Księgarnia PWN: Benjamin Constant - O religii (oprawa miękka)

Transkrypt

1 Księgarnia PWN: Benjamin Constant - O religii (oprawa miękka) SPIS TREŚCI WSTĘP (Sabina Kruszyńska) OD TŁUMACZKI (Sabina Kruszyńska) LXII O RELIGII Przedmowa Słowo wstępne do tomu II Słowo wstępne do tomu IV Trzecie słowo wstępne Księga I WPROWADZENIE OGÓLNE O czuciu religijnym I O konieczności odróżniania czucia religijnego od religijnych form w celu zrozumienia rozwoju religii II Wpływ mitologii na moralność potwierdza ustanowione rozróżnienie V O tym, że jedynie wprowadzone rozróżnienie wyjaśnia, dlaczego wiele religijnych form zdaje się być wrogami wolności, podczas gdy czucie religijne zawsze wolności sprzyja O tym, że zwycięstwo rodzących się wierzeń nad wierzeniami starymi świadczy o różnicy, jaka istnieje między czuciem religijnym a religijnymi formami I O sposobie, w jaki dotąd przedstawiano religię II Zamysł niniejszej pracy XV

2 VI O religii III O zagadnieniach, które stanowiłyby niezbędną część historii religii, a które nie są jednakże konieczne w niniejszych badaniach X Warunki, do spełnienia których zmusza nas charakter badań Księga II O NAJBARDZIEJ PRYMITYWNEJ FORMIE, JAKĄ MOGĄ PRZYWDZIEWAĆ IDEE RELIGIJNE Metoda zastosowana w księdze I Forma, jaką czucie religijne przybiera u Dzikich II Wysiłki religijnego czucia zmierzające do wzniesienia się ponad formę prymitywną V O wyobrażeniach życia przyszłego w religii Dzikich O błędach, w które popadło wielu pisarzy, nie dostrzegając w omawianej epoce religii walki czucia religijnego z formą I O wpływie, jaki w stanie dzikości mają kapłani II Skutki wpływu czarowników na religię Dzikich III Dlaczego uznaliśmy, że należy szczegółowo opisać kult Dzikich Księga III PRZYCZYNY, KTÓRE OD PIERWSZEGO KROKU LUDZKOŚCI KU CYWILIZACJI SPRZYJAJĄ WZRASTANIU WŁADZY KAPŁAŃSKIEJ Przedmiot księgi I O stanie społecznym najbliższym stanowi dzikiemu (...) II O przyczynach, które jedynie wtórnie przyczyniły się do powiększenia władzy kapłańskiej (...)

3 Spis treści VII V O przyczynie, która, ilekroć się pojawi, daje klerowi wielką władzę Fakty potwierdzające wcześniejsze twierdzenia (...) I O dwóch oczywistych wyjątkach (...) II O różnorodności organizacji i form władzy kapłańskiej (...) III O podziale na kasty (...) X O korporacjach kapłańskich zastępujących kasty (...) O kompetencjach kleru w zdominowanych przez niego nacjach (...) Księga IV O WPŁYWIE PRZYCZYN DRUGORZĘDNYCH NA ZASIĘG WŁADZY KAPŁAŃSKIEJ Wyliczenie przyczyn (...) I Klimat (...) II Żyzność lub jałowość gleby (...) V O wykonywaniu prac fizycznych jako koniecznym warunku przetrwania społeczeństwa (...) O zjawiskach, które mogą wywołać zdziwienie lub strach (...) I O wpływie, jaki ma usposobienie ludów oraz ich zwyczajowe zajęcia (...) II Skutek wielkich nieszczęść politycznych (...)

