Plan inwestycyjny dla dróg Powiatu Lubelskiego na lata

Transkrypt

1 Plan inwestycyjny dla dróg Powiatu Lubelskiego na lata opracował Wicestarosta Lubelski Robert Wójcik 4 kwietnia 2018 r.

2 Plan inwestycyjny dla dróg Powiatu Lubelskiego na 2018 rok

3 Inwestycje drogowe 2018 r. Tabela nr 1 PLAN INWESTYCYJNY dla dróg Powiatu Lubelskiego na 2018 rok Lp. Gmina Nr drogi Nazwa zadania 1 Niedrzwica Duża 2259L Przebudowa drogi na odcinku Strzeszkowice - Krężnica Jara - Lublin (ul. Krężnicka - ul. Żeglarska) wraz z włączeniem do S19 Długość ogółem w km 5,160 2 Garbów 2219L Budowa drogi od S17 (Węzeł Nałęczów) do drogi powiatowej nr 1524L w Woli Przybysławskiej 3,148 3 Jabłonna Głusk 4 Wojciechów 5 Krzczonów Wysokie 2272L Budowa drogi na odcinku Dominów - Skrzynice 4, L 2238L 2302L 2129L Przebudowa ciągu komunikacyjnego Wojciechów - Halinówka - Góra 6,875 Przebudowa dwóch mostów przez rzekę Giełczew w Sobieskiej Woli wraz z dojazdami 2,000 6 Jastków 2418L Przebudowa drogi Snopków - granica miasta Lublin 1,780 7 Bychawa 2294L Budowa drogi w miejscowości Kowersk (pierwszy etap) 8 Zakrzew 9 Strzyżewice 2305L 2306L 2277L 2267L 2268L 0,876 Przebudowa skrzyżowania dróg w miejscowości Boża Wola 0,900 Zmiana organizacji ruchu na skrzyżowaniu dróg - budowa ronda w miejscowości Osmolice 10 Jabłonna 2114L Budowa drogi w miejscowości Piotrków Pierwszy 0, Bychawa 2278L Przebudowa drogi w miejscowości Bychawa (ul. Zamkowa) 0, Bychawa 2288L Przebudowa drogi w miejscowości Bychawa (ul. Grodzany) 0, Głusk 2272L Przebudowa drogi Dominów - granica miasta Lublin (ul. Gluska) 2, Bychawa Wysokie 2297L Przebudowa drogi Zaraszów - Kąty - Wysokie 7,340 ŁĄCZNIE 35,92

4 W 2018 roku planujemy zbudować oraz wyremontować ponad 45 km dróg oraz przebudować dwa mosty. To dużo więcej niż ilość z wyjściowego budżetu naszego powiatu z roku ubiegłego. Jednak w tym roku chcemy zbudować ponad 10 km dróg od podstaw takich, które dziś są gruntowymi, a więc takich, których realizacja jest najbardziej kosztowna. Kilka innych dróg będzie miało charakter radykalnych przebudów. Planujemy też kilka mniejszych inwestycji, aczkolwiek ważnych społecznie. Wzorem lat ubiegłych zrealizujemy zapewne parę takich robót, których dziś jeszcze nie ma w budżecie. W tym roku na inwestycje drogowe chcemy wydać łącznie ponad 50 mln zł. Tak dużych pieniędzy dotychczas nie mogliśmy przeznaczyć w całej historii powiatu. Blisko 40% tych środków to różnorakie dotacje zewnętrzne. Pozostałą częścią podzielimy się solidarnie z gminami. To właśnie dzięki zrozumieniu władz gmin w naszym powiecie możliwe są inwestycje drogowe na tak dużą skalę. Wśród tegorocznych prac dla sieci naszych dróg powiatowych kluczowe znaczenie ma pięć inwestycji. Dwie z nich chcemy sfinalizować z udziałem środków unijnych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego w ramach dużego projektu obejmującego 20 powiatów z naszego województwa. Projekt ten ma długi i skomplikowany tytuł: Wygodniej, szybciej, bezpieczniej poprawa spójności komunikacyjnej województwa lubelskiego poprzez budowę i przebudowę dróg powiatowych usprawniających dostępność komunikacyjną do regionalnych i subregionalnych centrów rozwoju. Popularnie zwany jest megaprojektem bis i nawiązuje wprost do bliźniaczego programu RPO z poprzedniej perspektywy budżetu unijnego. Wówczas uczestniczyło w nim 16 powiatów, powszechnie zwany był megaprojektem. Podobnie jak uprzednio, projekt znalazł się w Wykazie Zidentyfikowanych Projektów Pozakonkursowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata Koordynację zarówno poprzedniej, jak i obecnej edycji, Urząd Marszałkowski powierzył Powiatowi Lubelskiemu. Jesteśmy wdzięczni Marszałkowi Sławomirowi Sosnowskiemu i całemu Zarządowi Województwa za to, że oszczędził nam rywalizacji w ramach tzw. wyścigu szczurów i wyraził zgodę na wspólny projekt, z którego środki unijne powiaty podzieliły między siebie sprawiedliwie proporcjonalnie do długości sieci dróg na terenie poszczególnych samorządów. W tej edycji uzyskaliśmy dofinansowanie w wysokości 120 mln zł. Z tej kwoty na Powiat Lubelski przypada 8 mln 935 tys. zł. Przeznaczymy te środki na dofinansowanie dwóch dróg. Pierwszą z nich jest droga Strzeszkowice Krężnica Jara do granicy miasta Lublina (o długości ponad 5 km). To długo oczekiwana przez mieszkańców inwestycja. Wraz z odcinkiem Bełżyce Strzeszkowice przebudowanym przez nas również z udziałem środków unijnych w ramach pierwszej edycji bliźniaczego projektu (oraz zapowiadanym przez władze miasta Lublina na ten rok remontem odcinka tej samej drogi w granicach miasta) droga ta będzie stanowiła ciekawą alternatywę dla drogi wojewódzkiej nr 747 prowadzącej od obwodnicy Lublina w Konopnicy do Bełżyc (i dalej do mostu na Wiśle w Kamieniu). Druga inwestycja realizowana w ramach tego

