60 LAT STOWARZYSZENIA INŻYNIERÓW i TECHNIKÓW GÓRNICTWA

Transkrypt

1 60 LAT STOWARZYSZENIA INŻYNIERÓW i TECHNIKÓW GÓRNICTWA Oddział Wrocław

2 60 LAT STOWARZYSZENIA INŻYNIERÓW i TECHNIKÓW GÓRNICTWA Oddział Wrocław Jubileuszowy zarys dziejów Redakcja Jerzy Blumes, Dorota Kusznir, Marek Sikora Wrocław 2012

3 Spis treści Wstęp 7 Historia Wrocławskiego Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa 9 Dzieje Kół Wrocławskiego Oddziału SITG 37 Historia Koła SITG Bazalt-Gracze 37 Historia Koła SITG POLTEGOR Historia Koła Seniorów przy Zarządzie Oddziału SITG we Wrocławiu 41 Historia Koła SITG w Politechnice Wrocławskiej 43 Kronika Koła SITG przy KWB Turów w Bogatyni 44 Zarys działalności Wrocławskiego Koła Grodzkiego SITG 49 Tabele 51 Album ilustracji 63 Opracowanie redakcyjne xxx Opracowanie graficzne i przygotowanie do druku WIPRA Ewa Praża copyright xxxx, Wrocław 2012 ISBN xxx Druk

4 Wstęp Opracowanie historii sześćdziesięciu lat działalności Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa we Wrocławiu to trudne zadanie. Po pierwsze z uwagi na braki w dokumentacji wiele dokumentów zaginęło lub zostało zniszczonych w trakcie kolejnych zmian, jakich Oddział doznawał w tak długim okresie. Po drugie prowadząc bieżącą działalność zwykle nie pamięta się o przyszłych jubileuszach i potrzebach historyków i nie dokumentuje odpowiednio wszystkich poczynań. Po trzecie pamięć ludzka jest zawodna. A po czwarte wielu z tych, którzy tworzyli historię SITG na Dolnym Śląsku, już nie ma wśród nas. Dlatego postanowiliśmy, chociaż w pewnym stopniu, przypomnieć tę, dawną i całkiem nową, historię Oddziału, aby ocalić od zapomnienia to, co działo się w środowisku inżynierów i techników górnictwa od wczesnych lat powojennych do chwili obecnej. Niniejsza publikacja, wydana staraniem Zarządu Oddziału, w roku jubileuszu jego 60-lecia, ma być dla członków i działaczy SITG dowodem, że nasze Stowarzyszenie jest żywe i nie zamyka się tylko we własnym środowisku. Tak się składa, że jubileusz 60-lecia Wrocławskiego Oddziału obchodzony jest w tym samym roku, co 120-lecie całego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa. Wydaje się nam, że działania naszego Oddziału w trakcie całego 60-lecia dobrze wpisały się w historię realizacji celów i zadań naszej organizacji, mimo że, zwłaszcza ostatnio, działamy w zasadzie tylko w środowisku górnictwa odkrywkowego. Mamy chyba, jako Oddział, dobre zasługi dla rozwoju SITG. To w naszym Oddziale były skupione w latach pięćdziesiątych XX wieku koła, które utworzyły z czasem Oddział Poznańsko-Koniński. To z Wrocławskiego Oddziału wydzielił się w końcu lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku Oddział Wrocław II, który następnie przekształcił się w Oddział Lubin. No i wreszcie historia ostatnich lat Oddział Bełchatów utworzony został na bazie Koła przy KWB Bełchatów, będącego od początku swego istnienia częścią naszego Oddziału. Charakterystyczne dla nas jest również to, że po transformacji ustrojowej działamy w przeważnie, a przynajmniej często, w zakładach pry- 7

5 wstęp watnych, w których aktywność społeczna nie zawsze jest akceptowana. Świadczy to jednak, że ludzie, którzy działają w Stowarzyszeniu, potrafią przekonać do SITG również nowych pracodawców i właścicieli. W strukturze naszego Oddziału jest Koło grupujące osoby związane z górnictwem, ale zatrudnione w zakładach, w których nie ma kół. Ten fakt ukazuje potrzebę integracji środowisk górniczych, kultywowania tradycji i wymiany doświadczeń. Zdajemy sobie sprawę, że ta, zapewne niekompletna, historia Oddziału SITG we Wrocławiu nie zadowoli wszystkich naszych członków i czytelników. Nie ma w niej bowiem np. ważnego rozdziału poświęconego osobom, które tworzyły i działały na rzecz SITG. Ich dokonania wymagałyby oddzielnej publikacji. Niniejszą publikację należy zatem traktować raczej jako formę rekonesansu pozwalającego sformułować problemy badawcze, których wyniki mogą być ukazane w następnym opracowaniu. Chciałbym w tym miejscu podziękować wszystkim moim Poprzednikom na stanowisku prezesa Zarządu i wszystkim poprzednim Zarządom za prowadzenie Oddziału w czasach zwykłych i trudnych, w okresach kłopotliwych zmian. Dziękuję rzeszom Działaczy w Kołach, którzy swoją pracą u podstaw, udowodnili potrzebę istnienia Stowarzyszenia w ich zakładach. Dziękuję Kol. Dorocie Kusznir i Kol. Jerzemu Blumesowi za przygotowanie i opracowanie materiałów historycznych stanowiących zasadniczą część tej publikacji. Wyrazy wdzięczności należą się również Koleżeństwu, którzy opracowali historię poszczególnych Kół. Szczególnie dziękuję Koleżankom i Kolegom z Prezydium Zarządu za wsparcie w organizacji jubileuszu Sześćdziesięciolecia Oddziału SITG we Wrocławiu i za przychylność, która umożliwiła wydanie tej książki. Marek Sikora Prezes Zarządu Historia Wrocławskiego Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa 1. Geneza Stowarzyszenia Idea zrzeszania się kadry inżynieryjno-technicznej w stowarzyszenia zawodowe kształtowała się wraz z rozwojem przemysłu. Pierwowzorem tych stowarzyszeń były cechy rzemieślnicze oraz samorządy i inne organizacje zawodowe różnych rzemiosł. Ich celem była ochrona interesów danej grupy zawodowej, skuteczna reprezentacja własnych środowisk w obowiązujących na przełomie wieków systemach prawnych, a także dbałość o etykę zawodu oraz pielęgnowanie i kultywowanie tradycji. Z czasem wiele cechów i stowarzyszeń zawodowych rozwinęło liczne rytuały, własne święta i obrządki, świąteczne stroje, uroczyste parady oraz wiele innych form demonstracji swojej ważności. Wraz z rozwojem przemysłu i jego złożoności technicznej rosła liczebność kadry inżynieryjnej w górnictwie oraz jej ranga społeczna. Wysoki prestiż tej kadry oraz jej znacząca pozycja społeczna były istotnym motywem utworzenia organizacji zawodowej o charakterze, jakby nie było, elitarnym. Na integrację pracowników inżynieryjno-technicznych górnictwa i ich solidarność zawodową niewątpliwy wpływ miały warunki pracy: wspólne zagrożenie, wzmożona dyscyplina, przywiązanie do miejsca pracy kopalni. Miejsce odreagowania stresów po trudnej i niebezpiecznej szychcie nie jest trudne do znalezienia. Z tego miejsca bierze się zapewne znaczący, bachiczny akcent spotkań tej grupy zawodowej oraz związany z ich charakterem rozwój pieśni chóralnych. Jeśli spotkanie w miłym miejscu rozpoczynało się frazą: już się rozlega miły głos, a kończyło: stańmy bracia wraz wiadomo było, że wieczór był udany, a gwarek będzie musiał w domu gęsto się tłumaczyć. 9

6 Historia Wrocławskiego Oddziału SITG Powstanie i rozwój oddziału wrocławskiego 2. Początki SITG Dokładna data powstania w Polsce stowarzyszenia zawodowego o charakterze górniczym jest trudna do ustalenia. Na przełomie XIX i XX wieków Polska była jeszcze pod zaborami i jakiekolwiek formy zrzeszania się były w znacznym stopniu utrudnione. Na powstanie Stowarzyszenia, a właściwie jego początkowej formy, złożyło się szereg inicjatyw podejmowanych w różnych zaborach pod koniec XIX wieku. Jako datę powstania Stowarzyszenia przyjmuje się rok 1892, która to data wiąże się z utworzeniem tajnej reprezentacji polskich górników i hutników o nazwie Delegacja. Jak na tajną organizację przystało, nie ma zbyt wiele danych na jej temat. Wiadomo, że w 1906 roku odbył się I Zjazd Polskich Górników w Krakowie, w którym wzięło udział 200 uczestników i 69 osób towarzyszących z zaborów austriackiego, rosyjskiego i pruskiego. Na zjeździe tym utworzono jawną już Stałą Delegację. W okresie międzywojennym powołano na terenie Polski Stowarzyszenie Polskich Inżynierów Górniczych i Hutniczych. Liczba członków Stowarzyszenia w roku 1921 wynosiła 286 osób, aby z końcem roku 1938 wzrosnąć do 562 członków. Po drugiej wojnie światowej przyjęto dla nowego stowarzyszenia zawodowego kadry górniczej nazwę: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Polskiego Przemysłu Węglowego. Statut SITPPW został przyjęty na I Zwyczajnym Walnym Zjeździe Delegatów, który odbył się 3 listopada 1946 roku w Katowicach. Powołany na Zjeździe Zarząd Główny wydał odezwę skierowaną do inżynierów i techników górniczych, propagującą zrzeszanie się kadry górniczej w założonym Stowarzyszeniu. W maju 1953 roku odbył się VII Walny Zjazd Stowarzyszenia, na którym dokonana została zmiana nazwy na: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa. Tym samym Stowarzyszenie objęło swoim zasięgiem inne gałęzie przemysłu wydobywczego, nie tylko górnictwo węglowe. 3. Powstanie i rozwój Oddziału Wrocławskiego Utworzenie stowarzyszenia górniczego na Dolnym Śląsku po wojnie łączyło się z działaniami funkcjonującej już od 1948 roku Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT oraz działaniem, głównie na Górnym Śląsku, Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Węglowego. Podstawowym impulsem powstania Oddziału Wrocławskiego był rozwój środowiska górniczego, wynikający głównie z występowania na terenie Dolnego Śląska licznych złóż zasobów kopalin oraz usytuowanie we Wrocławiu centrów zarządzających i ośrodków naukowo-badawczych rozwijających się gałęzi przemysłu wydobywczego: głównie węgla brunatnego, surowców skalnych i rud miedzi. Jako datę powstania Wrocławskiego Oddziału SITG przyjmuje się rok 1951, jednak pierwsze zebranie, związane z wyborem władz Oddziału, miało miejsce 8 stycznia 1952 roku. Grupę inicjatywną i pierwsze grono działaczy stanowili między innymi Koledzy: Ryszard Grabe, Mirosław Jędryczek, Z. Pietruszkiewicz, Antoni Sikorski, Janusz Karnawalski, Henryk Sikora, Stanisław Szymański. Początkowo Oddział liczył około 200 członków w 8 kołach zakładowych. Z czasem rozwinął działalność i w roku 1960 było już 20 kół i około 450 członków. W roku 1966 ilość kół osiągnęła liczbę 28, a członków około Najliczniejszym i najbardziej dynamicznie rozwijającym się kołem było Koło Zakładowe Kopalni Węgla Brunatnego Turów liczące w 1966 roku blisko 350 członków. Grono wyróżniających się działaczy uzupełnili m.in.: Mieczysław Betnerowicz, Stefan Bocian, Zygmunt Czadek, Edmund Gmerek, Zofia Grodecka, Jan Korzeniowski, Henrietta Ostrowska, Tadeusz Setkowicz, Stefan Smogór, Aleksander Starek, Rajmund Wypiór. Dużą pomoc w tworzeniu Oddziału Wrocławskiego w początkowych latach okazały kadry kierownicze i inżynieryjno-techniczne takich instytucji, jak Zjednoczenie Przemysłu Węgla Brunatnego i Elektrowni, Zjednoczenie Kamieniołomów Drogowych, Centralny Ośrodek Badawczo-Projektowy Górnictwa Odkrywkowego Poltegor, Biuro Projektów Kamieniołomów, Wrocławskie Zakłady Eksploatacji Kruszywa, Kopalnia Węgla Brunatnego Turów, Przedsiębiorstwa Geologiczne i Hydrogeologiczne przekształcone później w Kombinat Geologiczny Zachód, Geoprojekt Wrocław. Działacze Oddziału, z racji zatrudnienia i pełnienia funkcji w tych instytucjach, nawiązywali kontakty z zakładami górniczymi i inicjowali tworzenie nowych kół, a w efekcie wzrost liczby członków Stowarzyszenia. W związku z lokalizacją na terenie Wrocławia centrów zarządzających (Zjednoczeń) oraz jednostek zaplecza projektowo-badawczego, działalność Oddziału rozciągnęła się poza Wrocław i ówczesne województwo wrocławskie. Na samym początku objęła Kopalnię Węgla Brunatnego Konin, potem Opolszczyznę, a po rozpoczęciu budowy również Kopalnię Węgla Brunatnego Bełchatów. W skład Oddziału Wrocławskiego weszły 10 11

7 Historia Wrocławskiego Oddziału SITG kalendarium wrocławskiego oddziału sitg również Koła Zakładowe kopalń powstającego Kombinatu Górniczo-Hutniczego Miedzi oraz ich zaplecza naukowo-technicznego. Na Walnym Zgromadzeniu Delegatów Oddziału w dniu 19 kwietnia 1969 roku zdecydowano wyodrębnić koła zakładowe przemysłu miedziowego tworząc odrębny Oddział Wrocław II. Z czasem Oddział ten przyjął nazwę Oddziału Lubin. Tym samym Oddział Wrocławski zyskał jednolity profil branżowy obejmujący wyłącznie górnictwo odkrywkowe, czyli jednostki węgla brunatnego oraz surowców skalnych i ich zaplecza. Rozwój Oddziału Wrocławskiego możliwy był dzięki rozwojowi górnictwa węgla brunatnego, w tym Kopalni Węgla Brunatnego Turów i Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów, oraz licznych kopalń surowców skalnych. Za rozwojem kopalń następował rozwój zaplecza projektowego, badawczego i technicznego. Dotyczy to takich jednostek, jak Dolnośląskie Biuro Projektów Górniczych (później: Centralny Ośrodek Badawczo-Projektowy Poltegor), Biuro Projektów Kamieniołomów (później: Zakład Projektowo-Badawczy Kopalń Skalnych Surowców Drogowych i jeszcze później: Przedsiębiorstwo Projektowo-Wdrożeniowe Biproskal), Fabryka Maszyn Górnictwa Odkrywkowego Famago i innych. Na wzrost Oddziału Wrocławskiego wpływ miało również powstanie w latach sześćdziesiątych XX wieku Wydziału Górniczego oraz Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Wraz z rozwojem przedsiębiorstw górniczych i ich zaplecza rosła liczebność kadry specjalistów górniczych, którzy zrzeszając się i działając w SITG inicjowali liczne przedsięwzięcia wspomagające rozwój myśli technicznej oraz konsolidujące środowisko górnicze. Stan organizacyjny Oddziału na przestrzeni minionych 60 lat, oprócz ewidentnego trendu rozwojowego do roku 1990, jest odzwierciedleniem zachodzących zmian organizacyjnych i strukturalnych, a także zmiany nastawienia kadry inżynieryjno-technicznej, zachęcającej pracowników do zrzeszania się w Stowarzyszeniu. Stan ilościowy Kół Zakładowych i liczbę członków Oddziału w kolejnych 60. latach istnienia ilustruje tabela 1., na s. 52. Przełomowym był rok Likwidacji uległo wówczas szereg zakładów, wiele firm poddano restrukturyzacji lub prywatyzacji; zmieniło się nastawienie firm oraz ludzi do działalności społecznej. Ograniczeniu uległy też użyteczne funkcje Stowarzyszenia. Administracja państwowa zrezygnowała z ocen i opinii środowisk technicznych; szkolenia, ekspertyzy i projekty zaczęły realizować firmy prywatne, a wyjazdy szkoleniowe i turystyczne stały się łatwo dostępne i przestały być atrakcją. Już w 1991 roku liczba kół Oddziału Wrocławskiego spadła do 15, a liczba członków do 1350, z czego aż 850 stanowili członkowie Koła Zakładowego Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów. W roku 2003 Koło w Bełchatowie postanowiło usamodzielnić się tworząc własny Oddział, co spowodowało spadek liczby członków Oddziału Wrocławskiego do 393. Po odejściu Koła Bełchatów w roku 2004 nastąpił dalszy spadek liczby członków do około 300, ale już następne lata przyniosły, powolny ale stały, wzrost liczby członków i stabilizację ilości kół. 4. Kalendarium Wrocławskiego Oddziału SITG 1951 Prace organizacyjne przy powołaniu Wrocławskiego Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Polskiego Przemysłu Węglowego zrzeszającego 8 kół zakładowych Zebranie założycielskie, wybór władz Oddziału Odejście Kół Zakładowych: KWB Konin, Kopalni Smogóry i Sieniawa Ośno oraz Kopalni Przyjaźń Narodów w Żarach do nowo utworzonego Oddziału Poznańskiego Jubileusz 15-lecia Oddziału Włączenie do Oddziału Wrocławskiego kół zakładowych przy kopalniach województwa opolskiego Nadanie, w wyniku starań Zarządu Oddziału, pierwszych stopni górniczych w górnictwie skalnym przez Ministra Górnictwa i Energetyki Powołanie przy Zarządzie Oddziału Zespołu Rzeczoznawców Nadanie Wrocławskiemu Oddziałowi SITG Odznaki Zasłużony dla Dolnego Śląska Powstanie Koła Zakładowego przy KWB Bełchatów Jubileusz 25-lecia Oddziału IV Zjazd Górnictwa Odkrywkowego we Wrocławiu Konferencja na temat Eksploatacja skał zwięzłych na kruszywa łamane. Stan i perspektywy rozwoju Wydanie przez OW SITG książki Jana Korzeniowskiego pt. Zarys historii górnictwa skalnego w Polsce Rozwiązanie Komisji Problemowych ZO Obchody 100-lecia powstania organizacji górniczych SITG I Międzynarodowa Konferencja Górnictwo skalne II Międzynarodowa Konferencja Ocena jakości kruszyw skalnych

