Logika prezentacji III
|
|
|
- Milena Cybulska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Logika prezentacji III wykład prowadzi Mikołaj Morzy Logika prezentacji 1
2 Plan wykładu Szablony JSP cykl życia deklaracje dyrektywy skryptlety język EL Inne technologie szablonów Velocity WebMacro FreeMarker Logika prezentacji III (2) Celem wykładu jest przedstawienie metod tworzenia logiki prezentacji aplikacji internetowej przy wykorzystaniu technologii szablonów rozwijanych dla języka Java. Podstawową technologią szablonów dla języka Java jest technologia JSP (ang. Java Server Pages), w ramach wykładu przedstawione zostaną cykl życia aplikacji JSP oraz podstawowe składowe technologii: deklaracje, dyrektywy i skryptlety. Dodatkowo zaprezentowany zostanie język JSP EL (ang. Expression Language), który ułatwia tworzenie złożonych aplikacji JSP. W drugiej części wykładu zostaną przedstawione komplementarne technologie szablonów dla języka Java: Velocity, WebMacro i FreeMarker. 2
3 JSP - wprowadzenie Technologia umożliwiająca łącznie statycznego kodu HTML lub XML z dynamicznym kodem Java Rozszerzenie technologii serwletów Podstawowe narzędzie tworzenia warstwy prezentacji w architekturze Java EE Historia wersja JSP 1.2 i Servlet 2.3 częścią J2EE 1.3 (1999) wersja JSP 2.0 i Servlet 2.4 częścią J2EE 1.4 wersja JSP 2.1 i Servlet 2.5 częścią Java EE 5 Platform Logika prezentacji III (3) Technologia Java Server Pages (JSP) to technologia szablonów umożliwiających łatwe łączenie statycznego kodu HTML lub XML z dynamiczną zawartością generowaną przez kod Java. Szablony są konstruowane przy pomocy kilku dodatkowych znaczników XML zwanych akcjami JSP (ang. JSP actions). Znaczniki te umożliwiają osadzanie kodu Java bezpośrednio w dokumencie HTML i XML, deklarowanie zmiennych, wartościowanie wyrażeń, czy współpracę z innymi komponentami, np. komponentami JavaBean. W rzeczywistości JSP jest rozszerzeniem podstawowej technologii serwletów. Dokumenty JSP są "w locie" tłumaczone na serwlety i kompilowane do postaci pseudokodu Java, a następnie wykonywane tak samo, jak tradycyjne serwlety przez właściwy kontener. JSP, wraz z towarzyszącymi rozszerzeniami (specyfikacją JavaBean i bibliotekami znaczników), stanowi podstawowe narzędzie tworzenia warstwy prezentacji w architekturze Java EE. Historycznie, zarówno serwlety jak i JSP były równolegle opracowane przez Sun Microsystems. Począwszy od wersji JSP 1.2 (odpowiadała jej wersja Servlet 2.3 API) obie technologie były rozwijane pod auspicjami Java Community Process. Największą popularność technologia JSP zdobyła wraz z opublikowaniem wersji JSP 2.0 (wraz z Servlet 2.4 API obie technologie weszły do specyfikacji J2EE 1.4). W maju 2006 roku opublikowano długo oczekiwaną wersję stanowiącą następcę poprzedniej specyfikacji. J2EE została przemianowana na Java EE 5 Platform, zaś specyfikacje serwletów i JSP otrzymały odpowiednio numery 2.5 i
4 Przykład prostej strony page language="java" %> <html> <head> <title>eurokonwerter v.0.1</title> </head> <body> <jsp:include page="header.jsp"/> <%! double priceeur = 10, pricepln = 0; %> <%! Double ratiopln2eur = 4.75; %> <% pricepln = priceeur * ratiopln2eur; %> <p> Kwocie <%= priceeur %> euro odpowiada <%= pricepln %> zlotych </body> </html> dyrektywa akcja deklaracja skryptlet statyczne dane wyrażenie Logika prezentacji III (4) Na stronę JSP składają się statyczne dane: tekst jest kopiowany i wysyłany do klienta HTTP dokładnie w takiej postaci, w jakiej jest umieszczony na stronie JSP, najczęściej statycznymi danymi są bloki HTML lub XML dyrektywy: polecenia kontrolujące sposób generowania serwletu wynikowego na podstawie JSP deklaracje: znaczniki XML umożliwiające deklarowanie zmiennych globalnych skryptlety: znaczniki XML umożliwiające osadzenie kodu Java wyrażenia: znaczniki XML pozwalające wartościować wyrażenia Java i wyświetlać wartości w wynikowym kodzie HTML lub XML akcje: znaczniki XML wywołujące funkcje serwera HTTP 4
5 Schemat działania JSP Logika prezentacji III (5) Klient HTTP wysyła żądanie do serwera HTTP pobrania strony JSP. Żądanie zostaje przekierowane do właściwego kontenera JSP zlokalizowanego w serwerze aplikacji. Podczas pierwszego pobrania strona JSP zostaje wysłana do translatora JSP, który generuje wynikowy kod Java w postaci serwletu. Następnie serwlet w postaci źródłowej jest przesyłany do kompilatora Java, który przygotowuje pseudokod Java serwletu. Na tym kończy się faza translacji. Skompilowany serwlet jest przesyłany do maszyny wirtualnej Java, w której zostanie wykonany. Wynikiem działania serwletu jest strumień znaków składający się na wynikowy dokument HTML lub XML przesyłany do klienta HTTP. Strumień wyjściowy jest dodatkowo buforowany. W stronie JSP może się znaleźć adnotacja wskazująca, która inna strona JSP powinna zostać załadowana w przypadku wystąpienia błędu. Jeśli w trakcie wykonywania serwletu maszyna wirtualna Java napotka na jakiś błąd, sterowanie wraz z informacją o napotkanym błędzie zostanie przekazane do wskazanej strony obsługi błędu. Powyższa procedura translacji ma miejsce tylko przy pierwszym odwołaniu do strony JSP. Skompilowane strony JSP pozostają załadowane do maszyny wirtualnej Java i kolejne odwołania do tej samej strony nie wymagają przejścia przez fazę translacji. 5
6 Cykl życia JSP jspinit() załadowanie zasobów żądanie odpowiedź _jspservice() przetwarzanie żądań jspdestroy() zwolnienie zasobów Logika prezentacji III (6) Cykl życia dokumentu JSP składa się z trzech faz: inicjalizacja: uruchomienie metody jspinit() w serwlecie wynikowym wygenerowanym na podstawie dokumentu JSP, inicjalizacja odbywa się w momencie załadowania serwletu wynikowego do kontenera, najczęściej podczas tej fazy następuje załadowanie potrzebnych zasobów, nawiązanie połączenia z bazą danych, itp. obsługa żądań: współbieżne wykonanie metody _jspservice() z serwletu wynikowego, każde odwołanie do dokumentu JSP powoduje uruchomienie osobnego wątku w jednej instancji serwletu wynikowego zniszczenie: uruchomienie metody jspdestroy() z serwletu wynikowego, odbywa się w momencie usuwania serwletu wynikowego z kontenera, faza służy do zamknięcia i zwolnienia wszystkich zasobów alokowanych do serwletu wynikowego. Poprawne wykorzystanie faz inicjalizacji, obsługi żądań i zniszczenia umożliwia efektywne zarządzanie zasobami, jakimi dysponuje aplikacja. 6
7 Dyrektywy Kontrolują sposób translacji JSP do serwletu include %>: włączenie zewnętrznego pliku file page %>: ustawienia strony import, contenttype, errorpage, iserrorpage, info, buffer, session, autoflush, extends, isthreadsafe, iselenabled taglib %>: wskazanie na bibliotekę znaczników prefix, uri Logika prezentacji III (7) Dyrektywy kontrolują sposób translacji strony JSP do wynikowego serwletu. Dyrektywy umieszczone są w znacznikach <%@ %>. Dostępne są trzy dyrektywy: 1. <%@ include %>: umożliwia dołączenie zewnętrznego pliku, najczęściej zawierającego współdzielony kod, zaleca się, aby dołączane pliki miały rozszerzenie *.jspf (JSP Fragment), adres pliku podawany jest w atrybucie file. 2. <%@ page %>: kontroluje różne ustawienia strony za pomocą następujących atrybutów: import: oddzielone przecinkami nazwy klas do zaimportowania contenttype: wartość nagłówka HTTP specyfikującego typ MIME odpowiedzi errorpage: nazwa strony JSP, która powinna zostać załadowana w przypadku wystąpienia błędu iserrorpage: flaga oznaczająca, że dana strona JSP służy do obsługi błędów info: łańcuch znaków dodatkowo opisujący stronę buffer: specyfikacja rozmiaru bufora (można podać wartość none) session: flaga informująca czy klient HTTP musi się znajdować w sesji w celu oglądania strony JSP autoflush: flaga określająca czy bufor zostanie automatycznie wyczyszczony po wypełnieniu extends: nazwa klasy, z której dziedziczy serwlet wynikowy isthreadsafe: flaga określająca czy strona JSP może być bezpiecznie wykonana w środowisku wielodostępnym iselenabled: flaga określająca czy strona JSP może korzystać z języka wyrażeń EL 3. <%@ taglib %>: wskazanie na użyte biblioteki znaczników, wyspecyfikowane za pomocą atrybutów prefix i uri 7
8 Deklaracje Pozwalają na deklarowanie metod i składowych serwletu wynikowego Mogą zawierać inicjalizację Wprowadzane przez znaczniki <%! %> <%! int licznik = 0; %> <%! int a, b, c; %> <%! Array mojatablica = new Array(); %> <%! int ktoragodzina() { Calendar cal = new GregorianCalendar(); return cal.get(calendar.hour_of_day); } %> Logika prezentacji III (8) Deklaracje są umieszczane w stronie JSP za pomocą znaczników <%! %>. Deklaracje służą do wprowadzania składowych oraz metod, które zostaną dodane do wynikowego serwletu. Należy pamiętać, że każda deklaracja musi się kończyć średnikiem. Zmienne zadeklarowane wewnątrz znaczników <%! %> są tłumaczone na składowe serwletu, czyli są współdzielone przez wszystkich klientów HTTP korzystających z danej strony JSP. Dzieje się tak, ponieważ strony JSP są zazwyczaj wykonywane jako współbieżne wątki korzystające z tej samej instancji serwletu wynikowego. Taki model współbieżnego wykonania może skutkować nieprzewidzianymi błędami. Dostęp do zmiennych może być synchronizowany, lecz synchronizacja powoduje zmniejszenie stopnia współbieżności, a co za tym idzie, negatywnie wpływa na efektywność. 8
