze. 1121] Łk 8,12 Tymi zaś na drodze są ci, którzy słuchają słowa, potem przychodzi diabeł i zabiera słowo z ich serca, żeby nie uwierzyli i nie byli zbawieni. K331= 1122[ Mk 4,16 Podobnie zasiewem na gruncie skalistym są ci, którzy gdy usłyszą słowo, natychmiast przyjmują je z radością, 1123 Mt 13,20 Posiane na grunt skalisty oznacza tego, kto słucha słowa i natychmiast z radością je przyjmuje; 1124] Łk 8,13a Na skałę pada u tych, którzy gdy usłyszą, z radością przyjmują słowo,

21 COMPARATIVE CITATION OF THE GOSPEL 121 K322= 1106[ Mt 13,13 διὰ τοῦτο ἐν παραβολαῖς αὐτοῖς λαλῶ, ὅτι βλέποντες οὐ βλέπουσιν καὶ ἀκούοντες οὐκ ἀκούουσιν οὐδὲ συνίουσιν 1107 Mk 4,12a ἵνα βλέποντες βλέπωσιν καὶ µὴ ἴδωσιν, καὶ ἀκούοντες ἀκούωσιν καὶ µὴ συνιῶσιν, 1108] Lk 8,10b ἵνα βλέποντες µὴ βλέπωσιν καὶ ἀκούοντες µὴ συνιῶσιν. K323: 1109 Mt 13,14 καὶ ἀναπληροῦται αὐτοῖς ἡ προφητεία Ἠσαΐου ἡ λέγουσα, Ἀκοῇ ἀκούσετε καὶ οὐ µὴ συνῆτε, καὶ βλέποντες βλέψετε καὶ οὐ µὴ ἴδητε. K324= 1110[ Mt 13,15 ἐπαχύνθη γὰρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου, καὶ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἤκουσαν, καὶ τοὺς ὀφθαλµοὺς αὐτῶν ἐκάµµυσαν, µήποτε ἴδωσιν τοῖς ὀφθαλµοῖς καὶ τοῖς ὠσὶν ἀκούσωσιν καὶ τῇ καρδίᾳ συνῶσιν καὶ ἐπιστρέψωσιν καὶ ἰάσοµαι αὐτούς. 1111] Mk 4,12b µήποτε ἐπιστρέψωσιν καὶ ἀφεθῇ αὐτοῖς. K325: 1112 Mt 13,16 ὑµῶν δὲ µακάριοι οἱ ὀφθαλµοὶ ὅτι βλέπουσιν, καὶ τὰ ὦτα ὑµῶν ὅτι ἀκούουσιν Mt 13,17 ἀµὴν γὰρ λέγω ὑµῖν ὅτι πολλοὶ προφῆται καὶ δίκαιοι ἐπεθύµησαν ἰδεῖν ἃ βλέπετε καὶ οὐκ εἶδαν, καὶ ἀκοῦσαι ἃ ἀκούετε καὶ οὐκ ἤκουσαν. CE108 Interpretation of the Parable of the Sower [Mt 13,18-23; Mk 4,13-20; Lk 8,11-15] {Y(I)JPM, November; the neighbourhood of Capernaum. Course of narration: The Parables of the Kingdom, part III} K326: 1114 Mk 4,13 Καὶ λέγει αὐτοῖς, Οὐκ οἴδατε τὴν παραβολὴν ταύτην, καὶ πῶς πάσας τὰς παραβολὰς K327= γνώσεσθε; 1115[ Mt 13,18 Ὑµεῖς οὖν ἀκούσατε τὴν παραβολὴν τοῦ σπείραντος. 1116] Lk 8,11a Ἔστιν δὲ αὕτη ἡ παραβολή K328: 1117 Lk 8,11b Ὁ σπόρος ἐστὶν ὁ λόγος τοῦ θεοῦ. K329: 1118 Mk 4,14 ὁ σπείρων τὸν λόγον σπείρει. K330= 1119[ Mk 4,15 οὗτοι δέ εἰσιν οἱ παρὰ τὴν ὁδὸν ὅπου σπείρεται ὁ λόγος, καὶ ὅταν ἀκούσωσιν εὐθὺς ἔρχεται ὁ Σατανᾶς καὶ αἴρει τὸν λόγον τὸν ἐσπαρµένον εἰς αὐτούς Mt 13,19 παντὸς ἀκούοντος τὸν λόγον τῆς βασιλείας καὶ µὴ συνιέντος, ἔρχεται ὁ πονηρὸς καὶ ἁρπάζει τὸ ἐσπαρµένον ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ οὗτός ἐστιν ὁ παρὰ τὴν ὁδὸν σπαρείς. 1121] Lk 8,12 οἱ δὲ παρὰ τὴν ὁδόν εἰσιν οἱ ἀκούσαντες, εἶτα ἔρχεται ὁ διάβολος καὶ αἴρει τὸν λόγον ἀπὸ τῆς καρδίας αὐτῶν, ἵνα µὴ πιστεύσαντες σωθῶσιν. K331= 1122[ Mk 4,16 καὶ οὗτοί εἰσιν οἱ ἐπὶ τὰ πετρώδη σπειρόµενοι, οἳ ὅταν ἀκούσωσιν τὸν λόγον εὐθὺς µετὰ χαρᾶς λαµβάνουσιν αὐτόν, 1123 Mt 13,20 ὁ δὲ ἐπὶ τὰ πετρώδη σπαρείς, οὗτός ἐστιν ὁ τὸν λόγον ἀκούων καὶ εὐθὺς µετὰ χαρᾶς λαµβάνων αὐτόν 1124] Lk 8,13a οἱ δὲ ἐπὶ τῆς πέτρας οἳ ὅταν ἀκούσωσιν µετὰ χαρᾶς δέχονται τὸν λόγον,

