Aktualna sytuacja dotycząca bezrobocia na terenie Powiatu Zawierciańskiego z uwzględnieniem miasta Zawiercie (stan na r.

Transkrypt

1 Zawiercie, r. Aktualna sytuacja dotycząca bezrobocia na terenie Powiatu Zawierciańskiego z uwzględnieniem miasta Zawiercie (stan na r.) Powiatowy Urząd Pracy w Zawierciu odnotowuje systematyczny spadek bezrobocia rejestrowanego. Według stanu na dzień r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Zawierciu zarejestrowanych było ogółem : 5909 osób, z czego około 54 % ( tj osób) stanowiły kobiety. Z terenu miasta Zawiercie zarejestrowanych było 2791 osób, w tym około 55% (tj osób) stanowiły kobiety. Stopa bezrobocia na koniec miesiąca listopada 2008r. wynosiła odpowiednio: - powiat zawierciański - 13,0 % - woj. Śląskie - 6,7 % - kraj - 9,1 % Podstawowym miernikiem poziomu bezrobocia jest stopa bezrobocia, czyli ukazywana w procentach relacja pomiędzy liczbą zarejestrowanych osób bezrobotnych a liczbą osób czynnych zawodowo (to jest zdolnych w prawnie określonych warunkach do podjęcia pracy). Ta ostatnia grupa obejmuje wszystkich zdolnych do pracy w wieku od 15 do 65 (kobiety do 60) roku Ŝycia - to znaczy takŝe bezrobotnych. Osoby nie osiągające lub przekraczające wymienione granice wieku stanowią odrębne kategorie, nie związane z pojęciami bezrobocia.

2 Kształtowanie się poziomu bezrobocia w PUP Zawiercie w latach wg stanu na miesiąc grudzień w poszczególnych latach z uwzględnieniem miasta Zawiercie przedstawia wykres poniŝej. Przedstawiony wykres obrazuje poziom bezrobocia w Powiecie Zawierciańskim w latach wg stanu na koniec grudnia danego roku. W w/w okresie najwyŝszy wskaźnik bezrobocia odnotowano w miesiącu grudniu 2002 roku kiedy to w PUP Zawiercie zarejestrowanych było ogółem osób bezrobotnych. Porównując stan bezrobocia w miesiącu XII 2002r. (zarejestrowanych osób bezrob.) do m-ca XII 2008r. (zarejestrowanych 5909 osób bezrob.), obserwuje się widoczny spadek o około 53% tj. o 6762 osoby. Od kilku lat odnotowuje się systematyczny spadek bezrobocia w kraju. Tendencja ta odnosi się równieŝ do lokalnego rynku pracy, jednak wskaźnik bezrobocia jest jednym z najwyŝszych w województwie śląskim.

3 Powiatowy Urząd Pracy w Zawierciu mając na uwadze trudną sytuację na lokalnym rynku pracy podejmuje szereg działań mających na celu ograniczanie zjawiska bezrobocia. Aktywnie uczestniczy w pozyskiwaniu dodatkowych środków finansowych na realizację programów umoŝliwiających aktywizację szerokiej grupy osób bezrobotnych za pomocą instrumentów rynku pracy przewidzianych ustawą tj. szkolenia, staŝe, przygotowania zawodowe, prace interwencyjne, jednorazowo przyznawane środki na uruchomienie działalności gospodarczej, refundację kosztów doposaŝenia stanowisk pracy dla skierowanych bezrobotnych. Osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy (stan na r.) Osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy PUP ogółem miasto Zawiercie Do 25 roku Ŝycia które ukończyły szkołę wyŝszą do 27 roku Ŝycia Długotrwale bezrobotni Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka PowyŜej 50 roku Ŝycia Bez kwalifikacji zawodowych Bez doświadczenia zawodowego Bez wykształcenia średniego Samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 18 roku Ŝycia 321 Które po odbyciu kary wolności nie podjęły zatrudnienia Niepełnosprawni

