USTAWA O ODPADACH (Dz.U ) regulacje w zakresie gospodarowania odpadami

Transkrypt

1 USTAWA O ODPADACH (Dz.U ) regulacje w zakresie gospodarowania odpadami dr inż. Jurand Bień Wydział Inżynierii Środowiska i Biotechnologii, Politechnika Częstochowska jurand@is.pcz.czest.pl Zakres tematyczny BLOK I BLOK II regulacje prawne dotyczące odpadów dyrektywa UE, krajowy akt prawny terminologia klasyfikacja odpadów nowe spojrzenie na odpad (produkt uboczny, utrata statusu) Ogólne zasady gospodarki odpadami hierarchia sposobów zasada bliskości zbieranie i transport odpadów przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności przetwarzanie, magazynowanie, usuwanie odpadów wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów Wymagania w zakresie gospodarki odpadami obowiązki administracyjne wytwórcy odpadów (decyzje, pozwolenia itp.) rejestr, baza danych Zakres tematyczny BLOK III BLOK IV Ewidencja odpadów karta przekazania odpadów przykład formularza karta ewidencji odpadu przykład formularza kto powinien prowadzić ewidencję, a kto jest zwolniony Sprawozdawczość dotycząca odpadów kto podlega pod obowiązek sprawozdawczy poprawne wypełnienie zbiorczego zestawienia danych o odpadach rozliczenie lat poprzednich konsekwencje, kary Opłaty i kary grożące za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących odpadów (kary pieniężne, grzywny lub aresztu) 1

2 AKTY PRAWNE - JAK JE CZYTAĆ Tytuł Przepisy merytoryczne ogólne zakres ustawy, definicje. Przepisy merytoryczne szczegółowe przepisy podstawowe; przepisy o organach (przepisy ustrojowe); przepisy o postępowaniu przed organami (przepisy proceduralne); przepisy o odpowiedzialności karnej (przepisy karne) Przepisy zmieniające Przepisy przejściowe Przepisy uchylające, przepisy o wejściu w życie ustawy W rozporządzeniu zamieszcza się tylko przepisy regulujące sprawy przekazane do unormowania w przepisie upoważniającym (tzw. upoważnieniu ustawowym). W rozporządzeniu nie zamieszcza się przepisów niezgodnych z ustawą upoważniającą lub z innymi ustawami i ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, chyba że przepis upoważniający wyraźnie na to zezwala. Na podstawie jednego upoważnienia ustawowego wydaje się jedno rozporządzenie, które wyczerpująco reguluje sprawy przekazane do unormowania w tym upoważnieniu. AKTY PRAWNE (darmowe) GDZIE JE ZNALEŹĆ Dziennik Ustaw i Monitor Polski: dziennikustaw.gov.pl/ monitorpolski.gov.pl/ Internetowy System Aktów Prawnych na stronach sejmowych: isap.sejm.gov.pl Strony internetowe Ministerstwa Środowiska: legislacja.rcl.gov.pl Co nam zostało z tych PRZEPISY PRZEJŚCIOWE 2

3 PRZEPISY PRZEJŚCIOWE Art Traci moc ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz i Nr 203, poz. 1351, z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 117, poz. 678, Nr 138, poz. 809, Nr 152, poz. 897 i Nr 171, poz oraz z 2012 r. poz. 951 i 1513). Art Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów 1) art. 207 pkt. 17 w zakresie art. 402 ust. 2a i 2b w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą oraz art. 209 pkt. 7, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.; 2) art. 178, art. 179, art. 194 ust. 1 pkt 5, art. 204, art. 205, art. 206 pkt 3, art. 207 pkt 14, art. 213 pkt 8, które wchodzą w życie po upływie 36 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy; 3) art. 207 pkt 18, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. 23 stycznia 2013 Art Art. 250 Ustawodawca musiał uregulować kwestie związane z okresami obowiązywania decyzji administracyjnych wydanych na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, w tym funkcjonowania rejestrów dotyczących określonych rodzajów odpadów, sprawozdawczości oraz aktów wykonawczych wydanych na podstawie wymienionej ustawy. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE Zezwolenia w zakresie gospodarowania odpadami na mocy art. 41 u.o wprowadza nowe zezwolenia w zakresie gospodarowania odpadami; w tym zmieniły się również organy właściwe do wydawania tych decyzji Art Zezwolenia na zbieranie odpadów oraz zezwolenia na odzysk lub unieszkodliwianie odpadów wydane na podstawie przepisów dotychczasowych stają się odpowiednio zezwoleniami na zbieranie odpadów i zezwoleniami na przetwarzanie odpadów, w rozumieniu przepisów ustawy. 2. Zezwolenia na zbieranie odpadów oraz zezwolenie na odzysk lub unieszkodliwianie odpadów, wydane na podstawie przepisów dotychczasowych, zachowują ważność na czas, na jaki zostały wydane, nie dłużej jednak niż przez dwa lata od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. 23 stycznia 2015 Konieczność wystąpienia z nowym wnioskiem o wydanie zezwolenia w trybie art. 42 u.o. na tyle wcześnie, aby z dniem 24 stycznia 2015 r. posiadać już nową decyzję. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE Zezwolenia w zakresie gospodarowania odpadami Art Określone w dotychczasowych przepisach procesy odzysku R14 i R15 stają się odpowiednio procesami odzysku R3, R5, R11 i R12, określonymi w załączniku nr 1 do ustawy. W nowej ustawie nie ma też procesu unieszkodliwiania D16. Dla przypomnienia: R14 Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części. R15 Przetwarzanie odpadów, w celu ich przygotowania do odzysku, w tym do recyklingu. D16 Przetwarzanie odpadów, w wyniku którego są wytwarzane odpady przeznaczone do unieszkodliwiania. 3