4 VIII O religii III Skutek migracji (...) X O walce władzy politycznej i wojskowej z władzą kapłańską Kontynuacja powyższego tematu (...) I Konieczne wyjaśnienia do tego, co powyżej powiedzieliśmy o Żydach (...) II O tym, że walka kapłanów z władzą świecką musi zakończyć się zwycięstwem kapłanów, z chwilą, gdy prawo do władzy raz już zostało im przyznane III Podsumowanie całości Księga V O SŁABEJ WŁADZY KAPŁANÓW U LUDÓW, KTÓRE NIGDY NIE CZCIŁY ANI GWIAZD, ANI ŻYWIOŁÓW O słabości władzy kapłanów u ludów, którym obca była astrolatria, czego dowodzi historia pierwszych wieków Grecji I O tym, iż jest wszak możliwe, że w czasach wcześniejszych niż czasy heroiczne, Grecy byli zniewoleni przez korporacje kapłańskie (...) II Co o greckiej religii oraz greckim klerze czasów pierwotnych mówią świadectwa greckich historyków (...) V Wpływ kolonii na społeczeństwo i religię Grecji (...) O zmianach, które niezależny duch Grecji zawsze wnosił w to, co przychodziło z zewnątrz (...) I Rzeczywiste części greckiego politeizmu (...) II Wniosek

5 Spis treści IX Księga VI CZĘŚCI SKŁADOWE POLITEIZMU KAPŁAŃSKIEGO O połączeniu kultu żywiołów i gwiazd z kultem fetyszów (...) I O tej części politeizmu kapłańskiego, która jest przeznaczona dla ludu (...) II O tajnej doktrynie korporacji kapłańskich w starożytności V Przykład powyższego złożenia u Egipcjan (...) Przykład tego samego złożenia w religii Indii (...) I O przyczynach, które w Indiach zmieniły rzeczone złożenie, nie wpływając jednakże na sposób oddziaływania kleru (...) II O tym, że przykłady omawianego złożenia można by było znaleźć u wszystkich ludów podporządkowanych klerowi (...) Księga VII ELEMENTY USTANAWIAJĄCE POLITEIZM, NIEZALEŻNY OD PRZEWODNICTWA KAPŁANÓW O tym, że złożenie opisane w poprzedniej księdze nie dotyczy politeizmu niezależnego od władzy kapłanów I O położeniu Greków w czasach barbarzyństwa, zwanych inaczej czasami heroicznymi (...) II Kilka kwestii, które należy rozstrzygnąć, zanim pójdziemy dalej w naszych poszukiwaniach (...) V Punkt widzenia, z którego przedstawiamy politeizm czasów heroicznych (...)

6 X O religii Upiększanie form bogów w politeizmie homeryckim (...) I Usposobienie bogów w politeizmie homeryckim (...) II O greckich wyobrażeniach, które dotyczą przeznaczenia (...) III Sposoby, których Grecy używali, aby przeniknąć tajemnice losu (...) X Greckie wyobrażenia o życiu przyszłym (...) O tym, jak czucie religijne usiłuje wznieść się ponad opisaną formę religijną Księga VIII KONIECZNA DYGRESJA O POEMATACH PRZYPISYWANYCH HOMEROWI O tym, że religia Odysei pochodzi z innego okresu niż religia Iliady (...) I Kwestia wynikająca z poprzednich obserwacji (...) II O tym, że ułożenie Odysei, a w konsekwencji także jej mitologii, nastąpiło w okresie późniejszym niż ułożenie Iliady (...) V Konkluzja Księga IX PORÓWNANIE RELIGII KAPŁAŃSKICH Z POLITEIZMEM NIEZALEŻNYM Przedmiot księgi I O postaci bogów w religiach kapłańskich (...) II O usposobieniu bogów w religiach kapłańskich (...)

7 Spis treści XI V O pewnym szczególnym wyobrażeniu, które jedynie w postaci szczątkowej można zauważyć w religii greckiej, a które w religiach kapłańskich napotyka się w formie rozwiniętej oraz sprowadzone do dogmatu (...) O wyobrażeniach kapłańskich dotyczących przeznaczenia (...) I O sposobach komunikowania się kapłanów z bogami w religiach kapłańskich (...) II O wyobrażeniach życia przyszłego w religiach zdominowanych przez kapłanów (...) III O miejscach pobytu zmarłych oraz opisie mąk piekielnych w religiach kapłańskich (...) X O metempsychozie (...) Księga X DOGMATY WŁAŚCIWE POLITEIZMOWI KAPŁAŃSKIEMU Przedmiot księgi I O wyższości, w religiach kapłańskich, jednego wybranego boga nad bogami innymi (...) II O bogach podrzędnych albo o kapłańskiej demonologii (...) V O bóstwach wyrządzających zło (...) Następstwa powyższego dogmatu dla religii kapłańskich (...) I Pojęcie pierwotnego upadku II O bóstwie pośredniczącym (...) III Bóstwa potrójne albo troiste (...)