4 W najtrudniejszej sytuacji są osoby długotrwale bezrobotne, w PUP Zawiercie zarejestrowanych 3291 osób, co stanowi około 56% zarejestrowanych bezrobotnych, kolejną równie liczną grupę stanowią osoby, które nie posiadają średniego wykształcenia 3185 osób oraz osoby bez doświadczenia zawodowego tj osób. Osoby bezrobotne będące w trudnej sytuacji na rynku pracy wymagają szczególnych działań oraz znacznych nakładów finansowych umoŝliwiających kompleksowe wsparcie, które przyczyni się do powrotu tych osób na rynek pracy. Podział osób bezrobotnych, zarejestrowanych w PUP Zawiercie, według posiadanego wykształcenia przedstawia wykres poniŝej (stan na r. na podstawie sprawozdań kwartalnych MP i PS). Poziom wykształcenia stanowi istotny czynnik umoŝliwiający podjęcie zatrudnienia oraz na okres pozostawania bez pracy. Największe trudności w znalezieniu pracy mają osoby bezrobotne o niskich kwalifikacjach zawodowych,

5 które nie posiadają odpowiedniego przygotowania zawodowego, lub ich kwalifikacje zawodowe uległy dezaktualizacji. Najliczniejszą grupę spośród ogółu bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym ogółem zarejestrowanych, natomiast z miasta Zawiercie 912 osób. Kolejną liczną grupę stanowią osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym- PUP ogółem 1631 osób, w tym z Zawiercia 739 osób natomiast z wykształceniem gimnazjalnym i poniŝej PUP 1278 osób, a z miasta Zawiercie 583 osoby. NajniŜszy wskaźnik wśród zarejestrowanych stanowią osoby posiadające wysokie kwalifikacje zawodowe, odpowiadające potrzebom rynku pracy. Osoby te mają najmniej trudności z uzyskaniem zatrudnienia. Podział bezrobotnych z PUP Zawiercie wg stanu na r. na kategorie wiekowe przedstawia się następująco.

6 Spośród ogółu zarejestrowanych największą grupę w PUP Zawiercie tj. około 30% stanowią bezrobotni w wieku lata tj. ( 1757 osób) natomiast z miasta Zawiercie 817 osób. Kolejną grupą są osoby w wieku lata osób ogółem, z miasta Zawiercie 718 osób. Najmniejszą grupę stanowią bezrobotni w wieku przedemerytalnym lata tj. w PUP Zawiercie 64 osoby i z Zawiercia 27 osób. Okres pozostawania bezrobotnych bez pracy przedstawia tabela poniŝej (stan na r.) Czas pozostawania bez pracy w miesiącach PUP Zawiercie ogółem: Zawiercie do 1 miesiąca miesięcy miesięcy miesięcy miesięcy powyŝej W zaleŝności od przyczyn występowania wyróŝnia się następujące rodzaje bezrobocia : bezrobocie strukturalne, które wynika z nieaktywności struktury podaŝy siły roboczej i popytu na nią, na rynku pracy. Wynikać moŝe równieŝ z szybkich zmian strukturalnych zachodzących w gospodarce, za którymi nie nadąŝa szkolnictwo zawodowe i ogólne. Bezrobocie strukturalne występuje takŝe, gdy zasoby kapitałowe są niewystarczalne dla zatrudnienia zasobów pracy; bezrobocie technologiczne wynika z postępu technicznego, automatyzacji i mechanizacji procesów wytwórczych, które mają charakter praco-

