KOŚCIÓŁ I PRAWO 7(20) 2018, nr 1, s DOI: Mariusz Szypa
|
|
- Izabela Baranowska
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 KOŚCIÓŁ I PRAWO 7(20) 2018, nr 1, s DOI: BAZYLIKA MNIEJSZA WEDŁUG PRAWA LITURGICZNEGO Pierwsze oficjalne nadanie tytułu bazyliki mniejszej miało miejsce 27 czerwca 1783 r. i podniosło kościół pw. św. Mikołaja w Tolentino we Włoszech do tej godności. Dopiero jednak w czasach Soboru Watykańskiego II ustalona została właściwa norma prawna regulująca procedurę nadania tego tytułu [Malecha 2002, 52-56]. Pierwszy dokument w tej materii to dekret Domus Dei Świętej Kongregacji Obrzędów z 6 czerwca 1968 r. 1 Druga wersja dokumentu, poprawiona i dostosowana do norm odnowy liturgicznej po Soborze Watykańskim II, promulgowana została 9 listopada 1989 r. przez Kongregację ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów 2. Dykasteria Kurii Rzymskiej bezpośrednio po dekrecie opublikowała wyjaśnienie dotyczące odnowy norm o tytule bazyliki mniejszej [Bianchi 1999, 17-19]. Biorąc pod uwagę pozycję przypisywaną kościołowi bądź skutki z niej wynikające, wyróżnia się różne kościoły. Szczególne miejsce w tym podziale zajmuje bazylika [Krukowski 2011, 436]. Kościoły obdarzone tytułem bazyliki mniejszej w założeniu ustawodawcy mają być przede wszystkim wzorowym centrum życia liturgicznego i duszpasterskiego [Fusco 2011, ]. Budynki kultu obdarzone tym tytułem powinny stanowić przykład dla innych kościołów, nie tylko w celebracji liturgicznej sakramentów, sakramentaliów i nabożeństw pobożności ludowej, ale także w prowadzeniu duszpasterstwa (Domus ecclesiae III, 2). KS. MGR MARIUSZ SZYPA doktorant, Katedra Teologii i Duchowości Liturgicznej, Instytut Liturgiki i Homiletyki, Wydział Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II; adres do korespondencji: Kotowice 60, Kotowice; szypa2@o2.pl 1 Sacra Congregatio Rituum, Decretum Domus Dei de titulo Basilicae Minoris ( ), AAS 60 (1968), s Congregatio de Culto Divino et Disciplina Sacramentorum, Domus ecclesiae de titulo Basilicae Minoris ( ), Notitiae 26 (1999), nr 1 (282), s ; tekst polski w: Anamnesis 14 (1997/1998), s [dalej cyt.: Domus ecclesiae].
2 150 Kongregacja w czterech rozdziałach dekretu podejmuje następujące zagadnienia: warunki uzyskania tytułu bazyliki mniejszej, dokumenty wymagane w procesie przyznawania tytułu bazyliki, obowiązki i zadania w dziedzinie liturgicznoduszpasterskiej oraz przywileje związane z nadanym tytułem. Dekret nie wskazuje szczegółowych norm liturgicznych, lecz tylko odnosi się do innych dokumentów. We wszystkich częściach, wprost lub pośrednio, zawarte jest odniesienie do prawa liturgicznego, wyrażonego szczególnie w Ogólnym wprowadzeniu do Mszału Rzymskiego i jego rubrykach (Domus ecclesiae I, 2; III, 2; III, 3; IV, 1). Dlatego też celem opracowania będzie wskazanie i analiza odniesień, na które powołuje się Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, według obowiązującego ustawodawstwa liturgicznego. 1. MIEJSCE SPRAWOWANIA LITURGII Obowiązujące Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego pochodzi z jego trzeciej editio typica 3. Wśród pierwszych wymogów wymienianych w dokumencie znajdują się dwa zasadnicze warunki: Kościół, dla którego podejmuje się starania o nadanie tytułu bazyliki, winien być Bogu poświęcony specjalnym obrzędem oraz stanowić w diecezji ośrodek życia liturgicznego i działalności duszpasterskiej (Domus ecclesiae I, 1). Pierwszy warunek jest spełnieniem zalecenia z Missale Romanum, które podkreśla w zasadach ogólnych, że wszystkie kościoły powinny być uroczyście poświęcone albo przynajmniej pobłogosławione (OWMR 290). Ustawodawca jasno zaznacza, że bazyliką mniejszą nie może być budynek, który nie został jeszcze dedykowany specjalnym obrzędem liturgicznym. Przepis ten odnosi się do starożytnej tradycji Kościoła, która wyłącza niektóre budynki z przeznaczenia świeckiego, by mogły tylko i wyłącznie służyć do użytku kultu, aby wspólnota Kościoła mogła gromadzić się swobodnie na słuchaniu słowa Bożego i sprawowaniu świętej liturgii Prezbiterium W trosce o godną i przykładną celebrację oraz dla zapewnienia odpowiednich warunków przestrzennych, dokument podejmuje temat urządzenia i przygoto- 3 Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego z trzeciego wydania Mszału Rzymskiego, Pallottinum, Poznań 2004 [dalej cyt.: OWMR], nr Obrzędy poświęcenia kościoła i ołtarza, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 2012, s. 26.
3 Bazylika mniejsza według prawa liturgicznego 151 wania prezbiterium (Domus ecclesiae I, 2). Jest to miejsce, w którym znajduje się ołtarz, głosi się słowo Boże i gdzie pełnią swoje funkcje: kapłan, diakon i inni usługujący. Powinno być wyodrębnione z wnętrza kościoła przez pewne podwyższenie albo przez odmienną formę i wystrój. Jego rozmiary winny być takie, by swobodnie można było celebrować Eucharystię i zapewnić jej widoczność (OWMR 295). Ustawodawca przypomina nie tylko o istnieniu takich miejsc, jak ołtarz, ambona i miejsce przewodniczenia, ale także o zgodnym z obecnymi wymogami odnowy liturgicznej ich usytuowaniu, odsyłając do bieżących norm 5. Normy te zawarte są w piątym rozdziale Ogólnego wprowadzenia do Mszału Rzymskiego, który nosi tytuł Urządzenie i wystrój kościoła do sprawowania Eucharystii. Rozdział podzielony jest na trzy części. Pierwsza to zasady ogólne. Druga odnosi się do urządzenia prezbiterium, wyszczególniając w nim ołtarz i jego wyposażenie (OWMR ), ambonę (OWMR 309) oraz miejsce przewodniczenia dla kapłana celebransa oraz inne siedzenia (OWMR 310). Trzecia natomiast precyzuje urządzenie kościoła dzieląc go na miejsca dla wiernych (OWMR 311), miejsca zespołu śpiewaczego i instrumentów muzycznych (OWMR ), miejsce przechowywania Najświętszej Eucharystii (OWMR ), a w ostatnim punkcie wspomina o świętych obrazach (OWMR 318). Wszystkie te zapisy nie dotyczą tylko zasad przystosowania wnętrza bazyliki do celebracji Eucharystii, lecz także do innych sakramentów. Nie są to normy tylko dla kościoła obdarzonego tytułem bazyliki, lecz wytyczne obowiązujące każdy budynek, w którym regularnie sprawuje się liturgię. Biorąc jednak pod uwagę przyczynę nadania tytułu bazyliki, czyli bycie wzorem dla innych kościołów pod względem przygotowania przebiegu celebracji nacechowanych wiernym przestrzeganiem zasad liturgicznych, należy w tych zasadach zauważyć te wskazania, które dane są jako wzorcowe i pożądane (Domus ecclesiae I, 1). Tak odpowiednio przygotowane miejsce ma służyć swobodnemu sprawowaniu świętych czynności, gdyż świątynie i przedmioty związane z kultem Bożym winny być prawdziwie godne i piękne wskazując na rzeczywistości nadprzyrodzone (OWMR 288). Jednakowy cel bycia przykładem w kwestii liturgii Kongregacja nakłada na sanktuaria. Liturgia w nich sprawowana powinna być przykładna w swym wykonaniu. Wśród zadań, które mają pełnić sanktuaria, a wymagane są również przez Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. 6, znajduje się troska o stały 5 Numery podane w obowiązującym wówczas Ogólnym wprowadzeniu do Mszału Rzymskiego to , obecnie materia ta zawarta jest w numerach Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus ( ), AAS 75 (1983), pars II, s ; tekst polski w: Kodeks Prawa Kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Pallottinum, Poznań 1984 [dalej cyt.: KPK/83], kan