4 PRZEPISY PRZEJŚCIOWE Wytwarzanie odpadów i pozwolenie zintegrowane. Art Decyzje zatwierdzające program gospodarki odpadami niebezpiecznymi i decyzje zatwierdzające program gospodarki odpadami, wydane na podstawie przepisów dotychczasowych, wygasają z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, z zastrzeżeniem art. 232 ust Informacje o wytwarzanych odpadach i o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, złożone na podstawie przepisów dotychczasowych, tracą ważność z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. 3. Pozwolenia na wytwarzanie odpadów, wydane na podstawie przepisów dotychczasowych, zachowują ważność na czas, na jaki zostały wydane. 4. Wytwórca odpadów, który w pozwoleniu, o którym mowa w ust. 3, dokonał zmiany klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na inne niż niebezpieczne, jest obowiązany dostosować pozwolenie na wytwarzanie do przepisów niniejszej ustawy w terminie dwóch lat od dnia jej wejścia w życie. Art Pozwolenia zintegrowane, wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, obejmujące wytwarzanie i gospodarowanie odpadami, zachowują ważność na czas, na jaki zostały wydane. Transport odpadów PRZEPISY PRZEJŚCIOWE Art Zezwolenia na transport odpadów wydane na podstawie przepisów dotychczasowych zachowują ważność na czas na jaki zostały wydane, nie dłużej jednak niż do czasu upływu terminu do złożenia wniosku o wpis do rejestru, lub z dniem uzyskania wpisu do tego rejestru, w przypadku gdy wpis nastąpił w terminie wcześniejszym. 2. Do czasu utworzenia rejestru transportujący odpady są obowiązani do uzyskania zezwolenia na transport odpadów lub wpisu do rejestru na podstawie przepisów dotychczasowych (ustawa z 2001r). 3. Do wydawania zezwoleń na transport odpadów do czasu utworzenia rejestru stosuje się przepisy ustawy z 2001r. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE Rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami Artykuł 26 dyrektywy ramowej zobowiązuje do utworzenia rejestru zakładów lub przedsiębiorstw zajmujących się zawodowo zbieraniem lub transportem odpadów, pośredników w obrocie odpadami lub sprzedawców odpadów oraz zakładów lub przedsiębiorstw, które podlegają zwolnieniom z wymogów posiadania zezwoleń. Art Rejestr tworzy się najpóźniej w terminie 36 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. 2. Podmioty objęte obowiązkiem złożenia wniosku o wpis do rejestru, są obowiązane do złożenia tego wniosku w terminie 6 miesięcy od dnia utworzenia rejestru. Dotychczasowe wpisy do rejestru GIOŚ lub starosty wygasają po upływie 42 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy lub z dniem uzyskania przez przedsiębiorcę wpisu do rejestru. 4

5 PRZEPISY PRZEJŚCIOWE Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami Art BDO tworzy się najpóźniej w terminie 36 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. 2. Minister właściwy do spraw środowiska ogłosi, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" informację o dacie utworzenia BDO, w tym rejestru. Zintegrowany System Odpadowy zastąpiony jedną kompleksową bazą danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO). Baza ta ma mieć szerszy zakres niż dotychczasowy system, tj. zawierać informacje o produktach i opakowaniach wprowadzanych na rynek i powstających z nich odpadów. Do czasu utworzenia BDO centralne i wojewódzkie bazy danych dotyczące wytwarzania i gospodarowania odpadami wraz z rejestrem udzielanych zezwoleń w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadami, utworzone na podstawie art. 37 ust. 6 i ust. 10 u.o. z 2001 r. oraz baza danych utworzona na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach będą funkcjonować na dotychczasowych zasadach. Ewidencja odpadów PRZEPISY PRZEJŚCIOWE Art Do dnia 31 grudnia 2014 r. do ewidencji odpadów stosuje się przepisy dotychczasowe. obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów nie dotyczy: wytwórców odpadów komunalnych, wytwórców odpadów w postaci pojazdów wycofanych z eksploatacji, jeżeli pojazdy te zostały przekazane do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów, osób fizycznych i jednostek organizacyjnych niebędących przedsiębiorcami, które wykorzystują odpady na potrzeby własne, podmiotów prowadzących niezawodową działalność gospodarczą związaną z gospodarowaniem odpadami, rodzajów odpadów lub ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, które zostaną określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska. Nowa ustawa o odpadach 5

6 Stara ustawa: DLACZEGO NOWA USTAWA BYŁA POTRZEBNA ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r (Dz. U. z 2007 nr 39 poz. 251 z późn. zm.) transponowała wymagania prawa Unii Europejskiej zawarte w tzw. dyrektywie ramowej w sprawie odpadów tj. dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/12/WE z dnia 5 kwietnia 2006r w sprawie odpadów (Dz. Urz WE L 114 z , str. 9) Nowa ustawa: ustawa z dnia 14 grudnia 2012 (Dz. U. z 2013 nr 21) - transponuje wymagania prawa Unii Europejskiej zawarte w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008r w sprawie odpadów (Dz. Urz. WE L 312 z 19 listopada 2008r, str. 3) POLSKA PRZED TRYBUNAŁEM termin transpozycji nowej dyrektywy upłynął 12 grudnia 2010r 16 czerwca 2011 dostarczono Polsce opinie wykazującą braki w tym zakresie 26 czerwca 2012 Komisja Europejska wniosła skargę do TS EU (sprawa C-308) Komisja zażądała: stwierdzenia, że Rzeczypospolita Polska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na mocy art. 40 ust. 1 dyrektywy nałożenia na Polskę okresowej kary pieniężnej za uchybienie obowiązkowi poinformowania o środkach transpozycji dyrektywy w dziennej wysokości ,24 euro obciążenia Polski kosztami postępowania. UWAGI OGÓLNE 14 grudnia > 23 stycznia artykuły 11 działów; 5 załączników 6

7 Dział I Przepisy ogólne (art. 1-15) Rozdział I Zakres ustawy Rozdział II Objaśnienia określeń ustawowych PRZEPISY OGÓLNE Rozdział III Katalog odpadów i zmiana statusu odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne Rozdział IV Uznanie przedmiotu lub substancji za produkt uboczny Rozdział V Utrata statusu odpadów ZAKRES REGULACJI Art. 1. Ustawa określa środki służące ochronie środowiska, życia i zdrowia ludzi przez zapobieganie i zmniejszanie negatywnego wpływu na środowisko oraz zdrowie ludzi wynikającego z wytwarzania odpadów i gospodarowania nimi oraz przez zmniejszenie ogólnych skutków użytkowania zasobów i poprawę efektywności takiego użytkowania. zapis predestynuje do bycia ustawą ramową w zakresie gospodarki odpadami relacja w stosunku do aktów prawnych dotyczących ochrony środowiska i problematyki odpadów ustawa z 2001r zawierała odniesienie do 9 aktów prawnych przepisy ustawy nie naruszają w zakresie postępowania z odpadami przepisów (art. 2 ust. 3). analogiczny przepis usunięty wskutek poprawek Senatu. AKTUALNE AKTY PRAWNE w POSTĘPOWANIU Z ODPADAMI Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U nr 25 poz. 150) Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. Nr 21) Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 63 poz. 638 z póżn. zm.) Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 90 poz. 607) Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. z 2008 r Nr 233 z późn zm) Dz. U Nr 249 poz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (do ) Dz. U Nr 75 poz. 527 z póżn. zm. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 kwietnia 2006 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym niebędącym przedsiębiorcami, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (do ) Dz. U Nr 49, poz. 356 Rozporządzenie Ministra środowiska z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami i urządzeniami (do ) Dz. U Nr 16 poz. 154 z późn. zm. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie rodzajów odpadów, których zbieranie lub transport nie wymagają zezwolenia na prowadzenie działalności Dz. U nr 112 poz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (do ) Dz. U nr 86 poz. 476 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie odzysku R10 (do ) Dz. U nr 49 poz. 356 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami i urządzeniami (do ) 7

