INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI ROZDZIELCZEJ

Transkrypt

1 ENERGA - GDAŃSKA KOMPANIA ENERGETYCZNA SA INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI ROZDZIELCZEJ Data zatwierdzenia przez Zarząd 13 wrzesień 2001 r. Data wejścia w życie: 1 październik 2001 r. Daty wejścia w życie aktualizacji: 1 sierpień 2002 r. Komórki organizacyjne odpowiedzialne za aktualizację: TO TU

2 Niniejsza została zatwierdzona i wprowadzona do stosowania w ograniczonym zakresie uchwałą Zarządu ENERGI - Gdańskiej Kompanii Energetycznej S.A Załącznik nr 1 do Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej określający wykaz jednostek wytwórczych oraz elementów sieci rozdzielczej koordynowanych przez Operatora Systemu Przesyłowego zostanie dołączony po określeniu ich przez OSP.

3 SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE 6 II. POSTANOWIENIA OGÓLNE 8 III. STANDARDY TECHNICZNE PRACY SIECI ROZDZIELCZEJ 14 IV. WSPÓŁPRACA OPERATORA SYSTEMU ROZDZIELCZEGO Z INNYMI OPERATORAMI 17 V. PRZYŁĄCZANIE DO SIECI ROZDZIELCZEJ URZĄDZEŃ, INSTALACJI I INNYCH SIECI 20 V.1. Zasady przyłączania 20 V.2. Zasady wzajemnego przyłączania sieci rozdzielczej różnych przedsiębiorstw sieciowych 25 V.3. Zasady odłączania 26 V.4. Wymagania techniczne dla urzadzeń, instalacji i sieci odbiorców 28 V.5. Wymagania techniczne dla jednostek wytwórczych 28 V.6. Wymagania techniczne dla układów i systemów pomiaroworozliczeniowych 30 V.6.1. Wymagania ogólne 30 V.6.2. Podstawowe i rezerwowe układy pomiarowo-rozliczeniowe na napięciu 110 kv 31 V.6.3. Podstawowe i rezerwowe układy pomiarowo-rozliczeniowe na napięciu niższym niż 110 kv i wyższym niż 1 kv 32 V.6.4. Układy pomiarowo-rozliczeniowe na napięciu nie wyższym niż 1 kv 32 V.7. Dane przekazywane do operatora systemu rozdzielczego przez podmioty przyłączone i przyłączane do sieci rozdzielczej 33 V.7.1. Zakres danych 33 V.7.2. Dane opisujące stan istniejący 33 V.7.3. Dane prognozowane dla perspektywy określonej przez operatora systemu rozdzielczego 35 VI. EKSPLOATACJA URZĄDZEŃ, INSTALACJI I SIECI 37 VI.1. Zasady i standardy techniczne eksploatacji 37 VI.1.1. Przepisy ogólne 37 VI.1.2. Przyjmowanie urządzeń i instalacji do eksploatacji 38 VI.1.3. Przekazanie urządzeń do remontu lub wycofywanie z eksploatacji 38 VI.1.4. Uzgadnianie prac eksploatacyjnych z operatorem systemu przesyłowego i operatorami systemów rozdzielczych 39 VI.1.5. Dokumentacja techniczna i prawna 39 VI.1.6. Rezerwa urządzeń i części zapasowych 41 VI.1.7. Wymiana informacji eksploatacyjnych 41 VI.1.8. Ochrona środowiska naturalnego 42 VI.1.9. Planowanie prac eksploatacyjnych 42 VI Warunki bezpiecznego wykonywania prac