9 Skryptlety Znaczniki XML umożliwiające osadzanie kodu Java Mogą generować kod HTML lub XML za pomocą predefiniowanego obiektu out Wprowadzane przez znaczniki <% %> <% Calendar dzis = new GregorianCalendar(); int godzina = dzis.get(calendar.hour_of_day); out.println("<b>jest godzina " + godzina + "</B>"); %> Logika prezentacji III (9) Skryptlety umożliwiają osadzenie dowolnego kodu języka Java bezpośrednio w dokumencie HTML lub XML. Skryptlety umieszcza się w znacznikach <% %>. Należy pamiętać, że każde polecenie wewnątrz skryptletu musi być zakończone średnikiem. Cały kod umieszczony w skryptlecie jest przenoszony bez żadnych modyfikacji do wnętrza metody _jspservice() serwletu wynikowego. Zmienne zadeklarowane w skryptlecie są lokalne i nie są współdzielone przez współbieżne wątki tej samej instancji serwletu. Skryptlet może wygenerować kod, który znajdzie się w dokumencie wynikowym. Do wygenerowania kodu HTML lub XML do dokumentu wynikowego należy posłużyć się predefiniowanym obiektem out z klasy javax.servlet.jsp.jspwriter (obiekt ten jest domyślnie dostępny). 9
10 Skryptlety i HTML Instrukcje warunkowe: uwaga na nawiasy! <html> <body> <% Calendar today = new GregorianCalendar(); int now = today.get(calendar.hour_of_day); if (now <= 15) { %> <b> jest jeszcze przed piętnastą </b> <% } else { %> <b> jest już po piętnastej </b> <% } %> </body> </html> Logika prezentacji III (10) W przypadku dłuższego kodu HTML posługiwanie się obiektem out może być kłopotliwe, można wówczas wykorzystywać jednocześnie skryptlet i statyczny kod HTML. Należy jednak pamiętać o poprawnym zagnieżdżaniu i zamykaniu nawiasów. Ma to szczególne znaczenie w przypadku instrukcji warunkowych. W przypadku przedstawionym na slajdzie tylko jeden blok HTML zostanie wyświetlony. W zależności od wartości warunku logicznego wykona się część objęta kodem if () {... } lub else {... }. Wewnątrz obu bloków umieszczono kod HTML. Każdorazowe przejście między skryptletem i kodem HTML wymaga zamknięcia i otwarcia znaczników <% i %>. 10
11 Wyrażenia Znaczniki XML umożliwiające wartościowanie wyrażenia Wartość konwertowana do łańcucha znaków i włączana do wynikowego kodu HTML lub XML Wprowadzane przez znaczniki <%= %> <%! Calendar today = new GregorianCalendar(); %> <P>Dzisiejsza data to <%= today.get(calendar.day_of_month) %>, <%= today.get(calendar.month) %>, roku <%= today.get(calendar.year) %> </P> Logika prezentacji III (11) Wyrażenia to znaczniki XML umożliwiające wartościowanie wyrażenia i włączenie wyniku wartościowania bezpośrednio do wynikowego kodu HTML lub XML. Wyrażenia są ujęte w znaczniki <%= %>. W przeciwieństwie do deklaracji i skryptletów wyrażenia nie mają kończącego średnika. Wynika to z techniki ich translacji: wyrażenia są translowane bezpośrednio na wywołania metody out.println() umieszczonej w metodzie _jspservice() wynikowego serwletu 11
12 Znaczniki JSP (akcje) Znaczniki XML wywołujące akcje serwera aplikacji Dostępne akcje <jsp:include>: włączenie zewnętrznego kodu <jsp:forward>: przekazanie sterowania <jsp:param>: zdefiniowanie parametru <jsp:plugin>: obsługa apletów Java <jsp:fallback>: gdy klient nie obsługuje apletów i znaczniki do obsługi komponentów JavaBean Logika prezentacji III (12) Znaczniki JSP, zwane też akcjami JSP, to znaczniki XML powodujące uruchomienie akcji wykonywanej przez serwer aplikacji. Dostępne są następujące znaczniki JSP: <jsp:include>: powoduje włączenie do bieżącej strony JSP zawartości innej strony JSP. Technicznie sterowanie jest tymczasowo przekazane do strony wskazanej przez atrybut page, a po zakończeniu przetwarzania wskazanej strony sterowanie powraca do oryginalnej strony. Dzięki temu mechanizmowi zawartość danej strony JSP może być współdzielona przez wiele różnych stron. <jsp:forward>: akcja powoduje natychmiastowe przekazanie sterowania do strony wskazanej w atrybucie page znacznika. Przekierowanie jest transparentne dla klienta HTTP. <jsp:param>: znacznik umożliwia zdefiniowanie parametrów podczas przekazywania sterowania za pomocą znaczników <jsp:include> lub <jsp:forward>. Każdy parametr ma nazwę określoną w atrybucie name i wartość określoną w atrybucie value. <jsp:plugin>: znacznik powoduje wygenerowanie poprawnego osadzenia apletu Java w kodzie HTML. Osadzenie odbywa się poprzez właściwą kombinację znaczników <object> i <embed>, dzięki czemu aplet uruchamia się poprawnie we wszystkich przeglądarkach. <jsp:fallback>: służy do wprowadzenia fragmentu kodu wyświetlanego w przypadku, gdy klient HTTP nie obsługuje apletów Dodatkowo występuje zbiór znaczników do obsługi komponentów JavaBean, zostaną one omówione w trakcie innego wykładu. 12
13 Obiekty predefiniowane Bogaty zestaw predefiniowanych obiektów config: dostęp do parametrów inicjalizacyjnych request: żądanie otrzymane od klienta HTTP response: odpowiedź wysłana klientowi HTTP session: sesja HTTP application: kontekst aplikacji pagecontext: kontekst strony wraz ze zmiennymi out: strumień stanowiący odpowiedź dla klienta HTTP page: serwlet wynikowy dla dokumentu JSP Logika prezentacji III (13) JSP dostarcza wielu predefiniowanych obiektów, które ułatwiają pisanie skryptletów. Obiekty predefiniowane są tworzone i inicjalizowane automatycznie. config: obiekt jest instancją klasy javax.servlet.servletconfig i umożliwia przede wszystkim odczytywanie parametrów inicjalizacyjnych zapisanych w pliku deskryptora instalacji web.xml za pomocą metody config.getinitparameter() request: obiekt jest instancją klasy javax.servlet.http.httpservletrequest i zawiera całe żądanie HTTP otrzymane od klienta, obiekt umożliwia m.in. odczytywanie parametrów przesyłanych do dokumentu JSP lub odczytywanie nagłówków żądania response: obiekt jest instancją klasy javax.servlet.http.httpservletresponse i reprezentuje całą odpowiedź przesyłaną do klienta HTTP w odpowiedzi na otrzymane żądanie, obiekt umożliwia m.in. dodawanie i modyfikację nagłówków HTTP, dodawanie ciasteczek, itp. session: obiekt jest instancją klasy javax.servlet.http.httpsession i reprezentuje sesję HTTP tworzoną automatycznie przy każdym odwołaniu do dokumentu JSP, obiekt umożliwia odczytywanie i zapisywanie zmiennych widocznych w kontekście bieżącej sesji application: obiekt jest instancją klasy javax.servlet.servletcontext i reprezentuje cały kontekst aplikacji internetowej postrzegany przez serwlet wynikowy, odwołania do obiektu application odpowiadają wołaniu ServletConfig.getServletContext() w serwlecie wynikowym pagecontext: obiekt jest instancją klasy javax.servlet.jsp.pagecontext i reprezentuje cały kontekst pojedynczej strony JSP, w tym wszystkie obiekty predefiniowane dostępne na stronie, metody do przekierowywania i włączania innych zasobów aplikacyjnych, oraz metody do odczytywania i zapisywania zmiennych widocznych w zasięgu bieżącej strony 13
14 out: obiekt jest instancją klasy javax.servlet.jsp.jspwriter i reprezentuje strumień wyjściowy będący odpowiedzią wysyłaną do klienta HTTP, obiekt out łączy funkcjonalność klas java.io.printwriter i java.io.bufferedwriter i umożliwia generowanie odpowiedzi zarówno z wykorzystaniem buforowania jak i w sposób bezpośredni page: obiekt reprezentuje serwlet wynikowy dla bieżącej strony JSP (odpowiednik referencji this w języku Java) 14
15 JSP w XML dokumenty JSP Strony JSP nie są poprawnymi dokumentami XML Standard JSP 1.2 wprowadza tzw. dokumenty JSP znacznik <jsp:root xmlns:jsp=adres> skryptlety, deklaracje i wyrażenia posiadają odpowiadające im znaczniki XML <jsp:directive> <jsp:declaration> <jsp:expression> <jsp:scriptlet> <jsp:text> Logika prezentacji III (15) Tradycyjne strony JSP nie są poprawnymi dokumentami XML, ponieważ nie posiadają poprawnie zagnieżdżonych i zamkniętych znaczników. Wynika to w dużej mierze z tego, że większość dokumentów HTML nie spełnia wymagań XML. W wersji JSP 1.2 wprowadzono możliwość definiowania dokumentów JSP, które są poprawnymi dokumentami XML. Każdy dokument JSP zaczyna się od znacznika <jsp:root> identyfikującego plik jako dokument JSP i podającego właściwą przestrzeń nazw. Każdemu elementowi JSP odpowiada właściwy znacznik XML. Standard XML nie przewiduje swobodnego tekstu, stąd wszystkie znaczniki HTML umieszczone na stronie JSP muszą być ograniczone znacznikami <jsp:text>. Dokumenty JSP są dłuższe niż odpowiadające im strony JSP. Początkowo możliwość przygotowywania dokumentów JSP zgodnych ze standardem XML nie budziła istotnego zainteresowania osób projektujących i programujących strony JSP. W ostatnim czasie obserwuje się jednak rosnące zainteresowanie dokumentami JSP. Ma to związek z coraz powszechniejszym wykorzystaniu języka XML w tworzeniu aplikacji internetowych. 15
16 Przykład dokumentu JSP <?xml version="1.0" encoding="utf-8"?> <jsp:root xmlns:jsp=" version="2.0"> <jsp:directive.page contenttype="text/xml;charset=utf-8"/> <jsp:directive.page import="java.util.date"/> <jsp:declaration> Date today = new Date(); </jsp:declaration> <jsp:text><![cdata[ <html><body> <h1>hello World!</h1> Today is : ]]> </jsp:text> <jsp:expression>today</jsp:expression> <jsp:text><![cdata[ </body></html> ]]></jsp:text> </jsp:root> Logika prezentacji III (16) Slajd przedstawia przykładowy dokument JSP. W pierwszym wierszu mieści się tradycyjny nagłówek XML. Drugi wiersz zawiera znacznik <jsp:root> będący jednocześnie korzeniem dokumentu XML i wskazaniem na właściwą przestrzeń nazw. Kolejno umieszczono dwa znaczniki <jsp:directive.page> odpowiadające znacznikowi dyrektywy <%@ page >. Deklaracja zmiennej umieszczona została w znaczniku <jsp:declaration>. Znacznik <jsp:text> zawiera fragment kodu HTML, ponieważ kod ten zawiera znaczniki, które nie powinny być interpretowane przez silnik XML, fragment ten jest dodatkowo otoczony deklaracjami XML <![CDATA[ ]]>. Wreszcie wyrażenie (określenie wartości zmiennej) jest ujęte w znaczniki <jsp:expression>. 16
![[cdata[ <html><body> <h1>hello World!</h1> Today is : ]]> </jsp:text> <jsp:expression>today</jsp:expression> <jsp:text><!](/docs-images/43/11965139/images/page_16.jpg "[cdata[ </body></html> ]]></jsp:text> </jsp:root> Logika prezentacji III (16) Slajd przedstawia przykładowy dokument JSP. W pierwszym wierszu mieści się tradycyjny nagłówek XML.")