8 OBJAŚNIENIA OKREŚLEŃ USTAWOWYCH Nie uległy zmianie w stosunku do uprzednio obowiązujących następujące definicje: komunalnych osadów ściekowych; odpadów medycznych; odpadów obojętnych; odpadów ulegających biodegradacji; odpadów weterynaryjnych; odpadów z wypadków; odzysku energii; składowiska odpadów; spalarni odpadów; termicznego przekształcania odpadów; współspalarni odpadów; wytwórcy odpadów oraz odpadów komunalnych (pojawiło się zastrzeżenie: zmieszane odpady komunalne, pozostają zmieszanymi odpadami komunalnymi, nawet jeżeli zostały poddane czynności przetwarzania odpadów, która nie zmieniła w sposób znaczący ich właściwości); TERMINOLOGIA podwójny mechanizm definicji wyłączenia ocena zachowania podmiotu władającego daną substancją (decydujące znaczenie ma wola, zamiar lub obowiązek pozbycia się) odpad (art. 3 ust 1 pkt. 6) - rozumie się przez to każdą substancję lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany. rodzaje: odpady komunalne, odpady medyczne, odpady obojętne, odpady ulegające biodegradacji, odpady weterynaryjne, odpady zielone, odpady z wypadków, bioodpady, komunalne osady ściekowe Odpady niebezpieczne TERMINOLOGIA Odpady inne niż niebezpieczne Wyodrębnienie odpadu niebezpiecznego wymaga podjęcia dodatkowych zabiegów. Odpady komunalne Odpadem niebezpiecznym jest taki odpad, który spełnia jeden z dwóch warunków (art. 4): - posiada co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy (właściwości powodujące że odpady są odpadami niebezpiecznymi) - zawiera którykolwiek ze składników wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy, dla którego następuje przekroczenie wartości granicznych stężeń substancji niebezpiecznych 8

9 ODPADY NIEBEZPIECZNE Załącznik nr 3 stanowi właściwości powodujące, że odpady są odpadami niebezpiecznymi (określa 15 właściwości) H1 "wybuchowe": substancje i preparaty, które mogą wybuchnąć pod wpływem ognia lub które są bardziej wrażliwe na wstrząs lub tarcie niż dinitrobenzen, H2 "utleniające": substancje i preparaty, które w kontakcie z innymi substancjami, w szczególności z substancjami łatwopalnymi, wykazują silne reakcje egzotermiczne, H3-A "wysoce łatwopalne": - substancje i preparaty ciekłe o temperaturze zapłonu niższej niż 21 C (w tym skrajnie łatwopalne ciecze) lub - substancje i preparaty, które mogą się rozgrzać, a następnie zapalić pod wpływem kontaktu z powietrzem w temperaturze otoczenia, bez doprowadzenia energii, lub - substancje i preparaty stałe, które mogą z łatwością zapalić się po krótkim kontakcie ze źródłem zapłonu i które palą się nadal lub ulegają zniszczeniu po usunięciu źródła zapłonu, lub - substancje i preparaty gazowe, łatwopalne w powietrzu pod normalnym ciśnieniem, lub - substancje i preparaty, które w kontakcie z wodą lub wilgotnym powietrzem tworzą wysoce łatwopalne gazy w niebezpiecznych ilościach, ODPADY NIEBEZPIECZNE Załącznik nr 4 wymienia składniki które mogą powodować, że odpady są odpadami niebezpiecznymi (określa 50 pozycji) 1 beryl, związki berylu 18 ołów, związki ołowiu 35 kreozoty 2 związki wanadu 19 siarczki nieorganiczne 36 izocyjaniany, tiocyjaniany 3 związki chromu (VI), 20 nieorganiczne związki fluoru (wyj. fluorek wapnia) 37 cyjanki organiczne (np. nitryle), 4 związki kobaltu, 21 cyjanki nieorganiczne 38 fenole, związki fenolowe 5 związki niklu, 22 metale alkaliczne lub metale ziem alkalicznych 39 halogenowane rozpuszczalniki 6 związki miedzi, 23 kwaśne roztwory lub kwasy w postaci stałej 40 rozpuszczalniki organiczne, 7 związki cynku 24 roztwory zasadowe i zasady w postaci stałej 41 związki halogenoorganiczne arsen, związki arsenu selen, związki selenu związki srebra kadm, związki kadmu związki cyny antymon, związki antymonu azbest (pył i włókna), fosfor, związki fosforu, z wyjątkiem fosforanów mineralnych karbonylki metali nadtlenki chlorany nadchlorany aromatyczne, policykliczne i heterocykliczne związki organiczne aminy alifatyczne aminy aromatyczne etery substancje o właściwościach wybuchowych 14 tellur, związki telluru 31 azydki 47 organiczne związki siarki związki baru z wyjątkiem siarczanu baru rtęć, związki rtęci tal, związki talu farmaceutyki oraz związki stosowane w medycynie lub w weterynarii biocydy i substancje fitofarmaceutyczne substancje zakaźne polichlorowane dibenzofurany polichlorowane dibenzo-p-dioksyny węglowodory i ich związki z tlenem, azotem lub siarką 41), z wyjątkiem obojętnych materiałów spolimeryzowanych i innych substancji, o których mowa w niniejszym załączniku, 42), 43), TERMINOLOGIA 44), 45), 46), z wyjątkiem substancji wyszczególnionych w innych punktach niniejszego załącznika, 47), posiadacz odpadów - wytwórca 48), wytwórca odpadów - każdy, którego odpadów lub osoba fizyczna, osoba 49), działalność lub bytowanie powoduje 50) węglowodory prawna i ich oraz związki jednostka z tlenem, organizacyjna azotem lub siarką nieuwzględnione powstawanie odpadów w inny sposób (pierwotny w niniejszym załączniku. nieposiadająca osobowości prawnej wytwórca) oraz każdy, kto przeprowadza będące w posiadaniu odpadów; wstępną obróbkę, mieszanie lub inne domniemywa się, że władający działania powodujące zmianę charakteru powierzchnią ziemi jest posiadaczem lub składu tych odpadów; wytwórcą odpadów znajdujących się na odpadów powstających w wyniku nieruchomości; świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który Podmiot odpowiedzialny za odpady świadczy usługę, chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej. Szczególny rodzaj posiadacza 9