4 VI.2. Zasady dokonywania oględzin, przeglądów, oceny stanu technicznego oraz konserwacji i remontów 44 VI.2.1. Oględziny elektroenergetycznej sieci rozdzielczej 44 VI.2.2. Przeglądy elektroenergetycznej sieci rozdzielczej 47 VI.2.3. Ocena stanu technicznego sieci 48 VI.2.4. Remonty 49 VII. PROWADZENIE RUCHU SIECI ROZDZIELCZEJ 50 VII.1. Obowiązki operatora systemu rozdzielczego 50 VII.2. Struktura i podział kompetencji służb dyspozytorskich operatora systemu rozdzielczego 51 VII.3. Planowanie technicznych możliwości pokrycia zapotrzebowania na moc i energię elektryczną 53 VII.4. Prognozowanie zapotrzebowania na moc i energię elektryczną oraz plany wymiany międzysystemowej 59 VII.5. Programy pracy sieci rozdzielczej 60 VII.6. Plany wyłączeń elementów sieci rozdzielczej 61 VII.7. Programy łączeniowe 62 VII.8. Zasady dysponowania mocą jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej 63 VII.9. Zgłaszanie operatorowi systemu rozdzielczego umów sprzedaży energii elektrycznej 64 VII.10. Dane przekazywane przez podmioty operatorowi systemu rozdzielczego 65 VIII. BEZPIECZEŃSTWO PRACY SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO 67 VIII.1. Stan zagrożenia KSE,awaria sieciowa i awaria w systemie 67 VIII.2. Bezpieczeństwo pracy sieci rozdzielczej 68 IX. ZASADY POSTĘPOWANIA PRZY WYSTĄPIENIU ZAGROŻEŃ CIĄGŁOŚCI DOSTAW LUB WYSTĄPIENIU AWARII 69 X. PROCEDURY WPROWADZANIA PRZERW PLANOWYCH I OGRANICZEŃ W DOSTARCZANIU ENERGII ELEKTRYCZNEJ 73 XI. ZASADY DOKONYWANIA POMIARÓW 75 XII. WYMAGANIA ZWIĄZANE Z SYSTEMAMI TELETRANSMISYJNYMI 76 XIII. SŁOWNIK POJĘĆ I DEFINICJI 77 XIII.1. Oznaczenia skrótów 77 XIII.2. Pojęcia i definicje zaczerpnięte z aktów prawnych 78 XIII.3. Dodatkowe pojęcia i definicje 80 ZAŁĄCZNIK NR 1: WYKAZ JEDNOSTEK WYTWÓRCZYCH ORAZ ELEMENTÓW SIECI ROZDZIELCZEJ KOORDYNOWA- NYCH PRZEZ OPERATORA SYSTEMU PRZESYŁOWEGO ZAŁĄCZNIK NR 2: WZÓR KARTY AKTUALIZACJI ZAŁĄCZNIK NR 3: WZORY WNIOSKÓW O OKREŚLENIE WARUNKÓW PRZYŁĄCZENIA ZAŁĄCZNIK NR 4: ZAKRES POMIARÓW I PRÓB EKSPLOATACYJNYCH URZĄDZEŃ SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH ORAZ TERMINY ICH WYKONANIA - 4 -

5 ZAŁĄCZNIK NR 5: SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA TECHNICZNE DLA JEDNOSTEK WYTWÓRCZYCH PRZYŁĄCZANYCH DO SIECI ROZDZIELCZEJ ZAŁĄCZNIK NR 6: REGULAMIN BILANSOWANIA I ROZLICZEŃ W SIECI ROZDZIELCZEJ KARTY AKTUALIZACJI - 5 -

