DNP RAPORT. Ma my już pierw sze po ko le nie. in zy nie rek DNP!

Transkrypt

1 Po raz czwar ty or ga ni zu je my ak cję Dziew czy ny na po li tech ni ki! i mo że my się już po chwa lić wy mier ny mi jej efek ta mi: dziew czy ny co raz śmie lej sztur mu ją kie run ki ści słe i tech nicz ne. Ma my już pierw sze po ko le nie in zy nie rek! Po raz dru gi na ma wia my dziew czy ny, by po dej mo wa ły stu dia na wy dzia łach ści słych uni wer sy te tów. Fi zy ka, astro no mia, ma te ma ty ka, in for ma ty ka to kie run ki dla Was!

2 l w w w. d z i e w c z y n y n a p o l i t e c h n i k i. p INŻYNIER pilnie poszukiwany Prze czy ta łem nie daw no, że we dług nie któ rych ob ser - wa to rów wraz z po cząt kiem trwa ją ce go ro ku aka de - mic kie go do szło w pol skim szkol nic twie wy ższym do praw dzi we go prze wro tu ko per ni kań skie go. ~ Cze go ów prze wrót do ty czył? Otóż, we dług da nych Mi ni ster - stwa Na uki i Szkol nic twa Wy - ższe go, po raz pierw szy kan dy - da tów na po li tech ni ki by ło wię - cej, niż na uni wer sy te ty. Prze ma - wia ją ce do wy obraź ni sfor mu ło - wa nie przy wo łu ją ce na sze go wiel kie go astro no ma jest tu mo - że nie co na wy rost, ale nie zmie - nia to fak tu, iż ma my do czy nie - nia z rze czy wi stym pro ce sem, któ ry dla ro dzi mej go spo dar ki już te raz jest nie zwy kle wa żny. Wy so ko wy kwa li fi ko wa na ka dra in ży nier ska jest bo wiem mo to - rem na pę do wym ka żde go no - wo cze sne go spo łe czeń stwa. Nie ozna cza to oczy wi ście, że hu ma ni ści nie są nam po trzeb ni; wręcz prze ciw nie! Jed nak mu si - my pa mię tać o tym, że przez wie le lat mie li śmy do czy nie nia z pew ną nie rów no wa gą w kształ ce niu, przez co na ryn ku Patronat Honorowy Katarzyna Hall Minister Edukacji Narodowej Jolanta Fedak Minister Pracy i Polityki Społecznej pra cy bra ku je obec nie kil ku dzie - sięciu ty się cy in ży nie rów. Wy bie - ra jąc po li tech ni ki sta wia cie się za tem nie ja ko w uprzy wi le jo wa - nej sy tu acji dzię ki wy so kiej ja - ko ści kształ ce nia, zdo by wa jąc po szu ki wa ny na ryn ku za wód, uła twia cie so bie start w cie ka wą i peł ną wy zwań za wo do wą ka - rie rę. Nie zwy kle cie szy mnie fakt, że świa do mość te go sta nu rze czy jest wśród ma tu rzy stów co raz wy ższa. W uczel ni, któ rej je - stem rek to rem Aka de mii Gór - ni czo -Hut ni czej ka żde go ro ku no tu je my o kil ka ty się cy kan dy - da tów wię cej. Wie dzą oni (po - twier dza ją to na sze ba da nia lo - sów ab sol wen tów), że po ukoń - cze niu do brej uczel ni tech nicz - nej cze ka na nich in te re su ją ca pra ca w za wo dzie, do któ re go przy go to wa ły ich stu dia in ży - nier skie. Elżbieta Radziszewska Pełnomocnik Rządu ds. Równego Traktowania Ak cja Dziew czy ny na po li tech ni - ki! od kil ku lat do sko na le wpi su je się w ten trend. I nie ma tu taj do koń ca zna cze nia roz ró żnie nie na płeć, al bo wiem do sko na łym in ży nie rem mo że być za rów no ko bie ta, jak i mę żczy zna. Dzię ki tej kam pa nii uda je się jed nak prze ła my wać wciąż po ja wia ją cy się nie kie dy ste reo typ mó wią cy o tym, że in ży nier to ty po wo mę skie za ję cie. Nic bar dziej myl - ne go! Naj bar dziej do sad nym wy - ra zem oba le nia te go mi tu jest od kil ku lat ro sną ca licz ba Pań Irena Lipowicz Rzecznik Praw Obywatelskich Alicja Adamczak Prezes Urzędu Patentowego RP koń czą cych po li tech ni ki. Je stem prze ko na ny, że z ro ku na rok bę - dzie ich co raz wię cej, po nie waż ka rie ra in ży nie ra to po pro stu zna ko mi ty wy bór. Prof. An to ni TAJ DUŚ Prze wod ni czą cy Kon fe ren cji Rek to rów Pol skich Uczel ni Tech nicz nych Rek tor Aka de mii Gór ni czo - -Hut ni czej im. Sta ni sła wa Sta szi ca w Kra ko wie Katarzyna Chałasińska-Macukow Przewodnicząca KRASP 013

3 raport: Chetkowski :20 Strona kwietnia Ogólnopolski Dzień Otwarty TYLKO DLA DZIEWCZYN Uniwersytet Gdański Gdańska Białostocka Koszalińska ** Uniwersytet Mikołaja Kopernika Uniwersytet Warszawski Poznańska Wyższa Warszawska Szkoła Ekologii i Zarządzania * Dzień Otwarty 1 kwietnia ** Dzień Otwarty 19 kwietnia Uniwersytet Adama Mickiewicza Opolska Wrocławska Radomska Łódzka Częstochowska Świętokrzyska Akademia * Górniczo-Hutnicza Al. Niepodległości 188/192, sala 557 (V p.) Państwowa Wyższa Szkoła TechnicznoEkonomiczna w Jarosławiu Punkty informacyjne Akcji Dziewczyny na politechniki! i Dziewczyny do ścisłych! Akademia Górniczo-Hutnicza Anna Hwedyk tel hwedyk@agh.edu.pl Łódzka Małgorzata Trocha tel trocha@p.lodz.pl Rzeszowska Łukasz Szuba tel szuba@prz.edu.pl Akademia TechnicznoHumanistyczna w Bielsku Białej Lucyna Przywara tel l.przywara@ath.bielsko.pl Koszalińska Monika Polakowska tel monika.polakowska@tu.koszalin.pl Świętokrzyska Ewa Karońska tel promocja@tu.kielce.pl Opolska Kamil Kalinowski tel k.kalinowski@po.opole.pl Warszawska Anna Olencka tel a.olencka@promocja.pw.edu.pl Poznańska Joanna Jaszczyszyn tel dzial.promocji@put.poznan.pl Wrocławska Hanna Własak, Karolina Barańska tel hanna.wlasak@pwr.wroc.pl karolina.baranska@pwr.wroc.pl Białostocka Agnieszka Halicka tel a.halicka@pb.edu.pl Częstochowska Izabela Walarowska tel iwalarowska@adm.pcz.czest.pl Gdańska Joanna Odya tel joanna.odya@pg.gda.pl Radomska Michał Czyżewicz tel michal.czyzewicz@pr.radom.pl Jak co roku w ramach akcji Dziewczyny na politechniki! Urząd Patentowy RP popularyzuje wśród młodzieży problematykę ochrony własności przemysłowej i intelektualnej. 1 kwietnia uczennice liceów i gimnazjów spotkają się z psycholog i socjolog dr Joanną Heidtman, która opowie o kreatywnym rozwiązywaniu problemów oraz z dr Alicją Adamczak, prezes Urzędu Patentowego RP, mistrzynią we wprowadzaniu w świat własności intelektualnej. O drodze od pomysłu do wynalazku opowiedzą i zaprezentują swoje patenty młodzi wynalazcy: Dominika Cuper, Paweł Baranowski, Tomasz Kosicki, Karol Kowalczuk, Daniel Śliwka. 1 kwietnia r. (piątek), godz Rzeszowska Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku Białej Magiczny świat wynalazków Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Jarosławiu Małgorzata Marmurowicz tel m.marmurowicz@o2.pl Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania Grzegorz Malec tel marketing@wseiz.pl Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego Agata Meissner tel agata.meissner@fuw.edu.pl Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika Anna Bartkiewicz tel annan@astro.uni.torun.pl Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki Uniwersytetu Gdańskiego Marta Puczyńska tel dziewczyny@ug.edu.pl Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Adama Mickiewicza Magdalena MarcinkowskaGałązkiewicz tel magdag@amu.edu.pl

4 w w w. d z i e w c z y n y n a p o l i t e c h n i k i Dziewczyny na politechnikach. p l Be ata Stoń na in ży nie rię śro do wi ska na Po li tech ni ce War szaw skiej zde cy do wa ła się na Dniu Otwar tym Tyl ko Dla Dziew czyn, dwa la ta te mu. Wte dy osta tecz nie zde cy do wa łam się, że to coś dla mnie i że fak tycz nie mo gę się tam spraw dzić. Zo ba czy łam po li tech ni kę z zu peł nie no wej, ko bie cej per spek ty wy mó wi. Te raz z wiel kim upodo ba niem zaj - mu je się aspek tem oś od stro ny tech no lo gicz nej co kol wiek to zna czy ;) ~In ży nier ki w ak cji Ta kich dziew czyn jak Be ata za - in spi ro wa nych do pod ję cia stu - diów tech nicz nych przez ak cję Dziew czy ny na po li tech ni ki! () jest z ro ku na rok co raz wię cej w su mie, w cią gu czte - rech lat już po nad dzie sięć ty - się cy. Część z nich, tych z pierw - szej edy cji na szej ak cji zdo bę dzie już w tym ro ku ty tuł in ży nie ra ana wet in żynier ki;). Dla te go mó wić mo że my już o pierw szym po ko le niu In ży nie rek. 016 Po li tech ni ki rzą dzą! Od cza su, gdy w 2008 po raz pierw szy wspól nie z Kon fe ren cją Rek to rów Pol skich Uczel ni Tech - nicz nych i dwu na sto ma po li tech - ni ka mi zor ga ni zo wa li śmy Ogól - no pol ski Dzień Otwar ty Tyl ko Dla Prof. dr hab. inż. WŁO DZI MIERZ KUR NIK, rek tor Po li tech ni ki War szaw skiej Szcze gól nie go rą co za pra szam na na szą Uczel nie dziew czy ny, po nie waż jak do tąd ma my ich zde cy do wa nie za ma ło, a to dla te go że dziew czy ny nie przy pusz cza ją na wet, jak in spi ru ją - cym miej scem jest Po li tech ni ka i jak wie le mi łych nie - spo dzia nek mo że je tu spo tkać. Dziew czyn, licz ba dziew czyn na pol skich uczel niach tech nicz - nych wzro sła o pra wie 5%. To du ży suk ces. Suk ce sem to wa rzy - szą cej ak cji sze ro ko za kro jo nej kam pa nii medialnej jest też fakt, że spo łe czeń stwo pol skie za czy - na ro zu mieć sens i war tość kształ ce nia in ży nier skie go. Ma w to swój wkład ta kże mi ni ste - rial na ak cja kie run ków za ma wia - nych. W te go rocz nej re kru ta cji na wet po raz pierw szy w hi sto rii po li tech ni ki oka za ły się bar dziej atrak cyj ne od uni wer sy te tów na te ostat nie by ło 3,5 kan dy da - ta na jed no miej sce, na stu dia po - li tech nicz ne pra wie 4. Bu dow - nic two oka za ło się dru gim, za raz po za rzą dza niu, naj bar dziej po żą - da nym kie run kiem kształ ce nia wogó le. Wiel kim za in te re so wa - niem obu płci cie szy ła się ta - kże informatyka (miej sce 5.) i in - ży nie ria śro do wi ska (miej sce 8.). Naj po pu lar niej szy mi uczel nia mi oka za ły się wła śnie uczel nie tech - nicz ne: Po li tech ni ka War szaw ska (pra wie 9 kan dy da tów na jed no miej sce), Po li tech ni ka Gdań ska 7,4 kan dy da ta i Po li tech ni ka Łódz ka 6,3. Do pie ro na czwar - tym miej scu w ze sta wie niu tym zna lazł się Uni wer sy tet War szaw - ski (6,2) naj lep sza uczel nia wkra ju wg ran kin gu Per spek tyw i Rzecz po spo li tej. Dziew czyn brak Jed nak dziew czyn na uczel - niach tech nicz nych jest wciąż za ma ło za le d wie 34% (na pierw szym ro ku stu diów, po - dob nie na stu diach dok to ranc - kich). Na wie lu wy dzia łach licz ba ta jest wręcz skan da licz nie ni ska. Ist nie ją też ta kie wy dzia ły, gdzie dziew czyn nie ma w ogó le (!) jak na Opto elek tro ni ce w Woj - sko wej Aka de mii Tech nicz nej. WAT jest zresz tą chy ba je dy - Prof. dr hab. inż. TA DE USZ WIĘC KOW SKI, rek tor Po li tech ni ki Wro cław skiej. Szcze gól nie go rą co za pra szam na na szą uczel nię dziew czy ny, bo to jed naznaj lep szych po - li tech nik w kra ju, któ ra da Wam grun tow ne wy kształ ce - nie i za gwa ran tu je świet ną pra cę. Do dat ko wym atu tem jest nie po wta rzal na at mos fe ra mia sta, w któ re go ofer - cie kul tu ral nej ka żdy znaj dzie coś dla sie bie. na uczel nią, któ ra wy da je się fakt, że jest u nich naj miej ko biet wogó le tyl ko 22% trak to - wać ja ko po zy tyw ny wy ró żnik. A szko da, bo ka rie ra w za wo do - wym woj sku jest obec nie bar dzo atrak cyj na i dziew czy ny ma ją do niej ta kie sa mo pra wo i pre - dys po zy cje jak mę żczyź ni. A po - za tym je ste śmy prze ko na ni, że szer sza obec ność ko biet na więk szo ści od cin ków z pew - no ścią wy szła by woj sku na do - bre. Kiep sko wy glą da rów nież sy tu - acja dziew czyn na kie run kach in - for ma tycz nych. Ni ko go nie trze - ba prze ko ny wać, że to wła śnie one na le żą do naj bar dziej przy - szło ścio wych, a ka rie ra za wo do - wa w bra nżach po wią za nych z no wy mi tech no lo gia mi do naj bar dzie in trat nych i da ją - cych mo żl wość naj więk sze go wpły wu na kształ to wa nie ota - cza ją ce go nas świa ta. Dla te go bar dzo szko da, że jest to gru pa kie run ków naj mniej sfe mi ni zo - wa nych w ogó le dziew czyn jest tam od kil ku do kil ku na stu pro cent śred nio 10%. Choć uczel nie ma ją śred nio oko ło 30% stu den tek re kor - dzist ką jest tu Po li tech ni ka Ra - dom ska z 46% ko biet, do brze wy pa da Po li tech ni ka Bia ło stoc - ka, gdzie ko biet jest po nad 36%, po wy żej śred niej: Czę sto chow - ska, Rze szow ska, Łódz ka, Gdań - ska i Opol ska, to głów nie są to kie run ki zwią za ne z za rzą dza - niem, ar chi tek tu rą, in ży nie rią śro do wi ska, czy bio tech no lo gie. Cza sem uczel nie tech nicz ne otwie ra ją też wy dzia ły hu ma ni - stycz ne i tam dziew czyn jest mia żdżą ca prze wa ga. Jed nak już na kie run kach ty po - wo tech nicz nych mech nicz - nym, elek trycz nym, elek tro tech - nicz nym, ro bo tycz nym, jest ich czę sto tyl ko kil ka pro cent na przy kład na Wy dzia le Elek - tro tech ni ki i In for ma ty ki Po li - tech ni ki Rze szow skiej ko bie ty sta no wią 2,4% stu den tów, na Wy dzia le Elek trycz nym Po li - tech ni ki Ślą skiej 2,5% stu den - tów, na Wy dzia le Me cha nicz nym Po li tech ni ki Ra dom skiej zaś 3%, Na Po li tech ni ce Lu bel skiej ko - bie ty sta no wią na pierw szym ro - ku Wy dzia łu Elek tro tech ni ki i In -

5 DLACZEGO politechnika dlaczego ścisłe? w w w. d z i e w c z y n y n a p o l i t e c h n i k i. p l 35,00% 34,00% 33,00% 32,00% 31,00% Udział kobiet w ogólnej liczbie studentów w latach GO SIA JA NI SZEW SKA, Po li tech ni ka Po znań ska, Wy dział Tech no lo gii Che micz nej, I rok tech no lo gii ochro ny śro do wi ska. Dzie ci jest co raz mniej, więc po co ko mu ko lej ny na uczy ciel pol skie go czy hi sto rii... Ry nek pra cy pę ka w szwach od hu ma ni - stów, za to wszę dzie bra ku je umy słów ści słych. In ży nie ra przyj - mą do pra cy z otwar ty mi ra mio na mi. A z ja kiej ra cji ma ją to być sa mi fa ce ci?! Prze cież my je ste śmy le piej zor ga ni zo wa ne i ła - twiej nam się do ga dać z ludź mi, a we wszyst kim co ro bi my, je - ste śmy rów nie do bre, je śli na wet nie lep sze. Je śli więc masz du - szę in ży nier ki, po li bu da to coś dla Cie bie! 30,00% 29,00% 28,00% 50,0% 45,0% 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 2008/ / / ZUT UTP w Bydgoszczy Białostocka Częstochowska Rzeszowska Łódzka Gdańska Opolska AGH w Krakowie Śląska Krakowska Radomska Źródło: Fundacja Edukacyjna Perspektywy Udział studentek w ogólnej liczbie studentów uczelni technicznych w roku akademickim 2010/ for ma ty ki za le d wie nie co po - nad 3%. Jak mó wi mgr inż. Aga - ta Maj cher czyk z Wy dzia łu Elek tro tech ni ki, Au to ma ty ki i In - for ma ty ki Po li tech ni ki Świę to - krzy skiej Nie ste ty, na elek tro - tech ni ce na dru gim ro ku nie ma my żad nej dziew czy ny. Wię cej ko biet mo żna zna leźć tyl ko na in for ma ty - ce, ale też nie jest to im po nu ją ca licz ba. Ko le dzy mó wią na mnie z roz pę du Emil do da je Emi lia Ce la ry z V ro ku bu dow nic twa, a ca łość pu en tu je moc no Mi le - na Woj ter ska z III ro ku me cha - ni ki i bu do wy ma szyn: Mó wi się u nas, że ko bie ta in ży nier jest jak Warszawska Lubelska Świętokrzyska Wrocławska Poznańska Wojskowa Akademia Techniczna świn ka mor ska ani świn ka, ani mor ska. Uczel nia mi o naj więk szym udzia le ko biet na kie ru nakch stric te tech nicz nych pond 30% są: Po li tech ni ka Bia ło stoc ka, Prof. dr hab. inż. ADAM HAM ROL, rek tor Po li tech ni ki Po znań skiej Szcze gól nie go rą co za pra sza my na na - szą uczel nię dziew czy ny, po nie waż nikt nie wie, dla cze go za wód in ży nie ra upra wia cią gle mniej ko biet niż mę żczyzn. Po li tech ni ka Gdań ska, Po li tech - ni ka Ko sza liń ska i Za chod nio po - mor ski Uni wer sy tet Tech no lo - gicz ny. Naj mniej jest ich zaś na Po li tech ni ce Lu bel skiej i Ra - domskiej 20% i mniej. Kto rzą dzi? Nie po koi ta kże sy tu acja ko biet we wła dzach ad mi ni stra cyj nych uczel ni tech nicz nych w Pol sce. JO AN NA DRĄ ŻKOW SKA, Uni wer sy tet Mi ko ła ja Ko per ni ka w To ru niu, Wy dział Fi zy ki, Astro no mii i In - for ma ty ki Sto so wa nej, V rok astro no mii. W szko le za wsze do brze ra dzi łam so bie z przed mio ta mi ści - sły mi. Na po wa żnie astro no mią za in te re so wa łam się w li ceum i czu łam, że bę dę ża ło wać, je śli nie spró bu ję pójść tą dro gą. Mi - mo że nie ła twe, stu dia na Wy dzia le Fi zy ki, Astro no mii i In for - ma ty ki Sto so wa nej UMK oka za ły się traf nym wy bo rem. Szyb ko pod ję łam współ pra cę z mo im pro mo to rem, prof. Mi cha łem Ha - na szem, i już trze ci rok zaj mu ję się ba da nia mi nad po cząt ko wą fa zą pro ce su for mo wa nia się pla net. W swo jej pra cy po słu gu ję się no wo cze sny mi me to da mi, ja ki mi są sy mu la cje kom pu te ro - we, czas spę dzam więc głów nie przed mo ni to rem. War to jed - nak pod kre ślić, że stu dio wa nie astro no mii stwa rza wie le oka zji do pod ró ży i na wią zy wa nia kon tak tów z na ukow ca mi z ca łe go świa ta! KIN GA BYR SKA, Aka de mia Tech nicz no-hu ma ni - stycz na w Biel sku Bia łej, I rok stu dia dok to ranc kie, Wy dział Bu do wy Ma szyn i In for ma ty ki, stu dia z za kre - su Bu do wy i Eks plo ata cji Ma szyn. Zaw sze lu bi łam się uczyć i chcia łam być in ży nie rem. Kie ru - jąc się ta ką wła śnie wi zją swo jej oso by wy bra łam kla sę ma te - ma tycz no -in for ma tycz ną w Li ceum Ogól no kształ cą cym im. M. Ko per ni ka w Żyw cu, któ re cie szy się bar dzo do brą re pu ta cją. Ma te ma ty ka, tech no lo gie in for ma cyj ne, in for ma ty ka, ale i przed się bior czość, geo gra fia i bio lo gia te przed mio ty cie ka - wi ły mnie naj bar dziej. Wzo rem jest dla mnie ta ta i je go zna jo mość ob rób ki skra wa - niem oraz bra cia kon struk to rzy, któ rzy rów nież stu dio wa li na ATH. Uwa żam, że zro zu mie nie za sad dzia ła nia urzą dzeń iprze bie gu pro ce sów zna nych z prze my słu jest za rów no fa scy - nu ją ce jak i uży tecz ne. Mo im zda niem w kie run kach tech nicz nych ko bie ty do sko na - le się od naj du ją i po sia da ją ce chy, któ re spra wia ją, że wy ko nu - ją swo ją pra cę wzo ro wo. MARTA SERWUSZOK, Opolska, I rok, Mechanika i Budowa Maszyn. De cy zję pod ję łam tro chę z prze ko ry, al bo le piej to uj mu jąc, że by wal czyć ze ste reo ty pa mi mó wią cy mi, że je dy nie mę żczyź - ni mo gą być do bry mi in ży nie ra mi, a ko bie ty się do te go nie na - da ją. Ko bie ty są za zwy czaj do kład niej sze, ma ją więk szą wy - obraź nię, my ślą ob ra za mi i ma ją nie zbęd ną umie jęt ność prze - wi dy wa nia, co tyl ko po twier dza, że mo gą być na wet lep sze niż mę żczyź ni na tzw. mę skich kie run kach. Wy bór stu diów po dyk to wa ny był jed nak, przede wszyst kim mo imi za in te re so wa nia mi. Je stem szczę śli wą po sia dacz ką tzw. ści słe go umy słu. Od za wsze lu bi łam ma te ma ty kę i nie spra - wia mi trud no ści ucze nie się te go przed mio tu. Mo je za in te re so - wa nia tech nicz ne w po łą cze niu z za mi ło wa niem do ma te ma ty - ki spra wi ły, że wy bór był pro sty: tyl ko po li tech ni ka. I jesz cze jed no. U nas na Po li tech ni ce Opol skiej na pew no ma my naj lep szych chło pa ków! 017

