PODSTAWY EPIDEMIOLOGII WETERYNARYJNEJ

Transkrypt

1 Spis treœci Przedmowa PODSTAWY EPIDEMIOLOGII WETERYNARYJNEJ Relacje miêdzy drobnoustrojami a zwierzêtami Czynniki warunkuj¹ce powstawanie i szerzenie siê chorób zakaÿnych añcuch epidemiologiczny (epizootyczny) ród³o zaka enia i ognisko choroby zakaÿnej Zarazek, rezerwuar zarazka, nosicielstwo i siewstwo Zaka enie Drogi szerzenia siê chorób zakaÿnych i epidemii Wektory chorób zakaÿnych Czynniki zwiêkszaj¹ce podatnoœæ na choroby zakaÿne Charakterystyka epidemii (epizootii) Stadia rozwoju epidemii (epizootii) Typy rozwoju chorób zakaÿnych Podstawowe prawa szerzenia siê epidemii (epizootii) Przepisy prawne dotycz¹ce zwalczania chorób zakaÿnych zwierz¹t Klasyfikacja chorób wed³ug Œwiatowej Organizacji Zdrowia Zwierz¹t (OIE).. 35 Lista chorób zg³aszanych do OIE Choroby zwierz¹t podlegaj¹ce obowi¹zkowi zwalczania i obowi¹zkowi rejestracji. 37 Lista chorób zwierz¹t o istotnym znaczeniu w obrocie miêdzynarodowym, wed³ug OIE, obowi¹zuj¹ca od 2009 roku Postêpowanie przeciwepidemiczne (przeciwepizootyczne) Kwarantanna Ubój chorych zwierz¹t Unieszkodliwianie zw³ok Izolacja zwierz¹t chorych Leczenie Transport zwierz¹t Dezynfekcja, deratyzacja i dezynsekcja Nadzór i monitoring zdrowia zwierz¹t Ryzyko przeniesienia chorób zakaÿnych zwierz¹t poprzez transfer zarodków.. 48 Rozpoznawanie chorób zakaÿnych

2 6 Spis treœci Wywiad Badanie kliniczne Badanie anatomo- i histopatologiczne Próby biologiczne Badania bakteriologiczne, wirusologiczne, mikologiczne i parazytologiczne. 52 Badania serologiczne Badania alergiczne Diagnostyka molekularna chorób zakaÿnych Diagnostyczne testy obowi¹zuj¹ce i alternatywne stosowane w obrocie miêdzynarodowym w rozpoznawaniu chorób zwierz¹t z listy OIE Podstawy immunoprofilaktyki i immunoterapii Immunoprofilaktyka nieswoista Iimmunostymulatory biologiczne Immunostymulatory farmakologiczne i pochodzenia roœlinnego Immunoprofilaktyka swoista Seroprofilaktyka i seroterapia Szczepionki i szczepienia Przyczyny niepowodzeñ szczepieñ Wybrane zagadnienia z epidemiologii (epizootiologii) klinicznej Badania przesiewowe Ocena badañ klinicznych Programy zwalczania chorób zakaÿnych ETIOLOGIA, PATOGENEZA, SYMPTOMATOLOGIA, DIAGNOSTYKA I ZWALCZANIE WYBRANYCH CHORÓB ZAKA NYCH ZWIERZ T Choroby wielu gatunków zwierz¹t W¹glik Choroba Aujeszkyego ZakaŸna puchlina osierdzia Leptospiroza Paratuberkuloza Gor¹czka Q Wœcieklizna Pryszczyca Gor¹czka Doliny Rift Gor¹czka Zachodniego Nilu Chlamydofiloza Pêcherzykowe zapalenie jamy ustnej Tê ec Botulizm Salmoneloza byd³a i œwiñ Listerioza Trypanosomoza przenoszona przez muchê tse-tse Choroba akabane Krwotoczna gor¹czka krymsko-kongijska Krwotoczna choroba zwierzyny p³owej W³oœnica Mikotoksykozy Aflatoksykozy

3 Spis treœci 7 Fuzariotoksykozy Ochratoksykozy Stachyobotriotoksykoza Zatrucie sporyszem Choroby byd³a Bruceloza byd³a Babeszjoza byd³a Choroba mêtwikowa byd³a G¹bczasta encefalopatia byd³a GruŸlica byd³a Dermatofiloza Enzootyczna bia³aczka byd³a Posocznica krwotoczna byd³a ZakaŸne zapalenie nosa i tchawicy/otrêt byd³a G³owica Anaplazmoza byd³a Kampylobakterioza Teilerioza byd³a Inwazja much œrubowych Obrzêk z³oœliwy Choroba niebieskiego jêzyka Zaraza p³ucna byd³a Guzowata choroba skóry byd³a Szelestnica Pomór byd³a Brodawczakowatoœæ byd³a Enzootyczna bronchopneumonia ciel¹t Trychofitoza byd³a Ospa wielb³¹dów Choroby owiec i kóz Bruceloza owiec i kóz Zapalenie stawów i mózgu kóz ZakaŸna bezmlecznoœæ owiec i kóz Zaraza p³ucna kóz Enzootyczne ronienie owiec Choroba maedi-visna Choroba Nairobi owiec Zapalenie naj¹drzy tryków Gruczolakowatoœæ p³uc owiec Salmoneloza owiec Trzêsawka owiec Serowaciej¹ce zapalenie wêz³ów ch³onnych Pomór ma³ych prze uwaczy Niesztowica ZakaŸna zanokcica owiec Ospa owiec i kóz Choroby œwiñ ZakaŸne zanikowe zapalenie nosa œwiñ Enterowirusowe zapalenie mózgu i rdzenia œwiñ