6 I. WPROWADZENIE Według stanu na koniec 2000 r. sieć rozdzielcza, której ruch prowadzi ENERGA - Gdańska Kompania Energetyczna SA składała się z następujących elementów: 671 km linii 110 kv, 77 km linii 30 kv, 7959 km linii 15 kv, km linii 0,4 kv, 7879 stacji elektroenergetycznych, w tym: 54 stacje o górnym napięciu 110 kv, 2 stacje o górnym napięciu 30 kv, 7823 stacji o górnym napięciu 15 kv, 8709 transformatorów o łącznej mocy znamionowej 3260 MVA Do elektroenergetycznej sieci rozdzielczej, której ruch prowadzi ENERGA - Gdańska Kompania Energetyczna SA są przyłączone urządzenia wytwórców i odbiorców końcowych. Według stanu na koniec 2000 r. do sieci 110 kv jest przyłączonych 7 generatorów wytwórców o mocy osiągalnej 357,5 MW, do sieci średniego napięcia 34 szt. generatorów o mocy osiągalnej 63,6 MW, natomiast do sieci niskiego napięcia 29 szt. generatorów o mocy osiągalnej 1,2 MW. Liczba odbiorców końcowych przyłączonych do sieci rozdzielczej wynosi odbiorców. Z tego do sieci 110 kv jest przyłączonych 8 odbiorców końcowych o łącznej mocy umownej 83 MW, do sieci średniego napięcia 1052 odbiorców końcowych o łącznej mocy umownej 381 MW, natomiast do sieci niskiego napięcia odbiorców końcowych o łącznej mocy umownej 3608 MW. Elektroenergetyczna sieć rozdzielcza, której ruch prowadzi ENERGA - Gdańska Kompania Energetyczna SA jest połączona z siecią przesyłową 220 i 400 kv oraz siecią rozdzielczą, której ruch prowadzą następujące spółki dystrybucyjne: Zakład Energetyczny Bydgoszcz S.A., Elbląskie Zakłady Energetyczne S.A., Zakład Energetyczny Słupsk S.A. Schemat blokowy połączeń sieci rozdzielczej, której ruch prowadzi ENERGA - Gdańska Kompania Energetyczna SA z siecią przesyłową 400 i 220 kv oraz z siecią rozdzielczą sąsiednich spółek dystrybucyjnych przedstawiono na rys. 1. Elektroenergetyczna sieć rozdzielcza, której ruch prowadzi ENERGA jest połączona z siecią przesyłową 220 i 400 kv za pomocą 6 szt. transformatorów o łącznej mocy znamionowej 1280 MVA, natomiast z siecią rozdzielczą: 2 liniami o łącznej przepustowości 120 MW z siecią rozdzielczą, której ruch prowadzi Zakład Energetyczny Bydgoszcz S.A., 2 liniami o łącznej przepustowości 140 MW z siecią rozdzielczą, której ruch prowadzą Elbląskie Zakłady Energetyczne S.A., 2 liniami o łącznej przepustowości 300 MW z siecią rozdzielczą, której ruch prowadzi Zakład Energetyczny Słupsk S.A

7 b 31,5 31,5 Elbląg N. Dwór Pleniewo Cedry Mątki Grudziądz Tczew Lignowy Warlubie ZPP ENERGA Czersk Czarna Woda Gdynia Port Dunowo Żarnowiec P.wł 2 1 Kontenery Tlenownia Oksywie a Stocznia GE-0 2x , Grabówek Linia 2 Wicko EC3 Gdynia Linia ,5 31, Gdynia Poł. Opalino Władysławowo Zaspa Oliwa Bas. Górn. Chylonia Redłowo Piecki Lębork Ołowianka Pomorska Sopot Błonia 16 Wielki Kack 6, Wysoka Rys.1. Schemat połączeń sieci rozdzielczej, której ruch prowadzi ENERGA - Gdańska Kompania Energetyczna SA z siecią przesyłową i sieciami rozdzielczymi sąsiednich spółek dystrybucyjnych Wejherowo Reda Rumia Bożepole Leśniewo Czerwony Most Straszyn Górny Kowale 1 2 6,3 Chełm Kokoszki Subkowy Polmo Miłobądz 1 2 B A Gdańsk Pruszcz 6,3 6,3 Straszyn Dolny Starogard Kiełpino 1 Rutki Jasiniec Żydowo 1 Skarszewy Kościerzyna Sierakowice - 7 -

