3.4 Sprawne procedowanie nad projektem ustawy o publicznym transporcie zbiorowym.

Transkrypt

1 CZĘŚĆ III PROPOZYCJE ZMIAN LEGISLACYJNYCH

2 PROPOZYCJE ZMIAN LEGISLACYJNYCH 3.1 Propozycje zmian ustawodawczych dla zadań z zakresu poprawy bezpieczeństwa powodziowego, analogiczne jak dla budowy dróg i autostrad lub linii kolejowych. 3.2 Zmiany legislacyjne usprawniające realizację zadań dotyczących ochrony przeciwpowodziowej. 3.3 Uwagi do znowelizowanej we wrześniu ubiegłego roku ustawy z dn. 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. 3.4 Sprawne procedowanie nad projektem ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. 3.5 Zmiana sposobu stosowania przepisów o przejmowaniu przez samorządy województw terenów lotnisk. 3.6 Sugestie zmian legislacyjnych umożliwiających dofinansowanie do wapnowania rekultywacyjnego gleb użytkowanych rolniczo. 3.7 Inicjatywy legislacyjne w zakresie nowelizacji ustawy o usługach turystycznych. 3.8 Propozycja zmian legislacyjnych do projektu ustawy z dnia 4 czerwca 2009 roku o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw. 3.9 Propozycja aktualizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Uwagi do ustawy o Jednostkach Doradztwa Rolniczego Uwagi do ustawy z dnia 1 lipca 2009 roku o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców. 44

3 3.1 PROPOZYCJE ZMIAN USTAWODAWCZYCH DLA ZADAŃ Z ZAKRESU POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA POWODZIOWEGO, ANALOGICZNE JAK DLA BUDOWY DRÓG I AUTOSTRAD LUB LINII KOLEJOWYCH W związku z bardzo częstym występowaniem w Małopolsce nieuregulowanego stanu prawnego nieruchomości niezbędnych do pozyskania pod realizację zadań, koniecznym jest wprowadzenie w dziedzinie związanej z gospodarką wodną zasad nabywania nieruchomości, analogicznie jak z zakresu dróg i autostrad, tzn.: - w zakresie działek już zajętych pod budowle wodne analogicznie jak przepis art. 73 ustawy z dnia 13 października 1998 r. przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego nie stanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 1 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem), - w zakresie inwestycji w dziedzinie gospodarki wodnej można zastosować tryb przewidziany w ustawie o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Regulacja stanu prawnego dróg publicznych i budowli wodnych wymaga środków finansowych, jednak ustawodawca uchwalając przepisy ułatwiające te procedury w stosunku do dróg publicznych nie przewidział środków finansowych na ten cel. Zatem kwestia finansowania powyższych regulacji, zarówno w jednym jak i drugim przypadku, wymaga unormowania. Małopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych oszacował koszt uregulowania stanu prawnego działek już zajętych przez istniejące budowle melioracji wodnych (wały, przepusty, kanały itp.) na poziomie 55 mln zł (wg stanu obecnego). 45

4 3.2 ZMIANY LEGISLACYJNE USPRAWNIAJĄCE REALIZACJĘ ZADAŃ DOTYCZĄCYCH OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ Ustawa Prawo wodne, która weszła w życie dnia 1 stycznia 2002 r., nałożyła na Marszałków Województw szereg obowiązków, związanych ze sprawowaniem praw właścicielskich na ciekach istotnych dla rolnictwa, jak też na tzw. ciekach pozostałych oraz z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Zwiększenie kompetencji i obowiązków nie odbyło się równolegle z odpowiednimi zmianami legislacyjnymi, które gwarantowałyby sprawną realizację tych zadań. Praktyka wykazała, że istnieje szereg ustaw powodujących piętrzenie problemów proceduralnych przy realizacji postanowień ustawy Prawo Wodne. Powyższe zmiany nie znalazły również odzwierciedlenia w zwiększeniu środków finansowych na realizację przedmiotowych zadań, a sam mechanizm finansowania jest daleki od doskonałości. Opublikowany przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej projekt Narodowej Strategii Gospodarowania Wodami 2030 stanowi doskonały pretekst do refleksji na reformą gospodarki wodnej w Polsce, a w pierwszej kolejności do zastanowienia się nad działaniami wyprzedzającymi. Działaniami, jakie należy podjąć w pierwszej kolejności, jeszcze przed wprowadzeniem w życie postanowień strategii. W związku z powyższym, po analizie problemów z zakresu gospodarki wodnej stwierdza się, że najpilniejszej naprawy wymagają niżej przedstawione zagadnienia: 1. Prawo wodne nakłada na marszałków województw obowiązek prawidłowego utrzymania cieków o znaczeniu rolniczym, urządzeń melioracji wodnych podstawowych, a także tzw. cieków pozostałych. Poziom otrzymywanych dotacji na ww. zadania, które są zadaniami rządowymi zleconymi samorządom, jak również terminy przekazywania decyzji finansowych nie dają możliwości właściwego wywiązywania się z nałożonych obowiązków. Okres Budżet Województwa Budżet Państwa brak środków na utrzymanie cieków pozostałych brak PLN brak PLN brak 46

5 Marszałek Województwa wielokrotnie występował do Wojewody Małopolskiego (ostatnio pismem z dn. 14 maja br.) w przedmiotowej sprawie, jednakże od 2002 roku nie została przekazana żadna dotacja na wykonanie najpilniejszych prac na przedmiotowych ciekach. Postulowane rozwiązanie: Aby umożliwić samorządom wojewódzkim należyte wywiązywanie się z obowiązków wynikających z Ustawy Prawo wodne należy diametralne zwiększyć finansowanie zadań z zakresu utrzymania cieków i urządzeń melioracji wodnych, jak również zagwarantować stabilny i stały poziom corocznego finansowania tych zadań. Planowanie rozdziału środków powinno odbywać się na zasadach subwencji, a ich wielkość powinna być uzależniona od wielkości posiadanych cieków, urządzeń wodnych a nie decyzji właściwych dysponentów środków. 2. W chwili obecnej rozpoczyna się realizacja programów inwestycyjnych finansowanych ze środków Unii Europejskiej. Obowiązujące przepisy, w zakresie możliwości pozyskiwania terenów pod inwestycje liniowe dla inwestycji związanych z ochroną przeciwpowodziową, ze względu na problemy własnościowe gruntów, są bardzo przewlekłe. Procedury wywłaszczeniowe, jak również procedury nabywania nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa stanowią duży problem i mogą zdecydowanie ograniczyć możliwość wykorzystania awizowanych środków. Postulowane rozwiązanie: Uproszczenie procedur związanych z wywłaszczeniami i nabywaniem nieruchomości spec ustawa analogicznie do ustawy z 2006 roku, jaką przyjęto dla potrzeb budowy dróg i autostrad. 3. Ustawa z dnia 7 września 2007 r. narzuca na jednostki samorządu terytorialnego obowiązek ujawnienia w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa, stanowiących m.in. grunty pokryte wodami. Tereny te w znacznej części nie posiadają uregulowanego stanu prawnego, który może zostać wyjaśniony po całkowitym wykupie ich części składowych. Powyższy obowiązek jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej, na realizację którego samorządy nie otrzymały żadnych środków finansowych. Nie wywiązanie się z powyższego zadania w terminie do 17 maja 2009 r. będzie skutkować naliczaniem kar pieniężnych przez Wojewodów. Postulowane rozwiązanie: Przyznanie wystarczających środków finansowych na realizację procedur wynikających z wyżej przywołanej ustawy oraz wydłużenie czasu ich realizacji. 47