4 152 rozwój życia liturgicznego [Pawluk 1986, 469]. Dyrektorium poświęcone pobożności ludowej i liturgii zastrzega, że szczególna troska to nie zwiększenie częstotliwości sprawowanych obrzędów, ale ich coraz lepsza jakość 7. Wzorowo sprawowana liturgia to jedno z zadań sanktuarium, które jest też celem ustanowienia bazyliki mniejszej. Kongregacja zaznacza także, jakie skutki powinna wywrzeć troska o liturgię na kapłanach i wiernych nawiedzających sanktuarium. Kapłani i wierni zaniosą dobre doświadczenie do miejsc swojego pochodzenia (Dyrektorium 266). Odnośnie do ołtarza wyrażone jest życzenie, aby był jedynym ołtarzem stałym i poświęconym, czyli łączył się ściśle z posadzką (OWMR 298), aby był zbudowany w oddaleniu od ściany (OWMR 299) oraz dedykowany zgodnie z obrzędem zawartym w Pontyfikale Rzymskim (OWMR 300) 8. Mensa ołtarzowa powinna być z kamienia naturalnego (OWMR 301), przykryta przynajmniej jednym białym obrusem (OWMR 304), a pod ołtarzem należy zachować zwyczaj składania ( ) relikwii świętych (OWMR 302). Przy ołtarzu nie może zabraknąć przynajmniej dwóch świeczników (OWMR 307), choć może być ich większa ilość cztery lub sześć (OWMR 117). W czasie celebracji, jak również poza nią, konieczna jest obecność krzyża z wizerunkiem Chrystusa ukrzyżowanego, umieszczonego na lub przy ołtarzu, zawsze jednak widocznego dla wiernych (OWMR 308). Kolejna strefa w przestrzeni bazyliki, to godne miejsce głoszenia słowa Bożego. Godność ta zakłada, że z zasady winna być to stała ambona pobłogosławiona zgodnie z obrzędem zamieszczonym w Rytuale Rzymskim (OWMR 39) 9. Ambona powinna być jedna, tak, by na niej skupiała się uwaga wiernych w czasie głoszenia słowa Bożego, dlatego wskazuje się, by to miejsce było podwyższone, dogodne i okazałe [Dyl 2013, 387]. Msza św. składa się jakby z dwóch części, mianowicie z liturgii słowa i z liturgii eucharystycznej, które tak ściśle łączą się ze sobą, że stanowią jeden akt kultu (OWMR 28), stąd niektórzy twierdzą, że aby ołtarz i ambona rzeczywiście obrazowały tę jedność, powinny być zbudowane z tego samego materiału [Wit 1989, 230]. 7 Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania, Pallottinum, Poznań 2003 [dalej cyt.: Dyrektorium], nr Obrzęd poświęcenia ołtarza, w: Obrzędy poświęcenia kościoła i ołtarza, s Obrzęd błogosławieństwa z okazji oddania do użytku nowej ambony, w: Obrzędy błogosławieństw dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 1994, t. 2, nr
5 Bazylika mniejsza według prawa liturgicznego 153 W prezbiterium nie może zabraknąć krzesła kapłana celebransa, czyli miejsca przewodniczenia celebracjom liturgicznym. Ma ono być tak usytuowane, aby faktycznie obrzędy przewidziane dla tego miejsca tam się odbywały, przy czym należy unikać wszelkiego podobieństwa do tronu (OWMR 310) [Szypa 2015, 178]. Dokument nie wspomina nic o pulpicie na księgi liturgiczne, z których powinien korzystać przewodniczący zgromadzenia liturgicznego (OWMR 118a), nie powinno jednak takiego zabraknąć, choćby przenośnego, tak, aby miejsce to faktycznie spełniało swoją rolę. Wydaje się, że biorąc pod uwagę przeznaczenie ambony i miejsca przewodniczenia, nie może zabraknąć w bazylice innego miejsca odpowiednio widocznego i nagłośnionego dla wykonywania innych funkcji liturgicznych [Brzeziński 2001, 94; Dyl 2013, 391]. Miejsca dla usługujących, innych niż diakon, należy tak umieścić, aby jasno odróżniały się od miejsc dla duchowieństwa (OWMR 310), a zarazem, by wszyscy łatwo mogli wykonywać powierzone im funkcje. Normy liturgiczne nie przewidują sprawowania sakramentów i Liturgii Godzin pod nieobecność miejsca przewodniczenia, a do celebrowania tej ostatniej, zwłaszcza jutrzni i nieszporów, wskazane są bazyliki mniejsze (Domus ecclesiae III, 2) Inne miejsca celebracji Dokumentacja fotograficzna wymaga także zdjęć innych miejsc celebracji, w tym chrzcielnicy. Jest ona wymieniana wśród innych miejsc celebracji obrzędów, ale będących poza prezbiterium (Domus ecclesiae II, 4). Obserwacja praktyki pastoralnej ukazuje brak zrozumienia teologii obrzędów, a zarazem zamierzenia ustawodawcy wyrażonego w normach prawno-liturgicznych [Araszczuk 2013, 13]. Obrzędy chrztu dzieci i chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych precyzują usytuowanie chrzcielnicy w wolno stojącej kaplicy chrzcielnej, w odrębnej kaplicy kościoła lub w samym kościele, ale poniżej ołtarza 10. Należy ją umieścić w takim miejscu, aby w obrzędach mogło uczestniczyć więcej osób oraz, aby można było tam sprawować liturgię słowa Bożego 11. Regulacja ta 10 Chrzest dzieci. Wprowadzenie teologiczne i pastoralne, w: Obrzędy chrztu dzieci dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 2012, nr 10, 11; Chrześcijańskie wtajemniczenie dorosłych. Wprowadzenie teologiczne i pastoralne, w: Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 2015, nr Wtajemniczenie chrześcijańskie. Wprowadzenie ogólne, w: Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych, nr
6 154 umieszczona jest przez wzgląd na obrzędy chrzcielne, które sprawuje się w różnych miejscach. Ich integralną częścią są procesje, a wśród nich procesja od drzwi ołtarza do miejsca słuchania słowa Bożego, następnie procesja do chrzcielnicy, później od miejsca chrztu do ołtarza 12. Ustawodawca powszechny stanowi, że chrzcielnica jest przywilejem kościoła parafialnego, który może nabyć także inny kościół (kan ) [Krzywda 2011, 45-46]. Przechowywanie Najświętszej Eucharystii związane jest z jej przeznaczeniem dla chorych i umierających oraz dla uczczenia Chrystusa eucharystycznego przez wiernych (kan ) [Górecki 2011, ]. W kościele powinno być jedno miejsce przechowywania Eucharystii (kan ) tak umieszczone, by sprzyjało modlitwie 13. Kwestie miejsca przechowywania Najświętszego Sakramentu w czasie odnowy liturgicznej po Soborze Watykańskim II były dużym problemem [Nadolski 1992a, ]. Mszał jako miejsce przechowywania wymienia prezbiterium bądź jakąś kaplicę organicznie związaną z kościołem (OWMR 315) [Dyl 2013, 395]. Drugie miejsce wydaje się bardziej właściwe dla bazyliki. Do niej najlepiej odnosi się zalecenie aby w dużych miastach lub przynajmniej większych miejscowościach biskup diecezjalny wyznaczył jakiś budynek kościoła dla adoracji wieczystej 14. Księga liturgiczna określając, że celem miejsca przechowywania jest adoracja wskazuje, że łatwiej można go osiągnąć przez przygotowanie kaplicy oddzielonej od nawy środkowej, zwłaszcza w tych kościołach, gdzie częściej odbywają się śluby lub pogrzeby oraz w tych, które są licznie nawiedzane przez pielgrzymów czy przez turystów zwiedzających zabytki sztuki i historii 15. Ponieważ tytuł bazyliki często nadaje się także kościołom, które stanowią pomnik historyczny o wielkiej wartości artystycznej (Domus ecclesiae I, 3), należy zatem zakładać, że są nawiedzane przez licznych turystów [Dyl 2013, 397; Janczewski 1997, ] i dlatego miejsce inne niż prezbiterium jest w tym przypadku najbardziej odpowiednie i stosowne. Z uwagi na fakt, że dekret o tytule bazyliki mniejszej wspomina odpowiednią ilość spowiedników dla posługi w sakramencie pokuty i pojednania, zakłada za- 12 Chrzest wielu dzieci, w: Obrzędy chrztu dzieci, nr 42, 52, Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Instrukcja Redemptionis Sacramentum. O tym, co należy zachowywać, a czego unikać w związku z Najświętszą Eucharystią, Pallottinum, Poznań 2004, nr Tamże, nr Wprowadzenie teologiczne i pastoralne, w: Komunia święta i kult tajemnicy Eucharystycznej poza Mszą świętą dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 2016, nr 9.
