Mechanizmy nieprawidłowej, nadmiernej aktywności układu odpornościowego: Typy nadwrażliwości Choroby autoimmunizacyjne
|
|
- Kinga Rosińska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Mechanizmy nieprawidłowej, nadmiernej aktywności układu odpornościowego: Typy nadwrażliwości Choroby autoimmunizacyjne Nadzieja Drela Wydział Biologii UW, Zakład Immunologii
2 Układ odpornościowy reaguje nadwrażliwie Alergie i inne typy nadwrażliwości oraz choroby autoimmunizacyjne wynikają z nadmiernej lub nieprawidłowej aktywności układu odpornościowego. Alergie są reakcją układu odpornościowego na czynnik środowiskowy, który nie posiada cech patogenu (I typ nadwrażliwości). Wyróżnia się również typy nadwrażliwości (II, III i IV) na antygeny konwencjonalne. Choroby autoimmunizacyjne są nieprawidłową reakcją układu odpornościowego na własne antygeny.
3 Prawidłowa reakcja odpornościowa vs nadwrażliwość Prawidłowa reakcja odpornościowa: indukowana przez antygen (patogen), rozwija się lokalna reakcja zapalna, której skutkiem jest zniszczenie patogenu bez rozległego niszczenia tkanek własnych. Nadwrażliwość: nadmierna (nie zawsze), często nieprawidłowa reakcja odpornościowa na antygen konwencjonalny związana zwykle z rozległym lub chronicznym, lub nieprawidłowym stanem zapalnym i uszkodzeniem tkanek własnych. Reakcje anafilaktyczne, anaphylaxis vs prophylaxis (Charles Richet, Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny, 1913). Reakcje anafilaktyczne zapoczątkowane są przez przeciwciała lub kompleksy immunologiczne Ag-Ab.
4 Typy nadwrażliwości
5 Nadwrażliwość typu wczesnego i późnego R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,J.KUBY,,Immunology 2003
6 Typ I nadwrażliwości
7 Typ I nadwrażliwości
8 Główne komórki w rozwoju nadwrażliwości typu I Odpowiedź pierwotna Odpowiedź wtórna
9 TAE Platts-Mills, JA Woodfolk, Immunol Rev 2011 Źródła alergenów
10 Charakterystyka powszechnych alergenów TAE Platts-Mills, JA Woodfolk, Immunol Rev 2011
11 Alergeny i PAMPs (Pathogen Associated Molecular Patterns) zawarte w odchodach roztoczy TAE Platts-Mills, JA Woodfolk, Immunol Rev 2011
12 Kuby Immunology 2013
13 Alergeny indukują odpowiedź limfocytów Th2 TAE Platts-Mills, JA Woodfolk, Immunol Rev 2011
14 Alergeny indukują odpowiedź limfocytów Th2: rola TSLP, OX40/OX40L Kaur D., Brithling C. CHEST 2012
15 Receptory FceRI na komórkach tucznych i Ba duże powinowactwo do IgE duża gęstość inne komórki: Eo, Mo, k.langerhansa, mała gęstość receptorów CD23 małe powinowactwo do IgE, funkcja regulatorowa, na li B, (blokada receptora hamuje syntezę IgE A.K.ABBAS,A.H.LICHTMAN,,Cellular and Molecular Immunology 2003
16 Aktywacja komórek tucznych A.K.ABBAS,A.H.LICHTMAN,,Cellular and Molecular Immunology 2003
17 Efekty biologiczne mediatorów nadwrażliwości typu wczesnego A.K.ABBAS,A.H.LICHTMAN,,Cellular and Molecular Immunology 2003
18 Mediatory wydzielane przez aktywowane bazofile Mediatory Efekty histamina, serotonina, heparyna czynniki chemotaktyczne dla eozynofilów i bazofilów proteazy skurcz mięśni gładkich, zwiększenie przepuszczalności naczyń krwionośnych chemotaksja Eo i Ba degradacja błony podstawnej naczyń krwionośnych, aktywacja dopełniacza leukotrieny prostaglandyny skurcz m.gładkich, rozszerzenie naczyń skurcz m.gładkich, rozszerzenie naczyń agregacja płytek krwi PAF, czynnik aktywujący płytki krwi agregacja i degranulacja płytek, skurcz cytokiny (IL-1, IL-6, TNF-a, IL-2, IL-3, IL-4, GM-CSF, TGF-b mięśni gładkich zwiększenie ekspresji adhezyn na kom. śródbłonka, stan zapalny, aktywacja różnych komórek odpornościowych
19 Dawka i droga wniknięcia alergenu decyduje o zasięgu reakcji alergicznej
20 Komórki odporności wrodzonej w rozwoju astmy CA Suarez et al. Curr Allergy Asthma Rep 2008
21 Nadwrażliwość na składniki pokarmu
22 Hamowanie alergii przez infekcje indukujące odpowiedź Th1 IgE Węzeł chłonny k.tuczna Th IL-4 Th2 CCR3 Th2 IFN-g Th1 KPA CCR3 IFN-g Th2 Th1 Rys. N.Drela KPA IL-4, IL-5 Miejsce stanu zapalnego
23 Zahamowanie alergii przez infekcje pasożytnicze Th2 B IgE k.tuczna Zablokowanie receptorów na komórkach tucznych/bazofilach i zahamowanie degranulacji Rys. N.Drela
24 Sposoby hamowania/leczenia alergii Podstawowe terapie: 1/ neutralizacja mediatorów stanu zapalnego (leki antyhistaminowe, antagoniści leukotrienów, glukokortykoidy (kortykosterydy), przeciwciała anty-ige (Omalizumab, dopuszczony w klinice w 2003, USA), rozpuszczalne receptory dla IL-4 To metody skuteczne w kontroli symptomów alergii, lecz nie hamują jej rozwoju przy ponownym kontakcie z alergenem Ba Li B
25 Sposoby hamowania/leczenia alergii Podstawowe terapie: 2/ immunoterapia podawanie alergenu prowadzi do rozwoju tolerancji na alergen charakterystycznej dla osobników niealergicznych, terapia odczuleniowa, podawanie zmodyfikowanych alergenów wywołujących pobudzenie limfocytów Th1 zamiast Th2, Aktywacja Anergia APC B7 MHC-Ag APC MHC-Ag CD28 TCR TCR Brak sygnału 2 Limfocyt Th Limfocyt T
26 Terapia odczuleniowa 1 IgG blokujące alergen IgE uczulające komórki tuczne Miesiące/lata
27 Terapia odczuleniowa 2 Kuby Immunology 2013
28 Rola Treg i Breg w hamowaniu alergii CA Akdis, M Akdis, WAO Journal, 2015