17 Obsługa wyjątków Strona obsługująca wyjątki wskazywana przez dyrektywę page errorpage="errorhandler.jsp" %> musi zawierać dyrektywę page iserrorpage="true" %> najczęściej importuje zawartość pakietu java.io page import="java.io.*" %> Dostęp do wyjątku przez obiekt exception Specjalny wyjątek JspException Logika prezentacji III (17) Poza tradycyjną obsługą wyjątków wewnątrz skryptletów za pomocą bloków try {} catch () technologia JSP umożliwia osobom programującym definiowanie specjalnych stron obsługi wyjątków. Strona JSP będąca stroną obsługi wyjątku musi posiadać w dyrektywie <%@ page %> atrybut iserrorpage ustawiony na wartość true. Dana strona JSP wskazuje na swoją stronę obsługi wyjątku przez atrybut errorpage dyrektywy <%@ page %>. Najczęściej programista chce mieć dostęp do szczegółów zgłoszonego wyjątku, taką możliwość oferuje predefiniowany obiekt exception będący instancją klasy java.lang.throwable i oferujący metody do pobierania szczegółowych informacji o błędach (np. exception.printstacktrace() lub exception.tostring()). Wykorzystanie obiektu exception najczęściej wiąże się z koniecznością zaimportowania zawartości pakietu java.io.* (np. klas StringWriter i PrintWriter), które są niezbędne m.in. do zapisania wyjątku w pliku dziennika. JSP oferuje również mechanizm zgłaszania własnych wyjątków z komunikatami przyjaznymi dla użytkownika. Zajmuje się tym specjalna klasa JspException będąca podklasą klasy java.lang.exception. 17
18 Wywołanie strony JSP z serwletu Wywołanie strony JSP z serwletu pobranie kontekstu serwletu pobranie zarządcy żądań przekierowanie przez include() lub forward() Przekazanie danych z serwletu do strony JSP umieszczenie parametrów w adresie URL wykorzystanie obiektu request Logika prezentacji III (18) Aby wywołać stronę z serwletu należy wykonać następujące kroki: 1. Pobrać kontekst serwletu: ServletContext ctx = this.getservletcontext(); 2. Pobrać zarządcę żądań: RequestDispatcher dispatcher = ctx.getrequestdispatcher("/somepage.jsp"); 3. Przekierować żądanie HTTP: dispatcher.forward(request,response); Przekierowanie może mieć charakter trwały (metoda forward(), sterowanie pozostaje w stronie JSP) lub tymczasowy (metoda include(), po wykonaniu strony JSP sterowanie wraca do wołającego serwletu). W obu przypadkach należy do strony JSP przekazać obiekty request i response reprezentujące, odpowiednio, oryginalne żądanie HTTP otrzymane od klienta i odpowiedź przesyłaną klientowi. Dodatkowe dane mogą być przekazane do strony JSP poprzez umieszczenie parametrów bezpośrednio w adresie URL, do którego następuje przekierowanie (np. RequestDispatcher dispatcher = ctx.getrequestdispatcher("/somepage.jsp?country=poland&city=poznan"); ) albo poprzez ustawienie wartości atrybutów obiektu request za pomocą metod setattribute() i getattribute(). 18
19 Wywołanie strony JSP z serwletu - przykład simpleservlet.java ServletContext ctx = this.getservletcontext(); RequestDispatcher dispatcher = ctx.getrequestdispatcher("/simplepage.jsp"); request.setattribute("name","james Bond"); dispatcher.forward(request,response); simplepage.jsp <%@page contenttype="text/html"%> <html> <body> <h1>jsp Page</h1> Hello <%= request.getattribute("name") %>! </body> </html> Logika prezentacji III (19) Slajd przedstawia fragment kodu serwletu simpleservlet.java wołającego stronę simplepage.jsp. W pierwszym kroku następuje pobranie kontekstu serwletu, następnie na podstawie kontekstu zostaje pobrany zarządca żądań związany z podanym adresem URL. W kolejnym kroku obiekt request zostaje zmodyfikowany poprzez dopisanie dodatkowego (a zatem nie pochodzącego od klienta HTTP) atrybutu o nazwie "name" i wartości "James Bond". W ostatnim kroku sterowanie zostaje przekazane do strony simplepage.jsp. Ponieważ metodą przekazania sterowania jest forward(), a zatem po zakończeniu wykonywania wskazanej strony JSP sterowanie nie powróci do wołającego serwletu. Warto napomknąć, że całe przekierowanie jest całkowicie transparentne dla klienta HTTP, który nie jest świadomy, że jego żądanie nie jest teraz obsługiwane przez oryginalny zasób (serwlet), ale przez stronę JSP. W praktyce oznacza to, że jeśli klientem HTTP jest przeglądarka internetowa, to po stronie klienta będzie widać wciąż oryginalny adres URL, natomiast w przeglądarce zostanie wyświetlony kod HTML wygenerowany przez stronę JSP. Drugi listing pokazuje kod strony JSP. Wartość atrybutu dodanego przez serwlet zostaje odczytana za pomocą metody getattribute(). 19
20 Język wyrażeń EL - wprowadzenie Niewygodna składnia wyrażeń JSP <tag attribute="<%= request.getattribute("name") %>"> Język wyrażeń (JSP Expression Language, JSP EL) wprowadzony w JSP 2.0 uproszczenie kodu: <tag attribute="${name}"> opcjonalność: <%@ page iselignored="true" %> dodatkowe obiekty predefiniowane zmienne: tablice, mapy, listy, własności ewaluacja wyrażeń, warunków logicznych Logika prezentacji III (20) Technologia JSP była wielokrotnie krytykowana ze względu na nieprzejrzystość kodu i kłopoty związane z łączeniem wyrażeń JSP z tradycyjnymi znacznikami. Przykładowo, utworzenie znacznika z atrybutem odczytanym przez wyrażenie JSP z obiektu request może mieć postać: <tag attribute="<%= request.getattribute("name") %>">. W wersji 2.0 standardu JSP wprowadzono język wyrażeń (ang. Expression Languagae, JSP EL), który stanowi bardzo istotne usprawnienie technologii JSP. JSP EL umożliwia bardzo daleko idące uproszczenie kodu poprzez spójną i prostą notację. Powyższy znacznik przy wykorzystaniu JSP EL przyjmuje postać <tag attribute="${name}">. Ponieważ składnia ${} nie była zarezerwowana dla języka wyrażeń w wersjach JSP 1.2 i wcześniejszych, JSP EL nie jest kompatybilny w dół. Stąd, aplikacje J2EE w wersji 1.3 domyślnie mają wyłączoną obsługę języka wyrażeń, natomiast aplikacje przygotowane na platformie J2EE 1.4 mają obsługę JSP EL włączoną. Interpretacja JSP EL może być włączana i wyłączana dla indywidualnych stron za pomocą dyrektywy <%@ page %> przez atrybut iselignored (przyjmuje wartości true i false). JSP EL oferuje wiele dodatkowych obiektów predefiniowanych, które ułatwiają tworzenie stron JSP (m.in. obsługa parametrów żądania, ciasteczek, czy nagłówków). JSP EL umożliwia definiowanie i wykorzystywanie zmiennych będących nie tylko prostymi typami, ale także tablicami, mapami, listami, czy własnościami innych obiektów. Co istotne, obsługa prostych i złożonych zmiennych odbywa się dokładnie w ten sam sposób za pomocą uproszczonej notacji. Wreszcie JSP EL oferuje możliwość ewaluacji wyrażeń arytmetycznych i warunków logicznych. 20
21 JSP EL - wyrażenia Wyrażenia JSP EL mogą się znaleźć: w statycznym tekście w atrybucie znacznika standardowego lub znacznika zdefiniowanego przez użytkownika Wyrażenia w notacji ${zmienna.pole} Automatyczna konwersja typu wynikowego wyrażenia do oczekiwanego typu Logika prezentacji III (21) Wyrażenia JSP EL mogą się znaleźć bezpośrednio w statycznym tekście lub jako wartości atrybutów znaczników, zarówno standardowych, jak i znaczników pochodzących z bibliotek znaczników i znaczników definiowanych przez użytkownika. Najczęściej wartość wyrażenia JSP EL jest zwracana jako łańcuch znaków. Wyrażenia JSP EL przyjmują postać ${zmienna.pole} (poza wyrażeniami arytmetycznymi i logicznymi). Ewaluacja wyrażenia ${produkt.cena} przebiega na podstawie zachowania metody PageContext.findAttribute() i polega na przeszukaniu zasięgów page, request, session i application w poszukiwaniu obiektu o nazwie "produkt" i cesze "cena". Wyrażenie ${produkt.cena} jest traktowane przez JSP EL w taki sam sposób jak wyrażenie ${produkt["cena"]} i obie notacje są zunifikowane. W zależności od faktycznego typu obiektu "produkt" wynik ewaluacji może zwrócić: jeśli "produkt" jest typu java.util.map, to ${produkt.cena} zwraca produkt.get("cena") lub null jeśli!produkt.containskey("cena") jeśli "produkt" jest typu java.util.list lub Array, to ${produkt.cena} zwraca produkt.get((int)cena) lub null (np. jeśli metoda get zwróci wyjątek IndexOutOfBoundsException) jeśli "produkt" jest komponentem JavaBean, to ${produkt.cena} zwraca produkt.getcena() lub null (jeśli komponent zwróci wyjątek) Wyrażenia JSP EL są ewaluowane od lewej strony do prawej strony, typ wynikowy jest automatycznie konwertowany do typu oczekiwanego. 21