7 Bazylika mniejsza według prawa liturgicznego 155 tem, by w bazylice znajdowały się konfesjonały (Domus ecclesiae I, 4). Rytuał bardzo lakonicznie wskazuje, że miejsce, gdzie sprawuje się sakrament pokuty i pojednania określa prawo 16. Ustawodawca w KPK/83 wskazuje, że miejscem udzielania rozgrzeszenia w sakramencie pokuty i pojednania jest konfesjonał umieszczony w kościele lub kaplicy (kan ). W miejscu widocznym zawsze powinny być konfesjonały zaopatrzone w kratę między penitentem i spowiednikiem, aby wierni mogli z nich swobodnie korzystać (kan ). Odnowiony obrzęd sakramentu pokuty i pojednania dopominając się odczytywania słowa Bożego, inspiruje do budowania specjalnych kaplic lub miejsc do spowiedzi, w których penitent miałby dogodne warunki do rozmowy i wyznania grzechów [Nadolski 1992b, 114]. Wśród dokumentacji wymaganej do przyznania tytułu należy wykazać w formie zdjęć istnienie i umiejscowienie w prezbiterium: ołtarza, ambony, krzesła kapłana przewodniczącego, miejsc dla usługujących i ministrantów (Domus ecclesiae I, 2; II, 4). Obrzędy sakramentów, według norm ksiąg liturgicznych, można sprawować w różnoraki sposób (w zależności od liczebności osób je przyjmujących, łączenia z innymi obrzędami, czy sytuacji czasowej ich udzielania), przestrzeń liturgiczna powinna być zatem dostosowana do różnych możliwych jej przebiegów. Obrzędy liturgiczne sprawuje się także poza prezbiterium, zatem zauważona jest troska o miejsce udzielania chrztu, przechowywania Najświętszej Eucharystii, czy celebracji sakramentu pokuty i pojednania. Skoro bazylika ma być miejscem wzorowego celebrowania liturgii, przestrzeń liturgiczna powinna być właściwie urządzona przez jej gruntowną przebudowę lub dostosowanie do obowiązującego ustawodawstwa [Wit 1997/1998, 16-34]. 2. ZESPÓŁ LITURGICZNY Każda celebracja liturgiczna powinna być starannie przygotowana przy zgodnym współudziale (OWMR 111), dlatego wydaje się niemożliwe sprawowanie jej wzorcowo bez odpowiednio przygotowanego i liczebnie zaspokajającego zespołu osób podejmujących różne funkcje i zadania [Szypa 2015, 179]. Wśród zespołu liturgicznego nie powinno zabraknąć prezbiterów, ministrantów i scholi (Domus ecclesiae I, 4), aby liturgia była działaniem Kościoła pełnego posług i funkcji. 16 Wprowadzenie teologiczne i pastoralne, w: Obrzędy pokuty dostosowane do zwyczajów polskich, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 2009, nr 12.
8 156 Wspominając odpowiednią liczbę duchownych, ustawodawca zaznacza szczególnie sprawowanie przez nich Najświętszej Ofiary oraz sakramentu pokuty i pojednania, tak, aby wierni mieli swobodny dostęp zwłaszcza do sakramentu pokuty i pojednania (Domus ecclesiae I, 4). Wśród obowiązków, które wykonywać mogą duchowni, dekret nakazuje, aby starannie było głoszone słowo Boże zarówno w formie homilii, jak i kazań nadzwyczajnych (Domus ecclesiae III, 2). Nadanie tytułu bazyliki kościołowi pretendującemu do tego wyróżnienia, uwarunkowane jest czynnym uczestnictwem w liturgii ludu wiernego. Oprócz dobrze przygotowanego zespołu ministrantów oraz zespołu śpiewaków (Domus ecclesiae I, 4), dekret wyznacza zadania, jakie jeśli nie są wykonywane przy bazylice powinny stać się jej codziennością. Bazylika ma być miejscem stałej formacji liturgicznej wiernych, nie tylko przez okazjonalne katechezy, czy formację dziecięcej czy młodzieżowej służby ołtarza, ale centrum życia liturgicznego przez kształcenie zespołów ustanowionych dla sprawowania czynności liturgicznych, specjalne kursy dokształcające, serie konferencji i inne tego rodzaju inicjatywy (Domus ecclesiae III, 1) [tamże, 180]. Muzyka, to nie tylko ozdoba, ale element integralny, którego liturgia się domaga. Nie sposób wyobrazić sobie świątecznej czy uroczystej celebracji bez śpiewu czy akompaniamentu instrumentów, prawnie zatwierdzonych dla potrzeb kultu. Kongregacja wśród wymagań stawianych proszącemu o nadanie tytułu, wymienia także scholę śpiewaków, która by mogła ożywiać uczestnictwo wiernych (Domus ecclesiae I, 4) oraz towarzyszyć wiernym różnych narodowości i mówiących różnymi językami, śpiewać razem w języku łacińskim i przy zastosowaniu łatwiejszych melodii gregoriańskich, właściwych dla liturgii rzymskiej, wyznanie wiary i Modlitwę Pańską (Domus ecclesiae III, 3; OWMR 41) 17. W bazylice mniejszej liturgia zazwyczaj nie jest celebrowana przez biskupa, tak jak w katedrach, które do takiej są dostosowane i mają swoich ceremoniarzy. Bazylika to miejsca przewodniczenia liturgii głównie przez prezbiterów, dlatego z założenia ma być przestrzenią, gdzie wiernie realizowane są normy prawa liturgicznego, które należy zobaczyć in vivo i mając ten wzór, sprawować w innych kościołach [tamże, 178]. Z tego powodu bazylika mniejsza powinna mieć biegłego, odpowiednio przygotowanego w teologii liturgii i normach liturgicznych 17 Sacrosanctum Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio de Sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium ( ), AAS 56 (1964), s ; tekst polski w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, tekst polski, nowe tłumaczenie, Pallottinum, Poznań 2002, s , nr 116.
9 Bazylika mniejsza według prawa liturgicznego 157 mistrza ceremonii, którego zadaniem byłaby troska o należytą organizację czynności liturgicznych oraz o wykonywanie ich przez wyświęconych szafarzy i przez wiernych świeckich w sposób godny, w należytym porządku i pobożnie (OWMR 106). 3. SZCZEGÓLNE CELEBRACJE Kościół w swej skarbnicy modlitewnej bogaty jest w różnego rodzaju celebracje charakterystyczne dla poszczególnych okresów roku liturgicznego 18. Szczególnie objawia się to w tzw. okresach mocnych. W trosce o pielęgnowanie ich zwyczajów, wśród obowiązków i zadań wymienione jest, by z wielką starannością były przygotowywane i sprawowane celebracje związane z rokiem liturgicznym, szczególnie charakterystyczne dla okresu Adwentu, Narodzenia Pańskiego, Wielkiego Postu i Wielkanocy (Domus ecclesiae III, 2). W czasie przygotowania do świąt Paschalnych, tam gdzie praktykuje się zwyczaj zgromadzeń na wzór rzymskich statio, dokument wskazuje, aby bazylikę mniejszą wybrać jako miejsce celebracji takiej liturgii (Domus ecclesiae III, 2) 19. Tytuł bazyliki nadawany jest przez papieża na znak szczególnej więzi z Kościołem Rzymskim i z osobą Następcy św. Piotra (Domus ecclesiae, Wstęp), z tego względu, aby ją uwydatnić, wyraża się życzenie, by co roku były obchodzone: święto Katedry św. Piotra (22 lutego), uroczystość świętych Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca), dzień rocznicy wyboru Ojca Świętego lub inauguracji jego pontyfikatu (Domus ecclesiae III, 4). Bardzo obfity w normy liturgiczne jest punkt opisujący dzień ogłoszenia tytułu bazyliki mniejszej oraz dni poprzedzające i następujące to wydarzenie. Wśród przygotowań do tego dnia nie może zabraknąć odpowiednich homilii, modlitw, czuwania i innych celebracji. Jeżeli nie kolidują one z wymienionymi w tabeli pierwszeństwa dni liturgicznych (nr 1-6), można sprawować Mszę św. oraz Liturgię Godzin z formularza o tytule kościoła, o świętym albo o misterium przedstawionym na obrazie szczególnie czczonym w danym kościele. Można także użyć formularzy mszalnych w szczególnych potrzebach: Msza za Kościół diecezjal- 18 Rok liturgiczny i pobożność ludowa, w: Dyrektorium, s Mszał rzymski dla diecezji polskich, Pallottinum, Poznań 1986, s. 61.