5 projektu to nieco ponad 3-kilometrowa droga (obecnie gruntowa) od Woli Przybysławskiej do węzła na drodze szybkiego ruchu S17 w Przybysławicach (węzeł Nałęczów). Dziś droga ta ma strategiczne znaczenie komunikacyjne z tego punktu dwupasmówki na północ naszego powiatu i dalej poza jego granice. Tu jako ciekawostkę można dodać, że na przedwojennych mapach sztabowych druga z tych dróg była zaznaczona jako utwardzona. Jednakowoż nie zdążono jej zbudować. Możemy sobie wyobrazić zdziwienie niemieckich najeźdźców w 1939 roku (co wówczas Polaków raczej nie martwiło ) O ironio, historia czasami lubi się powtarzać. Odcinek S17 z węzłem Nałęczów (w Przybysławicach) oddano do użytku w maju 2013 roku. Z tego węzła w granicach pasa drogowego drogi szybkiego ruchu wyprowadzono krótki odcinek jezdni, którą w tym roku będziemy budować. Już pięć lat temu ustawiono tam stosowny (a raczej niestosowny) drogowskaz. Nieistniejącą drogę pokazywał też GPS. I znowu wielu przejeżdżających tranzytem miało okazję się zdziwić szczególnie próbujących pokonać tę trasę większymi samochodami trudno było wyciągnąć z piachu i błota Spodziewaliśmy się, że koszt budowy dwóch dróg, które będziemy realizować w tym roku w ramach megaprojektu bis, po przetargu będzie wynosił w granicach 20 mln zł. Zdecydowaliśmy się ogłosić przetargi w trybie unijnym. To dużo trudniejsza forma przetargu, a przede wszystkim zdecydowanie dłuższa. Jesteśmy w trakcie wyłaniania wykonawców. I chociaż do podpisania umów potrzeba jeszcze około miesiąca to jesteśmy już po otwarciu ofert i wstępnej ich ocenie. Najkorzystniejsza oferta dla pierwszej z tych dróg to kwota w granicach 12 mln zł, drugiej 5,5 mln zł. Wynika z tego, że dotacja unijna dla tych inwestycji będzie wynosić około 51%. Kolejne dwie duże inwestycje realizujemy z dofinansowaniem w ramach Programu Rozwoju Gminnej i Powiatowej Infrastruktury Drogowej. W tym miejscu wypada mi wtrącić kilka dygresji. Program ten działa od 2009 roku. Jest to program rządowy, który najbardziej przyczynił się do poprawy stanu dróg lokalnych. Od początku jego funkcjonowania Powiat Lubelski do tej pory odbudował w dobrej technologii 17 dróg i ciągów drogowych o łącznej długości 142 km, a w tym roku przebudujemy kolejne dwie o łącznej długości ok. 11 km. W ciągu dziesięciu lat funkcjonowania programu zmieniały się nieco jego zasady oraz oficjalne nazwy jednak do dziś powszechnie, acz niesłusznie, zwane są schetynówkami. Jeżeli już to winny zwać się łopatówkami. Pomysł powstał na Lubelszczyźnie. Zgłosił go na forum Konwentu Starostów Województwa Lubelskiego Starosta Lubelski Paweł Pikula. A pomysł był bardzo prosty 50% kosztów ponosi Skarb Państwa, a drugie 50% samorządy (i tak naprawdę taka zasada została wprowadzona). Jednak dopiero Poseł na Sejm RP Jan Łopata notabene pierwszy Starosta Lubelski skutecznie promował takie rozwiązanie w Sejmie i Rządzie RP. Kluczowe było posiedzenie klubu PSL z udziałem premiera Donalda Tuska w sierpniu 2008 r., na którym Jan Łopata zaprezentował projekt. Miesiąc później premier z Grzegorzem Schetyną ogłosili pomysł jako swój (warto przeczytać artykuł na ten temat, który ukazał się w Newsweek Polska nr 19 z 10 maja 2009 roku pt: PSL: przemianować schetynówki na łopatówki ).