22 JSP EL obiekty predefiniowane Dodatkowe obiekty predefiniowane: pagecontext: pełen kontekst strony JSP param: wartość parametru paramvalues: tablica wartości parametru header: wartość nagłówka HTTP headervalues: tablica wartości nagłówka HTTP cookie: wartość ciasteczka initparam: wartość parametru inicjalizacyjnego pagescope, requestscope, sessionscope, applicationscope Logika prezentacji III (22) Język wyrażeń JSP EL oferuje, poza standardowymi obiektami predefiniowanymi JSP, następujące obiekty predefiniowane: pagecontext: kontekst strony JSP zawierający m.in. obiekty takie jak ServletContext, session, request, response param: wartość parametru o podanej nazwie, np. ${param.city} zwraca wartość parametru o nazwie "city" paramvalues: tablica wartości parametru o podanej nazwie, analogicznie do obiektu param header: wartość nagłówka HTTP o podanej nazwie, np. ${header.user-agent} zwraca opis klienta HTTP headervalues: tablica wartości nagłówka HTTP o podanej nazwie, analogicznie do obiektu header cookie: wartość ciasteczka o podanej nazwie initparam: wartość parametru inicjalizacyjnego zapisanego w pliku deskryptora aplikacji webowej web.xml obiekty reprezentujące różne zasięgi widzialności zmiennych i komponentów JavaBean: zasięg strony, żądania, sesji i aplikacji 22
23 JSP EL literały i operatory Literały logiczne: true i false liczby całkowite i zmiennoprzecinkowe łańcuchy znaków Operatory arytmetyczne: + - * / % mod div logiczne: and or not &&! porównania: ==!= => > <= < lt gt le ge eq ne empty, warunkowy A? B : C Logika prezentacji III (23) Język wyrażeń JSP EL umożliwia wykorzystanie literałów logicznych, literałów reprezentujących liczby całkowite i zmiennoprzecinkowe (identycznie jak w języku Java), łańcuchów znaków (podobnie jak w języku Java, literały mogą być otoczone cudzysłowami lub apostrofami). Język wyrażeń JSP EL wykorzystuje typowe operatory arytmetyczne, logiczne (jako słowa kluczowe i symbole) oraz operatory porównania (jako słowa kluczowe i symbole). Dodatkowo, JSP EL definiuje operator empty służący do sprawdzenia, czy wartością zmiennej nie jest wartość pusta null. Możliwe jest także wykorzystanie operatora warunkowego A? B : C, którego wynik (B lub C) zależy od logicznej ewaluacji A. 23
24 JSP EL - przykład simpleservlet.java ServletContext ctx = this.getservletcontext(); RequestDispatcher dispatcher = ctx.getrequestdispatcher("/simplepage.jsp?code=007"); request.setattribute("name","james Bond"); dispatcher.forward(request,response); simplepage.jsp <%@page contenttype="text/html"%> <html> <body> Hello ${name}! Your browser is ${header["user-agent"]}. Your secret code is ${param.code}. </body> </html> Logika prezentacji III (24) Slajd przedstawia analogiczny przykład wołania strony JSP z serwletu. W przykładzie strona JSP wykorzystuje język wyrażeń JSP EL do odczytania wartości atrybutu przekazanego w obiekcie request. Atrybut ten jest widoczny w zasięgu widoczności żądania, ale ewaluacja wyrażenia ${name} automatycznie przeszukuje wszystkie zasięgi, od najwęższego (pagescope) do najszerszego (applicationscope). Przykład demonstruje także sposób wykorzystania JSP EL do odczytania wartości parametru HTTP oraz odczytania wartości parametru przesłanego w adresie URL. 24
25 Technologie szablonów dla serwletów Java Służą do generowania dokumentów tekstowych na podstawie wcześniej przygotowanych szablonów Najczęściej stosowane w serwletach jako alternatywa dla JSP powstały, gdy JSP było technologią niedojrzałą Zalety: pełna separacja kodu HTML i Java czytelny podział zadań między twórców aplikacji duża czytelność kodu Logika prezentacji III (25) Technologie szablonów służą do generowania wszelkiego rodzaju dokumentów tekstowych z wcześniej przygotowanych szablonów. Najczęściej stosuje się je w serwletach do generowania dokumentów HTML, ale można je stosować również do generowania dokumentów XML, RTF, WML, wiadomości , sms, kodów źródłowych programów lub plików konfiguracyjnych. Technologie szablonów w połączeniu z serwletami Java stanowią ważną alternatywę dla JSP w zakresie implementacji warstwy prezentacji na platformie Java EE. Technologie szablonów pojawiły się w odpowiedzi na wady pierwszej odsłony technologii JavaServer Pages (JSP). Podstawową zaletą stosowania szablonów jest możliwość pełnego odseparowania kodu Java zawierającego logikę biznesową i logikę prezentacji od kodu HTML definiującego ogólny wygląd strony WWW. Umożliwia to czytelny podział zadań między twórców aplikacji odpowiedzialnych za logikę aplikacji i jej stronę graficzną, a ponadto prowadzi do czytelnego kodu aplikacji. Należy zwrócić uwagę, że mimo iż separacja kodu Java i znaczników opisujących wygląd strony była również celem JSP, to w początkach swego istnienia technologia JSP tej separacji w pełni nie umożliwiała. Dopiero wprowadzenie do technologii możliwości definiowania własnych znaczników i pojawienie się standardowej biblioteki znaczników JSTL, umożliwiło implementację złożonej logiki prezentacji w JSP bez konieczności zagnieżdżania w stronach fragmentów kodu Java. Obecnie JSP jest już wolne od większości wad, które spowodowały powstanie technologii szablonów. JSP ma status oficjalnej i podstawowej technologii do implementacji warstwy prezentacji na platformie Java EE, a technologie szablonów są używane przez twórców aplikacji, którym składnia JSP po prostu nie odpowiada. 25
26 Zasada działania technologii szablonów Szablon <HTML>... Witaj ${imie}!... </HTML> Klasa Java {... ctx.put( "imie","marek");... } Silnik szablonów Dokument wynikowy <HTML>... Witaj Marek!... </HTML> Logika prezentacji III (26) Technologie szablonów są dostępne w postaci tzw. silników szablonów (ang. template engine). Silniki szablonów są implementowane w postaci bibliotek klas Java i mogą być wykorzystane zarówno z poziomu serwletów jak i innych rodzajów aplikacji Java. Aplikacja składa się z klas Java realizujących logikę biznesową i przygotowujących dane do prezentacji na stronach WWW oraz szablonów opisujących wygląd poszczególnych stron. Zadaniem silnika szablonów jest połączenie szablonu z udostępnionymi przez kod Java danymi. Dane wstawiane są do szablonu w miejscach wskazanych za pomocą konstrukcji języka szablonów. Wynikiem pracy silnika szablonów jest kompletny dokument, który może zostać zaprezentowany użytkownikowi. 26
27 Przegląd technologii szablonów Podstawowe technologie szablonów to: Velocity FreeMarker WebMacro Wszystkie trzy rozwijane jako Open Source Liderami są Velocity i FreeMarker Zaletą Velocity jest prostota Zaletą FreeMarker jest elastyczność Logika prezentacji III (27) Podstawowe technologie szablonów dla serwletów Java to: Velocity ( rozwijana w ramach Apache Jakarta Project; FreeMarker ( rozwijana przez Visigoth Software Society; WebMacro ( rozwijana przez grupę Justina Wellsa. Wszystkie trzy wymienione technologie szablonów dla serwletów Java rozwijane są na zasadach open source. Liderami jeśli chodzi o popularność i wsparcie ze strony narzędzi i szkieletów aplikacji są Velocity i FreeMarker. Zaletą Velocity jest prostota, a FreeMarker elastyczność. 27
28 1 Velocity Przykład (1/2) public class VelServlet extends VelocityServlet { serwlet protected Template handlerequest (..., Context ctx ) throws Exception { String s1 = "Dariusz"; String s2 = "Marek"; String tytul = "Lista imion"; ctx.put("tytul", tytul); Vector listaimion = new Vector(); listaimion.addelement(s1); listaimion.addelement(s2); ctx.put("lista", listaimion); Template t = null; try { t=gettemplate("lista_imion.vm"); } catch (Exception e) {} return t; } } Logika prezentacji III (28) Ten i kolejny slajd przedstawiają przykład prostej aplikacji wykorzystującej najpopularniejszą z technologii szablonów Velocity. Niniejszy slajd przedstawia kod serwletu, na kolejnym pokazany będzie kod wykorzystywanego przez niego szablonu i efekt działania serwletu widziany w przeglądarce. Znaczenie poszczególnych fragmentów jest następujące: 1. Serwlet tworzony jest jako klasa dziedzicząca z klasy bibliotecznej Velocity o nazwie VelocityServlet 2. Osoba programująca nie implementuje metody doget(), gdyż wzorcowa klasa VelocityServlet, dostarcza jej odpowiednią implementację. Zadaniem osoby programującej jest implementacja metody handlerequest(), która jest wywoływana z doget() i ma za zadanie przygotowanie danych do zagnieżdżenia w szablonie i wskazanie szablonu 3. Dane do zagnieżdżenia w szablonie są pod wybraną nazwą rejestrowane w obiekcie kontekstu Velocity. Można powiedzieć, że kontekst stanowi nośnik danych między kodem Java a szablonem. W tym wypadku w kontekście umieszczany jest tytuł strony 4. W kontekście umieszczona jest kolekcja imion 5. Szablon jest wskazywany za pomocą metody gettemplate(). Szablony w Velocity są zwyczajowo składowane w pliku z rozszerzeniem *.vm. Lokalizacja, z której będą pobierane szablony, zależy od konfiguracji silnika Velocity 28