8 Historia Wrocławskiego Oddziału SITG Władze zarządu oddziału w kolejnych kadencjach 1993 Próby integracji Oddziałów Wrocław, Wałbrzych i Lubin I Międzynarodowy Kongres Górnictwo węgla brunatnego organizowany ze współudziałem Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, Poltegoru Projekt i Porozumienia Producentów Węgla Brunatnego Reaktywowanie Kół Zakładowych w KWB Turów i w Kopalni Odkrywkowej Surowców Drogowych w Niemodlinie Powołanie Ośrodka Szkolenia Górniczego przy Zarządzie Oddziału Konferencja Górnictwo skalne. Stan i perspektywy Rozpoczęcie wydawania dwumiesięcznika Kopaliny Pospolite I Forum Górnictwa Kopalin Pospolitych Międzynarodowa Konferencja Continuous Surface Mining zorganizowana z Instytutem Górnictwa Politechniki Wrocławskiej II Forum Górnictwa Kopalin Pospolitych II Międzynarodowy Kongres Górnictwo węgla brunatnego we Wrocławiu VII Krajowy Zjazd Górnictwa Odkrywkowego we Wrocławiu III Forum Górnictwa Kopalin Pospolitych Początek corocznych konferencji pt. Kruszywa mineralne. Surowce Rynek Technologie Jakość organizowanych z udziałem Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej II Konferencja Kruszywa mineralne. Surowce Rynek Technologie Jakość Polanica Zdrój III Międzynarodowy Kongres Górnictwo węgla brunatnego współpraca ZO i Koła Bełchatów Tradycyjna już III Konferencja Kruszywa mineralne Polanica Zdrój IV Międzynarodowy Kongres Górnictwa węgla brunatnego w zorganizowany przy współudziale AGH i PWr współpraca ZO i Koła Bełchatów Walne Zgromadzenie Delegatów Oddziału. Odłączenie się Koła Zakładowego przy KWB Bełchatów od Oddziału Wrocławskiego i przekształcenie w samodzielny Oddział XIII Międzynarodowe Sympozjum Mine Planing & Equipment Selection z udziałem Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej IV, V, VI i VII konferencje Kruszywa mineralne. Surowce Rynek Technologie Jakość Szklarska Poręba IV Międzynarodowy Kongres Górnictwa Węgla Brunatnego współpraca ZO Wrocław i ZO Bełchatów Nawiązanie współpracy z Ring Deutscher Berginginieure E. V. z Essen wzajemne wizyty i spotkania, wymiana doświadczeń Kontynuacja współpracy z Ring Deutscher Bergingiginieure Walne Zgromadzenie Delegatów Oddziału Cykl konferencji: VII, IX, X, XI Kruszywa mineralne. Surowce Rynek Technologie Jakość Szklarska Po ręba Walne Zgromadzenie Delegatów Oddziału Organizacja III Kongresu Geotermalnego z udziałem Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej i Polskiego Stowarzyszenia Geotermalnego Lądek Zdrój Organizacja międzynarodowej konferencji Altbergbau Kolloquium z udziałem Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej i KGHM Cuprum i BA Freiberg, 2012 XII Konferencja Kruszywa mineralne. Surowce Rynek Technologie Jakość Kudowa Zdrój. 5. Koła Zakładowe na przełomie lat W 60-letniej historii Oddziału SITG we Wrocławiu działało w jego strukturach kilkadziesiąt kół zakładowych. Nazwy zakładów, przy których Koła działają lub działały, zestawione są w tabeli 2., na s Władze Zarządu Oddziału w kolejnych kadencjach Przez okres 60. lat na czele Oddziału stały Zarządy siedemnastu kadencji. Funkcje prezesa pełniło do tej pory 10 osób. Poniżej zestawiono władze Oddziału wybierane na kolejne kadencje. I kadencja 8 stycznia czerwca 1953 Prezes Mieczysław Betnerowicz, Sekretarz Ryszard Grabe. II kadencja 30 czerwca lipca 1954 Prezes Mieczysław Jędryczek, Sekretarz Ryszard Grabe

9 Historia Wrocławskiego Oddziału SITG Władze zarządu oddziału w kolejnych kadencjach III kadencja 6 lipca marca 1956 Prezes Stanisław Szymański, Sekretarz Henrieta Ostrowska. IV kadencja 10 marca marca 1958 Prezes Stanisław Szymański, Wiceprezesi Tadeusz Setkowicz, Stefan Bocian, Sekretarz Edmund Gmerek, Skarbnik Antoni Sikorski, Przewodniczący KR Mieczysław Jędryczek. V kadencja 10 marca lipca 1960 Prezes Stanisław Szymański Wiceprezesi Aleksander Starek, Tadeusz Setkowicz, Sekretarz Edmund Gmerek, Skarbnik Antoni Sikorski, Przewodniczący KR Mieczysław Jędryczek. VI kadencja 15 lipca września 1967 Prezes Stanisław Szymański, Wiceprezesi Stanisław Niewiadomski, Stanisław Jamroz, Sekretarz Henrieta Ostrowska, od 1963 Jan Korzeniowski, Skarbnik Antoni Sikorski, Przewodniczący KR Rajmund Wypiór. VII kadencja 28 września czerwca 1972 Prezes Kazimierz Kumorkiewicz, Wiceprezesi Stanisław Niewiadomski, Stanisław Szymański, od Jerzy Żuczonkow, Sekretarz Jan Korzeniowski, Skarbnik Antoni Sikorski, Przewodniczący KR Rajmund Wypiór. VIII kadencja 22 czerwca kwietnia 1975 Prezes Witold Koprowicz, Wiceprezesi Stanisław Drozdowski, Jan Korzeniowski, Włodzimierz Dulski, Sekretarz Stefan Smogór, Skarbnik Antoni Sikorski, Przewodniczący KR Rajmund Wypiór. IX kadencja 10 kwietnia listopada 1980 Prezes Witold Koprowicz, Wiceprezesi Jan Korzeniowski, Włodzimierz Dulski, Sekretarz Stefan Smogór, Skarbnik Krystyna Tarkowska, Przewodniczący KR Rajmund Wypiór. X kadencja 27 listopada listopada 1983 Prezes Witold Koprowicz, Wiceprezesi Jan Korzeniowski, Stefan Smogór, Jan Gliński, Edmund Kaczmarczyk, Sekretarz Aleksander Ryś, Skarbnik Zbigniew Lewandowski, Przewodniczący KR Rajmund Wypiór. XI kadencja 23 listopada listopada 1986 Prezes Witold Koprowicz, Wiceprezesi Jan Korzeniowski, Bronisław Hac, Stefan Smogór, Stanisław Golc, Sekretarz Jerzy Blumes, Skarbnik Zbigniew Lewandowski, Przewodniczący KR Aleksander Ryś. XII kadencja 18 listopada listopada 1990 Prezes Witold Koprowicz, Wiceprezesi Jan Korzeniowski, Bronisław Hac, Arkadiusz Szulc, Stanisław Golc, Sekretarz Jerzy Blumes, Skarbnik Zbigniew Lewandowski, Przewodniczący KR Aleksander Ryś. XIII kadencja 21 listopada marca 1995 Prezes Witold Polak, Wiceprezesi Marek Sikora, Jan Kłębek, Sekretarz Zdzisław Tarasewicz, Skarbnik Elżbieta Pietraszewska, Przewodniczący KR Aleksander Ryś. XIV kadencja 17 marca marca 1999 Prezes Marek Sikora, 16 17

10 Historia Wrocławskiego Oddziału SITG formy pracy zarządu oddziału Wiceprezesi Jerzy Blumes, Stanisław Stępień, Sekretarz Mariola Stefanicka, Skarbnik Jan Kłębek, Przewodniczący KR Wiesław Frankiewicz. XV kadencja 26 marca maja 2003 Prezes Marek Sikora, Wiceprezesi Jerzy Blumes, Tadeusz Kaczerewski, Jerzy Tułecki, Sekretarz Mariola Stefanicka, Skarbnik Jan Kłębek, Przewodniczący KR Wiesław Frankiewicz. XVI kadencja 16 maja maja 2007 roku Prezes Marek Sikora, Wiceprezesi Mariola Stefanicka, Jerzy Blumes, Sekretarz Dariusz Woźniak, Skarbnik Jan Kłębek, Komisja Rewizyjna Wiesław Frankiewicz. XVII kadencja 18 maja maja 2011 Prezes Marek Sikora, Wiceprezesi Mariola Stefanicka, Jerzy Blumes, Sekretarz Dariusz Woźniak, Skarbnik Jan Kłębek, Komisja Rewizyjna Wiesław Frankiewicz. XVIII Kadencja 20 maja 2011 maj 2015 Prezes Marek Sikora, Wiceprezes Mariola Stefanicka, Sekretarz Dariusz Woźniak, Skarbnik Jan Kłębek, Komisja Rewizyjna Wiesław Frankiewicz. 7. Formy pracy Zarządu Oddziału W okresie największej aktywności Zarządu Oddziału zakres i formy działalności były niezwykle rozbudowane. W celu sprostania wymogom czasu powoływano liczne komisje i zespoły problemowe. Od chwili powstania do momentu ich rozwiązania w Zarządzie Oddziału działały następujące Komisje i Zespoły, wymienione w kolejności powstawania: 1. Komisja Węglowa, 2. Komisja Opiniodawcza i Weryfikacyjna, 3. Komisja Postępu Technicznego i Racjonalizacji, 4. Komisja Szkoleniowa, 5. Komisja Geologiczna, 6. Komisja Wycieczek i Życia Towarzyskiego, 7. Komisja Górnicza NOT woj. Opolskiego, 8. Komisja Seniorów i Koło Seniorów SITG, 9. Komisja Tradycji Górniczych i Muzealnictwa, 10. Komisja Górnictwa Skalnego, 11. Zespół Rzeczoznawców, 12. Komisja Odczytowa, 13. Komisja Ochrony Środowiska, 14. Komisja Górnictwa Odkrywkowego Węgla Brunatnego, 15. Zespół ds. Specjalizacji Zawodowej Inżynierów, 16. Komisja Bezpieczeństwa Górniczego, 17. Zespół Specjalistów. Ich działalność w poszczególnych latach można opisać następująco. Komisja Węglowa Przewodniczący: Józef Nawrocki. Podstawową formą działalności Komisji było organizowanie konferencji naukowo technicznych i sympozjów z dziedziny górnictwa odkrywkowego, głównie węgla brunatnego. Komisja współpracowała z Komitetem Górnictwa PAN AGH w Krakowie. W okresie jej aktywności zorganizowano 8 konferencji krajowych i 1 sympozjum ogólnokrajowe. Tematy obejmowały m.in. zagadnienia cybernetyki, metod i środków zwiększania bezpieczeństwa, doskonalenia organizacji i zarządzania, gospodarki materiałowej. Komisja Opiniodawcza i Weryfikacyjna Przewodniczyli jej: Stanisław Szymański , Stefan Smogór , Mieczysław Broda , Edmund Kaczmarczyk Zadaniem Komisji było: 18 19

11 Historia Wrocławskiego Oddziału SITG formy pracy zarządu oddziału wydawanie opinii osobom nieposiadającym wystarczającego stażu pracy na budowie, w ruchu zakładu lub projektowaniu, a posiadającym wymagane przepisami wykształcenie techniczne, opiniowanie osób ubiegających się o skierowanie na studia do NRD, opiniowanie wniosków na biegłych sądowych rzeczoznawców specjalności geologicznej i hydro-geologicznej, górniczej i maszynowej do Sądu Wojewódzkiego. Komisja rozpatrzyła 164 wnioski, z tego 148 pozytywnie. Ponadto zaopiniowano pozytywnie 12 prac technicznych zgłoszonych do corocznych nagród NOT oraz 2 najlepsze konkursowe prace absolwentów Wydziału Górniczego Politechniki Wrocławskiej; nagrody przyznawał również Zarząd Oddziału. Zaopiniowano również 286 projektów przyjętych do realizacji, z czego 24 to projekty opatentowane. Uzyskane oszczędności z tytułu zastosowanych projektów pozwoliły na wypłatę wynagrodzeń dla ich autorów. Ponadto Komisja współorganizowała: Kluby Techniki i Racjonalizacji, Konkursy z zakresu wynalazczości i racjonalizacji, Spotkania z wynalazcami i racjonalizatorami. Komisja Postępu Technicznego i Racjonalizacji Przewodniczyli jej: Edmund Kaczmarczyk , Jerzy Śledź , Władysław Iwan , Sławomir Mierzejewski , Jerzy Bednarczyk , Jerzy Malewski Komisja przyjęła rolę koordynatora oraz inicjatora w zakresie stosowania postępu technicznego w górnictwie i zakładach współpracujących branżowo. Swoje działania ukierunkowała na aktywizację ruchu wynalazczego i racjonalizatorskiego. Współpracowała ściśle z Kołami Zawodowymi SITG, których członkowie, będąc najbliżej zagadnień technicznych, włączali się w zagadnienia racjonalizatorskie swoich zawodów. Komisja Szkoleniowa Ośrodek Szkolenia Górniczego Przewodniczyli jej: Zbigniew Kandysar , Jarosław Jaworski , Alfred Kowalski , Danuta Walczak Kiesz , Monika Hardygóra , Bogusław Burnat Działalność Komisji skierowana była głównie na organizowanie kursów podnoszących kwalifikacje zawodowe pracowników w przedsiębiorstwach węgla brunatnego, górnictwa skalnego i geologii. Organizowano je na zlecenie zakładów pracy i tylko kursy językowe i przygotowawcze do egzaminów na wyższe uczelnie realizowane były na zasadzie wolnego naboru. W początkowym okresie dominowały kursy kwalifikacyjne II stopnia, co wynikało z tematów proponowanych przez zleceniodawców, a dotyczących przeważnie obsługi różnego rodzaju urządzeń i maszyn górniczych oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Od roku 1975 Komisja inicjowała i organizowała szkolenia bezpośrednio w zakładach przemysłowych. Prowadzenie tego typu szkoleń nie wymagało oderwania pracowników od pracy i zyskało duże uznanie kierownictw zakładów. Działalność komisji została rozszerzona o nowe formy szkolenia. Po raz pierwszy w kraju zorganizowano kursy niższego i średniego dozoru ruchu w specjalności górniczej. Współpracując z Instytutem Górnictwa Politechniki Wroc ławskiej opracowano programy 3 kursów specjalizacji zawodowej inżynierów w zakresie: górnictwa węgla brunatnego, górnictwa surowców skalnych, przeróbki mechanicznej kopalin. Nowością w działalności Komisji było zorganizowanie kursu na temat: Zastosowanie metod materiałowych w dokumentowaniu geologicznym. W okresie Komisja zorganizowała 149 kursów, na których przeszkolono 2967 słuchaczy. W roku 1995 Zarząd Oddziału powołał Ośrodek Szkolenia Górniczego; jego kierownikiem został Bogusław Burnat, a zastępcą Jan Korzeniowski. Aktywna działalność Ośrodka obejmowała różne formy kursów i szkoleń zawodowych. Liczba kursów zorganizowanych w latach wynosi 47, a przeszkolonych uczestników Prowadzono również pozakursowe formy szkolenia objęto nimi 370 pracowników w 8 cyklach. Oprócz kursów i szkoleń organizowane były prezentacje firm mające na celu popularyzacje nowych urządzeń górniczych i rozwiązań technicznych. Do form działania o charakterze konferencji zaliczyć należy spotkania przedstawicieli jednostek zainteresowanych eksploatacją kopalin pospolitych. Integracji górnictwa kopalin pospolitych służyć miał również wy dawany staraniem Ośrodka Szkolenia Górniczego przy zarządzie Od