6 4. Inwestycje związane z ochroną przeciwpowodziową to głównie budowa ziemnych obiektów hydrotechnicznych (wałów, grobli), wymagających do konstrukcji ogromnych ilości mas ziemnych. Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze, pobór mas ziemnych jest wydobyciem kruszywa i wymaga uzyskania koncesji. Wybiórcze traktowanie podmiotów mających prawo do ubiegania się o koncesję (wyłącznie podmioty prowadzące działalność gospodarczą), rozdrobnienie działek objętych obszarem górniczym, różne formy własności oraz skomplikowane i czasochłonne procedury uzyskiwania koncesji to bezpośrednie przyczyny rezygnacji z realizacji części inwestycji z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Postulowane rozwiązanie: Potraktowanie terenu międzywala, jako potencjalnego terenu rezerw materiału ziemnego, na inwestycje z zakresu ochrony przed powodzią. Wychodząc z tego założenia eksploatacja rezerw ziemnych mogłaby odbywać się w oparciu o przepisy ustawy Prawo wodne. Ponadto pozwolenie wodno-prawne na budowę obwałowań winno obejmować eksploatację rezerw materiałowych. Powyższe postulaty zostały przyjęte stanowiskiem Konwentu Marszałków Województw RP w dniu 19 grudnia 2008 roku. Stanowisko Konwentu Marszałków Województw RP otrzymali : Przewodniczący Rady Ministrów RP Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Minister Środowiska Minister Finansów Marszałek Sejmu RP Marszałek Senatu RP Przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej Sejmu RP Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Sejmu RP Współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego Jednakże do dnia dzisiejszego nie podjęto w tym kierunku żadnych działań. 48

7 3.3 UWAGI DO ZNOWELIZOWANEJ WE WRZEŚNIU UBIEGŁEGO ROKU USTAWY Z DN. 10 KWIETNIA 2003 R. O SZCZEGÓLNYCH ZASADACH PRZYGOTOWANIA I REALIZACJI INWESTYCJI W ZAKRESIE DRÓG PUBLICZNYCH We wrześniu 2008 roku miała miejsce nowelizacja ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, która w zasadniczy sposób zmieniła procedurę przygotowania inwestycji drogowych, poprzez wprowadzenie nowego typu decyzji zastępującej dotychczasową decyzję lokalizacyjną oraz decyzję o pozwoleniu na budowę, co może przyspieszyć i usprawnić proces inwestycyjny na drogach. Jednakże nowe przepisy nadal nie są doskonałe a pozostałe w specustawie nieścisłości i kwestie problematyczne w dalszym ciągu mogą wpływać na przedłużanie się toczącego się postępowania. Z PUNKTU WIDZENIA ZARZĄDCY DROGI - INWESTORA 1.Konieczność wprowadzenia w specustawie możliwości wykorzystywania w trakcie postępowania o pozyskanie decyzji ZRID, istniejących określeń lokalizacyjnych (obowiązujących mpzp, uld, ulicp, wz), w takim zakresie w jakim jest to zgodne z planowanym zamierzeniem inwestycyjnym (co prawda art. 6 ust.2 ustawy z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz zmianie niektórych innych ustaw ustala, że dla przedsięwzięć dla których przed jej wejściem w życie została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi, stosuje się przepisy dotychczasowe, jednakże nie oznacza to, że taką decyzję można wykorzystać w późniejszym postępowaniu o uzyskanie decyzji ZRID, czyli o sytuację gdzie można łączyć postępowania uregulowane odrębnymi podstawami prawnymi). Zgodnie z nowymi przepisami do postępowań wszczętych przed datą 10 września 2008 r. stosuje się przepisy dotychczasowe. Od tej daty prace budowlane w zakresie drogi mogą być prowadzone tylko w oparciu o decyzje o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTANTA Możliwość wykorzystania decyzji lokalizacyjnej pozwoli na złożenie tylko jednego wniosku wraz z jednym kompletem projektu budowlanego, co w efekcie spowoduje znaczne ograniczenie ilości i objętości przygotowywanej dokumentacji projektowej. Z PUNKTU WIDZENIA ORGANU ADMINISTRACJI ARCHITEKTONICZNO- BUDOWLANEJ Organ wydający zgodę budowlaną żąda rozbicia wniosku o wydanie decyzji ZRID w zależności od podstawy prawnej. Tymczasem jednolite stanowisko w sprawie możliwości wykorzystania wszystkich decyzji lokalizacyjnych w jednym wniosku ograniczyłoby ilość postępowań administracyjnych, a takżee czas i ilość wykorzystywanego papieru (np. funkcjonowałoby jednokrotne zawiadamianie stron postępowania). 49

