Ćwiczenie 14. Analiza jakościowa wybranych anionów i soli występujących w preparatach kosmetycznych.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ćwiczenie 14. Analiza jakościowa wybranych anionów i soli występujących w preparatach kosmetycznych."

Transkrypt

1 Ćwiczenie 14 Analiza jakościowa wybranych anionów i soli występujących w preparatach kosmetycznych. Literatura Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna. T.1. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa. Wyd. 10. PWN, Warszawa 2009 Kocjan R.: Chemia analityczna. Analiza jakościowa. Analiza klasyczna; tom 1, Wyd.1 PZWL, Warszawa, Skrypt do ćwiczeń z chemii ogólnej, nieorganicznej i analitycznej, Białystok 2010, pod redakcją E. Skrzydlewskiej. Szmal Z., Lipiec T.: Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej. Wyd. VII poprawione i unowocześnione PZWL, Warszawa, Zakres materiału obowiązującego na ćwiczenie: Znajomość warunków strącania osadów anionów grup I - VII z odczynnikami grupowymi. Umiejętność zapisywania równań reakcji chemicznych charakterystycznych dla anionów grup I VII i reakcji rozpuszczania trudno rozpuszczalnych osadów powstałych w wyniku w/w reakcji w dobrze rozpuszczalne sole. Umiejętność uzasadnienia przeprowadzenia identyfikacji nieznanych anionów grup I VII wraz ze znajomością sposobów identyfikacji anionów (próby na obecność utleniaczy, reduktorów, lotnych produktów itd.), równań i efektów reakcji chemicznych. Znajomość podstawowych zagadnień dotyczących identyfikacji soli na podstawie właściwości fizykochemicznych oraz umiejętność przeprowadzenia systematycznej analizy soli z zastosowaniem metody klasycznej analizy jakościowej. Znajomość obliczeń chemicznych (umiejętność obliczania/przeliczania stężeń procentowych i molowych w oparciu o wzory). Zagadnienia z wykładów poprzedzających ćwiczenie. Analiza jakościowa anionów różni się zasadniczo od postępowania przyjętego przy wykrywaniu kationów. Wiele anionów wykrywa się bezpośrednio w próbkach badanego roztworu, gdyż wiele z nich nie przeszkadza sobie wzajemnie w reakcjach. Istniejąca systematyka anionów pozwala tylko na ogólne zorientowanie się, do której z umownych grup należy anion. Klasyfikacja anionów zaproponowana przez Bunsena opiera się na różnej rozpuszczalności ich soli z kationami srebra i baru. Na tej podstawie aniony dzielą się na siedem grup (Tabela 1).

2 Tabela 1. Podział anionów na grupy analityczne wg BUNSENA Grupa Aniony Odczynnik grupowy AgNO 3 Odczynnik grupowy Ba(NO 3 ) 2 lub BaCl 2 I Cl, Br, I, CN, SCN 4 [ Fe( CN) 6 ] 3 [ Fe( CN) 6 ], ClO biały lub żółty osad nierozpuszczalny w rozcieńczonym HNO 3 nie strąca osadu 2 II S, NO2, CH3COO, HCOO biały lub czarny osad rozpuszczalny w rozcieńczonym HNO 3 (Ag 2 S na gorąco) nie strąca osadu III CO, BO, SO, ( COO), C H O rozpuszczalny w rozcieńczonym HNO 3 rozpuszczalny w rozcieńczonym HNO 3 C6H5O , 3 3, 4 3 IV S O, CrO, Cr O, PO AsO AsO barwny osad rozpuszczalny w rozcieńczonym HNO 3 biały lub żółty osad rozpuszczalny w rozcieńczonym HNO 3 V NO3, ClO 3, ClO4, MnO nie strąca osadu nie strąca osadu 4 VI SO4 2, F,[ SiF6 ] 2 nie strąca osadu nierozpuszczalny w rozcieńczonym HNO 3 VII SiO 3 2 żółty osad rozpuszczalny w HNO 3 rozpuszczalny w HNO 3

3 NAZWY ANIONÓW I GRUPA ANIONÓW IV GRUPA ANIONÓW Cl jon chlorkowy S O jon tiosiarczanowy Br jon bromkowy CrO 4 2 jon chromianowy (VI) I jon jodkowy Cr O jon dichromianowy (VI) CN jon cyjankowy PO 4 3 jon fosforanowy (V) SCN jon tiocyjanowy AsO 3 3 jon arsenianowy (III) 4 [ Fe( CN) 6 ] heksacyjanożelazianowy (II) 3 AsO 4 jon arsenianowy (V) 3 [ Fe( CN) 6 ] heksacyjanożelazianowy (III) ClO jon chloranowy (I) II GRUPA ANIONÓW V GRUPA ANIONÓW S 2 jon siarczkowy NO 3 jon azotanowy (V) NO 2 jon azotanowy (III) ClO 3 jon chloranowy (V) HCOO jon mrówczanowy MnO 4 jon manganianowy (VII) CH3COO jon octanowy ClO jon chloranowy (VII) 4 III GRUPA ANIONÓW VI GRUPA ANIONÓW CO 3 2 jon węglanowy SO 4 2 jon siarczanowy (VI) BO 3 3 jon boranowy F jon fluorkowy 2 SO jon siarczanowy (IV) 2 3 [ SiF 6 ] 2 ( COO) 2 jon szczawianowy C H O jon winianowy C H O jon cytrynianowy jon heksafluorokrzemianowy (IV)

4 IDENTYFIKACJA ANIONÓW Cześć praktyczna: Należy przeprowadzić reakcje charakterystyczne dla poszczególnych anionów zawartych w Tabeli 2. W tym celu każdą reakcję należy przeprowadzić w oddzielnej probówce, poprzez wlanie kilku kropli badanego anionu i dodanie w przybliżeniu równoważnej objętości odpowiedniego odczynnika. Należy zwrócić uwagę na barwę wytrącającego się osadu lub inne objawy zachodzenia reakcji np. zapach, wydzielające się pęcherzyki gazu.

5 Reakcje charakterystyczne jonu chlorkowego Cl Odczynnik Równania reakcji Efekt reakcji AgNO 3 0,1M Na 2 S 2 O 3 0,5M Ag + + Cl AgCl AgCl + 2S O [Ag(S 2 O 3 ) 2 ] 3 + Cl [0,5M NaCl] biały, serowaty osad, który pod wpływem światła widzialnego ulega rozkładowi do metalicznego srebra dając szarofioletowe zabarwienie; osad AgCl, nie rozpuszcza się w tiosiarczanie; KMnO 4 0,1M + H 2 SO 4 papierek jodoskrobiowy H 2 SO 4 stęż. 10Cl + no4 + 16H + Cl 2 + 2KI 2KCl + I 2 2Cl + 2H + 2HCl* HCl + NH 3 NH 4 Cl 5Cl 2 +n H 2 O odbarwienie roztworu KMnO 4 w środowisku kwaśnym, na gorąco; natomiast w środowisku słabo zasadowym lub słabo kwaśnym KMnO 4 ulega redukcji do MnO 2; wydzielający się chlor można zidentyfikować po charakterystycznym duszącym zapachu lub fioletowym zabarwieniu papierka jodoskrobiowego; po podgrzaniu uwalnia się gazowy HCl, który po dodaniu kropli amoniaku tworzy białe dymy chlorku amonu; Pb(CH 3 COO) 2 0,25M HCl Pb Cl PbCl 2 PbCl 2 + 2H + + 2Cl H 2 PbCl 4 rozpuszczalny w gorącej wodzie i kwasie solnym; *wykonanie: na szkiełku zegarkowym umieszczamy dwie krople badanej substancji i dodajemy 5 kropel stęż. H 2 SO 4 ; jednocześnie nad szkiełkiem trzymamy bagietkę zwilżoną stęż. NH 3 ; powstanie białych dymów świadczy o obecności jonów Cl Zastosowanie jonu chlorkowego w kosmetologii Jon chlorkowy zawarty jest w chlorkach (solach kwasu chlorowodorowego). W kosmetologii mają zastosowanie: Chlorek tlenek bizmutu (III) nadaje perłowy połysk sztyftom oraz szminkom do ust, oraz wchodzi w skład preparatów przeciw piegom. Chlorek cynku jako środek ściągający, antyseptyczny i deodorujący. Chlorek glinu w dezodorantach i antyhydrotykach.