12 Historia Wrocławskiego Oddziału SITG formy pracy zarządu oddziału działu dwumiesięcznik Kopaliny Pospolite. Odbyło się I i II Forum Górnictwa Kopalin Pospolitych, które miały służyć integracji licznej grupy zakładów wydobywczych włączonych wraz z wprowadzeniem nowego prawa geologicznego i górniczego do grona zakładów górniczych. Dla średniego i wyższego dozoru ruchu kopalń odkrywkowych górnictwa skalnego z inicjatywy Zarządu Oddziału organizowano corocznie 4 kursy stacjonarne II i III stopnia z zakresu BHP. Odbywały się one w ośrodku kolonijnym Złotoryjskich KSSD w Darłówku. Wykładowcy byli członkami SITG. Rekrutowali się z grupy wysokiej klasy specjalistów, z wieloletnim stażem pedagogicznym. Ich weryfikacji dokonała Komisja Weryfikacyjna powołana przez Prezydium Zarządu Oddziału. Jako pomoc dla prowadzących i uczestników szkolenia opracowany został skrypt Technika bezpieczeństwa pracy w kopalniach skalnych surowców drogowych, wydany do użytku wewnętrznego w nakładzie 1500 egzemplarzy. Burzliwy okres przemian gospodarczych, upadłość wielu podmiotów, a także powstanie licznych jednostek specjalizujących się w szkoleniach spowodowały zawieszenie działalności szkoleniowej Zarządu Od - działu. Komisja Geologiczna Przewodniczyli jej: Jerzy Gularski , Jadwiga Kaglik , Zofia Grodecka , Zofia Maksymiuk , Leszek Karwowski Działalność Komisji nakierowana była na problematykę geologii surowcowej, hydrogeologii i geologii inżynierskiej. Komisja zajmowała się następującymi tematami: organizowanie narad i szkoleń (w tym ogólnokrajowych) propagujących nowe metody badań geologicznych, organizowanie szkoleń z zakresu badań właściwości fizyczno-mechanicznych gruntów metodą sondowania, podnoszenie jakości dokumentacji geologiczno-inżynierskiej, przez szersze stosowanie nowych metod badawczych. Oprócz narad i szkoleń Komisja zorganizowała 8 konferencji krajowych. Z okazji IV Zjazdu Górnictwa Odkrywkowego, który miał miejsce we Wrocławiu, Komisja opracowała i wydała drukiem materiały pod tytułem Surowce skalne Dolnego Śląska. Udziałem Komisji było organizowanie wyjazdów naukowo-technicznych do zakładów górniczych, także usytuowanych poza regionem wrocławskim, w celu zapoznania się z ich warunkami geologicznymi, technologią wydobycia oraz rekultywacją. Komisja Wycieczek i Życia Towarzyskiego Przewodniczyli jej: Zofia Grodecka , Zofia Maksymiuk , Zofia Grodecka Komisja ta odegrała znaczącą rolę w integracji środowiska górniczego zrzeszonego w Kołach SITG. Osiągnięto to dzięki stosowaniu różnych form działania, w tym: wyjazdy techniczne krajowe organizowane pod kątem zapoznania się z osiągnięciami w dziedzinie górnictwa odkrywkowego, głębinowego, górnictwa rud miedzi, surowców skalnych, hydrologii i geologii inżynierskiej. Z reguły każdy wyjazd uatrakcyjniany był zwiedzaniem zabytków kulturalnych znajdujących się na trasie. Wzięło w nich udział 676 osób, wycieczki krajoznawcze zagraniczne i krajowe, które stanowiły popularną formę działalności Komisji. Niektóre z nich to: Pociągi Przyjaźni na trasach Moskwa Kijów Mińsk, Moskwa Kijów Donieck oraz Moskwa Leningrad Mińsk. Odbył się też Rejs po Wołdze, a także Rejs Czarnomorski. Były też atrakcyjne wycieczki do WRL do Budapesztu i na trasie Budapeszt Dobogolce. Ponadto poprzez biura turystyczne Komisja organizowała 14-dniowe wyjazdy pobytowe do Bułgarii lub innych miejscowości nadmorskich. Uczestniczyło w nich osób. Dobrym zwyczajem Komisji było organizowanie z okazji Święta Górniczego Balów Górniczych, które odbywały się w wynajmowanych restauracjach i kawiarniach hotelowych oraz cieszyły się bardzo dużą frekwencją. Oprócz tego w ramach kultywowania życia towarzyskiego organizowano koleżeńskie spotkania, wieczory i wycieczki lokalne. We wszystkich przedsięwzięciach znaczący udział miały Koła Zakładowe SITG. Komisja Górnicza NOT województwa Opolskiego Przewodniczyli jej: Jerzy Żuczonkow , Jan Gliński , Stanisław Golc

13 Historia Wrocławskiego Oddziału SITG formy pracy zarządu oddziału Komisja była inicjatorem i organizatorem 4 narad związanych z problemami górnictwa odkrywkowego Opolszczyzny. Dotyczyły one: struktury organizacyjnej górnictwa odkrywkowego, gospodarki zasobami złóż wapieni, nowych rozwiązań technicznych górnictwa skalnego Opolszczyzny, form aktywizacji Kół Zakładowych. Znaczącą zasługą Komisji było zorganizowanie ogólnokrajowej konferencji naukowo-technicznej w Pokrzywnej na temat techniki strzelniczej i perspektyw jej rozwoju. W ramach integracji Kół Zakładowych SITG regionu Opolszczyzny Komisja uczestniczyła w przygotowaniu obchodów Dnia Górnika w Kołach województwa Opolskiego. Komisja Seniorów i Koło Seniorów Komisji Seniorów przewodniczył Włodzimierz Dulski Zadaniem Komisji Seniorów było integrowanie działalności seniorów zrzeszonych w Kołach Zakładowych SITG, a przede wszystkim współpraca w zakresie emerytalno-rentowym. Wspólnie z Komisją Seniorów RW NOT opracowano wnioski, które do akceptacji i dalszego postępowania skierowano do Komisji Głównej Seniorów przy Zarządzie Głównym w Katowicach. Krótki okres istnienia Komisji, ograniczona możliwość kontaktowania się z Zarządami Kół Zakładowych oraz brak wypracowanych form działania nie pozwoliły rozwinąć działalności w szerszym zakresie. Komisja skoncentrowała się więc w pracy aktywnie działającego Koła Seniorów z zakładów na terenie Wrocławia. Kołu Seniorów SITG przewodniczyli: Stanisław Szymański , Kazimierz Machnik , Jerzy Mosakowski , Zdzisław Staniszewski , Jerzy Klekot , Eugeniusz Warzocha , Leszek Kloch 2008 nadal. Koło Seniorów prowadziło i nadal prowadzi bogatą, różnorodną działalność obejmującą organizację: spotkań towarzyskich, wycieczek krajowych i zagranicznych, imprez kulturalnych, odczytów i prelekcji ilustrowanych filmami i przeźroczami, imprez kultywujących tradycje górnicze, imprez okolicznościowych, sześciodniowych pobytów wypoczynkowych członków Koła w uzdrowiskach dolnośląskich, pomocy rzeczowej i finansowej dla członków Koła. W trakcie comiesięcznych zebrań członkowie Koła dzielą się wrażeniami z podróży zagranicznych, niejednokrotnie do bardzo dalekich i egzotycznych krajów, m.in. USA, Ghany, Iranu, Egiptu, Norwegii, Szwecji, Grecji, do krajów bałkańskich. Na II Zjeździe Seniorów w Jelańsku delegaci Koła Seniorów z Wrocławia przedstawili sprawy bytowe samotnych i chorych kolegów, a także otrzymujących bardzo niskie renty i emerytury. W wyniku tego do Głównej Komisji Seniorów przy Zarządzie Głównym SITG w Katowicach przekazano wniosek o utworzenie funduszu bezzwrotnej pomocy koleżeńskiej, co zostało zrealizowane w późniejszym okresie. Dużo pracy członkowie Koła Seniorów włożyli w sprawowanie od wielu lat opieki nad Polem Górniczym Cmentarza Grabiszyn, którego powstanie zainicjował Stanisław Szymański. Przyznawaniem miejsca pochówku zmarłych zajmuje się zespół 3 osób wyłonionych spośród Zarządu Koła. Liczni członkowie Koła uhonorowani zostali odznaczeniami państwowymi, regionalnymi i stowarzyszeniowymi. Działalność Koła opiera się na wpływach z części składek członkowskich i dofinansowania z Zarządu Oddziału. Komisja Tradycji Górniczych i Muzealnictwa Przewodniczyli jej: Józef Michalczyk , Karol Zaleski , Jerzy Pochciał , Stanisław Galas , Jerzy Mossakowski , Zofia Grodecka Podstawowe cele Komisji to: rozpowszechnienie wśród Kół Zakładowych prowadzenia kronik zakładowych, propagowanie gromadzenia zbiorów geologicznych i innych. Opracowano Wytyczne prowadzenia kronik zakładowych, określając w nich zakres i formę dokumentowania zdarzeń i faktów najczęściej pomijanych w dokumentacjach technicznych i prawnych przedsiębiorstw, 24 25

14 Historia Wrocławskiego Oddziału SITG formy pracy zarządu oddziału a składających się na ich historię. Kroniki w znowelizowanym układzie zaprowadziły koła przy KWB Turów, KWB Bełchatów oraz w Zakładach Kamieniołomów Drogowych Strzeblowskich, Strzelińskich, Borowskich, Złotoryjskich, Graczowskich, a także w Przedsiębiorstwie Geologicznym, w Poltegorze i Geoprojekcie. Inną formą było gromadzenie i wzbogacanie zbiorów geologicznych przez członków SITG w przedsiębiorstwach prowadzących badania geologiczne i górniczą działalność eksploatacyjną. Największym osiągnięciem w tym zakresie poszczycić się może KWB Turów, gdzie zbiory gromadzone są w oddzielnym, specjalnie zaadaptowanym obiekcie. Dość duże zbiory okazów geologicznych posiadają też kamieniołomy strzelińskie i strzegomskie. Kultywując tradycje górnicze Komisja organizowała również imprezy integrujące członków Zarządu Oddziału oraz członków zrzeszonych w Kołach na terenie Wrocławia poprzez wieczorki taneczne, konkursy o charakterze rozrywkowym i konkursy gry w brydża. Komisja Górnictwa Skalnego Przewodniczyli jej: Jan Giszterowicz , Józef Jakubowski , Jan Drozdek , Józef Śnieżek Komisja zajmowała się organizowaniem konferencji i sympozjów naukowo-technicznych w zakresie techniki strzelniczej, obróbki mechanicznej granitów i i przeróbki mechanicznej kruszyw. Przedmiotem działania Komisji były też zagadnienia związane z wdrażaniem nowych technik i technologii. Organizowano pokazy i prezentacje wiodących rozwiązań technicznych. Realizując potrzeby kopalń górnictwa skalnego Komisja inicjowała i przygotowywała programy szkolenia dla kursów niższego i średniego dozoru górniczego oraz obsługi maszyn i urządzeń wykorzystywanych w górnictwie skalnym. Zespół Rzeczoznawców W roku 1968 przy Zarządzie Oddziału Wrocławskiego SITG powstał Zespół Rzeczoznawców będący częścią składową Zespołu działającego przy Zarządzie Głównym SITG w Katowicach. Kierownikiem Zespołu został Jerzy Werner. Prowadzenie sekretariatu powierzono Janinie Uściak. Wrocławska grupa zweryfikowanych rzeczoznawców liczyła 121 osób. Najliczniej reprezentowana była w specjalnościach: projektowanie, prowadzenie i dokumentowanie badań geologicznych w zakresie ustalania przydatności gruntów dla budownictwa (27 osób), projektowania, prowadzenia i dokumentowania badań hydrogeologicznych w zakresie poszukiwania i rozpoznawania wód podziemnych (24 osoby), górnictwa odkrywkowego (18 osób), projektowania, prowadzenia i dokumentowania badań geologicznych w zakresie poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin stałych (9 osób). Rzeczoznawcy rekrutowali się z takich specjalności, jak: eksploatacja kopalń, ekonomika i organizacja górnictwa, przeróbka mechaniczna kopalin stałych, miernictwo górnicze i roboty przemysłowe, geologia złóż kopalin stałych, hydrogeologia, wiertnictwo, zagadnienia energetyczne w górnictwie, budownictwo przemysłowe, zagadnienia elektryczne i elektroniczne w górnictwie. Weryfikacji rzeczoznawców dokonywała Komisja Opiniodawcza Zarządu Oddziału ma podstawie wniosków zainteresowanych osób (członków SITG), które w świetle obowiązujących przepisów spełniały wszystkie kryteria warunkujące przyznanie uprawnień rzeczoznawcy. Zespół stanowił jednostkę wyodrębnioną z księgowości Zarządu Oddziału i rozliczał się bezpośrednio z Zarządem Głównym SITG w Katowicach. Działalność zakończył w roku 1978, mając w dorobku 476 opracowanych ekspertyz. Komisja Odczytowa Przewodniczyli jej: Jerzy Bednarczyk , Sławomir Mierzejewski Tematyka odczytowa dostosowana była przede wszystkim do potrzeb środowiska i obejmowała 12 podstawowych grup: hydrogeologia, geotechnika, odwadnianie, technologia urabiania w górnictwie odkrywkowym, problematyka maszynowo-energetyczna, transport w górnictwie odkrywkowym, 26 27