29 Cząstki występujące w środowisku naturalnym CBP DEP Carbonaceous particles: DEP (diesel Cząstki exhaust węglowe: particles), DEP (diesel exhaust particles); CBP (carbon CBP (carbon black particles) are black particles), występują we present frakcji cząstek mainly in <0.1 the m ultrafine i m (<0.1 m) and fine fractions ( m) of particulate matter SIP Silica particles (SIP) are present SIP (silica mainly particles)- in the coarse fraction ( m) of cząstek m particulate matter występują głównie we frakcji
30 Charakterystyka cząstek występujących w środowisku naturalnym Parametry PM 10 PM 2.5 Właściwości fizyczne i chemiczne Średnica aerodynamiczna Węgiel organiczny Węglany PAH i HAH Metale ciężkie Dominujące cząstki Główne efekty biologiczne Właściwości adjuwantu Generowanie wolnych rodników Uszkodzenia mitochondriów Modulacja odpowiedzi Th1/Th2 Indukcja cytokin prozapalnych m SIP + + _ m ++/ / DEP, CBP
31 Th1 SIP CBP Th2 DEP Cząstki występujące w środowisku mogą zmieniać przebieg odpowiedzi odpornościowej DEP IgG1, IgE, IL-4, IL-5, IL-10, GM-CSF SIP IgG2a, IFN-g CBP IgG1, IgE, IgG2a, IL-2, IL-4, IFN-g Particulate matter : affects the induction of the immune response, exacerbates allergy... affects the homeostasis of the peripheral T cell pool at the stage of thymocyte development
32 Równowaga Th1/Th2 i skutki jej zaburzenia A Th1 Odpowiedź immunologiczna prawidłowa Th2 B alergie, choroby autoimmunizacyjne Th2-zależne Th1 Th2 C Th1 choroby autoimmunizacyjne Th1-zależne Th2 Rys. N.Drela
33 Typ II nadwrażliwości R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,J.KUBY,,Immunology 2003
34 Typ II nadwrażliwości przykłady Odpowiedź skierowana przeciwko antygenom powierzchniowym komórek lub białkom matrix międzykomórkowej Odpowiedź na antygeny krwinkowe, reakcja poprzetoczeniowa (AB0, Rh, Kidd, Kell, Duffy) Niszczenie erytrocytów (anemia hemolityczna), płytek krwi (trombocytopenia) jako efekt uboczny leków (penicylina, streptomycyna, cefalosporyna, quinidine, lek przeciwko arytmii, methyldopa, lek przeciwko nadciśnieniu). Odpowiedź na własne antygeny (choroby autoimmunizacyjne) Komórki opłaszczone przeciwciałami są fagocytowane przez makrofagi (głównie w śledzionie, udział FcgammaR)
35 Typ II nadwrażliwości mechanizmy niszczenia tkanek Cytotoksyczność zależna od przeciwciał Aktywacja dopełniacza Inaktywacja biologicznie aktywnych cząsteczek
36 Typ II nadwrażliwości typ cytotoksyczny, choroba hemolityczna noworodków Anemia hemolityczna indukowana lekami: penicylina, streptomycyna, cefalosporyna, ibuprofen, naproxen R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,J.KUBY,,Immunology 2003
37 Lokalizacja przeciwciał w tkankach Choroba Goodpasture a (układowe zapalenie naczyń, przeciwciała przeciwko błonie podstawnej naczyń krwionośnych, nerki, płuca) Pemphigus vulgaris (pęcherzyca zwykła, utrata przylegania komórek nabłonka, naskórka, przeciwciała przeciwko desmogleinie, złogi IgG na powierzchni keratynocytów)
38 Typ III nadwrażliwości
39 Typ III nadwrażliwości reakcja Arthusa (reakcja na antygeny bakteryjne, grzybicze, białka zawarte w odchodach ptasich) R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,J.KUBY,,Immunology 2003
40 Choroby wywołane przez kompleksyag/ab martwicze zapalenie naczyń
41 Reakcja Arthusa nadwrażliwość typu III U osobnika uczulonego wstrzyknięcie śródskórne antygenu powoduje tworzenie kompleksów Ag/Ab z IgG dyfundującymi z naczyń włosowatych. Zwykle stężenie Ag jest małe i kompleksy tworzą się lokalnie aktywując komórki tuczne poprzez FcgRIII (CD16). Skutkiem jest zwiększenie przepuszczalności naczyń i rozwój stanu zapalnego.
42 Systemowe reakcje nadwrażliwości typu III Choroba posurowicza odpowiedź na obce białka wprowadzone z obcogatunkową surowicą podawaną w celach terapeutycznych.
43 Typ III nadwrażliwości przykłady chorób Odpowiedź na obce antygeny: choroba posurowicza (injekcja surowicy odpornościowej obcogatunkowej, HAMAhuman anti-mouse antibody, inaktywacja terapeutycznych przeciwciał) Typ III nadwrażliwości indukowany lekami (penicylina, sulfonoamidy) Choroby infekcyjne: poinfekcyjne zapalenie kłębuszków nerkowych, zapalenie wątroby, mononukleoza, malaria Odpowiedź na własne antygeny: choroby autoimmunizacyjne (SLE, RA, SM)
44 Indukcja nadwrażliwości typu III W reakcji patologicznej uczestniczą rozpuszczalne antygeny i swoiste przeciwciała tworzące kompleksy immunologiczne w niektórych tkankach. Patogenny charakter kompleksów zależy od ich wielkości, powinowactwa (stabilne lub nie), izotypu przeciwciał. Duże agregaty wiążą dopełniacz i są usuwane przez komórki fagocytujące. Małe kompleksy ulegają depozytowi na ścianach naczyń krwionośnych i aktywują leukocyty za pośrednictwem FcgammaR (aktywacja makrofagów, neutrofili, komórek tucznych). Reakcja Arthusa lokalna z udziałem IgG
45 Typ IV nadwrażliwości
46 Typ IV nadwrażliwości DTH (delayed-type hypersensitivity). Zaobserwowany przez Roberta Kocha (1890) u pacjentów zakażonych Mycobacterium
47 Typ IV nadwrażliwości powstawanie granuloma
48 Uczulenie kontaktowe skóry - Toksyny roślinne Własne białko Uczulony limfocyt Th1 - sole Ni, barwniki do włosów APC w skórze Enzymy lityczne monocyt Makrofag w tkance R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,J.KUBY,,Immunology 2003