29 Velocity Przykład (2/2) <html><head><title> Lista imion w Velocity </title></head> <body> <h2>$tytul</h2> <table border="1"> <tr> <th>lp.</th><th>imię</th> </tr> #foreach ($imie in $lista) <tr> <td>$velocitycount</td> <td>$imie</td> </tr> #end </table> </body></html> szablon wynik działania serwletu Logika prezentacji III (29) Niniejszy slajd prezentuje przykładowy szablon, wykorzystywany przez serwlet przedstawiony na poprzednim slajdzie oraz końcowy efekt działania serwletu, zaobserwowany w przeglądarce. Szablon ma postać dokumentu HTML z zagnieżdżonymi referencjami i dyrektywami języka szablonów Velocity. Znaczenie poszczególnych fragmentów kodu jest następujące: 1. Referencja wskazująca miejsce w szablonie, w którym ma być umieszczony tekst zarejestrowany w kontekście pod nazwą "tytul". 2. Pętla przeglądająca kolekcję imion dostępną w kontekście pod nazwą "lista". Znaczniki zawarte w ciele pętli będą powtórzone w wynikowym dokumencie tyle razy, ile będzie przebiegów pętli. W każdym przebiegu pętli kolejny element kolekcji jest przypisywany do zmiennej "imie" 3. Referencje wskazujące miejsca w szablonie, w których mają być umieszczone: wartość wewnętrznego licznika pętli ("velocitycount") i bieżąca wartość zmiennej "imie". 29
30 WebMacro Szkielet tworzenia serwletów pełna separacja kodu programu i kodu wynikowego (HTML, XML, txt) wykorzystanie szablonów wymuszenie architektury MVC mechanizm introspekcji Logika prezentacji III (30) WebMacro to technologia szkieletowa tworzenia serwletów. Podstawowe cechy tej technologii to przede wszystkim całkowita separacja kodu serwletu od kodu wynikowego. Narzędziem zapewniającym separację są szablony przygotowywane za pomocą prostego języka skryptowego. Serwlet jest odpowiedzialny za utworzenie kontekstu i przygotowanie danych do prezentacji oraz umieszczenie danych w kontekście. Danymi mogą być zarówno zmienne typów bazowych i proste obiekty Java, jak i struktury złożone, np. kolekcje. W kolejnym kroku serwlet ładuje przygotowany wcześniej szablon, definiujący wygląd kodu wynikowego. Kodem wynikowym może być kod HTML, XML, czysty tekst, a nawet kod źródłowy (WebMacro z powodzeniem wykorzystuje się jako preprocesor kodu źródłowego). Prosty język skryptowy umożliwia umieszczenie danych pobranych z kontekstu we właściwych fragmentach szablonu. Język skryptowy zapewnia podstawowe konstrukcje, takie jak przypisania, instrukcje warunkowe czy iteracje po zawartości kolekcji. Ostatni etap to utworzenie kodu wynikowego na podstawie szablonu i dostępnych danych. Taka architektura zapewnia pełną separację warstw odpowiedzialnych za kontroler i model od warstwy prezentacji, a co za tym idzie, w naturalny sposób wymusza wzorzec projektowy Model-View-Controller (MVC). Łączenie zmiennych z szablonu z obiektami języka Java odbywa się poprzez introspekcję, której zasady przypominają zasady introspekcji w języku wyrażeń JSP EL. 30
31 WebMacro przykład WMServlet.java WebMacro wm = new WebMacro(); 1 FastWriter out = wm.getfastwriter(); 2 Context ctx = wm.getcontext(); ctx.put("sqlquery","select * FROM products"); Result[] results =... // zapytanie do bazy danych 3 ctx.put("sqlresult",results); Template tmpl = wm.gettemplate("search.view"); 4 tmpl.write(out,ctx); out.flush(); search.view <h1>here are the results for $query:</h1> <table> #foreach $result in $results { <tr><td>$result.number</td> <td><a href="$result.link">$result.name</a></td></tr> } </table> Logika prezentacji III (31) Slajd przedstawia przykładową prostą aplikację WebMacro. Serwlet WMServlet.java tworzy nowy obiekt WebMacro i obiekt FastWriter reprezentujący strumień wyjściowy (1). Następnie pobierany jest kontekst (2). W kroku (3) w kontekście umieszczane są różne dane. Może to być prosty łańcuch znaków zawierający treść polecenia SQL (dana "SQLQuery"), lub kolekcja obiektów zawierająca wynik zapytania (dana "SQLResult"). Ostatni etap pracy serwletu (4) to załadowanie szablonu z pliku zewnętrznego i wywołanie metody write() z przekazaniem kontekstu (i znajdujących się w kontekście danych) oraz strumienia wyjściowego. Ostatnia linia jest obowiązkowa i powoduje wyczyszczenie bufora i przesłanie wyniku do klienta HTTP. Szablon search.view zawiera praktycznie czysty kod HTML z kilkoma prostymi konstrukcjami. Instrukcja #foreach powoduje iterację po wszystkich elementach podanej kolekcji. W każdej iteracji do zmiennej $result przypisywany jest kolejny obiekt z kolekcji $results, której zawartość mieści się w kontekście. 31
32 FreeMarker Technologia bardzo podobna do WebMacro i Velocity biblioteka Java do tworzenia tekstowych plików wynikowych (HTML, XML, RTF, kod źródłowy, itp.) Cechy uniwersalność zaawansowane szablony wsparcie dla technologii webowych internacjonalizacja i lokalizacja przetwarzanie XML Logika prezentacji III (32) FreeMarker to technologia szablonów bardzo podobna do WebMacro i Velocity. FreeMarker nie jest osobnym narzędziem, jest to biblioteka języka Java umożliwiające tworzenie tekstowych plików wynikowych o dowolnym formacie (HTML, XML, RTF, txt, kod źródłowy języka programowania). FreeMarker nie jest ograniczony tylko do środowiska serwletów i może być wykorzystywany w dowolnej aplikacji języka Java. FreeMarker jest narzędziem uniwersalnym, może być wykorzystywany w wielu typach aplikacji, może generować wiele typów plików wynikowych, wreszcie szablony mogą być ładowane z wielu lokalizacji (plik lokalny, plik zdalny, baza danych). FreeMarker oferuje zaawansowany mechanizm tworzenia szablonów i rozbudowany język skryptowy obejmujący dyrektywy, zmienne, wyrażenia, makra, przestrzenie nazw, instrukcje iteracji i instrukcje warunkowe. FreeMarker posiada wbudowane mechanizmy obsługi typowych zadań związanych z aplikacjami internetowymi: obsługa znaków niestandardowych w HTML, wsparcie architektury MVC, obsługa bibliotek znaczników JSP. Aplikacje przygotowane w FreeMarker poddają się łatwo internacjonalizacji i lokalizacji (formatowanie dat i liczb). FreeMarker posiada specjalny zestaw znaczników umożliwiający zaawansowane operacje na danych źródłowych przechowywanych w plikach XML. 32
33 FreeMarker przykład szablonu <html> <body> <#-- komentarz FreeMarker --> <h1>tutaj ${interpolacja}</h1> <b>lista miast</b> <ul> <#list cities as city> 3 <li>${city.name}: population #{city.population; m1} </#list> </ul> </body> </html> Logika prezentacji III (33) Slajd przedstawia przykład prostego szablonu FreeMarker. Dodatkowe znaczniki mają postać <#znacznik> </#znacznik>. Komentarz umieszczony jest w znacznikach <#-- --> (1). Interpolacja to ewaluacja wartości wyrażenia, przykład zastosowania interpolacji (czyli znalezienia i przekazania do szablonu wartości zmiennej interpolacja. Przykład interpolacji w kroku (2). FreeMarker umożliwia także łatwą nawigację po kolekcji za pomocą znaczników <#list></#list> (3). W przeciwieństwie do zwyczajnej interpolacji (oznaczonej przez ${}) interpolacja numeryczna (oznaczona przez #{}) umożliwia podanie formatu danych źródłowych (4). Poza elementami przedstawionymi na slajdzie FreeMarker oferuje także zestaw funkcji do operowania na liczbach i łańcuchach znaków, zestaw operatorów (w tym operator przypisania <#assign>) 33
34 Materiały dodatkowe JSP, Velocity, WebMacro, FreeMarker, Logika prezentacji III (34) 34
mgr inż. Michał Paluch
Komunikacja w Internecie Użytkownik klika w odpowiednie łącze. Przeglądarka formatuje żądanie i wysyła Serwer odnajduje zasób, formatuje odpowiedź i przesyła do przeglądarki. Protokół HTTP Zadania klienta
Programowanie w Sieci Internet JSP ciąg dalszy. Kraków, 9 stycznia 2015 r. mgr Piotr Rytko Wydział Matematyki i Informatyki
Programowanie w Sieci Internet JSP ciąg dalszy Kraków, 9 stycznia 2015 r. mgr Piotr Rytko Wydział Matematyki i Informatyki Co dziś będziemy robić JSP tags, Używanie tagów, Custom tags, JSP objests, Obiekty
Wstęp Budowa Serwlety JSP Podsumowanie. Tomcat. Kotwasiński. 1 grudnia 2008
Adam 1 grudnia 2008 Wstęp Opis Historia Apache kontener serwletów rozwijany w ramach projektu Apache jeden z bardziej popularnych kontenerów Web open source, Apache Software License rozwijany przez ASF
Serwery aplikacji. dr Radosław Matusik. radmat
www.math.uni.lodz.pl/ radmat EL - Expression Language Załóżmy, że mamy klasę Pracownik, której atrybutem jest PESEL. Załóżmy dalej, że w atrybucie sesji zalogowany przechowujemy obiekt aktualnie zalogowanego
Serwery aplikacji. dr Radosław Matusik. radmat
www.math.uni.lodz.pl/ radmat Ćwiczenie 1 Proszę napisać aplikację wykorzystującą serwlety i bazy danych, która umożliwi wyszukiwanie tytułów książek po nazwisku autora oraz autorów po tytule książki. Ćwiczenie
Java wybrane technologie spotkanie nr 5. Java Server Pages
Java wybrane technologie spotkanie nr 5 Java Server Pages 1 Składnia dowolny HTML (template) 2
1 Wprowadzenie do J2EE