15 Historia Wrocławskiego Oddziału SITG Zespół ds. Specjalizacji Zawodowej Inżynierów Przewodniczący: Stanisław Kościelniak Zespół powołano w celu przeprowadzenia przewodów specjalizacyjnych w powstałej wówczas koncepcji propagowania specjalizacji zawoformy pracy zarządu oddziału procesy przeróbcze w górnictwie skalnym, automatyczne systemy sterowania procesami produkcyjnymi, systemy informatyczne, racjonalizacja i wynalazczość pracownicza, problematyka projektowania, ochrona środowiska, zagospodarowanie okręgów górniczych, BHP i ergonomia, górnictwo podziemne, problematyka górnicza na świecie. Wśród prelegentów współpracujących z Komisją, oprócz specjalistów z branży, występowali pracownicy naukowi z uczelni wrocławskich, AGH w Krakowie i Instytutu Geologicznego w Warszawie. Odczyty wygłaszali również prelegenci zagraniczni reprezentujący następujące Ośrodki: Ministerstwo Przemysłu Górniczego Moskwa, Instytut Górnictwa Krzywy Róg ZSRR, Siemens RFN, Kopalnia Kalalahli Finlandia, Akademia Górnicza Freiberg, NRD. Prelekcje łączone były z wyświetlaniem filmów i ilustrowaniem tematów przeźroczami. Wygłaszano je w ośrodkach górniczych na terenie Dolnego Śląska, w Bełchatowie i Koninie, a także na AGH w Krakowie. Najwięcej odczytów wygłoszono na temat geologii, hydrogeologii i geotechniki, maszyn i urządzeń górniczych oraz technologii górniczych. W okresie działania Komisji odbyło się 218 odczytów finansowanych ze środków Zarządu Oddziału. Oprócz działalności odczytowej Komisja zorganizowała: 9 konferencji (górnictwo odkrywkowe), 14 sympozjów (geologia, hydrogeologia, górnictwo odkryw kowe), 3 kursy w ramach specjalizacji zawodowej inżynierów z zakresu górnictwa skalnego. Komisja Ochrony Środowiska Przewodniczyli jej: Jerzy Chwastek , Włodzimierz Kiełbasiewicz , Jan Dyrduła Komisja skierowała swą działalność na popularyzację problematyki ochrony środowiska w regionach górniczych oraz instytucjach i przedsiębiorstwach zajmujących się górnictwem, zwłaszcza odkrywkowym. W propagowaniu zagadnień kształtowania i ochrony środowiska poprzez organizowanie odczytów, konferencji i sympozjów współpracowano z Komisją Nauk Górniczych PAN, Politechniką Wrocławską, Uniwersytetem Wrocławskim i Akademią Rolniczą. Z tych instytucji rekrutowali się specjaliści zaangażowani w opracowywanie materiałów konferencyjnych i seminaryjnych, wydawanych następnie drukiem i publikowanych w czasopiśmie Górnictwo Odkrywkowe. Członkowie Komisji uczestniczyli w naradach technicznych oraz w przygotowywaniu ekspertyz i opinii, dotyczących programów ochrony terenów górniczych w szczególności: zagrożenia hałasem w kopalniach węgla brunatnego, zagrożenia powietrza atmosferycznego w kopalniach odkrywkowych oraz zagrożeń występujących na terenach około górniczych. Członkowie Komisji SITG ZO we Wrocławiu uczestniczyli też w pracach Zespołu Ekspertów ONZ w opracowaniu wytycznych rekultywacji dla krajów III Świata. Komisja w czasie swojej kadencji zorganizowała 9 konferencji, 7 sympozjów, 13 odczytów oraz liczne seminaria. Komisja Górnictwa Odkrywkowego Węgla Brunatnego Przewodniczyli jej: Zbigniew Kozłowski , Stanisław Galas Głównym kierunkiem działalności Komisji było organizowanie pomocy w zakresie projektowania i eksploatacji w branży węgla brunatnego, w nawiązaniu do krajowych doświadczeń, jak również do poznanych rozwiązań zagranicznych. Komisja zajmowała się przedsięwzięciami z zakresu: wykorzystania zasobów złóż węgla brunatnego i kopalin towarzyszących, doboru techniki i maszyn do urabiania skał, technologii i organizacji procesu produkcyjnego, kierunków wykorzystania węgla brunatnego, zastosowania techniki komputerowej w działalności produkcyjnej. Komisja czynnie uczestniczyła w szeregu konferencjach naukowo-technicznych związanych z eksploatacją odkrywkową oraz organizowała dla członków SITG spotkania z producentami maszyn dla górnictwa odkrywkowego

16 Historia Wrocławskiego Oddziału SITG działalność bieżąca oddziału dowej inżynierów. Zdobycie specjalizacji zawodowej wiązało się wówczas z nabyciem prawa do dodatku finansowego. W dorobku swym Zespół zamknął 42 przewody specjalizacyjne. Zespół popierał również starania o to, aby wszystkie studia podyplomowe organizowane przez wyższe uczelnie techniczne stanowiły podstawę do przyznawania stopnia specjalizacji zawodowej. Komisja Bezpieczeństwa Górniczego Przewodniczący Jacek Urbański Celem pracy Komisji było propagowanie najlepszych rozwiązań z zakresu BHP oraz pomoc Kołom Zakładowym SITG w poprawie stanu bezpieczeństwa w ich zakładach. Realizując wynikające z tego zamierzenia zadania Komisja realizowała we współpracy z Komisją Szkoleniową Zarządu Oddziału uczestnicząc w opracowywaniu programów szkoleń i kursów BHP, a także w doborze wykładowców. Z uwagi na małe zainteresowanie pracowników (wydaje się z powodu systematycznego szkolenia służb BHP i przestrzegania przez nie przepisów) nie udało się zrealizować tych zamierzeń. W okresie swojej działalności Komisja opracowała i przeprowadziła wśród wszystkich Kół Zakładowych ankietę w celu uzyskania informacji o podstawowych zagrożeniach występujących na terenie ich zakładów. Zespół Specjalistów Przewodniczący Janusz Stawiarski Stosownie do porozumienia zawartego w roku 1986 pomiędzy Radą Wojewódzką NOT a Zarządem Oddziału Wrocławskiego SITG Zespół podjął współpracę z Zespołem Usług Technicznych (ZUT) RW NOT, polegającą na akwizycji tematów prac zleconych do ZUT przez przedsiębiorstwa z kręgu działania zawodowego górnictwa. Rozesłano informację o możliwościach realizacyjnych Zespołu w zakresie akwizycji zleceń, udostępniając ją przede wszystkim potencjalnym inwestorom, dyrektorom kopalń i Zarządom Kół SITG. Zespół na bieżąco uczestniczył w aktualizacji wykazu specjalistów ZUT. W miarę potrzeby zgłaszano kandydatury nowych specjalistów do realizacji nietypowych tematów zleceń, korzystając w tym zakresie ze współpracy z Zespołem Rzeczoznawców przy Zarządzie Głównym SITG w Katowicach. Członkowie Zespołu przeprowadzali bezpośrednie rozmowy z inwestorami na tematy zakresu zleceń i oczekiwań zleceniodawców. Od roku 1990 pojawiły się trudności w zdobywaniu zleceń ze względu na ogólny regres gospodarczy w kraju. W związku z tym Zespół zakończył działalność. 8. Obecny stan organizacyjny Oddziału Wykaz kół zakładowych, ilość członków według stanu na koniec 2011 roku oraz skład ich władz są przedstawione w tabeli 3., na s Obecne władze Zarządu Oddziału w kadencji od 20 maja 2011 Prezes Marek Sikora, Wiceprezes Mariola Stefanicka, Sekretarz Dariusz Woźniak, Skarbnik Jan Kłębek, Z ca Skarbnika Marta Kozłowska Golicz, Z ca Sekretarza Ryszard Tarnowski, Komisja Rewizyjna Wiesław Frankiewicz. Członkowie Zarządu: Wojciech Antończak, Andrzej Gonciarz, Monika Hardygóra, Marian Mazur, Andrzej Miśta, Tomasz Zawadzki oraz wszyscy prezesi Kół Zakładowych (Pełny wykaz w tabeli 4, na s. 58). Komisja Rewizyjna Wiesław Frankiewicz przewodniczący, Grażyna Górska, Andrzej Pomorski (patrz tabela 5, s. 59). 10. Działalność bieżąca Oddziału Obecnie Wrocławski Oddział Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa jest jednym z dziewiętnastu oddziałów SITG stowarzyszenia naukowo-technicznego zrzeszającego kadrę górniczą w Polsce. W skali całego Stowarzyszenia Oddział Wrocławski liczący 466 członków stanowi zaledwie 3,33% ogółu, jest to jednak Oddział reprezentujący znacząco krajową kadrę techniczną i naukową górnictwa odkrywkowego. W skład Oddziału wchodzi bowiem Koło Zakładowe Kopalni Węgla Brunatnego Turów. Do Oddziału należą też koła zakładowe producentów kruszyw mineralnych, takich jak: Przedsiębiorstwo Górniczo-Produkcyjne Bazalt w Wilkowie, Kopalnie Melafiru w Czarnym Borze, Kopalnie Odkrywkowe Surowców Drogowych w Niemodlinie, Przedsiębiorstwo Surowców Skalnych Bazalt-Gracze i in. Zaplecze naukowo-badawcze i projektowe reprezentują liczące się ośrodki: Instytut Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, Poltegor- -Projekt, Instytut Górnictwa Odkrywkowego Poltegor i Przedsiębiorstwo Projektowo-Wdrożeniowe Biproskal

17 Historia Wrocławskiego Oddziału SITG działalność bieżąca oddziału Jako liczący się reprezentant branży i środowiska zawodowego górnictwa odkrywkowego Oddział we Wrocławiu jest wyraźnie ukierunkowany na zagadnienia promowania i rozwoju właśnie tej gałęzi górnictwa. Przykładem realizacji tego kierunku było zorganizowanie przez Oddział, jesienią 2000 roku, we Wrocławiu VII Krajowego Zjazdu Górnictwa Odkrywkowego. Jest to drugi organizowany przez nasz Oddział zjazd krajowy, bo pierwszym był IV Krajowy Zjazd GO w 1981 roku. Organizowane, zgodnie z przyjętą tradycją, co 5 lat zjazdy górnictwa odkrywkowego są okazją do spotkań i wymiany poglądów na temat stanu branży i perspektyw jej rozwoju oraz podjęcia działań mających na celu jej unowocześnienie i rozwój. Począwszy od 2001 roku Zarząd Oddziału organizuje corocznie na wiosnę konferencje naukowo-techniczne na temat Kruszywa mineralne. Surowce Rynek Technologie Jakość. Konferencje te, których uczestnikami są przedstawiciele producentów i użytkowników kruszyw, jak też reprezentanci zaplecza technicznego, naukowo-badawczego i administracji gospodarczej, potwierdziły swoją użyteczność w przystosowaniu się przemysłu kruszyw do potrzeb i wymagań rynku oraz pomogły wielu producentom usprawnić procesy produkcyjne, a firmom zaplecza produkcyjnego nawiązać nowe kontakty. Konferencje Kruszywa mineralne są już trwałym wydarzeniem w życiu naukowo-technicznym kraju, stanowiącym znaczące forum wymiany wiedzy o tym, co dzieje się w branży. Są też działaniem integrującym pracowników górnictwa kruszyw, użytkowników kruszyw, ale i producentów maszyn, urządzeń i wyposażenia oraz kadrę naukową działającą dla potrzeb tego przemysłu. W kwietniu 2012 roku odbyła się kolejna, XII Konferencja na ten temat, gromadząc ok. 300 uczestników. Szereg działań podejmowano w zakresie promowania i programowania rozwoju górnictwa węgla brunatnego. Członkowie Oddziału brali czynny udział w opracowaniu Stanowiska Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa w odniesieniu do polityki państwa wobec problemów krajowej gospodarki paliwowo-energetycznej. Raport ten zwrócił uwagę na znaczenie węgla brunatnego jako ważnego obecnie, jak i perspektywicznie, surowca energetycznego o znaczeniu strategicznym. Problemy techniczne i organizacyjne górnictwa węgla brunatnego są przedmiotem, zainicjowanych przez ZO Wrocław, odbywanych cyklicznie Międzynarodowych Kongresów Węgla Brunatnego. We wrześniu 2011 roku. Oddział wspólnie z Wydziałem Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii oraz Polskim Stowarzyszeniem Geotermalnym zorganizował III Ogólnopolski Kongres Geotermalny, który obradował w Lądku Zdroju. Wzięło w nim udział około 150 osób. W roku 2011 Oddział był współorganizatorem (z Instytutem Górnictwa Politechniki Wrocławskiej i Centrum Badawczo-Rozwojowym Cuprum) Międzynarodowej 11. Konferencji Altbergbau-Kolloquium, połączonej z VII Konferencją Dziedzictwo i historia górnictwa oraz wykorzystanie pozostałości dawnych robót górniczych, a także jubileuszem 700-lecia górnictwa rud miedzi na Dolnym Śląsku. W konferencji uczestniczyło ok. 330 przedstawicieli polskiego i niemieckiego przemysłu wydobywczego, samorządów terytorialnych oraz wielu znakomitych specjalistów zajmujących się zagadnieniami zabezpieczenia i rewitalizacji pozostałości dawnych robót górniczych. Udział przedstawicieli władz górniczych, pracowników wyższych uczelni, jednostek badawczo-rozwojowych oraz przedsiębiorstw branżowych stworzył doskonałą płaszczyznę do prezentacji osiągnięć oraz integracji specjalistów wywodzących się z nauki i przemysłu. W ciągu dwóch dni obrad wygłoszonych zostało 50 referatów, a swoje wyroby i usługi na stoiskach promocyjnych zaprezentowało 11 firm. Zaangażowanie osobistości, które przyjęły patronat honorowy nad konferencją i uświetniły swoją obecnością jej przebieg, ukazało znaczenie oraz wyjątkowość tego wydarzenia dla obu stron polskiej i niemieckiej. Ze swojej strony dołożyliśmy wszelkich starań, aby udział w konferencji stworzył wszystkim jej uczestnikom możliwości nawiązania i zacieśnienia kontaktów, które zaowocują dalszą współpracą. W organizacji konferencji i kongresów Zarząd Oddziału ściśle współpracuje z Instytutem Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Organizacja zawodowa, jaką jest Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa nie jest oficjalnie żadnym elementem struktury gospodarczej kraju i nie uczestniczy w podejmowaniu decyzji gospodarczych, ma jednak duże znaczenie opiniotwórcze oraz pewną rolę w inspirowaniu działalności i podejmowaniu inicjatyw w tych sferach, którymi administracja gospodarcza nie chce, nie potrafi lub nie może się zająć. Formuła Stowarzyszenia bazująca na więzach koleżeńskich i zasadach solidarności zawodowej umożliwia podejmowanie takich działań. Stąd jedną z form działalności Stowarzyszenia są działania integracyjne. Należą do nich: spotkania integracyjno-poznawcze kół zakładowych, wyjazdy techniczno-szkoleniowe organizowane corocznie do interesujących obiektów w kraju i za granicą, wspólne wyjazdy na targi i wystawy techniczne oraz liczne spotkania towarzyskie związane bądź z potrzebą wymiany doświadczeń bądź przy okazji spotkań związanych z kultywacją tradycji górniczych