49 Typ IV nadwrażliwości
50 Wewnątrzkomórkowe patogeny i antygeny wywołujące typ IV nadwrażliwości Bakterie wewnątrzkomórkowe: Mycobacterium tuberculosis, Myc. leprae, Brucella abortus, Listeria monocytogenes Grzyby wewnątrzkomórkowe: Pneumocystis carinii, Candida albicans, Histoplasma capsulatum, Cryptococcus neoformans Wirusy: Hepres simplex, wirus odry, wirus ospy Wewnątrzkomórkowe pasożyty: Leishmania sp. Antygeny kontaktowe: chlorek pikrylu, sole niklu, toksyny roślinne, barwniki do włosów Antygeny własne, komórki i hormony tarczycy, komórki i białka trzustki (choroby autoimmunizacyjne): Hashimoto, T1DM
51 Mechanizmy niszczenia tkanek w wyniku patologicznej odpowiedzi Typ i czas wywołania reakcji Patologiczny mechanizm odporności Mechanizmy niszczenia tkanek Typ I 2-30 minut przeciwciała IgE komórki tuczne i ich mediatory (aminy, lipidy, cytokiny) Typ II 5-8 godzin przeciwciała IgM, IgG, przeciw białkom pow, i matrix zewnątrzkom. Typ III 2-8 godzin Kompleksy Ag.Ab (IgM, IgG) z krążącymi Ag Opsonizacja i fagocytoza Aktywacja C, rekrutacja Ne i Ma, ADCC Aktywacja C Aktywacja neutrofili Typ IV godz. 1. CD4 + T (DTH) 2. CD8 + CTL 1. Aktywacja Ma 2. Cytotoksyczność lit
52 Choroby autoimmunizacyjne są nieprawidłową reakcją układu odpornościowego na własne antygeny
53 Limfocyty T rozpoznają antygeny prezentowane przez własne komórki KPA KPA MHC I Ag TCR MHC II Ag TCR Tc Th
54 Selekcja pozytywna i negatywna tymocytów Selekcja pozytywna skutkuje restrykcją MHC Selekcja negatywna skutkuje tolerancją na własne białka R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,J.KUBY,,Immunology
55 Tolerancja obwodowa limfocytów T
56 Mechanizmy tolerancji limfocytów B Gururajan M et al., Antibodies 2014, 3:116
57 Funkcjonalne różnicowanie limfocytów Breg i mechanizmy regulatorowe Mauri C., Bosma A. Immune regulatory function of B cells. Annu Rev Immunol. 2012, 30:221
58 Przykłady chorób autoimmunizacyjnych Narządowo-specyficzne Autoim.anemia hemolityczna białka błonowe RBC autoab Choroba Addisona komórki nadnerczy autoab Choroba Gravesa receptory dla TSH autoab Thyroiditis Hashimoto komórki i białka tarczycy autoab, Th1 Cukrzyca insulino-zależna komórki b trzustki autoab, Tc Myasthenia gravis receptory dla acetylocholiny autoab Zapalenie kłębuszków nerkowych nerki Ag.Ab Systemowe Sclerosis multiplex mózg, osłona mielinowa autoab, Th1, Tc RA tkanka łączna, IgG autoab, Ag.Ab SLE DNA, białka jądrowe, płytki krwi, erytrocyty autoab, Ag.Ab Skleroderma serce, płuca, nerki, ukł.pok. autoab
59 Przykłady chorób autoimmunizacyjnych (a) Choroba Gravesa: produkcja przeciwciał stymulujących przysadka TSH Przeciwciała anty- TSHR Mechaniz m kontroli syntezy hormonów tarczycy Stymylacja syntezy hormonów Receptor dla TSH Stymulacja syntezy hormonów Komórka tarczycy Produkcja hormonów tarczycy kontrolowana Nadprodukcja hormonów tarczycy R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,J.KUBY,,Immunology 2003
60 Przykłady chorób autoimmunizacyjnych (b) Myasthenia gravis: produkcja przeciwciał blokujących receptory nerw nerw acetylocholina Przeciwciała anty-achr Komórka mięśniowa Aktywacja mięśnia Zahamowanie aktywacji mięśnia R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,J.KUBY,,Immunology 2003
61 Przekazanie choroby autoimmunizacyjnej potomstwu (choroba Gravesa) Produkcja przeciwciał anty-tshr Przekazanie przeciwciał przez łożysko Rozwój choroby u potomstwa
62 Autoimmunizacyjne anemie (mechanizm nadwrażliwości typu II) Anemia złośliwa Autoimmunizacyjna choroba hemolityczna (reakcja na antygeny własnych erytrocytów) Anemia hemolityczna indukowana lekami RZS(mechanizm nadwrażliwości typu III) Synteza autoprzeciwciał (czynnik reumatoidalny, przeciwciała IgM) anty-fcigg. Kompleksy IgM-IgG lokalizują się w stawach. Inne typu III: SLE, SM Choroby autoimmunizacyjne typu IV Choroba Hashimoto, cukrzyca typu I R.A.GOLDSBY,T.J.KINDT,B.A.OSBORNE,J.KUBY,,Immunology 2003
63 Mechanizmy indukcji chorób autoimmunizacyjnych Uwalnianie antygenów niedozwolonych (uszkodzenia narządów) Nieprawidłowy rozwój limfocytów T w grasicy Niewłaściwa ekspresja MHC (zanieczyszczenia środowiska, brak aktywacji limfocytów Th1, zaburzenia rozwoju limfocytów T) Podobieństwo antygenów patogenów do własnych (powtarzające się infekcje spowodowane zwiększeniem wrażliwości na niektóre patogeny) Powtarzające się limfopenie (zanieczyszczenia środowiska hamujące hemopoezę i tymopoezę)
64 Ksenobiotyki w rozwoju chorób autoimmunizacyjnych Methyldopa (toczeń, autoimmunizacyjna anemia hemolityczna u 10-20% pacjentów przyjmujących lek dłużej niż 4 miesiące, autoimmunizacyjna trombocytopenia), bleomycyna (skleroderma), chlorpromazyna (toczeń), cymetydyna, kokaina (toczeń), lovastatyna, metoprolol (toczeń), doustna antykoncepcja (toczeń), rozpuszczalniki organiczne (skleroderma), silikon (skleroderma, toczeń), penicylina, streptomycyna, tetracykliny (toczeń), ibuprofen (autoimmunizacyjna anemia hemolityczna), kwas paraaminosalicylowy, penicylina (autoimmunizacyjna trombocytopenia), kadm, złoto, lit, rtęć (autoimmunizacyjne choroby nerek), jodyna, lit, penicylamina (autoimmunizacyjne choroby tarczycy).