10 TERMINOLOGIA gospodarowanie odpadami - zbieranie, transport, przetwarzanie odpadów, w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz późniejsze postępowanie z miejscami unieszkodliwiania odpadów oraz działania wykonywane w charakterze sprzedawcy odpadów lub pośrednika w obrocie odpadami; magazynowanie odpadów czasowe przechowanie odpadów obejmujące: - wstępne magazynowanie odpadów przez wytwórcę - tymczasowe magazynowanie odpadów przez prowadzącego zbieranie - magazynowane odpadów przez prowadzącego przetwarzanie odpadów; zbieranie odpadów gromadzenie odpadów przed ich transportem do miejsc przetwarzania, w tym wstępne sortowanie nieprowadzące do zasadniczej zmiany charakteru i składu odpadów i niepowodujące zmiany klasyfikacji odpadów oraz tymczasowe magazynowanie odpadów; KLASYFIKACJA ODPADÓW zgodnie z definicją zawartą w art. 4 ust. 1 odpady klasyfikuje się przez ich zaliczenie do odpowiedniej grupy, podgrupy i rodzaju odpadów, uwzględniając źródło ich powstawania, właściwości oraz składniki odpadów. katalog odpadów (rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie katalogu odpadów - Dz.U Nr 112 poz. 1206) (do upoważnienie dla MS do utworzenia nowego KO) odpad zależy od źródła ich powstawania punkt wyjścia: grupa określająca branżę, z którą wiąże się powstanie danego rodzaju odpadu następnie na surowcu z jakiego są wykonane, stanu skupienia, składu chemicznego, toksyczności, stopnia zagrożenia dla środowiska oraz stopnia przydatności do dalszego wykorzystania. katalog odpadów dzieli odpady w zależności od źródła ich powstawania na 20 następujących grup Listę odpadów niebezpiecznych ustala się poprzez oznakowanie odpadów niebezpiecznych w katalogu odpadów indeksem górnym w postaci gwiazdki * przy kodzie rodzaju odpadów. KLASYFIKACJA ODPADÓW Schemat klasyfikacji wg źródła postawania w grupach 01 do 12 lub 17 do 20, przypisując im odpowiedni kod sześciocyfrowy określający rodzaj odpadu (wyłączając kody kończące się na 99) w przypadku nie odnalezienia odpowiedniej pozycji ww. grupach, odpady klasyfikuje się w grupach 13, 14 i 15 w przypadku nie odnalezienia odpowiedniej pozycji ww. grupach, odpady klasyfikuje się w grupie 16, zawierającej odpady nieujęte w innych grupach, w przypadku nie odnalezienia odpowiedniej pozycji w grupie 16, odpady klasyfikuje się w grupie według źródła powstawania, przypisując im kod kończący się na 99 (inne niewymienione odpady). w przypadku zaklasyfikowania jakiegokolwiek odpadu do kodu zakończonego cyframi 99 możemy zostać wezwani do podania podstawowego składu chemicznego i właściwości fizyko-chemicznych odpadu. odpady opakowaniowe będące odpadami komunalnymi, jeśli są zbierane selektywnie lub występują jako zmieszane odpady opakowaniowe, klasyfikuje się w podgrupie 15 01, a nie w odpady ze specyficznych gałęzi przemysłu mogą być klasyfikowane w kilku grupach 10

11 KLASYFIKACJA ODPADÓW odpady tworzyw sztucznych, które powstały przy produkcji opakowań do żywności (kubki, talerzyki, pojemniki itp.) kartony wysegregowane na składowisku odpadów ze strumienia odpadów komunalnych ZMIANA KLASYFIAKCJI ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH Zakazuje się zmiany klasyfikacji odpadów niebezpiecznych poprzez rozcieńczanie lub mieszanie z innymi niebezpiecznymi, innymi niż niebezpieczne czy innymi substancjami i materiałami. Zmiana klasyfikacji jest możliwa jeżeli wykaże się, że nie posiadają one właściwości odpadów niebezpiecznych określonych w załączniku nr 3 Szczegółowe warunki uznania odpadów niebezpiecznych za odpady inne niż niebezpieczne zostaną określone w rozporządzeniu MŚ wydanym na podstawie art. 7 ust 2. (do ) ZMIANA KLASYFIKACJI ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH Art Posiadacz odpadów jest obowiązany do przedłożenia marszałkowi województwa, właściwemu odpowiednio ze względu na miejsce wytwarzania lub gospodarowania odpadami, zgłoszenia zmiany klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne. Zgłoszenie zmiany klasyfikacji zawiera, oprócz danych identyfikacyjnych posiadacza: określenie miejsca wytwarzania lub gospodarowania odpadami przewidzianymi do zmiany klasyfikacji; wskazanie odpadów przewidzianych do zmiany klasyfikacji oraz proponowaną klasyfikację tych odpadów; opis procesu technologicznego, w którym powstają odpady przewidziane do zmiany klasyfikacji, oraz jeżeli jest to zasadne, inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na właściwości tych odpadów. Do zgłoszenia zmiany klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne dołącza się wyniki badań właściwości odpadów przewidzianych do zmiany klasyfikacji. 11