8 (ZRID). Zgodnie z art. 11 i ust. 2 w sprawach zezwoleń na realizację inwestycji drogowej nie ma zastosowania ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w związku z czym nie dość, że nie można skorzystać z ustaleń miejscowych planów, to również czasami niepotrzebnie trzeba powtórzyć procedury służące ustaleniu lokalizacji, pomimo że takie zostały już ustalone dla planowanej inwestycji np. ULD, ULICP. Chodzi przede wszystkim o konieczność ponownego uzyskiwania wszystkich niezbędnych opinii (ok. 6 szt.) przed złożeniem wniosku o ZRID (z art. 11b oraz 11d ust. 1 pkt 8), co w znacznym stopniu przyczynia się do wydłużenia procesu inwestycyjnego. Aby temu zapobiec specustawa powinna w wyraźny sposób zezwolić na wykorzystanie, oczywiście gdy jest to możliwe, istniejących określeń lokalizacyjnych (m.p.z.p., uld, wz, ulicp - gdy są one zgodne z planowanym zamierzeniem inwestycyjnym). Wówczas zezwolenie na realizację inwestycji drogowej obejmowałoby tylko elementy związane z pozwoleniem na budowę oraz zajęciem nieruchomości pod inwestycję. 2. Zagadnienie właściwości organu wydającego decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej oraz problem kto może złożyć wniosek o ZRID (wg specustawy właściwy zarządca drogi). W myśl drogowej specustawy obowiązuje zasada, zgodnie, z którą decyzja ZRID w korytarzach komunikacyjnych dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych wydawana jest w odrębnych organach przez Wojewodę i Starostę. Pojawia się problem, co zrobić w przypadku konieczności wydania decyzji dla skrzyżowania dróg różnej kategorii lub w przypadku konieczności przebudowy urządzeń obcych, zlokalizowanych poza korytarzem komunikacyjnym. W tym ostatnim przypadku zasadniczym pytaniem jest czy decyzja wydawana w oparciu o specustawę może w ogóle obejmować takie przedsięwzięcie Podobny problem pojawia się przy budowie lub przebudowie zjazdu znajdującego się częściowo w liniach rozgraniczających teren Specustawa odnosi się tylko do przebudowy sieci uzbrojenia terenu (czyli zgodnie z definicja przebudowy, bez zmiany długości) przy rygorystycznym podejściu organu administracji nie można zgłosić usunięcia kolizji żadnej sieci z projektowanymi elementami, bo zawsze wymaga to zmiany długości tej sieci. W przypadku rozbudowy (zmiana długości) lub budowy nowej sieci: zasilania oświetlenia, kanalizacji deszczowej odprowadzającej ścieki do zbiornika poza pasem drogowym, należy uzyskać decyzję o pozwoleniu na budowę. Wniosek taki można złożyć na podstawie m.p.z.p., a jeśli go nie ma Znowelizowana specustawa umożliwia umieszczenie w decyzji ZRID obowiązku dokonania przebudowy istniejącej sieci uzbrojenia terenu oraz obowiązku dokonania przebudowy istniejącej sieci uzbrojenia terenu, a także obowiązku przebudowy dróg innych kategorii. W tym zakresie zezwolenie na realizację inwestycji rozstrzyga o wykorzystaniu terenów sąsiednich, nieobjętych liniami rozgraniczającymi, które jednak są niezbędne dla umieszczenia tam infrastruktury, np. w związku z przesunięciem sieci uzbrojenia terenu lub dla przebudowy dróg innych kategorii, wynikającej z konieczności dostosowania do stanu wprowadzonego 50

9 inwestycji a częściowo na terenie prywatnym. Problem jest tym bardziej złożony, że zgodnie z ustawą o drogach zjazd nie jest częścią drogi. Aby rozwiać wszelkie wątpliwości w specustawie powinny znaleźć się wyraźne zapisy określające, że decyzja ZRID dla danej inwestycji obejmuje wszelkie roboty budowlane, niekoniecznie związane z samą drogą publiczną - które są jednak konieczne do realizacji planowanej inwestycji. Organem właściwym byłby organ wyższego stopnia, który obejmowałby swoją właściwością elementy złożonego wniosku, leżące w kompetencji innego organu administracji architektonicznobudowlanej, jednakże z uwagi na ich funkcjonalne przeznaczenie oraz powód dokonywanej zmiany (np. dot. wszelkich robót budowlanych związanych z funkcjonowaniem urządzeń obcych), są bezwzględnie związane z inwestycją drogową. 3. Określenie zawartości wniosku o wydanie decyzji ZRID (postulat nie dublowania dokumentów, które należy załączyć do w/w wniosku oraz do projektu budowlanego). Zgodnie z zapisami specustawy do wniosku należy dołączyć m.in. 4 egzemplarze projektu budowlanego, mapę w skali co najmniej 1:5000 z proponowanym przebiegiem drogi, analizę powiązań z innymi drogami oraz określenie zmian w dotychczasowej infrastrukturze zagospodarowania terenu. Tymczasem zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego, te same elementy zawiera sam projekt budowlany (chodzi m.in. o projekt zagospodarowania terenu oraz istniejący stan zagospodarowania terenu wraz z omówieniem planowanych zmian w części opisowej, projektowany układ to na podstawie decyzji ulicp. W ten sposób zabito intencję ustawodawcy (skrócenie procesu inwestycyjnego). Owszem dla 99% pozyskamy decyzję ZRID, ale i tak nie możemy rozpocząć budowy bez uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę dla zakresu wymagającego ulicp i pozwolenia na budowę (np. dla elementów określonych powyżej). Należy również zaznaczyć, że uzyskując pozwolenie na budowę bez wykorzystania specustawy konieczne jest uzyskanie prawa do dysponowania terenem od właścicieli gruntów z wszelkimi jego konsekwencjami. Dotyczy to, oprócz rozbudowywanych lub budowanych sieci, uzbrojenia terenu (również zjazdów). Przy tej okazji pojawia się pytanie, czy organ administracji architektoniczno-budowlanej może wymagać dostarczenia do wniosku o wydanie decyzji ZRID innych materiałów i rysunków, niż te określone przez stosowne zapisy specustawy np. wypisy z rejestru gruntów. Wyjaśnienia wymaga również kwestia, czy organ może ingerować w treść wniosku, kwestionując jego zakres terenowy, a także żądać naniesienia na mapach będących załącznikiem do wniosku innych linii niż linie terenu niezbędnego dla obiektów budowlanych (takie jak np. linie terenów, na których realizacji przedmiotowej inwestycji. Jednakże tylko tak określony zakres może być objęty decyzją ZRID. Jeśli natomiast np. przy budowie drogi wojewódzkiej wystąpi konieczność rozbudowy fragmentu drogi powiatowej i gminnej, lub też wybudowania nowego odcinka poza istniejącym pasem drogowym, a dla istniejącej sieci uzbrojenia, po przełożeniu, wystąpi zmiana istotnych parametrów np. długości, decyzja ZRID nie obejmie tych zamierzeń budowlanych i właściwi zarządcy drogi będą zmuszeni do uzyskania nie tylko decyzji ZRID, ale także stosownych odrębnych pozwoleń na budowę. 51