6 W bieżącym roku w ramach tego programu przebudujemy ciąg drogowy Góra Halinówka Wojciechów o długości blisko 7 km. Koszt po przetargu to 5,46 mln zł. Jest to kontynuacja ubiegłorocznej przebudowy (w ramach tego samego programu) ciągu dróg o łącznej długości 14 km, głównie na terenie gminy Bełżyce (były to trzy drogi: od drogi wojewódzkiej 747 Bełżyce Chmielnik Góra, droga Góra Ignaców oraz Kolonia Chmielnik Kierz Cuple Trzciniec). Do pełnego zakończenia remontu dużej sieci dróg w zachodnich częściach gmin Bełżyce i Wojciechów brakować będzie jeszcze dwóch odcinków: od drogi wojewódzkiej 747 Bełżyce Ignaców oraz Halinówka Kocianów do granicy naszegopowiatu (o łącznej długości blisko 6 km). Ta ostatnia inwestycja ujęta jest w planie na przyszłą kadencję jako jedna z pierwszych, na którą będziemy starali się o dofinansowanie zewnętrzne. Druga inwestycja realizowana w tym roku w ramach Programu RGiPID to dziś gruntowy (ponad czterokilometrowy) odcinek drogi Dominów Skrzynice. Po przetargu koszt budowy to kwota nieco ponad 8 mln zł (w tym programie dofinansowanie może sięgać 50%, jednak nie więcej niż 3 mln zł). To strategiczna inwestycja dla sieci drogowej naszego powiatu. Z kilku powodów. Droga ta (2272L) biegnie od granicy Lublina (ul. Głuska) poprzez Dominów, Skrzynice, Chmiel, Krzczonów, Sobieską Wolę do granicy powiatu lubelskiego (i dalej na terenie powiatu krasnostawskiego do drogi wojewódzkiej nr 837). Jest to nasza najdłuższa droga na terenie powiatu lubelskiego liczy 30,5 km. W latach poprzednich etapowo wyremontowaliśmy cały odcinek od Skrzynic do granicy naszego powiatu. Tegoroczna inwestycja pozwoli udrożnić całą drogę gruntowy odcinek, który w tym roku zbudujemy, był dotychczas praktycznie nieprzejezdny. Trzeba przyznać, że do gruntownej przebudowy pozostanie nam jeszcze krótki odcinek tej drogi (nieco ponad 2 km) od Dominowa do granicy Lublina. Dlatego też w naszym planie inwestycyjnym ten fragment drogi znajduje się alternatywnie w kilku pozycjach (o czym nieco szerzej poniżej). Po zakończeniu modernizacji całej tej drogi będzie to dobra (i bardzo potrzebna) alternatywa dla drogi wojewódzkiej nr 835 biegnącej od Lublina poprzez Jabłonną, Zieloną, Wysokie i dalej poza granice naszego powiatu. Tu warto dodać, że w tym roku władze powiatu kraśnickiego przygotowują projekt, a w przyszłym zamierzają wykonać remont tej drogi na swoim terenie. Kontynuując rozważania o znaczeniu tej drogi, trzeba przypomnieć ubiegłoroczną inwestycję kompatybilną z wyżej wymienioną. Chodzi tu o budowę dwóch mostów w Czerniejowie (przy drodze wojewódzkiej nr 835) i w Skrzynicach oraz drogi pomiędzy nimi, a także (z oszczędności poprzetargowych) budowę ronda w Skrzynicach oraz krótkiego odcinka drogi w tej miejscowości, którego budowa będzie kontynuowana w tym roku.

7 Piątą dużą inwestycją, którą chcemy zrealizować w tym roku jest kompleks robót drogowych o dość skomplikowanym montażu finansowym. Koncentruje się on wokół przebudowy dwóch mostów przez rzekę Giełczew w Sobieskiej Woli wraz z dwoma kilometrami dojazdów do tych obiektów. Tę część chcemy sfinansować z rezerwy celowej Ministerstwa Infrastruktury. Pierwsza część dojazdu to 300-metrowy odcinek pomiędzy mostami na drodze Dąbie Sobieska Wola Giełczew. Na tej samej drodze zamierzamy wyremontować około 2,5-kilometrowy odcinek od mostu w Sobieskiej Woli do Radomirki, który chcemy współfinansować z dotacji na usuwanie skutków klęsk żywiołowych. Te dwie inwestycje są o tyle ważne, że będą dokończeniem remontu całej drogi zaczynającej się w Dąbiu (od naszej drogi nr 2272L) a kończącej się w Giełczwi (gdzie łączy się z drogą wojewódzką nr 835). Wyżej pisaliśmy o alternatywnej roli tych dróg i właśnie w takim kontekście trzeba postrzegać tę część tegorocznej inwestycji. Druga część dojazdu do mostu to odcinek o długości 1,7 km drogi Sobieska Wola Krzczonów II. Szacujemy, że przebudowa dwóch mostów i remont blisko 4,5 km dróg po przetargach może sięgnąć 5-5,5 mln zł. Odcinek drogi Snopków granica miasta Lublina to dawna droga wojewódzka będąca w bardzo złym stanie technicznym, którą Zarząd Dróg Wojewódzkich przekazał nam dwa lata temu. Ponieważ gmina Jastków podjęła inicjatywę budowy oświetlenia i przebudowy chodnika przy tej drodze w ramach programu Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, my postanowiliśmy zamknąć całość tej inwestycji poszerzyć jezdnię i położyć nową warstwę asfaltu. Można powiedzieć, że to symboliczne podsumowanie bardzo dobrej współpracy powiatu z władzami gminy Jastków w czasie całej czteroletniej kadencji. W tym roku po raz pierwszy Zarząd Województwa Lubelskiego umożliwił samorządom powiatowym korzystanie ze środków Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych. Spodziewamy się, że precedens ten stanie się zwyczajem w latach następnych. Z tych środków ubiegamy się o dofinansowanie na budowę dziś gruntowego odcinka drogi w Kowersku o długości blisko kilometra. Zdecydowaliśmy się na takie zadanie z kilku względów. Przede wszystkim dobrze wpisuje sięw założone w tym funduszu cele i pożądane efekty. Inwestycja ta od dawna była bardzo oczekiwana przez miejscową społeczność. Nie bez znaczenia jest też fakt, że mamy przygotowany projekt budowlany. Wzorem lat ubiegłych w tym roku również zrobimy sporo mniejszych inwestycji drogowych ze środków własnych powiatu i gmin. Mniej kosztownych, ale bardzo ważnych społecznie, szczególnie pod względem poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Za takie inwestycje przede wszystkim uznać trzeba: budowę ronda w Osmolicach, przebudowę skrzyżowania w miejscowości Boże Wola (900 m). Równie ważna będzie budowa drogi (dziś gruntowej) w miejscowości Piotrków Pierwszy (540 m) oraz dwa krótkie odcinki w Bychawie - ul. Zamkowa (600 m) i ul. Grodzany (200 m).