18 Historia Wrocławskiego Oddziału SITG konferencje organizowane przez oddziału W ramach tej działalności, łącząc cele szkoleniowe, poznawcze i turystyczne, niezależnie od wyjazdów krajowych, zorganizowano wyjazdy zagraniczne do krajów: Szwecja, Włochy, Grecja, Niemcy, Francja, Hiszpania, Czechy, Chorwacja, Egipt, Tunezja, Turcja, Bułgaria. Wyjazdy te, oprócz zadań szkoleniowych, mają za cel uatrakcyjnienie przynależności do SITG integrację członków oraz zachętę do wstępowania w szeregi Stowarzyszenia. Oprócz bezpośredniej aktywności zarządów kół i ich członków istotne funkcje inspirujące spełnia Zarząd Oddziału organizując dla członków Stowarzyszenia szkolenia w zakresie aktualnych zagadnień prawnych oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Aktualnie działalność Oddziału koncentruje się na pracy kół zakładowych, Prezydium i Zarządu. Szereg wyjazdów technicznych oraz spotkań towarzyskich organizowanych jest we współdziałaniu różnych kół zakładowych. Ma to istotne znaczenie integrujące i aktywizujące. Zarząd Oddziału w znacznym stopniu zapewnia finansowanie tych działań. Ponadto czyni starania o nadanie, z okazji Święta Górniczego, odznak stowarzyszeniowych oraz stopni górniczych dla wyróżniających się działaczy. Co roku w listopadzie Zarząd Oddziału uczestniczy w obchodach Wrocławskich Dni Nauki i Techniki organizowanych przez Wrocławską Radę Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych prezentując i popularyzując problematykę górniczą. W roku 2005 nawiązano współpracę z niemieckim stowarzyszeniem Ring Deutscher Bergingenieure obejmującą wymianę doświadczeń oraz wzajemne kontakty zawodowe. Ring Deutscher Bergingenieure e. V. jest stowarzyszeniem inżynierów i techników górnictwa w Niemczech, w którego skład wchodzą 42 oddziały z siedzibą główną w Essen. W 2005 roku RDB nawiązało kontakt z ZO SITG Wrocław, doszło do spotkania i pierwszych rozmów o współpracy. Zadeklarowano współpracę na polu wymiany doświadczeń zawodowych, integracji obu środowisk oraz wyrażania wspólnego stanowiska w istotnych dla górnictwa europejskiego sprawach. Co roku odbywa się kilkakrotna wymiana wizyt współpracujących organizacji. W roku 2007 podpisano wspólnie z ZO Lubin umowę o współpracy i wymianie doświadczeń z Instytutem Inżynierów Górniczych z Chile. Delegacja z Chile gościła na I Międzynarodowym Kongresie Górnictwa Rud, a przedstawiciele obu oddziałów i KGHM Polska Miedź S.A. przebywali w Chile. Od wielu lat Zarząd Oddziału Wrocław współpracuje z Zarządem Oddziału w Lubinie, zwłaszcza przy organizacji konferencji oraz współpracy zagranicznej. Zarząd Oddziału utworzył stronę internetową która jest miejscem informacji o działaniach Oddziału. Portal ten jest stale rozbudowywany i doskonalony. 11. Konferencje organizowane przez Zarząd Oddziału Konferencje, seminaria, sympozja, kongresy, zjazdy to od początku działalności SITG główna forma wymiany wiedzy i doświadczeń oraz integracji środowiska górniczego wokół istotnych problemów branży. Szczególną rolę te formy komunikacji i przekazu informacji zaczęły odgrywać po dokonaniu się transformacji ustrojowej. Stały się głównym sposobem kontaktów oraz pozwalają Stowarzyszeniu dotrzeć do wielu osób i firm, które w nowej rzeczywistości pozbawione zostały możliwości uczestnictwa w działalności stowarzyszeniowej. Szczególną rolę odegrała w tym zakresie współpraca z Instytutem Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Już 20 lat temu w Oddziale we Wrocławiu zrodziła się idea organizowania konferencji z zakresu górnictwa skalnego. Tu zapoczątkowano międzynarodowe kongresy Górnictwo węgla brunatnego, a Ośrodek Szkolenia Górniczego przy Zarządzie Oddziału wielokrotnie organizował spotkania o nazwie Forum Górnictwa Kopalin Pospolitych. W przeciągu sześćdziesięciu lat odbyła się ich, przysłowiowa, niezliczona ilość. Wielość i różnorodność form konferencji naukowo-technicznych organizowanych od początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku przez ZO SITG Wrocław wspólnie z różnymi partnerami organizacyjnymi ilustruje tabela 6., na s. 60. Od roku 2001, tj. od dwunastu lat najważniejszą imprezą naukowo-techniczną organizowaną przez Oddział Wrocławski jest konferencja Kruszywa mineralne. Surowce Rynek Technologie Jakość. Jej idea i sposób organizacji sprawiły, że jest to obecnie chyba najważniejsza konferencja w branży kruszywowej w Polsce. Stałym współorganizatorem tego forum wymiany wiedzy i myśli jest Instytut Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Kruszywa mineralne to okazja do spotkań górników, producentów maszyn i urządzeń oraz naukowców, którzy współpracują w górnictwie skalnym. W roku 2010 Kruszywa Mineralne obchodziły jubileusz 10-lecia, a w roku bieżącym w Kudowie Zdroju miała miejsce 12 edycja Konferencji. Przy organizacji Konferencji współpracują z SITG Polski Związek Pracodawców i Producentów Kruszyw oraz Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego

19 Historia Wrocławskiego Oddziału SITG Pracami Komitetu Organizacyjnego Konferencji Kruszywa mineralne od początku kieruje jego przewodnicząca, kol. Mariola Stefanicka. Współczesny skład całego Komitetu Organizacyjnego jest następujący: Mariola Stefanicka przewodnicząca, Aleksander Kabziński wiceprzewodniczący, Stefan Góralczyk wiceprzewodniczący, Wojciech Glapa redaktor naukowy, Dariusz Woźniak sekretarz/członek, Jerzy Blumes członek do 2011 roku, Marek Sikora członek, Jadwiga Stępień od 2012 sekretarz, Wanda Nowak rozliczenia finansowe. Zestawienie informacji statystycznych o dotychczasowych konferencjach Kruszywa Mineralne znajdziemy w tabeli 7., na s. 62. Konferencje Kruszywa mineralne w ostatnich latach były organizowane we współpracy z Przedsiębiorstwami: 2008 Metso Minerals (Poland) Sp. z o.o., 2009 Dolnośląskie Surowce Skalne SA, 2010 Łużycka Kopalnia Bazaltu KSIĘGINKI SA, 2012 Bergerat Monnoyeur, Sandvik Construction, Kopalnia Melafiru Tłumaczów. Kończąc opis dokonań naszego, Wrocławskiego Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa wyrażamy nadzieję i przekonanie, że to nie koniec naszych działań i kolejna konferencja Kruszywa mineralne, jako jedna z form naszej aktywności, odbędzie się w przyszłym, 2013 roku. Jerzy Blumes, Dorota Kusznir i Marek Sikora Dzieje Kół Wrocławskiego Oddziału SITG Historia Koła SITG Bazalt-Gracze Zakładowe Koło SITG powstało w Graczewskich Kamieniołomach Drogowych w Graczach w październiku 1950 roku jako koło Naczelnej Organizacji Technicznej Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Polskich Przemysłu Węglowego. Założył je ówczesny dyrektor Zakładu, inż. Fryderyk Łukosz, który przez dłuższy czas był przewodniczącym Koła, a fakt ten uwiecznił w napisanej przez siebie Kronice. Koło działało bez przerwy do początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, kiedy to, w początkach transformacji, nastąpiła kilkuletnia przerwa w działalności. Koło, reaktywowane w 1998 roku, liczyło 16 członków. Aktywność została związana z potrzebami sprywatyzowanej firmy. Koło stało się organizatorem imprez okolicznościowych połączonych z tradycjami górniczymi. Miały one służyć integracji kadry w Zakładzie i w branży surowców skalnych. Członkowie Koła włączyli się w organizację tradycyjnych górniczych Karczem Piwnych organizowanych w okresie Barbórki dla pracowników Zakładu i jego kontrahentów. Kolejną imprezą, która stała się już tradycją, jest coroczny Bieg Skalnika, organizowany zawsze w ostatnią sobotę listopada. Jest to impreza masowa skupiająca ostatnio ponad 200 zawodników z kraju i zagranicy. Do tradycji Koła należy, organizowany bez przerwy od 2000 roku na przełomie czerwca i lipca Turniej Piłkarski Producentów Kruszyw. Bierze w nim udział cztery lub pięć drużyn zakładowych. Grają wyłącznie pracownicy, a na zakończenie organizowana jest impreza integracyjna. Koło, aktywnie uczestniczy w działaniach i imprezach Zarządu Oddziału Wrocław. Obecnie, mimo znacznego zmniejszenia liczebności załogi Przedsiębiorstwa Surowców Skalnych Bazalt-Gracze do około 100 osób, Koło liczy 28 członków. Władysław Jędrzejowski Prezes Koła 37

20 Dzieje Kół wrocławskiego Oddziału SITG historia koła sitg poltegor Historia Koła SITG POLTEGOR Historia POLTEGOR-u sięga roku 1950, kiedy powołano we Wrocławiu Oddział Centralnego Biura Projektów Przemysłu Węglowego w Katowicach. W 1955 roku Oddział ten przekształcono w samodzielne Dolnośląskie Biuro Projektów Górniczych, które w 1957 roku przejęło obowiązki generalnego projektanta szybko rozwijającego się przemysłu węgla brunatnego, a po czternastu latach, w 1971 roku stało się instytucją wiodącą w pracach naukowo-badawczych i projektowaniu dla górnictwa odkrywkowego wszelkich kopalin. Zmieniono też wówczas nazwę na Centralny Ośrodek Badawczo-Projektowy Górnictwa Odkrywkowego POLTEGOR. Koło SITG przy Dolnośląskim Biurze Projektów Górniczych (później COB- GO POLTEGOR) powstało 13 listopada 1958 roku, a jego założycielami byli: 1. Augustyn Barabasz, 2. Zdzisław Bochnia, 3. Zbigniew Burzyński, 4. Piotr Czaharyński, 5. Franciszek Dobras, 6. Alicja Fux, 7. Julian Hnaczewski, 8. Anna Iwanicka, 9. Janusz Kobielski, 10. Zbigniew Lewandowski, 11. Władysław Maciejczak, 12. Henrietta Ostrowska, 13. Edmund Pientka, 14. Jan Przybyłowicz, 15. Jan Sajkiewicz, 16. Stefan Smogór, 17. Leon Zajączkiewicz, 18. Ryszard Zajączkiewicz. Składy pierwszych zarządów zakładowego Koła SITG przy DBPG (Poltegorze) były następujące: Kadencja od 20 września 1958 do 19 czerwca 1960: Przewodniczący H. Ostrowska, Sekretarz S. Smogór, Członek Zarządu J. Hnaczewski. Kadencja od 20 czerwca 1960 do 25 marca 1963: Przewodniczący H. Ostrowska, Sekretarz J. Przybyłowicz, Członek Zarządu Z. Bochnia. Kadencja od 26 marca 1963 do 09 marca 1965: Przewodniczący J. Korzeniowski, Sekretarz J. Libicki, Członek Zarządu F. Dobras. Kadencja od 10 stycznia 1965 do 13 lipca 1971 w jej trakcie nastąpiło połączenie Kół SITG przy DBPG i Oddziale GIG we Wrocławiu w Koło przy COBGO Poltegor: Przewodniczący J. Gularski, Viceprzewodniczący M. Matula, Sekretarz J. Niemcewicz, Skarbnik Z. Burzyński, Członek Zarządu A. Ryś. W latach liczba członków Koła SITG przy COBGO Poltegor wzrosła od 18 do 199. Skład zarządu Zakładowego Koła SITG przy Poltegorze wybrany na Walnym Zebraniu Koła w dniu 24 lutego 1975 r. był następujący: Prezes doc. dr hab. S. Wiśniewski, Wiceprezes mgr inż. J. Filipiak, Sekretarz mgr inż. Z. Lewandowski, Skarbnik mgr inż. B. Wojtkowiak, Członkowie Zarządu: mgr inż. M. Broda, mgr inż. J. Broniewski, inż. T. Jałyński, mgr inż. R. Kraus, mgr inż. J. Misiewicz, mgr inż. H. Pilecka, mgr inż. Z. Tarasewicz, inż. J. Turno, doc. dr inż. K. Ukleja. Na zebraniu w dniu 10 kwietnia 1975 roku następujący członkowie Koła Zakładowego SITG przy Poltegorze zostali wybrani do Zarządu Wrocławskiego Oddziału SITG na kadencję : mgr inż. W. Dulski, wiceprezes Zarządu, mgr inż. S. Smogór sekretarz Zarządu, mgr inż. J. Bednarczyk, mgr inż. R. Kraus, mgr inż. J. Nawrocki, mgr inż. A. Ryś członkowie Zarządu. Nie zachowała się dokumentacja działalności koła zakładowego SITG przy COBPGO Poltegor w latach Wiadomo tylko, że od 1982 do 1998 roku Zarząd Koła SITG działał w następującym składzie: Prezes prof. dr inż. Z. Kozłowski, Wiceprezes mgr inż. Z. Tarasewicz, Sekretarz mgr inż. J. Pastuszewski, Skarbnik mgr inż. G. Górski, Członek Zarządu mgr inż. B. Wojtkowiak. Liczba członków Koła w tym okresie wynosiła osób. W tym czasie, w 1991 roku, nastąpił podział COBPGO Poltegor na dwie firmy: Poltegor- -Projekt oraz Poltegor-Instytut. Koło Zakładowe SITG pozostało przy pierwszej z rozdzielonych firm, to jest przy Poltegorze-Projekt, jako wspólne dla obu firm, ale aktywność członków z Poltegoru-Instytut wkrótce ustała

21 Dzieje Kół wrocławskiego Oddziału SITG Historia koła seniorów przy zarządzie oddziału sigt we wrocławiu W dniu 12 lutego 1999 roku powołano nowy Zarząd Koła Poltegor-Projekt w następującym składzie: Prezes mgr inż. Bogusław Wojtkowiak, Wiceprezes mgr inż. Zdzisław Tarasewicz, Członkowie Zarządu: prof. Zbigniew Kozłowski, mgr inż. Grażyna Gruszecka, mgr inż. Grzegorz Górski. Oraz Komisję Rewizyjną w składzie: Przewodniczący mgr inż. Jan Pastuszewski, Członek Komisji mgr inż. Andrzej Janik. W wystąpieniu inauguracyjnym nowy Przewodniczący obiecał, że zrobi wszystko, aby Koło SITG w Poltegor-Projekt działało i rozwijało się dynamicznie. W dniu 17 stycznia 2003 roku powołano kolejny skład Zarządu: Prezes mgr inż. Grażyna Gruszecka, Wiceprezes mgr inż. Teresa Binek, Sekretarz mgr inż. Piotr Miszczuk, Skarbnik mgr inż. Grzegorz Górski, Członek Zarządu prof. Zbigniew Kozłowski, oraz Komisję Rewizyjną w składzie: Przewodniczący mgr inż. Jan Pastuszewski, Członek Grażyna Górska. Delegatem Koła na Walne Zebranie został dr inż. Andrzej Strempski. W dniu 12 marca 2007 roku powołano kolejny skład Zarządu: Prezes mgr inż. Grażyna Gruszecka, Wiceprezes inż. Ryszard Tarnowski, Sekretarz Maciej Małecki, Skarbnik Grażyna Górska, Członkowie Zarządu: mgr inż. Grzegorz Górski, dr inż. Adam Bajcar, oraz Komisję Rewizyjną w składzie: Przewodniczący mgr inż. Jacek Gruszecki, Członek Komisji Halina Handz-Przysłup. W dniu 12 marca 2011 roku powołano kolejny skład Zarządu: Prezes mgr inż. Grażyna Gruszecka, Wiceprezes Grażyna Górska, Sekretarz mgr inż. Mieczysław Malinowski, Skarbnik mgr inż. Grzegorz Górski, Członek Zarządu mgr inż. Grzegorz Sobuś, oraz Komisję Rewizyjną w składzie: Przewodniczący mgr inż. Jacek Gruszecki, Członek Komisji Halina Handz-Przysłup. Delegatem Koła na Walne Zebranie został mgr inż. Wojciech Antończak. Liczba członków Koła w okresie wynosiła osób. Od 1999 roku koło zakładowe SITG przy Poltegor-Projekt prowadziło działalność w pełnej integracji i współpracy z Zarządem Oddziału i pozostałymi Kołami Zakładowymi. Formy działalności były następujące: udział w organizacji konferencji naukowych Zarządu Oddziału, udział w organizacji corocznych wyjazdów szkoleniowych i integracyjnych, udział w organizacji przez inne Koła wycieczek i spotkań integracyjnych, organizacja szkoleń i spotkań jubileuszowych, kultywowanie tradycji górniczych. 1 marca 2003 roku powstało i rozpoczęło samodzielną działalność Koło SITG przy IGO Poltegor-Instytut. Prezesem Koła została kol. Grażyna Ślusarczyk, która pełni tę funkcję do dziś, przez trzecią kadencję. Aktualnie Koło to liczy 27 członków. Grażyna Gruszecka, Grzegorz Górski Historia Koła Seniorów przy Zarządzie Oddziału SITG we Wrocławiu Koło Seniorów przy Zarządzie Oddziału SITG we Wrocławiu powstało z inicjatywy emerytowanych inżynierów i techników węgla brunatnego. Z dostępnych materiałów archiwalnych wynika, że było to w roku Skład pierwszego Zarządu stanowili: Prezes mgr inż. Stanisław Szymański Viceprezes mgr inż. Aleksander Starek Sekretarz inż. Feliks Konieczny Skarbnik Benigna Kanigowska Członkowie Zarządu mgr inż. Zdzisław Nadarkiewicz i mgr inż. Mieczysław Broda. Koło, liczące wówczas 45 członków, powstało z chęci spotykania się kolegów, którzy w związku z przejściem na emerytury przestali mieć kontakt z pracą. Jako formę działania przyjęto comiesięczne spotkania naukowe i okresowo towarzyskie. Na comiesięczne spotkania zapraszano interesujących 40 41