6 Reakcje charakterystyczne jonu jodkowego I Odczynnik Równania reakcji Efekt reakcji AgNO 3 0,1M Na 2 S 2 O 3 0,5M Ag + + I AgI AgI S O [Ag(S 2 O 3 ) 2 ] 3 + I [0, KI] żółty, serowaty osad jodku srebra (I), zieleniejący pod wpływem światła; osad AgI rozpuszcza się w nadmiarze tiosiarczanu; nie rozpuszcza się w rozcieńczonym kwasie azotowym (V) i amoniaku; Pb(CH 3 COO) 2 0,25M Pb I PbI 2 żółty osad jodku ołowiu (II), rozpuszcza się w gorącej wodzie lub po dodaniu kilku kropel rozcieńczonego kwasu octowego i ogrzaniu; po ostudzeniu wytrąca się ponownie osad w postaci błyszczących złocistych kryształków; KMnO 4 0,1M + H 2 SO 4 +chloroform no4 + 10I + 16H + n I 2 + 8H 2 O reakcja zachodzi na zimno w środowisku kwaśnym; wydzielony jod zabarwia warstwę chloroformową na kolor różowofioletowy; H 2 SO 4 stęż. 2I + SO H + I 2 + SO 2 + 2H 2 O wydzielony jod zabarwia roztwór na kolor żółtobrunatny; przy ogrzaniu wydziela się w postaci fioletowych par; duże stężenie jodków może prowadzić do wydzielenia szarego, stałego jodu; Zastosowanie jonu jodkowego w kosmetologii Jod: jako mikroelement wzmacnia skórę i paznokcie, wspomaga lipolizę - niezbędny w zapobieganiu cellulitu, w zabiegach jonoforezy stosowany jest do redukowania blizn, w połączeniu z alkoholami tworzy roztwory - jodofory i są one wykorzystywane do dezynfekcji narzędzi w gabinetach kosmetycznych.

7 Reakcje charakterystyczne jonu siarczkowego (II) S 2 [0,1M Na 2 S] Odczynnik Równania reakcji Efekt reakcji AgNO 3 0,1M HNO 3 H 2 SO 4 Pb(CH 3 COO) 2 0,25M 2Ag + + S 2 Ag 2 S 3Ag 2 S + 2NO 3 + 8H + 6Ag + + 3S 0 + 2NO + 4H 2 O czarny osad siarczku srebra (I); rozpuszczalny na gorąco w rozcieńczonym HNO 3 z wytrąceniem koloidalnej siarki; S 2 + 2H + H 2 S kwasy rozkładają siarczki z wydzieleniem Pb 2+ + H 2 S PbS + 2H + siarkowodoru, który można poznać po charakterystycznym zapachu lub po zaciemnieniu bibuły nasączonej octanem ołowiu (II) roztwór manganianu (VII) odbarwia się na zimno z wydzieleniem wolnej siarki; KMnO 4 0,1M + no 4 + 5S H + 5 S Mn H 2 O H 2 SO 4 1M H 2 SO 4 1M S 2 + 2H + H 2 S kwasy rozkładają siarczki z wydzieleniem siarkowodoru, który można poznać po charakterystycznym zapachu; Pb(CH 3 COO) 2 0,25M Pb 2+ + S 2 PbS czarny osad siarczku ołowiu (II); Zastosowanie jonu siarczkowego w kosmetologii jako: Siarczki sodu i potasu są odpowiedzialne za przeciwdrobnoustrojowe działanie preparatów kosmetycznych zawierających aktywną siarkę. Siarczki stosowane są depilatory chemiczne, w preparatach do pielęgnacji włosów, w kremach do cery trądzikowej i łojotokowej, w mydłach, szamponach i płynach do kąpieli.

8 Reakcje charakterystyczne jonu boranowego (III) BO 2 [0,25M Na 2 B 4 O 7 ] Odczynnik Równania reakcji Efekt reakcji AgNO 3 0,1M HNO 3 B 4 O H 2 O 2BO2 + 2H 3 BO 3 Ag + + BO AgBO 2 2 B O Ag + + 3H 2 O 2AgBO 2 + 2H 3 BO 3 2AgBO 2 + 3H 2 O Ag 2 O + 2H 3 BO 3 metaboranu srebra (I), który hydrolizuje po ogrzaniu z powstaniem brunatnego osadu Ag 2 O; osad AgBO 2 rozpuszcza się w kwasie azotowym (V) i amoniaku; BaCl 2 1M B 4 O H 2 O 2BO2 + 2H 3 BO 3 Ba BO2 Ba(BO 2 ) 2 metaboranu baru, rozpuszczalny w rozcieńczonych kwasach nieorganicznych, kwasie octowym i w chlorku amonu; w środowisku zasadowym osad ponownie się wytrąca; Zastosowanie jonu boranowego w kosmetologii Jon boranowy : posiada właściwości konserwujące, służy do zmiękczania wody przy produkcji szamponów, odkaża, udelikatnia skórę, służy do złuszczania skóry i usuwania piegów, jest składnikiem soli kąpielowych, mydeł i pudrów do cery tłustej, jest składnikiem preparatów do pielęgnacji stóp, emulsji i środkach do trwałej ondulacji.

9 Reakcje charakterystyczne jonu węglanowego (IV) CO 3 2 [0,25M Na 2 CO 3 ] Odczynnik Równania reakcji Efekt reakcji AgNO 3 0,1M HNO 3 HNO 3 BaCl 2 HCl 1M 2Ag + + CO 3 2 Ag 2 CO 3 Ag 2 O + 2H + 2Ag + + H 2 O Ag 2 CO 3 + 2H + 2Ag + + CO 2 + H 2 O Ba 2+ + CO 3 2 BaCO 3 BaCO 3 + 2H + Ba 2+ + CO 2 + H 2 O Ag 2 O + CO 2 węglanu srebra (I) rozkładający się przy ogrzaniu do brunatnego tlenku srebra (I); jeżeli roztwór jonów CO 2 3 jest stężony to od razu wytrąca się żółty osad Ag 2 O, który następnie brunatnieje; zarówno Ag 2 CO 3 jak i Ag 2 O są łatwo rozpuszczalne w rozcieńczonym HNO 3, amoniaku i w kwasie octowym; węglanu baru, rozpuszczalny w rozcieńczonych kwasach mineralnych (za wyjątkiem kwasu siarkowego); H 2 SO 4 CO H + H 2 CO 3 H 2 O + CO 2 kwasy mocniejsze od kwasu węglowego rozkładają węglany z wydzieleniem CO 2 (widoczne pęcherzyki gazu); Zastosowanie jonu węglanowego w kosmetologii Węglany w kosmetyce mają zastosowanie jako: antyseptyki i środki ściągające, środek czyszczący i polerujący w pastach do zębów, materiał kryjący w preparatach maskujących, emulgator do wyrobu kremów i mleczek, składnik do produkcji szarych mydeł potasowych, białych mydeł sodowych, składnik soli do kąpieli.