6 DLACZEGO politechnika dlaczego ścisłe? w w w. d z i e w c z y n y n a p o l i t e c h n i k i. p l 018 MAŁ GO RZA TA GÓ REC KA, Po li tech ni ka Wro cław - ska, Wy dział Elek tro ni ki, Elek tro ni ka i Te le ko mu ni ka - cja, II rok Do wy bo ru stu diów na Po li tech ni ce Wro cław skiej skło ni ły mnie, przede wszyst kim, wy so kie po zy cje w ran kin gach uczel ni wy ższych, pu bli ko wa ne przez ró żne źró dła. Po za tym spodo ba - ło mi się mia sto, wro cław ski ry nek i ca ła przy jem na at mos fe ra pa nu ją ca we Wro cła wiu. Wy dział i kie ru nek wy bra łam z jed nej stro ny ze wzglę du na wy so kie za po trze bo wa nia ryn ku pra cy, azdru giej dla te go, że chcia łam się na uczyć, jak dzia ła ją sto so - wa ne w ży ciu co dzien nym tech no lo gie. Uwa żam, że elek tro ni - ka jest cie ka wą dzie dzi ną na uki i mo żna z niej wy cią gnąć na - praw dę wie le po ży tecz nej wie dzy. Po za tym za wsze lu bi łam ma te ma ty kę i fi zy kę i chcia łam wy ko rzy sty wać ją w prak ty ce, co mo gła mi za ofe ro wać wła śnie Po li tech ni ka Wro cław ska. Plu sem stu dio wa nia na uczel ni tech nicz nej jest to, że ry nek pra cy po trze bu je tech ni ków i o wie le ła twiej jest zna leźć przy - jem ną i do brze płat ną pra cę po ta kich wła śnie kie run kach. KLAU DIA DRA DRACH, Po li tech ni ka Wro cław ska, Wy dział Che micz ny, In ży nie ria Ma te ria ło wa, III rok Zaw sze in te re so wa ły mnie przed mio ty ści słe i by łam z nich do bra. Zbyt do bra, by po pro stu skoń czyć na ukę po li ceum a kon ty nu owa nie jej na stu diach to te raz cał kiem na tu ral - na rzecz. Ma rzy łam o pra cy w ze spo le, któ ry bę dzie two rzył no - we rze czy, a te sta re udo sko na lał. Po za tym Po li tech ni ka Wro cław ska wy so ko stoi w ran kin gach, a to już su ge ru je, że mo żli wo ści roz wo ju są tu du że. Plu sy stu dio wa nia na uczel ni tech nicz nej to nie ogra ni czo - na mo żli wość roz wo ju za in te re so wań, na wią za nia no wych kon - tak tów w kra ju i za gra ni cą, mo żli wość za an ga żo wa nia się w dzia łal ność or ga ni za cji stu denc kich, np. kół na uko wych. Wko le, któ re mu prze wod ni czę ( Ma te ria li ści ), w za sa dzie ro - bi my to, co chce my. Ko rzy sta my z la bo ra to riów na szych opie - ku nów (by np. prze pro wa dzać wi do wi sko we do świad cze nia, pre zen to wa ne cho cia żby w Dniach Ak tyw no ści Stu denc kiej), an ga żu je my się w cie ka we pro jek ty na uko we, po zna je my od in - nej stro ny sza lo ne ży cie na ukow ców ;).Iwkoń cu: na wią zu - je my zu peł nie in ne re la cje z na uczy cie la mi aka de mic ki mi, niż więk szość stu den tów. W koń cu stu dia to je den z naj wa żniej - szych okre sów w ży ciu - nie chce my tak po pro stu przez nie go przejść. Chce my być za pa mię ta ni, przy naj mniej ja. ZAROBKI INŻYNIEREK To nie przy pa dek, że co trze ci pre zes z pięć set ki naj więk szych firm w Pol sce wg ze sta wie nia Rzecz po spo li tej jest ab sol wen tem uczel ni tech nicz nej a co czwar ty, kon kret niej na wet Po li tech ni - ki War szaw skiej. Stu dia tech nicz ne przy go to wu ją bo wiem nie tyl ko do za dań ty po wo in ży nier skich, ale są też zna ko mi tą ba zą wyj ścio - wą do mię dzy na ro do wej ka rie ry biz ne so wej czy na uko wej. Ko bie ty z tych szans ko rzy sta ją zbyt rzad ko. Pod ko niec ro ku 2010 śred nie wy na gro dze nie in zy nie rek wy nio - sło zł brut to (śred nia pol ska to zł). Co dru ga ko bie ta -in - ży nier za ro bi ła po nad zł, zaś co dzie sią ta po nad zł. W ska - li ro ku wzrost śred niej pła cy ko - biet się gnął 10,9 p. proc. Wciąż jed nak otrzy mu ją one ni ższe wy - na gro dze nia, niż mę żczyź ni na sta - no wi skach in ży nier skich. Naj wię cej ko biet po uczel niach tech nicz nych za trud nio nych by ło na sta no wi skach spe cja li stycz nych (75%), mniej na kie row ni czych (22%). Spe cja list ki za ro bi ły z koń - cem ubie głe go ro ku śred - nio zł, zaś kie row nicz - ki zł. Dla po rów na nia mę - żczyź ni na sta no wi skach spe cja li - stycz nych za ro bi li śred nio zł, zaś kie row ni cy zł. Na sta no - wi skach dy rek tor skich staw ki by ły już bar dziej wy rów na ne. Ko bie ty w za rzą dzie za ro bi ły z koń - cem 2010 ro ku śred nio zł, Na dzie więt na ście uczel ni, na któ rych prze pro wa dzo ne zo - sta ło w tym ro ku ba da nie Fun da - cji Edu ka cyj nej Per spek ty wy, tyl - ko na jed nej, Po li tech ni ce Czę - sto chow skiej sta no wi sko rek to ra wka den cji , obej mu je ko bie ta prof. dr hab. Ma ria No wac ka -Skow ron. Po nad to ko bie ty sta no wią za le d wie 6% (4 Prof. dr hab. inż. TA DE USZ CIT KO, rek tor Po - li tech ni ki Bia ło stoc kiej Ser decz nie za pra szam dziew czy ny do stu dio - wa nia na Po li tech ni ce Bia ło stoc kiej, bo stu dia na na szej uczel ni mo gą być po cząt kiem fa scy nu ją cej dro gi za wo do wej. To wła śnie in ży nie ro wie zmie nia ją ota cza ją cy nas świat. z 65 osób) licz by pro rek to rów uczel ni tech nicz nych oraz je dy - nie 8% (13 ze 154 osób) licz by dzie ka nów. Sto sun ko wo naj wię - cej ko biet we wła dzach ma Po li - tech ni ka Opol ska, gdzie po ło wa pro rek to rów to ko bie ty (pro rek - tor ds. or ga ni za cyj nych dr Alek - san dra Żu raw ska, oraz pro rek - tor ds. in we sty cji i roz wo ju dr inż. An na Król) oraz Po li tech ni - ka Bia ło stoc ka gdzie od naj du je - my pa nią pro rek tor prof. dr hab. inż. Ka ta rzy na Za biel ska Adam ska, a ta kże 1/3 dzie ka - nów to płeć pięk niej sza. Na tej uczel ni ko bie ty prze ję ły ta kże zaś mę żczyź ni zł. Co cie ka - we, śred ni wiek mę żczyzn na sta - no wi skach dy rek tor skich wy no - sił 40 lat, zaś ko biet 37 lat. Ko bie ty, choć nie licz ne, wcze śniej awan su ją. Bra nżą za trud nia ją ca naj wię cej ko biet by ło w 2010r. bu dow nic - two. Na dru gim miej scu upla so wa - ły się ex aequo bra nża spo żyw cza oraz mo to ry za cyj na, zaś na trze - cim in sta la cje sa ni tar ne. Na naj wy - ższe pła ce z koń cem 2010 ro ku mo gły li czyć pa nie za trud nio ne w ener ge ty ce. Naj ni ższe pła ce otrzy ma ły zaś ko bie ty pra cu ją ce w bra nży me dycz nej oraz w do - radz twie i kon sul tin gu. Co dru ga z nich za ro bi ła po ni żej zł. Do naj po pu lar niej szych uczel ni, ja - kie ukoń czy ły ko bie ty za trud nio ne na sta no wi skach in ży nier skich w 2010 r. na le ża ły: Po li tech ni ka War szaw ska, Po li tech ni ka Łódz ka, cał ko wi cie ca ły je den Wy dział Bu dow nic twa i In ży nie rii Śro - do wi ska. Rzą dzi tam pa ni dzie kan prof. Jó ze fa Wia ter i trzy pa nie pro dzie kan. Jest to jed nak sy tu - acja zu peł nie wy jąt ko wa. Na co trze ciej pol skiej uczel ni tech nicz - nej we wła dzach do po zio mu dzie ka na nie ma ani jed nej ko - bie ty (!). Na uczel niach nie tech - nicz nych dla po rów na nia co czwar ty pro rek tor jest ko bie tą, po odb nie co pią ty dzie kan. Na to - miast dziew czyn na sta no wi skach prze wod ni czą cej sa mo rzą du stu - denc kie go jest ty le sa mo na uni - wer sy te tach i na uczel niach tech - nicz nych 25%. Ści słe to oczy wi ste! Sy tu acja ko biet na kie run kach ści słych nie jest wbrew po zo rom aż tak alar mu ją ca jak tych na tech nicz nych. Spo ro jest dziew czyn na kie run kach zwią - za nych z che mią, bar dzo du żo na stric te ma te ma tycz nych. Po li tech ni ka Wro cław ska, Po li tech - ni ka Po znań ska, Aka de mia Gór ni - czo -Hut ni cza, Po li tech ni ka Gdań ska oraz Po li tech ni ka Świę to krzy ska. Pa mię taj my jed nak, że ty tuł in ży - nie ra nie prze kła da się au to ma tycz - nie na wy so kie za rob ki. Dla te go z ca - łą pew no ścią na le ży już w trak cie stu diów wy ka zy wać się ak tyw no ścią w na wią zy wa niu kon tak tów z po ten - cjal ny mi pra co daw ca mi, od by wać roz wi ja ją ce sta że i prak ty ki, a ta kże in we sto wać w ję zy ki ob ce. W ostat - nim kwar ta le 2010 r. co dru ga ko bie - ta wła da ją ca do brze lub bie gle wię cej niż jed nym ję zy kiem ob cym za ro bi ła po nad zł. Dla po rów na nia co dru ga ko bie ta -in ży nier nie zna ją ca lub sła bo zna ją ca ję zy ki ob ce nie prze kro czy ła pro gu zł. źró dło: Bank Da nych o In ży nie rach

7 Pro ble my za czy na ją się, gdy ma - te ma ty ka kom bi no wa na jest z fi - zy ka, astro no mią, czy in for ma ty - ką. Na Wy dzia le Fi zy ki, Astro no - mii i In for ma ty ki Uni wer sy te tu Mi ko ła ja Ko per ni ka w To ru niu dziew czyn jest np. 12% i jest to naj mniej sfe mi ni zo wa ny wy - dział ści sły w Pol sce. Dla te go je - go wła dze, po dob nie jak wła dze run ki ści słe da ją więk sze mo żli wo - ści zna le zie nia do brze płat nej pra - cy i od nie sie nia suk ce su w wie lu dzie dzi nach. Je stem prze ko na ny, MAŁ GO RZA TA ZI MOŃ, Łódzka, IFE, V rok, Me cha ni cal En gi ne - ering & Ap plied Com pu ter Scien ce. De cy zja o wy bo rze stu diów tech nicz nych by - ła za sko cze niem nie tyl ko dla mo ich bli skich, ale i dla mnie sa mej. Choć by łam za in te re so - wa na przed mio ta mi ści sły mi, w szcze gól no - ści ma te ma ty ką, nie spo dzie wa łam się, że po sta no wię stu dio wać tak mę ski kie ru nek jak me cha ni ka. Lu bię wy zwa nia i my ślę, że tak wła śnie po strze ga łam stu dia na Po li tech ni ce Łódz kiej. Choć na sze spo łe - czeń stwo jest bar dziej otwar te niż daw niej, wciąż na wie le kwe - stii pa trzy my przez pry zmat ste reo ty pów. Jed nym z nich jest nie - udol ność ko biet do ra dze nia so bie na tech nicz nych kie run kach. Przez ta kie po glą dy dzie dzi ny na uki, jak me cha ni ka, elek tro ni ka, in for ma ty ka, po mi mo upły wu lat, na dal ob le ga ne są przez mę - żczyzn. Obec ność ko biet na nich jest rzad ko ścią i wzbu dza mie - sza ne re ak cje. Po sta no wi łam stu dio wać me cha ni kę, by zmie rzyć się ze ste reo ty pem i na wła snej skó rze prze ko nać się, czy je stem wsta nie do rów nać ko le gom z gru py. Prof. dr hab. MA RIA NO WIC KA -SKOW RON, rek tor Po li tech ni ki Czę sto chow skiej. Szcze gól nie go rą co za pra szam na na szą uczel - nię dziew czy ny, bo od lat sku tecz nie do wo dzi my, że stu dia na po li tech ni ce nie są wy łącz nie za re zer wo wa ne dla mę żczyzn i ko bie ty do sko na le spraw dza ją się na kie - run kach tech