12 ZMIANA KLASYFIKACJI ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH Badania właściwości odpadów wykonują wyłącznie laboratoria (art. 174a POŚ): akredytowane laboratorium w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087, z późn. zm.7)) lub certyfikowane jednostki badawcze, o których mowa w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322) we własnym laboratorium, pod warunkiem że laboratorium to jest objęte systemem zarządzania jakością. Marszałek wydaje DECYZJĘ zatwierdzającą zmianę lub wyrażającą sprzeciw. Marszałek województwa przekazuje ministrowi właściwemu do spraw środowiska kopie zgłoszeń i zbiorczą informację za dany rok o liczbie zgłoszeń, decyzji zatwierdzających zmianę oraz decyzji o wyrażeniu sprzeciwu. UZNANIE ZA PRODUKT UBOCZNY Art. 10. Przedmiot lub substancja, powstające w wyniku procesu produkcyjnego, którego podstawowym celem nie jest ich produkcja, mogą być uznane za produkt uboczny, niebędący odpadem, jeżeli są łącznie spełnione następujące warunki: 1) dalsze wykorzystywanie przedmiotu lub substancji jest pewne; 2) przedmiot lub substancja mogą być wykorzystywane bezpośrednio bez dalszego przetwarzania, innego niż normalna praktyka przemysłowa; 3) dany przedmiot lub substancja są produkowane jako integralna część procesu produkcyjnego; 4) dana substancja lub przedmiot spełniają wszystkie istotne wymagania, w tym prawne, w zakresie produktu, ochrony środowiska oraz życia i zdrowia ludzi, dla określonego wykorzystania tych substancji lub przedmiotów i wykorzystanie takie nie doprowadzi do ogólnych negatywnych oddziaływań na środowisko, życie lub zdrowie ludzi. Szczegóły mogą być doprecyzowane przez akt wykonawczy delegacja art. 11 ust 6. UZNANIE ZA PRODUKT UBOCZNY Przedmiot lub substancja nie stają się samoczynnie produktem ubocznym po spełnieniu ww. kryteriów. Dopiero właściwy organ może, ale nie musi, uznać dany przedmiot lub substancję za produkt uboczny, jeżeli spełnia ona ww. ustawowe warunki. Ważne jest, aby kryteria te były spełnione łącznie (art. 10). Określono procedurę, zgodnie z którą dany przedmiot lub substancja mogą zostać uznane za produkt uboczny. Podmiot, tj. wytwórca przedmiotu lub substancji, powinien dokonać zgłoszenia uznania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny do marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce wytworzenia tego produktu/substancji (art. 11) Procedura daje możliwość uznania za produkt uboczny danego przedmiotu lub substancji zasadniczo w trybie indywidualnym. Zgodnie z art. 11 ust 4 u.o., uznanie przedmiotu lub substancji za produkt uboczny następuje w formie milczącej zgody. Nie stosuje się do materiałów paszowych określonych w przepisach Unii Europejskiej wydanych na podstawie art. 24 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 767/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. Uznanie materiału za paszę podlega regulacji specjalnej. 12

13 UTRATA STATUSU ODPADU Art Określone rodzaje odpadów przestają być odpadami, jeżeli na skutek poddania ich odzyskowi, w tym recyklingowi, spełniają: 1) łącznie następujące warunki: a) przedmiot lub substancja są powszechnie stosowane do konkretnych celów, b) istnieje rynek takich przedmiotów lub substancji lub popyt na nie, c) dany przedmiot lub substancja spełniają wymagania techniczne dla zastosowania do konkretnych celów oraz wymagania określone w przepisach i w normach mających zastosowanie do produktu, d) zastosowanie przedmiotu lub substancji nie prowadzi do negatywnych skutków dla życia, zdrowia ludzi lub środowiska; 2) wymagania określone przez przepisy Unii Europejskiej. 2. Przedmiot lub substancja, które przestały spełniać warunki, o których mowa w ust. 1, są odpadami. UTRATA STATUSU ODPADU Utrata statusu odpadów następuje samoistnie po spełnieniu przesłanek i nie jest zależna od zgody żadnego organu. Instytucja prawna utraty statusu odpadów może mieć zastosowanie tylko w stosunku do określonych rodzajów odpadów. Od 2006 przeprowadzono analizy i badania celem wyselekcjonowania odpadów, dla których powinny zostać opracowane kryteria do utraty statusu odpadu. Objęto nimi: Złom metali: żelaza, stali, cynku, ołowiu, cyny, aluminium, miedzi Tworzywa sztuczne Papier Tekstylia Szkło Kruszywa z odpadów z budowy i rozbiórki Popioły i żużle Biodegradowalne odpady stabilizowane Paliwa z odpadów Drewno Oleje odpadowe Opony Rozpuszczalniki Metale szlachetne UTRATA STATUSU ODPADU W 2008 r. został wydany Raport dotyczący kryteriów utraty statusu odpadów przez Institute for Prospective Technological Studies. W tym dokumencie zostały wskazane i wyjaśnione ogólne zasady stosowania kryteriów utraty status odpadów wskazane w dyrektywie 2008/98. W 2011 i 2012 r. kryteria dotyczące złomu i stłuczki szklanej zostały skodyfikowane w rozporządzeniach wspólnotowych obowiązujących bezpośrednio w państwach członkowskich. Pierwsze rozporządzenie - nr 333/2011 z dnia 31 marca 2011 r. ustanawiającego kryteria określające, kiedy pewne rodzaje złomu przestają być odpadami. Drugie rozporządzenie - nr 1179/2012 z dnia 10 grudnia 2012 r. ustanawiające kryteria określające kiedy stłuczka szklana przestaje być odpadem. 13

14 ZASADY OGÓLNE GOSPODARKI ODPADAMI Odwrócona hierarchia postępowania z odpadami (art. 17) Zasada bliskości Postepowanie z odpadami niebezpiecznymi Koszty gospodarowania odpadami Zbieranie i transport Magazynowanie Usuwanie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania Przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności Przetwarzanie odpadów w instalacjach i urządzeniach Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów NOWA HIERARCHIA POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI Art unieszkodliwianie inne metody odzysku np. odzysk energii recykling przygotowanie do ponownego użycia Pięciostopniowa hierarchia postępowania zapobieganie powstawaniu odpadów * Możliwe jest odstąpienie od tej hierarchii jeżeli jest to uzasadnione metodologią LCA w oparciu o dyrektywę ramową. Odwrócona hierarchia postępowania z odpadami Zasada bliskości (art. 20) niebezpiecznymi Koszty gospodarowania odpadami Zbieranie i transport Magazynowanie Usuwanie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania Przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności Przetwarzanie odpadów w instalacjach i urządzeniach Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów ZASADY OGÓLNE Priorytet zagospodarowanie odpadów w miejscu ich powstania z uwzględnieniem hierarchii sposobów postępowania z odpadami Stosowanie osadów ściekowych i unieszkodliwianie odpadów medycznych i weterynaryjnych poza województwem zakazane, zakaz przywozu na teren województwa (ograniczenie terytorialne) Wyjątek rozszerzony dla odpadów medycznych i weterynaryjnych w przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego województwa lub gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych. Dla zmieszanych odpadów komunalnych, zielonych, pozostałości z sortowania złagodzono wymogi poprzez dopuszczenie wywozu do zastępczej instalacji RGOK. 14