10 komunikacyjny, a także proponowany przebieg drogi). Oznacza to nie tylko dublowanie tych samych materiałów, ale również znaczny wzrost kosztów opracowania oraz nakładu pracy koniecznego do skompletowania wszystkich elementów. Wydaje się logiczne, że elementy zawarte w projekcie budowlanym nie wymagają powielenia w samym wniosku, a do opiniowania powinien być przekazany wyciąg z wniosku i to w wersji elektronicznej. zaistnieje potrzeba ustalenia obowiązku dokonania przebudowy istniejącej sieci uzbrojenia terenu oraz linie terenów, na których zaistnieje obowiązek przebudowy dróg innych kategorii). 4. Rozważenie konieczności oraz podstawy opiniowania wniosku o pozyskanie decyzji ZRID. Nowa decyzja łączy w sobie dwie procedury lokalizacyjną oraz zgody budowlanej. Aby zachować sens całego procesu szeroko rozumianego prawa budowlanego, należałoby utrzymać taką właśnie kolejność. Pojawia się pytanie czy pozyskane przez inwestora opinie przed wejściem w życie znowelizowanej specustawy mogą być wykorzystane i przedłożone wraz z wnioskiem o wydanie ZRID, czy tez należy je uzyskać po raz kolejny w oparciu o nowe przepisy. W konsekwencji przed przygotowaniem projektu budowlanego należy więc pozyskać opinie uprawnionych organów. Dlatego nielogiczne wydaje się stanowisko, zgodnie z którym do wniosku o w/w opinie należałoby dołączyć projekt budowlany, który przecież należy do drugiej części etapu zezwolenia na realizację inwestycji drogowej zgody budowlanej. Opinia organów winna być wydawana wyłącznie w oparciu o materiał poglądowy. W tej kwestii należałoby uściślić zapisy specustawy 5. Określenie skali oraz zasadności załączenia mapy do wniosku o ZRID, w taki sposób, aby nie powstawała sprzeczność z przepisami szczegółowymi. Zgodnie ze specustawą powinna to być mapa o skali co najmniej 1:5000. Tymczasem dla czytelności przedstawienia istniejącego uzbrojenia terenu dla inwestycji drogowych skala winna wynosić 1:1000 lub 1:2000. Równocześnie wniosek zawiera projekt budowlany sporządzony na kopii mapy zasadniczej w skali 1:500 lub 1:1000 (ponownie pojawia się argument niepotrzebnego dublowania składanych do wniosku elementów). Każdorazowe ograniczenie ilości dokumentacji niezbędnej do pozyskania zgody budowlanej jest korzystne przyspiesza przygotowanie inwestycji, jednakże powinno być bezwzględnie powiązane z egzekwowaniem odpowiedzialności zawodowej oraz obowiązków Projektanta, zgodnie z postanowieniami prawa budowlanego Każdorazowe ograniczenie ilości dokumentów składanych w organie wydającym zgodę budowlaną usprawnia pracę tego organu, a ponadto ogranicza możliwość jego ingerencji w zakres składanego wniosku (przedstawiciele urzędu, bardzo często nie posiadający odpowiednich uprawnień, ingerują w rozwiązania techniczne, procedury i zakres wydawanych opinii, uzgodnień i decyzji). 52

11 Również załącznik w postaci analizy powiązań drogi z innymi drogami wydaje się zbyteczny z uwagi na to, że kwestie powiązań rozstrzyga projekt budowlany. Pewna nieścisłość powstaje również w zakresie określenia linii rozgraniczających tereny o różnym przeznaczeniu. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 21 lutego 1995 r. w sprawie rodzaju i zakresu opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności obowiązujących w budownictwie, treść mapy do celów projektowych powinna zawierać opracowane geodezyjnie linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu oraz linie zabudowy, jeżeli zostały określone w warunkach zabudowy. W świetle specustawy nie jest to możliwe, ponieważ decyzję lokalizacyjną uzyskamy dopiero składając projekt budowlany wraz z wnioskiem o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej. Wobec powyższego należałoby zastanowić się nad zmianą redakcji przepisu specustawy, który określa jaką mapę należy dołączyć do wniosku o decyzję ZRID w taki sposób, aby nie powstawała sprzeczność pomiędzy obowiązującymi przepisami. Powyższa kwestia odnosi się również do określonych przez specustawę jako konieczne załączników do wniosku opinii wymaganych przepisami szczególnymi, np. uzgodnienia Zespołu Uzgadniania Dokumentacji Projektowej (nałożone przez rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa). Do wniosku o taką opinię należy przedłożyć warunki zabudowy i zagospodarowanie terenu wraz z aktualną mapą sporządzoną zgodnie z przywołanym powyżej rozporządzeniem. Powstaje tutaj oczywisty paradoks ponieważ składając wniosek o uzgodnienie nie posiadamy jeszcze decyzji lokalizacyjnej, a z kolei uzgodnienie ZUDP jest konieczne do wniosku o uzyskanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. 6. Składniki wniosku o wydanie decyzji ZRID pozostały niezmienione w porównaniu z poprzednim brzmieniem specustawy, gdy tymczasem należałoby głęboko przemyśleć ich zasadność ze względu na zmianę charakteru decyzji o zezwoleniu na realizacje inwestycji drogowej. 53

12 Obecnie decyzja ta pełni również funkcję pozwolenia na budowę, stąd we wniosku pojawiły się wymogi określone w prawie budowlanym, a więc projekt budowlany, zawierający te elementy, które były wcześniej potrzebne dla pozyskania decyzji lokalizacyjnej. Jako że intencją ustawodawcy było wprowadzenie jednej decyzji zezwalającej na realizację inwestycji drogowej zarówno w zakresie ustaleń lokalizacyjnych jak i zgody budowlanej, nie ma sensu automatycznie powielać załączników, które do tej pory były konieczne dla pozyskania dwóch decyzji, tylko dlatego, że nowa decyzja pełni podwójną funkcję. Należy wykazać się daleko idącym pragmatyzmem, i w celu realizacji celów i idei, jakim przyświecała ostatnia nowelizacja specustawy - dążyć do dalszego uproszczenia i przyspieszenia inwestycji drogowych. Dlatego zmniejszenie do minimum wymaganych we wniosku załączników wydaje się koniecznością (oczywiście przy założeniu, że te konieczne będą zawierały wszystkie wymagane informacje nt. planowanej inwestycji). 7. Konieczność uszczegółowienia przepisów specustawy w zakresie zawierania porozumień z PKP i RZGW w zakresie realizacji inwestycji drogowych. Specustawa przewiduje w swoich nowych postanowieniach prawo przejścia przez linię kolejową lub wody płynące. Nie ma wówczas mowy o przeniesieniu własności tych terenów na zarządcę drogi, ani o wydzieleniu na bazie specustawy działek ewidencyjnych w tych obszarach. Zostało to uregulowane w taki sposób, że zasady nieodpłatnego zajęcia tych obszarów ustalać będą porozumienia pomiędzy zarządcą drogi a zarządcą danej infrastruktury. Takie rozwiązanie daje zezwolenie na realizację drogi. Być może te zapisy specustawy wymagałyby większego uszczegółowienia w taki sposób, aby nie pozostawić luki interpretacyjnej przy ich stosowaniu w praktyce (pozyskanie takiego porozumienia np. z RZGW trwa co najmniej 6 miesięcy). Projektant nie jest stroną takiego porozumienia, którego zawarcie bardzo rozwleka się w czasie (np. PKP wymaga jego wielokrotnego opiniowania przez wiele swoich spółek), co powoduje znaczne wydłużenie czasu przygotowania inwestycji. Zachodzi również ryzyko narzucenia inwestorowi wykonania dodatkowych obowiązków, niezwiązanych z dana inwestycją Natomiast na pewno wątpliwości budzi konieczność uzgadniania z 54