7 oszczędny. Pojawia się, gdy tempo wzrostu gospodarczego jest niskie, a inwestycje mają charakter modernizacyjny, prowadzący do wzrostu i unowocześnienia produkcji przy spadku zatrudnienia; bezrobocie koniunkturalne wywoływane jest spadkiem popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego, który powoduje zbyt małe wykorzystanie zdolności produkcyjnych przedsiębiorstw. Poziom popytu jest poddany stałym wahaniom cyklu koniunkturalnego, jakim podlega gospodarka. W fazach wysokiej koniunktury popyt rozszerza się i bezrobocie spada nawet do poziomu bezrobocia naturalnego; bezrobocie frykcyjne jest rezultatem ruchu zatrudnionych na rynku pracy, dotyczy ludzi zmieniających zawód, pracę, przenoszących się do innej miejscowości; bezrobocie sezonowe jest efektem wahań aktywności gospodarczej w róŝnych porach roku, spowodowanych zmianą warunków klimatycznych. W zaleŝności na formę występowania wyróŝnia się: - bezrobocie krótkookresowe - do 3 miesięcy bez zatrudnienia, - bezrobocie średniookresowe - od 3 do 12 miesięcy bez zatrudnienia, - bezrobocie długookresowe - dotyczy osób pozostających bez pracy od 6 do 12 miesięcy. MoŜe ono przekształcić się w bezrobocie długotrwałe, poniewaŝ dłuŝsze pozostawanie bez pracy powoduje zmniejszenie szans na ponowne zatrudnienie. bezrobocie ukryte to pewna - nieokreślona - liczba osób, które w myśl ustawy nie mogą zarejestrować się jako bezrobotne, albo wykonywana przez nich praca nie jest niezbędna z punktu widzenia zatrudniającego. Występuje głównie na wsi (nadmiar rąk do pracy, dawniej - przerost administracji). bezrobocie rejestrowane - to liczba osób bezrobotnych, czyli posiadających określone w ustawie cechy i zarejestrowanych w urzędach pracy.

8 Przyczyny bezrobocia to m.in. : likwidacja niektórych gałęzi przemysłu np. górnictwa, hutnictwa, przemysłu zbrojeniowego, zmniejszenie popytu na konkretne dobra czy usługi, ograniczanie produkcji, brak informacji o miejscach pracy, brak mobilności, przeniesienie zakładu do innego rejonu, niedostosowane do potrzeb rynku wykształcenia pracowników, zmiany w technologii, wysokie obciąŝenia fiskalne. Wśród wielu przyczyn bezrobocia generujących bardzo wysokie wskaźniki dot. liczby osób pozostających bez zatrudnienia w powiecie zawierciańskim, wyróŝnić moŝemy zmiany polityki celnej, polegającej na zniesieniu bądź osłabieniu barier celnych. Na naszym rynku pojawiła się większa liczba produktów zagranicznych, które stanowią konkurencję dla produktów polskich i w prostej linii prowadzą do ograniczenia bądź całkowitego zaprzestania krajowej produkcji. Dzieje się tak zarówno w przemyśle cięŝkim, który mimo ograniczeń w produkcji i redukcji pracowników do dziś dnia daje zatrudnienie szerokiej grupie mieszkańców Zawiercia jak równieŝ w innych branŝach. Innym przykładem załamania koniunktury i wyparcia rodzimej produkcji na rzecz importowanych towarów jest z pewnością przemysł lekki, który do niedawna generował w Zawierciu miejsca pracy. Po likwidacji ZZPB ZAWTEX w październiku 2008 do PUP Zawiercie wpłynęło pismo informujące o ogłoszeniu upadłości Przędzalni Zawiercie czego efektem jest utrata zatrudnienia przez blisko 360 osób. Jednak nie tylko przyczyny koniunkturalne w przemyśle decydują o stopie bezrobocia w powiecie zawierciańskim, równie istotnym czynnikiem jest pasywna postawa wielu bezrobotnych, ich mała skłonność do podwyŝszania lub zmiany kwalifikacji, niechęć do poszukiwania zatrudnienia poza miejscem zamieszkania. Dostrzegalne jest zjawisko akceptacji pozostawania bez zatrudnienia wśród pewnej części bezrobotnych i brak zainteresowania aktywizacją zawodową proponowaną przez PUP Zawiercie. Osoby, które uległy tzw. stagnacji wymagają szczególnej pomocy i kompleksowego wsparcia, które umoŝliwiłoby im powrót do aktywności zawodowej.