8 II. POSTANOWIENIA OGÓLNE II.1. II.2. II.3. ENERGA - Gdańska Kompania Energetyczna SA jako operator systemu rozdzielczego wprowadza niniejszą Instrukcję ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej, zwaną w dalszej części IRiESR, na podstawie 29 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 25 września 2000 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych, obrotu energią elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców. ENERGA - Gdańska Kompania Energetyczna SA jako operator systemu rozdzielczego prowadzi ruch i eksploatację sieci rozdzielczej zgodnie z IRiESR. Niniejsza IRiESR uwzględnia wymagania zawarte w podanych chronologicznie, następujących aktach prawnych: a) ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, Dz. U z późniejszymi zmianami, b) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 marca 1998 r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych dla osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci oraz trybu stwierdzania tych kwalifikacji, rodzajów instalacji i urządzeń, przy których eksploatacji wymagane jest posiadanie kwalifikacji, jednostek organizacyjnych, przy których powołuje się komisje kwalifikacyjne, oraz wysokości opłat pobieranych za sprawdzenie kwalifikacji, Dz. U z późniejszymi zmianami, c) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 kwietnia 1998 r. w sprawie wielkości, sposobu gromadzenia oraz kontroli stanu zapasów paliw w przedsiębiorstwach energetycznych zajmujących się wytwarzaniem energii elektrycznej lub ciepła oraz wydobywaniem i dystrybucją paliw gazowych, Dz. U z późniejszymi zmianami, d) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych lub ciekłych, w dostarczaniu i poborze paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepła oraz określenia organów upoważnionych do kontroli przestrzegania wprowadzonych ograniczeń, Dz. U , e) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 6 sierpnia 1998 r. w sprawie harmonogramu uzyskiwania przez poszczególne grupy odbiorców prawa do korzystania z usług przesyłowych, Dz. U , f) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych, Dz. U , g) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 11 sierpnia 2000 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez przedsiębiorstwa energetyczne, Dz. U , - 8 -

9 II.4. II.5. II.6. II.7. h) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25 września 2000 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych, obrotu energią elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców, Dz. U i) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obrocie energią elektryczną, Dz. U , j) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 15 grudnia 2000 r. w sprawie obowiązku zakupu energii elektrycznej ze źródeł niekonwencjonalnych i odnawialnych oraz wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła, a także ciepła ze źródeł niekonwencjonalnych i odnawialnych oraz zakresu tego obowiązku, Dz. U Przepisy IRiESR są zgodne z regulacjami określonymi w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, opracowanej przez operatora systemu przesyłowego i obejmującej część ogólną oraz części szczegółowe. Przedmiotem IRiESR są procedury i zasady wykonywania czynności związanych z ruchem sieciowym i eksploatacją sieci rozdzielczej, obejmujące: a) standardy techniczne pracy sieci rozdzielczej, b) współpracę z innymi operatorami i podmiotami przyłączonymi do sieci rozdzielczej, c) przyłączanie podmiotów do sieci rozdzielczej, d) eksploatację urządzeń, sieci i instalacji, e) prowadzenie ruchu sieci rozdzielczej, f) postępowanie w przypadku zagrożeń ciągłości dostaw energii elektrycznej, g) procedury wprowadzania przerw i ograniczeń w dostarczaniu energii elektrycznej, oraz zasady bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej. W zakresie procedur i zasad wykonywania czynności związanych z ruchem sieciowym i eksploatacją sieci postanowienia IRiESR dotyczą stacji i rozdzielni elektroenergetycznych, linii napowietrznych i kablowych 110 kv, SN i nn, niezależnie od praw własności. Postanowienia IRiESR obowiązują następujące podmioty: a) operatorów systemów rozdzielczych, b) wytwórców przyłączonych do sieci rozdzielczej, c) odbiorców końcowych przyłączonych do sieci rozdzielczej, d) operatorów handlowo-technicznych dysponujących jednostkami grafikowymi znajdującymi się w sieci rozdzielczej zarządzanej przez ENERGĘ - Gdańską Kompanię Energetyczną SA operatorów handlowych prowadzących towarowy obrót energią elektryczną wprowadzaną lub pobieraną z sieci rozdzielczej - 9 -

