Dieta łatwo strawna o zmienionej konsystencji

Transkrypt

1 ZAŁĄCZNIK NR 10 QP/OD 5 Dieta łatwo strawna o zmienionej konsystencji Dieta płynna Stosowana jest: - u chorych, u których występują wymioty, nudności, biegunka - w innych przypadkach chorobowych według wskazań lekarza Dieta ma na celu dostarczenie pacjentowi odpowiedniej ilości płynów, natomiast nie dostarcza odpowiedniej ilości energii i wszystkich niezbędnych składników pokarmowych. W skład diety wchodzą tylko płyny: woda przegotowana, woda mineralna niegazowana, napar z rumianku, mięty, herbata bez cukru. Na zlecenie lekarza herbata może być lekko osłodzona, z cytryną lub sokiem owocowym. Lekarz może zlecić choremu 5% kleik przecedzony przez gęste sito, ugotowany z kaszy jęczmiennej, ryżu lub płatków owsianych. Jeśli nie ma przeciwwskazań, choremu można podać chudy rosół z cielęciny lub chudego drobiu. Dieta składająca się z płynów nie może być długo stosowana, aby nie doprowadzić do niedożywienia pacjenta. Dietę w postaci płynów zaleca się przez 1-2dni. W miarę poprawy stanu zdrowia chorego do kleików można dodać żółtko jaja, masło, do klarownych soków żelatynę. Następnie wprowadza się dietę płynną wzmocnioną posiłki miksowane. Jeśli nie ma przeciwwskazań do podawania pokarmów o konsystencji papkowatej, a następnie stałej, w 2-3 dobie stosowania diety płynnej choremu podaje się kleiki cedzone, albo przecierane, sucharki rozmoczone początkowo w herbacie, następnie w mleku. Dietę kleikową modyfikuje się przez wprowadzenie niewielkiej ilości mleka, masła, żółtka jaja, chudego twarogu, przecieru z jabłek, cukru, bułki czerstwej. Dietę stopniowo rozszerza się przechodząc do diety łatwo strawnej. Dieta płynna wzmocniona Stosowana jest: - jamy ustnej i przełyku - u chorych nieprzytomnych - w innych stanach chorobowych według wskazańvlekarza Dieta ma na celu dostarczenie pacjentowi odpowiedniej ilości energii i składników pokarmowych oraz ochronę jamy ustnej i przewodu pokarmowego przed drażnieniem mechanicznym, chemicznym i termicznym pokarmów. Charakterystyczną cechą diety jest jej konsystencja. Pożywienie musi być łatwo strawne, ubogie w błonnik pokarmowy, bez ostrych przypraw i używek, nie powodujące wzdęć, biegunek, zaparć. Posiłki spożywane są w sposób naturalny a gdy żywienie doustne jest niemożliwe, pożywienie podawane jest przez sondę. Posiłki muszą mieć odpowiednią wartość energetyczną i odżywczą, aby nie doprowadzić do niedoborów pokarmowych. Białko zawarte w diecie dostarcza 16-20% energii, niekiedy nawet 24%. Tłuszcz pokrywa 30-35% zapotrzebowania energetycznego, a węglowodany 44-54%. Wszystkie posiłki w diecie mają konsystencję płynną pokarmy po ugotowaniu są przecierane lub miksowane. Produkty, z których sporządzamy posiłki: powinny być świeże, pieczywo należy namoczyć i zmiksować,