10 Reakcje charakterystyczne dla jonu fosforanowego (V) PO 4 3 [0,15M Na 2 HPO 4 ] Odczynnik Równania reakcji Efekt reakcji AgNO 3 0,1M HNO 3 BaCl 2 NH 3. H 2 O 1M 3Ag + + HPO 4 2 Ag 3 PO 4 + H + Ag 3 PO 4 + 2H + H2PO4 + 3Ag + HPO Ba 2+ BaHPO 4 HPO NH 3 H 2 O PO NH 4 + H 2 O PO + 3Ba 2+ Ba 3 (PO 4 ) 2 żółty osad fosforanu (V) srebra (I) rozpuszczalny w rozcieńczonym kwasie azotowym (V), octowym i amoniaku; biały bezpostaciowy osad fosforanu (V) baru; wobec NH 3. H 2 O biały bezpostaciowy osad fosforanu (V) baru; Pb(CH 3 COO) 2 0,25M PO + 3Pb 2+ Pb 3 (PO 4 ) 2 powstaje fosforanu (V) ołowiu (II); Zastosowanie jonu fosforanowego w kosmetologii Fosforany w kosmetyce mają zastosowanie jako: składniki czyszczące w pastach do zębów, składniki płukanek do włosów, soli do kąpieli.

11 Reakcje charakterystyczne jonu siarczanowego (VI) SO 4 2 [0,25M Na 2 SO 4 ] Odczynnik Równania reakcji Efekt reakcji AgNO 3 0,1M 2Ag + + SO 4 2 Ag 2 SO 4 nie wytrąca się z rozcieńczonych roztworów siarczanów (VI); z roztworów bardziej stężonych wydziela się biały, krystaliczny osad siarczanu (VI) srebra (I) Ag 2 SO 4 ; BaCl 2 1M Ba 2+ + Pb(CH 3 COO) 2 0,25M Pb SO 4 BaSO 4 biały krystaliczny osad siarczanu (VI) baru nierozpuszczalny w rozcieńczonym kwasie azotowym i solnym; 2 SO 4 PbSO 4 nierozpuszczalny w rozcieńczonych kwasach, natomiast rozpuszczalny w winianie i octanie amonu oraz w mocnych zasadach; Zastosowanie jonu siarczanowego w kosmetologii Siarczany w kosmetologii mają zastosowanie jako: podstawa pudrów i substancja zmętniająca, składnik wód do twarzy, preparatów po goleniu, deodorantów, składnik preparatów po opalaniu, składnik soli do kąpieli, składniki preparatów przeciwpotowych do ciała i stóp.

12 Tabela 2. Reakcje anionów Odczynnik grupa I grupa II Grupa III grupa IV grupa V grupa VI Cl - I - S 2- BO 2 - CO PO 4 SO 4 AgCl AgI Ag 2 S AgBO 2 Ag 2 CO 3 Ag 3 PO 4 brak osadu AgNO 3 0,1M nierozp. w HNO 3 żółty osad nierozp. w HNO 3 czarny osad rozp. w HNO 3 rozp. w HNO 3 rozp. w HNO 3 żółty osad rozp. w HNO 3 brak osadu brak osadu brak osadu Ba(BO 2 ) 2 BaCO 3 BaHPO 4 BaSO 4 BaCl 2 1M rozp. w HCl rozp. w HCl rozp. w HNO 3 H 2 SO 4 stęż. gazowy HCl po podgrzaniu I 2 źółtobrunatny roztwór H 2 SO 4 gazowy H 2 S gazowy CO 2 Pb(CH 3 COO) 2 0,25M PbCl 2 rozp. w gorącej wodzie PbI 2 żółty osad PbS czarny osad rozp. w HNO 3 na gorąco Pb(BO 2 ) 2 rozp. w HNO 3 PbCO 3 Pb 3 (PO 4 ) 2 rozp. w HNO 3 i NaOH PbSO 4

13 ANALIZA I IDENTYFIKACJA SOLI Identyfikację soli wykonuje się na podstawie: 1. obserwacji wstępnych preparatu, 2. badania rozpuszczalności w wodzie, w temperaturze pokojowej i podwyższonej, 3. badania rozpuszczalności (roztwarzania) w roztworach kwasów i zasad, 4. określenia odczynu roztworu wodnego (zawiesiny) badanej substancji, 5. reakcji charakterystycznych dla poszczególnych jonów. 1. Obserwacje wstępne Przed przystąpieniem do analizy soli należy zbadać właściwości fizyczne badanej substancji: stan skupienia (ciało stałe, roztwór, zawiesina), barwa, zapach, barwienie płomienia palnika. Jeśli substancja jest barwna, do wstępnej orientacji, co do rodzaju substancji można posłużyć się tabelą 3. Zabarwienie próbki Tabela 3. Zabarwienie nieorganicznych związków chemicznych kationów grup analitycznych I V Czarna Brunatna Niebieska Zielona Żółta Czerwona Różowa Ag 2 S, HgS, PbS, Cu 2 S, CuS, FeS, Fe 2 S 3, CoS, NiS, Hg 2 S Bi 2 S 3, SnS, CuCrO 4, CuBr uwodnione sole miedzi i bezwodne sole kobaltu uwodnione sole Fe(II), Cu 2 (OH) 2 CO 3, CuCl 2, Cu(AsO 2 ) 2, sole niklu i chromu, Cr 2 O 3 większość chromianów, CdS, SnS 2, As 2 S 3, As 2 S 5, niektóre sole Fe(III), AgI, AgBr, PbI 2, Ag 3 PO 4, Ag 3 AsO 3, FePO 4, cyjanożelaziany(ii), cyjanożelaziany(iii) HgS, Sb 2 S 3, As 2 S 3, Hgl 2, bezwodny FeCl 3, CoCl 3, uwodniony CoCl 2, Ag 2 Cr 2 O 7 [Fe(CN) 6 ] sole manganu, uwodnione sole kobaltu Fioletowa niektóre sole chromu Cr (III), KMnO 4 Pomarańczowa Sb 2 S 5, CdS, dichromiany Zabarwienie płomienia palnika zabarwienie żółte Na + zabarwienie ceglastoczerwone Ca 2+ zabarwienie zielone Ba 2+, Cu 2+ zabarwienie jasnoniebieskie Sn 2+, Sn 4+ zabarwienie fioletowe K +

14 2. Badanie rozpuszczalności substancji w wodzie w temperaturze pokojowej i podwyższonej Wykonanie Szczyptę substancji umieścić w probówce. Dodać około 3 ml wody i silnie wytrząsać przez kilkadziesiąt sekund. Należy zwrócić uwagę, czy substancja rozpuściła się całkowicie, częściowo czy też nie uległa rozpuszczeniu. Jeśli badana substancja rozpuszcza się w wodzie częściowo lub jeśli nie zaobserwowano jej rozpuszczenia, probówkę należy podgrzać w płomieniu palnika i ponownie ocenić jej rozpuszczalność (tabela 4). Tabela 4. Rozpuszczalność soli i wodorotlenków w wodzie

15 3. Badanie rozpuszczalności (roztwarzania) w roztworach kwasów i zasad Obserwacje wynikające z rozpuszczania (roztwarzania) badanej substancji w roztworach rozcieńczonego i stężonego kwasu siarkowego (VI) oraz w roztworze wodorotlenku sodu prowadzą do wniosków przydatnych w procesie identyfikacji związków (tabela 5). Tabela 5. Obserwacje i wnioski wynikające z reakcji badanej substancji z roztworem H 2 SO 4, stężonym H 2 SO 4 (18 M H 2 SO 4 ) i roztworem NaOH. Wykonanie W trzech probówkach umieścić po szczypcie badanej substancji, a następnie dodać kolejno: 2 mol/l H 2 SO 4, 18 M H 2 SO 4 i 2mol/l roztwór NaOH. Ocenić, czy substancja ulega rozpuszczeniu oraz czy podczas dodawania roztworu kwasu wydziela się gaz.