8 Obecnie rząd ogłosił nowy program o nazwie Wsparcie Lokalnej Infrastruktury Drogowej. W istocie jest to rozszerzenie programu łopatówek (chociaż o nieco uproszczonej formie składania wniosków). Nasz region otrzymał 37,7 mln zł rządowej dotacji. To nieco mniej niż połowa w pierwszej edycji tegorocznych łopatówek, ale to jednak dodatkowe pieniądze. Samorządowcy doceniają to. W ramach tego programu złożymy dwa wnioski: część drogi Wysokie Zaraszów Kąty (7,5 km) oraz granica miasta Lublina (ul. Głuska) Dominów (2,250 km). Przy większych inwestycjach drogowych budowane będą chodniki w tych miejscach gdzie wpływa to na poprawę bezpieczeństwa pieszych, często są to bardzo długie odcinki. Ta uwaga dotyczy również inwestycji planowanych na przyszłą kadencję. Od kilku lat wzrasta presja na budowę chodników przy drogach wcześniej wyremontowanych. W tym roku mamy już zaplanowane łącznie ponad 5 km takich robót, a władze gmin postulują o budowę kolejnych. W planie inwestycyjnym dla dróg Powiatu Lubelskiego nie będziemy zajmować się dalej kwestią chodników. Bardziej szczegółowo o chodnikach powiemy tylko przy omawianiu kolejnej tabeli. Wynika to ze specyfiki pokazywanych tam projektów realizowanych w ramach programu Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Zwróćmy uwagę, że są to właśnie projekty przygotowane przez samorządy gminne.

9 Inwestycje drogowe 2018 r. Tabela nr 2 PLAN INWESTYCYJNY dla dróg Powiatu Lubelskiego z programu Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego Lp. Gmina Nr drogi Nazwa zadania Długość ogółem w km 1 Głusk 2270L Przebudowa drogi Prawiedniki - Mętów poprzez budowę chodnika wraz z oświetleniem drogowym 5,577 2 Głusk 2107L 3 Głusk 2265L Przebudowa drogi w miejscowości Wilczopole poprzez budowę chodnika wraz z oświetleniem drogowym Przebudowa drogi w miejscowości Nowiny poprzez budowę chodnika wraz z oświetleniem drogowym 1,461 1,455 4 Jastków 2418L Budowa chodnika wzdłuż drogi Snopków - granica miasta Lublin 1,780 5 Jastków 2213L 6 Niedrzwica Duża 2255L Budowa zintegrowanego węzła przesiadkowego w Jastkowie (pętla autobusowa) oraz dwóch zatok przystankowych Przebudowa drogi w Niedrzwicy Dużej na odcinku od przejazdu kolejowego do ul. Dworcowej oraz budowa ścieżki pieszo-rowerowej od skrzyżowania ul. Żabiej do ul. Dworcowej 0,425 7 Niemce 2216L Budowa ciągu pieszo-rowerowego (budowa drogi Jakubowice Konińskie - rondo Snopków) 1,489 8 Niemce 1546L Budowa ścieżki rowerowej na odcinku Pólko - Nasutów 4,000 9 Wólka 2223L 1564L Budowa ścieżki rowerowej wzdłuż dróg w miejscowościach Bystrzyca i Sobianowice 1, Głusk 2272 L Przebudowa drogi Lublin (ul. Głuska) - Dominów (inwestycja na liście rezerwowej) 2,250 ŁĄCZNIE 19,515

10 Program Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych jest realizowany z funduszy unijnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego. Z tego powodu jest bardzo atrakcyjny finansowo, bowiem można uzyskać dofinansowanie w wysokości nawet 85% kosztów inwestycji. Skierowany jest do największych aglomeracji Lubelszczyzny i jego celem jest zwiększenie poziomu integracji z okalającymi je gminami. Program ten niestety wyklucza bezpośrednią współpracę z powiatami. Tym bardziej warto podkreślić, że gminy z naszego powiatu (te które mogą uczestniczyć w programie) wybrały takie inwestycje, które są związane z drogami powiatowymi. Wynika to z dobrej współpracy władz gminnych i powiatowych, ale przede wszystkim z chęcią zaspokojenia potrzeb mieszkańców. Zarówno specyficzny charakter programu, jak i ograniczone środki finansowe, przyczyniły się do tego, że wśród projektów znajdują się głównie inwestycje takie jak ścieżki rowerowe, chodniki, oświetlenie uliczne czy też pętle autobusowe. Niektóre z tych projektów udało się nam skoordynować z inwestycjami powiatowymi. Na przykład w tym roku planujemy położenie nowej nawierzchni asfaltowej na drodze Snopków granica miasta Lublina, a w najbliższej przyszłości podobna inwestycja planowana jest na drodze w miejscowości Nowiny. Poważniejszy charakter ma budowa ciągu pieszo-rowerowego na odcinku Jakubowice Konińskie rondo Snopków. Dziś jest to trakt gruntowy, którego zbyt wąski pas drogowy nie pozwala na budowę umożliwiającą spełnienie wymogów parametrów drogi powiatowej. Jednakże inwestycja jest tak zaplanowana, że będzie mogła pełnić również funkcje drogi dojazdowej (lokalnej) do przylegających do niej posesji. Z różnych powodów (głównie formalnych i organizacyjnych) realizacja niektórych projektów z tej tabeli może być kontynuowana w roku przyszłym. Odrębnego komentarza wymaga inwestycja zawarta w ostatniej pozycji prezentowanej tu tabeli. Stosunkowo krótki odcinek drogi Dominów granica miasta Lublina (nieco ponad dwukilometrowy) został zgłoszony do gruntownej przebudowy. Kosztorys inwestorski opiewa na kwotę 5 mln 800 tys. zł. I właśnie to jest przyczyną niezakwalifikowania jej do realizacji z listy zasadniczej. Jeżeli nie uda się pozyskać środków w ramach ZIT (z rezerwy względnie oszczędności poprzetargowych), władze naszego powiatu będą szukały innych możliwości dofinansowania tej inwestycji. Pisaliśmy o tym problemie przy opisie pierwszej tabeli.