13 organami administracji architektoniczno-budowlanej rozwiązań projektowych dotyczących drogi w przypadku, gdy jest ona usytuowana na terenach zamkniętych, na terenie pasa technicznego, portów, przystani morskich oraz na terenie zakładów górniczych w zakresie np. linii zabudowy, elewacji obiektów budowlanych. Takie zapisy nie oddają cech charakterystycznych drogi i mogą spowodować ingerencję organu, np. w rozwiązania konstrukcji mostu. 8. Kwestia określenia przez znowelizowaną specustawę wyłącznego uprawnienia zarządcy drogi do wystąpienia o decyzję ZRID (wyłączenie przepisów prawa budowlanego, które umożliwiały przeniesienie decyzji na inwestora komercyjnego). Zapisy znowelizowanej specustawy ściśle określają, że podmiotem uprawnionymdo wystąpienia z wnioskiem o wydanie decyzji realizacyjnej jest właściwy zarządca drogi. Taki zapis powoduje, że bardzo komplikuje się przygotowanie i realizacja rozbudowy bądź też budowa drogi wymuszona przez powstanie dużej inwestycji niedrogowej (budynki handlowe, stacje benzynowe, zakłady przemysłowe itp). Prywatny inwestor, który otrzyma od zarządcy drogi warunki, na jakich może włączyć się do drogi publicznej (rozbudowa istniejącej infrastruktury drogowej lub budowa nowej) nie otrzyma, zgodnie z obowiązującymi przepisami, zgody na decyzję administracyjną, pozwalającą na realizację takiej rozbudowy bądź też budowy. Jedynie uprawnionym podmiotem do wystąpienia o decyzje ZRID jest zarządca drogi. Nowa specustawa wyłącza działanie art. 40 prawa budowlanego. Inwestor komercyjny, gdy inwestycja prywatna wymaga rozbudowy lub budowy układu komunikacyjnego drogi publicznej, nie może wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Taką zgodę może otrzymać jedynie właściwy zarządca. Poprzez takie wskazanie specustawy został bowiem wyłączony ze stosowania art. 40 Prawa Budowlanego, który umożliwiał przeniesienie zezwolenia na inną osobę. Zgodnie ze specustawą nieruchomości przeznaczone pod pasy drogowe stają się własnością Skarbu Państwa bądź jednostki samorządu terytorialnego i w terminie nie krótszym niż 120 dni nieruchomość musi być wydana, a lokale i inne pomieszczenia opróżnione. Taki sposób pozyskania terenu powoduje nierówność stron wobec prawa inwestor komercyjny za pomocą właściwego zarządu dróg 55

14 ogranicza swobodne prawo dysponowania własnością właścicieli działek i nieruchomości. 9. Rola inwestora i projektanta w procesie budowlanym. Projektant ponosi pełną odpowiedzialność za opracowaną dokumentację projektową, pozyskane opinie, uzgodnienia i decyzje. Organ wydający pozwolenie na budowę powinien działać szybko i sprawnie tzn. nie ingerować w treść rozwiązań projektowych oraz pozyskanych opinii, decyzji i pozwoleń. Uwaga: Uczestnikami procesu budowlanego zgodnie z trzecim rozdziałem prawa budowlanego są inwestor, inspektor nadzoru inwestorskiego, projektant i kierownik budowy lub kierownik robót. Nie są nimi natomiast organy wydające pozwolenia, opiniujące, wydające decyzje, itp., dlatego niezbędne jest ograniczenie ich roli (a raczej samowoli) w procesie budowlanym, ponieważ to właśnie ich zasługą jest przewlekłość postępowań budowlanych, a przecież w procesie budowlanym nie ciążą na nich żadne obowiązki, ani też nie posiadają żadnych praw. Wielokrotnie ponawiane próby nowelizowania części istniejących przepisów bez analizy ich wpływu na kolejność elementów procesu projektowania i budowy, a także inne regulacje prawne powodują, że inwestor zaskakiwany jest częstymi zmianami i od wielu lat tkwi w nieustającym procesie przygotowania inwestycji, zmieniając, uzupełniając, bądź też zrywając zawarte umowy z projektantami, co powoduje coraz większy chaos. Przygotowanie inwestycji drogowej to najczęściej kilkuletni proces, którego reguły nie mogą być zmieniane co jakiś czas. Zmiany te powinny być kompleksowe, obowiązywać np. po co najmniej rocznym vacatio legis ustawy. Innym rozwiązaniem jest opracowanie ustawy prawo dla drogownictwa, która będzie jedynym aktem prawnym obowiązującym przy przygotowaniu i realizacji inwestycji drogowej. Prawo dla drogownictwa powinno regulować przygotowanie, realizację i oddanie do użytkowania inwestycji drogowej, w którym zostaną zawarte: 56

15 a) nowe definicje (np. zjazdu, który jest faktyczną częścią drogi), b) wymagania dotyczące przygotowania inwestycji od sposobu klauzulowania map sytuacyjno -wysokościowych, poprzez ujednolicenie czasu i warunków wydawanych przez gestorów sieci, ilości decyzji (np. należałoby rozważyć zlikwidowanie obowiązku pozyskania pozwolenia wodnoprawnego to projektant powinien ponosić pełną odpowiedzialność za rozwiązania projektowe, a nie prowadzić wielotygodniową korespondencję ze starostwem kwestionującym rozwiązania projektowe), po doprecyzowanie jak interpretować konsultacje społeczne na etapie postępowania środowiskowego (jakie warunki powinny być spełnione aby uwzględnić protest mieszkańców przeciwko planowanej inwestycji), c) określone zasady na jakich organ wydający decyzję pozwolenia na budowę lub ZRID może ingerować w złożony wniosek; obecnie wygląda to następująco: często ma miejsce ingerencja w rozwiązania projektowe, organ wnosi uwagi do braku czytelności co przy dużej złożoności przedsięwzięcia oraz dużej ilości działek powoduje konieczność opracowywania wielokrotnych zmian na planszach zagospodarowania terenu, organ wnosi o robienie wielu zestawień działek wg własnych ustaleń, organ hierarchizuje zapisy prawa budowlanego, np. uznaje za nadrzędny art. 82 prawa budowlanego (rozstrzygający o właściwości organów administracji architektoniczno budowlanej) nad art. 33, zgodnie z którym pozwolenie na budowę dotyczy całego zamierzenia budowlanego mogącego samodzielnie funkcjonować, a nie jego fragmentów sztucznie podzielonych z uwagi na właściwość organów (które de facto nie mogą samodzielnie funkcjonować), przewleka postępowanie (dla zobrazowania powyższego, należałoby sporządzić listę pozwoleń na budowę - ewentualnie decyzji ZRID, wydanych przez poszczególne urzędy wojewódzkie dla inwestycji drogowych, dla których nie zostało wydane postanowienie o usunięcie braków we wniosku; z doświadczeń z Małopolskim Urzędem Wojewódzki i postępowań prowadzonych dla dróg wojewódzkich takie zestawienie pokazałoby, że ponad 90% wniosków posiadało braki); wykazanie jakichkolwiek braków stanowi podstawę do wydłużenia okresu wydawania decyzji o pozwoleniu na budowę bądź ZRID i jest spowodowane przez wnioskodawcę ; trudno uwierzyć, że aż taka ilość wniosków jest przygotowana błędnie, tym bardziej, że przed złożeniem wniosku projektanci często spotykają się z pracownikami merytorycznymi wnioskodawcy omawiając zawartość w/w wniosków. Uczestnikami procesu budowlanego zgodnie z trzecim rozdziałem prawa budowlanego są: inwestor, inspektor nadzoru inwestorskiego, projektant i kierownik budowy lub kierownik robót. Nie są nimi natomiast organy wydające pozwolenia, opiniujące, wydające decyzje itp., dlatego niezbędne jest 57