22 Dzieje Kół wrocławskiego Oddziału SITG Historia koła stig w politechnice wrocławskiej ludzi do wygłaszania referatów i prelekcji. W ramach spotkań towarzyskich organizowano wyjazdy turystyczne, odbywały się też imprezy kulturalne, wyjścia na spektakle operowe, koncerty w Filharmonii itp. Z okazji Dnia Górnika św. Barbary, odbywały się spotkania uroczyste kolacje przy tradycyjnym kuflu piwa. Z okazji świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku spotykano się na opłatku. Podsumowywano wówczas działalność Koła w uchodzącym roku i składano życzenia noworoczne. Na działalność Koła istotny wpływ ma bardzo zaawansowany wiek członków, który przedstawia się następująco. W grupie: do 70 lat nie ma członków, od 70 do 75 lat 5 członków, od 75 do 80 lat 8 członków, od 80 do 90 lat 6 członków. Mimo tak zaawansowanego wieku członkowie naszego Koła brali i biorą udział w pracach zespołów problemowych Komisji Seniorów przy Wrocławskiej Radzie Federacji Stowarzyszeń NOT we Wrocławiu. Szczególnie wartościowy był udział w zespole Ocalić od zapomnienia. Zespół ten zbierał dane i opisywał historię zakładów przemysłowych, które zostały zlikwidowane w okresie transformacji. Opracowania te wydane w formie książkowej pozwolą na zachowanie pamięci o zakładach, które powstały po 1945 roku, a uległy likwidacji. Prezes Koła bierze udział w pracach Głównej Komisji Seniorów przy Zarządzie Głównym SITG w Katowicach. Koło Seniorów podjęło starania o przyznanie przez Zarząd Cmentarza na Grabiszynku parceli dla zmarłych członków Koła. Zarząd Cmentarza wyraził zgodę i przyznał działkę nr 44. Nazwana Polem Górniczym może pomieścić około 94 grobów. Prawo spoczynku na Polu Górniczym mają członkowie Koła oraz ich małżonkowie. Zarząd Oddziału SITG przekazał zarządzanie i opiekę nad polem Zarządowi Koła Seniorów. Nasze Koło Seniorów jest jedynym w Polsce mającym własną kwaterę na cmentarzu. Leszek Kloch Prezes Koła Historia Koła SITG w Politechnice Wrocławskiej Historia Koła Zakładowego SITG w Politechnice Wrocławskiej sięga roku Koło zostało założone przez pracowników istniejącej wtedy Samodzielnej Katedry Górnictwa Odkrywkowego i skupiało jej ówczesnych pracowników, a następnie pracowników, powstałych w 1968 roku Instytutu Górnictwa i Wydziału Górniczego oraz Instytutu Geotechniki Wydziału Budownictwa Lądowego. Wśród pierwszych członków byli koledzy Jerzy Malewski i Wojciech Glapa z późniejszego Wydziału Górniczego. Działalność Koła przerwało wprowadzenie w 1981 roku stanu wojennego. Po przerwie, w 1983 roku Koło wznowiło działalność, a prezesem został kolega Witold Polak. W 1986 roku zastąpił go w funkcji prezesa kolega Ryszard Kabat. W 1988 roku Koło liczyło 67 członków. Wkrótce, w roku 1989, kolega Kabat zrezygnował z funkcji prezesa Koła funkcje tę objęła koleżanka Monika Hardygóra i pełniła do roku Następnie prezesem, na kadencję lat został kol. Jerzy Malewski. Począwszy od początku lat 90., liczba członków Koła systematycznie spadała, tak że w 1995 roku wynosiła tylko 22 osoby. W trakcie kadencji , prezesem był wtedy kolega Leszek Jurdziak, liczba członków Koła nadal spadała, by w roku 2003 osiągnąć stan dziewięcioosobowy. Od 2003 roku do chwili obecnej prezesem Koła jest kolega Stanisław Ślusarczyk. W tym czasie liczba członków Koła wzrosła do 44 osób. Działalność statutowa członków Koła w czasie jego funkcjonowania przybierała różne formy. W początkowym okresie istnienia istotną formą aktywności były szkolenia i udział w podnoszeniu kwalifikacji pracowników przemysłu górniczego poprzez zaangażowanie członków Koła w różnych komisjach i zespołach, prowadzących taką działalność w Oddziale Wrocławskim. Później działalność ta praktycznie ustała. Członkowie Koła angażują się jednak aktywnie w działalność w zakresie organizowania licznych konferencji krajowych i międzynarodowych oraz odczytów, prelekcji, wycieczek technicznych w kraju i za granicą. Wspomnieć należy również o działaniach w zakresie kultywowania różnych form tradycji górniczych, a także o pozyskiwaniu dla działalności organizacyjnej studentów i doktorantów Wydziału Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Od 2009 roku Koło przyznaje doroczną nagrodę za najlepszą pracę dyplomową wykonaną na tym wydziale, a członkowie studenci biorą udział w ogólnopolskich spotkaniach młodych pokoleń górniczych. Stanisław Ślusarczyk Prezes Koła 42 43

23 Dzieje Kół wrocławskiego Oddziału SITG kronika koła SITG przy kwb turów w bogatyni Kronika Koła SITG przy KWB Turów w Bogatyni Niniejsze opracowanie stanowi krótki opis okoliczności powstania i działalności Koła Zakładowego SITG przy KWB Turów w strukturach organizacyjnych Wrocławskiego Oddziału SITG w różnych zmieniających się społeczno ekonomicznych uwarunkowaniach, zbieżnych z celami i potrzebami polskiej branży górniczej w sektorze wydobycia węgla brunatnego. 1. Powstanie SITG w Turowie Sekcje Prezesi 1952 Powołanie w kopalni Turów koła jednego z ośmiu tworzącego Wrocławski Oddział Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Polskiego Przemysłu Węglowego Powołanie Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej Kół NOT przy Kombinacie Górniczo Energetycznym Turów w Turoszowie. Pierwszym przewodniczącym został inż. Alojzy Kijonka, Zastępca Dyrektora Kombinatu ds. Budowy Kopalni Turów II. W tym samym roku zmienił go mgr inż. Jan Kołakowski z pionu Inwestycyjnego Turowa II organizator studiów stacjonarnych w Zgorzelcu Założenie Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa SITG przy ówczesnym Kombinacie Górniczo-Energetycznym Turów w Turoszowie Reorganizacja Koła powołano 4 sekcje: Górniczą, Budowlaną, Elektryczną i Mechaniczną, 2007 Reorganizacja w sekcjach powołano 2 sekcje: Górniczo-Mechaniczną, Budowlano Elektryczną W dniu 23 października 2007 roku zawiązała się nowa, trzecia Sekcja Seniora, aktualnie liczy 16 członków Stan członków Koła SITG przy PGE GiEK SA Oddział KWB Turów na koniec roku wynosił 155 członków, w tym 16 członków Sekcji Seniora. Prezesami koła w kolejnych kadencjach byli: Mgr inż. Stanisław Drozdowski Dyrektor Techniczny KWB Turów, Dr inż. Jan Stowski Dyrektor Zakładu Eksploatacji WB Turów I i II, Dr inż. Władysław Witek Naczelny Dyrektor KWB Turów, Dyrektor Gwarectwa WB, Mgr inż. Bogdan Gnacy Naczelny Dyrektor KWB Turów, Mgr inż. Józef Hreczuch Dyrektor Techniczny KWB Turów, Mgr inż. Kazimierz Kościukiewicz Nadsztygar w Warsztatach Naprawczych, Inż. Marek Jeżewski Dyrektor Zakładu Transportu i Sprzętu Technologicznego przy KWB, Mgr inż. Tadeusz Kaczarewski Dyrektor Górniczy KWB Turów, Mgr inż. Zbigniew Boreczek - Naczelny Inżynier ds. Wykonawstwa Inwestycyjnego, Mgr inż. Romuald Salata Dyrektor Techniczny PGE G i EK Oddział KWB Turów; od 2007 roku trwa druga kadencja. 2. Kongresy Konferencje Sympozja 2.1 Organizowane lub współorganizowane przez Koło SITG przy KWB Turów 1985 listopad Sympozjum naukowo-techniczne Program rekonstrukcji koparek SchRs-1200 do pogarszających się warunków geologicznych. Organizator Sekcja Maszynowa listopad Konferencja naukowo-techniczna 40 lat KWB Turów. Techniczno organizacyjne problemy przy urabianiu warstw o bardzo dużych oporach kopania. Nowe koncepcje eksploatacji z zastosowaniem techniki bezpośredniego przerzutu nadkładu do wyrobiska powęglowego. Organizator Sekcja GGG (Górniczo- -Geologiczno-Geodezyjna) maj Konferencja naukowo-techniczna Kopalnia Węgla Brunatnego Turów kompleksowe sterowanie procesem zwałowania. Organizator Sekcja GGG i Komisja Nauk Górniczych PAN czerwca Konferencja naukowo-techniczna Rola Turowa w rozwoju branży węgla brunatnego w Polsce. Organizator Sekcja GGG, 1999 październik Konferencja naukowo-techniczna Optymalizacja wydobycia kopalin przy wykorzystaniu technik informatycznych. Organizator Sekcja GGG wrzesień Udział w organizacji VII Krajowego Zjazdu Górnictwa Odkrywkowego we Wrocławiu. Wystąpiliśmy z dwoma referatami: Proces rekultywacji zwałowiska zewnętrznego w KWB i Informatyczny system wspomagania eksploatacji górniczej w KWB Turów wrzesień Udział w XIII Międzynarodowym Sympozjum Mine Planing & Equipment Selection we Wrocławiu. Organizatorzy 44 45

24 Dzieje Kół wrocławskiego Oddziału SITG kronika koła SITG przy kwb turów w bogatyni Wydział Górniczy Politechniki Wrocławskiej oraz Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa Oddział we Wrocławiu. W spotkaniu uczestniczyło około 300 osób z kraju i zagranicy, reprezentujących kopalnie, elektrownie pracujące na węglu brunatnym, przemysł maszyn i urządzeń oraz inne firmy współpracujące z branżą węgla brunatnego czerwiec VIII Krajowy Zjazd Górnictwa Odkrywkowego w Kielcach. Organizatorem był Zarząd Kieleckiego Oddziału SITG. Udział wzięło około 200 uczestników reprezentujących zakłady górnicze, urzędy nadzoru górniczego, jednostki administracji geologicznej, wyższe uczelnie oraz firmy i instytucje współpracujące z górnictwem węgla brunatnego i surowców skalnych kwiecień Pierwsza w branży węgla brunatnego wideokonferencja na temat Najlepsi twórcy, najlepsze produkty, z udziałem Politechniki Śląskiej oraz BOT KWB Turów SA. Celem eksperymentu było zapoznanie studentów z najnowszymi osiągnięciami maszyn podstawowych w górnictwie odkrywkowym oraz interaktywne warsztaty poświęcone nowoczesnemu projektowaniu wrzesień Udział w organizowanej, wspólnie z IGO Poltegor, konferencji naukowej Kompleksowe wykorzystanie kopalin warunkiem ochrony złóż w cyklu Zagospodarowanie kopalin towarzyszących. W drugim dniu zorganizowano wyjazd do kopalni srebra i ołowiu we Freibergu, a trzeci dzień poświecony był zwiedzaniu kopalni Turów czerwiec XIII Warsztaty Górnicze, w PGE KWB Turów SA i Świeradowie Zdroju Zagrożenia naturalne w górnictwie. Temat przewodni sesji plenarnej to: Zrównoważony rozwój górnictwa węgla brunatnego w Zagłębiu Turoszowskim. Jednym z głównych organizatorów Warsztatów było nasze Koło SITG w dniu 19 czerwca 2009 roku zorganizowaliśmy wycieczkę po naszej kopalni Uczestnictwo w konferencjach organizowanych przez uczelnie i inne Oddziały Przedstawiciele Koła SITG czynnie uczestniczyli z referatami w konferencjach organizowanych przez: AGH Kraków, Akademię Rolniczą we Wrocławiu, Wydział Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej oraz Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej. Uczestniczyliśmy też we wszystkich Międzynarodowych Kongresach Górnictwa Węgla Brunatnego, organizowanych najpierw przez Oddział SITG we Wrocławiu, a potem Oddział SITG w Bełchatowie oraz w Konferencjach Oddziału SITG w Kielcach. W 2010 roku uczestniczyliśmy w Międzynarodowej Konferencji w Görlitz, pod nazwą Kooperacja gospodarcza i transfer technologii w Euroregionie Nysa. W minionym okresie opublikowaliśmy kilkadziesiąt referatów autorstwa bądź współautorstwa członków naszego Koła. Informacje z wymienionych konferencji, zjazdów i wyjazdów naukowych publikowane były w materiałach konferencyjnych oraz na bieżąco w Biuletynie Turowa. 3. Wycieczki naukowo-techniczne krajowe Dużym zainteresowaniem wszystkich członków cieszyły się wyjazdy na Targi Poznańskie, a także wyjazdy Sekcji Mechanicznej na targi krajowe i pokaz sprzętu spawalniczego w Katowicach. Ponadto członkowie naszego koła brali udział w kursach i szkoleniach naukowo-technicznych o tematyce górniczej, mechanicznej, elektrycznej, ochrony środowiska, gospodarki nieruchomościami i wyceny nieruchomości. Podajemy przykłady wycieczek z ostatnich lat Jednodniowy wyjazd Sekcji Górniczo-Mechanicznej do dolnośląskich kopalń i zakładów przeróbczych surowców mineralnych JARO SA i kamiennych GRANIT STRZEGOM SA oraz PIRAMIDA STRZEGOM Sp. z o.o Zarząd Koła Zakładowego zorganizował jednodniowy wyjazd do KGHM Lubin Zarząd Koła Zakładowego zorganizował wyjazd do KWB Adamów Jednodniowy wyjazd do Kopalni Gipsu i Anhydrytu Oddział Lubachów w Iwinach k/bolesławca i Niwnicy k/lwówka Śląskiego Wizyta gości z kopalni gipsu w Kopalni Turów. 4. Wycieczki naukowe zagraniczne Zarząd Koła Zakładowego SITG organizował specjalistyczne wyjazdy Sekcji Budowlanej na Międzynarodowe Targi Wyposażenia Technicznego Budynków w Lipsku oraz następujące jednodniowe wycieczki zagraniczne: 2007 Wyjazd do niemieckich kopalń odkrywkowych węgla brunatnego i muzeum w Dolno-Łużyckim Zagłębiu Węglowym. Program wycieczki obejmował zwiedzanie kopalń odkrywkowych 46 47