15 ZASADY OGÓLNE Odwrócona hierarchia postępowania z odpadami Zasada bliskości niebezpiecznymi (art. 21) Koszty gospodarowania odpadami Zbieranie i transport Magazynowanie Usuwanie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania Przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności Przetwarzanie odpadów w instalacjach i urządzeniach Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów Zachowane dotychczasowe rozwiązania zakazujące: mieszania odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów, mieszania odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne, mieszania odpadów niebezpiecznych z substancjami, materiałami lub przedmiotami Dopuszcza się mieszanie gdy służy ono poprawie bezpieczeństwa procesów przetwarzania odpadów powstałych po zmieszaniu i jeżeli w wyniku prowadzenia tych procesów nie nastąpi wzrost zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi lub środowiska. ZASADY OGÓLNE Odwrócona hierarchia postępowania z odpadami Zasada bliskości niebezpiecznymi Koszty gospodarowania odpadami (art. 22) Zbieranie i transport Magazynowanie Usuwanie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania Przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności Przetwarzanie odpadów w instalacjach i urządzeniach Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów Koszt gospodarowania odpadami obciąża w pierwszym rzędzie kolejnych posiadaczy odpadów, lub we wskazanych przypadkach, producenta/importera produktu, z którego powstaje odpad. Nawiązanie do zasady zanieczyszczający płaci art. 7 POŚ sprawca ponosi koszty zanieczyszczenia. Nie ma tu żadnych różnic, generalnie obowiązek ten spoczywa zarówno na osobach fizycznych, jak i jednostkach organizacyjnych. Odwrócona hierarchia postępowania z odpadami Zasada bliskości niebezpiecznymi Koszty gospodarowania odpadami Zbieranie i transport (art. 23) Magazynowanie Usuwanie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania Przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności Przetwarzanie odpadów w instalacjach i urządzeniach Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów ZASADY OGÓLNE Kategoryczny wymóg zbierania odpadów w sposób selektywny (art. 23 ust 1). Utrzymanie zakazu zbierania poza miejscem wytwarzania: pozostałości z sortowania odpadów komunalnych, o ile są przeznaczone do składowania; komunalnych osadów ściekowych; zakaźnych odpadów medycznych; zakaźnych odpadów weterynaryjnych. Istnieje możliwość uchylenia tego zakazu dla zakaźnych odpadów medycznych i weterynaryjnych poprzez decyzje administracyjną na okres do roku. Zakazuje się zbierania: zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych poza obszarem RGOK, na którym zostały wytworzone (uzupełnienie zasady bliskości). 15

16 ZASADY OGÓLNE Odwrócona hierarchia postępowania z odpadami Zasada bliskości niebezpiecznymi Koszty gospodarowania odpadami Zbieranie i transport (art. 24) Magazynowanie Usuwanie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania Przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności Przetwarzanie odpadów w instalacjach i urządzeniach Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów Przy regulacjach transportu należy zwrócić uwagę na: rozszerzenie zasad ogólnych związanych z transportem na wszystkie rodzaje odpadów (art. 24 ust 1, 2) wprowadzenie indywidualnych numerów rejestrowych oraz oznakowania pojazdów rozszerzenie szczegółowych wymagań dla transportu odpadów (nowy akt wykonawczy) o oznakowanie środków transportu, biorąc pod uwagę właściwości odpadów i ich wpływ na środowisko oraz bezpieczeństwo życia i zdrowia ludzi. Odwrócona hierarchia postępowania z odpadami Zasada bliskości niebezpiecznymi Koszty gospodarowania odpadami Zbieranie i transport Magazynowanie (art. 25) Usuwanie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania Przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności Przetwarzanie odpadów w instalacjach i urządzeniach Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów ZASADY OGÓLNE Na terenie do którego posiada się tytuł prawny. Zachowane czasy magazynowania: trzy lata przy przetwarzaniu, rok przy składowaniu Minister Środowiska uzyskał delegację do określenia szczegółowych wymagań dla magazynowania, obejmującego wstępne magazynowanie odpadów przez wytwórcę odpadów, tymczasowe magazynowanie odpadów przez prowadzącego zbieranie odpadów oraz magazynowanie odpadów przez prowadzącego przetwarzanie odpadów. Minister Środowiska może określić czas magazynowania, kierując się rodzajem magazynowania i właściwościami odpadów. Rozproszenie przepisów dotyczących magazynowania po całej ustawie. ZASADY OGÓLNE Odwrócona hierarchia postępowania z odpadami Zasada bliskości niebezpiecznymi Koszty gospodarowania odpadami Zbieranie i transport Magazynowanie Usuwanie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania Przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności Przetwarzanie odpadów w instalacjach i urządzeniach Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów Posiadacz odpadów jest obowiązany do natychmiastowego usunięcia odpadów z miejsc nie przeznaczonych do magazynowania czy składowania. Częściowo nowy podział kompetencji przy wydaniu decyzji nakazującej usunięcie odpadów na terenach zamkniętych wydaje je RDOŚ wydaje RDOŚ kiedy adresatem gmina Ma miejsce ustalenie zasad udostępniania terenu przez władającego powierzchnią ziemi posiadaczowi odpadów w celu wykonania decyzji 16