11 Inwestycje drogowe 2018 r. Tabela nr 3 PLAN INWESTYCYJNY dla dróg Powiatu Lubelskiego z dotacji celowej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji na usuwanie skutków klęsk żywiołowych Lp. Gmina Nr drogi Nazwa zadania Długość ogółem w km 1 Krzczonów 2129L Odbudowa drogi Sobieska Wola - Radomirka 2,440 2 Bełżyce 2242L Odbudowa drogi w miejscowości Wronów 0,660 3 Wysokie 2310L Odbudowa drogi w miejscowości Antoniówka 0,820 4 Borzechów (Inwestor: gmina Borzechów) 2249 L Odbudowa drogi w miejscowościach Łopiennik i Majdan Radliński 1,386 1 Jastków 2420L (19) Naprawa osuwiska w miejscowościach Piotrawin I - Panieńszczyzna (wystąpienie o dotacje na sporządzenie projektu) 0,850 ŁĄCZNIE 6,156

12 Na początku omawiania tej tabeli przypomnijmy, że wiosną 2014 roku w wyniku gwałtownego spływu wód uszkodzonych zostało dużo dróg w naszym powiecie. 9 lipca 2014 roku wspólnie z przedstawicielem Urzędu Wojewódzkiego sporządzony został protokół weryfikacji tychże szkód. Potwierdzono w nim zniszczenie naszych dróg o łącznej długości 48 km. Protokół stanowi podstawę do ubiegania się o dotacje z rezerwy celowej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych oraz zabezpieczanie wąwozów lessowych przed erozją (w wysokości do 80% kosztów odbudowywanej infrastruktury drogowej). Jest to więc bardzo atrakcyjna forma pomocy samorządom. Z listy zawartej w owym protokole przez ostatnie trzy lata odbudowaliśmy około 34,5 km dróg. Blisko 7 km dróg odbudowaliśmy w ramach innych środków pomocowych. Na najbliższy rok złożyliśmy wniosek o dofinansowanie trzech odcinków zniszczonych dróg na tyle pozwalają przepisy. Aby zwiększyć swoje szanse Rada Powiatu w Lublinie powierzyła zarząd nad jedną z dróg z tej listy Gminie Borzechów. Z inwestycji zawartych w powyższej tabeli najważniejszy dla nas jest odcinek drogi Sobieska Wola Radomirka w gminie Krzczonów. I to nie tylko ze względu na to, że jest to najdłuższy odcinek. Przede wszystkim dlatego, że ma duże znaczenie w montażu większej koncepcji remontu ciągu dróg wraz z dwoma mostami w Sobieskiej Woli o czym pisaliśmy przy omawianiu pierwszej tabeli. Z listy uszkodzonych dróg zawartej w protokole pozostało nam do realizacji w latach następnych jeszcze pięć krótkich odcinków: w gminie Wysokie w Spławach (640 m), w gminie Krzczonów w Olszance (dwa odcinki o łącznej długości 500 m), w gminie Borzechów w Osinie (1120 m) i w gminie Konopnica w Zemborzycach Podleśnych (100 m). W przyszłym roku właśnie ta ostatnia inwestycja będzie dla nas priorytetem. Ten krótki odcinek drogi biegnie na wysokim nasypie przecinającym głęboki wąwóz, którym okresowo spływa potężna woda. Konieczna jest przebudowa zniszczonych przepustów, a więc również całego nasypu i biegnącej po nim drogi. Będzie to trudna i stosunkowo kosztowna robota zwłaszcza, że dysponujemy tam zbyt wąskim pasem drogowym. Dlatego też w tym roku zleciliśmy wykonanie projektu w trybie tzw.,,specustawy drogowej przewidującej wykup gruntu niezbędnego do prawidłowego wykonania inwestycji. Z tej samej rezerwy możemy ubiegać się również o dotacje na likwidację skutków osuwisk. W ubiegłych latach kilkakrotnie korzystaliśmy z tej formy pomocy. Obecnie taki problem mamy w gminie Jastków na dawnej drodze krajowej od ubiegłego roku

13 powiatowej na odcinku zdradliwej doliny Ciemięgi. W tym roku uzyskaliśmy dotację na wykonanie projektu, co pozwoli nam ubiegać się o dofinansowanie remontu w roku przyszłym. Będzie to bardzo kosztowna inwestycja, której nie jesteśmy w stanie sfinansować bez środków zewnętrznych. Trzecią formą korzystania z rezerwy MSWiA jest możliwość ubiegania się o dotacje na zabezpieczenie wąwozów lessowych. Korzystaliśmy już wielokrotnie z takiego wsparcia. Ostatnio miało to miejsce w roku ubiegłym w Bychawce Pierwszej na odcinku długości 200 m. Ten wąwóz wymaga jeszcze odbudowy na odcinku 1050 m. Obecnie dysponujemy tam pasem drogowym o szerokości tylko 4 metrów. Chcemy pozyskać niezbędny grunt i sporządzić projekt budowlany. Umożliwi nam to ubieganie się o dofinansowanie na tę inwestycję w roku przyszłym.