Wprowadzenie do J2EE 1 Plan prezentacji 2 Wprowadzenie do Java 2 Enterprise Edition Aplikacje J2EE Serwer aplikacji J2EE Główne cele V Szkoły PLOUG - nowe podejścia do konstrukcji aplikacji J2EE Java 2
pawel.rajba@gmail.com, http://kursy24.eu/
pawel.rajba@gmail.com, http://kursy24.eu/ Servlets Charakterystyka Główne metody Obiekty request i response JSP Dyrektywy Elementy skryptowe Elementy akcji Generowanie treści Obiekty niejawne Obiekty request
Wybrane działy Informatyki Stosowanej
Wybrane działy Informatyki Stosowanej JSP - Java Server Pages dr hab. inż. Andrzej Czerepicki a.czerepicki@wt.pw.edu.pl http://www2.wt.pw.edu.pl/~a.czerepicki 2019 Aplikacje i skrypty WWW klasyfikacja
Aplikacje WWW - laboratorium
Aplikacje WWW - laboratorium JavaServer Pages Celem ćwiczenia jest zbudowanie kilku prostych stron internetowych z użyciem technologii JSP. Podczas ćwiczenia wykorzystany zostanie algorytm sortowania bąbelkowego
Aplikacje Internetowe, Servlety, JSP i JDBC
Aplikacje Internetowe, Servlety, JSP i JDBC Opis Java 2 Enterprise Edition (JEE) jest potężną platformą do tworzenia aplikacji webowych. PLatforma JEE oferuje wszystkie zalety tworzenia w Javie plus wszechstronny
Materiały oryginalne: ZAWWW-2st1.2-l11.tresc-1.0kolor.pdf. Materiały poprawione
Materiały oryginalne: ZAWWW-2st1.2-l11.tresc-1.0kolor.pdf Materiały poprawione Rozwiązanie zadania w NetBeans IDE 7.4: Jarosław Ksybek, Adam Miazio Celem ćwiczenia jest przygotowanie prostej aplikacji
Aplikacje internetowe i rozproszone - laboratorium
Aplikacje internetowe i rozproszone - laboratorium Enterprise JavaBeans (EJB) Celem tego zestawu ćwiczeń jest zapoznanie z technologią EJB w wersji 3.0, a w szczególności: implementacja komponentów sesyjnych,
Serwlety i JSP na platformie Java EE. Damian Makarow
Serwlety i JSP na platformie Java EE Damian Makarow Przebieg prezentacji Serwlety JSP Serwlety a aplikacje Java EE Sesje Ciasteczka Cykl życia Znaczniki Scope JSTL Serwlety+JSP Serwlety i JSP na platformie
Programowanie Multimediów. Programowanie Multimediów JAVA. wprowadzenie do programowania (3/3) [1]
![Programowanie Multimediów. Programowanie Multimediów JAVA. wprowadzenie do programowania (3/3) [1]](/thumbs/63/50009339.jpg "Programowanie Multimediów. Programowanie Multimediów JAVA. wprowadzenie do programowania (3/3) [1]")
JAVA wprowadzenie do programowania (3/3) [1] Czym jest aplikacja Java Web Start? Aplikacje JAWS są formą pośrednią pomiędzy apletami a aplikacjami Javy. Nie wymagają do pracy przeglądarki WWW, jednak mogą
Narzędzia i aplikacje Java EE. Usługi sieciowe Paweł Czarnul pczarnul@eti.pg.gda.pl
Narzędzia i aplikacje Java EE Usługi sieciowe Paweł Czarnul pczarnul@eti.pg.gda.pl Niniejsze opracowanie wprowadza w technologię usług sieciowych i implementację usługi na platformie Java EE (JAX-WS) z
Aplikacje WWW - laboratorium
Aplikacje WWW - laboratorium Serwlety Celem ćwiczenia jest przygotowanie kilku prostych serwletów ilustrujących możliwości tej technologii. Poszczególne ćwiczenia prezentują sposób przygotowania środowiska,
media Blitz wydajne sytemy szablonów
Blitz wydajne sytemy szablonów Dlaczego stosować szablony? MVC Kontroler Model Widok Co to jest Blitz? Rozszerzenie PHP stworzone przez Alexey A. Rybak a. Regularnie rozwijany od 2005 roku. Szybki i lekki
1. Pierwszy program. Kompilator ignoruje komentarze; zadaniem komentarza jest bowiem wyjaśnienie programu człowiekowi.
1. Pierwszy program // mój pierwszy program w C++ #include using namespace std; cout
Wykład dla studentów Informatyki Stosowanej UJ 2012/2013
e-biznes Wykład dla studentów Informatyki Stosowanej UJ 2012/2013 Michał Cieśla pok. 440a, email: michal.ciesla@uj.edu.pl konsultacje: środy 10-12 http://users.uj.edu.pl/~ciesla/ 1 Literatura B. Burke,
Podstawy programowania skrót z wykładów:
Podstawy programowania skrót z wykładów: // komentarz jednowierszowy. /* */ komentarz wielowierszowy. # include dyrektywa preprocesora, załączająca biblioteki (pliki nagłówkowe). using namespace
Zaawansowane aplikacje internetowe - laboratorium Web Services (część 1).
Zaawansowane aplikacje internetowe - laboratorium Web Services (część 1). Celem ćwiczenia jest przygotowanie prostej aplikacji internetowej wykorzystującej technologię usług sieciowych (ang. Web Services).
Programowanie obiektowe
Programowanie obiektowe Laboratorium 1. Wstęp do programowania w języku Java. Narzędzia 1. Aby móc tworzyć programy w języku Java, potrzebny jest zestaw narzędzi Java Development Kit, który można ściągnąć
PLAN WYNIKOWY PROGRAMOWANIE APLIKACJI INTERNETOWYCH. KL III TI 4 godziny tygodniowo (4x30 tygodni =120 godzin ),
PLAN WYNIKOWY PROGRAMOWANIE APLIKACJI INTERNETOWYCH KL III TI 4 godziny tygodniowo (4x30 tygodni =120 godzin ), Program 351203 Opracowanie: Grzegorz Majda Tematyka zajęć 1. Wprowadzenie do aplikacji internetowych
prepared by: Programowanie WWW Servlety
Programowanie WWW Servlety Przypomnienie problemu Aplikacja do liczenia kredytów Klasa Kredyt Formatka do wprowadzania danych (czysty HTML) Skrypt liczący ratę (JSP wykorzystujące klasę Kredyt) Klasa Kredyt
Wzorce prezentacji internetowych
Wzorce prezentacji internetowych 1. Model kontrolera widoku (Model View Controller). 2. Kontroler strony (Page Controller). 3. Kontroler fasady (Front Controller). 4. Szablon widoku (Template View). 5.
Enterprise JavaBeans (EJB)
Enterprise JavaBeans (EJB) Celem tego zestawu ćwiczeń jest zapoznanie z sesyjnymi komponentami Enterprise JavaBeans. Zilustrowane będą różnice między komponentami stanowymi i bezstanowymi. Pokazane będzie
Smarty PHP. Leksykon kieszonkowy
IDZ DO PRZYK ADOWY ROZDZIA SPIS TREœCI KATALOG KSI EK KATALOG ONLINE ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG Smarty PHP. Leksykon kieszonkowy Autor: Daniel Bargie³ ISBN: 83-246-0676-9 Format: B6, stron: 112 TWÓJ KOSZYK
1 90 min. Aplikacje WWW Harmonogram spotkań, semestr zimowy (studia stacjonarne)
1 90 min. Aplikacje WWW Harmonogram ń, semestr zimowy -2017 (studia stacjonarne) 6 października Wprowadzenie do aplikacji WWW Rys historyczny Składniki architektury WWW o klient HTTP o serwer HTTP o protokół
Plan. Stan sesji (1/2) Stan sesji (2/2) Stan sesji Tworzenie przycisku Integracja prostego formularza z raportem Tworzenie formularza z raportem
5 Integracja stron aplikacji, tworzenie zintegrowanych formularzy i raportów Plan Stan sesji Tworzenie przycisku Integracja prostego formularza z raportem Tworzenie formularza z raportem 2 Stan sesji (1/2)
TOPIT Załącznik nr 3 Programowanie aplikacji internetowych
Szkolenie przeznaczone jest dla osób chcących poszerzyć swoje umiejętności o tworzenie rozwiązań internetowych w PHP. Zajęcia zostały przygotowane w taki sposób, aby po ich ukończeniu można było rozpocząć
Laboratorium 7 Blog: dodawanie i edycja wpisów
Laboratorium 7 Blog: dodawanie i edycja wpisów Dodawanie nowych wpisów Tworzenie formularza Za obsługę formularzy odpowiada klasa Zend_Form. Dla każdego formularza w projekcie tworzymy klasę dziedziczącą
PLAN WYNIKOWY PROGRAMOWANIE APLIKACJI INTERNETOWYCH. KL IV TI 6 godziny tygodniowo (6x15 tygodni =90 godzin ),
PLAN WYNIKOWY PROGRAMOWANIE APLIKACJI INTERNETOWYCH KL IV TI 6 godziny tygodniowo (6x15 tygodni =90 godzin ), Program 351203 Opracowanie: Grzegorz Majda Tematyka zajęć 2. Przygotowanie środowiska pracy
Dariusz Brzeziński. Politechnika Poznańska, Instytut Informatyki
Dariusz Brzeziński Politechnika Poznańska, Instytut Informatyki Język programowania prosty bezpieczny zorientowany obiektowo wielowątkowy rozproszony przenaszalny interpretowany dynamiczny wydajny Platforma
Opis: Instrukcja warunkowa Składnia: IF [NOT] warunek [AND [NOT] warunek] [OR [NOT] warunek].
![Opis: Instrukcja warunkowa Składnia: IF [NOT] warunek [AND [NOT] warunek] [OR [NOT] warunek].](/thumbs/63/49656406.jpg "Opis: Instrukcja warunkowa Składnia: IF [NOT] warunek [AND [NOT] warunek] [OR [NOT] warunek].")
ABAP/4 Instrukcja IF Opis: Instrukcja warunkowa Składnia: IF [NOT] warunek [AND [NOT] warunek] [OR [NOT] warunek]. [ELSEIF warunek. ] [ELSE. ] ENDIF. gdzie: warunek dowolne wyrażenie logiczne o wartości
Zaawansowane aplikacje internetowe
Zaawansowane aplikacje internetowe AJAX 1 Celem tego laboratorium jest pokazanie moŝliwości technologii AJAX. W ramach ćwiczeń zostanie zbudowana prosta aplikacja, przechwytująca kliknięcia uŝytkownika
Facelets ViewHandler
JSF i Facelets Wprowadzenie JSP (JavaServer Pages) są natywną i najczęściej używaną technologią do tworzenia warstwy prezentacyjnej dla JSF (JavaServer Faces) Istnieją alternatywne technologie opisu wyglądu
Sposoby tworzenia projektu zawierającego aplet w środowisku NetBeans. Metody zabezpieczenia komputera użytkownika przed działaniem apletu.