17 ZASADY OGÓLNE Odwrócona hierarchia postępowania z odpadami Zasada bliskości niebezpiecznymi Koszty gospodarowania odpadami Zbieranie i transport Magazynowanie Usuwanie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania Przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności Przetwarzanie odpadów w instalacjach i urządzeniach Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów Art Wytwórca odpadów jest obowiązany do gospodarowania wytworzonymi przez siebie odpadami. 2. Wytwórca odpadów lub inny posiadacz odpadów może zlecić wykonanie obowiązku gospodarowania odpadami wyłącznie podmiotom, które posiadają: 1) zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów, lub 2) koncesję na podziemne składowanie odpadów, pozwolenie zintegrowane, decyzję zatwierdzającą program gospodarowania odpadami wydobywczymi, 3) wpis do rejestru w zakresie, o którym mowa w art. 50 ust. 1 pkt 5 chyba że działalność taka nie wymaga uzyskania decyzji lub wpisu do rejestru. Odwrócona hierarchia postępowania z odpadami Zasada bliskości niebezpiecznymi Koszty gospodarowania odpadami Zbieranie i transport Magazynowanie Usuwanie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania Przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności Przetwarzanie odpadów w instalacjach i urządzeniach Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów ZASADY OGÓLNE Uściślono zasady przejęcia odpowiedzialności w przypadku transportu odpadów. Doprecyzowano moment przejęcia odpowiedzialności w wypadku zakaźnych odpadów medycznych i weterynaryjnych (poświadczenie unieszkodliwienia). Sprzedawca odpadów oraz pośrednik w obrocie odpadami nie przejmują odpowiedzialności za gospodarowanie odpadami, jeżeli nie są posiadaczami tych odpadów. Minister Środowiska określi odpady, które można wykorzystać w bezpieczny sposób na własne potrzeby (osoba fizyczna, jednostka nie będąca przedsiębiorcą), ich ilości oraz warunki magazynowania tych odpadów. Odwrócona hierarchia postępowania z odpadami Zasada bliskości niebezpiecznymi Koszty gospodarowania odpadami Zbieranie i transport Magazynowanie Usuwanie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania Przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności Przetwarzanie odpadów w instalacjach i urządzeniach (art. 30) Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów ZASADY OGÓLNE Nowe kody procesu odzysku (R14, R15) Art Dopuszcza się odzysk poza instalacjami lub urządzeniami w przypadku: 1) odzysku w procesie odzysku R10, 2) w procesach odzysku R3, R5, R11 i R12, 3) kompostowanie na potrzeby własne (osoby fizyczne). Minister Środowiska określi warunki odzysku w procesie odzysku R10 oraz rodzaje odpadów oraz warunki ich odzysku w procesach odzysku R3, R5, R11 i R12 Dz. U nr 86 poz. 476 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie odzysku R10 (do ) Dz. U nr 49 poz. 356 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami i urządzeniami (do ) 17

18 Odwrócona hierarchia postępowania z odpadami Zasada bliskości niebezpiecznymi Koszty gospodarowania odpadami Zbieranie i transport Magazynowanie Usuwanie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania Przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności Przetwarzanie odpadów w instalacjach i urządzeniach (art. 31) Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów ZASADY OGÓLNE Częściowo nowy podział kompetencji organów przy wydawaniu zezwolenia na spalanie odpadów poza instalacjami i urządzeniami RDOŚ tereny zamknięte Organ właściwy ze względu na miejsce spalania Zmiana w zakresie spalania pozostałości roślinnych dotychczas wolno było spalać, jeżeli na terenie gminy nie była prowadzona selektywna zbiórka takich odpadów. dopuszcza się spalanie zgromadzonych pozostałości roślinnych o ile nie są one objęte obowiązkiem selektywnego zbierania. Odwrócona hierarchia postępowania z odpadami Zasada bliskości niebezpiecznymi Koszty gospodarowania odpadami Zbieranie i transport Magazynowanie Usuwanie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania Przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności Przetwarzanie odpadów w instalacjach i urządzeniach Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów (art. 32) ZASADY OGÓLNE Nowa lista naruszeń, która upoważnia WIOŚ do wydania decyzji wstrzymującej działalność: hierarchii sposobów postępowania z odpadami, polegającego na niewysegregowaniu odpadów nadających się do odzysku spośród odpadów przeznaczonych do unieszkodliwiania, wbrew art. 18 ust. 7; zakazu dotyczącego postępowania z odpadami niebezpiecznymi, o którym mowa w art. 21; zakazów określonych w art. 23 ust. 2 i 3 (dotyczących zbierania odpadów); obowiązku określonego w art. 27 ust. 2 (zlecania wykonania zagospodarowania odpadów); wymagań dotyczących eksploatacji instalacji lub urządzeń do przetwarzania odpadów, o których mowa w art. 29 ust. 2; zakazu przetwarzania odpadów poza instalacjami lub urządzeniami, o którym mowa w art. 30 ust. 1 WIOŚ może określić termin usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, zawieszając na ten czas postępowanie Odwrócona hierarchia postępowania z odpadami Zasada bliskości niebezpiecznymi Koszty gospodarowania odpadami Zbieranie i transport Magazynowanie Usuwanie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania Przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności Przetwarzanie odpadów w instalacjach i urządzeniach Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów (art. 33) ZASADY OGÓLNE Art Posiadacz odpadów jest obowiązany do postępowania z odpadami w sposób zgodny z zasadami gospodarki odpadami, o których mowa w art , w tym do prowadzenia procesów przetwarzania odpadów w taki sposób, aby procesy te oraz powstające w ich wyniku odpady nie stwarzały zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska, a także w sposób zgodny z przepisami o ochronie środowiska i planami gospodarki odpadami. delegacja dla Ministra Środowiska do wydania rozporządzenia wprowadzającego wymagania dla określonych procesów przetwarzania, z wyjątkiem składowania odpadów i termicznego przekształcania odpadów, oraz wymagania dla odpadów powstających w wyniku tych procesów. 18

19 UPRAWNIENIA WYMAGANE DO GOSPODAROWANIA ODPADAMI Nowa ustawa od wejścia w życie zmieniła dotychczasowe wymagania formalno-prawne dla wytwarzanych odpadów. Nie jest już wymagana: decyzja zatwierdzająca PGO (program gospodarki odpadami) dla odpadów wytwarzanych w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw; decyzja zatwierdzająca PGON (program gospodarki odpadami niebezpiecznymi) dla odpadów wytwarzanych poza ww. usługami; informacja o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami dla odpadów wytwarzanych poza ww. usługami. OBOWIĄZKI ADMINISTRACYJNE WYTWÓRCY ODPADÓW Na wytwarzanie odpadów od r. wymagane jest pozwolenie i to jedynie dla odpadów wytwarzanych w związku z eksploatacją instalacji w przypadku przekroczenia ustawowych limitów określonych w art. 180a dodanym do POŚ: Art. 180a. Pozwolenie na wytwarzanie odpadów jest wymagane do wytwarzania odpadów: 1) o masie powyżej 1 Mg rocznie w przypadku odpadów niebezpiecznych lub 2) o masie powyżej 5000 Mg rocznie w przypadku odpadów innych niż niebezpieczne. Kilka uwag: świadczący usługę w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw od r. nie musi już mieć żadnej decyzji na wytwarzanie odpadów powstających w wyniku świadczenia takiej usługi, gdyż wykonujący taką usługę nie jest prowadzącym instalację. w obecnym przepisie (art. 180a POŚ) nie ma już podobnego zapisu, jaki był w art. 17 ust. 3 poprzedniej ustawy, że w pozwoleniu uwzględnia się wszystkie odpady wytwarzane przez danego wytwórcę w danym miejscu. Tak więc każdą instalację należy analizować osobno, czy dla niej przekroczone są limity aby określić, czy wymaga pozwolenia. POZOSTAŁE POZWOLENIA Zezwolenie na zbieranie odpadów. Zezwolenie na przetwarzanie odpadów. Działalność wymagająca zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów może być objęta jednym zezwoleniem. zbieranie odpadów gromadzenie odpadów przed ich transportem do miejsc przetwarzania, w tym wstępne sortowanie nieprowadzące do zasadniczej zmiany charakteru i składu odpadów i niepowodujące zmiany klasyfikacji odpadów oraz tymczasowe magazynowanie odpadów (art. 3 ust. 1 pkt 34); przetwarzanie odpadów rozumie się przez to procesy odzysku lub unieszkodliwiania, w tym przygotowanie poprzedzające odzysk lub unieszkodliwianie (art. 3 ust. 1 pkt 21); 19