nicz nych i ści słych. Wy kształ ce nie tech nicz - ne da je kon ku ren cyj ną po zy cję na ryn ku pra cy, szan sę roz - wo ju za wo do we go i do stęp do naj now szych tech no lo gii. ko lej nych ma ło -ko bie cych wy - dzia łów ści słych: Wy dzia łu Fi zy ki Uni wer sy te tu War szaw skie go, Wy dzia łu matemaatyki i In for - ma ty ki Uni wer sy te tu im. Ada ma Mic kie wi cza w Po zna niu oraz Wy dzia łu Ma te ma ty ki, Fi zy ki i In - fom a ty ki Uni wer sy te tu Gdań - skie go zde cy do wa ły się przy stą - pić do prze pro wa dza ne go w tym ro ku po raz dru gi mo du łu ak cji Dziew czy ny na po li tech ni ki! Dziew czy ny do ści słych. Z ra do ścią przy łą czy li śmy się do Dziew czyn do ści słych! w jej pierw szej edy cji w 2010 ro ku i w peł ni ją po pie ra my mó wi prof. Sta ni sław Chwi rot, Dzie - kan Wy dzia łu Fi zy ki, Astro no mii Prof. dr hab. inż. HEN RYK KRAW CZYK, rek tor Po li tech ni ki Gdań skiej Szcze gól nie go rą co za pra sza my na na szą uczel nię dziew czy ny, bo cze ka tu Was fra pu ją ca przy go da in te lek tu al na i ten je dy ny, któ ry po mo że zro zu mieć ta jem ni ce no wo cze snej tech ni ki. Dziew - czy ny, ma my dla Was 29 in te re su ją cych kie run ków stu diów! iin for ma ty ki Sto so wa nej UMK. Na sze stu dent ki i ab sol went ki ra dzą so bie do sko na le nie tyl ko na ró żnych eta pach edu ka cji i ży - cia za wo do we go, ale dzię ki zdo by - te mu wy kształ ce niu ła twiej im do - pa so wać się do wy mo gów ryn ku pra cy, na któ rym bra ku je do brze wy kształ co nych spe cja li stów. Kie - że ogól no pol ska ak cja Dziew czy - ny do ści słych!, któ ra ma na ce lu za chę ca nie mło dych ko biet do za - in te re so wa nia stu dia mi na kie run - kach ści słych przy czy ni się do zmia ny ste reo ty pów i do zwięk - sze nia licz by stu den tek na wy dzia - łach, któ re po ma ga ją przy go to wać do pra cy wy kwa li fi ko wa nych spe - cja li stów. Naj więk szy pro blem, obok bra ku za in te re so wa nia fi zy ką i po krew ny mi jest jed nak jak za uwa ży li śmy wcze śniej z gru - pą kie run ków stu diów zwią za - nych z in for ma ty ką. Kil ka -kil ka - na ście dziew czyn na stu oso bo - wą gru pę to sta now czo za ma ło. Licz ba ta za miast ro snąć, czę sto spa da, tak jak na war szaw skim SGGW na Wy dzia le Za sto so - wań In for ma ty ki i Ma te ma ty ki udział dziew czyn wśród przy - ję tych na pierw szy rok stu diów spadł po tej re kru ta cji o 2%, na Wy dzia le Fi zy ki i In for ma ty ki sto sow nej Uni wer sy te tu Łódz - kie go o4%. Aza po trze bo wa - MO NI KA OCHA ŁA, Po li tech ni ka Rze szow - ska, IV rok, Za rzą dza nie i In ży nie ria Pro duk cji. Przez trzy la ta stu dio wa łam rów no cze śnie dwa kie run ki ma te ma ty kę na Wy dzia le Ma te ma ty ki i Fi zy ki Sto so wa nej oraz za rzą dza nie i in ży nie rię pro duk cji na Wy dzia le Bu do wy Ma szyn i Lot nic twa. Rów no le gła na uka na dwóch dzien nych kie run kach stu diów da ła mi peł niej sze wy kształ ce nie, na uczy ła do brej or ga ni za cji cza su, po dej mo wa nia de cy zji, wy trwa ło ści wdą że niu do ce lu. Kie run ki wza jem nie się uzu peł nia ją: stu dia na ma te ma ty ce da ły mi wie dzę bar dziej teo re tycz ną, kon kret - ną, roz wi nę ły we mnie umie jęt ność lo gicz ne go my śle nia i po - mo gły wy ćwi czyć pa mięć. Za rzą dza nie po ka za ło jak wpro wa - dzać wie dzę w ży cie. Spe cjal ność in for ma ty ka w za rzą dza niu przed się bior stwem da ła mi kon kret ne na rzę dzia do rę ki, w trak cie stu diów po zna łam pro gra my kom pu te ro we do za rzą - dza nia pro jek ta mi i wie dzę na te mat za sad za rzą dza nia sto so - wa nych obec nie na ryn ku. Stu dia na po li tech ni ce da ją du że mo - żli wo ści na ryn ku pra cy. EWA PA LUCH, Po li tech ni ka Świę to krzy ska, Wy dział Me cha tro ni ki i Bu do wy Ma szyn, III rok trans por tu. Za nim po szłam na stu dia, trzy la ta cho dzi łam do IV LO im H. Sa wic kiej w Kiel cach na pro fil ma te ma tycz no -geo gra ficz ny. Zaw sze swo je de cy zje we ry fi ko wa łam obec ną sy tu acją ryn ku pra cy, oczy wi ście łą cząc rów no cze śnie za in te re so wa nia, by mo - je dal sze wy kształ ce nie da wa ło nie tyl ko ko rzy ści fi nan so we, ale ta kże sa tys fak cję. Stu dia na po li tech ni ce są cał ko wi cie świa do - mą de cy zją. Uczel nia ofe ru je sze ro ką ga mę spe cja li za cji, któ re de fac to nie są tyl ko skie ro wa ne do mę żczyzn. Obec nie je stem na trze cim ro ku. Spe cja li za cja lo gi sty ki i spe dy cji jest bar dzo do brą al ter na ty wą dla ko bie ty, bo, jak mnie mam, wszy scy się zgo dzą z tym, że ko bie ty są w ży ciu naj lep szy mi lo gi sty ka mi. Wy dział Me cha tro ni ki i Bu do wy Ma szyn jest bar dzo przy jaź nie na sta wio ny do studentek, a ich licz ba suk ce syw nie wzra sta. Ja - ko wi ce prze wod ni czą ca mo je go wy dzia łu za wsze spo ty kam się zmi łym i kon kret nym od ze wem, gdy po trze bu ję po mo cy. Stu - dio wa nie na po li tech ni ce to po łą cze nie aspi ra cji, per spek tyw iwy jąt ko wo mi łej at mos fe ry, któ ra roz ła do wu je to wa rzy szą cy na uce stres i zmę cze nie. Po le cam: dziew czy ny za si laj cie na sze wy dzia ły. Na praw dę war to! MAG DA LE NA BASZ KO, UAM w Po zna niu, Wy dział Ma te ma ty ki i In for ma ty ki, I rok in for ma ty ki. Wy bra łam in for ma ty kę, po nie waż szu ka łam kie run ku, któ ry po łą czy mo je za mi ło wa nia z szan są na cie ka wą i do brą pra cę. Wśród mo ich za in te re so wań za wsze do mi no wa ła ma te ma ty ka ipro gra mo wa nie. Lu bię wi dzieć efek ty swo jej pra cy, a pro gra - mo wa nie apli ka cji po zwa la mi ten cel osią gnąć. Jed no cze śnie chcia łam aby wy bra ny prze ze mnie kie ru nek stu diów nie tyl ko roz wi nął mo je do tych cza so we umie jęt no ści, ale ta kże po sze - rzał je w zgo dzie z po stę pem i roz wo jem tech no lo gii in for ma - tycz nych. Za le ża ło mi rów nież na stu diach pod ję tych na uczel - ni o ugrun to wa nej po zy cji i re no mie, dla te go wy bra łam Wy dział Ma te ma ty ki i In for ma ty ki UAM. 021

8 DLACZEGO politechnika dlaczego ścisłe? w w w. d z i e w c z y n y n a p o l i t e c h n i k i. p l 022 JO AN NA MICH NOW SKA, Uni wer sy tet Gdań ski, Wy dział Ma te ma ty ki, Fi zy ki i In for ma ty ki, VI rok in - for ma ty ki Dzię ki pa sji pro gra mo wa nia, któ rą roz wi jam na stu diach, speł niam się w pra cy, gdzie je stem lek to rem pro wa dzą cym kur - sy z za kre su kon stru owa nia i pro gra mo wa nia ro bo tów. Współ - pra cu jąc z Fun da cją Fa bry ka Ta len tów, po sze rzam za kres swo - jej wie dzy w dzie dzi nie pro gra mo wa nia, ja ko ko or dy na tor i sę - dzia w mię dzy na ro do wym tur nie ju ro bo ty ki i au to ma ty ki FIRST LE GO Le ague. Swo ją pa sją dzie lę się z in ny mi stu den ta mi, dzia ła jąc ja ko pre - zes Ko ła Na uko we go RO BO MA NIACS przy Wy dzia le MFiI UG. KA TA RZY NA WI ŚNIEW SKA, Po li tech ni ka Gdań - ska, III rok ochro ny śro do wi ska w ję zy ku an giel skim oraz V rok uzu peł nia ją cych stu diów ma gi ster skich zza rzą dza nia i mar ke tin gu. Ka sia jest jed no cze śnie pra cow ni kiem Po li tech ni ki Gdań skiej Do kład nie pa mię tam dzień, w któ rym zde cy do wa łam się zo - stać in ży nie rem. By łam wów czas na wy mia nie stu denc kiej w Szwe cji. W ra diu usły sza łam re por taż o wspa nia łych per - spek ty wach, któ re otwie ra ją się przed in ży nie ra mi. By łam pod tak wiel kim wra że niem, że na stęp ne go dnia po pro si łam ma mę, by zło ży ła do ku men ty na ochro nę śro do wi ska. Nie ża łu - ję tej spon ta nicz nej de cy zji! Ogrom nym atu tem tych stu diów jest fakt, że pro wa dzo ne są w ję zy ku an giel skim. Dzię ki te mu po sze rzy łam słow nic two tech nicz ne. Na PG stu diu ję rów nież za rzą dza nie i mar ke ting. To za ocz ne uzu peł nia ją ce stu dia ma - gi ster skie. Stu dia na PG nie by ły mo im pierw szym wy bo rem. Edu ka cję roz po czę łam od tu ry sty ki na gdań skiej Aka de mii Wy cho wa nia Fi zycz ne go i Spor tu. SAN DRA LE PAK, Po li tech ni ka War szaw ska W za sa dzie ni gdy nie za sta na wia łam, dla cze go wy bra łam po - li tech ni kę. Przy wio dła mnie tu ra czej in tu icja, nie za mysł. Dla - cze go? Nie wiem. Po li tech ni ka za wsze ko ja rzy ła mi sie z la bo - ra to ria mi, z na uką prak tycz ną. W prze ci wień stwie do czy stej teo rii, któ ra w mo im przy pad ku by ła by nie tyl ko nud na, ale imę czą ca. Cho dzi łam do li ceum im. Za moy skie go w War sza wie. Lu bi - łam... wszyst kie przed mio ty. Od ma te ma ty ki czy fi zy ki, któ re po zwa la ły dać upust kłę bią cej sie gdzieś in te li gen cji, po przez wy szu ki wa nie me to dy, cie ka wych roz wią zań. Przez che mię, bio lo gię i wszyst kie in ne, któ re przy bli za ły mi świat, aż po wie - dzę o kul tu rze tak, nie po my li łam się przed miot ten był jak - by od skocz nią w świat kul tu ry, któ ry od za wsze jest mi bli ski. Lu bi łam też hi sto rię czy wos za wsze war to wie dzieć wię cej... no, i przy naj mniej wie dzia łam na co NIE isć na stu dia. Wy bra - łam po li tech ni kę. UR SZU LA KAŹ MIER CZAK, Uni wer sy tet War szaw - ski, Wy dział Fi zy ki, Za kład Fi zy ki Ją dro wej, II rok stu - diów dok to ranc kich Wy bór stu diów na Wy dzia le Fi zy ki nie ste ty nie jest po pu lar - ny wśród dziew czyn. Szko da, po nie waż fi zy ka, wbrew te mu co my śli więk szość ma tu rzy stów, ma bar dzo wie le za sto so wań wró żnych dzie dzi nach na sze go co dzien ne go ży cia, zaś stu dia na Wy dzia le Fi zy ki UW wszech stron nie roz wi ja ją oso bo wość. Uwa żam rów nież, że ukoń cze nie stu diów przez dziew czy nę wła