16 4. Określanie odczynu roztworu wodnego (zawiesiny) badanej substancji Wykonanie W trzech probówkach umieścić po szczypcie badanej substancji, a następnie do każdej z nich dodać około 3 ml wody i silnie wymieszać. Następnie do otrzymanych roztworów lub zawiesin należy wprowadzić kolejno: 2 krople oranżu metylowego, 2 krople fenoloftaleiny a w trzeciej probówce zbadać odczyn z użyciem uniwersalnego papierka wskaźnikowego. 5. Reakcje charakterystyczne dla poszczególnych jonów. Po analizie wstępnej należy dokonać identyfikacji jonów wchodzących w skład soli na podstawie analizy systematycznej kationów na podstawie tabeli 2a i 2b (instrukcja do ćwiczenia 1) oraz anionów na podstawie tabeli 2.

Ćwiczenie 14. Analiza jakościowa wybranych anionów i soli występujących w preparatach kosmetycznych.

Ćwiczenie 14. Analiza jakościowa wybranych anionów i soli występujących w preparatach kosmetycznych. Ćwiczenie 14 Analiza jakościowa wybranych anionów i soli występujących w preparatach kosmetycznych. Literatura Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna. T.1. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa.

Bardziej szczegółowo

LITERATURA: ZAKRES MATERIAŁU OBOWIĄZUJĄCEGO NA ĆWICZENIE:

LITERATURA: ZAKRES MATERIAŁU OBOWIĄZUJĄCEGO NA ĆWICZENIE: ĆWICZENIE nr 8 Identyfikacja soli na podstawie właściwości fizykochemicznych. Analiza przeliczeń dotyczących stężeń roztworów, ph mocnych i słabych elektrolitów oraz roztworów buforowych LITERATURA: 1.

Bardziej szczegółowo

Identyfikacja wybranych kationów i anionów

Identyfikacja wybranych kationów i anionów Identyfikacja wybranych kationów i anionów ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ NIE ZATYKAĆ PROBÓWKI PALCEM Zadanie 1 Celem zadania jest wykrycie jonów Ca 2+ a. Próba z jonami C 2 O 4 ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ

Bardziej szczegółowo

Piotr Chojnacki 1. Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą reakcji charakterystycznych.

Piotr Chojnacki 1. Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą reakcji charakterystycznych. SPRAWOZDANIE: REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH ANIONÓW. Imię Nazwisko Klasa Data Uwagi prowadzącego 1.Wykrywanie obecności jonu chlorkowego Cl - : Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE nr 12 Identyfikacja soli na podstawie właściwości fizykochemicznych

ĆWICZENIE nr 12 Identyfikacja soli na podstawie właściwości fizykochemicznych ĆWICZENIE nr 12 Identyfikacja soli na podstawie właściwości fizykochemicznych LITERATURA: 1. Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna. T.1. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa. Wyd. 10. PWN,

Bardziej szczegółowo

Analiza anionów nieorganicznych (Cl, Br, I, F, S 2 O 3, PO 4,CO 3

Analiza anionów nieorganicznych (Cl, Br, I, F, S 2 O 3, PO 4,CO 3 ĆWICZENIE 12 Analiza anionów nieorganicznych (Cl, Br, I, F, S 2 O 3, PO 4 3,CO 3, SCN, CH 3 COO, C 2 O 4 ) 1. Zakres materiału Pojęcia: Podział anionów na grupy analityczne, sposoby wykrywania anionów;

Bardziej szczegółowo

LITERATURA: 1. Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna. T.1. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa.

LITERATURA: 1. Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna. T.1. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa. DWICZENIE nr 8 Identyfikacja soli na podstawie właściwości fizykochemicznych. Analiza przeliczeo dotyczących stężeo roztworów oraz ph mocnych elektrolitów LITERATURA: 1. Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW.

ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW. ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW. Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza

Bardziej szczegółowo

substancje rozpuszczalne bądź nierozpuszczalne w wodzie. - Substancje ROZPUSZCZALNE W WODZIE mogą być solami sodowymi lub amonowymi

substancje rozpuszczalne bądź nierozpuszczalne w wodzie. - Substancje ROZPUSZCZALNE W WODZIE mogą być solami sodowymi lub amonowymi L OLIMPIADA CHEMICZNA KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ (Warszawa) ETAP II O L I M P I A D A 1954 50 2003 C H EM I C Z N A Zadanie laboratoryjne W probówkach oznaczonych nr 1-8 znajdują się w stanie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 50: Określanie tożsamości jonów (Farmakopea VII-IX ( )).

Ćwiczenie 50: Określanie tożsamości jonów (Farmakopea VII-IX ( )). Ćwiczenie 50: Określanie tożsamości jonów (Farmakopea VII-IX (2008-2013)). Badanie tożsamości wg Farmakopei Polskiej należy wykonywać w probówkach. Odczynniki bezwzględnie należy dodawać w podawanej kolejności.

Bardziej szczegółowo

Zadanie laboratoryjne

Zadanie laboratoryjne Chemicznej O L I M P I A D A 1954 50 2003 C H EM I C Z N A Zadanie laboratoryjne Analiza ośmiu stałych substancji ZADANIE W probówkach oznaczonych nr 1-8 znajdują się w stanie stałym badane substancje

Bardziej szczegółowo

1. OBSERWACJE WSTĘPNE

1. OBSERWACJE WSTĘPNE SPRAWOZDANIE 8 Imię i nazwisko:.. Data:... Kierunek studiów i nr grupy: Nr próby...... PRÓBKA 1 1. OBSERWACJE WSTĘPNE Właściwość fizyczna substancji Barwa Rodzaj mieszaniny (jednorodna, niejednorodna)

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej

Ćwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej Ćwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej Analiza chemiczna stanowi zbiór metod stosowanych w celu ustalenia składu jakościowego i ilościowego substancji. Wśród metod analitycznych możemy wyróżnić: 1)

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH ANIONÓW.

Instrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH ANIONÓW. Instrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH ANIONÓW. CHEMIA ANIONÓW W ROZTWORACH WODNYCH Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami chemicznymi wybranych anionów pierwiastków I oraz II okresu

Bardziej szczegółowo

1. OBSERWACJE WSTĘPNE

1. OBSERWACJE WSTĘPNE SPRAWOZDANIE 8 Imię i nazwisko:.. Data:... Kierunek studiów i nr grupy: Nr próby...... PRÓBKA 1 1. OBSERWACJE WSTĘPNE Właściwość fizyczna substancji Barwa Rodzaj mieszaniny (jednorodna, niejednorodna)

Bardziej szczegółowo

REAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I)

REAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I) Ćwiczenie 12 REAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I) Obowiązujące zagadnienia: Grupy analityczne kationów; i grupowe dla poszczególnych grup analitycznych kationów; Minimum wykrywalności; Rozcieńczenie

Bardziej szczegółowo

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza jakościowa bada

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E. Analiza jakościowa

Ć W I C Z E N I E. Analiza jakościowa Ć W I C Z E N I E 5a Analiza jakościowa Podział kationów na grupy analityczne Podstawą podziału kationów na grupy analityczne jest wielkość iloczynu rozpuszczalności poszczególnych soli metali. Jak wiadomo

Bardziej szczegółowo

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE KATIONÓW I ANIONÓW

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE KATIONÓW I ANIONÓW REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE KATIONÓW I ANIONÓW WSTĘP TEORETYCZNY Celem ćwiczeń jest zapoznanie się z wybranymi reakcjami charakterystycznymi kationów i anionów w roztworach wodnych. W analizie chemicznej

Bardziej szczegółowo

LITERATURA ZAKRES MATERIAŁU OBOWIĄZUJĄCEGO NA ĆWICZENIE:

LITERATURA ZAKRES MATERIAŁU OBOWIĄZUJĄCEGO NA ĆWICZENIE: ĆWICZENIE nr 11 Analiza jakościowa anionów IV-VI grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów IV-VI grupy analitycznej. Rozdzielanie mieszaniny anionów I-VI grupy analitycznej LITERATURA 1. Minczewski J.,

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE do dwiczenia nr 7 Analiza jakościowa anionów I-VI grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-VI grupy analitycznej.