20 ZBIERANIE/PRZETWARZANIE ODPADÓW Marszałek województwa właściwy ze względu na miejsce zbierania/przetwarzania: dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.) dotyczy to przedsięwzięć, wskazanych w 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397), dla odpadów innych niż niebezpieczne poddawanych odzyskowi w procesie odzysku polegającym na wypełnianiu terenów niekorzystnie przekształconych, jeżeli ilość umieszczanych w wyrobisku lub zapadlisku odpadów jest nie mniejsza niż 10 Mg na dobę lub całkowita pojemność wyrobiska lub zapadliska jest nie mniejsza niż Mg, dla regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK). Starosta - w pozostałych przypadkach; RDOŚ - na terenach zamkniętych; GIOŚ zgoda na dopuszczenie funkcjonowania instalacji lub urządzenia do unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych weterynaryjnych przy zezwoleniu na ich przetwarzanie ZBIERANIE/PRZETWARZANIE ODPADÓW Zasady wydawania pozwolenia: Zezwolenie na zbieranie odpadów i zezwolenie na przetwarzanie odpadów wydaje, w drodze decyzji, organ właściwy odpowiednio ze względu na miejsce zbierania lub przetwarzania odpadów (art. 41 ust. 2). Do zezwolenia na zbieranie odpadów i zezwolenia na przetwarzanie odpadów nie stosuje się przepisu art. 11 ust. 9 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (art. 41 ust. 10). Zezwolenie na zbieranie odpadów i zezwolenie na przetwarzanie odpadów wydaje się na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat. (art. 44) W przypadku prowadzenia w tym samym miejscu przedsięwzięć, o których mowa w art. 41 ust. 3 (właściwość starosty i marszałka województwa), organem właściwym do wydania zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów jest marszałek województwa (art. 41 ust. 6). Wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów polegającego na unieszkodliwianiu zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych wymaga zgody Głównego Inspektora Sanitarnego (art. 41 ust. 7). ZBIERANIE/PRZETWARZANIE ODPADÓW Nowością jest, że do wniosku o wydanie zezwolenia na zbieranie odpadów i do wniosku o wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów należy dołączyć decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach (DOŚU), o której mowa w art. 71 UOOŚ, o ile jest wymagana (art. 42 ust 4). Art Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach określa środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia. 2. Uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest wymagane dla planowanych: 1) przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko; 2) przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. 81) punkty do zbierania lub przeładunku odpadów, w tym złomu Art Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje przed uzyskaniem (m.in.): 21) zezwolenia na przetwarzanie odpadów i zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów wydawanego na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. 20

21 ZBIERANIE/PRZETWARZANIE ODPADÓW Nowy katalog zwolnień od wymogu posiadania zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów (art. 45): podmiotów prowadzących niezawodową działalność gospodarczą w zakresie gospodarowania odpadami, które zbierają odpady opakowaniowe i odpady w postaci zużytych odpadów konsumpcyjnych; niezawodową działalnością w zakresie zbierania odpadów jest zbieranie leków i opakowań po lekach przez apteki, przyjmowanie zużytych artykułów konsumpcyjnych w sklepach, systemy zbierania w szkołach, placówkach oświatowo-wychowawczych, siedzibach urzędów i instytucji; Podmiot jest obowiązany posiadać umowę zawartą w formie pisemnej pod rygorem nieważności, z posiadaczem odpadów posiadającym zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów wymienionych. osób fizycznych i jednostek organizacyjnych niebędących przedsiębiorcami wykorzystujących odpady na własne potrzeby, zgodnie z art 27 ust 8 u.o.; osób władających powierzchnią ziemi, na której są stosowane komunalne osady ściekowe w celach, o których mowa w art. 96 ust 1 pkt 1 3 u.o. podmiotów obowiązanych do uzyskania pozwolenia zintegrowanego, w trybie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm); ZBIERANIE/PRZETWARZANIE ODPADÓW posiadaczy odpadów prowadzących działalność w zakresie unieszkodliwiania odpadów przez ich składowanie na składowiskach podziemnych, którzy są obowiązani do uzyskania koncesji na prowadzenie takiej działalności na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981); posiadaczy odpadów obowiązanych do uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarowania odpadami wydobywczymi lub zezwolenia na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, o których mowa w ustawie z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. Nr 138, poz. 865, z późn. zm.); wytwórcy odpadów, który wytwarzane przez siebie odpady, niebędące odpadami niebezpiecznymi, unieszkodliwia w miejscu ich wytworzenia zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 45 ust 3u.o.; posiadacza odpadów, który poddaje odzyskowi odpady zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 45 ust 3 u.o.; władającego nieruchomością, który zbiera odpady komunalne, wytwarzane na terenie tej nieruchomości; wytwórcy odpadów, który wytwarzane przez siebie odpady zbiera w miejscu ich wytworzenia. ZBIERANIE/PRZETWARZANIE ODPADÓW Wytwórca odpadów, który prowadzi zbieranie odpadów lub przetwarzanie może być zwolniony z obowiązku uzyskania odrębnego zezwolenia na prowadzenie tej działalności, jeżeli posiada pozwolenie na wytwarzanie odpadów (art. 45 ust 4) gdy: we wniosku o wydanie pozwolenia na wytwarzanie uwzględnił wymagania przewidziane dla wniosku o wydanie zezwolenia na zbieranie odpadów lub przetwarzanie odpadów Właściwym organem do wydania pozwolenia na wytwarzanie odpadów jest organ właściwy do wydania zezwolenia na przetwarzanie odpadów (art. 45 ust 7) W takim przypadku pozwolenie na wytwarzanie odpadów jest jednocześnie odpowiednio zezwoleniem na zbieranie lub zezwoleniem na przetwarzanie odpadów (art. 45 ust 8) 21