14 Plan inwestycyjny dla dróg Powiatu Lubelskiego na lata

15 Inwestycje drogowe r. Tabela nr 4 PLAN INWESTYCYJNY dla dróg Powiatu Lubelskiego z Programu Rozwoju Gminnej i Powiatowej Infrastruktury Drogowej na lata oraz z udziałem innych form dofinansowania Lp. Gmina Nr drogi Nazwa zadania 1 2 Strzyżewice Bychawa Wojciechów Bełżyce Długość ogółem w km 2288L Przebudowa drogi Kiełczewice - Leśniczówka - Bychawa (ul.grodzany) 10, L 2238L Przebudowa drogi Halinówka - Kocianów Przebudowa drogi Ignaców - Bełżyce 3 Głusk 2272L Przebudowa drogi Lublin (ul. Głuska) - Dominów 2,246 5,793 4 Wysokie Bychawa 5 Krzczonów 6 Bełżyce 7 Niemce Wólka 2297L Przebudowa drogi - Zaraszów - Kąty - Wysokie 9, L 2302L 2423L (747) 1564L Przebudowa drogi Gierniak - Krzczonów Pierwszy - Krzczonów Trzeci Przebudowa drogi Krzczonów Pierwszy - Krzczonów Drugi - Sobieska Wola 8,687 Przebudowa drogi Krężnica Okrągła - Bełżyce 3,870 Przebudowa drogi Włóki - Dziuchów Przebudowa drogi Sobianowice - Bystrzyca - Charlęż 5,422 8 Bełżyce 2258L Przebudowa i budowa drogi Podole - Zosin - Babin (droga gruntowa 0,781) 2,727 9 Krzczonów Bychawa 2285L 2284L Przebudowa drogi Olszowiec - Romanów - Lewandowszczyzna Przebudowa drogi Bychawa - Olszowiec Kolonia 5, Jabłonna 2276L Przebudowa drogi Jabłonna - Tuszów 4, Wojciechów 2235L Przebudowa drogi w miejscowości Stary Gaj 5,323 ŁĄCZNIE 63,979

16 Plan inwestycyjny na przyszłą kadencję działalności Powiatu Lubelskiego z racji swej natury ma bardziej ogólny charakter w porównaniu ze stosunkowo precyzyjnym planem na rok bieżący. Z kilku względów. Jesienią czekają nas wybory samorządowe, co wiąże się z powołaniem nowej rady i zarządu powiatu. I choć nie przewiduję w tym zakresie rewolucyjnych zmian, to jednak możemy spodziewać się korekty planu czy też przesunięcia pewnych akcentów. Ważniejszym powodem możliwych zmian jest to, że dziś nie wiemy z jakich środków zewnętrznych będziemy mogli korzystać. Nie zwalnia nas to jednak z planowania szczególnie w zakresie przygotowywania projektów budowlanych bowiem samorządy często są zaskakiwane krótkim terminem składania wniosków o dofinansowanie inwestycji. Już dziś mamy przygotowanych kilka projektów, inne są realizowane, kolejne zamówimy w najbliższych miesiącach. Są to m.in.: Kowersk (projekt dla całego przebiegu drogi na terenie naszego powiatu); most w Wysokiem oraz droga Zaraszów Kąty Wysokie; dwa mosty w Dąbrowicy oraz droga Dąbrowica Barak; drogi Halinówka Kocianów i Ignaców Bełżyce; droga w miejscowości Stary Gaj; droga Dominów granica miasta Lublina; droga Kolonia Czerniejów Kolonia Chmiel Majdan Chmielowski; przebudowa przepustów w Zemborzycach Podleśnych (gmina Konopnica) oraz likwidacja osuwiska w dolinie Ciemięgi na dawnej drodze krajowej w gminie Jastków. W czwartej tabeli (plan inwestycyjny na lata ) zestawiliśmy drogi (względnie ciągi dróg), które mają szanse na dofinansowanie w ramach Programu Rozwoju Gminnej i Powiatowej Infrastruktury Drogowej. Program ten przewidziany jest do roku 2019, jednakże trudno wyobrazić sobie, aby nie był kontynuowany w latach następnych być może pod nieco inną nazwą czy zmodyfikowanymi kryteriami naboru. Tu przypomnijmy raz jeszcze ogłoszony przez Rząd RP nowy program pn. Wsparcie Lokalnej Infrastruktury Drogowej. W swej istocie program ten jest rozszerzeniem programu łopatówek. W tabeli przedstawiliśmy więcej inwestycji niż będziemy mogli zrealizować tylko w ramach tego programu. Liczymy na dofinansowanie części z nich z innych źródeł. Urząd Marszałkowski zapowiedział, że jeszcze w tym roku będzie przeprowadzony drugi nabór projektów realizowanych z udziałem funduszy unijnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Chcemy zgłosić do niego przebudowę drogi w miejscowości Stary Gaj. Pod koniec stycznia bieżącego roku Marszałek Województwa Lubelskiego Sławomir Sosnowski ogłosił ustanowienie nowego funduszu na drogi lokalne, który nosi nazwę,,100 km dróg w każdym powiecie na 100-lecie odzyskania niepodległości Polski. To godny uznania pomysł na uczczenie tej jakże ważnej rocznicy. I jednocześnie bardzo praktyczny, bowiem budowa i rozbudowa dróg lokalnych to jedna z najbardziej oczekiwanych przez społeczeństwo dziedzin działalności samorządów.