2 kasze podawać w formie kleików, sery zmiksować z mlekiem lub śmietanką, jaja zagotować; zmiksować z mlekiem lub zupą, żółtka dodawać do zup, kleików (podać po zagotowaniu), mięso, ziemniaki, warzywa podawać zmiksowane w zupie, warzywa i owoce podawać w formie soków, przecierów, potrawy można wzbogacić mlekiem w proszku lub preparatami przemysłowymi. Do przygotowywania diety płynnej mają zastosowanie produkty: kasze w formie kleików, mąka, biszkopty, suchary, bułka pszenna, mleko, ser biały homogenizowany, jaja gotowane, żółtka jaj, chude mięsa (cielęcina, wołowina, schab, kurczak i indyk bez skóry), chude ryby (dorsz, leszcz, sola, płastuga, szczupak, sandacz, morszczuk, mintaj, okoń), chuda szynka, polędwica, masło, słodka śmietanka, olej rzepakowy, sojowy, słonecznikowy, oliwa z oliwek, ziemniaki, warzywa i owoce gotowane, przetarte lub zmiksowane, soki owocowowarzywne, przeciery z pomidorów, przeciery z owoców, cukier, miód, kompoty przetarte, płynne kisiele, łagodne przyprawy (sok z cytryny, cukier, sól, koperek, wanilia, cynamon). Wszystkie posiłki przygotowane z wymienionych produktów należy zmiksować i rozcieńczyć, aby nadać im konsystencję płynną. Produkty przeciwwskazane: pieczywo świeże, żytnie, razowe z różnymi dodatkami, makarony, kasze grube nieprzetarte, przekwaszone mleko, sery żółte, sery topione, jaja na surowo, tłuste gatunki mięs (baranina, wieprzowina, kaczka, gęsi), tłuste wędliny, tłuste ryby (węgorz, sum), kwaśna śmietanka, smalec, słonina, warzywa kapustne, warzywa cebulowe, papryka, ogórki, suche nasiona roślin strączkowych, brukiew, rzepa, wszystkie warzywa surowe, gruszki, śliwki, czereśnie, agrest, owoce całe surowe, owoce suszone, orzechy, chałwa, czekolada, kakao, ostre przyprawy, alkohol. Ilość podawanych posiłków przez zgłębnik nosowo-żołądkowy zależy od zapotrzebowania energetycznego i objętości pożywienia. Objętość jednego posiłku nie powinna przekraczać 500 ml, a temperatura posiłków powinna wynosić około 37 o C. Kleik Dietę kleikową stosuje się w ostrych schorzeniach przewodu pokarmowego, wątroby, trzustki, pęcherzyka żółciowego, nerek, w chorobach zakaźnych i stanach pooperacyjnych. Celem diety jest oszczędzenie narządu zmienionego chorobowo. Podstawowym składnikiem diety kleikowej są kleiki z ryżu, kaszy jęczmiennej, płatków owsianych, kaszy manny. Oprócz kleików podaje się gorzka herbatę i namoczone sucharki lub czerstwą bułkę. Dieta kleikowa może być stosowana tylko 1-3 dni, ponieważ jest dietą niefizjologiczną. Długie stosowanie diety prowadzi do wyniszczenia organizmu. Dietę można modyfikować przez dodanie soli, cukru, niewielkiej ilości masła, chudego mleka, twarożku, przetartych kompotów, soków z owoców i warzyw, puree z ziemniaków, marchwi, płynów garbnikowych zapierających (wino czerwone, kakao na wodzie, napar z suszonych czarnych jagód) i osłaniających (mięty, rumianek). Wybór kaszy zależy od przypadku chorobowego i towarzyszących objawów, ponieważ kleiki mają różne działanie na przewód pokarmowy. Ryż działa zapierająco, płatki owsiane rozwalniająco, kasza jęczmienna i mąka wzdymająco. Na jedną porcję kleiku przyjmuje się 40-50g kaszy. Kaszę należy wsypać do zimnej wody i gotować, np. jęczmienną 3 godziny, płatki owsiane 1 godzinę, kaszę manną pół godziny, ryż 2 godziny, płatki ryżowe minut, mąkę ryżowa i pszenną 5 minut. W skład diety wchodzi 150g różnych kasz, 150g sucharków. Dieta zawiera około 1000 kcal, 220g węglowodanów ogółem, 25g białka roślinnego i śladowe ilości pozostałych składników.