10 158 ny 20 lub Msza za papieża 21 (Domus ecclesiae IV, 1). W samym dniu ogłoszenia należy, zważając na wszelkie normy liturgiczne, celebrować Mszę św. z dnia albo jedną z wymienionych wcześniej dla dni bliskich temu wydarzeniu. Na początku celebracji przed hymnem Chwała na wysokości Bogu odczytuje się w przekładzie na język narodowy dokument Stolicy Apostolskiej, na mocy którego dany kościół został odznaczony tytułem bazyliki mniejszej. Nie ma wskazanej osoby ani miejsca, z którego dokonuje się odczytu dekretu bądź breve apostolskiego, jak wskazane jest to np. w czasie odczytu nominacji biskupiej 22 czy nominacji Stolicy Apostolskiej przy zakładaniu paliusza 23, gdzie miejscem tym jest ambona. ZAKOŃCZENIE Kongregacja w Domus ecclesiae podejmując kwestie związane z liturgią sprawowaną w bazylice mniejszej, nie podaje szczegółowych rozporządzeń, a jedynie wskazuje na niektóre elementy, odsyłając do ustawodawstwa liturgicznego. Ustawodawca wyraża troskę, aby normy liturgiczne były przestrzegane w sposób precyzyjny. Nie wymaga on od kościoła obdarzonego tym tytułem nic ponad to, czego domaga się ustawodawstwo w swych normach liturgicznych od wszystkich innych kościołów, oprócz wskazanego jasno celu, jakim jest wzór godny naśladowania. Bazylika mniejsza jawi się jako centrum życia liturgicznego i duszpasterskiego nie tylko tej wspólnoty, której jest ośrodkiem życia duszpasterskiego, ale także ma inspirować innych przybywających do niej, będąc dla nich wzorem realizacji i przestrzegania norm liturgicznych. Celem zadań stawianych bazylice mniejszej jest nie tylko być znakiem szczególnej więzi z papieżem, ale jej rzeczywistym symbolem, który urzeczywistnia się w przykładnej realizacji odnowy liturgicznej. Domus ecclesiae ukazuje miejsce praktycznej realizacji odnowy liturgiczno-duszpasterskiej, którym jest bazylika mniejsza. 20 Tamże, s Tamże, s Ceremoniał liturgicznej posługi biskupów. Odnowiony zgodnie z postanowieniem Świętego Soboru Watykańskiego II. Wydany z upoważnienia papieża Jana Pawła II dostosowany do zwyczajów diecezji polskich, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 2013, nr Tamże, nr 1168.
11 Bazylika mniejsza według prawa liturgicznego 159 BIBLIOGRAFIA Źródła prawa Ceremoniał liturgicznej posługi biskupów. Odnowiony zgodnie z postanowieniem Świętego Soboru Watykańskiego II. Wydany z upoważnienia papieża Jana Pawła II dostosowany do zwyczajów diecezji polskich, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice Chrzest dzieci. Wprowadzenie teologiczne i pastoralne, w: Obrzędy chrztu dzieci dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 2012, s Chrzest wielu dzieci, w: Obrzędy chrztu dzieci dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 2012, s Chrześcijańskie wtajemniczenie dorosłych. Wprowadzenie teologiczne i pastoralne, w: Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 2015, s Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus ( ), AAS 75 (1983), pars II, s ; tekst polski w: Kodeks Prawa Kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Pallottinum, Poznań Congregatio de Culto Divino et Disciplina Sacramentorum, Domus ecclesiae de titulo Basilicae Minoris ( ), Notitiae 26 (1999), nr 1 (282), s ; tekst polski w: Anamnesis 14 (1997/1998), s Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania, Pallottinum, Poznań Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Instrukcja Redemptionis Sacramentum. O tym, co należy zachowywać, a czego unikać w związku z Najświętszą Eucharystią, Pallottinum, Poznań Mszał rzymski dla diecezji polskich, Pallottinum, Poznań Obrzęd błogosławieństwa z okazji oddania do użytku nowej ambony, w: Obrzędy błogosławieństw dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 1994, t. 2, s Obrzęd poświęcenia ołtarza, w: Obrzędy poświęcenia kościoła i ołtarza, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 2012, s Obrzędy poświęcenia kościoła, w: Obrzędy poświęcenia kościoła i ołtarza, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 2012, s Obrzędy poświęcenia kościoła i ołtarza, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego z trzeciego wydania Mszału Rzymskiego, Pallottinum, Poznań Sacra Congregatio Rituum, Decretum Domus Dei de titulo Basilicae Minoris ( ), AAS 60 (1968), s Sacrosanctum Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio de Sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium ( ), AAS 56 (1964), s ; tekst polski w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, tekst polski, nowe tłumaczenie, Pallottinum, Poznań 2002, s
12 160 Wprowadzenie teologiczne i pastoralne, w: Komunia święta i kult tajemnicy Eucharystycznej poza Mszą świętą dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 2016, s Wprowadzenie teologiczne i pastoralne, w: Obrzędy pokuty dostosowane do zwyczajów polskich, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 2009, s Wtajemniczenie chrześcijańskie. Wprowadzenie ogólne, w: Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, Katowice 2015, s Literatura Araszczuk, Stanisław Miejsce celebracji obrzędu chrztu świętego w świetle przepisów liturgicznych. W Chrzest święty w życiu Kościoła. Refleksja teologiczna w środowisku legnickim, red. Bogusław Drożdż, Legnica: Diecezjalne Centrum Edukacyjne. Bianchi, Sergio Aggiornamento delle norme circa la concessione del titolo di Basilica Minore. Notitiae 26, n. 1 (282): Brzeziński, Daniel Ukształtowanie i wyposażenie wnętrza kościoła w odnowionym rycie rzymskim: aspekt liturgiczno-prawny. Studia Płockie 29: Dyl, Andrzej Gerard Posoborowe przepisy prawno-liturgiczne dotyczące wyposażenia kościoła. W Sztuka w liturgii, red. Wacław Świerzawski, Zawichost Kraków Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu. Fusco, Roberto Nadanie tytułu bazyliki mniejszej znakiem szczególnej więzi z Kościołem Rzymskim oraz z Ojcem Świętym. Anamnesis 66, z. 4: Górecki, Edward Przechowywanie i kult Najświętszej Eucharystii. W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. III/2: Księga IV. Uświęcające zadanie Kościoła, red. Józef Krukowski, Poznań: Pallottinum. Janczewski, Zbigniew Prawodawstwo Konferencji Episkopatu Polski i Prymasów w zakresie sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego. Prawo Kanoniczne 40, nr 3-4: Krukowski, Józef Miejsca i czasy święte. W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. III/2: Księga IV. Uświęcające zadanie Kościoła, red. Józef Krukowski, Poznań: Pallottinum. Krzywda, Józef Sprawowanie chrztu. W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. III/2: Księga IV. Uświęcające zadania Kościoła, red. Józef Krukowski, Poznań: Pallottinum. Malecha, Paweł Edifici di culto nella legislazione canonica: studio sulle chieseedifici. Roma: Pontificia Università Gregoriana. Nadolski, Bogusław. 1992a. Liturgika. T. 4, Eucharystia. Poznań: Pallottinum. Nadolski, Bogusław. 1992b. Liturgika. T. 3, Sakramenty, sakramentalia, błogosławieństwa. Poznań: Pallottinum. Pawluk, Tadeusz Prawo Kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. T. 2, Lud Boży jego nauczanie i uświęcanie. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
13 Bazylika mniejsza według prawa liturgicznego 161 Szypa, Mariusz Bazylika mniejsza jako centrum życia liturgicznego. Roczniki Teologiczne, 62, z. 8: Wit, Zbigniew Wymogi liturgiczno-prawne wyposażenia kościoła. Ateneum Kapłańskie : Wit, Zbigniew. 1997/1998. Posoborowe normy kształtowania przestrzeni do sprawowania liturgii. Anamnesis 13: Bazylika mniejsza według prawa liturgicznego S t r e s z c z e n i e Kościoły obdarzone tytułem bazyliki mniejszej, w założeniu ustawodawcy, mają być przede wszystkim centrum życia liturgicznego i duszpasterskiego, a dla innych kościołów wzorem godnym naśladowania. Dekret Domus ecclesiae Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z 9 listopada 1989 r. odnosi się do prawidłowego urządzenia przestrzeń prezbiterium oraz innych miejsc sprawowania liturgii, według zasad odnowy liturgicznej po Soborze Watykańskim II. Dokument nie wskazuje szczegółowych norm liturgicznych, lecz odnosi do zasad prawnych zawartych w księgach liturgicznych. Szczególna uwaga zwrócona jest na ołtarz, ambonę, miejsce przewodniczenia, chrzcielnicę, konfesjonał, miejsce przechowywania Najświętszej Eucharystii. Troska ustawodawcy położona jest na odpowiednio przygotowany i liczebnie zaspokajający celebrację zespół liturgiczny. Słowa kluczowe: bazylika mniejsza; prawo liturgiczne; miejsce święte; przestrzeń liturgiczna; Mszał Rzymski; katolik The Minor Basilica According to the Liturgical Law S u m m a r y Churches with the title of the minor basilica, in the assumption of the legislator, are to be primarily a center of liturgical and pastoral life, and for other churches an example worthy of imitation. The decree Domus ecclesiae of the Congregation for Divine Worship and the Discipline of the Sacraments, dated November 9, 1989, directs one towards appropriate planning out of sanctuaries and different places of liturgy, according to the spirit of liturgical renewal after the Second Vatican Council. The document does not indicate detailed liturgical norms, but refers to the legal principles contained in the liturgical books. Particular attention is paid to the altar, the ambo, the celebrant s chair, the baptismal font, the confessional, the place for the reservation of the Most Holy
14 162 Eucharist. The legislator s concern is placed on the adequately prepared and numerically satisfying celebration of the liturgical team. Key words: minor basilica; liturgical law; holy place; liturgical space; Roman Missal; catholic Information about Author: REV. MARIUSZ SZYPA, J.C.L. Ph.D. student, Department of Theology and Liturgical Spirituality, Institute of Liturgics and Homiletics, Faculty of Theology at the John Paul II Catholic University of Lublin; Kotowice 60, Kotowice, Poland; szypa2@o2.pl
Temat: Przestrzeń celebracji - prezbiterium, ołtarz, ambona, miejsce przewodniczenia
Temat: Przestrzeń celebracji - prezbiterium, ołtarz, ambona, miejsce przewodniczenia 1. Zapalenie świecy. 2. Modlitwa do Ducha Świętego. 3. Wprowadzenie w tematykę spotkania: - wszystkie miejsca, w których
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie. LITURGIKA (Celebracja Eucharystii i innych sakramentów)
1 Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Kierunek: teologia Specjalność: kapłańska Poziom: jednolite studia magisterskie Nazwa przedmiotu: LITURGIKA (Celebracja
SPIS TREŚCI. Dekret zatwierdzający i ogłaszający uchwały I Synodu Diecezji Legnickiej... 5
SPIS TREŚCI Dekret zatwierdzający i ogłaszający uchwały I Synodu Diecezji Legnickiej... 5 Modlitwa do Maryi w intencji nowej ewangelizacji diecezji legnickiej... 6 Wykaz skrótów... 8 Wstęp... 9 I. HISTORIA
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie. LITURGIKA (Sakramenty i sakramentalia)
1 Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Kierunek: teologia Specjalność: kapłańska Poziom: jednolite studia magisterskie Nazwa przedmiotu: LITURGIKA (Sakramenty
Proboszcz parafii lub Rektor kościoła zadba, by podczas uroczystości z udziałem Księdza Biskupa zawsze byli kapłani posługujący w konfesjonałach.