65 Modele zwierzęce chorób autoimmunizacyjnych Zwierzęta Ludzki odpowiednik choroby Ag Myszy NOD cukrzyca insulino-zależna spontaniczna indukcja NZBxNZW F1 SLE spontaniczna indukcja NZB autoim.anemia hemolityczna spont. indukcja Obese-strain chicken Hashimoto (tyroglobulina) spont. indukcja Indukowane eksperymentalnie EAE sclerosis multiplex białka osłonki mielinowej AA RA proteoglikany M.tuberculosis Eksp.Myasthenia gravis myasthenia gr. receptor dla acetylocholiny Eksp. zapalenie tarczycy Hashimoto tyroglobulina
66 Równowaga w utrzymaniu tolerancji i odpowiedzi odpornościowej
67 Zaburzenie równowagi w odpowiedzi odpornościowej na Ag własne
68 Chroniczny stan zapalny Czynniki infekcyjne: nierozpoznane, mikrobiota Czynniki nieinfekcyjne: otyłość, uszkodzenie tkanek IL-6, TNF-a, IL- 1, IL-18 Przebudowa tkanek: śmierć komórek, angiogeneza, proliferacja komórek Inne choroby systemowe: uszkodzenie narządów, nowotwory, Alzheimer Zmiany metaboliczne Cukrzyca typu 2
69 Występowanie chorób autoimmunizacyjnych w zależności od płci choroba kobiety: mężczyźni RA 3:1 SLE 9:1 Choroba Grave a 7:1 Choroba Hashimoto 50:1 ale: Autoimmunizacyjne zapalenie mięśnia sercowego 1:1.2 Cukrzyca typu 1 1:1 2:1
70 Dymorfizm płciowy układu odpornościowego odporność wrodzona silniejsza u kobiet więcej przeciwciał u kobiet (odporność humoralna silniejsza u kobiet) silniejsza odpowiedź typu komórkowego u kobiet więcej limfocytów Th u kobiet więcej cytokin typu Th1 u kobiet Znaczenie tych różnic nie jest do końca jasne, poza zachorowalnością na choroby autoimmunizacyjne
71 Dymorfizm płciowy układu odpornościowego Hormony płciowe (estrogeny, androgeny) Hormon wzrostu (GH) Prolaktyna Tymulina
72 Działanie estrogenów Komórki i funkcje Stężenie fizjologiczne estrogenów Stężenia farmaceutyczne (10-100x większe) tymocyty funkcja Tc funkcja Th funkcja li B produkcja cytokin przez makrofagi stymulacja (przewaga Th) stymulacja stymulacja hamowanie hamowanie hamowanie stymulacja hamowanie ekspresja MHC stymulacja hamowanie
73 Rola hormonów w utrzymaniu równowagi Th1/Th2: związek z chorobami autoimmunizacyjnymi w przebiegu ciąży Przewaga odpowiedzi komórkowej Wzajemne hamowanie aktywności Przewaga odpowiedzi humoralnej SLE (Th2) ulega w czasie ciąży pogorszeniu, SM i RA (Th1, osłabieniu)
74 Dziękuję za uwagę
Mechanizmy nieprawidłowej, nadmiernej aktywności układu odpornościowego: Typy nadwrażliwości c.d. Choroby autoimmunizacyjne
Mechanizmy nieprawidłowej, nadmiernej aktywności układu odpornościowego: Typy nadwrażliwości c.d. Choroby autoimmunizacyjne Nadzieja Drela Wydział Biologii UW, Zakład Immunologii ndrela@biol.uw.edu.pl
PODSTAWY IMMUNOLOGII. Nadmierna aktywność układu odpornościowego: 1/ nadwrażliwość 2/autoimmunizacja. Nadzieja Drela
PODSTAWY IMMUNOLOGII Nadmierna aktywność układu odpornościowego: 1/ nadwrażliwość 2/autoimmunizacja Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl 1. Nadreaktywność układu odpornościowego na substancje nieposiadające
Mechanizmy nieprawidłowej, nadmiernej aktywności układu odpornościowego: typy nadwrażliwości
Mechanizmy nieprawidłowej, nadmiernej aktywności układu odpornościowego: typy nadwrażliwości Nadwrażliwość to nadmierna reakcja układu odpornościowego na antygeny patogenów, własne i czynniki pochodzenia
Mechanizmy nieprawidłowej, nadmiernej aktywności układu odpornościowego: Nadwrażliwość, typy nadwrażliwości Choroby autoimmunizacyjne
Mechanizmy nieprawidłowej, nadmiernej aktywności układu odpornościowego: Nadwrażliwość, typy nadwrażliwości Choroby autoimmunizacyjne Nadzieja Drela Wydział Biologii UW, Zakład Immunologii ndrela@biol.uw.edu.pl
PODSTAWY IMMUNOLOGII. Rozwój limfocytów T Autoimmunizacja. Nadzieja Drela
PODSTAWY IMMUNOLOGII Rozwój limfocytów T Autoimmunizacja Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Rozwój limfocytów T w grasicy (tymopoeza) 1. Budowa grasicy 2. Komórki progenitorowe limfocytów T 3. Rozwój
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz. III): Aktywacja i funkcje efektorowe limfocytów B
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz. III): Aktywacja i funkcje efektorowe limfocytów B Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Konspekt wykładu Rozpoznanie antygenu
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej)
PODSTAWY IMMUNOLOGII Komórki i cząsteczki biorące udział w odporności nabytej (cz.i): wprowadzenie (komórki, receptory, rozwój odporności nabytej) Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Konspekt do wykładu
CHOROBY AUTOIMMUNIZACYJNE
CHOROBY AUTOIMMUNIZACYJNE Autoimmunizacja Odpowiedź immunologiczna skierowana przeciwko własnym antygenom Choroba autoimmunizacyjna Zaburzenie funkcji fizjologicznych organizmu jako konsekwencja autoimmunizacji
Odporność nabyta: Nadzieja Drela Wydział Biologii UW, Zakład Immunologii
Odporność nabyta: Komórki odporności nabytej: fenotyp, funkcje, powstawanie, krążenie w organizmie Cechy odporności nabytej Rozpoznawanie patogenów przez komórki odporności nabytej: receptory dla antygenu
O PO P R O NOŚ O Ć Ś WR
ODPORNOŚĆ WRODZONA Egzamin 3 czerwca 2015 godz. 17.30 sala 9B FUNKCJE UKŁADU ODPORNOŚCIOWEGO OBRONA NADZÓR OBCE BIAŁKA WIRUSY BAKTERIE GRZYBY PASOŻYTY NOWOTWORY KOMÓRKI USZKODZONE KOMÓRKI OBUNMIERAJĄCE
UKŁAD LIMFATYCZNY UKŁAD ODPORNOŚCIOWY. Nadzieja Drela Instytut Zoologii, Zakład Immunologii
UKŁAD LIMFATYCZNY UKŁAD ODPORNOŚCIOWY Nadzieja Drela Instytut Zoologii, Zakład Immunologii ndrela@biol.uw.edu.pl Układ limfatyczny Narządy, naczynia limfatyczne, krążące limfocyty Centralne narządy limfoidalne
Lp. tydzień wykłady seminaria ćwiczenia
Lp. tydzień wykłady seminaria ćwiczenia 21.02. Wprowadzeniedozag adnieńzwiązanychzi mmunologią, krótka historiaimmunologii, rozwójukładuimmun ologicznego. 19.02. 20.02. Wprowadzenie do zagadnień z immunologii.