9 Szczególnie niepokojący jest wysoki wskaźnik bezrobocia wśród młodych osób wkraczających dopiero na rynek pracy co moŝe wskazywać na niedostosowanie systemy kształcenia do potrzeb rynku pracy. Powiatowy Urząd Pracy w Zawierciu mając na uwadze niezmiernie trudną sytuację na lokalnym rynku pracy oraz posiadając ograniczone środki finansowe przyznawane algorytmem, podejmuje szereg inicjatyw mających na celu pozyskanie dodatkowych środków finansowych umoŝliwiających realizację programów na rzecz aktywizacji bezrobotnych, a tym samym łagodzenie skutków bezrobocia. Są to zarówno pochodzące z rezerwy Ministra lub Samorządu Województwa oraz w duŝej mierze środki unijne. W 2008r. PUP Zawiercie pozyskał dodatkowo na realizację następujących programów około 10 mln zł. Programy realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki: - Jurajskie perspektywy Liczba uczestników: 924 osoby Wartość: ,25 PLN Źródło finansowania: EFS PO KL Poddziałanie Okres realizacji: Nowa jakość Liczba uczestników: 20 osób Wartość: ,07 PLN Źródło finansowania: EFS PO KL Poddziałanie Okres realizacji:

10 Programy finansowane z rezerw : - Wyjdź z cienia Liczba uczestników: 169 osób Wartość: ,00 PLN Wykonanie: ,54 PLN Źródło finansowania: EFS SPO RZL Działanie 1.5 Okres realizacji: Inwestycja w przedsiębiorczość Liczba uczestników: 53 osoby Wartość: ,00 PLN - Szansa 2008 Liczba uczestników: 624 osoby Wartość: ,00 PLN - Roboty publiczne 2008 Liczba uczestników: 30 osób Wartość: ,00 PLN - Program 45/50 PLUS Liczba uczestników: 63 osoby Wartość: ,00 PLN - Mój biznes Liczba uczestników: 25 osób Wartość: ,00 PLN

11 Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. W okresie: od r - do r. Powiatowy Urząd Pracy w Zawierciu w ramach aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu udzielił wsparcia dla 3115 osób bezrobotnych, zarejestrowanych w tut. urzędzie, w tym: staŝe osoby przygotowanie zawodowe osób prace interwencyjne osób prace społecznie uŝyteczne osoby szkolenia osób roboty publiczne - 52 osoby jednorazowo przyznawane środki osób na uruchomienie działalności gospodarczej refundacja kosztów wyposaŝenia/doposaŝenia - stanowisk pracy dla skierowanych bezrobotnych 115 osoby Ponadto dokonano zwrotu kosztów dojazdu na staŝe, przygotowanie zawodowe i do pracy dla 208 osób. Dodatkowym wsparciem w postaci indywidualnego i grupowego poradnictwa zawodowego objęto 3184 osoby bezrobotnych, w tym: poradnictwo indywidualne osób poradnictwo grupowe osób.

12 W ramach Sali Informacji Zawodowej wsparciem objęto 112 osób, a informacją zawodową indywidualną 240 osób, natomiast informacją grupową 406 osoby. W ramach Klubu Pracy 23 osoby, w ramach zajęć aktywizacyjnych w Klubie Pracy 5 osób. W spotkaniach informacyjnych dla młodzieŝy Samodzielność w poszukiwaniu pierwszej pracy wzięło udział 42 osób. W w/w okresie sprawozdawczym do Powiatowego Urzędu Pracy w Zawierciu wpłynęły 4604 oferty pracy z terenu powiatu zawierciańskiego i kraju, 382 oferty wpłynęły za pośrednictwem agencji zatrudnienia. W ramach międzynarodowych słuŝb zatrudnienia EURES do tut. Urzędu wpłynęły 463 oferty pracy za granicą. Sporządzili: Agnieszka Słodowy Jacek Olczak