3 Dieta rozdrobniona Dieta rozdrobniona jest modyfikacją diety łatwo strawnej. Podaje się wszystkie produkty dozwolone w diecie łatwo strawnej po ich wcześniejszym rozdrobnieniu. Celem diety jest dostarczenie choremu wszystkich niezbędnych składników pokarmowych oraz ograniczenie produktów i potraw ciężko strawnych. Dieta powinna pokryć zapotrzebowanie energetyczne pacjenta oraz dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Należy dobierać produkty łatwo strawne oraz techniki sporządzania posiłków, które czynią potrawę łatwo przyswajalną. Podstawą diety jest ograniczanie potraw tłustych, smażonych, pieczonych w tradycyjny sposób, długo zalegających w żołądku, wzdymających, ostro przyprawionych. Potrawy sporządza się metodą: gotowania w wodzie, gotowania na parze, duszenia (bez wcześniejszego obsmażania z użyciem tłuszczu) pieczenia bez dodatku tłuszczu W diecie przecieranej dozwolone są wszystkie produkty, dopuszczone do stosowania w diecie łatwostrawnej. Różnica polega na konsystencji podawanych pacjentowi produktów. Należy dążyć do tego aby serwowane potrawy nie wymagały gryzienia i były łatwe do połknięcia co można osiągnąć poprzez, krojenie, rozdrabnianie, mielenie i przecieranie poszczególnych produktów spożywczych. Dieta przecierana (papkowata) Stosowana jest: - w chorobach jamy ustnej i przełyku (zapalenie jamy ustnej, zapalenie przełyku, rak przełyku, zwężenie przełyku, żylaki przełyku) - w przypadku utrudnionego gryzienia i połykania - w niektórych chorobach przebiegających z gorączką - po niektórych zabiegach chirurgicznych według wskazań lekarza Celem diety jest zapewnienie choremu wszystkich niezbędnych składników pokarmowych. Wartość energetyczna, a także dobór produktów są zbliżone do diety łatwo strawnej. Różnica polega na konsystencji potraw, które są w formie papkowatej. W diecie tej bardzo ważnym składnikiem jest białko pochodzenia zwierzęcego, witamina C, witaminy z grupy B oraz składniki mineralne. Potrawy muszą być tak sporządzone, aby nie drażniły zmienionego chorobowo przełyku lub jamy ustnej chemicznie, mechanicznie ani termicznie. Potrawy sporządzane są metoda gotowania. W diecie papkowatej zastosowanie maja zupy przecierane, zupy kremy, podprawione zawiesiną z mąki i śmietanki, zagęszczone żółtkiem, masłem. Warzywa i owoce zaleca się w postaci surowych soków oraz w gotowanej rozdrobnionej. Mięso gotowane mielone lub sporządzone z masy mielonej najlepiej podawać z sosami. W diecie papkowatej dobór produktów i potraw oraz technologie są takie same, jak w diecie łatwostrawnej. Różnice dotyczą jedynie konsystencji przygotowywanych do spożycia posiłków. W związku z tym zaleca się podawać: pieczywo miękkie, delikatne i pozbawione skórki, w miarę potrzeb rozdrobnione, ewentualnie namoczone w mleku, herbacie, kasze i kluski drobne, dobrze ugotowane, makaron drobny, jaja na miękko lub jajecznica sporządzona na parze, mięso, drób, ryby tylko mielone lub zmiksowane; wędliny mielone i przygotowane np. w formie pasty;

4 warzywa i ziemniaki ugotowane do całkowitej miękkości, mogą być podawane w formie przetartej lub jako puree; dokładnie posiekane lub mielone w maszynce; ewentualnie pokrojone w drobną kostkę. Warzywa surowe są na ogół wykluczone. Wyjątek może stanowić młoda marchew starta na tarce, pomidory obrane ze skórki drobno posiekane; owoce gotowane w formie kompotu; gotowane i przetarte jako przecier, mus, napój; jabłko pieczone (bez skórki). Owoce surowe np. jabłko obrane i starte na tarce, drobne, miękkie jagody np. maliny (o ile dozwolone), poziomki, truskawki; przeciery lub soki z porzeczek, owoców cytrusowych, winogron. Produkty wskazane i przeciwwskazane w diecie przecieranej (papkowatej) Produkty i potrawy Zalecane Dozwolone w umiarkowanych ilościach Przeciwwskazane Napoje Produkty zbożowe Mleko świeże ukwaszone, jogurt kefir, maślanka, serwatka, kawa zbożówa z mlekiem, herbata z mlekiem, słaba herbata, herbata owocowa, herbata ziołowa, soki owocowe, napoje mleczno-warzywne, mleczno-owocowe, wody mineralne niegazowane Pieczywo jasne, rozmoczone w mleku, herbacie, zupie, sucharki, biszkopty rozmoczone płatki owsiane, płatki żytnie, płatki pszenne, płatki jęczmienne Słaba kawa naturalna z mlekiem Pieczywo półcukiernicze rozmoczone Alkoholowe, mocne kakao, płynna czekolada, mocna kawa, mcna herbata, zbyt kwaśne przetwory z mleka, wody gazowane Chleb żytni, razowy, nierozmoczony, pieczywo chrupkie, z otrębami, z dodatkiem słonecznika, soi musli, płatki kukurydziane, płatki smakowe (np. czekoladowe, z miodem) Dodatki do pieczywa Masło, ser homogenizowany, pasty serowe, pasty z mięsa gotowanego, pasty z wędlin, pasty z ryb gotowanych, marmolada, miód Margaryna miękka, pasty z jaj gotowanych, jaja na miękko, pasty z sera podpuszczkowego łagodnego, pastyz ryb wędzonych, dżemybez pestek Zupy i sosy Jarzynowe z Chudy rosół, buliony, Wszystkie Wszystkie o stałej konsystencji, pikantne, tłuste wędliny, konserwy, pasztetowa kiszka, smalec, ostre sery podpuszczkowe, sery Feta, sery typu Fromage