Tolerancja immunologiczna
Tolerancja immunologiczna autotolerancja, tolerancja na alloantygeny i alergeny dr Katarzyna Bocian Zakład Immunologii kbocian@biol.uw.edu.pl Funkcje układu odpornościowego obrona bakterie alergie wirusy
PODSTAWY IMMUNOLOGII. Regulacja odpowiedzi immunologicznej. Nadzieja Drela
PODSTAWY IMMUNOLOGII Regulacja odpowiedzi immunologicznej Nadzieja Drela ndrela@biol.uw.edu.pl Stan równowagi: odpowiedź immunologiczna - tolerancja Kontakt z antygenem prowadzi do rozwoju odpowiedzi immunologicznej
Rodzaje autoprzeciwciał, sposoby ich wykrywania, znaczenie w ustaleniu diagnozy i monitorowaniu. Objawy związane z mechanizmami uszkodzenia.
Zakres zagadnień do poszczególnych tematów zajęć I Choroby układowe tkanki łącznej 1. Toczeń rumieniowaty układowy 2. Reumatoidalne zapalenie stawów 3. Twardzina układowa 4. Zapalenie wielomięśniowe/zapalenie
Część praktyczna: Metody pozyskiwania komórek do badań laboratoryjnych cz. I
Ćwiczenie 1 Część teoretyczna: Budowa i funkcje układu odpornościowego 1. Układ odpornościowy - główne funkcje, typy odpowiedzi immunologicznej, etapy odpowiedzi odpornościowej. 2. Komórki układu immunologicznego.
Wpływ opioidów na układ immunologiczny
Wpływ opioidów na układ immunologiczny Iwona Filipczak-Bryniarska Klinika Leczenia Bólu i Opieki Paliatywnej Katedry Chorób Wewnętrznych i Gerontologii Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński Kraków
Spis tre 1. Podstawy immunologii 11 2. Mechanizmy immunopatologiczne 61
Spis treści Przedmowa do wydania polskiego 6 Przedmowa do wydania pierwszego oryginalnego 6 Przedmowa do wydania drugiego oryginalnego 7 Przedmowa do wydania drugiego oryginalnego zmienionego i uaktualnionego
Regulacja odpowiedzi immunologicznej Geny Antygeny Przeciwciała Komórki uczestniczące w rozwoju odporności Cytokiny Układ nerwowy i endokrynowy
Regulacja odpowiedzi immunologicznej Geny Antygeny Przeciwciała Komórki uczestniczące w rozwoju odporności Cytokiny Układ nerwowy i endokrynowy Nadzieja Drela Wydział Biologii UW, Zakład Immunologii ndrela@biol.uw.edu.pl
NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE
NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Dr Magdalena Markowska Prof. Krystyna Skwarło-Sońta Dr Paweł Majewski Rok akad. 2016/2017 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00 Regulacja
Wyklady IIIL 2016/ :00-16:30 środa Wprowadzenie do immunologii Prof. dr hab. med. ML Kowalski
III rok Wydział Lekarski Immunologia ogólna z podstawami immunologii klinicznej i alergologii rok akademicki 2016/17 PROGRAM WYKŁADÓW Nr data godzina dzień tygodnia Wyklady IIIL 2016/2017 tytuł Wykladowca
Leczenie biologiczne co to znaczy?
Leczenie biologiczne co to znaczy? lek med. Anna Bochenek Centrum Badawcze Współczesnej Terapii C B W T 26 Październik 2006 W oparciu o materiały źródłowe edukacyjnego Grantu, prezentowanego na DDW 2006
PODSTAWY IMMUNOLOGII
PODSTAWY IMMUNOLOGII 1. Regulacja odpowiedzi immunologicznej 2. Utrzymanie homeostazy w układzie odpornościowym Dr hab. Nadzieja Drela Dr Ewa Kozłowska owska 1. Czynniki odpowiedzialne za regulację odpowiedzi
Spis treści. Komórki, tkanki i narządy układu odpornościowego 5. Swoista odpowiedź immunologiczna: mechanizmy 53. Odporność nieswoista 15
Spis treści Komórki, tkanki i narządy układu odpornościowego 5 1. Wstęp: układ odpornościowy 7 2. Komórki układu odpornościowego 8 3. kanki i narządy układu odpornościowego 10 Odporność nieswoista 15 1.