śnie na Wy dzia le Fi zy ki UW da je do dat ko wą sa tys fak cję idu że mo żli wo ści na przy szłość. Ja już pod czas stu diów za in te - re so wa łam się ra dio te ra pią, czy li za sto so wa niem fi zy ki ją dro wej wme dy cy nie. Obec nie, w ra mach stu diów dok to ranc kich, pro - wa dzę ba da nia w tej dzie dzi nie. Mam na dzie ję, że osią ga ne prze ze mnie re zul ta ty po zwo lą na sku tecz niej szą wal kę z no - wo two ra mi. nie na in for ma tycz ki jest ogrom - ne nie tyl ko w Pol sce, ale inaca łym świe cie. Śred nie za - rob ki osób pra cu ją cych w za wo - dach zwią za nych z za awan so wa - ny mi tech no lo gia mi są naj wy - ższe na ryn ku, za raz po nich na nie co ni ższym pu ła pie kształ - tu ją się do cho dy in nych bra nży tech nicz nych po rów ny wal - nych je dy nie z bra nżą eko no - micz ną w jej naj bar dziej in trat - nym wy da niu. Prof. dr hab. inż. TO MASZ KRZY ŻYŃ SKI, rek tor Po li tech ni ki Ko sza liń skiej Szcze gól nie go rą co za pra szam dziew czy ny do stu - dio wa nia na Po li tech ni ce Ko sza liń skiej. Ko bie ty ma ją świet ną in tu icję, któ ra słusz nie pod po wia da im, że przy szłość zwią za na jest z dy na micz nym roz wo jem no wo cze snych tech - no lo gii. Za wód in ży nie ra, jak ża den in ny, da je szan se na szyb - kie uzy ska nie sa mo dziel ne go sta no wi ska i de cy do wa nia o wła - snym roz wo ju za wo do wym. Stu dia tech nicz ne to pro po zy cja dla osób ce nią cych so bie nie za le żność. Ela stycz ny czas pra cy po zwo li ab sol went kom po go dzić ró żne ro le spo łecz ne. Dziew czy ny do kom pu te rów! Dla te go też w tym ro ku wraz ze sto wa rzy sze niem ko biet z bra - nży IT Wo men in Tech no lo gy ofe ru je my w ra mach Ogóln pol - skie go Dnia Otwar te go Tyl ko Dla Dziew czyn spe cjal ny mo duł Di gi - Girlz Dziew czy ny do kom pu te - rów! na wy dzia łach in for ma tycz - nych wy bra nych uczel ni: Uni wer - sy te tu Gdań skie go, Po li tech niki Czę sto chow skiej, Uni wer sy tetu Mi ko ła ja Ko per ni ka w To ru niu i Politechnice Opolskiej, sto isko Di gi Girlz bę dzie też na Po li tech ni - ce War szaw skiej. W je go ra - Prof. dr hab. inż. STA NI SŁAW BIE LEC - KI, rek tor Po li tech ni ki Łódz kiej Szcze gól nie go rą co za pra szam na na szą uczel nię dziew czy ny, bo współ cze sny prze - mysł nie jest opar ty na si le fi zycz nej, lecz na po - tę dze in te lek tu, któ re go na szym Pa niom ni gdy nie bra ku je. mach ko bie ty ak tyw ne i z po wo dze - niem bu du ją ce ka rie ry w naj więk - szych mię dzy na ro do wych kor po ra - cjach bra nży IT spo ty ka ją się z uczest nicz ka mi Dnia Otwar te g,o aby za in spi ro wać je do wzię cia spra wy w swo je rę ce mó wi Da ria Wosz tyl z Wo men in Tech no lo gy. Po ka że my im, że ko - bie ty w IT mo gą być świet ny mi pro - fe sjo na list ka mi, pod po wie my jak bu do wać swo ją ście żkę edu ka cyj ną w tym za kre sie i po wią zać ją z ka - rie rą za wo do wą. Bę dzie my za chę - cać zo stań jed ną z nas zo stań Di gi Girl. W szpo nach ste reo ty pu Nie wiel kie za in te re so wa nie dziew czyn kie run ka mi tech nicz - ny mi i ści sły mi oraz ich ogra ni czo - na ak tyw ność za wo do wa w tych dzie dzi nach jest ten den cją ob ser - wo wa ną we wszyst kich kra jach UE. W Pol sce do mi na cja mę - żczyzn w edu ka cji te go ty pu jest sto sun ko wo mniej sza dzię ki dzie dzic twu PRL, gdzie ko bie ty fak tycz nie wsia da ły na tak to ry i wzór ko bie ty -ro bot ni cy był rów nie roz po wszech nio ny jak wzór mę żczy zny -przo dow ni ka pra cy ale wciąż bar dzo wy raź - na. Awans spo łecz ny ko biet, któ - ry do ko nał się w cza sach ko mu ni - zmu, trze ba do ce nić mówi Ka zi - mie ra Szczu ka, kry tycz ka li te - rac ka, fe mi nist ka. Bo wiem na - stą pi ło zrów na nie ko biet i mę - żczyzn na wie lu po lach. Nie ste ty nie to wa rzy szył te mu au ten tycz ny ruch od dol ny. Men tal ność lu dzi nie zmie ni ła się głę bo ko. W ka żdym ra zie ist nie ją sil nie uwa run ko wa - ne ste reo ty py kul tu ro we, któ re po wstrzy mu ją ko bie ty przed pój - ściem na uczel nie tech nicz ne,

9 KOBIETA INNOWACYJNA a póź niej po dej mo wa niem pra cy in ży nie ra czy zaj mo wa - niem się ka rie rą na uko wą. Skąd się to bie rze? Je śli za czy na my mó wić o ko - bie co ści i mę sko ści, od ra zu na - su wa się po ję cie so cja li za cji, czy li pro ce su wchła nia nia przez jed nost kę sys te mu war to ści i norm obo wią zu ja cych w da nej spo łecz no ści. Pod da wa ni są jej wszy scy ale ka żda płeć z osob - na. Od naj młod szych lat dziec ko (a są ba da nia, któ re do wo dzą, że ro dzi ce ocze ki wa ne dziec ko już na zna cza ją płcią) kształ to wa ne jest do peł nie nia ró żnych ról w ży ciu, w tym ro li zwią za nej z płcią. Za czy na się od nada nia imie nia, któ re jest od niej uza le - żnio ne. Ba da nia na ro dzi cach po - ka za ły, że nie mow lę ta trak to wa li al bo ja ko bar dziej ru chli we i sil ne gdy by ły chłop ca mi, al bo słab - sze i po sia da ją ce de li kat niej szą skó rę, gdy by ły dziew czyn ka mi. Dla dziew czy nek czę sto wy - bie ra się ko ni ki z grzy wa mi do cze sa nia al bo lal ki, prze bie ra się je w ró żo we ubran ka, ku pu - je im się kuch nię z ca łym oprzy - rzą do wa niem. To nie przy pa - dek, że na wet w tak świa tłej in - sty tu cji jak Cen trum Na uki Ko - per nik w War sza wie, w skle pie z pa miąt ka mi Scien ce Sto re, wktó rym ku pić mo żna mi ne ra - Prof. dr hab. inż. JE RZY SKU BIS, rek tor Po li tech ni - ki Opol skiej Szcze gól nie go rą co za pra sza my na na szą uczel nię dziew czy ny, bo to wła śnie one swym za pa łem, am bi cją i otwar - ty mi umy sła mi wzbo ga ca ją opol skie śro do wi sko aka de mic kie. Po - nad to gwa ran tu ję, że dziew czy ny, któ re ukoń czą stu dia tech nicz - ne w Po li tech ni ce Opol skiej, opusz czą na sze mu ry ja ko wy kwa li fi - ko wa ne i po szu ki wa ne na ryn ku pra cy pa nie in ży nier. Prof. dr hab. inż. MI RO SŁAW LUFT, rek tor Po - li tech ni ki Ra dom skiej Szcze gól nie go rą co za pra sza my na na szą uczel - nię dziew czy ny, bo Wy też mo że cie zo stać in ży nie ria mi ikon ku ro wać z chło pa ka mi! In ży nier to rów nież ty tuł na - uko wy dla ko biet, a na sza Uczel nia stwa rza do sko na łe wa run ki dla Wa sze go roz wo ju i edu ka cji na kie run kach ści słych i tech nicz nych. Uwierz cie w swo je mo żli wo ści zo - stań cie ab sol went ka mi Po li tech ni ki Ra dom skiej! ły, ze sta wy mło de go na ukow ca, gry, ła mi głów ki i in ne eks po na ty zwią za ne z na uką, dla dziew czy - nek wpro wa dzo no do sprze da - ży do dat ko wo ró żo we ku becz ki zse rii Bar bie i ta kież piór ni ki. Chłop com wy zna cza się zaś ste - re po ty po wo ro lę od bior ców ta - kich in te re su ją cych ga dże tów jak ko par ki, sa mo cho dy wy ści - go we, ro bo ty i trak tu je ich za in - te re so wa nie dziew czyń ski mi za ba wa mi ja ko nie zdro we. Przy go to wa ni w ten spo sób mło dzi lu dzie kie ru ją swo je za - in te re so wa nia rze ko mo na tu ral - nie w stro nę te go, co wska zu je im kul tu ra, czy li my wszy scy, któ rzy ją two rzy my. Przez pry zmat płci W póź niej szym wie ku za in te - re so wa nia za czy na ją się jesz cze bar dziej ró żni co wać, wię cej chło pa ków lu bi grać w gry, upra - wia sport czy też śle dzi go na ekra nie, dziew czy ny nie wpro wa dzo ne do gro na en tu zja - stek spor tów al bo nie na uczo ne ry wa li za cji (ist nie ją licz ne po par - te do wo da mi teo rie na to, że dziew czyn ki prze cho dzą wcze - śnie tre ning ule gło ści lub nie aser - Mi -Young Han, pre zes Świa to we go Sto wa rzy sze nia Ko - biet Wy na laz ców i Przed się bior ców uwa ża, że wy ko rzy - sta nie kre atyw no ści i in no wa cyj no ści ko biet ma ol brzy - mie zna cze nie dla prze zwy cię że nia glo bal ne go kry zy su. ~ Nie zwy kle istot ne jest stwo - rze nie wa run ków, w któ rych mo - gły by się roz wi jać ko bie ce mo żli - wo ści twór cze pod kre śla. Ten po gląd po dzie la dr Ali cja Adam czak, pre zes Urzę du Pa - ten to we go RP. Od po wied nie wy - ko rzy sta nie po ten cja łu in te lek tu - al ne go ko biet zwięk szy in no wa cyj - ność i kon ku ren cyj ność na szej go - spo dar ki. Na le ży się za sta no wić, wja ki spo sób za gwa ran to wać ko - bie tom rów ny do stęp do wszyst - kich szcze bli ka rie ry za wo do wej w biz ne sie i na uce, np. stwa rza jąc od po wied nie prze pi sy praw ne. Jest się nad czym za sta na wiać, po nie waż ba rie ry sys te mo we ogra ni cza ją ce wy ko rzy sta nie przez pol skie ko bie ty po ten cja łu in te lek tu al ne go wi docz ne są m.in. w re la tyw nie ni skiej licz bie zgło szeń pa ten to wych. Au tor ka - mi je dy nie ok. 15 proc. ogó łu zgło szeń są pol skie wy na laz czy - nie. Więk szym opty mi stą jest wi ce - mi ni ster go spo dar ki Da riusz Bog dan, któ ry przy po mi na, że: Pol ska go spo dar ka opie ra się na ma łych i śred nich przed się bior - stwach, któ re co raz czę ściej pro - wa dzo ne są przez ko bie ty. Po lki chęt nie in we stu ją w wie dzę i re ali - zu ją in no wa cyj ne pro jek ty. Ko bie - ty kie ru ją np. bu do wą pierw szej pol skiej elek trow ni ato mo wej, zaj mu ją się pol skim gór nic twem czy ener ge ty ką, a ta kże sze ro ko ro zu mia ną in no wa cyj no ścią. Je go zda niem, nie zwy kle po ży tecz ną ini cja ty wą jest ak cja Dziew czy ny na po li tech ni ki!, za chę ca ją ca mło - de ko bie ty do stu dio wa nia na po li tech ni kach. Ta kże Elżbie ta Bień kow ska, mi ni ster roz wo ju re gio nal ne go ma do bre wie ści. W pro gra mach unij nych wie le środ ków jest prze zna cza nych dla ko biet roz - po czy na ją cych dzia łal ność go - spo dar czą i tych, któ re po uro - dze niu dziec ka chcą wró cić do pra cy na uko wej. Oka zu je się, że po nad 22 proc. osób roz po - czy na ją cych dzia łal ność go spo - dar czą sta no wią ko bie ty, co sta - wia Pol skę, po Fran cji, na 2. miej scu w Eu ro pie. Dla te go mu - si my i po win ni śmy po ma gać przed się bior czym ko bie tom. Ten kie ru nek po pie ra Mi ni ster - stwo Na uki i Szkol nic twa Wy - ższe go. No we sys te my sty pen - dial ne ma ją po móc ko bie tom w stu dio wa niu, zwłasz cza, je śli pod czas stu diów chcą za ło żyć ro dzi nę lub wy cho wu ją dzie ci do lat trzech. Pol ski nie stać, by tra ci ła ta len - ty na uko we oce nia prof. Maria Or łow ska, wi ce mi ni ster na uki. Mi ni ster stwo dą ży rów nież do te go, aby w skła dzie tak wa - żnych ciał jak Ra da Głów - na Szkol nic twa Wy ższe go, ko - bie ty sta no wi ły co naj mniej 30 proc., co po zwo li ło by im de cy - do wać o spra wach istot nych z ich punk tu wi dze nia. WEu ro pie ko bie ty są co raz le - piej wy kształ co ną gru pą spo łecz - ną. Do mi nu ją wśród stu diu ją - cych i koń czą cych stu dia (po- nad 50 proc.). Jed nak spo śród śred nio 45 proc. ko biet koń czą - cych stu dia dok to ranc kie, za le d - wie 18 proc. zo sta je pro fe so ra - mi, a tyl ko 9 proc. stoi na cze le in sty tu cji ba daw czych i uczel ni, co jest ewi dent ną stra tą dla tem - pa wzro stu go spo dar cze go. Nie - ste ty, w Pol sce ta sta ty sty ka wy - pa da jesz cze sła biej. Choć w pol - skiej na uce ko bie ty sta no wią po - nad po ło wę pra cow ni ków na - uko wych, to ko biet -rek to rów jest nie wie le. Po dob na sy tu acja do ty czy skła du kie row nic twa PAN i in nych pla có wek na uko - wo -ba daw czych. Ko bie ty w na - szym kra ju sta no wią ok. 6 proc. człon ków władz uczel ni (w Nor - we gii, Szwe cji, Buł ga rii ok. 30 proc.). 023

10 KOBIETY W NAUCE PODRÓŻ W PRZESZŁOŚĆ Pierw sza ko bie ta zo sta ła uwieczniona w do ku men ta cji na uko wej w ro ku 2700 pne. Zaj mo wa ła się po ło żnic - twem. Na po cząt ku na szej ery ko bie ty w na uce zaj mo - wa ły się głów nie me dy cy ną, ale rów nież geo me trią i ma - te ma ty ką. ~W oto cze niu Pi ta go ra sa by ła du ża gru pa ko biet, ni gdy jed nak nie zo stał uzna ny ich wkład do je go pra cy. WEu ro pie uni wer sy te ty po ja - wia ją się w oko li cach ro ku Wro ku 1088 po wsta je Uni wer - sy tet Bo loń ski, na któ ry ko bie ty nie ma ją wstę pu, ary sto krat ki do - pusz czo ne są je dy nie do nie for - mal ne go uczest nic twa w wiel kich wy da rze niach ce le bro wa nych na uczel ni. Nie ma żad nej edu ka - cji ko biet. Pod czas re wo lu cji na uko wej wwie ku XVI XVII, szcze gól nie w Niem czech, ko bie ty zaj mu ją się astro no mią. Od kry wa ją ko - me ty, ale żad ne z tych osią gnięć nie zo sta je uzna ne, tyl ko ich mę - żo wie mo gą wy stę po wać o uzna nie wy ni ków ba dań. Oświe ce nie i wiek XVIII przy - czy nił się do ogrom ne go za an ga - żo wa nia ko biet. Po ja wia się pierw sza ko bie ta fi zyk i fi lo zof, Lau ra Bas si, za trud nio na ja ko wy kła dow ca uni wer sy tec ki. Stop nio wo ko bie ty są do pusz - cza ne do co raz to no wych dzie - dzin. Wy ko rzy stu ją ak tyw no ści, w któ rych spe cja li zu ją się od wie ków, na przy kład ry su - nek. Tę umie jęt ność wy ko rzy - sty wa ły w ce lach na uko wych, szcze gól nie dla do ku men to wa - nia no wych ga tun ków ro ślin, przy wo żo nych z za gra ni cy, z wy praw od kryw czych. Jed - na z ko biet zo sta ła na wet ofi cjal - nym bo ta ni kiem na okrę cie w cza sie wy praw, pod czas któ - rych na go rą co ry so wa ła no we ro śli ny. W 1840 r. pierw sza ko bie ta do - sta je dy plom uni wer sy tec ki. Nie - dłu go póź niej po ja wia się wy ższa szko ła ad re so wa na do ko biet Lon don Scho ol of Me di ci ne (1874 r.). Od te go cza su ko bie ty idą jak bu rza, a wśród nich Ma ria Skło dow ska -Cu rie, choć mi mo po stę pu i rów no upraw nie nia jest im trud niej niż mę żczy znom. AN NA BŁA ŻE JEW SKA, Wy ższa Szko ła Eko lo gii iza rzą dza nia w War sza wie, II rok kie run ku za ma wia - ne go bu dow nic two Wy bra łam kie ru nek Bu dow nic two, bo uzna łam, że po stu - diach hu ma ni stycz nych nie znaj dę pra cy. Po ukoń cze niu stu - diów in ży nier skich zdo bę dę kon kret ny za wód pla nu ję być w przy szło ści kie row ni kiem bu do wy. tyw no ści, pod czas gdy chłop com po zwa la się na więk szą swo bo dę w ujaw nia niu agre sji i do pin gu je się ich do ry wa li za cji) re zy gnu - ją z te go po dą ża jąc za bar dziej po wszech ny mi dla ich płci za da - nia mi. Sku pia ją się na dba niu o wy gląd wy star czy po rów nać licz bę skle pów z ubra nia mi dla pań, sa lo nów fry zjer stwa i sty li - za cji pa znok ci, w któ rych trud no spo tkać mę żczyzn. A ta kże na pie lę gno wa niu re la cji mię dzy - ludz kich. Te ste reo ty po we po dzia ły ról prze no szą się na dal sze ży cie, na wy bo ry ście żek edu ka cyj nych i za wo do wych. Jak udo wod ni li ba - da cze z nie miec kie go in sty tu tu Tech nik-di ver si ty-chan cen gle ich - he it e. V., dziew czyn ki, na wet pla nu jąc swo ją ka rie rę w od le głej przy szło ści, nie ja ko au to ma tycz nie wy bie ra ją za miast z pa le ty kil ku set do stęp nych za wo dów z za le d - wie dzie się ciu za wo dów uzna wa - nych za naj bar dziej ko bie ce jak na uczy ciel ka, księ go wa, pie lę - gniar ka etc. Sześć z nich, do daj my, na le ży do naj ni żej opła ca nych. Prof. dr hab. inż. LE SZEK WOŹ NIAK, pro rek tor ds. Kształ ce nia Po li tech ni ki Rze szow skiej Szcze gól nie go rą co za pra sza my na na szą uczel nię dziew czy ny, bo są bar dzo in te li gent ne, czę sto pil nej sze niż mę żczyź ni, mo gą z po wo dze niem wy ko ny wać ka żdy za wód, a po nad to wno szą ła god ność i hu ma ni stycz ne tre ści. gdzie jest ich już po nad dwie trze - cie czy li wszę dzie tam, gdzie za - rob ki kształ tu ją się na po zio - mie 40-60% te go, co za ra bia ją prze cięt nie ab sol wen ci stu diów wy ższych w Pol sce. Dys kry mi na cja po zy tyw na? Dro gą do od wró ce nia tych ten den cji mo że być po ka zy wa - nie dziew czyn kom po zy tyw nych wzor ców spek ta ku lar nych ka rier ko bie cych w za wo dach uzna wa - nych ste reo ty po wo za mę skie. Trze ba się na krę cać po zy tyw nie na ukow czy nia mi, in ży nier ka mi, ko bie ta mi suk ce su ta ką cho cia - żby Ma rią Skło dow ską -Cu rie, któ - ra no ta be ne też wca le nie mia ła ła two mó wi Ka zimiera Szczu ka. Ja ko ko bie ta nie mo - gła uczęsz czać na stu dia, a wy rwa - ła się tyl ko dzię ki te mu, że uczył ją wdo mu oj ciec -pro fe sor. Przy po - mi na my, że ko biey w Pol sce na - by ły pra wo do stu dio wa nia do - pie ro w 1897 ro ku. Prze ła my - wa niu ste reo ty pów słu żą ta kże ta kie ak cje jak Dziew czy ny na po li tech ni ki! czy Dziew czy ny 024 Inż. SYL WIA IL JA SZUK, Po li tech ni ka Bia ło stoc ka, Wy dział Bu dow nic twa i In ży nie rii Śro do wi ska, I rok stu diów II stop nia na kie run ku bu dow nic two Na ża den in ny kie ru nek nie skła da łam do ku men tów. Zde cy - do wa łam się na bu dow nic two, bo po pierw sze mam umysł ści - sły, po dru gie bu dow nic two jest kie run kiem bar dzo kre atyw - nym. Po li tech ni ka Bia ło stoc ka bo je stem z Bia łe go sto ku, awy jazd wią zał by się ze spo ry mi kosz ta mi. Ro biąc pro jek ty nie pod pa so wu ję się pod sche mat, za wsze mo gę do dać coś od sie bie. Bar dzo lu bię li czyć, ma te ma ty ka to mo ja mi łość. Wy bra łam bu dow nic two, bo mo gę zo ba czyć efek - ty swo ich dzia łań, sa ma ma te ma ty ka jest abs trak cyj na, a tu mo żna zo ba czyć efekt w po sta ci bu dyn ku czy mo stu. Po do ba mi się też to, że stu dia nie są mo no ton ne, cią gle coś się dzie je. Po bu dow nic twie bę dę mo gła nie tyl ko pro jek to wać, ale ta kże pra co wać na bu do wie. Prof. dr hab. inż. STA NI SŁAW ADAM CZAK, rek tor Po li tech ni ki Świę to krzy skiej Szcze gól nie go rą co za pra szam na na szą uczel - nię dziew czy ny, bo są pil ne skru pu lat ne, wni kli we i przede wszyst kim bar dzo za an ga żo wa ne, a więc po sia da - ją ce chy i umie jęt no ści szcze gól nie przy dat ne w za wo dzie in ży nie ra. Cho ciaż dziew czy ny czę ściej po - dej mu ją stu dia wy ższe w ogó le ista no wią już w tej chwi li pra - wie 60% ogó łu stu den tów to spo ty ka my je naj czę ściej na wy - dzia łach hu ma ni stycz nych uni wer - sy te tów (sta no wią tam 70%) oraz na kie run kach pe da go gicz nych, do ści słych! obej mu ją ce tak mło de wie ko wo gru py, jak to tyl - ko mo żli we. Wy da je się, że nie zbęd ne są też kro ki bar dziej ra dy kal ne. Trze ba pójść krok da lej i za cząć sto so wać prak ty ki afir ma cyj ne, czy też zwią - za ne z po li ty ką dys kry mi na cji po zy -