4 8 Spis treœci Choroba talfañska Bruceloza œwiñ Zespó³ rozrodczo-oddechowy œwiñ Koronawirusowe zapalenie o³¹dka i jelit œwiñ ZakaŸne beztlenowcowe biegunki u prosi¹t Choroba pêcherzykowa œwiñ Pomór afrykañski œwiñ Pomór klasyczny œwiñ Ró yca œwiñ Choroba Nipah Grzybice skórne œwiñ Choroby koni ZakaŸne zapalenie macicy klaczy Zaraza stadnicza Epizootyczne zapalenie naczyñ ch³onnych ZakaŸne zapalenie mózgu i rdzenia koni wschodnie i zachodnie Niedokrwistoœæ zakaÿna koni Influenza koni Herpeswirusowe zapalenie jamy nosowej i p³uc koni oraz ronienie klaczy 328 Wirusowe zapalenie têtnic koni Nosacizna Japoñskie zapalenie mózgu koni Wenezuelskie zapalenie mózgu i rdzenia koni Ospa koni Afrykañski pomór koni Zo³zy koni Rodokokoza Ÿrebi¹t Grzybice skórne koni Choroby psów i kotów Herpeswiroza psów Bia³aczka kotów Zaka enia kotów wywo³ane przez koronawirusy ZakaŸne zapalenie otrzewnej kotów Koronawirusowe zapalenie jelit kotów Panleukopenia kotów Herpeswiroza kotów Kaliciwiroza kotów Zespó³ nabytego niedoboru immunologicznego kotów Chlamydofiloza kotów Hemobartoneloza kotów Bartonelozy psów i kotów Borelioza Nosówka psów Parwowiroza psów ZakaŸne zapalenie w¹troby psów ZakaŸna g¹bczasta encefalopatia kotów domowych i dzikich Leiszmanioza Grzybice skórne psów i kotów

5 Spis treœci 9 Choroby zwierz¹t futerkowych i laboratoryjnych Trychofitoza lisów Trychofitoza królików Grzybice skórne u œwinek morskich Mikrosporoza u œwinek morskich Grzybice skórne u chomików Grzybice skórne u myszoskoczków Choroby zajêczaków Myksomatoza królików Wirusowa krwotoczna choroba królików Tularemia Choroby ptaków Chlamydofiloza ptaków ZakaŸne zapalenie oskrzeli kur ZakaŸne zapalenie krtani i tchawicy ptaków Mykoplazmoza ptaków GruŸlica ptaków Wirusowe zapalenie jelit kaczek Wirusowe zapalenie w¹troby kaczek Pastereloza drobiu Ospa ptaków Tyfus kur i bia³a biegunka piskl¹t ZakaŸne zapalenie bursy Fabrycjusza Choroba Mareka Rzekomy pomór drobiu choroba Newcastle Wysoce zakaÿna influenza drobiu Aspergiloza drobiu Choroby ryb Epizootyczna martwica uk³adu krwiotwórczego ZakaŸna martwica uk³adu krwiotwórczego ryb ³ososiowatych Choroba wirusowa ³ososi Wiosenna wiremia karpi Wirusowa posocznica krwotoczna ryb ³ososiowatych Anemia zakaÿna ³ososi ZakaŸna martwica trzustki ryb ³ososiowatych Choroby pszczó³ Choroba roztoczowa pszczó³ Zgnilec amerykañski Zgnilec europejski Choroba zarodnikowcowa Warroza Inwazja ma³ego chrz¹szcza ulowego Inwazja Tropilaelaps clareae Zespó³ masowego giniêcia pszczó³ ZOONOZY Definicja, ewolucja i zwalczanie zoonoz Akty prawne dotycz¹ce zwalczania zoonoz Wykaz zoonoz objêtych ustaw¹ o chorobach zakaÿnych i zaka eniach

6 10 Spis treœci Przegl¹d wa niejszych zoonoz Choroby wywo³ywane przez priony Choroby wirusowe Choroba kociego pazura Kleszczowe zapalenie mózgu Niesztowica wirusowa Limfocytarne zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych Ospa rzekoma Pryszczyca Grypa influenza Wœcieklizna Gor¹czka denga ó³ta gor¹czka Choroby wywo³ane przez riketsje i chlamydia Choroba ptasia (chlamydofiloza) Ehrlichioza Gor¹czka Q Choroby bakteryjne i grzybicze W¹glik Borelioza (choroba z Lyme) Bruceloza GruŸlica odzwierzêca Kampylobakterioza Kolibakterioza Leptospirozy Listerioza Nosacizna Promienica (aktynomikoza) Ró yca Salmonelozy Stafylokokoza Tularemia Zatrucia pokarmowe wywo³ywane przez jersinie Dermatomikozy Kryptokokoza Kandydoza Zoonozy w XXI wieku Infekcje pokarmowe Gor¹czki krwotoczne Wœcieklizna, choroba z Lyme, kleszczowe zapalenie mózgu Parazytozy Grzybice skórne Strategie zwalczania zoonoz ZAGRO ENIE BRONI BIOLOGICZN DYREKTYWY UNII EUROPEJSKIEJ DOTYCZ CE ZWALCZANIA CHORÓB ZAKA NYCH ZWIERZ T I OCHRONY ZDROWIA PUBLICZNEGO Prawo weterynaryjne w Unii Europejskiej z uwzglêdnieniem przepisów krajowych

7 Spis treœci 11 Prawo poziome Prawo pionowe Piœmiennictwo Skorowidz

8 Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leœne Sp. z o.o. ul. Malownicza 14, Warszawa tel./fax ; handlowy@pwril.com; Ark. wyd. 77; nak³ad 1500 egz. Druk i oprawa: Pabianickie Zak³ady Graficzne SA