10 II.8. II.9. II.10. zarządzanej przez ENERGĘ - Gdańską Kompanię Energetyczną SA, e) giełdy energii, f) podmioty przyłączane do sieci rozdzielczej. Dokumentami związanymi z IRiESR są w szczególności: a) opracowywana i przyjęta do stosowania przez operatora systemu przesyłowego Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, b) opracowywane i przyjęte do stosowania przez operatora systemu rozdzielczego: Instrukcja eksploatacji układów automatyki i zabezpieczeń, pomiarowych, regulacyjnych i sterowniczo-sygnalizacyjnych urządzeń elektrycznych, instrukcje eksploatacji obiektów i urządzeń, instrukcje ruchowe oraz Instrukcja Organizacji Bezpiecznej Pracy w ENERDZE - Gdańskiej Kompanii Energetycznej SA. Operator systemu rozdzielczego prowadzi ruch i eksploatację sieci rozdzielczej. W tym zakresie jest on zobowiązany zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, o którym mowa w p. II.3.h do: a) utrzymania we właściwym stanie technicznym sieci oraz jej połączeń z innymi sieciami, b) opracowywania i uzgadniania planów wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu energii elektrycznej, c) zapewniania ciągłości, niezawodności i efektywności funkcjonowania sieci, d) rozwoju sieci oraz połączeń z innymi sieciami w celu zapewnienia ciągłości i niezawodności dostarczania energii elektrycznej. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, o którym mowa w p. II.3.h, do obowiązków operatora systemu rozdzielczego należy: a) prowadzenie ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej w sposób zapewniający bezpieczną pracę krajowego systemu elektroenergetycznego (KSE) oraz równe traktowanie stron, b) dotrzymywanie parametrów i warunków umożliwiających dostarczanie energii elektrycznej o jakości wymaganej w odrębnych przepisach, c) zapewnienie funkcjonowania połączeń z innymi systemami elektroenergetycznymi, w zakresie wynikającym z umowy zawartej z operatorem systemu przesyłowego, d) prognozowanie zapotrzebowania na moc i energię elektryczną dla obszaru swojego działania, e) sporządzanie i udostępniania koordynacyjnych planów produkcji energii elektrycznej, utrzymywania mocy dyspozycyjnej, w tym planu sporządzanego na okres roku, oraz przekazywanie tych planów operatorowi systemu przesyłowego, w terminie do dnia 15 listopada roku poprzedniego, f) sporządzanie i udostępniania dobowych planów pracy jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, g) dysponowanie mocą jednostek wytwórczych, o których mowa w p. f), oraz sterowanie przepływami energii elektrycznej w sieci rozdzielczej, w celu

11 II.11. II.12. II.13. II.14. realizacji umów sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług przesyłowych, h) sterowanie przepływami energii elektrycznej w sieci rozdzielczej, z uwzględnieniem wymiany z innymi połączonymi sieciami, i) zapewnianie odpowiedniego poziomu i struktury rezerw mocy oraz usług systemowych (w dalszej części określanych jako regulacyjne usługi systemowe), w celu dotrzymania standardowych parametrów energii elektrycznej, w zakresie wynikającym z umowy zawartej z operatorem systemu przesyłowego, j) wprowadzanie, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, k) likwidowanie awarii lub zagrożeń dla bezpiecznej pracy sieci rozdzielczej, l) zbieranie i udostępnianie zagregowanych danych oraz informacji niezbędnych dla prowadzenia ruchu sieciowego i bezpieczeństwa energetycznego kraju, m) określanie, rejestrowanie i udostępnianie parametrów dotyczących pracy systemów rozdzielczych, wynikających z wymagań jego prawidłowej pracy i mających istotne znaczenie dla prowadzenia handlu energią elektryczną, n) przekazywanie planów rozwoju sieci operatorowi systemu przesyłowego, w zakresie sieci o napięciu znamionowym 110 kv. Praca wybranych i uzgodnionych jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci 110 kv oraz elementów sieci rozdzielczej 110 kv jest koordynowana przez operatora systemu przesyłowego, w sposób zapewniający bezpieczną pracę systemu elektroenergetycznego i równe traktowanie stron. Zasady wyboru jednostek wytwórczych i elementów sieci rozdzielczej 110 kv są określone w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. Zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, ze względów funkcjonalnych KSE dzieli się na sieć zamkniętą i sieć promieniową. Sieć zamkniętą definiuje się jako sieć, w której przepływy energii elektrycznej zależą przede wszystkim od rozłożenia wytwarzania na jednostki wytwórcze oraz w której przepływy energii nie zależą wyłącznie od jednego operatora. Na sieć zamkniętą składa się sieć przesyłowa 750, 400 i 220 kv oraz część sieci rozdzielczej 110 kv. Część sieci rozdzielczej 110 kv tworząca wraz siecią przesyłową sieć zamkniętą podlega koordynacji realizowanej przez operatora systemu przesyłowego. Sieć ta jest zwana dalej siecią rozdzielczą koordynowaną. Granice sieci zamkniętej wyznaczają punkty zasilania sieci (PZS) oraz punkty wyjścia z sieci (PWS). Model sieci zamkniętej obejmujący PZS, PWS oraz łączące je elementy sieciowe opracowuje i udostępnia operator systemu przesyłowego zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej

12 II.15. Zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej operator systemu przesyłowego koordynuje ruchowo wszystkie jednostki wytwórcze, nie będące jednostkami wytwórczymi centralnie dysponowanymi (JWCD), przyłączone do sieci rozdzielczej koordynowanej. II.16. Wykaz koordynowanych jednostek wytwórczych oraz elementów sieci rozdzielczej koordynowanej, o których mowa w p. II.13 i II.15 jest zamieszczony w załączniku nr 1. II.17. II.18. II.19. II.20. II.21. II.22. II.23. II.24. Operatorzy systemów rozdzielczych ponoszą odpowiedzialność za skutki zaniechania działań lub skutki swoich działań. Operator systemu przesyłowego ponosi odpowiedzialność za skutki zaniechania działań lub skutki swoich działań, w tym także działań wynikających z koordynacji części sieci rozdzielczej 110 kv sieci rozdzielczej koordynowanej, o których mowa w p. II.13 i II.15. W razie wątpliwości operator systemu przesyłowego lub operator systemu rozdzielczego pisemnie uzasadniają treść wydanych przez siebie poleceń w zakresie prowadzenia i koordynacji ruchu sieci. IRiESR wchodzi w życie z datą określoną przez Zarząd ENERGI - Gdańskiej Kompanii Energetycznej SA w uchwale zatwierdzającej IRiESR. Data wejścia w życie IRiESR jest wpisywana na jej stronie tytułowej. Niniejsza IRiESR obowiązuje wszystkie podmioty wymienione w p. II.7 będące stronami aktualnych umów o przyłączenie, umów o świadczenie usług przesyłowych (umów przesyłowych) lub umów sprzedaży energii elektrycznej, zawartych z operatorem systemu rozdzielczego. IRiESR przestaje obowiązywać podmioty z datą jednoczesnego spełnienia następujących dwóch warunków: a) odłączenie podmiotu od sieci rozdzielczej, b) rozwiązanie umowy przesyłowej lub umowy sprzedaży energii elektrycznej. Operator systemu rozdzielczego udostępnia do wglądu IRiESR każdemu podmiotowi zawierającemu z nim umowę o przyłączenie, przy wydawaniu warunków przyłączenia. Niniejszą IRiESR otrzymują do wglądu również podmioty zawierające z operatorem systemu rozdzielczego umowę przesyłową lub umowę sprzedaży energii elektrycznej. Udostępnienie IRiESR do wglądu jest bezpłatne, natomiast przekazanie egzemplarza IRiESR zainteresowanym podmiotom odbywa się po kosztach jej powielenia. W zależności od potrzeb operator systemu rozdzielczego przeprowadza aktualizację IRiESR. W szczególności aktualizacja jest dokonywana przy zmianie wymogów prawa, zmianie parametrów sieci uzgodnionych pomiędzy operatorami lub zmianie zapisów Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. Aktualizacja danych liczbowych zamieszczanych we wprowadzeniu IRiESR jest przeprowadzana raz do roku, w terminie do końca stycznia