Msza święta pod przewodnictwem Biskupa Wypada, jeśli nie ma diakonów, by ks. Biskupowi towarzyszyło dwóch koncelebransów (proboszcz parafii i dziekan dekanatu, lub inny wyznaczony kapłan, który zgodnie
2. Instrukcja Episkopatu Polski w sprawie udzielania posługi lektora i akolity świeckim mężczyznom
2. Instrukcja Episkopatu Polski w sprawie udzielania posługi lektora i akolity świeckim mężczyznom 1. Na mocy sakramentu chrztu świętego wszyscy wierni uczestniczą w kapłańskim, prorockim i królewskim
Radom, 18 października 2012 roku. L. dz. 1040/12 DEKRET. o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego w Roku Wiary. w Diecezji Radomskiej
Bp Henryk Tomasik: Dekret o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego w Roku Wiary w Diecezji Ra Radom, 18 października 2012 roku L. dz. 1040/12 DEKRET o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego
K O M E N T A T O R L I T U R G I C Z N Y
W s k a z ó w k i p r a k t y c z n e K O M E N T A T O R L I T U R G I C Z N Y K O M E N T A R Z L I T U R G I C Z N Y nie jest wprost potrzebny do przeżywania liturgii, stąd nie należy go stosować na
Wskazania Konferencji Episkopatu Polski dotyczące homilii mszalnej
Wskazania Konferencji Episkopatu Polski dotyczące homilii mszalnej Wstęp Przepowiadanie słowa Bożego jest pierwszorzędnym zadaniem Kościoła, przez które urzeczywistnia on swoją istotę i zadanie otrzymane
Stanowisko biskupów polskich w sprawie małżeństwa katolickiego zawieranego poza miejscem świętym
Stanowisko biskupów polskich w sprawie małżeństwa katolickiego zawieranego poza miejscem świętym Wstęp 1. W ostatnich latach w Polsce zauważa się wyraźny wzrost liczby próśb o zawarcie małżeństwa katolickiego
Stanowisko biskupów polskich w sprawie małżeństwa katolickiego zawieranego poza miejscem świętym
Stanowisko biskupów polskich w sprawie małżeństwa katolickiego zawieranego poza miejscem świętym Wstęp 1. W ostatnich latach w Polsce zauważa się wyraźny wzrost liczby próśb o zawarcie małżeństwa katolickiego
M O D L I T W A P O W S Z E C H N A
M O D L I T W A P O W S Z E C H N A MODLITWA WIERNYCH Jest modlitwą błagalną lud odpowiada na słowo Boże przyjęte z wiarą i zanosi do Boga prośby wykonując wynikającą z chrztu funkcję kapłańską Powinna
posługa w czasie Triduum Paschalnego
M I N I S T R A N T K S I Ę G I posługa w czasie Triduum Paschalnego O G Ó L N E Z A S A D Y Każdy posługujący w liturgii: pamięta, że uczestniczy w misterium i ma innych do niego prowadzić przygotowuje
PORADNIK WERTOWANIA W MSZALE I JEGO BUDOWA
Diecezjalna Szkoła Ceremoniarza i Animatora PORADNIK WERTOWANIA W MSZALE I JEGO BUDOWA Do użytku wewnętrznego dla potrzeb Kursu Ceremoniarza Liturgicznego Diecezji Tarnowskiej Opracował: Artur Gondek Poradnik
Z V części Caeremoniale episcoporum traktującej o sakramentach przedstawiamy przekład fragmentów rozdziału I: Wtajemniczenie chrześcijańskie.
3. Bierzmowanie Z V części Caeremoniale episcoporum traktującej o sakramentach przedstawiamy przekład fragmentów rozdziału I: Wtajemniczenie chrześcijańskie. III. BIERZMOWANIE 464* [455]. Biskup jest zwyczajnym
Każdy posługujący w liturgii:
M I N I S T R A N T K S I Ę G I O G Ó L N E Z A S A D Y Każdy posługujący w liturgii: pamięta, że uczestniczy w misterium i ma innych do niego prowadzić przygotowuje się do swoich zadań poprzez modlitwę,
Uroczystości nadania tytułu bazyliki mniejszej Sanktuarium Królowej Męczenników
Uroczystości nadania tytułu bazyliki mniejszej Sanktuarium Królowej Męczenników W Bydgoszczy 15 września odbyły się uroczystości, podczas których odczytano bullę papieską, podnoszącą do godności bazyliki
Temat: Sakrament chrztu świętego
Temat: Sakrament chrztu świętego UWAGA! Do spotkania należy przygotować obrzędy chrztu świętego (powinny być dostępne w zakrystii) oraz w miarę możliwości drugą część spotkania przeprowadzić w kościele
Co do przebiegu Mszy świętej stosuje się wszystkie wskazania jak we Mszy pod przewodnictwem Biskupa z poniższymi wyjątkami.