11 tyw nej. mó wi Ka zi mie ra Szczu - ka Bar dzo dłu go funk cjo na wał w Pol sce sys tem do dat ko wych punk tów dla kan dy da tów płci mę - skiej na stu dia me dycz ne. By ła to in ter wen cja do syć dra stycz na bo - wiem kan dy dat ka z lep szy mi wy ni - ka mi mo gła od paść na rzecz mniej zdol ne go ale mę żczy zny. Nie wi - dzia no w tym ni cze go nie wła ści we - go, mę żczyź ni nie czu li się upo ko - Prof. RY SZARD BAR CIK, rek tor Aka - de mii Tech nicz no -Hu ma ni stycz nej w Biel - sku -Bia łej Szcze gól nie go rą co za pra sza my na na szą uczel nię dziew czy ny, bo tu zdo - bę dą za wód po szu ki wa ny na ryn ku pra cy, gwa - ran tu ją cy ka rie rę za wo do wą i nie za le żność fi - nan so wą dla swo ich ro dzin. rze ni tym spe cjal nym trak to wa - niem i uwa ża li, ze ow szem, jak naj - bar dziej się im to na le ży. Dla cze go dzia łać to mo gło w przy pad ku mę ż- czyzn, a nie mo że w przypadku dziewczyn na politechnikach? Unia Eu ro pej ska do pusz cza mo żli wość sto so wa nia dys kry - mi na cji po zy tyw nej ze wzglę du na płeć, aby po móc wy rów nać szan se ko biet przez przy zna nie Dr hab. AN DRZEJ WY SMO ŁEK, dzie kan ds. stu denc kich Wy dzia łu Fi zy ki Uni wer sy te tu War - szaw skie go Szcze gól nie go rą co za pra sza my na nasz wy dział dziew czy ny, bo u nas znaj dą sze ro ką ga mę atrak cyj nych kie run ków stu diów oraz mo żli wość re ali za cji na wet naj - bar dziej am bit nych pla nów ży cio wych. im uprzy wi le jo wa nej po zy cji wsto sun ku do mę żczyzn. Kar ta Praw Pod sta wo wych Unii Eu ro - pej skiej w art. 23. sta no wi, że na le ży za pew nić rów ność mę - żczyzn i ko biet we wszyst kich dzie dzi nach, co nie sta no wi prze - szko dy w utrzy my wa niu lub przyj - mo wa niu środ ków za pew nia ją - cych spe cy ficz ne ko rzy ści dla osób płci nie do sta tecz nie re pre zen to - wa nej. Czy dziew czyn ki są zdol niej sze od chłop ców? Ist nie ją sze ro ko roz po wszech - nio ne ste reo ty po we po glą dy na te mat ró żnic po mię dzy zdol - no ścia mi u chłop ców i dziew - cząt. Czy to praw da, że: Dziew czy ny są słab sze w ma te - ma ty ce? Chłop cy ma ją umy sły ści słe, a dziew czy ny są hu ma nist - ka mi? Chłop cy ma ją na tu rę ana li tycz ną? Pierw szy ob szer ny prze gląd ba dań z tej dzie dzi ny po cho dzi z 1974 r. Wów czas Mac co by i Jac klin do ko na ły ana li zy po - nad 1000 ba dań do ty czą cych zdol no ści ko biet i mę żczyzn. Wy ka za ły, że ist nie ją tyl ko trzy ró żni ce w umie jęt no ściach wer bal nych (są naj mniej sze iwy pa da ją na ko rzyść ko biet), ma te ma tycz no -licz bo we i prze - strzen ne (naj więk sze i na ko - rzyść mę żczyzn). Ró żni ce te jed - nak są nie wiel kie i nie mo gą wpły wać na na sze za cho wa nie, a po nad to bar dzo wy raź nie zmie nia ją się w cza sie. Co zna - czy, że dziś naj wa żniej sze ró żni - ce w uzdol nie niach bar dziej niż od płci za le żą od po zio mu in te li - gen cji ba da nej oso by, jej wy - kształ ce nia, kie run ku stu diów iza in te re so wań. Za ni ka nie tych ró żnic tłu ma - czy my wpły wem prze mian spo - łecz nych, a więc zmia ną ste reo - ty pów, prze mia na mi w ję zy ku, do stę pem do edu ka cji. Nie któ - EMI LIA BA SIAK, Po li tech ni ka Ko sza liń - ska, Wy dział Me cha nicz ny, I rok kie run - ku tech no lo gia żyw no ści i ży wie nia czło wie ka Wy bra łam stu dia in ży nier skie, bo w mo - im prze ko na niu po li cen cja cie trud niej roz ma wiać z przy szły mi pra co daw ca mi. Kie ru nek ści sły wy ni ka z mo ich za in te re - so wań. W li ceum ko sza liń skim ukoń czy - łam kla sę bio lo gicz no -che micz ną. W przy szło ści chcia ła bym zo stać die te tycz ką. Ten za wód stwa rza mi mo żli - wość zna le zie nia do brej, cie ka wej pra cy. Na uka nie jest trud na, choć wy ma ga sys te ma tycz no ści. Naj cie kaw sze jest prze no sze - nie pod czas za jęć la bo ra to ryj nych wie dzy teo re tycz nej na dzia - ła nia prak tycz ne. JU STY NA DU BA NIK, Pań stwo wa Wy ższa Szko ła Tech nicz no -Eko no micz na w Ja ro sła wiu, II rok in for - ma ty ki Od za wsze in te re so wa ły mnie przed mio ty ści słe. Wy bra łam in for ma ty kę, bo jest to kie ru nek przy szło ścio wy, z per spek ty wa - mi. In for ma ty ka od gry wa wa żna ro lę w ży ciu, jest obec na we wszyst kich je go sfe rach. Jest dzie dzi ną, któ ra sta le się roz wi ja i da je du żo mo żli wo ści. My ślę, że po ukoń cze niu te go kie run ku nie bę dę mia ła pro ble mu ze zna le zie niem do brej pra cy. IWO NA RUT KOW SKA, Po li tech ni ka Czę sto chow - ska, Wy dział In ży nie rii Pro ce so wej, Ma te ria ło wej i Fi - zy ki Sto so wa nej, V rok fi zy ki tech nicz nej Od naj młod szych lat in te re so wa ły mnie zja wi ska fi zycz ne ime to dy ich wy ja śnia nia. Na uka na tym kie run ku wszech stron - nie roz wi ja mo ją teo re tycz ną wie dzę z ró żnych dzie dzin. Uczę się do brze, gdyż na ukę trak tu ję ja ko hob by, a nie jak obo wią zek. Dla te go to, co ro bię, spra wia mi przy jem ność i da je sa tys fak cję. Po czwar tym ro ku śred nia mo ich ocen wy no si Uwa żam, że Po li tech ni ka Czę sto chow ska da je ogrom ne mo żli wo ści roz wo ju, awprzy szło ści za pew nia uzy ska nie do brej pra cy. Wtym ro ku otrzy ma łam sty pen dium Mi ni stra Na uki i Szkol - nic twa Wy ższe go, co po twier dzi ło mi, iż to, co ro bię, ma sens, że na uka na ści słym kie run ku przy no si re zul ta ty i war ta jest po - świę ce nia. Je śli uda mi się po myśl nie obro nić ma gi ste rium, w przy szło ści za mie rzam kon ty nu ować na ukę i da lej po sze rzać swo ją wie dzę na stu diach dok to ranc kich. WE RO NI KA OLEŚ, Po li tech ni ka Ra dom ska, Wy - dział Ma te ria ło znaw stwa Tech no lo gii i Wzor nic - twa, II rok wzor nic twa Po mi mo mo ich hu ma ni stycz nych za in te re so wań zde cy do wa - łam się na Po li tech ni kę Ra dom ską. Stu dio wa nie na tej Uczel ni da je mi mo żli wość roz wi ja nia mo ich za in te re so wań. Po zwa la mi zdo by wać nie tyl ko teo re tycz ną wie dzę, ale ta kże po trzeb ne umie jęt no ści prak tycz ne, rów nież z za kre su na uk tech nicz nych iści słych. Wy bra łam kie ru nek wzor nic two, któ ry jest uni ka to - wym w ska li kra ju i łą czą cy w so bie ce chy przed mio tów ar ty - stycz nych z tech nicz nym poj mo wa niem pro ce su pro jek to wa nia. Te go ty pu kie ru nek po zwa la na re ali zo wa nie swo ich ce lów oraz za ist nie nie na ryn ku pra cy. MA RIO LA WO DA, Aka de mia Gór ni czo -Hut ni cza, Wy dział Geo lo gii, Geo fi zy ki i Ochro ny Śro do wi - ska, III rok gór nic twa i geo lo gii, II rok ochro ny śro do - wi ska. Zde cy do wa łam się na stu dia w AGH z dwóch po wo dów. Po pierw sze to pre sti żo wa uczel nia. Po dru gie, jej ukoń cze nie gwa ran tu je ła twe zna le zie nie do brej pra cy. Je stem bar dzo za - do wo lo na ze stu diów, po nie waż uczel nia stwa rza mo żli wo ści uczest ni cze nia w ró żne go ro dza ju ko łach na uko wych czy wy jaz - dach, a to po zwa la się roz wi jać mło de mu czło wie ko wi. In te re su je mnie geo lo gia, pod wzglę dem ota cza ją ce go nas śro do wi ska, a szcze gól nie hy dro ge olo gia. Po le ca ła bym dziew czy nom uczel nię tech nicz ną, ta ką jak AGH. Wa run ki, ja kie stwo rzo no do na uki, są tu przy chyl ne ko - bie tom. 027

12 028 rzy na ukow cy zwra ca ją na wet uwa gę, że dziś po pu lar ne są i chęt nie pu bli ko wa ne ba da nia nie stwier dza ją ce ró żnic płcio - wych (McGu in ness). W ba da niu umie jęt no ści 15-lat - ków PI SA pro wa dzo nym przez OECD wy ka za no, że z bie giem cza su ró żni ce w ro zu mie niu tek - stu al bo w roz wią zy wa niu za dań się zmniej sza ją. Pol skie dziew - czy ny osią ga ją lep sze wy ni ki od chłop ców nie tyl ko w czy ta - niu i in ter pre ta cji, ale też są od nich du żo lep sze o 6 pkt. w ro zu mo wa niu w na ukach przy rod ni czych W ma te ma ty ce chłop cy wciąż wy pa da ją nie co le piej, ale już za le d wie o 4 punk - ty. Ró żni ca ta jed nak zmniej szy ła się w sto sun ku do ro ku 2006 wy ni ki dziew czyn pod sko czy ły o 3 pkt., a chłop ców spa dły o ty - leż sa mo. Chłop cy na pe da go gi ki! Czy li ró żnic tak na praw dę nie ma. Są za to in dy wi du al ne za in - ter so wa nia, pa sję, cią go ty. Ma ją Prof. UAM dra hab. MA REK NA WROC KI, dzie - kan Wy dzia łu Ma te ma ty ki i In for ma ty ki UAM. Szcze gól nie go rą co za pra sza my do stu dio wa - nia in for ma ty ki na na szym wy dzia le dziew czy ny, bo ła two mo gą zna leźć po niej do brze płat ną pra cę, w któ rej bę dą mo gły re ali zo wać wła sne po my sły i pa sje. Przy kła dem mo że być pro jekt przy go to wa ny przez ów - cze śnie na szą stu dent kę Mał go rza tę Do mań ską, któ ry wy grał ka te go rię pierw szej Da my Egip tu w 2009 r. w ra - mach ogól no świa to we go kon kur su Ima ging Cup pro - jekt, któ ry roz wi jał opro gra mo wa nie tłu ma czą ce nu ty mu zycz ne na ję zyk Bra il la dla nie wi do mych dzie ci. Prof. MI RO SŁAW BY LIC KI, pro dzie kan ds. stu den tów Wy dzia łu Fi zy ki, Astro no mii i In for ma ty ki Sto so wa nej Uni wer sy te tu Mi ko ła ja Ko per ni ka w To ru niu Dziew czy ny! Za pra sza my do nas, do na - tu ral nej rów no wa gi! Je śli ma cie ocho tę na któ ryś z na szych kie run ków stu diów, nie od ma - wiaj cie so bie tej przy jem no ści! je też cza sem chłop cy w kie ru - nakch uwa ża nych za ma ło mę - skie. I wte dy za czy na się pro - blem Pod czas gdy ko bie ty w mę - skich za wo dach uwa ża ne są za ma ło ko bie ce, po dob nie mę - żczyź ni na ru sza ją cy tra dy cyj ną mę skość po strze ga ni by wa ją ja - ko dziwni. Dzię ki prze mia - nom, eman cy pa cji mę żczyzn, uwal nia nia się od ste reo ty pu ipo wsta niu no wych mo żli wo ści co raz wię cej z nich chce po dej - mo wać dzia łal ność w dzie dzi - nach sfe mi ni zo wa nych. Jed nak bio rąc pod uwa gę, że ma to cha - rak ter bar dzo po wol nych prze - mian Fun da cja Edu ka cyj na Per - spek ty wy pla nu je uru cho mie nie ak cji, któ ra za chę ca ła by rów nież chło pa ków do za in te re so wa nia się stu dia mi na kie run kach, któ re uwa ża ne są dziś jesz cze za ko - bie ce. Mo że nie na zwie my jej, jak by te go chcia ła Ju lia Ku bi sa zpo ro zu mie nia Ko biet 8 mar ca, które or ga ni zuje Ma ni fy Chło - pa ki na pe da go gi ki!, tyl ko ra czej No we per spek ty wy dla chło pa ków, ale sed nem bę dzie zmia na świa - do mo ści spo łecz nej w za kre sie ak tyw no sci mę żczyzn w za wo - dach mięk kich, spo łecz nych, opie kuń