Regulacja odpowiedzi immunologicznej Geny Antygeny Przeciwciała Komórki uczestniczące w rozwoju odporności Cytokiny Układ nerwowy i endokrynowy
Regulacja odpowiedzi immunologicznej Geny Antygeny Przeciwciała Komórki uczestniczące w rozwoju odporności Cytokiny Układ nerwowy i endokrynowy Nadzieja Drela Wydział Biologii UW, Zakład Immunologii ndrela@biol.uw.edu.pl
1. Układ odpornościowy. Odporność humoralna
Zakres zagadnień do poszczególnych tematów zajęć Seminaria 1. Układ odpornościowy. Odporność humoralna Ludzki układ odpornościowy Składowe i mechanizmy odporności wrodzonej Składowe i mechanizmy odpowiedzi
Odporność ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Odporność DR MAGDALENA MARKOWSKA ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Funkcje FUNKCJA KTO AWARIA OBRONA NADZÓR HOMEOSTAZA Bakterie Wirusy Pasożyty Pierwotniaki
NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE
NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Dr Magdalena Markowska Prof. Krystyna Skwarło-Sońta Dr Paweł Majewski Rok akad. 2016/2017 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00 Regulacja
PATOFIZJOLOGIA ODCZYNÓW ALERGICZNYCH
PATOFIZJOLOGIA ODCZYNÓW ALERGICZNYCH Odczyny alergiczne to inaczej odczyny, w przebiegu których znaczącą rolę odgrywają reakcje nadwrażliwości (typu I, II, III lub IV). O alergii, jako takiej mówimy gdy
(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi
Gdy robimy badania laboratoryjne krwi w wyniku otrzymujemy wydruk z niezliczoną liczbą skrótów, cyferek i znaków. Zazwyczaj odstępstwa od norm zaznaczone są na kartce z wynikami gwiazdkami. Zapraszamy
Kod przedmiotu/modułu MK_39 Punkty ETCS: 6. Jednostka: Zakład Immunologii Katedry Immunologii Klinicznej, ul. Rokietnicka 5d, 60-806 Poznań
Kod przedmiotu/modułu MK_39 Punkty ETCS: 6 Nazwa przedmiotu: Immunopatologia Jednostka: Zakład Immunologii Katedry Immunologii Klinicznej, ul. Rokietnicka 5d, 60-806 Poznań Osoba odpowiedzialna za przedmiot:
Spis treści. Wykaz używanych skrótów i symboli... 14. 1. Wprowadzenie... 18
Spis treści Wykaz używanych skrótów i symboli... 14 1. Wprowadzenie... 18 1.1. Podstawowe zasady działania układu immunologicznego... 18 1.1.1. Formy odpowiedzi immunologicznej... 19 1.1.2. Rozpoznanie
ZAKŁAD IMMUNOLOGII EWOLUCYJNEJ
ZAKŁAD IMMUNOLOGII EWOLUCYJNEJ Kierownik Zakładu - dr hab. Magdalena Chadzińska Dr. Joanna Homa Prof. dr hab. Barbara Płytycz Kurs: IMMUNOLOGIA III rok studiów, semestr letni ODPORNOŚĆ NABYTA ADAPTACYJNA
Odporność, stres, alergia
Odporność, stres, alergia Odporność komórkowa Układ mikrofagocytarny Układ makrofagocytarny 1 Układ mikrofagocytarny Granulocyty obojętnochłonne Granulocyty kwasochłonne Granulocyty zasadochłonne Układ
Białka układu immunologicznego. Układ immunologiczny
Białka układu immunologicznego Układ immunologiczny 1 Białka nadrodziny immunoglobulin Białka MHC 2 Białka MHC typu I Łańcuch ciężki (alfa) 45 kda Łańcuch lekki (beta 2 ) 12 kda Występują na powierzchni
Cytokiny jako nośniki informacji
Wykład 2 15.10.2014 Cytokiny jako nośniki informacji Termin cytokiny (z greckiego: cyto = komórka i kinos = ruch) określa dużą grupę związków o różnym pochodzeniu i budowie, będących peptydami, białkami
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Krew jest płynną tkanką łączną, krążącą ciągle w ustroju, umożliwiającą stałą komunikację pomiędzy odległymi od siebie tkankami.
Regulacja aktywności układu odpornościowego przez układ neuroendokrynowy
Regulacja aktywności układu odpornościowego przez układ neuroendokrynowy Interakcje układu odpornościowego z układem neuroendokrynowym w warunkach niezależnych i zależnych od aktywacji antygenowej Nadzieja
PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski
PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski Rok akad. 2015/2016 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00, sala 301A Inflammation ( ) Pineal gland
Znaczenie badania przeciwciał w alergiach pokarmowych
Znaczenie badania przeciwciał w alergiach pokarmowych Znaczenie badania przeciwciał w alergiach pokarmowych Dr Camille Lieners Ludzki organizm rozwinął bardzo wysoki poziom tolerancji dla białek pokarmowych.
NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE
NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Dr Magdalena Markowska Prof. Krystyna Skwarło-Sońta Dr Paweł Majewski Rok akad. 2015/2016 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00 Rola
PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski
PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Prof. Krystyna Skwarło-Sońta dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski Rok akad. 2015/2016 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00, sala 301A PLAN WYKŁADU Kontrola przebiegu
Immunologiczne aspekty szczepień. Nadzieja Drela Wydział Biologii UW Instytut Zoologii Zakład Immunologii
Immunologiczne aspekty szczepień Nadzieja Drela Wydział Biologii UW Instytut Zoologii Zakład Immunologii ndrela@biol.uw.edu.pl Szczepionka - definicja Preparat o właściwościach immunogennych stosowany
TKANKA ŁĄCZNA. Komórki. Włókna. Substancja podstawowa. Substancja międzykomórkowa
Funkcje tkanki łącznej: TKANKA ŁĄCZNA łączy, utrzymuje i podpiera inne tkanki pośredniczy w rozprowadzaniu tlenu, substancji odŝywczych i biologicznie czynnych w organizmie odpowiada za większość procesów
Odporność wrodzona: Nadzieja Drela Wydział Biologii UW, Zakład Immunologii
Odporność wrodzona: Komórki odporności wrodzonej (powstawanie, morfologia, funkcja) Rozpoznawanie patogenów przez komórki odporności wrodzonej Mechanizmy obrony wrodzonej (układ dopełniacza, fagocytoza,
Podstawy immunologii. Odporność. Odporność nabyta. nieswoista. swoista
Podstawy immunologii dr n. med. Jolanta Meller Odporność nieswoista mechanizmy obronne skóry i błon śluzowych substancje biologicznie czynne: interferon, lizozym, dopełniacz leukocyty (fagocyty) swoista
HEMATOPOEZA PODSTAWY IMMUNOLOGII
HEMATOPOEZA PODSTAWY IMMUNOLOGII 2009 dr hab. Nadzieja Drela dr Ewa Kozłowska owska MIEJSCA RÓŻNICOWANIA R KOMÓREK UKŁADU ODPORNOŚCIOWEGO PODCZAS ŻYCIA PŁODOWEGOP WORECZEK ŻÓŁTKOWY WĄTROBA PŁODOWAP PO
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie
Rok akademicki:2017/2018
Rok akademicki:2017/2018 Studia magisterskie Kierunek: Analityka medyczna Przedmiot: IMMUNOLOGIA Z IMMUNOPATOLOGIĄ Rok III Semestr V Wykłady 45 godzin Ćwiczenia 30 godzin Seminaria 15 godzin Forma zaliczenia:
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie
Przedmiot: IMMUNOLOGIA Z IMMUNOPATOLOGIĄ Rok III Semestr V Wykłady 45 godzin Ćwiczenia 45 godzin Forma zaliczenia: Egzamin praktyczny i teoretyczny