8 XII O religii X Dogmat o zniszczeniu świata (...) O Fallusie, o Linga oraz o bóstwach hermafrodycznych (...) Księga XI O PODSTAWOWEJ ZASADZIE RELIGII KAPŁAŃSKICH Wyłożenie zasady I O ofiarach z ludzi (...) II O niezgodnych z naturą wyrzeczeniach (...) V O gorszących rytuałach (...) O uświęceniu cierpienia (...) I O kilku dogmatach, które mogły wkroczyć do religii kapłańskich jako następstwa wyżej omówionych dogmatów (...) II Udokumentowania powyższych twierdzeń wzięte ze złożenia politeizmu starożytnego Rzymu (...) Księga XII O MARSZU POLITEIZMU NIEZALEŻNEGO OD KAPŁANÓW KU NAJWYŻSZEMU STOPNIOWI DOSKONAŁOŚCI Jak rozwój społeczeństwa wprowadza do religii moralność I O sprzecznościach charakterystycznych dla omawianej epoki politeizmu i o tym, w jaki sposób sprzeczności te zaniknęły II O tym, że poematy Hezjoda pochodzą z czasów, w których dokonał się opisany przewrót (...) V O Pindarze (...) Porównanie piekieł Pindara z piekłami Homera i Hezjoda (...)

9 Spis treści XIII I O tym, że taki sam postęp można zauważyć u historyków (...) II O tymże postępie u greckich tragików (...) III O Eurypidesie (...) X Kilka słów o Arystofanesie (...) Dlaczego w ogóle nie mówimy o greckich filozofach I O związkach moralności z obiema formami religijnymi II O prawdziwych związkach religii z moralnością Księga XIII O TYM, ŻE MISTERIA GRECKIE BYŁY INSTYTUCJAMI ZAPOŻYCZONYMI OD OBCEGO KLERU I ŻE MISTERIA TE, STOJĄC W CAŁKOWITEJ SPRZECZNOŚCI Z RELIGIĄ PUBLICZNĄ, W NICZYM NIE ZMIENIŁY LUDOWEJ CZĘŚCI RELIGII O tym, iloma trudnościami najeżony jest przedmiot niniejszej księgi I O tym, czym były misteria u narodów podporządkowanych kapłanom (...) II Jak misteria zostały przeniesione do Grecji oraz o tym, czym się tam stały (...) V Zgodność sekretnych dogmatów Grecji z rytuałami i dogmatami kapłańskimi (...) O duchu panującym w misteriach (...) I Podsumowanie dotyczące struktury misteriów greckich (...) II Stopniowe wtajemniczanie jako naśladownictwo kapłańskiej hierarchii (...) III Rzeczywisty przedmiot tajemnicy misteriów (...)

10 XIV O religii X O tym, jak wyjaśniano misteria (...) O tym, że jedynie nasz sposób przedstawienia misteriów wyjaśnia, niejednokrotnie niezgodne, nastawienie Greków do wymienionych instytucji (...) Księga XIV O RELIGII SKANDYNAWSKIEJ I PRZEWROCIE, KTÓRY ZASTĄPIŁ BYŁ W SKANDYNAWII POLITEIZM NIEZALEŻNY RELIGIĄ KAPŁAŃSKĄ Uwagi wstępne (...) I Jak Skandynawowie przeszli od fetyszyzmu do politeizmu (...) II Przewrót w politeizmie skandynawskim (...) V O tym, że kwestia, czy w Skandynawii dokonał się trzeci przewrót religijny, nie jest ważna dla przedmiotu naszych rozważań (...) O tym, że dwa przełomy w politeizmie skandynawskim potwierdzają nasze twierdzenia o naturze dwóch rodzajów politeizmu oraz różnicach między nimi (...) Księga XV PODSUMOWANIE Kwestia wymagająca rozstrzygnięcia I O wadach, jakie ma zasada zachowawcza nawet w tych religiach, które przyznają kapłaństwu jedynie władzę ograniczoną II O tym, że doskonałość doktryny w niczym nie zmniejsza zagrożeń biorących się w religii z zasady zachowawczej V Jak zgubna jest dla religii każda przeszkoda przeciwna jej stopniowemu doskonaleniu Skorowidz osób