17 Programem mają być objęte wszystkie szczeble władzy samorządowej i ma on trwać 2-3 lata. Łączna wartość projektu szacowana jest na około miliard zł (o dość skomplikowanym montażu finansowym). Taka kwota robi wrażenie. Może więc uda nam się zrealizować kilka inwestycji w ramach tego projektu. Liczymy też na nowe formy wsparcia samorządów. Przypomnijmy tu chociażby ubiegłoroczną propozycję partii rządzącej dot. podniesienia akcyzy na paliwa (około 20 groszy na litrze) z przeznaczeniem na nowy Fundusz Dróg Samorządowych. Pod naciskiem krytyki pomysł ten upadł. Na początku marca roku bieżącego rząd zaproponował podobny pomysł obłożenia nowym podatkiem jednego litra paliw (w wysokości 8 groszy). Jednak tym razem przeznaczenie tego nowego obciążenia jest bardzo ogólnie określone. Z dość mętnych tłumaczeń wynika, że raczej chodziłoby o bliżej nieokreślone działania na rzecz ograniczenia emisji niepożądanych gazów do atmosfery. Ale nie wykluczono też przeznaczenia części tak pozyskanych środków na drogi lokalne. Osobiście jestem przeciwny nakładaniu nowych haraczy na ceny paliw. W budżecie państwa można łatwo wskazać nieuzasadnione wydatki, które można byłoby przeznaczyć na poprawę stanu dróg samorządowych. Inną bardzo ciekawą inicjatywą jest współfinansowanie dróg lokalnych bezpośrednio z budżetu Lasów Państwowych. Z informacji prasowych wynika, że w roku 2016 leśnicy dołożyli samorządowcom 45 mln zł na budowę i remonty dróg. W 2017 rok ponoć w całej Polsce ruszył,,wieloletni program budowy zintegrowanego systemu dróg leśnych i samorządowych. Ponoć bowiem w roku ubiegłym były to nieliczne programy pilotażowe z wybranymi samorządami. W naszym województwie dotyczyły bodajże obszaru dwóch powiatów (zapewne przypadkowo powiązanych w jakiś sposób z partią rządzącą). Warto jednak odnotować, że w 2017 r. Lasy Państwowe na współpracę z samorządami przeznaczyły wielokrotnie wyższe środki finansowe niż rok wcześniej. To daje nam nadzieję, że być może w przyszłości program ten będzie miał charakter bardziej powszechny. Kilka naszych dróg z listy w czwartej i szóstej tabeli mogłoby kwalifikować się do takiego programu (w tym miejscu warto przypomnieć, że poprzedni rząd PO-PSL zaproponował współfinansowanie Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych w latach z budżetu Lasów Państwowych po 650 tys. zł. rocznie. Wówczas PiS oskarżał rząd, że to skok na kasę Lasów Państwowych, który doprowadzi do problemów finansowych, a być może nawet do konieczności prywatyzacji lasów.

18 Inwestycje drogowe r. Tabela nr 5 PLAN INWESTYCYJNY dla dróg Powiatu Lubelskiego z rezerwy subwencji ogólnej Ministerstwa Infrastruktury na budowę lub przebudowę obiektów inżynieryjnych Lp. Gmina Nr drogi Nazwa zadania Długość ogółem w km 1 Wysokie 2297L Przebudowa mostu przez rzekę Wierzbówkę w miejscowości Wysokie Przebudowa drogi w Wysokiem będącej kontynuacją dojazdu do mostu przez rzekę Wierzbówkę 2,500 2 Jastków 2211L Przebudowa dwóch mostów przez rzekę Łazęgę i przez rzekę Czechówkę w Dąbrowicy Budowa drogi Dąbrowica - Barak 2,151 3 Krzczonów Powiat Świdnicki 2124L Przebudowa mostu przez rzekę Radomirka w Policzyźnie Budowa drogi Policzyzna Pustelnik (w tym: 1,482 na terenie powiatu lubelskiego wraz z wąwozem 0,312) (w tym: 1,875 na terenie powiatu świdnickiego) 3,309 4 Strzyżewice 2277L Przebudowa mostu w miejscowości Osmolice 0,200 5 Strzyżewice 2289L Przebudowa mostu w miejscowości Kiełczewice 0,200 ŁĄCZNIE 8,360

19 Ciekawą propozycją jest możliwość pozyskiwania środków z rezerwy Ministerstwa Infrastruktury. Dofinansowanie (w wysokości do 50% kosztów inwestycji) dedykowane jest samorządom wojewódzkim i powiatowym na odbudowę obiektów inżynieryjnych głównie mostów. Istnieje możliwość złożenia jednego wniosku rocznie. To dobra zachęta dla samorządów do aktywności w tym zakresie. Dotychczas zbudowaliśmy od podstaw lub gruntownie przebudowaliśmy 12 mostów. W tym roku zbudujemy dwa kolejne. Na przyszłą kadencję zaplanowaliśmy pięć inwestycji mostowych. Dla pierwszego i drugiego zadania z tej listy, jak już wspomnieliśmy wcześniej, zostało zlecone wykonanie projektów budowlanych. Dotychczas spośród mostów wymagających przebudowy wybieraliśmy te, które wiązaliśmy z pewnym zakresem inwestycji dróg dojazdowych, czy też ciągu dróg, które pozwalały kompleksowo rozwiązać jakiś ważny problem komunikacyjny. Taki kontekst ma planowana inwestycja mostu w Wysokiem, którą powiązaliśmy z przebudową bardzo potrzebnej drogi Zaraszów Kąty Wysokie. Również dwa mosty w Dąbrowicy chcemy zrealizować równolegle z budową dziś gruntowej drogi Dąbrowica Barak. Ze względów komunikacyjnych jest to bardzo ważna inwestycja, bowiem ta biegnie pod wiaduktem nowej drogi ekspresowej S17 i w najbliższej okolicy jest jedynym łącznikiem terenu gminy Jastków położonego po obu stronach tej drogi szybkiego ruchu. Ciekawie rysuje się również inwestycja zaznaczona na trzeciej pozycji w przedstawionej powyżej tabeli. Chcemy powiązać przebudowę mostu przez rzekę Radomirkę w Policzyźnie z budową drogi (dziś gruntowej) Policzyzna Pustelnik. Wraz z odbudowanym niedawno odcinkiem drogi Pustelnik Walentynów Krzczonów będzie to ważny dla lokalnej społeczności ciąg komunikacyjny. Jednakowoż realizacja tego zadania wiąże się z potrzebą uzgodnień z władzami Powiatu Świdnickiego, bowiem znaczący fragment tej gruntowej drogi przebiega właśnie przez teren tego powiatu. Z ostatniego przeglądu technicznego mostów na drogach naszego powiatu wynika, że w następnej kolejności powinniśmy zająć się obiektami w gminie Strzyżewice w Kiełczewicach i Osmolicach. Tę ostatnią inwestycję chcemy powiązać z przebudową niebezpiecznego zakrętu.