13 II.25. II.26. II.27. II.28. II.29. Aktualizacja IRiESR jest dokonywana poprzez wydanie karty aktualizacji lub poprzez opracowanie i wydanie nowej IRiESR. Karty aktualizacji stanowią integralną część IRiESR i są zamieszczane na jej końcu, natomiast wzór karty aktualizacji stanowi załącznik nr 2. Operator systemu rozdzielczego powiadamia o aktualizacji IRiESR te podmioty, których wzajemne relacje z operatorem systemu rozdzielczego ulegają zmianie w wyniku aktualizacji IRiESR. Karty aktualizacji operator systemu rozdzielczego udostępnia bezpłatnie zainteresowanym podmiotom do wglądu lub przekazuje po kosztach powielenia. Operator systemu rozdzielczego decyduje o publikacji IRiESR wraz z kartami aktualizacji na własnych, ogólnodostępnych stronach internetowych. Za bieżącą aktualizację IRiESR oraz udostępnianie lub przekazywanie kart aktualizacji jest odpowiedzialna komórka organizacyjna operatora systemu rozdzielczego podana na stronie tytułowej. Operator systemu rozdzielczego udostępnia do wglądu aktualną Instrukcję ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej zainteresowanym podmiotom przyłączonym do sieci rozdzielczej, których dotyczą regulacje w niej zawarte. Ponadto operator systemu rozdzielczego wskazuje miejsce i możliwości jej pozyskania

14 III. STANDARDY TECHNICZNE PRACY SIECI ROZDZIELCZEJ III.1. III.2. III.3. III.4. III.5. Wyróżnia się następujące dane znamionowe sieci rozdzielczej: a) napięcia znamionowe wynoszące: 110, 60, 30, 20, 15, 10, 6 kv oraz 0,4 kv, b) częstotliwość znamionowa wynosząca 50 Hz. Regulacja częstotliwości w KSE jest prowadzona przez operatora systemu przesyłowego. Standardy techniczne w tym zakresie są określone w rozporządzeniu, o którym mowa w p. II.3.h. O ile umowa sprzedaży energii elektrycznej nie stanowi inaczej, dopuszczalne średnie odchylenia napięcia od znamionowego w czasie 15 minut, w węzłach sieci do których są przyłączeni odbiorcy końcowi pobierający moc nie większą od mocy przyłączeniowej, przy współczynniku tgϕ nie większym niż 0,4: a) dla sieci o napięciu znamionowym 110 kv powinny zawierać się w przedziale ±10 %, b) dla sieci o napięciu znamionowym niższym niż 110 kv powinny zawierać się w przedziale od 10 % do +5 %. O ile umowa sprzedaży energii elektrycznej nie stanowi inaczej, współczynnik odkształcenia napięcia oraz zawartość poszczególnych harmonicznych odniesionych do harmonicznej podstawowej, nie mogą przekraczać odpowiednio: a) 2,5 % i 1,5 % - dla miejsc przyłączenia w sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 110 kv i wyższym niż 30 kv, b) 5,0 % i 3,0 % - dla miejsc przyłączenia w sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 30 kv i wyższym niż 1 kv, c) 8,0 % i 5,0 % - dla miejsc przyłączenia w sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kv. W ustalonym stanie pracy sieci rozdzielczej powinny być spełnione następujące warunki techniczne: a) obciążenia prądowe poszczególnych elementów sieci powinny być niższe od dopuszczalnych długotrwale, b) napięcia w poszczególnych węzłach sieci powinny mieścić się w granicach dopuszczalnych, zgodnie z p. III.3, c) moce (prądy) zwarciowe nie powinny przekraczać mocy (prądów) wyłączalnych zainstalowanych wyłączników, d) JWCD przyłączone do sieci rozdzielczej 110 kv powinny pracować, zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, z zapasem równowagi statycznej większym od ς=8 20 %, w zależności od sposobu regulacji napięcia wzbudzenia. Przyjmuje się, że w przypadku braku możliwości regulacji napięcia wzbudzenia jednostka wytwórcza powinna pracować z 20 % zapasem równowagi statycznej