16 ograniczenie ich roli (a raczej samowoli) w procesie budowlanym, ponieważ to właśnie ich zasługą jest przewlekłość postępowań budowlanych, a przecież w procesie budowlanym nie ciążą na nich żadne obowiązki ani też nie posiadają żadnych praw. 58

17 3.4 SPRAWNE PROCEDOWANIE NAD PROJEKTEM USTAWY O PUBLICZNYM TRANSPORCIE ZBIOROWYM Mając na względzie przejęcie w ostatnich miesiącach od Skarbu Państwa akcji i udziałów spółek PKP PR Sp. z o.o., PKS w Krakowie S.A., PKS w Nowym Sączu S.A. i PKS w Wadowicach S.A. największych podmiotów zajmujących się prowadzeniem na terenie Małopolski usług transportu zbiorowego, zasadny jest postulat sprawnego i szybkiego uchwalenia ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. Projekt tej ustawy jest przygotowany przez Ministerstwo Infrastruktury. Jej zapisy pozwolą jednostkom samorządu terytorialnego, w tym województwom, oprócz dofinansowania przewozów kolejowych, także na dofinansowanie przewozów pasażerskich drogowych, co obecnie poza bardzo ograniczonym zakresem nie jest możliwe. Ponadto postanowienia projektowanej ustawy umożliwią zintegrowanie przewozów transportu drogowego i kolejowego, co w tej chwili jest bardzo utrudnione. Wejście w życie ustawy może przyczynić się nie tylko do poprawy dostępności komunikacyjnej dla mieszkańców Małopolski, lecz także pozytywnie wpłynąć na sytuację finansową w/w spółek z udziałem Województwa Małopolskiego. 59

18 3.5 ZMIANA SPOSOBU STOSOWANIA PRZEPISÓW O PRZEJMOWANIU PRZEZ SAMORZĄDY WOJEWÓDZTW TERENÓW LOTNISK Praktyczne zastosowanie nowych przepisów ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego oraz o zmianie niektórych innych ustaw jest bardzo utrudnione. Ścieżka postępowania, która w swym zamierzeniu miała ułatwić i przyspieszyć proces przejmowania przez województwa lotnisk na potrzeby portów lotniczych okazuje się być bardzo zbiurokratyzowana i długotrwała. W szczególności nie są dotrzymywane zapisane w ustawie terminy na wyrażanie zgody i opinii przez poszczególne ministerstwa. Zasadna wydaje się, więc zmiana postępowania Ministerstw Obrony Narodowej i Infrastruktury, aby samorządy województw mogły szybko i sprawnie uzyskiwać odpowiednie tytuły prawne do nieruchomości służących regionalnym portom lotniczym. 60

19 3.6 SUGESTIE ZMIAN LEGISLACYJNYCH UMOŻLIWIAJĄCYCH DOFINANSOWANIE DO WAPNOWANIA REKULTYWACYJNEGO GLEB UŻYTKOWANYCH ROLNICZO Województwo Małopolskie stoi na stanowisku, iż istnieje potrzeba wypracowania sugestii zmian legislacyjnych, umożliwiających dofinansowanie wapnowania rekultywacyjnego gleb użytkowanych rolniczo. Inicjatorem podjęcia tego tematu jest Komisja Rolnictwa i Modernizacji Terenów Wiejskich SWM (wniosek nr 2 z posiedzenia z posiedzenia Komisji w dniu 20 marca 2009 r.). W efekcie przeprowadzonego przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego rozpoznania oraz konsultacji z instytucjami sektora rolniczego, określono trzy możliwe sposoby dofinansowania do wapnowania rekultywacyjnego w ramach: a. środków przekazywanych rolnikom przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, b. środków pozostających w dyspozycji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie (WFOŚiGW), c. środków własnych samorządów lokalnych i regionalnych. Każda z możliwości wymaga dokonania zmian w stosownej ustawie: Ustawie Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. Ustawie o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dn. 9 maja 2008 (w zakresie zadań). Ustawie o samorządzie terytorialnym z dnia 10 lipca 2007 r. Najlepszym rozwiązaniem wydaje się dokonanie zmian w art ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r., gdzie jest mowa o dofinansowaniu ze środków gminnych, powiatowych i wojewódzkich różnych przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska. Celowe jest dopisanie w tych artykułach dodatkowych ustępów, odnoszących się do rekultywacyjnego wapnowania gleb. Należy podkreślić, że Sejmik Województwa Małopolskiego uchwałą nr XXXV/559/09 z dnia 31 sierpnia 2009 r. udzielił pomocy finansowej gminom Województwa Małopolskiego na rekultywację gleb zdegradowanych w skutek klęski żywiołowej (powódź) w 2009 roku. Przyznana pomoc w wysokości zł ma jedynie charakter doraźny i daleka jest od rozwiązania systemowego. Ponadto należy podkreślić, że wraz z przekazaniem kompetencji dotyczących Ośrodków Doradztwa Rolniczego do samorządów województw, nastąpiło drastyczne obniżenie środków finansowych przeznaczonych na ich działalność. Oznacza to przerzucenie deficytu budżetu państwa na samorządy województw. 61