20 Inwestycje drogowe r. Tabela nr 6 PLAN INWESTYCYJNY dla dróg Powiatu Lubelskiego realizowanych z środków własnych w miarę możliwości budżetowych gmin i powiatu Lp. Gmina Nr drogi Nazwa zadania Długość ogółem w km 1 Bełżyce 2243L Przebudowa drogi Krężnica Okrągła - Zalesie 2,237 2 Bełżyce 2242L Przebudowa drogi od drogi nr Wronów 3,040 3 Borzechów 2249L Przebudowa drogi Majdan Radliński - Łopiennik - Kolonia Kępa 4,760 4 Bychawa 2294L Budowa drogi w miejscowości Kowersk 2,170 5 Bychawa Wysokie 6 Garbów 2200L 2203L Przebudowa drogi Stara Wieś - Spławy 5,895 Budowa drogi na odcinku Karolin - Borków Budowa drogi na odcinku Janów - Wola Przybysławska 7 Głusk 2270L Przebudowa drogi Prawiedniki - Mętów 3,102 8 Głusk 2265L Przebudowa drogi w miejscowości Nowiny 1,425 3,333 9 Jabłonna 2275L Przebudowa drogi Kolonia Czerniejów - Kolonia Chmiel - Majdan Chmielowski (cztery odcinki: 3,670, 0,404, 1,021, 0,104) 5, Jabłonna 22810L Przebudowa drogi Wierciszów - Jabłonna Druga 2, Konopnica 2264L Przebudowa drogi w miejscowości Zemborzyce Tereszyńskie (Tatarówka) 4, Konopnica 2263L Przebudowa drogi w miejscowości Zemborzyce Podleśne 1, Krzczonów 2123L 2286L Przebudowa drogi Stryjno - Żuków - Krzczonów Przebudowa drogi Olszanka - Żuków 8,841

21 Inwestycje drogowe r. Tabela nr 6 - c.d. PLAN INWESTYCYJNY dla dróg Powiatu Lubelskiego realizowanych z środków własnych w miarę możliwości budżetowych gmin i powiatu Lp. Gmina Nr drogi Nazwa zadania Długość ogółem w km 14 Niedrzwica Duża 2256L Przebudowa drogi w miejscowości Czółna 0, Niedrzwica Duża 2255L Przebudowa drogi w miejscowości Niedrzwica Duża (ul. Spółdzielcza) 0, Niedrzwica Duża 2253L Przebudowa drogi w miejscowości Sobieszczany 0, Niedrzwica Duża 2257 Przebudowa drogi w miejscowości Radawczyk 0, Niedrzwica Duża 2265L Przebudowa drogi w miejscowościach Niedrzwica Duża (ul. Górki) i Krężnica Jara 0, Niemce 1546L Przebudowa drogi w miejscowości Pólko 0, Niemce 1549L Przebudowa drogi w miejscowości Kawka 2, Niemce 2222L Przebudowa drogi w miejscowości Swoboda 2, Strzyżewice 2268L Przebudowa drogi Osmolice - Nowiny 2, Wólka 2100L Przebudowa drogi w miejscowości Łuszczów 3, Wysokie 2310L Przebudowa drogi w miejscowości Antoniówka 1, Zakrzew 2308L Przebudowa drogi Borowszczyzna - Tarnawka 0, Zakrzew 2305L 2306L Przebudowa drogi Dębina - Boża Wola Przebudowa drogi Boża Wola - Dębina - Baraki 5,959 ŁĄCZNIE 70,712

22 Ostatnia tabela planu inwestycyjnego remontu dróg powiatowych na przyszłą kadencję jest najdłuższa. Powstała w wyniku głębokiej i długotrwałej analizy. Zarząd Powiatu Lubelskiego konsultował jej tworzenie z Radnymi Powiatowymi i Zarządem Dróg Powiatowych, a bardziej szczegółowo z kierownictwem poszczególnych obwodów drogowych. Jednak kluczowy był dialog z władzami wszystkich gmin naszego powiatu. Lista obejmuje głównie krótkie odcinki dróg, aczkolwiek ważne dla lokalnej społeczności z punktu widzenia komunikacyjnego. Są to inwestycje, które wspólnie z gminami zamierzamy sfinansować ze środków własnych. Ich realizacja (jak i jej czas) będzie zależała od bieżących możliwości budżetowych. W trakcie przyszłej kadencji dopuszczamy korektę czy też przesunięcie priorytetów tego rodzaju inwestycji. Ta część planu przewiduje remont łącznie około 70 km dróg, co wydaje się dużą inwestycją, jednak możliwą do zrealizowania. Przypomnijmy, że w pierwszych trzech latach obecnej kadencji ze środków własnych odnowiliśmy ponad 35 km dróg. Przyszła kadencja została przedłużona do lat pięciu. Ponadto, jak już wyżej wspominaliśmy, zapowiadane są nowe, dodatkowe programy pomocowe. Część dróg (względnie odcinków dróg) z przedstawionej tu tabeli może dobrze wpisać się w kryteria tychże programów. Reasumując, należy stwierdzić, że nasz plan inwestycyjny na lata jest możliwy do zrealizowania, a dotychczasowa praktyka dowodzi, że zazwyczaj udaje się zrealizować więcej inwestycji niż planujemy.