22 122 KOMPARATYWNA CYTATA EWANGELII K332= 1125[ Mk 4,17 lecz nie mają w sobie korzenia i są niestali. Potem gdy nastanie ucisk lub prześladowanie z powodu słowa, zaraz się załamują Mt 13,21 ale nie ma w sobie korzenia i jest niestały. Gdy przyjdzie ucisk lub prześladowanie z powodu słowa, zaraz się załamuje. 1127] Łk 8,13b lecz nie mają korzenia: wierzą do czasu, a w chwili pokusy odstępują. K333= 1128[ Mk 4,18 Są inni, którzy są zasiani między ciernie: to są ci, którzy wprawdzie słuchają słowa, 1129 Mk 4,19 lecz troski tego świata, ułuda bogactwa i inne żądze wciskają się i zagłuszają słowo, tak że pozostaje bezowocne Mt 13,22 Posiane między ciernie oznacza tego, kto słucha słowa, lecz troski doczesne i ułuda bogactwa zagłuszają słowo, tak że zostaje bezowocne. 1131] Łk 8,14 To, które padło między ciernie, oznacza tych, którzy słuchają słowa, lecz potem odchodzą, a zagłuszeni przez troski, bogactwa i rozkosze życia, nie wydają owocu. K334= 1132[ Mk 4,20 Wreszcie zasiani na ziemię żyzną są ci, którzy słuchają słowa, przyjmują je i wydają owoc trzydziestokrotny, sześćdziesięciokrotny i stokrotny» Mt 13,23 Posiane wreszcie na ziemię żyzną oznacza tego, kto słucha słowa i rozumie [je]. On też wydaje plon: jeden stokrotny, drugi sześćdziesięciokrotny, inny trzydziestokrotny». 1134] Łk 8,15 Wreszcie ziarno w żyznej ziemi oznacza tych, którzy wysłuchawszy słowa sercem szlachetnym i dobrym, zatrzymują je i wydają owoc dzięki wytrwałości. CE109 Przypowieść o lampie [Mk 4,21-23; Łk 8,16-17] {R(I)PDJ, listopad; dom w Kafarnaum. Tok narracji: Przypowieści o królestwie, cz. IV} K335= 1135[ Mk 4,21 Mówił im dalej: «Czy po to wnosi się światło, by je umieścić pod korcem lub pod łóżkiem? Czy nie po to, żeby je umieścić na świeczniku? 1136] Łk 8,16 Nikt nie zapala lampy i nie przykrywa jej garncem, ani nie stawia pod łóżkiem; lecz umieszcza na świeczniku, aby widzieli światło ci, którzy wchodzą. K336= 1137[ Mk 4,22 Nie ma bowiem nic ukrytego, co by nie miało wyjść na jaw. 1138] Łk 8,17 Nie ma bowiem nic skrytego, co by nie miało być ujawnione, ani nic tajemnego, co by nie K337: było poznane i na jaw nie wyszło Mk 4,23 Kto ma uszy do słuchania, niechaj słucha!» CE110 Przypowieść o mierze [Mk 4,24-25; Łk 8,18] {R(I)PDJ, listopad; dom w Kafarnaum. Tok narracji: Przypowieści o królestwie, cz. V} K338= 1140[ Mk 4,24a I mowił im: «Baczcie na to, czego słuchacie. 1141] Łk 8,18a Uważajcie więc, jak słuchacie. K339: 1142 Mk 4,24b Taką samą miarą, jaką wy mierzycie, odmierzą wam i jeszcze wam dołożą.