Msza święta z udzielaniem sakramentu bierzmowania Co do przebiegu Mszy świętej stosuje się wszystkie wskazania jak we Mszy pod przewodnictwem Biskupa z poniższymi wyjątkami. Zawsze podczas bierzmowania,
PASTORALNA Tezy do licencjatu
PASTORALNA Tezy do licencjatu 1. Relacja teologii pastoralnej do nauk teologicznych i pozateologicznych. 2. Główne koncepcje teologii pastoralnej. 3. Funkcje autorealizacji Kościoła w parafii. 4. Dobro
Wyboru dokonał dr Wojciech Kosek
Kleryk-akolita jako nadzwyczajny szafarz Komunii Świętej Fragmenty instrukcji, dotyczących kleryka-akolity: 1. Kongregacja Wychowania Katolickiego, Instrukcja o liturgicznej formacji w seminariach, Watykan,
Plan pracy z ministrantami
Plan pracy z ministrantami na podstawie materiałów formacyjnych Krajowego Duszpasterstwa Służby Liturgicznej oraz Dyrektorium Duszpasterstwa Służby Liturgicznej Czyli: -kto? -kiedy? -co? Formacja ministrancka
INSTRUKCJA W SPRAWIE USTANAWIANIA I FORMACJI NADZWYCZAJNYCH SZAFARZY KOMUNII ŚWIĘTEJ
INSTRUKCJA W SPRAWIE USTANAWIANIA I FORMACJI NADZWYCZAJNYCH SZAFARZY KOMUNII ŚWIĘTEJ WPROWADZENIE Kościół jest wspólnotą, w której każdy wierny powinien czynnie współdziałać z Chrystusem w dziele zbawienia
INSTRUKCJA O PRZYGOTOWANIU DO INICJACJI W SAKRAMENTY POKUTY I POJEDNANIA ORAZ EUCHARYSTII
INSTRUKCJA O PRZYGOTOWANIU DO INICJACJI W SAKRAMENTY POKUTY I POJEDNANIA ORAZ EUCHARYSTII I. WPROWADZENIE 1. Sobór Watykański II w Konstytucji o liturgii świętej przypomina, że liturgia jest szczytem,
DOKUMENT SYNODALNY PROJEKT ZARZĄDZEŃ I ZALECEŃ dotyczących liturgii i muzyki kościelnej
1 DOKUMENT SYNODALNY PROJEKT ZARZĄDZEŃ I ZALECEŃ dotyczących liturgii i muzyki kościelnej Opracowany przez Komisję ds. Liturgii i Muzyki Kościelnej (25.03.2017 r.) Wprowadzenie 1. Święta liturgia jest
Fotografowanie w czasie liturgii
Fotografowanie w czasie liturgii Waldemar Bajdecki Oaza Rekolekcyjna Diakonii Komunikowania Społecznego Ruchu Światło-Życie Strachocina k/sanoka 2013 Profesjonalizm posługi znajomość przebiegu liturgii
I. FORMACJA NADZWYCZAJNYCH SZAFARZY KOMUNII ŚWIĘTEJ
1 Posługę nadzwyczajnych szafarzy Komunii św. ustanowioną instrukcją Immensae caritatis (29.01.1973) Konferencja Episkopatu Polski wprowadziła w dniu 2 maja 1990 roku i określiła warunki, według których
CUD MSZY ŚWIĘTEJ WSTĘP
CUD MSZY ŚWIĘTEJ WSTĘP Chciałbym postawić na początku pytanie: Co to znaczy, że Msza święta jest największym cudem świata? Żeby na nie odpowiedzieć, proponuję rozważyć tryptyk eucharystyczny: strukturę
M I N I S T R A N C I Ś W I A T Ł A
W s k a z ó w k i p r a k t y c z n e M I N I S T R A N C I Ś W I A T Ł A O G Ó L N E Z A S A D Y Każdy posługujący w liturgii: pamięta, że uczestniczy w misterium i ma innych do niego prowadzić przygotowuje
PORÓWNANIE ZAWARTOŚCI DWÓCH EDYCJI KALENDARZA LITURGICZNEGO NA ROK 2011
PORÓWNANIE ZAWARTOŚCI DWÓCH EDYCJI KALENDARZA LITURGICZNEGO NA ROK 2011 Zasób Wskazania i normy dotyczące poszczególnych okresów liturgicznych Obchody ogólnopolskie Numery stron w czterotomowym wydaniu
Temat: Różnorodność Modlitw Eucharystycznych w Mszale Rzymskim
Temat: Różnorodność Modlitw Eucharystycznych w Mszale Rzymskim Cel spotkania: Uświadomić uczestnikom spotkania, co to jest Modlitwa Eucharystyczna, jakie są Modlitwy Eucharystyczne w Mszale, ile ich jest
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie. LITURGIKA (Sakramenty i sakramentalia)
1 Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Kierunek: teologia Specjalność: socjalno-charytatywna, katechetyczno-pastoralna Poziom: jednolite studia magisterskie
M I N I S T R A N C I
W s k a z ó w k i p r a k t y c z n e M I N I S T R A N C I M I T R Y I P A S T O R A Ł U O G Ó L N E Z A S A D Y Każdy posługujący w liturgii: pamięta, że uczestniczy w misterium i ma innych do niego
Wpisany przez Administrator czwartek, 07 kwietnia :25 - Poprawiony czwartek, 07 kwietnia :47
1. Określenie sakramentu kapłaństwa. Sakrament kapłaństwa (święcenie kapłańskie) jest to sakrament Nowego Prawa, ustanowiony przez Chrystusa Pana. W sakramencie tym udzielona zostaje duchowa władza i dana
PORÓWNANIE ZAWARTOŚCI DWÓCH EDYCJI KALENDARZA LITURGICZNEGO NA I KWARTAŁ 2012 ROKU (27 XI II 2012)
PORÓWNANIE ZAWARTOŚCI DWÓCH EDYCJI KALENDARZA LITURGICZNEGO NA I KWARTAŁ 2012 ROKU (27 XI 2011 21 II 2012) Zasób Wskazania i normy dotyczące poszczególnych okresów liturgicznych Obchody ogólnopolskie Numery
M I N I S T R A N C I O Ł T A R Z A
W s k a z ó w k i p r a k t y c z n e M I N I S T R A N C I O Ł T A R Z A O G Ó L N E Z A S A D Y Każdy posługujący w liturgii: pamięta, że uczestniczy w misterium i ma innych do niego prowadzić przygotowuje
Ośrodek Formacji Liturgicznej św. Jana Chrzciciela w Zawichoście
Ośrodek Formacji Liturgicznej św. Jana Chrzciciela w Zawichoście ul. 11 Listopada 5 27-630 Zawichost tel. 15 835 41 05 zawichost@jadwizanki.pl www.zawichost.jadwizanki.pl Ośrodek stara się wyjść naprzeciw
Kryteria ocen z religii klasa IV
Kryteria ocen z religii klasa IV dopuszczający znajomość podstawowych modlitw chrześcijańskich: Ojcze nasz, Pozdrowienie Anielskie..., formuła spowiedzi świętej, warunki sakramentu pokuty, wyjaśnienie
Historia kształtowania się liturgii uświęcenia czasu...77
Spis treści WSTĘP ks. Jan Hadalski SChr...5 Część pierwsza Współczesne dokumenty Kościoła...9 Konstytucja o liturgii świętej Soboru Watykańskiego II na temat liturgii godzin... 11 Konstytucja apostolska
MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ
ODPUST KU CZCI MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ MATKI MIŁOSIERDZIA INFORMACJE O LITURGII Bazylika św. Wojciecha w Mikołowie 4 sierpnia 2019 r. 1 INFORMACJE OGÓLNE Przewodniczy abp Wiktor Skworc, metropolita katowicki
Liturgiczna formacja słuchaczy Studium Muzyki Kościelnej w Opolu
KS. RUDOLF PIERSKAŁA Opole Liturgiczna formacja słuchaczy Studium Muzyki Kościelnej w Opolu Konstytucja o liturgii, wypowiadając się w sprawach muzyki liturgicznej, podaje, że należy przywiązywać dużą
BAZYLIKA MNIEJSZA JAKO CENTRUM ŻYCIA LITURGICZNEGO
ROCZNIKI TEOLOGICZNE Tom LXII, zeszyt 8 2015, s. 173-183 DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rt.2015.62.8-12 KS. MARIUSZ SZYPA * BAZYLIKA MNIEJSZA JAKO CENTRUM ŻYCIA LITURGICZNEGO THE MINOR BASILICA AS A CENTER
REGULAMIN DOTYCZĄCY FOTOGRAFOWANIA I FILMOWANIA W CZASIE SPRAWOWANIA LITURGII NA TERENIE DIECEZJI GLIWICKIEJ
REGULAMIN DOTYCZĄCY FOTOGRAFOWANIA I FILMOWANIA W CZASIE SPRAWOWANIA LITURGII NA TERENIE DIECEZJI GLIWICKIEJ I. UWAGI WSTĘPNE 1. Niniejszy Regulamin, zarówno jego normy ogólne jak i konkretne wskazania
HOMILIA W CELEBRACJI SAKRAMENTÓW POZA MSZĄ ŚWIĘTĄ
ROCZNIKI TEOLOGICZNE Tom LXIII, zeszyt 8 2016, s. 141-156 DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rt.2016.63.8-10 KS. MARIUSZ SZYPA * HOMILIA W CELEBRACJI SAKRAMENTÓW POZA MSZĄ ŚWIĘTĄ HOMILY IN THE CELEBRATION
CEREMONIAŁ ZERZEŃSKI LITURGIA BISKUPIA SKRÓCONA. Wskazania dla Służby Liturgicznej Parafii Wniebowzięcia N. M. P. w Zerzniu
CEREMONIAŁ ZERZEŃSKI LITURGIA BISKUPIA SKRÓCONA Wskazania dla Służby Liturgicznej Parafii Wniebowzięcia N. M. P. w Zerzniu OBRZĘDY WSTĘPNE 1) Procesja wejścia Przed procesją wejścia posługujący ustawiają
W s k a z ó w k i p r a k t y c z n e L E K T O R
W s k a z ó w k i p r a k t y c z n e L E K T O R O G Ó L N E Z A S A D Y Każdy posługujący w liturgii: pamięta, że uczestniczy w misterium i ma innych do niego prowadzić przygotowuje się do swoich zadań
Wskazania Episkopatu Polski dotyczące liturgii Mszy świętych sprawowanych w małych grupach i wspólnotach
Wskazania Episkopatu Polski dotyczące liturgii Mszy świętych sprawowanych w małych grupach i wspólnotach W związku z częstymi pytaniami kierowanymi do Komisji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, a także
Wskazania Episkopatu Polski. dotyczące liturgii Mszy świętych. sprawowanych. w małych grupach. i wspólnotach
Wskazania Episkopatu Polski dotyczące liturgii Mszy świętych sprawowanych w małych grupach i wspólnotach W związku z częstymi pytaniami kierowanymi do Komisji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, a także
Adwent i Narodzenie Pańskie
Chrystus w komunii z człowiekiem Adwent i Narodzenie Pańskie ISBN 9788387487546 Wydawca: Archidiecezja Poznańska Redakcja: ks. Szymon Stułkowski Ilustracja (str. tytułowa): Stanisław Barbacki Drukarnia:
Liturgia Trydencka dzisiaj
CONVERSI AD D OMINUM! Zwróćmy się ku Panu! Liturgia Trydencka dzisiaj Ks. Mateusz Szewczyk Co to jest liturgia? SACROSANCTUM CONCILIUM "Słusznie zatem uważa się liturgię za wypełnianie kapłańskiej funkcji
Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI
Polish FF Curriculum Translation in Polish Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI 1. Objawienie: Pismo Św. i Tradycja a. Pismo Święte: Części,
PYTANIA NA KURS CEREMONIARZA II SESJA
PYTANIA NA KURS CEREMONIARZA II SESJA I. Ministrant Księgi 1. Jakie są zadania Ministranta Księgi? troska o księgi liturgiczne i szanowanie oraz odpowiednie przechowywanie ich; przygotowanie (wyszukanie
V. DUSZPASTERSTWO LITURGICZNE
V. DUSZPASTERSTWO LITURGICZNE Ks. Bogusław Wolański Formacja służby liturgicznej w diecezji legnickiej W liście apostolskim na rozpoczęcie Roku Eucharystii w 2004 r. Sługa Boży Jan Paweł II zwrócił się
Jak nazywa się księga liturgiczna zawierająca teksty Ewangelii, używane podczas sprawowania liturgii?