SPRAWOZDANIE do dwiczenia nr 7 Analiza jakościowa anionów I-VI grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-VI grupy analitycznej. Obserwacje Imię i nazwisko:. Data:.. Kierunek studiów i nr grupy:.. próby:. Analiza systematyczna anionów* SPRAWOZDANIE 7 1. AgNO 3 Odczynnik/ środowisko Jony Cl Br I SCN [Fe(CN) 6 ] 4 [Fe(CN) 6 ] 3 2.

Bardziej szczegółowo

Inżynieria Środowiska. Metody analizy jakościowej

Inżynieria Środowiska. Metody analizy jakościowej Metody analizy jakościowej Metody analizy jakościowej oparte na reakcjach chemicznych badanych jonów czy cząsteczek nazywa się metodami chemicznymi. Oprócz metod chemicznych w analizie jakościowej wykorzystywane

Bardziej szczegółowo

Identyfikacja jonów metali w roztworach wodnych

Identyfikacja jonów metali w roztworach wodnych Identyfikacja jonów metali w roztworach wodnych Podział kationów na grupy analityczne Podstawą podziału kationów na grupy analityczne jest wielkość iloczynu rozpuszczalności poszczególnych soli metali.

Bardziej szczegółowo

Chemia - laboratorium

Chemia - laboratorium Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 2013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1617-5229 Katedra Fizykochemii

Bardziej szczegółowo

Lp. Odczynnik Równanie reakcji Efekt działania Rozpuszczalność osadu. osad,

Lp. Odczynnik Równanie reakcji Efekt działania Rozpuszczalność osadu. osad, Pierwsza grupa analityczna CHARAKTERYSTYKA GRUPY Kationy I grupy wytrącają chlorki trudno rozpuszczalne w wodzie i w rozcieńczonych kwasach. Rozpuszczalność chlorków jest różna. Maleje w szeregu: Pb 2,

Bardziej szczegółowo

Związki nieorganiczne

Związki nieorganiczne strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik

Bardziej szczegółowo

Analiza kationów nieorganicznych oraz wybranych anionów

Analiza kationów nieorganicznych oraz wybranych anionów ĆWICZENIA 9-11 ĆW. 9 KATIONY GRUP IV i V oraz ANIONY ĆW. 10 KATIONY GRUP IIIA i IIIB oraz ANIONY ĆW. 11 KATIONY GRUP I i II oraz ANIONY Analiza kationów nieorganicznych oraz wybranych anionów 1. Zakres

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Reakcje charakterystyczne miedzi(ii)

Ćwiczenie 1. Reakcje charakterystyczne miedzi(ii) IX. Analiza jakościowa biopierwiastków Zagadnienia Biopierwiastki: mikro i makroelementy Reakcje charakterystyczne biopierwiastków Ćwiczenie 1 Reakcje charakterystyczne miedzi(ii) 2 mol/dm 3 CuSO 4 0,5

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Reakcje charakterystyczne kadmu(ii)

Ćwiczenie 1. Reakcje charakterystyczne kadmu(ii) X. Analiza jakościowa jonów toksycznych Zagadnienia Jony toksyczne Podatność na biokumulację Uszkadzanie budowy łańcucha kwasów nukleinowych Ćwiczenie 1 Reakcje charakterystyczne kadmu(ii) 2 mol/dm 3 CdCl

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2. Analiza jakościowa związków organicznych zawierających azot, siarkę oraz fluorowcopochodne.

Ćwiczenie 2. Analiza jakościowa związków organicznych zawierających azot, siarkę oraz fluorowcopochodne. Ćwiczenie 2. Analiza jakościowa związków organicznych zawierających azot, siarkę oraz fluorowcopochodne. Wprowadzenie teoretyczne Cel ćwiczeń: Zapoznanie studentów z metodami identyfikacji pierwiastków

Bardziej szczegółowo

Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks

Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks 1. Która z próbek o takich samych masach zawiera najwięcej

Bardziej szczegółowo

Ćw. 8. PODSTAWY CHEMICZNEJ ANALIZY JAKOŚCIOWEJ

Ćw. 8. PODSTAWY CHEMICZNEJ ANALIZY JAKOŚCIOWEJ Młody Chemik Eksperymentuje na Politechnice Wrocławskiej. Innowacja pedagogiczna dla wyrównywania szans na sukces edukacyjny uczniów WNDPOWR.03.01.0000U008/1700 WPROWADZENIE INSTRUKCJA DO ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH

Bardziej szczegółowo

Kationy grupa analityczna I

Kationy grupa analityczna I Kompendium - Grupy analityczne kationów Kationy grupa analityczna I Odczynnik Ag + Hg 2 2+ Pb 2+ roztwór bezbarwny roztwór bezbarwny roztwór bezbarwny HCl rozc. biały osad [1] biały osad [2] biały osad

Bardziej szczegółowo

TEMAT II REAKCJE ROZPOZNAWALNE KATIONÓW I ANIONÓW. ANALIZA SOLI. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE.

TEMAT II REAKCJE ROZPOZNAWALNE KATIONÓW I ANIONÓW. ANALIZA SOLI. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. TEMAT II REAKCJE ROZPOZNAWALNE KATIONÓW I ANIONÓW. ANALIZA SOLI. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. Projekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 1. Analiza jakościowa kationów i anionów

ĆWICZENIE 1. Analiza jakościowa kationów i anionów ĆWICZENIE 1 Analiza jakościowa kationów i anionów I. Kationy 1. Jon srebra (Ag ) Srebro w swoich związkach jest zasadniczo jednowartościowe. Większość soli srebra trudno rozpuszcza się w wodzie. Do związków

Bardziej szczegółowo

REAKCJE UTLENIAJĄCO-REDUKCYJNE

REAKCJE UTLENIAJĄCO-REDUKCYJNE 7 REAKCJE UTLENIAJĄCO-REDUKCYJNE CEL ĆWICZENIA Zapoznanie się z reakcjami redoks. Zakres obowiązującego materiału Chemia związków manganu. Ich właściwości red-ox. Pojęcie utleniania, redukcji oraz stopnia

Bardziej szczegółowo

OBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I

OBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I OBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I 1. Ile gramów zasady sodowej zawiera próbka roztworu, jeżeli na jej zmiareczkowanie zużywa się średnio 53,24ml roztworu HCl o stężeniu 0,1015mol/l? M (NaOH) - 40,00 2. Ile gramów

Bardziej szczegółowo

Obliczanie stężeń roztworów

Obliczanie stężeń roztworów Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,2 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia laboratoryjne 2

Ćwiczenia laboratoryjne 2 Ćwiczenia laboratoryjne 2 Ćwiczenie 5: Wytrącanie siarczków grupy II Uwaga: Ćwiczenie wykonać w dwóch zespołach (grupach). A. Przygotuj w oddzielnych probówkach niewielką ilość roztworów zawierających

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z reakcji charakterystycznych anionów.