25 Dzieje Kół wrocławskiego Oddziału SITG zarys działalności wrocławskiego koło grodzkiego sitg Reichwalde, Nochten, zasilających w paliwo z węgla brunatnego Elektrownię Boxberg, należących do szwedzkiego koncernu Energetycznego Vattenfall Europe Mining & Generation z siedzibą w Cottbus Wyjazd naukowo-techniczny do czeskich kopalń odkrywkowych węgla brunatnego Severočeské Doly A.S. Udział 75. członków naszego Koła SITG w corocznych zagranicznych wycieczkach szkoleniowo-integracyjnych organizowanych Oddział SITG we Wrocławiu. 5. Zapomogi, pomoc finansowa Zarząd Koła przekazał niewielkie środki pieniężne dla: Ośrodka Szkolno-Wychowawczego im. Janusza Korczaka w Zgorzelcu, Nagrody do konkursu Krzyżówka SITG w Biuletynie Turowa, Upominki dla uczestników Rajdu samochodowego z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka O Uśmiech Dziecka (organizator Automobilklub Zagłębie Turoszowskie), Dom Samotnej Matki w Zgorzelcu, Dom Dziecka w Smolniku. 6. Imprezy towarzyskie Organizowaliśmy imprezy o charakterze towarzyskim. Bardzo ważnym dla integracji naszego środowiska, ze względu na bogate już tradycje, jest nasz udział w organizacji obchodów Dnia Górnika. W 1979 r. z inicjatywy Sekcji Górniczo-Geologiczno-Geodezyjnej zorganizowano pierwszą Karczmę Piwną i Comber Babski. Do dnia dzisiejszego stało się to tradycją odbyło się już 31 takich imprez. Tylko w 2010 roku ze względu na powódź na naszym terenie nie zorganizowano Karczmy Piwnej i Combra Babskiego. Organizowaliśmy też Biesiady Górnicze i bale karnawałowe oraz towarzyskie spotkania wyjazdowe Sekcji w Karpaczu i Wieleniu. Z niespożytą energią, corocznie i konsekwentnie organizowano górnicze spotkania przy golonce. Przylgnęła już nawet do nich zwyczajowa nazwa Golonkowe. Osiągane na przestrzeni lat efekty działań Koła SITG przy KWB Turów to wynik wspólnej pracy, zaangażowania i poświęcenia wielu osób, aktywnych członków naszego Koła. To jednocześnie wyraz ich zawodowego przywiązania do trudu górniczego i praktyczna realizacja celów, zgodna z kierunkami nakreślonymi polityką gospodarczą regionu i kraju. Wyrażamy nadzieję, że zebrany i przedstawiony materiał obrazuje główne kierunki działań, jakie podejmowane i kontynuowane były w minionych latach, zaangażowanie i oddanie tym celom kilkusetosobowego grona naszych Koleżanek i Kolegów, członków i sympatyków SITG. Romuald Salata Prezes Koła SITG przy KWB Turów w Bogatyni Zarys działalności Wrocławskiego Koła Grodzkiego SITG W roku 1963, po wydzieleniu z Wrocławskiego Biura Projektów Budownictwa Komunikacyjnego, powstało Biuro Projektów Kamieniołomów, podległe Zjednoczeniu Kamieniołomów Drogowych we Wrocławiu. Funkcję Naczelnego Inżyniera objął kol. Jan Korzeniowski, który przy tym Biurze założył Koło SITG, a funkcję jego prezesa piastował od 1963 do 1987 roku. W okresie tym niemal 100% pracowników z wykształceniem górniczym wstąpiło w szeregi Koła Zakładowego SITG. Działacze i członkowie Koła byli twórcami licznych patentów i wynalazków. Między innymi kolega Zdzisław Brzezina otrzymał patent na Automatyczny podtrzymywacz lin dźwignicy linotorowej, a koledzy Romuald Lipiński i Sławomir Mierzejewski wykonali wzór użytkowy Podajnika wózkowego. Działalność Koła polegała na organizowaniu wycieczek technicznych, m.in. do Huty Katowice, KWB Bełchatów. Zorganizowaliśmy też szereg konferencji technicznych poświęconych problematyce górnictwa odkrywkowego, m.in. Nowe kierunki w projektowaniu technologii przeróbki mechanicznej surowców skalnych Wrocław 1977, Racjonalna gospodarka złożami skał zwięzłych Wrocław 1978, II Sympozjum Jakość kruszyw łamanych i problemy płukania Wrocław 1980 Do dziś członkowie naszego Koła współuczestniczą z Zarządem Oddziału SITG Wrocław w organizowaniu konferencji. W rozkwicie działalności Biura Projektów Kamieniołomów, tj. w latach 70. i do połowy lat 80. działalności popularyzatorskiej Koła towarzyszyło również bardzo bogate życie kulturalne i rozrywkowe. Odbywały się liczne imprezy sportowe, takie jak tenis, szachy, spotkania piłkarskie, a także wyjazdy na narty, grzybobranie oraz rajdy turystyczne. Członkowie Koła organizowali i bawili się na uroczystościach Barbórkowych

26 Dzieje Kół wrocławskiego Oddziału SITG W latach od 1963 do dziś macierzyste Biuro kilkakrotnie zmieniało nazwy, od pierwotnej Biuro Projektów Kamieniołomów do dzisiejszej Przedsiębiorstwo Projektowo-Wdrożeniowe BIPROSKAL. W 2004 roku zmianie uległa również nazwa Koła Zakładowego SITG. Ze względu na fakt, że przeważająca większość członków Koła nie była związana zawodowo z P.P.W. BI- PROSKAL, nazwę zmieniono na Wrocławskie Koło Grodzkie. W roku 1987 prezesem Koła został kol. Jan Kłębek, który funkcję tę pełnił przez 3 kadencje. W latach , w związku z przemianami gospodarczymi i zmniejszeniem ilości zleceń projektowych, następuje spadek zatrudnienia w PPW BIPROSKAL, a w ślad za tym zmniejszenie ilości członków Koła do 6 osób w 1998 roku. Jednak od 1999 roku liczba członków Koła zaczęła systematycznie zwiększać się. W tym czasie, od 1999 do 2002 roku, funkcję prezesa Koła pełniła kol. Elżbieta Pietraszewska. W roku 2002 nasze Koło otwiera się szeroko dla osób związanych zawodowo z branżą górniczą, ale nie mających możliwości przynależności do stowarzyszenia górniczego przy swoich zakładach pracy. Ponadto w tym samym, 2002 roku działacze naszego koła zapoczątkowali organizowanie cyklicznych imprez integracyjnych z kolegami z innych kół należących do Oddziału Wrocławskiego SITG. Zorganizowaliśmy trzy wyjazdy krajowe, tj. do Turowa, w Kotlinę Kłodzką i do Małopolski oraz jeden wyjazd zagraniczny do Pilzna, Karlowych Var i Drezna. Celem wyjazdów było zwiedzanie kopalń: marmuru w Romanowie, soli w Wieliczce, węgla brunatnego w Turowie, granitu w Wieśnicy oraz amfibolitu w Zahradce koło Pilzna oraz spotkania integracyjne. Rokrocznie organizujemy, wspólnie w innymi wrocławskimi kołami, bale noworoczne i Barbórkowe oraz w miarę możliwości pikniki wiosenne i jesienne. Stan członków Wrocławskiego Koła Grodzkiego na dzień 31 marca 2012 roku wynosi 46 osób. Od 2003 roku do chwili obecnej funkcję prezesa Koła pełni kol. Tomasz Wojtaszek. Funkcję skarbnika w Zarządzie Koła pełni wieloletni działacz SITG, kol. Krzysztof Szczudło, a sekretarzem jest młoda adeptka sztuki górniczej, kol. Wiktoria Ryng. Tabele Tomasz Wojtaszek Prezes Koła Krzysztof Szczudło Skarbnik

27 tabele tabele Tabela 1. Koła Zakładowe i członkowie Oddziału Wrocław Rok Liczba kół Liczba członków Rok Liczba kół Liczba członków Tabela 2. Koła zakładowe w 60-letniej historii Oddziału Wrocławskiego Lp. Nazwa zakładu Okres 1. Zjednoczenie Przemysłu Węgla Brunatnego i Elektrowni, później Zrzeszenie Przedsiębiorstw Przemysłu Węgla Brunatnego, później Ogólnokrajowe Gwarectwo Węgla Brunatnego Okręgowy Urząd Górniczy we Wrocławiu Zjednoczenie Kamieniołomów Drogowych, od 1982 roku Przedsiębiorstwo Państwowe Kopalnie Skalnych Surowców Drogowych 5. Wojcieszowskie Zakłady Przemysłu Wapienniczego w Wojcieszowie Kopalnia Węgla Brunatnego Turów 1952 nadal 8. Kopalnia Węgla Brunatnego Kaławsk w Węglińcu Kopalnia Węgla Brunatnego Konin Kopalnia Smogóry i Sieniawa-Ośno Kopalnia Przyjaźń Narodów w Żarach Zakład Kamienia Budowlanego w Strzegomiu Piławskie Zakłady Kamienia Budowlanego Strzeblowskie Kopalnie Surowców Mineralnych Strzelińskie Kamieniołomy Drogowe, później Kopalnie Skalnych Surowców Drogowych w Strzelinie 16. Strzeblowskie Kamieniołomy Drogowe później Kopalnie Skalnych Surowców Drogowych w Sobótce, później włączone do Kopalń Skalnych Surowców Drogowych w Strzelinie 17. Przedsiębiorstwo Geologiczne, później Kombinat Geologiczny Zachód, później Przedsiębiorstwo Geologiczne, później Międzyzakładowe Koło Geologów i Wiertników Kopalnia Arsenu Złoty Stok

28 tabele tabele C.d. tabeli 2. Koła zakładowe w 60-letniej historii Oddziału Wrocławskiego C.d. tabeli 2. Koła zakładowe w 60-letniej historii Oddziału Wrocławskiego 19. Borowskie Kamieniołomy Drogowe, później Kopalnie Skalnych Surowców Drogowych w Borowie Rejon Eksploatacji Kamienia, później Kopalnie Odkrywkowe Surowców Drogowych Wrocław Rogoźnickie Kamieniołomy Drogowe w Rogoźnicy, w 1969 r. włączone do Zimnickich KD, a później do Borowskich Kamieniołomów Drogowych 21. Dolnośląskie Biuro Projektów Górniczych, później Centralny Ośrodek Badawczo-Projektowy Górnictwa Odkrywkowego Poltegor 23. Kowalskie Kamieniołomy Drogowe, później włączone do Strzelińskich Kamieniołomów Drogowych 24. Geoprojekt Wrocław, później Przedsiębiorstwo Geologiczno- -Fizjograficzne i Geodezyjne Budownictwa Geoprojekt 25. Wrocławskie Zakłady Przemysłu Terenowego nr 2 we Wrocławiu Świerczańskie Kamieniołomy Drogowe, później Kopalnie Skalnych Surowców Drogowych w Bartnicy 35. Wrocławskie Zakłady Eksploatacji Kruszywa, później Wrocławskie Kopalnie Surowców Mineralnych 36. Zgorzeleckie Zakłady Naprawcze Przemysłu Węgla Brunatnego, później Fabryka Maszyn Górnictwa Odkrywkowego Famago, obecnie Kopex-Famago 38. Zarębiańskie Kamieniołomy Drogowe, później Kopalnie Skalnych Surowców Drogowych w Zarębie 39. Zimnickie Kamieniołomy Drogowe w Czernicy, później włączone do Borowskich Kamieniołomów Drogowych nadal Wrocławskie Zakłady Kamienia Budowlanego Spółdzielnia Pracy Skała we Wrocławiu Krzeniowskie Kamieniołomy Drogowe, później włączone do Złotoryjskich Kamieniołomów Drogowych 28. Główny Instytut Górnictwa Wrocław, w 1969 roku połączenie z Kołem DBPG 29. Czarnoborskie Kamieniołomy Drogowe, od 1982 roku Kopalnie Skalnych Surowców Drogowych w Czarnym Borze, obecnie Kopalnie Melafiru w Czarnym Borze 30. Rębiszowskie Kamieniołomy Drogowe, później włączone do Księgińskich Kamieniołomów Drogowych 31. Biuro Projektów Kamieniołomów, później Zakład Projektowo Badawczy Kopalń Skalnych Surowców Drogowych, później Przedsiębiorstwo Projektowo Wdrożeniowe Biproskal, obecnie: Wrocławskie Koło Grodzkie nadal nadal 41. Przedsiębiorstwo Technologiczno-Geologiczne Ceramiki Budowlanej 42. Krajowy Związek Szklarsko-Mineralnych Spółdzielni Pracy, Wrocław 43. Rejon Eksploatacji Kamienia w Oplu z siedzibą w Rutkach, później Kopalnie Odkrywkowe Surowców Drogowych w Opolu z siedzibą w Niemodlinie, obecnie KOSD Niemodlin nadal 44. Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów Przedsiębiorstwo Kruszyw i Prefabrykacji Górniczej, później Przedsiębiorstwo Materiałów Budowlanych Przemysłu Węglowego Kopalnia Surowców Mineralnych w Januszkowicach 46. Opolskie Zakłady Przemysłu Cementowego, później Cementownia Groszowice Księgińskie Kamieniołomy Drogowe, od 1982 Kopalnie Skalnych Surowców Drogowych w Lubaniu, później Łużyckie Kopalnie Bazaltu w Lubaniu Geoprojekt Opole Koło Seniorów Wrocław 1972 nadal 54 55

29 tabele tabele C.d. tabeli 2. Koła zakładowe w 60-letniej historii Oddziału Wrocławskiego 49. Przedsiębiorstwo Technologiczno-Geologiczne Ceramiki Budowlanej we Wrocławiu Kopalnia Piasku Podsadzkowego Kotlarnia 1975 nadal 51. Geoprojekt Szczecin Przedsiębiorstwo Budowy Kopalń Skalnych Surowców Drogowych, Wrocław, później Zakład Budowlano- -Remontowy Kopalń Skalnych Surowców Drogowych 53. Przedsiębiorstwo Robót Górniczych, Odwadniających i Rekultywacyjnych Wrocław 54. Śląskie Zakłady Przemysłu Wapienniczego w Tarnowie Opolskim, później Śląskie Zakłady Przemysłu Wapienniczego Opolwap 56. Kopalnie Odkrywkowe Surowców Drogowych Wilków k/ Złotoryi Poltegor Projekt, powstał z podziału COBPGO Poltegor 1990 nadal 58. Instytut Górnictwa Odkrywkowego Poltegor powstał z podziału COBPGO Poltegor 2003 nadal 59 Instytut Górnictwa Politechniki Wrocławskiej 1967 nadal Tabela 3. Wykaz Kół w ZO SITG Wrocław, ilość członków i ich władze stan na 31 grudnia 2011 roku Prezes Sekretarz Skarbnik Ilość członków Nazwa instytucji/zakładu będącego siedzibą Koła Lp. 41 Stanisław Ślusarczyk Robert Król Justyna Woźniak Instytut Górnictwa Politechniki Wrocławskiej Koło Grodzkie Wrocław 41 Tomasz Wojtaszek Wiktoria Ryng Krzysztof Szczudło 31 Grażyna Gruszecka Mieczysław Malinowski Grzegorz Górski POLTEGOR-Projekt Sp. z o.o. Wrocław Koło Seniorów Wrocław 18 Leszek Kloch Edward Manczur 5 IGO Poltegor Wrocław 26 Grażyna Ślusarczyk Andrzej Pomorski Sławomir Patla 155 Romuald Salata Agnieszka Gołębiowska Irena Ławicka PGE GiEK S.A. Kopalnia Węgla Brunatnego TURÓW 6. 5 Tadeusz Pycia Kopalnia Piasku KOTLARNIA Kotlarnia KOSD Niemodlin - Niemodlin 20 Henryk Kowalczyk Mieczysław Diakowski Janusz Okrzesa 21 Waldemar Gut Mariusz Dybiec Mariusz Bengowski Kopalnie Melafiru Sp. z o.o. w Czarnym Borze PGP BAZALT S.A. w Wilkowie 67 Tadeusz Grubczyński Józef Kasprzyczak Ryszard Salwa Eugeniusz Szamszur 27 Władysław Jędrzejowski Kamila Kutyła Kopalnie Surowców Skalnych w Graczach Kopex-Famago Zgorzelec 14 Andrzej Staszak Paweł Zwoliński Paweł Zwoliński Razem