Jak nazywa się księga liturgiczna zawierająca teksty Ewangelii, używane podczas sprawowania liturgii? Wymień kolory szat liturgicznych. Kiedy w Liturgii używa się białego koloru szat liturgicznych? /3
INSTRUKCJA o przygotowaniu młodzieży szkolnej do sakramentu bierzmowania w Diecezji Warszawsko Praskiej
INSTRUKCJA o przygotowaniu młodzieży szkolnej do sakramentu bierzmowania w Diecezji Warszawsko Praskiej Wprowadzenie U początku zmian w dotychczasowej formie przygotowania kandydatów do sakramentu bierzmowania
CEREMONIAŁ ZERZEŃSKI
CEREMONIAŁ ZERZEŃSKI PROCESJA W UROCZYSTOŚĆ NAJŚWIĘTSZEGO CIAŁA I KRWI CHRYSTUSA Wskazania dla Służby Liturgicznej Parafii Wniebowzięcia N. M. P. w Zerzniu PROCESJA 1) Rozpoczęcie procesji Po modlitwie
Spotkanie kandydatów na nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej
Spotkanie kandydatów na nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej Felieton z IV spotkania kolejnego, trzeciego już kursu, organizowanego przez Wydział Duszpasterski Kurii Metropolitalnej Szczecińsko-Kamieńskiej
ZNACZENIE ZNAKU KRZYŻA W LITURGII
W s k a z ó w k i p r a k t y c z n e M I N I S T R A N T K R Z Y Ż A ZNACZENIE ZNAKU KRZYŻA W LITURGII Krzyż jest znakiem naszego zbawienia jest podstawowym symbolem chrześcijańskim, wyraża Kościół i
Chrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła.
I. Sakramenty 1. Chrzest Co to jest Chrzest Święty? Chrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła. Udzielamy
Wskazania Episkopatu Polski dotyczące liturgii Mszy świętych sprawowanych w małych grupach i wspólnotach
Wskazania Episkopatu Polski dotyczące liturgii Mszy świętych sprawowanych w małych grupach i wspólnotach W związku z częstymi pytaniami kierowanymi do Komisji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, a także
Ks. Stanisław Szczepaniec Ceremoniał liturgicznej posługi biskupa a Ceremoniał zgromadzenia liturgicznego
Ks. Stanisław Szczepaniec Ceremoniał liturgicznej posługi biskupa a Ceremoniał zgromadzenia liturgicznego W kolejnym temacie naszego sympozjum chcemy spojrzeć na Ceremoniał liturgicznej posługi biskupa
Odpowiedzi na pytania skierowane do Komisji
Odpowiedzi na pytania skierowane do Komisji 1. Znaki służby liturgicznej zakładane na albę W wielu parafiach świeccy posługujący (ministranci czytający Słowo Boże, ceremoniarze, animatorzy) używają w czasie
Tytuł I MIEJSCA ŚWIĘTE
Tytuł I MIEJSCA ŚWIĘTE Kan. 1205 - Miejscami świętymi są te, które przez poświęcenie lub błogosławieństwo, dokonane według przepisów ksiąg liturgicznych, przeznacza się do kultu Bożego lub na grzebanie
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA RELIGIA KLASA 2 Z
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA RELIGIA KLASA 2 Z Zasad oceniania osiągnięć edukacyjnych z religii rzymskokatolickiej w szkołach (dokument podpisany przez Komisje Wychowania Konferencji Episkopatu Polski
II. MIEJSCE I CZAS SPRAWOWANIA MSZY ŚWIĘTEJ
MSZA ŚWIĘTA rozumieć, aby lepiej uczestniczyć Spis treści WSTĘP ks. Jan Hadalski TChr...5 CZĘŚĆ PIERWSZA Wiadomości ogólne o Mszy Świętej...9 I. ISTOTA EUCHARYSTII... 11 ks. Marek Pyc Ustanowienie Eucharystii:
Fotografowanie w czasie liturgii
Fotografowanie w czasie liturgii Waldemar Bajdecki Oaza Rekolekcyjna Diakonii Komunikowania Społecznego Ruchu Światło-Życie Szczecin Golęcino 2015 Waldemar Bajdecki, Legionowo 2015 Udostępnianie na zasadach
Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. 1
Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. 1 Spis treści Kan. Księga I. Normy ogólne........................... 1 203 Tytuł I. Ustawy kościelne........................ 7 22 Tytuł II. Zwyczaj..............................
Joanna Przybysławska
KOŚCIÓŁ I PRAWO 6(19) 2017, nr 2, s. 83-91 http://dx.doi.org/10.18290/kip.2017.6.2-7 Joanna Przybysławska WŁADZA BISKUPA DIECEZJALNEGO W KODEKSIE PRAWA KANONICZNEGO Z 1983 ROKU Urząd biskupa diecezjalnego
IV. FORMACJA LITURGICZNA
IV. FORMACJA LITURGICZNA Przygotowanie liturgiczne do pełnienia munus lektora* Konstytucja o Liturgii świętej Soboru Watykańskiego II stwierdza: Ministranci, lektorzy, komentatorzy i członkowie chóru również
{tab=gdzie i kiedy spotkania?} Spotykamy się w parafii św. Piotra i Pawła na Lotnisku. we wtorki po Mszy świętej ok. godz. 19 w Domu Parafialnym
EFFATHA {tab=gdzie i kiedy spotkania?} Spotykamy się w parafii św. Piotra i Pawła na Lotnisku we wtorki po Mszy świętej ok. godz. 19 w Domu Parafialnym {tab=co robimy?} - EWANGELIZACJA (głoszenie Ewangelii,
740 Veritati et Caritati
Ks. Stanisław Araszczuk, Celebracja sakramentów i sakramentaliów. Materiały liturgiczno-pastoralne dla duchowieństwa i wiernych świeckich, Legnica 2016, ss. 253. Ojcowie Soboru Watykańskiego II, potwierdzając
PAPIESKA KOMISJA ECCLESIA DEI
PAPIESKA KOMISJA ECCLESIA DEI INSTRUKCJA dotycząca zastosowania Listu Apostolskiego Motu Proprio data Summorum Pontificum Jego Świątobliwości BENEDYKTA PP XVI (Universae Ecclesiae) I. Wprowadzenie 1. List
W niniejszym artykule zwróćmy krótko uwagę na błogosławieństwa w liturgii Kościoła.
Przed ukazaniem się łacińskiego wydania wzorcowego (editio typica) księgi "Obrzędy błogosławieństw" ("De Benedictionibus") i po jego ukazaniu się opublikowano w czasopismach liturgicznych i teologicznych
VII PIELGRZYMA ŻYWEGO RÓŻAŃCA
ZELATOR październik2016 www.zr.diecezja.pl 8 VII PIELGRZYMA ŻYWEGO RÓŻAŃCA W Roku Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia zelatorzy i członkowie Żywego Różańca Archidiecezji Krakowskiej przeżywali swoją
Przywilejem tym cieszy się również Sanktuarium bł. Jana Pawła II w dniu Patrona - 22 października i raz w roku podczas pielgrzymki do tego miejsca.