Sprawozdanie z reakcji charakterystycznych anionów. Sprawozdanie z reakcji charakterystycznych anionów. 1.Wykrywanie obecności jonu chlorkowego Cl: Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl za pomocą reakcji charakterystycznych. 1. Do probówki wlać ok.

Bardziej szczegółowo

CHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 1

CHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 1 CHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 1 PODSTAWY CHEMICZNEJ ANALIZY JAKOŚCIOWEJ ANALIZA IDENTYFIKACYJNA WYBRANYCH KATIONÓW WSTĘP TEORETYCZNY Znajomość składu chemicznego materiałów daje informacje o tym jaki to

Bardziej szczegółowo

STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI

STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI Ćwiczenie 8 Semestr 2 STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI Obowiązujące zagadnienia: Stężenie jonów wodorowych: ph, poh, iloczyn jonowy wody, obliczenia rachunkowe, wskaźniki

Bardziej szczegółowo

KWASY. HCN Nazwa kwasu kwas cyjanowodorowy Wzór elektronowy kreskowy:

KWASY. HCN Nazwa kwasu kwas cyjanowodorowy Wzór elektronowy kreskowy: www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Kwasy Zadanie 1 KWASY Cl 4 Nazwa kwasu Kwas chlorowodorowy (VII) 3 P 4 Nazwa kwasu kwa ortofosforowy (V) Cl P Typ hybrydyzacji:sp 3 Typ hybrydyzacji: sp 3 CN

Bardziej szczegółowo

Inżynieria Środowiska

Inżynieria Środowiska Analiza jakościowa W chemicznej analizie jakościowej do wykrywania (identyfikacji) poszczególnych jonów wykorzystuje się reakcje chemiczne, w których wydzielają się osady (białe lub barwne) trudno rozpuszczalnych

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE nr 7 Analiza jakościowa anionów I-VI grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-VI grupy analitycznej

ĆWICZENIE nr 7 Analiza jakościowa anionów I-VI grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-VI grupy analitycznej ĆWICZENIE nr 7 Analiza jakościowa anionów I-VI grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-VI grupy analitycznej LITERATURA 1. Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna. T.1. Podstawy teoretyczne

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE nr 10 Analiza jakościowa anionów I-III grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-III grupy analitycznej

ĆWICZENIE nr 10 Analiza jakościowa anionów I-III grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-III grupy analitycznej ĆWICZENIE nr 10 Analiza jakościowa anionów I-III grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-III grupy analitycznej LITERATURA 1. Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna. T.1. Podstawy teoretyczne

Bardziej szczegółowo

Obliczanie stężeń roztworów

Obliczanie stężeń roztworów Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,20 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką

Bardziej szczegółowo

ISBN

ISBN REDAKCJA NAUKOWO-DYDAKTYCZNA FOLIA CHEMICA Henryk Piekarski, Małgorzata Jóźwiak RECENZENT Jan Kalembkiewicz PROJEKT OKŁADKI Katarzyna Turkowska Wydrukowano z gotowych materiałów dostarczonych do Wydawnictwa

Bardziej szczegółowo

Pierwiastki bloku d. Zadanie 1.

Pierwiastki bloku d. Zadanie 1. Zadanie 1. Zapisz równania reakcji tlenków chromu (II), (III), (VI) z kwasem solnym i zasadą sodową lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi. Określ charakter chemiczny tlenków. Charakter chemiczny tlenków:

Bardziej szczegółowo

a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...

a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to... Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta

Bardziej szczegółowo

ETAP II Za dani e l ab or at or y j n e Razem czy osobno? Nazwa substancji, wzór Stężenie roztworu

ETAP II Za dani e l ab or at or y j n e Razem czy osobno? Nazwa substancji, wzór Stężenie roztworu ETAP II 0.0.0 Zadanie laboratoryjne Razem czy osobno? W dziesięciu probówkach opisanych liczbami 0 znajdują się wodne roztwory substancji wymienionych w pierwszej kolumnie tabeli. W kolumnie drugiej podano

Bardziej szczegółowo

Literatura Analiza jakościowa nieorganiczna J. Minczewski Z. Marczenko Chemia analityczna. Analiza jakościowa ciowa t.1 PWN Warszawa Ćwic

Literatura Analiza jakościowa nieorganiczna J. Minczewski Z. Marczenko Chemia analityczna. Analiza jakościowa ciowa t.1 PWN Warszawa Ćwic Warsztaty olimpijskie część laboratoryjna Podział kationów w na grupy analityczne dczynniki grupowe Reakcje charakterystyczne kationów Analiza anionów Reakcje charakterystyczne anionów Analiza mieszanin

Bardziej szczegółowo

ETAP II heksacyjanożelazian(iii) potasu, siarczan(vi) glinu i amonu (tzw. ałun glinowo-amonowy).

ETAP II heksacyjanożelazian(iii) potasu, siarczan(vi) glinu i amonu (tzw. ałun glinowo-amonowy). ETAP II 04.0.006 Zadanie laboratoryjne W probówkach opisanych literami A i B masz roztwory popularnych odczynników stosowanych w analizie jakościowej, przy czym każda z tych probówek zawiera roztwór tylko

Bardziej szczegółowo

Opisy ćwiczeń laboratoryjnych z chemii. Semestr I (zimowy) Rok akademicki 2012/13

Opisy ćwiczeń laboratoryjnych z chemii. Semestr I (zimowy) Rok akademicki 2012/13 WYDZIAŁ KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA I ROLNICTWA KIERUNEK: ROLNICTWO I ROK STUDIA NIESTACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA Opisy ćwiczeń laboratoryjnych z chemii Semestr I (zimowy) Rok akademicki 2012/13 Opracowała:

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH

WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH PODZIAŁ ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Tlenki (kwasowe, zasadowe, amfoteryczne, obojętne) Związki niemetali Kwasy (tlenowe, beztlenowe) Wodorotlenki

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp... 9

Spis treści. Wstęp... 9 Spis treści Wstęp... 9 1. Szkło i sprzęt laboratoryjny 1.1. Szkła laboratoryjne własności, skład chemiczny, podział, zastosowanie.. 11 1.2. Wybrane szkło laboratoryjne... 13 1.3. Szkło miarowe... 14 1.4.