czych. Ba da nia po ka zu ją, że im wcze - śniej zwró ci się mło dym lu dziom uwa gę na mo żli wo ści ka rie ry w ró żno rod nych za wo dach tym więk sza szan sa, że zmie nią Prof. dr hab. BER NARD LAM MEK, rek tor Uni wer sy te tu Gdań skie go. Na kie run kach ści słych, po strze ga nych ste reo ty po wo ja ko ty po wo mę skie, dziew czy ny do sko na le da ją so bie ra dę dzię ki sys te ma tycz no ści, pra co wi to ści i do kład no - ści. Dzi siaj ab sol wen ci kie run ków do świad czal nych są po szu ki wa ni i chęt nie za trud nia ni, a wy dzia ły na uk ści - słych UG ofe ru ją stu dia na wy so kim po zio mie z bar dzo do bry mi per spek ty wa mi pre sti żo wej ka rie ry za wo do wej. do nich po dej ście. Po win no zna - leźć się miej sce dla plu ra li zmu po - glą dów za uwa ża prof. Re na ta Sie mień ska, dy rek tor In sty tu tu Stu diów Spo łecz nych Uni wer sy - te tu War szaw skie go, zaj mu ją ca się ba da niem prze bie gu ka rier ko - biet i mę żczyzn. Nie cho dzi o to, że by je den mo del za mie nić na dru - gi, któ ry rów nież nie bę dzie słu żył ani ko bie tom, ani mę żczy znom sta no wią cym za wsze bar dzo zró - żni co wa ną po ło wę ka żde go spo łe - czeń stwa. Cho dzi o to, że wie dza sta no wi do ro bek ludz ko ści i w jej two rze nie po win ny być za an ga żo - wa ne wszyst kie uta len to wa ne jed nost ki. Bez wzglę du na płeć. Prof. dr hab. inż. JAN MI SIAK, Rek tor Wy ższej Szko ły Eko lo gii i Za rzą dza nia w War sza wie Szcze gól nie go rą co za pra szam na na szą uczel nię dziew czy ny, gdyż stu dia w Wy ższej Szko le Eko lo gii i Za - rzą dza nia w War sza wie są gwa ran cją wszech stron ne go wy - kształ ce nia i pro fe sjo nal ne go przy go to wa nia za wo do we go. Da ją do bre per spek ty wy roz wo ju ka rie ry za wo do wej i są fun - da men tem sta bil nej przy szło ści. Dla cze go dziew czy ny na po li tech ni ki? Dziś to czy się dys ku sja o bez - ro bo ciu ab sol wen tów szkół wy - ższych mó wi Ka zi mie ra Szczu - ka. Jest to ogól na ten den cja weu ro pie. Nie ma dla nich pra cy do brej, go dzi wej, ade kwat nej do ich wy kształ ce nia. Do ty czy to przede wszyst kim ab sol wen tów kie run ków humanistycznych, spo łecz nych. By ło by fa tal nie, gdy by ten gen de ro wy po dział, któ ry po wo du je, że ko bie ty idą na kie run ki cie ka we, przy jem no - ścio we, ale ma ło uży tecz ne i ma - ło do ce nia ne na ryn ku pra cy, amę żczyź ni na kon kret ne, da ją - ce do brze płat ny, roz wo jo wy za - wód, zna lazł w tym kon tek ście fi - nał w po sta ci de gra da cji spo łecz - nej ko biet z wy ższym wy kształce - niem do ról fry zje rek, czy ma ki ja - ży stek. A to nam gro zi w tej chwi - li ostrze ga. Szczu ka tłu ma czy też z per spek ty wy fe mi ni - stycz nej skąd się bio rą pre fe - ren cje ko biet do kie run ków ma ło ży cio wych : Ko bie ty wlo ką za so bą nie świa do mie dzie dzic two prze ko nań ro dem z XIX, kie dy to wy kształ ce nie ko - biet nie mia ło być uży tecz ne, mia ło słu żyć przy jem no ści ich mę żczy zny i bu do wa niu je go spo - łecz nej po zy cji. Czy li pa nien ki uczy ły się gry na for te pia nie, sztu ki akwa re li, czy za gad nie niń z za kre su pro wa dze nia do mu. Za wo dy praw dzi we bę dą ce na - rzę dziem do bu do wa nia sa mo - dziel no ści eko no micz nej by ły cał - ko wi cie w rę kach me żczyzn. Tak, czy ina czej, bez in ży nie - rów ko biet i mę żczyzn Pol - ska sta nie w miej scu. Nie ste ty, to praw da. Brak in ży nie rów na ryn ku pra cy to już za gro że nie cy wi li za cyj ne dla ca łe go kra ju przy zna je prof. Władysław Koc w wy wia dzie dla Gazety Wyborczej. W Pol sce bra ku je in - ży nie rów elek try ków, elek tro -

13 tech ni ków, elek tro ni ków i in ży - nie rów me cha ni ki. Ostat ni bo - om in we sty cyj ny spra wił, że bra ku je ta kże in ży nie rów bu - dow nic twa. To ozna cza, że już dziś bra ku je nam kil ku na stu ty - się cy in ży nie rów. A bę dzie jesz - cze go rzej, bo naj lep szych pol - skich spe cja li stów wy sy sa ją za - gra nicz ne fir my, ofe ru jąc im atrak cyj niej sze wy na gro dze nie. Brak in ży nie rów od czu wal ny jest na ca łym świe cie. Tyl ko nie - miec kie fir my już te raz cier pią na brak 36 tys. in ży nie rów i 20 tys. in for ma ty ków. Jest jesz cze je den wa żny aspekt, o któ rym, nie co żar to - bli wie mó wi prof. Krzy stof Ry biń ski, eko no mi sta, rek tor Uczel ni Vi stu la bu do wa nie kul tu ry in no wa cyj no ści: Kie - dyś, w po przed nim sys te mie po - pu lar ne by ło ha sło ko bie ty na trak to ry. I zdję cie uśmiech - nię tej ro bot ni cy, ru mia nej, sil nej, Dorothea Chwalek - twórczyni niemieckigo Girls Day z Bianką Siwińską Prof. nzw. dr hab. ZBI GNIEW MA KIE ŁA, rek - tor Pań stwo wej Wy ższej Szko ły Tech nicz no-eko - no micz nej w Ja ro sła wiu Szcze gól nie go rą co za pra sza my na na szą uczel nię dziew czy ny, po nie waż nie sta wia my ba rier w do stę pie do edu ka cji. Współ cze sny świat opie ra się na po stę pie tech nicz nym i tech no lo gicz nym, two rzy no we szan se roz - wo ju spo łecz ne go. Na sza uczel nia da je wy jąt ko we szan se zdo by wa nia do świad cze nia na kie run kach in ży nier skich, któ re sta no wią ogrom ne mo żli wo ści wy bo ru atrak cyj nej pra cy, wy so kich za rob ków i ka rie ry za wo do wej. pew nej i je dy nie słusz nie pro wa - dzą cej trak tor. Te raz ma my in ne cza sy i in ną go spo dar kę. O po tę - dze kra ju nie świad czy licz ba trak to rów, tyl ko wie dza i in no wa - cje. A że by po wsta wa ły in no wa cje po trzeb ne są in spi ra cje, ró żno - rod ność, otwar tość, za ufa nie. Je - że li na po li tech ni kach bę dą stu - dio wa li sa mi smut ni oku lar ni cy, to bę dzie trud no o in no wa cje. Je że li po li tech ni ki za peł nią się rów nież stu dent ka mi, któ re czę sto bę dą mia ły in ne spoj rze nie na da ny pro blem niż ich ko le dzy, to z pew - no ścią bę dzie z ko rzy ścią dla in - no wa cji. A przy oka zji mo że też ła twiej roz wią że się pol skie pro - ble my de mo gra ficz ne:-) Dziew czy ny mu sza iść na po li - tech ni ki, bo bez nich już nic no - we go się tam nie wy da rzy. BIAN KA SI WIŃ SKA współpraca: MO NI KA BA NACH LI DIA JA STR ZĘB SKA GIRLS DAY JAKO PARTNERSTWO PUBLICZNO-PRYWATNE Choć mo del ak cji Dziew czy ny na po li - tech ni ki! jest nie po wta rzal ny, to nie je ste śmy sa me. Ak cje pro mu ją ce ak - tyw ność ko biet w na ukach tech nicz - nych, ści słych, biz ne sie, prze my śle, rze mio słach dzia ła ją już w kil ku kra - jach UE w Ho lan dii, Hisz pa nii, Au - strii, Szwaj ca rii i Cze chach, Fran cji, ana wet Ko so wie. ~Naj star sza z nich nie miec ka Girls Day, ob cho dzi ła nie - daw no swo je 10. uro dzi ny. Z tej oka zji do Ber li na przy je cha li wszy scy za an ga żo wa ni w jej wiel - ki suk ces: 10-oso bo wa cen tra la dzia łań z Bie le feld (Kom pe tenz - zen trum Tech nik Di ver si ty Chan - cen gle ich he it e. V.), or ga ni za to - rzy kra jo wi sku pie ni w 367 (!) miej sco wych punk tach Girls Day wca łych Niem czech, przed sta - wi cie le in sty tu cji part ner skich rzą du, mi ni sterstw, or ga ni za cji prze my sło wych, biz ne su, Unii Eu ro pej skiej, me diów. Swo je gra tu la cje dla ak cji prze ka za ła ta kże na te le bi mie pierw sza ko - bie ta -fi zyk Re pu bli ki Fe de ral nej kanc lerz An ge la Mer kel. Do - daj my, że co ro ku Że la zna An ge - la, jak ją piesz czo tli wie na zy wa ją sa mi Niem cy, wspie ra ak cję oso - bi ście i przyj mu je w cza sie Dnia Dziew czyn w kwiet niu gru pę uczen nic u sie bie, w urzę dzie kanc ler skim. Bo w Niem czech ini cja ty wy ma ją ce na ce lu stwa rza nie no wych szans dla dziew czyn na ryn ku pra cy i in - we sto wa nie w roz wój tech no - lo gicz nych kra ju to jed en z prio ry te tów. Nie miec kie Girls Day trak to - wa ne jest ja ko przy kład do sko na - łe go Pu blic -Pri va te -Part ner ship part ner stwa pry wat no -pu blicz - ne go. Czym jest tzw. PPP? To mo del świad cze nia usług po - żyt ku pu blicz ne go przez pod - mio ty pry wat ne nie zwy kle sku tecz na for ma współ pra cy po mię dzy pań stwem a or ga - ni za cja mi np. po za rzą do wy - mi, dzię ki któ rej re ali zo wa ne mo gą być wspól ne in te resy wspo sób o wie le sku tecz niej - szy niż przy jed no stron nych, mo żna rzec, wsob nych, ini cja - ty wach rzą do wych. In stru ment ten sta no wi zaawansowaną for - mę in we sto wa nia w sek tor pu - blicz ny w więk szo ści kra jów roz - wi nię te go świa ta. W Pol sce for - ma ta do pie ro racz ku je. W Niem czech ad mi ni stra cja pu blicz na nie boi się in we sto - wać we współ pra cę ze spraw - dzo ny mi part ne ra mi nie pu - blicz ny mi. Dla te go też ak cja Girls Day, za rzą dza na przez cia ło zło żo ne z osób pry wat - nych, ta kich firm i pu blicz nych in sty tu cji, fi nan so wa na jest z cen - tral nych i lan do wych środ ków bu dże to wych, głów nie przez dwa mi ni ster stwa edu ka cji ina uki oraz pra cy, pły ną na nią ta kże środ ki z Eu ro pej skie go Fun dusz Spo łecz ne go, któ re zgod nie z unij ną za sa dą sub - sy diar no ści prze ka zy wa ne są przez od po wied nie mi ni ster - stwo da lej, tak aby mo gły ni - mi roz po rzą dzać or ga ni za cje po za rzą do we, czy in ne wy - spe cja li zo wa ne w da nej te - ma ty ce pod mio ty pry wat ne. Dzię ki ta kie mu mo de lo wi fi nan - so wa nia nie miec ka ini cja ty wa Girls Day mo gła w cią gu dzie - się ciu lat dzia łal no ści praw dzi wie roz wi nąć skrzy dła. Nie miec kiej ak cji Girls Day skła da my naj ser decz niej sze Al les Gu tes z oka zji 10 uro - dzin, a so bie ży czy my wię cej eu - ro pej sko ści w my śle niu! 031