Sposoby tworzenia projektu zawierającego aplet w środowisku NetBeans. Metody zabezpieczenia komputera użytkownika przed działaniem apletu. Dr inż. Zofia Kruczkiewicz Dwa sposoby tworzenia apletów Dwa sposoby
Podstawy programowania. Wykład Funkcje. Krzysztof Banaś Podstawy programowania 1
Podstawy programowania. Wykład Funkcje Krzysztof Banaś Podstawy programowania 1 Programowanie proceduralne Pojęcie procedury (funkcji) programowanie proceduralne realizacja określonego zadania specyfikacja
1 Podstawy c++ w pigułce.
1 Podstawy c++ w pigułce. 1.1 Struktura dokumentu. Kod programu c++ jest zwykłym tekstem napisanym w dowolnym edytorze. Plikowi takiemu nadaje się zwykle rozszerzenie.cpp i kompiluje za pomocą kompilatora,
Programowanie obiektowe zastosowanie języka Java SE
Programowanie obiektowe zastosowanie języka Java SE Wstęp do programowania obiektowego w Javie Autor: dr inŝ. 1 Java? Java język programowania obiektowo zorientowany wysokiego poziomu platforma Javy z
Typy przetwarzania. Przetwarzanie zcentralizowane. Przetwarzanie rozproszone
Typy przetwarzania Przetwarzanie zcentralizowane Systemy typu mainfame Przetwarzanie rozproszone Architektura klient serwer Architektura jednowarstwowa Architektura dwuwarstwowa Architektura trójwarstwowa
Tworzenie witryn internetowych PHP/Java. (mgr inż. Marek Downar)
Tworzenie witryn internetowych PHP/Java (mgr inż. Marek Downar) Rodzaje zawartości Zawartość statyczna Treść statyczna (np. nagłówek, stopka) Layout, pliki multimedialne, obrazki, elementy typograficzne,
Laboratorium 1. Wzorce oprogramowania lab1, Zofia Kruczkiewicz
Aplikacja internetowa zbudowana w oparciu o środowisko Visual Web Java Server Faces. Zarządzanie obiektami typu SesionBeans, RequestBeen i ApplicationBeans, Laboratorium 1 Wzorce oprogramowania lab1, Okres
Wyrażenie include(sciezka_do_pliku) pozwala na załadowanie (wnętrza) pliku do skryptu php. Plik ten może zawierać wszystko, co może się znaleźć w
Wyrażenie include(sciezka_do_pliku) pozwala na załadowanie (wnętrza) pliku do skryptu php. Plik ten może zawierać wszystko, co może się znaleźć w obrębie skryptu. Wyrażenia include() i require() są niemal
Zakres tematyczny dotyczący kursu PHP i MySQL - Podstawy pracy z dynamicznymi stronami internetowymi
Zakres tematyczny dotyczący kursu PHP i MySQL - Podstawy pracy z dynamicznymi stronami internetowymi 1 Rozdział 1 Wprowadzenie do PHP i MySQL Opis: W tym rozdziale kursanci poznają szczegółową charakterystykę
Informatyka I. Typy danych. Operacje arytmetyczne. Konwersje typów. Zmienne. Wczytywanie danych z klawiatury. dr hab. inż. Andrzej Czerepicki
Informatyka I Typy danych. Operacje arytmetyczne. Konwersje typów. Zmienne. Wczytywanie danych z klawiatury. dr hab. inż. Andrzej Czerepicki Politechnika Warszawska Wydział Transportu 2019 1 Plan wykładu
Web frameworks do budowy aplikacji zgodnych z J2EE
Web frameworks do budowy aplikacji zgodnych z J2EE Jacek Panachida promotor: dr Dariusz Król Przypomnienie Celem pracy jest porównanie wybranych szkieletów programistycznych o otwartym kodzie źródłowym
Programowanie obiektowe
Laboratorium z przedmiotu Programowanie obiektowe - zestaw 02 Cel zajęć. Celem zajęć jest zapoznanie z praktycznymi aspektami projektowania oraz implementacji klas i obiektów z wykorzystaniem dziedziczenia.
Wstęp do programowania INP003203L rok akademicki 2018/19 semestr zimowy. Laboratorium 2. Karol Tarnowski A-1 p.
Wstęp do programowania INP003203L rok akademicki 2018/19 semestr zimowy Laboratorium 2 Karol Tarnowski karol.tarnowski@pwr.edu.pl A-1 p. 411B Plan prezentacji Komentarze Funkcja printf() Zmienne Łańcuchy
Jeśli chcesz łatwo i szybko opanować podstawy C++, sięgnij po tę książkę.
Języki C i C++ to bardzo uniwersalne platformy programistyczne o ogromnych możliwościach. Wykorzystywane są do tworzenia systemów operacyjnych i oprogramowania użytkowego. Dzięki niskiemu poziomowi abstrakcji
Programowanie komponentowe. Przykład 1 Bezpieczeństwo wg The Java EE 5 Tutorial Autor: Zofia Kruczkiewicz
Programowanie komponentowe Przykład 1 Bezpieczeństwo wg The Java EE 5 Tutorial Autor: Zofia Kruczkiewicz Struktura wykładu 1. Utworzenie użytkowników i ról na serwerze aplikacji Sun Java System Application
Elementy JEE. 1. Wprowadzenie. 2. Prerekwizyty. 3. Pierwszy servlet. obsługa parametrów żądań 4. JavaServer Pages.
Elementy JEE 1. Wprowadzenie. 2. Prerekwizyty. 3. Pierwszy servlet. obsługa parametrów żądań 4. JavaServer Pages. 1 Java Enterprice Edition Java Enterprice Edition (JEE) jest rozszerzeniem Java Standard
Architektury Usług Internetowych. Laboratorium 2. Usługi sieciowe
Architektury Usług Internetowych Laboratorium 2. Usługi sieciowe Wstęp Celem laboratorium jest zapoznanie się z modelem usług sieciowych na przykładzie prostego serwera Apache Axis2. Apache Axis2 Apache
Podstawy i języki programowania
Podstawy i języki programowania Laboratorium 8 - wprowadzenie do obsługi plików tekstowych i wyjątków mgr inż. Krzysztof Szwarc krzysztof@szwarc.net.pl Sosnowiec, 11 grudnia 2017 1 / 34 mgr inż. Krzysztof
Informatyka I. Klasy i obiekty. Podstawy programowania obiektowego. dr inż. Andrzej Czerepicki. Politechnika Warszawska Wydział Transportu 2018
Informatyka I Klasy i obiekty. Podstawy programowania obiektowego dr inż. Andrzej Czerepicki Politechnika Warszawska Wydział Transportu 2018 Plan wykładu Pojęcie klasy Deklaracja klasy Pola i metody klasy
Widżety KIWIPortal. tworzenie umieszczanie na stronach internetowych opcje zaawansowane. Autor: Damian Rebuś Data: 29.06.2015 Wersja: 1.
Widżety KIWIPortal tworzenie umieszczanie na stronach internetowych opcje zaawansowane Autor: Damian Rebuś Data: 29.06.2015 Wersja: 1.3 Strona 1 z 17 1 SPIS TREŚCI 2 Metody osadzania widżetów... 3 2.1
Przykłady tworzenia aplikacji komponentowych w technologii JavaServer Faces 2.1 na podstawie
Przykłady tworzenia aplikacji komponentowych w technologii JavaServer Faces 2.1 na podstawie http://docs.oracle.com/javaee/6/tutorial/doc/ Przykłady na podstawie zadań lab. z przedmiotu Technologie internetowe
REFERAT O PRACY DYPLOMOWEJ
REFERAT O PRACY DYPLOMOWEJ Temat pracy: Projekt i budowa systemu zarządzania treścią opartego na własnej bibliotece MVC Autor: Kamil Kowalski W dzisiejszych czasach posiadanie strony internetowej to norma,
Język JAVA podstawy. wykład 2, część 1. Jacek Rumiński. Politechnika Gdańska, Inżynieria Biomedyczna
Język JAVA podstawy wykład 2, część 1 1 Język JAVA podstawy Plan wykładu: 1. Rodzaje programów w Javie 2. Tworzenie aplikacji 3. Tworzenie apletów 4. Obsługa archiwów 5. Wyjątki 6. Klasa w klasie! 2 Język
ASP.NET MVC. Podstawy. Zaawansowane programowanie internetowe Instrukcja nr 3
3 ASP.NET MVC Podstawy 1 1. Cel zajęć Celem zajęć jest zapoznanie się z podstawami ASP.NET MVC 2.0 Framework. 2. Zadanie Proszę zbudować prostą aplikację WWW przy zastosowaniu framework a ASP.NET MVC 2.0
Czym jest Java? Rozumiana jako środowisko do uruchamiania programów Platforma software owa
1 Java Wprowadzenie 2 Czym jest Java? Język programowania prosty zorientowany obiektowo rozproszony interpretowany wydajny Platforma bezpieczny wielowątkowy przenaszalny dynamiczny Rozumiana jako środowisko
Dokumentacja wstępna TIN. Rozproszone repozytorium oparte o WebDAV
Piotr Jarosik, Kamil Jaworski, Dominik Olędzki, Anna Stępień Dokumentacja wstępna TIN Rozproszone repozytorium oparte o WebDAV 1. Wstęp Celem projektu jest zaimplementowanie rozproszonego repozytorium
Bazy Danych i Usługi Sieciowe
Bazy Danych i Usługi Sieciowe Język PHP Paweł Witkowski Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Jesień 2011 P. Witkowski (Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki) BDiUS w. VIII Jesień 2011 1 /
Programowanie w Sieci Internet filtry oraz web.xml. Kraków, 11 stycznia 2013 r. mgr Piotr Rytko Wydział Matematyki i Informatyki
Programowanie w Sieci Internet filtry oraz web.xml Kraków, 11 stycznia 2013 r. mgr Piotr Rytko Wydział Matematyki i Informatyki Co dziś będziemy robić Filtry, wywoływanie filtrów, wywołania łańcuchowe
Obszar statyczny dane dostępne w dowolnym momencie podczas pracy programu (wprowadzone słowem kluczowym static),
Tworzenie obiektów Dostęp do obiektów jest realizowany przez referencje. Obiekty w języku Java są tworzone poprzez użycie słowa kluczowego new. String lan = new String( Lancuch ); Obszary pamięci w których
Podstawowe wykorzystanie Hibernate
Podstawowe wykorzystanie Hibernate Cel Wykonanie prostej aplikacji webowej przedstawiającą wykorzystanie biblioteki. Aplikacja sprawdza w zależności od wybranej metody dodaje, nową pozycje do bazy, zmienia
Wykład 8: klasy cz. 4
Programowanie obiektowe Wykład 8: klasy cz. 4 Dynamiczne tworzenie obiektów klas Składniki statyczne klas Konstruktor i destruktory c.d. 1 dr Artur Bartoszewski - Programowanie obiektowe, sem. 1I- WYKŁAD
Pakiety podprogramów Dynamiczny SQL
Pakiety podprogramów Dynamiczny SQL Pakiety podprogramów, specyfikacja i ciało pakietu, zmienne i kursory pakietowe, pseudoinstrukcje (dyrektywy kompilatora), dynamiczny SQL 1 Pakiety Pakiet (ang. package)
2) W wyświetlonym oknie należy zaznaczyć chęć utworzenia nowej aplikacji (wygląd okna może się różnić od powyższego); kliknąć OK
Zaawansowane aplikacje internetowe EJB 2 Celem tego laboratorium jest pokazanie, w jaki sposób aplikacje stworzone w różnych technologiach mogą korzystać z funkcjonalności udostępnianej przez komponenty
Programowanie obiektowe. Literatura: Autor: dr inŝ. Zofia Kruczkiewicz
Programowanie obiektowe Literatura: Autor: dr inŝ. Zofia Kruczkiewicz Java P. L. Lemay, Naughton R. Cadenhead Java Podręcznik 2 dla kaŝdego Języka Programowania Java Linki Krzysztof Boone oprogramowania
Plan. Raport. Tworzenie raportu z kreatora (1/3)
3 Budowa prostych raportów opartych o bazę danych Plan Co to jest raport? Tworzenie za pomocą kreatora Tworzenie opartego o polecenie SQL Edycja atrybutów Atrybuty regionu Atrybuty Atrybuty kolumn 2 Raport
Szablony klas, zastosowanie szablonów w programach
Szablony klas, zastosowanie szablonów w programach 1. Szablony klas i funkcji 2. Szablon klasy obsługującej uniwersalną tablicę wskaźników 3. Zastosowanie metody zwracającej przez return referencję do