5 gorące Dodatki do zup Mięso, drób, podroby, ryby Potrawy półmięsne i bezmięsne Tłuszcze dozwolonych warzyw, ziemniaczana, krupnik, owocowe, mleczne, wszystkie przetarte lub zmiksowane, zaprawiane mąką i śmietaną, zaciągane żółtkiem, zupy czyste, sosy łagodne koperkowy, cytrynowy, pomidorowy, potrawkowy, beszamelowy, owocowe ze słodką śmietanką Kasze, ziemniaki puree, lane ciasto, grzanki rozmoczone, biały ryż Chude gatunki mięs, drobiu, ryb: dorsz, młody karp, pstrąg, karmazyn, sandacz, flądra, lin, okoń szczupak, mintaj, mięso gotowane, mielone, budynie, pulpety, potrawki z mięsem mielonym Budynie z mięsa, kasz i warzyw, risotto z sosem, kasze rozklejane Masło, oleje: rzepakowy bezerukowy, sojowy, kukurydziany, oliwa z oliwek i inne bogate w WNKT i JNKT kalafiorowa, pieczarkowa, zaprawiane mąkią i śmietaną, zaciągane żółtkie, przetarte lub zmiksowane Makaron nitki, groszek ptysiowy rozmoczony, kluski biszkoptowe Wołowina, schab, ryby morskie: makrela, sardynka, w postaci gotowanej, mielonej, pulpetów, rolada gotowana z masy mięsnej, pieczeń duszona lub pieczona w folii lub pergaminie z masy mięsnej mielonej z wyżej wymienionych gatunków mięs Makaron nitki z mięsem, leniwe pierogi Margaryny miękki z obok wymienionych olejów nieprzecierane, z nasion strączkowych, zasmażane,pikantne, zaprawiane kwaśnąśmietaną, na mocnych wywarach mięsnych, kostnych, grzybowych, zupy w proszku, sosy zawiesiste, tłuste zasmażane, pikantne Kluski kładzione, grube makarony, łazanki, nasiona roślin strączkowych, jaja gotowane na twardo Tłuste gatunki: wieprzowina, baranina, gęsi, kaczki, tłuste ryby: węgorz, łosoś, sum, tołpyga, potrawy smażone, pieczone oraz inne nierozdrobnione Zapiekanki z ziemniaków,mięsa i warzyw, makaronu i kasz, naleśniki, knedle, grube makarony, kluski ziemniaczane, wszystkie potrawy smażone na tłuszczu; placki ziemniaczane, krokiety, bigos, fasolka po bretońsku, pizza, lasagne, tarta, leczo smalec, słonina,łój, margaryny twarde Warzywa Młode, Kapustne,fasolka Suche nasiona roślin

6 Ziemniaki Owoce Desery Przyprawy soczyste:marchew, dynia, kabaczek, patisony, pietruszka, seler, pomidory bez skórki, szpinak, groszek zielony, buraki, gotowane w postaci puree, rozdrobnione, z wody, podprawiane zawiesinami, oprószane mąką, budynie z warzyw, surowe soki Gotowane, w postaci puree Dojrzałę, soczyste:jagodowe przetarte, cytrusowe, brzoskwinie, morele, banany, wszystkie w postaci przecierów, jabłka pieczone, gotowane, w postaci soków Kompoty przetarte, kisiele, musy, budynie, galaretki owocowe, mleczne, suflety Łagodne: sokz cytryny, kwasek cytrynowy, koperek zielony, pietruszka zielona, rzeżucha,melisa, majeranek, cynamon, wanilia, goździki szparagowa, drobno starte surówki Wiśnie, winogrona bez pestek, śliwki i gruszki w postaci przecieru strączkowych, sałata zielona, wszystkie w całości, grubo starte surówki Gotowane w całości, pieczone, smażone Wszystkie w całości Czekolada, kakao, kremy Kompoty nieprzetarte, ciastka, szystkie o stałej konsystencji Sól, jarzynka, kminek, tymianek, bazylia, papryka słodka Ostre: pieprz, papryka, ocet, musztarda, chili i inne ostre