20 3.7 INICJATYWY LEGISLACYJNE W ZAKRESIE NOWELIZACJI USTAWY O USŁUGACH TURYSTYCZNYCH W dniu 1 stycznia 2006r. weszła w życie ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej (Dz. U. Nr 175 poz z późn. zm.). Zgodnie z art. 16 ww. ustawy kompetencyjnej zadania wojewodów wynikające z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o usługach turystycznych (tekst jednolity, Dz. U z 2004 r., nr 223, poz z późn. zm.) zostały przekazane marszałkom województw. Od ponad dwóch lat trwają intensywne prace nad kolejną nowelizacją ustawy o usługach turystycznych, a Województwo Małopolskie aktywnie uczestniczy w procesie tych zmian. Wstępny projekt nowelizowanej ustawy zawierał bardzo liczne i istotne zmiany, z których w efekcie konsultacji społecznych i międzyresortowych w większości zrezygnowano. Jedną z najważniejszych propozycji była zmiana sposobu finansowania zadań marszałków województw. Zadania marszałków województw, wynikające z ustawy o usługach turystycznych, to zadania z zakresu administracji rządowej, finansowane z przekazywanej przez wojewodę dotacji celowej, na zadania bieżące z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone ustawami, realizowane przez samorząd województwa. Do zadań tych należy m. in. a) egzaminowanie oraz nadawanie uprawnień przewodnikom turystycznym i pilotom wycieczek (wydawanie decyzji upoważniających do przeprowadzania szkoleń pilotów wycieczek i przewodników turystycznych, powoływanie komisji egzaminacyjnych, przeprowadzanie egzaminów, wydawanie decyzji o nadawaniu uprawnień, wykonywanie legitymacji i identyfikatorów pilotom wycieczek oraz przewodnikom turystycznym), b) przeprowadzanie egzaminów z języków obcych dla przewodników turystycznych i pilotów wycieczek, c) zaszeregowanie obiektów hotelarskich do określonego rodzaju i kategorii. Realizowane zadania przynoszą dochody z tytułu opłat za przeprowadzanie egzaminów dla kandydatów na pilotów wycieczek i przewodników turystycznych oraz egzaminów z języków obcych, dla pilotów wycieczek i przewodników turystycznych, jak również z tytułu opłat za dokonywanie oceny spełniania przez obiekty hotelarskie wymagań niezbędnych do zaszeregowania obiektu do określonego rodzaju i kategorii. 62

21 Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 czerwca 2005r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249 poz z późn. zm.) dochody są przekazywane do budżetu państwa (w wys. 95% zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 listopada 2003r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego Dz. U. Nr 203 poz z późn. zm.). Wydatki związane z przeprowadzaniem egzaminów są pokrywane z przekazywanej z budżetu państwa dotacji celowej. Z wieloletnich porównań wynika, iż w dłuższym okresie czasu wpływy z opłat za egzaminy co najmniej równoważą wydatki związane z organizacją i przeprowadzaniem egzaminów a, opierając się na opinii Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej Ministerstwa Finansów z dnia 13 sierpnia 2007r., intencją projektodawcy ustawy o usługach turystycznych było właśnie równoważenie się dochodów z wydatkami. Poniżej przedstawiono stan osiąganych dochodów, z opłat egzaminacyjnych dla kandydatów na pilotów wycieczek i przewodników turystycznych, w stosunku do wydatków poniesionych na komisje egzaminacyjne. Rok Kwota dotacji Kwota dotacji uznana za wykorzystaną i rozliczoną Dochód (z opłat egzaminacyjnych) Różnica pomiędzy dochodem a wydatkami ,00 zł ,07 zł ,20 zł ,13 zł ,00 zł ,21 zł ,00 zł ,79 zł ,00 zł ,23 zł ,00 zł ,77 zł ,00 zł ,00 zł* ,50 zł* ,50 zł* * I półrocze roku 2009 Specyfika przeprowadzania egzaminów (m. in. ustawowy obowiązek organizowania egzaminów na wniosek organizatora szkolenia, trudna do określenia liczba osób przystępujących do egzaminu, jak również liczba osób zaliczająca wszystkie części egzaminu pozytywnie co ma wpływ na wysokość wynagrodzenia egzaminatorów) nie pozwala na dokładne określenie w planie finansowym wysokości dotacji celowej, a jej zbyt mała wysokość może spowodować niemożność realizacji zapisów ustawy. Dlatego dotychczasowy sposób finansowania zadań komplikuje wykonywanie zadania zleconego ustawą, jakim jest organizowanie ww. egzaminów, z uwagi na konieczność zwracania się o zwiększenie dotacji oraz długi czas potrzebny na przekazanie środków, co utrudnia zaplanowanie egzaminów. Podobnie będzie w przypadku wypłaty, przysługującego członkom zespołów oceniających, wynagrodzenia za przeprowadzanie oceny spełnienia przez 63

22 obiekt hotelarski wymagań niezbędnych do zaszeregowania, które zgodnie z przedstawionym ostatnim projektem z dnia 22 czerwca 2009r. nowelizowanej ustawy będzie finansowane z podwyższonej dotacji budżetu państwa dla marszałków województw. Kategoryzację obiektów hotelarskich przeprowadza się na wniosek przedsiębiorcy świadczącego usługi w obiekcie. Nie jest możliwe określenie liczby kategoryzacji, co nie pozwala z kolei na dokładne określenie w planie finansowym wysokości dotacji celowej. Zmiana statusu finansowania zadań z otrzymanych na ich realizację wpływów umożliwiłaby płynną realizację zadań, bez konieczności uruchamiania skomplikowanych procedur, związanych ze zwiększaniem dotacji celowej w ciągu roku. Dzięki tej zmianie, dochody uzyskiwane jako wpłaty osób egzaminowanych pokrywałyby koszty prowadzenia egzaminów, co znacznie uprościłoby procedury budżetowe w tym zakresie. Jak pokazuje prawie 4-letnie doświadczenie, w ciągu roku budżetowego istnieje konieczność dokonywania korekt finansowych, związanych ze zwiększeniem dotacji. Ostatni projekt z dnia 22 czerwca 2009r. ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń nie zawiera istotnych zmian, które były zgłaszane i uzasadniane w trakcie trwania prac nad nowelizacją ustawy o usługach turystycznych oraz podczas dyskusji na spotkaniach, w ramach konsultacji społecznych w Ministerstwie Sportu i Turystyki. W ww. projekcie odstąpiono od zawartej we wcześniejszym projekcie z dnia 25 marca 2009 r. zmiany dotychczasowego sposobu finansowania zadań marszałków województw, o których mowa w ustawie o usługach turystycznych. Dlatego z inicjatywy Marszałka Województwa Małopolskiego zostało przyjęte na Konwencie Marszałków Województw RP, który odbył się w dniach lipca br. w Bronisławowie (w woj. łódzkim), stanowisko w sprawie projektu nowelizacji ustawy o usługach turystycznych. Dotyczyło ono zmiany dotychczasowego sposobu finansowania zadań marszałków województw, poprzez przyjęcie zasady finansowania zadań ze źródeł dochodów. Zasada w zdecydowany sposób uprości czynności związane z rozliczeniem finansowym oraz, w oparciu o rachunek dochodów własnych, pozwoli na pełną realizację zadań wynikających z ustawy o usługach turystycznych, które stałyby się zadaniami własnymi województw. Ponadto: we wrześniu 2006r. Województwo Małopolskie wystąpiło do Posłanki na Sejm RP Anny Paluch oraz Posła na Sejm RP Andrzeja Guta-Mostowego z inicjatywą zmiany ww. art. 16 ustawy w taki sposób, aby otrzymał on brzmienie: zadania marszałka województwa, o których mowa w ustawie o usługach turystycznych są zadaniami własnymi samorządu województwa. Jednak wśród zmian wchodzących w życie z dniem 31 grudnia 2006r., zmieniających ustawę o zmianie niektórych ustaw, 64