Rok akademicki 2016/2017 Studia magisterskie Kierunek: Analityka medyczna Przedmiot: IMMUNOLOGIA Z IMMUNOPATOLOGIĄ Rok III Semestr V Wykłady 45 godzin Ćwiczenia 45 godzin Forma zaliczenia: Egzamin praktyczny
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU Immunologia 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek)
NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE
NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Dr Magdalena Markowska Prof. Krystyna Skwarło-Sońta Dr Paweł Majewski Rok akad. 2014/2015 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00 Rola
Układ odpornościowy, układ immunologiczny to układ struktur umożliwiających działanie mechanizmom odporności. Struktury te to: narządy limfoidalne
Układ odpornościowy, układ immunologiczny to układ struktur umożliwiających działanie mechanizmom odporności. Struktury te to: narządy limfoidalne naczynie chłonne komórki uczestniczące w reakcjach immunologicznych
Fizjologia człowieka
Fizjologia człowieka Wykład 2, część A CZYNNIKI WZROSTU CYTOKINY 2 1 Przykłady czynników wzrostu pobudzających proliferację: PDGF - cz.wzrostu z płytek krwi działa na proliferację i migrację fibroblastów,
LP Panel tarczycowy 1. TSH 2. Ft3 3. Ft4 4. Anty TPo 5. Anty Tg. W przypadku występowania alergii pokarmowych lub wziewnych
Proszę o wykonanie następujących badań laboratoryjnych (z krwi), na część z nich można uzyskać skierowanie od lekarza*: Dodatkowo: Badania podstawowe: W przypadku podejrzenia nieprawidłowej pracy tarczycy
Immunoregulacyjne aktywności wybranych pochodnych izoksazolu o potencjalnej przydatności terapeutycznej
Instytut Immunologiii Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu Zakład Terapii Doświadczalnej Laboratorium Immunobiologii Kierownik: prof. Michał Zimecki Immunoregulacyjne aktywności wybranych pochodnych
Immunoterapia alergenowa - mechanizmy indukcji tolerancji na alergen
Immunoterapia alergenowa - mechanizmy indukcji tolerancji na alergen Prof. dr hab. n. med. Witold Lasek Zakład Immunologii Centrum Biostruktury Warszawski UM Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. n. med. Jakub
Wprowadzenie do cytometrii przepływowej: metody znakowania komórek
Fakultet: Cytometria zastosowanie w badaniach biologicznych Wprowadzenie do cytometrii przepływowej: metody znakowania komórek Nadzieja Drela Zakład Immunologii WB UW ndrela@biol.uw.edu.pl Przygotowanie
3. Swoista odpowiedź immunologiczna cz.1 Antygen: pełnowartościowy, hapten; autologiczny, izogeniczny (syngeniczny), allogeniczny, ksenogeniczny;
3. Swoista odpowiedź immunologiczna cz.1 Antygen: pełnowartościowy, hapten; autologiczny, izogeniczny (syngeniczny), allogeniczny, ksenogeniczny; antygeny MHC (HLA), antygeny reagujące krzyżowo (heterofilne);
Układ odpornościowy człowieka (układ immunologiczny) Pochodzenie komórek układu immunologicznego. Odporność nieswoista (wrodzona)
Układ odpornościowy człowieka (układ immunologiczny) Elementy strukturalne układu odpornościowego Immunologia - nauka o odporności. Bada procesy prowadzące do utrzymania organizmu w równowadze wobec powstałych
Organizacja tkanek - narządy
Organizacja tkanek - narządy Architektura skóry tkanki kręgowców zbiór wielu typów komórek danej tkanki i spoza tej tkanki (wnikają podczas rozwoju lub stale, w trakcie Ŝycia ) neurony komórki glejowe,
Spis zagadnień książki Rozszyfruj swoją krew wersja MINI (podstawowa) i PRO (zaawansowana)
Spis zagadnień książki Rozszyfruj swoją krew wersja MINI (podstawowa) i PRO (zaawansowana) Książka Rozszyfruj swoją krew dostępna jest w dwóch wersjach. Wersja MINI (podstawowa) skierowana dla każdego,
Leczenie immunosupresyjne po przeszczepieniu narządu unaczynionego
Leczenie immunosupresyjne po przeszczepieniu narządu unaczynionego Cel leczenia Brak odrzucania czynnego przeszczepionego narządu Klasyfikacja odrzucania przeszczepionego narządu Leki immunosupresyjne
Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 12 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4,
Rola układu receptor CD40 ligand CD40 (CD40/D40L) w procesach zapalnych
Rola układu receptor CD40 ligand CD40 (CD40/D40L) w procesach zapalnych prof. dr hab. n. med. Alicja Kasperska-Zając dr n. med. Tatiana Jasińska Katedra i Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Dermatologii
starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg
STRESZCZENIE Przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) jest najczęstszą białaczką ludzi starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg kliniczny, zróżnicowane rokowanie. Etiologia
Czy jesteśmy świadkami zmierzchu klasycznej reumatologii?
Prof. UM dr hab. med. Paweł Hrycaj Osiągnięcia w badaniach nad etiopatogenezą chorób reumatycznych i ich wpływ na leczenie Zakład Reumatologii i Immunologii Klinicznej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego
Diagnostyka wirusologiczna w praktyce klinicznej
Diagnostyka wirusologiczna w praktyce klinicznej Ponad 60% zakażeń w praktyce klinicznej jest wywołana przez wirusy. Rodzaj i jakość materiału diagnostycznego (transport!) oraz interpretacja wyników badań
FOCUS Plus - Silniejsza ryba radzi sobie lepiej w trudnych warunkach
FOCUS Plus - Silniejsza ryba radzi sobie lepiej w trudnych warunkach FOCUS Plus to dodatek dostępny dla standardowych pasz tuczowych BioMaru, dostosowany specjalnie do potrzeb ryb narażonych na trudne
Układ immunologiczny osób starszych
Układ immunologiczny osób starszych dr n. med. Adriana Roży Prof. dr hab. n. med. Joanna Chorostowska- Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie Kierownik:
ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY DLA STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW KIERUNKU LEKARSKO-DENTYSTYCZNEGO
ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY DLA STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW KIERUNKU LEKARSKO-DENTYSTYCZNEGO 1. NAZWA PRZEDMIOTU : IMMUNOLOGIA 2. NAZWA JEDNOSTKI realizującej przedmiot: Zakład Immunologii,
Astma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce.
Astma oskrzelowa Astma jest przewlekłym procesem zapalnym dróg oddechowych, w którym biorą udział liczne komórki, a przede wszystkim : mastocyty ( komórki tuczne ), eozynofile i limfocyty T. U osób podatnych
Szczepienia w stanach zaburzonej odporności kiedy warto szczepić
Szczepienia w stanach zaburzonej odporności kiedy warto szczepić Sympozjum Szczepienia Ochronne Warszawa, 27.04. 2018 14:55 15:15 Profesor Ewa Bernatowska Klinika Immunologii Instytut Pomnik Centrum Zdrowia,
Zakres zagadnień do poszczególnych tematów zajęć Seminarium 1. Seminarium 2. Seminarium 3. Seminarium 4. Seminarium 5.