1 Podstawy c++ w pigułce.
1 Podstawy c++ w pigułce. 1.1 Struktura dokumentu. Kod programu c++ jest zwykłym tekstem napisanym w dowolnym edytorze. Plikowi takiemu nadaje się zwykle rozszerzenie.cpp i kompiluje za pomocą kompilatora,
OpenLaszlo. OpenLaszlo
OpenLaszlo Spis Treści 1 OpenLaszlo Co to jest? Historia Idea Architektura Jako Flash lub DHTML Jako servlet lub SOLO Jak to działa? Język LZX Struktura programu Skrypty Obiekty i klasy Atrybuty i metody
Uniwersytet Łódzki Wydział Matematyki i Informatyki, Katedra Analizy Nieliniowej. Wstęp. Programowanie w Javie 2. mgr inż.
Uniwersytet Łódzki Wydział Matematyki i Informatyki, Katedra Analizy Nieliniowej Wstęp Programowanie w Javie 2 mgr inż. Michał Misiak Agenda Założenia do wykładu Zasady zaliczeń Ramowy program wykładu
Rys.2.1. Trzy warstwy stanowiące podstawę popularnego podejścia w zakresie budowy stron internetowych [2]
![Rys.2.1. Trzy warstwy stanowiące podstawę popularnego podejścia w zakresie budowy stron internetowych [2]](/thumbs/39/19385278.jpg "Rys.2.1. Trzy warstwy stanowiące podstawę popularnego podejścia w zakresie budowy stron internetowych [2]")
1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest przedstawienie możliwości wykorzystania języka JavaScript do tworzenia interaktywnych aplikacji działających po stronie klienta. 2. MATERIAŁ NAUCZANIA JavaScript tak
Programowanie w Internecie. Java
Programowanie w Internecie Java Autor: dr inż. Zofia Kruczkiewicz Literatura: L. Lemay, R. Cadenhead P. Naughton Krzysztof Barteczko Boone Barry Java 2 dla każdego Podręcznik Języka Programowania Java
XQTav - reprezentacja diagramów przepływu prac w formacie SCUFL przy pomocy XQuery
http://xqtav.sourceforge.net XQTav - reprezentacja diagramów przepływu prac w formacie SCUFL przy pomocy XQuery dr hab. Jerzy Tyszkiewicz dr Andrzej Kierzek mgr Jacek Sroka Grzegorz Kaczor praca mgr pod
Uwagi dotyczące notacji kodu! Moduły. Struktura modułu. Procedury. Opcje modułu (niektóre)
Uwagi dotyczące notacji kodu! Wyrazy drukiem prostym -- słowami języka VBA. Wyrazy drukiem pochyłym -- inne fragmenty kodu. Wyrazy w [nawiasach kwadratowych] opcjonalne fragmenty kodu (mogą być, ale nie
Wykład 2 Składnia języka C# (cz. 1)
Wizualne systemy programowania Wykład 2 Składnia języka C# (cz. 1) 1 dr Artur Bartoszewski -Wizualne systemy programowania, sem. III- WYKŁAD Wizualne systemy programowania Budowa projektu 2 Struktura programu
Java wybrane technologie spotkanie nr 4. Serwlety c.d.
Java wybrane technologie spotkanie nr 4 Serwlety c.d. 1 Wprowadzenie Narzucona struktura katalogów aplikacji (większa przenośności) webapps -app1 -app2 -app3 (root) -*.html, *.gif, *.js, *.css (być może
Aplikacje RMI https://docs.oracle.com/javase/tutorial/rmi/overview.html
Aplikacje RMI https://docs.oracle.com/javase/tutorial/rmi/overview.html Dr inż. Zofia Kruczkiewicz wykład 4 Programowanie aplikacji internetowych, wykład 4 1 1. Zadania aplikacji rozproszonych obiektów
PHP: bazy danych, SQL, AJAX i JSON
1 PHP: bazy danych, SQL, AJAX i JSON SYSTEMY SIECIOWE Michał Simiński 2 Bazy danych Co to jest MySQL? Jak się połączyć z bazą danych MySQL? Podstawowe operacje na bazie danych Kilka dodatkowych operacji
Programowanie w Javie 2. Płock, 26 luty 2014 r.
Programowanie w Javie 2 Płock, 26 luty 2014 r. Zaliczenie wykładu i ćwiczeń Zaliczenie ćwiczeń (projekt na zaliczenie, 3 prace domowe) Zaliczenie wykładu (referat na 1h) Ocena ćwiczeń: 70% projekt + 30%
Programowanie komponentowe 5
Budowa warstwy klienta w architekturze typu klient-serwer zbudowanych z komponentów typu EE - klient desktopowy i internetowy. Zastosowanie komponentów opartych na technologii EJB 3.2. na podstawie https://docs.oracle.com/javaee/7/jeett.pdf
Wykład 5: Klasy cz. 3
Programowanie obiektowe Wykład 5: cz. 3 1 dr Artur Bartoszewski - Programowanie obiektowe, sem. 1I- WYKŁAD - podstawy Konstruktor i destruktor (część I) 2 Konstruktor i destruktor KONSTRUKTOR Dla przykładu
Język programowania DELPHI / Andrzej Marciniak. Poznań, Spis treści
Język programowania DELPHI / Andrzej Marciniak. Poznań, 2012 Spis treści Przedmowa 11 Przyjęta notacja 13 Rozdział 1. Wprowadzenie 15 1.1. Ogólne zasady programowania zorientowanego obiektowo 15 1.2. Historia
Programowanie w języku Java - Wyjątki, obsługa wyjątków, generowanie wyjątków
Programowanie w języku Java - Wyjątki, obsługa wyjątków, generowanie wyjątków mgr inż. Maciej Lasota Version 1.0, 13-05-2017 Spis treści Wyjątki....................................................................................
Java jako język programowania
Java jako język programowania Interpretowany programy wykonują się na wirtualnej maszynie (JVM Java Virtual Machine) Składnia oparta o język C++ W pełni zorientowany obiektowo (wszystko jest obiektem)
Gatesms.eu Mobilne Rozwiązania dla biznesu
Mobilne Rozwiązania dla biznesu SPECYFIKACJA TECHNICZNA WEB API-USSD GATESMS.EU wersja 0.9 Opracował: Gatesms.eu Spis Historia wersji dokumentu...3 Bezpieczeństwo...3 Wymagania ogólne...3 Mechanizm zabezpieczenia
Aplikacje internetowe - laboratorium
Aplikacje internetowe - laboratorium Administracja serwerem aplikacji. Celem ćwiczenia jest zainstalowanie i administracja prostym serwerem aplikacji. Ćwiczenie zostanie wykonane przy użyciu popularnego
Aplikacje WWW Wprowadzenie
Aplikacje WWW Wprowadzenie Beata Pańczyk na podstawie http://www.e-informatyka.edu.pl/ http://wazniak.mimuw.edu.pl/index.php?title=aplikacje_www Plan wykładu Składniki architektury WWW: klient HTTP, serwer
Dziedziczenie. Tomasz Borzyszkowski
Dziedziczenie Tomasz Borzyszkowski Podstawy Zobacz: Dziedzictwo1.java Dziedzictwo2.java Dziedziczenie jest jedną z podstawowych cech OOP ponieważ umożliwia łatwe implementowanie klasyfikacji hierarchicznych.
Dokumentacja do API Javy.
Dokumentacja do API Javy http://java.sun.com/j2se/1.5.0/docs/api/ Klasy i obiekty Klasa jest to struktura zawierająca dane (pola), oraz funkcje operujące na tych danych (metody). Klasa jest rodzajem szablonu
Pawel@Kasprowski.pl Języki skryptowe - PHP. PHP i bazy danych. Paweł Kasprowski. pawel@kasprowski.pl. vl07
PHP i bazy danych Paweł Kasprowski pawel@kasprowski.pl Użycie baz danych Bazy danych używane są w 90% aplikacji PHP Najczęściej jest to MySQL Funkcje dotyczące baz danych używają języka SQL Przydaje się
D:\DYDAKTYKA\ZAI_BIS\_Ćwiczenia_wzorce\04\04_poprawiony.doc 2009-lis-23, 17:44
Zaawansowane aplikacje internetowe EJB 1 Rozróżniamy dwa rodzaje beanów sesyjnych: Stateless Statefull Celem tego laboratorium jest zbadanie różnic funkcjonalnych tych dwóch rodzajów beanów. Poszczególne
znajdowały się różne instrukcje) to tak naprawdę definicja funkcji main.
Część XVI C++ Funkcje Jeśli nasz program rozrósł się już do kilkudziesięciu linijek, warto pomyśleć o jego podziale na mniejsze części. Poznajmy więc funkcje. Szybko się przekonamy, że funkcja to bardzo
Diagramy klas. dr Jarosław Skaruz http://ii3.uph.edu.pl/~jareks jaroslaw@skaruz.com
Diagramy klas dr Jarosław Skaruz http://ii3.uph.edu.pl/~jareks jaroslaw@skaruz.com O czym będzie? Notacja Ujęcie w różnych perspektywach Prezentacja atrybutów Operacje i metody Zależności Klasy aktywne,