23 w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej, nie uwzględniono ww. postulatów, w październiku 2007r. na spotkaniu z parlamentarzystami Marszałek Województwa Małopolskiego przedstawił swoją opinię w sprawie przekwalifikowania wybranych zadań, o których mowa w art. 16 ustawy kompetencyjnej, na zadania własne samorządu województwa, pismem z dnia 5 stycznia 2009r Marszałek Województwa Małopolskiego zaproponował kolejny raz, aby ustawa o zmianie niektórych ustaw, w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie, uwzględniała także zmianę art. 2a w ustawie o usługach turystycznych, w taki sposób, aby zadania zlecone ustawą stały się zadaniami własnymi marszałka województwa. W związku z powyższym proponuje się podjęcie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany art. 2a ustawy o usługach turystycznych, w taki sposób aby otrzymał on brzmienie: zadania marszałka województwa, o których mowa w ustawie o usługach turystycznych są zadaniami własnymi samorządu województwa. Zmiana tego zapisu spowoduje zmianę dotychczasowego sposobu finansowania zadań realizowanych w oparciu o ustawę o usługach turystycznych i przyjęcie zasady finansowania tych zadań ze źródeł dochodów, które stanowić będą dochód budżetu samorządu województwa. Proponowana zmiana nie będzie miała negatywnych skutków finansowych dla budżetu województwa, albowiem wysokość wpłat pozwala na sfinansowanie wydatków związanych z organizacją egzaminów. W przypadku braku możliwości zmiany art. 2a ustawy o usługach turystycznych Województwo Małopolskie proponuje poparcie, w sprawie dokonania zmiany w przepisach ww. ustawy statusu finansowania zadań marszałków województw, poprzez przyjęcie zasady finansowania zadań ze źródeł dochodów, w taki sposób, aby wpływy z tytułu opłat egzaminacyjnych i kategoryzacji stanowiły dochód budżetu samorządu województwa, z przeznaczeniem na pokrycie kosztów organizacji egzaminów oraz dokonywania oceny obiektów hotelarskich co pozwoli na pełną realizację zadań, wynikających z ustawy o usługach turystycznych, bez konieczności uruchamiania procedur związanych ze zwiększeniem dotacji celowej w ciągu roku budżetowego. 65

24 3.8 PROPOZYCJA ZMIAN LEGISLACYJNYCH DO PROJEKTU USTAWY Z DNIA 4 CZERWCA 2009 ROKU O ZMIANIE USTAWY - PRAWO WODNE ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW Należy zwrócić uwagę na zapisy ust 7a i 7b art. 127 tj.: ust. 7a Dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej albo marszałek województwa podlega wyłączeniu od załatwienia sprawy, której jest stroną i ust. 7b W przypadku, o którym mowa w ust. 7a, sprawę załatwia dyrektor regionalnego zarządu albo marszałek województwa wyznaczony przez Prezesa Krajowego Zarządu.. W myśl proponowanych zmian samorząd województwa, w zakresie zadań przez niego realizowanych tj. m.in. dróg wojewódzkich i zadań z zakresu ochrony przeciwpowodziowej, będzie zmuszony występować w sprawie wydania pozwolenia wodnoprawnego do Prezesa KZGW, o wyznaczenie innego marszałka, który zostanie zobowiązany do załatwienia danej sprawy. Projektowane zmiany przepisów w zakresie zmiany ustawy Prawo wodne spowodują przede wszystkim wydłużenie procedury wydawania pozwoleń wodnoprawnych, związanych m. in. z inwestycjami w zakresie ochrony przeciwpowodziowej oraz z inwestycjami drogowymi, w których to zgodnie z art. 11 d ust. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 roku o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. nr 193, poz. 1194) odpowiedni marszałek wydaje pozwolenie wodnoprawne, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia wniosku. Powyższe postępowanie w znaczny sposób wydłuży i utrudni postępowanie dla inwestycji, których inwestorem jest samorząd województwa. Dotyczy to głównie dróg wojewódzkich i inwestycji związanych z ochroną przeciwpowodziową. Oba te zadania w większości mają znaczenie regionalne, a ich realizacja w znaczący sposób podnosi jakość życia i bezpieczeństwa mieszkańców województwa. Przy ostatnich powodziach ten aspekt nabiera szczególnego znaczenia. Dodatkową kwestią jest dążenie Państwa Polskiego do uproszczenia i przyspieszenia procedur związanych z przygotowaniem inwestycji np. ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, czemu niestety przeczy zaproponowana zmiana prawa wodnego. Ponadto proponowane zmiany ustawy Prawo wodne spowodują zwiększenie kosztów postępowania administracyjnego (przykład: wydawanie pozwoleń wodnoprawnych np. w Małopolsce dla np. Województwa Zachodniopomorskim, gdzie będzie wymagana wizja w terenie, znacznie podniesie koszty). Należy również zwrócić uwagę na kwestie merytoryczne przy wydawanych pozwoleniach wodnoprawnych tj. znajomość terenu, jego problemów i specyfiki. 66

25 3.9 PROPOZYCJA AKTUALIZACJI USTAWY O PROMOCJI ZATRUDNIENIA I INSTYTUCJACH RYNKU PRACY Województwo Małopolskie wskazuje na potrzebę aktualizacji Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w celu przywrócenia możliwości realizacji tzw. projektów regionalnych i lokalnych. W oparciu o zapisy ustawy sprzed 1 lutego 2009 r. samorząd województwa dysponował istotnym instrumentem kreowania polityki rynku pracy, w postaci efektywnych programów regionalnych, które przyczyniały się do poprawy sytuacji na rynku pracy, poprzez promocję zatrudnienia i aktywizację bezrobotnych i poszukujących pracy. W Małopolsce, w ramach tej możliwości, od 6 lat był realizowany program Konserwator, którego kolejna edycja w bieżącym roku nie była możliwa. Proponuje się wprowadzenie do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz.415 z późn. zm.) zmian w art. 109 w brzmieniu: 1. Ust. 11: Rada Ministrów, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Zatrudnienia oraz Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, określi w drodze rozporządzenia: a) algorytm, o którym mowa w ust.2; b) udział w ustalonej dla województwa kwocie Funduszu Pracy na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej środków będących w dyspozycji samorządu województwa, z przeznaczeniem na realizację projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz projektów lokalnych i regionalnych; c) sposób ustalania kwot środków Funduszu Pracy dla samorządów województw i powiatów oraz wysokość i przeznaczenie rezerwy będącej w dyspozycji ministra właściwego do spraw pracy. 2. Ust. 11 b: Projekty lokalne i regionalne przygotowuje się na podstawie: a) regionalnych programów na rzecz zatrudnienia; b) badań i analiz lokalnego i regionalnego rynku pracy w tym sytuacji osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy; c) strategii rozwoju województwa. 3. Ust. 11 c. Projekty lokalne i regionalne są finansowane, w zakresie i na zasadach określonych w ustawie ze środków Funduszu Pracy, przyznanych na finansowanie zadań realizowanych w województwie lub powiecie. 67