30 tabele tabele Tabela 4. Skład Zarządu Oddziału SITG Wrocław w kadencji , wybrany w dniu 20 maja 2011 roku Lp. Imię i Nazwisko Funkcja w ZO Koło 1. Marek Sikora Prezes Politechnika Wr. 2. Mariola Stefanicka Wiceprezes Politechnika Wr. 3. Dariusz Woźniak Sekretarz Politechnika Wr. 4. Jan Kłębek Skarbnik Koło Grodzkie 5. Marta Kozłowska-Golicz Z-ca skarbnika ZO 6. Ryszard Tarnowski Z-ca sekretarza Poltegor-Projekt Z wyboru 7. Andrzej Gonciarz Członek BAZALT w Wilkowie 8. Monika Hardygóra Członek Politechnika Wr. 9. Andrzej Miśta Członek BAZALT-GRACZE 10. Tomasz Zawadzki Członek KOSD Niemodlin 11. Wojciech Antończak Członek Poltegor-Projekt 12. Roman Mazur Członek PGE KWB Turów Prezesi Kół 13. Tadeusz Grubczyński Członek BAZALT w Wilkowie 14. Grażyna Gruszecka Członek Poltegor-Projekt 15. Waldemar Gut Członek Kop.Melafiru-Cz.Bór 16. Władysław Jędrzejowski Członek BAZALT-GRACZE 17. Henryk Kowalczyk Członek KOSD Niemodlin 18. Tadeusz Pycia Członek KOTLARNIA 19. Romuald Salata Członek PGE KWB Turów 20. Grażyna Ślusarczyk Członek Poltegor-Instytut 21. Stanisław Ślusarczyk Członek Politechnika Wr. 22. Leszek Kloch Członek Koło Seniorów 23. Tomasz Wojtaszek Członek Koło Grodzkie 24. Andrzej Staszak Członek Kopex-Famago Tabela 5. Komisja Rewizyjna Zarządu Oddziału Wrocławskiego SITG Lp. Imię i Nazwisko Funkcja Koło 1. Wiesław Frankiewicz przewodniczący Politechnika Wr. 2. Grażyna Górska członek Poltegor-Projekt 3. Andrzej Pomorski członek Poltegor-Instytut 58 59

31 tabele tabele Tabela 6. Konferencje organizowane i współorganizowane przez ZO SITG Wrocław Lp. Organizatorzy Rok Temat Miejsce 1. SITG + Instytut Górnictwa 1992 Górnictwo skalne Wrocław 2. SITG + Instytut Górnictwa + Beso 3. SITG + Instytut Górnictwa + Poltegor Projekt 4. SITG + Instytut Górnictwa + IGO Poltegor 5. SITG + Instytut Górnictwa + IGO Poltegor 6. SITG + Instytut Górnictwa + IGO Poltegor 1993 Badanie jakości surowców skalnych I III międzynarodowe kongresy: Górnictwo węgla brunatnego 1995 Aktualne problemy górnictwa skalnego 1996 Górnictwo skalne stan obecny i perspektywy 1997 Środowiskowe i technicznoekonomiczne uwarunkowania górnictwa skalnego Wrocław Wrocław, Bełchatów Wałbrzych- -Książ Jelenia Góra Polanica Zdrój 12. SITG + Instytut Górnictwa 2004 Mine Planing & Equipment Selection 13. SITG + Instytut Górnictwa IV XI konferencje: Kruszywa mineralne 14. SITG + Instytut Górnictwa + PSG 16. SITG+ Instytut Górnictwa+ Cuprum + BA Freiberg 17. SITG + Instytut Górnictwa+ Bergerat Monnoyeur + Sandvik 2011 III Ogólnopolski Kongres Geotermalny 2011 XI Konferencja Altbergbau- Kolloquium, VII Konferencja Dziedzictwo i historia górnictwa 2012 XII Konferencja Kruszywa mineralne Wrocław Szklarska Poręba Lądek Zdrój Wrocław Kudowa Zdrój 7. SITG + Instytut Górnictwa + IGO Poltegor 1998 Technologiczne, przyrodnicze i gospodarcze uwarunkowania eksploatacji i zagospodarowania Polanica Zdrój 8. SITG + Instytut Górnictwa 1998 Continous Surface Mining 9. SITG Forum Kopalin Pospolitych 10. SITG + Instytut Górnictwa 2000 VII Krajowy Zjazd Górnictwa Odkrywkowego 11. SITG + Instytut Górnictwa I III konferencje: Kruszywa mineralne Wrocław Wrocław Wrocław Polanica Zdrój 60 61

32 tabele Tabela 7. Konferencje Kruszywa mineralne w latach Liczba wystawców Liczba uczestników Rok Termin Miejsce Ilość referatów kwietnia Polanica Hotel Sana kwietnia Polanica Hotel Nasz Dom kwietnia Polanica Hotel Nasz Dom kwietnia Szklarska Poręba Hotel Las kwietnia Szklarska Poręba Hotel Las kwietnia Szklarska Poręba Hotel Las kwietnia Szklarska Poręba Hotel Las kwietnia Szklarska Poręba Hotel Las kwietnia Szklarska Poręba Hotel Las kwietnia Szklarska Poręba Hotel Las kwietnia Szklarska Poręba Hotel Las kwietnia Kudowa Zdrój Verde Montana Razem Album ilustracji 62

33 album ilustracji album ilustracji historia wcześniejsza Fot. 1. Wyjazdowe posiedzenie ZO W KWB Turów w latach osiemdziesiątych XX w. Fot. 3. Spotkanie ZO na Witce (KWB Turów) w latach osiemdziesiątych XX wieku Fot. 2. Posiedzenie Prezydium w siedzibie ZO w latach osiemdziesiątych XX wieku Fot. 4. Posiedzenie ZO w Graczach w roku

34 album ilustracji album ilustracji Fot. 5. Pierwszy wyjazd techniczny do Szwecji w 1999 roku Fot. 7. Jeszcze razem wyjazd integracyjno-techniczny do Chorwacji, 2001 rok Walne zgromadzenia Fot. 6. Jeszcze razem wyjazd integracyjno-techniczny do Włoch i Grecji, 2000 rok Fot. 1. Zarząd Oddziału wybrany na Walnym Zgromadzeniu w 1999 roku 66 67

35 album ilustracji album ilustracji Fot. 2. Zarząd Oddziału wybrany na Walnym Zgromadzeniu w 2003 roku Fot. 4. Obrady Walnego Zgromadzenia Delegatów Oddziału 20 maja 2011 roku Fot. 3. Zarząd Oddziału wybrany na Walnym Zgromadzeniu w 2007 roku Fot. 5. Obrady Walnego Zgromadzenia Delegatów Oddziału 20 maja 2011 roku 68 69

36 album ilustracji album ilustracji integracja kół i młodzieży w sitg Fot. 6. Zarząd Oddziału wybrany na Walnym Zgromadzeniu 20 maja 2011 roku Od lewej: Henryk Kowalczyk prezes koła KOSD Niemodlin, Tomasz Wojtaszek prezes koła Grodzkiego, Waldemar Gut prezes koła Kopalnie Melafiru - Czarny Bór, Dariusz Woźniak sekretarz ZO, Grażyna Ślusarczyk prezes koła IGO Poltegor, Grażyna Górska sekretarz Komisji Rewizyjnej ZO, Tomasz Zawadzki członek ZO z wyboru, koło KOSD Niemodlin, Wieslaw Frankiewicz przewodniczacy KR ZO, Stanisław Ślusarczyk prezes koła Politechnika Wrocławska, Roman Mazur członek ZO z wyboru koło PGE KWB Turów, Monika Hardygóra członek ZO z wyboru, koło Politechnika Wrocławska, Marek Sikora prezes ZO, Mariola Stefanicka wiceprezes ZO, Romuald Salata prezes koła PGE KWB Turów, Jan Kłębek skarbnik ZO, Ryszard Tarnowski z-ca sekretarza ZO, Grażyna Gruszecka prezes koła Poltegor-Projekt, Tadeusz Pycia prezes koła Kopalnia Piasku Kotlarnia, Władysław Jędrzejowski prezes koła Bazalt Gracze, Marta Kozłowska Golicz z-ca skarbnika ZO, Andrzej Gonciarz członek ZO z wyboru koło Bazalt Wilków, Wojciech Antończak członek ZO z wyboru koło Poltegor Projekt, Leszek Kloch prezes koła Seniorów, Andrzej Pomorski członek KR ZO, Andrzej Miśta członek ZO z wyboru koło Bazalt-Gracze. Fot. 1. Jesienne spotkanie kół wrocławskich w Parkowej w roku 2004 Fot. 2. Barbórkowo-Noworoczno-Karnawałowe spotkanie kół wrocławskich w roku

37 album ilustracji album ilustracji Fot. 3. Mamy nowego członka SITG (Barbórkowo-Noworoczno-Karnawałowe spotkanie kół wrocławskich w roku 2010 w Hotelu Plaza) Fot. 5. Mamy jeszcze jednego nowego członka SITG (Barbórkowo-Noworoczno- -Karnawałowe spotkanie kół w roku 2011 w Hotelu Mercure Panorama) Fot. 4. Mamy nowego członka SITG (Barbórkowo-Noworoczno-Karnawałowe spotkanie kół wrocławskich w roku 2011 w Hotelu Mercure Panorama) Fot. 6. Tak się bawimy SITG (Barbórkowo-Noworoczno-Karnawałowe spotkanie kół w roku 2011 w Hotelu Mercure Panorama) 72 73

38 album ilustracji album ilustracji Fot. 7. To idzie młodość SITG (Barbórkowo-Noworoczno-Karnawałowe spotkanie kół w roku 2011 w Hotelu Mercure Panorama) Fot. 9. Prezesi otwierają Barbórkowo-Noworoczno-Karnawałowe spotkanie kół roku 2012 Fot. 8. Tak nazwano nasze Barbórkowo-Noworoczno-Karnawałowe spotkanie kół roku 2012 Fot. 10. Mamy znowu młodzież w SITG (Barbórkowo-Noworoczno-Karnawałowe spotkanie kół w roku 2012 w Hotelu Mercure Panorama) 74 75

39 album ilustracji album ilustracji Wyjazdy zagraniczne Fot. 11. Było elegancko (Barbórkowo-Noworoczno-Karnawałowe spotkanie kół wrocławskich w roku 2012 w Hotelu Mercure Panorama) Fot. 1. Wyjazd techniczny na Targi Steinexpo 2005 roku w Niemczech Fot. 12. Posiedzenie Zarządu Głównego we Wrocławiu spotkanie z młodymi członkami SITG czerwiec 2009 rok Fot. 2. Wyjazd integracyjno-szkoleniowy do Turcji 2005 rok 76 77

40 album ilustracji album ilustracji Fot. 3. Wyjazd integracyjno-szkoleniowy do Bułgarii 2005 rok Fot. 5. Wyjazd integracyjno-techniczny do Wiednia 2007 rok Fot. 4. Wyjazd integracyjno-techniczny do Wiednia 2007 rok Fot. 6. Wyjazd integracyjno-szkoleniowy do Egiptu 2007 rok 78 79

41 album ilustracji album ilustracji Fot. 7. Wyjazd integracyjno-techniczny do Budapesztu 2008 rok Fot. 9. Wyjazd integracyjno-szkoleniowy na Majorkę w 2009 roku Fot. 8. Wyjazd integracyjno-techniczny do Pilzna i Freibergu 2009 rok Fot. 10. Wyjazd integracyjny do Berlina 2011 rok 80 81

42 album ilustracji album ilustracji Fot. 11. Wyjazd integracyjny do Berlina 2011 rok Fot. 2. Wizyta w kopalni antracytu w 2005 w Niemczech współpraca z zagranicą Fot. 1. Pierwsza wizyta w siedzibie RDB EV w Essen 2005 roku Fot. 3 Rozmowy z delegacją RDB EV we Wrocławiu w

43 album ilustracji album ilustracji Fot. 4. Pierwsze kontakty z Instytutem Inżynierów Górniczych Chile 2007 Wrocław Fot. 6. W siedzibie Instytutu Inżynierów Górniczych w Chile obok portretu i tablicy poświęconej Ignacemu Domeyce maj 2010 rok Fot. 5. Pierwsze polsko-chilijskie seminarium górnicze w Santiago maj 2010 rok Fot. 7. Delegacja ZO SITG Lubin i Wrocław w zabytkowym mieście górniczym Sewell maj 2010 rok 84 85

44 album ilustracji album ilustracji KONFERENCJE, A ZWŁASZCZA KRUSZYWA MINERALNE Fot. 8. Wizyta delegacji z RDB EV we Wrocławiu w 2010 roku Fot. 1. Konferencja Górnictwo Skalne 1996 rok Fot. 9 Delegacja ZO SITG w Niemczech w kopalni węgla brunatnego w 2011 roku Fot. 2. Otwarcie VII Zjazdu Górnictwa Odkrywkowego wrzesień 2000 przemarsz ulicami Wrocławia 86 87

45 album ilustracji album ilustracji Fot. 3. Otwarcie VII Zjazdu Górnictwa Odkrywkowego, wrzesień 2000 roku przemarsz ulicami Wrocławia Fot. 5. Konferencja Kruszywa Mineralne po raz pierwszy w Hotelu Las w Szklarskiej Porębie 2004 rok Fot. 4. Uczestnicy pierwszej konferencji Kruszywa Mineralne w Polanicy Zdroju 2001 rok Fot. 6. Okładka materiałów konferencyjnych w 2004 roku 88 89

46 album ilustracji album ilustracji Fot. 7. Metso przyjmuje uczestników konferencji Kruszywa Mineralne 2008 roku, w kopalni Grabiszyce koło Leśnej Fot. 9. DSS gości uczestników konferencji Kruszywa Mineralne 2009 roku, w swojej kopalni w Piławie Górnej koło grodzkie Fot. 8. Uczestnicy konferencji Kruszywa Mineralne 2009 rok Fot. 1. Jak widać, było o nas głośno przez wiele lat. Od ilości realizowanych projektów po rekord w budowaniu siedziby 90 91

47 album ilustracji album ilustracji Fot. 2. Jak widać, było co świętować Fot. 4. Zabawy w soli KGHM ok m p.p.t rok. (Górnicy odkrywkowi pod Ziemią) koło poltegor Fot. 3. Ciemna kopalnia Biała KGHM ok m p.p.t rok. (Górnicy odkrywkowi pod Ziemią) Fot. 1. Wyjazd Kół Wrocławskich w Kotlinę Kłodzką 2003 rok 92 93

48 album ilustracji album ilustracji Fot. 2. Spotkanie w Parkowej w 2003 roku Fot. 4. Barbórkowo-noworoczne powitanie XXI wieku na 23 piętrze Fot. 3. Wyjazd do Budapesztu w maju 2008 roku Fot. 5. Jedna ze sławnych Barbórek na 23 piętrze 2002 rok 94 95