Bardziej szczegółowo

Wydział Chemii UJ Podstawy chemii -wykład 13/1 dr hab. W. Makowski

Wydział Chemii UJ Podstawy chemii -wykład 13/1 dr hab. W. Makowski !"#$% &%'( )'%!"#$ ( *('+( ',"("%-%'(.& *('+( ',"("%-%'( /014516 7689:6;9:9?@;60 A4B11 1 65671< =6C9D1904= :4?E FE G414:H I

Bardziej szczegółowo

... A. kwas siarkowodorowy B. kwas siarkowy (IV) C. kwas siarkowy (VI)

... A. kwas siarkowodorowy B. kwas siarkowy (IV) C. kwas siarkowy (VI) 1. (2pkt) Uzupełnij zdania, zaznaczając odpowiedzi wybrane spośród A - H, tak aby zdania były prawdziwe. Po rozpuszczeniu w wodzie tlenku fosforu (V) powstanie A/B. Roztwór tej substancji zabarwi oranż

Bardziej szczegółowo

Celem ćwiczenia jest badanie właściwości soli trudno rozpuszczalnych oraz analiza systematyczna oraz rozdzielanie mieszaniny kationów I grupy

Celem ćwiczenia jest badanie właściwości soli trudno rozpuszczalnych oraz analiza systematyczna oraz rozdzielanie mieszaniny kationów I grupy ĆWICZENIE nr 3 A. Otrzymywanie oraz analiza soli trudno rozpuszczalnych. B. Analiza jakościowa kationów I grupy analitycznej oraz mieszaniny kationów I grupy analitycznej. LITERATURA: 1. Bielański A. Podstawy

Bardziej szczegółowo

Zadanie: 2 Zbadano odczyn wodnych roztworów następujących soli: I chlorku baru II octanu amonu III siarczku sodu

Zadanie: 2 Zbadano odczyn wodnych roztworów następujących soli: I chlorku baru II octanu amonu III siarczku sodu Zadanie: 1 Sporządzono dwa wodne roztwory soli: siarczanu (VI) sodu i azotanu (III) sodu Który z wyżej wymienionych roztworów soli nie będzie miał odczynu obojętnego? Uzasadnij odpowiedź i napisz równanie

Bardziej szczegółowo

Miareczkowanie wytrąceniowe

Miareczkowanie wytrąceniowe Miareczkowanie wytrąceniowe Analiza miareczkowa wytrąceniowa jest oparta na reakcjach tworzenia się trudno rozpuszczalnych związków o ściśle określonym składzie. Muszą one powstawać szybko i łatwo opadać

Bardziej szczegółowo

HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE

HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Ćwiczenie 9 semestr 2 HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Obowiązujące zagadnienia: Hydroliza soli-anionowa, kationowa, teoria jonowa Arrheniusa, moc kwasów i zasad, równania hydrolizy soli, hydroliza wieloetapowa,

Bardziej szczegółowo

X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12

X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Zależność szybkości reakcji chemicznych od stężenia reagujących substancji.

Ćwiczenie 1. Zależność szybkości reakcji chemicznych od stężenia reagujących substancji. VIII. Kinetyka i statyka reakcji chemicznych Zagadnienia Czynniki wpływające na szybkość reakcji Rzędowość i cząsteczkowość reakcji Stała szybkości reakcji Teoria zderzeń Teoria stanu przejściowego Reakcje

Bardziej szczegółowo

XLVII Olimpiada Chemiczna

XLVII Olimpiada Chemiczna M P IA O L I D A 47 1954 2000 CH N A E M Z I C XLVII Olimpiada Chemiczna Etap III KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ Zadania laboratoryjne Zadanie 1 Analiza miareczkowa jest użyteczną metodą ilościową,

Bardziej szczegółowo

http://muzeum.if.pw.edu.pl/ W jaki sposób Maria Skłodowska-Curie wydzieliła polon i rad z blendy uranowej? Warsztaty metodyczne dla nauczycieli chemii szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych 29 stycznia

Bardziej szczegółowo

Wykrywanie wybranych anionów. Podział anionów na grupy analityczne

Wykrywanie wybranych anionów. Podział anionów na grupy analityczne Wykrywanie wybranych anionów Podział anionów na grupy analityczne Aniony w chemii analitycznej dzieli się najczęściej, zgodnie z podziałem Bunsena, na siedem grap. Podział ten wynika z zachowania się anionów

Bardziej szczegółowo

DWICZENIE nr 7 Analiza jakościowa anionów I-VI grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-VI grupy analitycznej

DWICZENIE nr 7 Analiza jakościowa anionów I-VI grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-VI grupy analitycznej DWICZENIE nr 7 Analiza jakościowa anionów I-VI grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-VI grupy analitycznej LITERATURA 1. Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna. T.1. Podstawy teoretyczne

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej

Bardziej szczegółowo

5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ

5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ 5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ Proces rozpuszczania trudno rozpuszczalnych elektrolitów można przedstawić ogólnie w postaci równania A m B n (stały) m A n+ + n B m-

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji w technikum zakres podstawowy 2 godziny

Scenariusz lekcji w technikum zakres podstawowy 2 godziny Scenariusz lekcji w technikum zakres podstawowy 2 godziny Temat : Hydroliza soli. Cele dydaktyczno wychowawcze: Wyjaśnienie przyczyn różnych odczynów soli Uświadomienie różnej roli wody w procesach dysocjacji

Bardziej szczegółowo

W probówkach oznaczonych nr 1 12 znajdują się, ułożone w przypadkowej kolejności, wodne

W probówkach oznaczonych nr 1 12 znajdują się, ułożone w przypadkowej kolejności, wodne LI OLIMPIADA CHEMICZNA KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ (Warszawa) ETAP II M P I LI A O 51 CH E M I C D A 1954 2004 A N Z ZADANIE LABORATORYJNE W probówkach oznaczonych nr 1 12 znajdują się, ułożone

Bardziej szczegółowo

ETAP II Zadanie laboratoryjne. Wykorzystanie roztwarzania metali w analizie jakościowej

ETAP II Zadanie laboratoryjne. Wykorzystanie roztwarzania metali w analizie jakościowej ETAP II 30.0.06 Zadanie laboratoryjne Wykorzystanie roztwarzania metali w analizie jakościowej W probówkach opisanych numerami - znajdują się wodne roztwory zawierające substancje nieorganiczne podane

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR 1 Analiza ilościowa miareczkowanie zasady kwasem.

ĆWICZENIE NR 1 Analiza ilościowa miareczkowanie zasady kwasem. ĆWICZENIE NR 1 Analiza ilościowa miareczkowanie zasady kwasem. Cel ćwiczenia: Poznanie zasad analizy miareczkowej. Materiały: 3 zlewki 250cm 3, biureta 50 cm 3, lejek, kolba miarowa 50 cm 3, roztwór NaOH,

Bardziej szczegółowo

Celem ćwiczenia jest badanie właściwości soli trudno rozpuszczalnych oraz analiza systematyczna oraz rozdzielanie mieszaniny kationów I grupy

Celem ćwiczenia jest badanie właściwości soli trudno rozpuszczalnych oraz analiza systematyczna oraz rozdzielanie mieszaniny kationów I grupy ĆWICZENIE nr 3 A. Otrzymywanie oraz analiza soli trudno rozpuszczalnych. B. Analiza jakościowa kationów I grupy analitycznej oraz mieszaniny kationów I grupy analitycznej. Celem ćwiczenia jest badanie

Bardziej szczegółowo

OTRZYMYWANIE I WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW KOMPLEKSOWYCH

OTRZYMYWANIE I WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW KOMPLEKSOWYCH Ćwiczenie 3 semestr 2 OTRZYMYWANIE I WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW KOMPLEKSOWYCH Obowiązujące zagadnienia: Chemia koordynacyjna - budowa strukturalna i nazewnictwo prostych związków kompleksowych, atom centralny,

Bardziej szczegółowo

MODUŁ. Wybrane klasy związko w chemicznych

MODUŁ. Wybrane klasy związko w chemicznych MODUŁ Warsztaty podstawowe: Wybrane klasy związko w chemicznych 1. Zakładane efekty kształcenia modułu nabycie umiejętności uczenia się oraz rozumienia poznawanych treści matematyczno-przyrodniczych poprzez

Bardziej szczegółowo

Dysocjacja elektrolityczna, przewodność elektryczna roztworów

Dysocjacja elektrolityczna, przewodność elektryczna roztworów tester woda destylowana tester Ćwiczenie 1a woda wodociągowa tester 5% roztwór cukru tester 0,1 M HCl tester 0,1 M CH 3 COOH tester 0,1 M tester 0,1 M NH 4 OH tester 0,1 M NaCl Dysocjacja elektrolityczna,

Bardziej szczegółowo

Sole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4

Sole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4 Sole 1. Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań: Sole to związki, które dysocjują w wodzie na kationy/aniony metali oraz kationy/ aniony reszt kwasowych. W temperaturze pokojowej mają stały/ ciekły stan skupienia

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu Chemia nieorganiczna dla studentów III semestru kierunku Chemia.