Zakres zagadnień do poszczególnych tematów zajęć Seminarium 1. Wprowadzenie do układu immunologicznego 1. Rodzaje odporności (nabyta i wrodzona), charakterystyka ogólna 2. Komórki układu immunologicznego
Poradnia Immunologiczna
Poradnia Immunologiczna Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 Szanowni Państwo, Uprzejmie informujemy, że w Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli funkcjonuje
PRZEGLĄD AKTUALNYCH NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REUMATOLOGII
PRZEGLĄD AKTUALNYCH NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REUMATOLOGII Prof. dr hab. n med. Małgorzata Wisłowska Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA Cytokiny Hematopoetyczne
oporność odporność oporność odporność odporność oporność
oporność odporność odporność nieswoista bierna - niskie ph na powierzchni skóry (mydła!) - enzymy - lizozym, pepsyna, kwas solny żołądka, peptydy o działaniu antybakteryjnym - laktoferyna- przeciwciała
Immunologia komórkowa
Immunologia komórkowa ocena immunofenotypu komórek Mariusz Kaczmarek Immunofenotyp Definicja I Charakterystyczny zbiór antygenów stanowiących elementy różnych struktur komórki, związany z jej różnicowaniem,
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2022 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Immunologia podstawowa Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu Immunologia, cykl: 2017-2019, r.a: 2017/2018 Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów
Tolerancja transplantacyjna. Grażyna Korczak-Kowalska Zakład Immunologii Klinicznej Instytut Transplantologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Tolerancja transplantacyjna Grażyna Korczak-Kowalska Zakład Immunologii Klinicznej Instytut Transplantologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny Darrell J., et al., Transfusion. 2001, 41 : 419-430. Darrell
Czy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar
Czy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar Zakład Immunologii Klinicznej Katedra Immunologii Klinicznej i Transplantologii Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, oraz Uniwersytecki
NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE
NEUROENDOKRYNOIMMUNOLOGIA W MEDYCYNIE PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela Dr Magdalena Markowska Prof. Krystyna Skwarło-Sońta Dr Paweł Majewski Rok akad. 2015/2016 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10.00 Regulacja
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Immunologia
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Immunologia Obowiązkowy Wydział
Wykład 12, Krystyna Skwarło-Sońta
OUN w rozwoju i regulacji układu odpornościowego Weryfikacja poglądów o immunologicznym uprzywilejowaniu mózgu Rola głównych osi regulacyjnych Dymorfizm płciowy układu odpornościowego Wykład 12, 22.12.2016
Osiągnięcia w badaniach nad etiopatogenezą chorób reumatycznych i ich wpływ na leczenie
Prof. UM dr hab. med. Paweł Hrycaj Osiągnięcia w badaniach nad etiopatogenezą chorób reumatycznych i ich wpływ na leczenie Zakład Reumatologii i Immunologii Klinicznej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego
Najczęstsze choroby błony śluzowej nosa i zatok. Poradnik dla pacjenta Dr Grzegorz Warkowski
Najczęstsze choroby błony śluzowej nosa i zatok Poradnik dla pacjenta Dr Grzegorz Warkowski 1. Błona śluzowa nosa i zatok. Budowa i znaczenie dla organizmu Bariera przeciw zakażeniom i zanieczyszczeniom
Zadanie 2. (2 pkt) Na schemacie przedstawiono namnażanie się retrowirusa HIV wewnątrz limfocytu T (pomocniczego) we krwi człowieka.
Zadanie 1. (3 pkt) W aptekach dostępne są bez recepty różnego rodzaju preparaty lecznicze podnoszące odporność, zwane immunostymulatorami. Przeważnie zawierają substancje pochodzenia roślinnego, np. z
Immunologiczna teoria starzenia
Immunologiczna teoria starzenia STRESZCZENIE Starzenie organizmu może być spowodowane zmniejszającą się zdolnością układu odpornościowego do reagowania na antygeny obce i własne. Skutkiem najczęściej obserwowanym
Rok akad. 2013/2014 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10
PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela koordynator Dr Magdalena Markowska - koordynator Prof. Krystyna Skwarło-Sońta Dr Paweł Majewski Rok akad. 2013/2014 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10 Tydzień Data Temat
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2008 Leczenie stwardnienia rozsianego
załącznik nr 16 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu: LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO ICD-10 G.35 - stwardnienie rozsiane Dziedzina medycyny: neurologia I.
Dapson- jak bezpiecznie stosować lek przewlekle?
Dapson- jak bezpiecznie stosować lek przewlekle? Dapson został pierwszy raz zsyntetyzowany przez Fromma i Wittmanna w 1908r. pochodna p-nitrofenolu infekcje paciorkowcowe i rzeżączka 1937r. Promin infekcje
Większość interakcji zachodzących w organizmie człowieka zachodzi dzięki układom autoregulacyjnym. Ponieważ otrzymują one sygnały z innych układów i
Większość interakcji zachodzących w organizmie człowieka zachodzi dzięki układom autoregulacyjnym. Ponieważ otrzymują one sygnały z innych układów i mają postać pętli sprzężeń zwrotnych utrzymujących daną
Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek
Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek Krzysztof Letachowicz Katedra i Klinika Nefrologii i Medycyny Transplantacyjnej, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Kierownik: Prof. dr hab. Marian Klinger Cewkowo-śródmiąższowe
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Uwaga: tkanka tłuszczowa (adipose tissue) NIE wykorzystuje glicerolu do biosyntezy triacylogliceroli Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej.
Antyoksydanty pokarmowe a korzyści zdrowotne. dr hab. Agata Wawrzyniak, prof. SGGW Katedra Żywienia Człowieka SGGW
Antyoksydanty pokarmowe a korzyści zdrowotne dr hab. Agata Wawrzyniak, prof. SGGW Katedra Żywienia Człowieka SGGW Warszawa, dn. 14.12.2016 wolne rodniki uszkodzone cząsteczki chemiczne w postaci wysoce
Mechanochemiczny przełącznik między wzrostem i różnicowaniem komórek
Mechanochemiczny przełącznik między wzrostem i różnicowaniem komórek Model tworzenia mikrokapilar na podłożu fibrynogenowym eksponencjalny wzrost tempa proliferacji i syntezy DNA wraz ze wzrostem stężenia
Immunologia w patologii (immunopatologia) Patomorfologia. Immunologia w patologii. odpowiedź immunologiczna. podstawy chorób autoimmunologicznych
Patomorfologia Immunologia w patologii (immunopatologia) wykład 3 prof dr hab. n. med. Andrzej Marszałek Immunologia w patologii podstawy chorób autoimmunologicznych skrobiawica sarkoidoza Choroby o immunologicznym