Warunki uzyskania odpustów przez wiernych zmieniały się w ciągu wieków. Pielgrzymi podążają jednak niezmiennie do sanktuariów na całym świecie, aby u Boga bogatego w miłosierdzie otrzymać tę wielką łaskę
Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klas I VI WYMAGANIA PODSTAWOWE I PONADPODSTAWOWE Z RELIGII DLA KLASY I
Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klas I VI WYMAGANIA PODSTAWOWE I PONADPODSTAWOWE Z RELIGII DLA KLASY I I. Znajomość modlitw: Znak Krzyża; Modlitwa Pańska; Pozdrowienie Anielskie;
WYMAGANIA PROGRAMOWE I KRYTERIA WYMAGAŃ z KATECHEZY. w SZKOLE PODSTAWOWEJ w KOŃCZYCACH MAŁYCH. KLASY II i III
WYMAGANIA PROGRAMOWE I KRYTERIA WYMAGAŃ z KATECHEZY w SZKOLE PODSTAWOWEJ w KOŃCZYCACH MAŁYCH KLASY II i III WYMAGANIA Z RELIGII DLA KLASY II I. Znajomość modlitw: Znak Krzyża; Modlitwa Pańska; Pozdrowienie
Zapraszamy na nową stronę Sanktuarium św. Jana Pawła II.
Zapraszamy na nową stronę Sanktuarium św. Jana Pawła II www.sanktuariumjp2.pl 11 czerwca 2011 r. ks. kard. Stanisław Dziwisz uroczyście erygował Sanktuarium Błogosławionego Jana Pawła II w krakowskich
Bp Tomasik: Fundamentem świątyni jest wiara
Biskup Henryk Tomasik konsekrował kościół Św. Rafała na radomskim Ustroniu. Uroczystości odbyły się w ostatnią niedzielę września i zgromadziły w świątyni całą wspólnotę parafialną. Zostały również wprowadzone
Każdy posługujący w liturgii:
W s k a z ó w k i p r a k t y c z n e S Ł U Ż B A Ł A D U O G Ó L N E Z A S A D Y Każdy posługujący w liturgii: pamięta, że uczestniczy w misterium i ma innych do niego prowadzić przygotowuje się do swoich
Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klas 0 VI
Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klas 0 VI WYMAGANIA PODSTAWOWE I PONADPODSTAWOWE Z RELIGII DLA KLASY 0 KLASA 0 I. Znajomość modlitw: Znak Krzyża; Modlitwa do Anioła Stróża Modlitwa
Formacja i posługa ceremoniarzy w diecezji legnickiej
Ks. Bogusław Wolański Formacja i posługa ceremoniarzy w diecezji legnickiej 1. Funkcja ceremoniarza w Kościele Zgromadzenie powinno przygotować się na spotkanie ze swoim Panem być ludem dobrze usposobionym.
Wielki Tydzień. Niedziela Palmowa
Wielki Tydzień Niedziela Palmowa Niedziela Palmowa rozpoczyna Wielki Tydzień, w którym obchodzi się pamiątkę Męki śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Każdy chrześcijanin powinien dołożyć wszelkich starań,
Jak przygotować i przeprowadzić oazę modlitwy? Wskazania dla animatorów.
Jak przygotować i przeprowadzić oazę modlitwy? Wskazania dla animatorów. Dla organizujących po raz pierwszy oazę modlitwy, a także dla innych w celu przypomnienia, podajemy poniżej wskazania dotyczące
Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klas 0 VI
Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klas 0 VI WYMAGANIA PODSTAWOWE I PONADPODSTAWOWE Z RELIGII DLA KLASY 0 KLASA 0 I. Znajomość modlitw: II. WIADOMOŚCI Znak Krzyża; Modlitwa do Anioła
Liturgia Godzin Brewiarz dla Świeckich - Modlitwa codzienna Kościoła domowego
Model : - Producent : Wyd. Warmińskie Diecezjalne (...) Liturgia Godzin, tak często dziś sprawowana w różnych grupach modlitewnych, coraz bardziej będzie się stawała modlitwą osobistą dojrzałego chrześcijanina,
OBRZĘD PRZYJĘCIA NOWYCH MINISTRANTÓW I PROMOCJA MINISTRANTÓW NA WYŻSZE STOPNIE LITURGICZNE
OBRZĘD PRZYJĘCIA NOWYCH MINISTRANTÓW I PROMOCJA MINISTRANTÓW NA WYŻSZE STOPNIE LITURGICZNE 1. Uwagi ogólne: - promocja do stopni ministranckich odbywa się co roku i jest główną uroczystością ministrantów
Tytuł IV. ŚRODKI SPOŁECZNEGO PRZEKAZU, W Szczególności KSIĄŻKI
Tytuł IV ŚRODKI SPOŁECZNEGO PRZEKAZU, W Szczególności KSIĄŻKI Kan. 822-1. W wypełnianiu swojej funkcji, pasterze Kościoła, korzystając z prawa przysługującego Kościołowi, powinni posługiwać się środkami
Kalendarium WSD Diecezji Świdnickiej Rok akademicki 2018/2019. Czerwiec 2019 r.
Kalendarium WSD Diecezji Świdnickiej Rok akademicki 2018/2019 Czerwiec 2019 r. 02.06.2019 niedziela VII Niedziela Wielkanocna - Uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego 02-08.06.18 nie. - sob. XV Tydzień
D I E C E Z J A Z I E L O N O G Ó R S K O - G O R Z O W S K A WIZYTACJA KANONICZNA (formularz katechetyczny)
D I E C E Z J A Z I E L O N O G Ó R S K O - G O R Z O W S K A WIZYTACJA KANONICZNA (formularz katechetyczny) Parafia pw.... w (miejscowość):... Dekanat:... Proboszcz parafii:... Dane kontaktowe:..... Katecheci
świętością życia dawać dowód żywej wiary. W Niedzielę Palmową, Kościół obchodzi pamiątkę wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy, dla dokonania paschalnej
Wielki Tydzień Ostatnie dni Wielkiego Postu od Niedzieli Palmowej do wieczora Wielkiego Czwartku, a następnie Triduum Paschalne to Wielki Tydzień. Najstarsze świadectwa o liturgii Wielkiego Tygodnia pochodzą
INSTRUKCJA O PRZYGOTOWANIU DOROSŁYCH DO PRZYJĘCIA SAKRAMENTÓW WTAJEMNICZENIA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO
INSTRUKCJA O PRZYGOTOWANIU DOROSŁYCH DO PRZYJĘCIA SAKRAMENTÓW WTAJEMNICZENIA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO 1. Wtajemniczenie chrześcijańskie oznacza proces chrystianizacji, czyli stawania się chrześcijaninem. Złożony
Ikonostas w Cerkwi p.w. Św. Bazylego Wielkiego w Koniecznej
IKONOSTAS Ikonostas w Cerkwi p.w. Św. Bazylego Wielkiego w Koniecznej Ikonostas (gr. eikón oznaczające obraz oraz stásis czyli pozycja, umiejscowienie) ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce
INSTRUKCJA O PRZYGOTOWANIU MŁODZIEŻY DO SAKRAMENTU BIERZMOWANIA
INSTRUKCJA O PRZYGOTOWANIU MŁODZIEŻY DO SAKRAMENTU BIERZMOWANIA I. WPROWADZENIE DO PROGRAMU. INFORMACJE OGÓLNE. 1) ZAŁOŻENIA WSTĘPNE. a. Podstawą do opracowania niniejszej Instrukcji o przygotowaniu młodzieży
SŁUŻBA BOŻA ŁOMŻA 1995.
SŁUŻBA BOŻA DIECEZJI ŁOMŻYŃSKIEJ ŁOMŻA 1995. PRZEDMOWA O p r a c o w a n i e: Ks. dr Jan Sołowianiuk KNAZ KY SEMINAR SV. Fronfl' '< Y. w r-1 eho BANS"'..A 'l'str1ca K,\J 1.2 N I CA zapisane dna: z:na&zł
Z A K R Y S T I A N. posługa w czasie Triduum Paschalnego
Z A K R Y S T I A N posługa w czasie Triduum Paschalnego W i e l k i C z w a r t e k Przed liturgią należy przygotować: (Z - zakrystia P - prezbiterium N - nawa) 1) ornaty koloru białego albo złotego dla
Eucharystia z sakramentem Chrztu św. Fotografowanie w czasie liturgii
Eucharystia z sakramentem Chrztu św. Fotografowanie w czasie liturgii Waldemar Bajdecki ceremoniarz parafialny par. Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Legionowie, 2015 Profesjonalizm posługi znajomość
PAPIESKI LIST W SPRAWIE ODPUSTÓW NA ROK MIŁOSIERDZIA
PAPIESKI LIST W SPRAWIE ODPUSTÓW NA ROK MIŁOSIERDZIA Papież Franciszek wydał rozporządzenia dotyczące odpustów i sakramentu spowiedzi w Roku Miłosierdzia. Uczynił to w liście do przewodniczącego Papieskiej
CEREMONIAŁ ZERZEŃSKI LITURGIA UROCZYSTA WZORCOWA. Wskazania dla Służby Liturgicznej Parafii Wniebowzięcia N. M. P. w Zerzniu
CEREMONIAŁ ZERZEŃSKI LITURGIA UROCZYSTA WZORCOWA Wskazania dla Służby Liturgicznej Parafii Wniebowzięcia N. M. P. w Zerzniu OBRZĘDY WSTĘPNE 1) Procesja wejścia Przed procesją wejścia posługujący ustawiają