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu Chemia nieorganiczna dla studentów III semestru kierunku Chemia. Instrukcje do ćwiczeń on-line dla Studentów kierunku Chemia z przedmiotu Chemia nieorganiczna współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Program Operacyjny

Bardziej szczegółowo

Arkusz zadań dla I roku Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Chemia II (semestr II)

Arkusz zadań dla I roku Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Chemia II (semestr II) Arkusz zadań dla I roku Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Chemia II (semestr II) Reakcje w roztworach 1. Jaką objętość 20% roztworu kwasu solnego (o gęstości ρ = 1,10 g/cm 3 ) należy dodać do

Bardziej szczegółowo

Celem ćwiczenia jest badanie właściwości soli trudno rozpuszczalnych oraz analiza systematyczna oraz rozdzielanie mieszaniny kationów I grupy

Celem ćwiczenia jest badanie właściwości soli trudno rozpuszczalnych oraz analiza systematyczna oraz rozdzielanie mieszaniny kationów I grupy ĆWICZENIE nr 3 A. Otrzymywanie oraz analiza soli trudno rozpuszczalnych. B. Analiza jakościowa kationów I grupy analitycznej oraz mieszaniny kationów I grupy analitycznej. Celem ćwiczenia jest badanie

Bardziej szczegółowo

Jako odczynniki stosuje się w 0,1 molowy azotan srebra(v) i 0,3 molowy chlorek baru. Podział anionów na grupy (wg. Bunsena)

Jako odczynniki stosuje się w 0,1 molowy azotan srebra(v) i 0,3 molowy chlorek baru. Podział anionów na grupy (wg. Bunsena) Analiza jakościowa anionów Podział anionów na grupy analityczne i ich ogólna charakterystyka. Podział anionów na grupy analityczne został opracowany przez chemika Bunsena. W celu ułatwienia analizy anionów

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym

Bardziej szczegółowo

Jakościowa analiza soli prostej pomiar ph

Jakościowa analiza soli prostej pomiar ph Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest praktyczne wykorzystanie teoretycznej wiedzy studentów z zakresu analizy jakościowej anionów i kationów oraz zapoznanie się z techniką pomiaru ph roztworów. Studenci

Bardziej szczegółowo

Chemia ogólna. Analiza jakościowa anionów i kationów. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

Chemia ogólna. Analiza jakościowa anionów i kationów. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Chemia ogólna Analiza jakościowa anionów i kationów Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego 1 Forma długa układu okresowego - pierwiastki zostały podzielone na grupy zgodnie z: budową

Bardziej szczegółowo

Reakcje utleniania i redukcji Reakcje metali z wodorotlenkiem sodu (6 mol/dm 3 )

Reakcje utleniania i redukcji Reakcje metali z wodorotlenkiem sodu (6 mol/dm 3 ) Imię i nazwisko.. data.. Reakcje utleniania i redukcji 7.1 Reaktywność metali 7.1.1 Reakcje metali z wodą Lp Metal Warunki oczyszczania metalu Warunki reakcji Obserwacje 7.1.2 Reakcje metali z wodorotlenkiem

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY CHEMII ANALITYCZNEJ. Wykład 11 Wstęp do Analizy Jakościowej

PODSTAWY CHEMII ANALITYCZNEJ. Wykład 11 Wstęp do Analizy Jakościowej PODSTAWY CHEMII ANALITYCZNEJ Wykład 11 Wstęp do Analizy Jakościowej 1 PRÓBA i PRÓBKA PRÓBKA PRÓBA Obserwacja Co widzę? Przedmiot analizy ciało stałe, ciecz, gaz, roztwór, sól, minerał, nawóz Czynność:

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Badanie wypierania wodoru z wody za pomocą metali

Ćwiczenie 1. Badanie wypierania wodoru z wody za pomocą metali VII. Reakcje utlenienia i redukcji Zagadnienia Szereg napięciowy metali Przewidywanie przebiegu reakcji w oparciu o szereg napięciowy Stopnie utlenienie Utleniacz, reduktor, utlenianie, redukcja Reakcje

Bardziej szczegółowo

Analiza ilościowa ustalenie składu ilościowego badanego materiału. Można ją prowadzić: metodami chemicznymi - metody wagowe - metody miareczkowe

Analiza ilościowa ustalenie składu ilościowego badanego materiału. Można ją prowadzić: metodami chemicznymi - metody wagowe - metody miareczkowe ANALIZA ILOŚCIOWA Analiza ilościowa ustalenie składu ilościowego badanego materiału. Można ją prowadzić: metodami chemicznymi - metody wagowe - metody miareczkowe analiza klasyczna metodami fizycznymi

Bardziej szczegółowo

Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH

Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH Podstawy dysocjacji elektrolitycznej. Zadanie 485 (1 pkt.) V/2006/A2 Dysocjacja kwasu ortofosforowego(v) przebiega w roztworach wodnych trójstopniowo:

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE I - BIAŁKA. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi.

ĆWICZENIE I - BIAŁKA. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi. ĆWICZENIE I - BIAŁKA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi. Odczynniki: - wodny 1% roztwór siarczanu(vi) miedzi(ii), - 10% wodny

Bardziej szczegółowo

XXII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2014/2015

XXII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 23 maja 2015 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY

Bardziej szczegółowo

XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (10 pkt)

XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (10 pkt) XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019 ETAP I 9.11.2018 r. Godz. 10.00-12.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. KOPKCh 27 Zadanie 1 (10 pkt) 1. W atomie glinu ( 1Al)

Bardziej szczegółowo

W probówkach oznaczonych numerami 1-8 znajdują się wodne roztwory (o stężeniu 0,1

W probówkach oznaczonych numerami 1-8 znajdują się wodne roztwory (o stężeniu 0,1 XLVIII OLIMPIADA CHEMICZA Etap II KOMITET GŁÓWY OLIMPIADY CHEMICZEJ Zadanie laboratoryjne W probówkach oznaczonych numerami 1-8 znajdują się wodne roztwory (o stężeniu 0,1 mol/dm 3 ) pojedynczych substancji

Bardziej szczegółowo

TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH

TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH Ćwiczenie 1. Reakcja rozkładu KMnO 4 - suche! probówki w statywie - palnik gazowy - łuczywo - uchwyt na probówkę - krystaliczny KMnO 4 (manganian(vii) potasu) Do suchej probówki

Bardziej szczegółowo

STĘŻENIA ROZTWORÓW. 2. W 100 g wody rozpuszczono 25 g cukru. Oblicz stężenie procentowe roztworu.

STĘŻENIA ROZTWORÓW. 2. W 100 g wody rozpuszczono 25 g cukru. Oblicz stężenie procentowe roztworu. STĘŻENIA ROZTWORÓW Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. W 150 g roztworu znajduje się 10 g soli kuchennej (NaCl). Jakie jest stężenie procentowe

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 10. Szereg napięciowy metali

ĆWICZENIE 10. Szereg napięciowy metali ĆWICZENIE 10 Szereg napięciowy metali Szereg napięciowy metali (szereg elektrochemiczny, szereg aktywności metali) obrazuje tendencję metali do oddawania elektronów (ich zdolności redukujących) i tworzenia

Bardziej szczegółowo