15 III.6. III.7. III.8. III.9. III.10. III.11. Warunki techniczne o których mowa w p. III.5, w zakresie JWCD, koordynowanych jednostek wytwórczych oraz sieci rozdzielczej koordynowanej są uzgadniane z operatorem systemu przesyłowego. Sieć rozdzielcza 110 kv pracuje z bezpośrednio uziemionym punktem neutralnym w taki sposób, aby we wszystkich stanach ruchowych współczynnik zwarcia doziemnego, określony jako stosunek maksymalnej wartości napięcia fazowego podczas zwarcia z ziemią do wartości znamionowej napięcia fazowego w danym punkcie sieci, nie przekraczał wartości 1,4. Spełnienie wymagań określonych w p. III.7 jest możliwe, gdy spełnione są następujące zależności: X0 1 3 oraz R X X , gdzie X 1 oznacza reaktancję zastępczą dla składowej symetrycznej zgodnej obwodu zwarcia doziemnego, natomiast X 0 i R 0 odpowiednio reaktancję i rezystancję dla składowej symetrycznej zerowej obwodu zwarcia doziemnego. Warunki pracy punktu neutralnego transformatorów 110/SN i SN/nN określa właściwy operator systemu rozdzielczego. Operator systemu przesyłowego koordynuje pracę punktów neutralnych transformatorów 110/SN, a ich wykaz zamieszczono w załączniku nr 1. Dopuszcza się okresowo w sieci rozdzielczej pracę wyłączników z przekroczoną mocą wyłączalną, po wyrażeniu zgody na taką pracę przez operatora systemu rozdzielczego, który ponosi odpowiedzialność za ewentualne skutki wynikające z pracy tych urządzeń. Każda stacja, w której występuje napięcie znamionowe 110 kv musi mieć zapewnione rezerwowe zasilanie potrzeb własnych, na czas niezbędny dla zachowania bezpieczeństwa jej obsługi w stanach awaryjnych. III.12. Wymagany czas rezerwowego zasilania potrzeb własnych dla stacji elektroenergetycznych ustala operator systemu rozdzielczego. Dla sieci rozdzielczej koordynowanej wymagane jest uzgodnienie z operatorem systemu przesyłowego, uwzględniające uzasadnione kryteria i warunki technicznego doboru czasu rezerwowego zasilania potrzeb własnych stacji. III.13. III.14. Nastawienia automatyk i zabezpieczeń urządzeń i instalacji podmiotów przyłączonych do sieci rozdzielczej muszą być skoordynowane z nastawieniami automatyk i zabezpieczeń sieci rozdzielczej. Linie o napięciu 110 kv wyposaża się w następujące układy elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej: a) jedno zabezpieczenie podstawowe, b) zabezpieczenia reagujące na zwarcia z ziemią, c) urządzenia automatyki 3 fazowego SPZ

16 III.15. III.16. III.17. Linie blokowe na napięciu 110 kv powinny być wyposażone w następujące układy elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej: a) dwa zabezpieczenia podstawowe umożliwiające wyłączenia 3 fazowe, b) zabezpieczenie reagujące na zwarcia z ziemią w linii blokowej i sieci zewnętrznej, c) elementy układów APKO, jeśli są wymagane, d) układ bezwarunkowego wyłączenia wyłącznika blokowego od sygnału przesłanego z nastawni blokowej. Wszystkie zabezpieczenia linii blokowej powinny działać na 3 fazowe wyłączenie wyłącznika blokowego. Szyny zbiorcze rozdzielni w stacjach o górnym napięciu 110 kv, dla których z warunków zachowania równowagi dynamicznej wynika konieczność zastosowania zabezpieczenia szyn, należy wyposażyć w jeden zespół zabezpieczenia szyn, zapewniający wyłączenie systemów (sekcji) szyn zbiorczych, w tym także zwarć zlokalizowanych między wyłącznikiem a przekładnikiem prądowym w polach łączników szyn. Operator systemu rozdzielczego określa indywidualnie rodzaj lub warunki współpracy automatyk i zabezpieczeń oraz środków ochrony przeciwporażeniowej stosowanych przez odbiorców przyłączonych do sieci SN i nn, przy wydaniu warunków przyłączenia oraz zmianie warunków pracy sieci rozdzielczej

17 IV. WSPÓŁPRACA OPERATORA SYSTEMU ROZDZIELCZEGO Z INNYMI OPERATORAMI IV.1. IV.2. IV.3. IV.4. IV.5. IV.6. Operator systemu rozdzielczego współpracuje z następującymi krajowymi operatorami: a) operatorem systemu przesyłowego, b) operatorami systemów rozdzielczych, c) operatorami handlowo-technicznymi, d) operatorami handlowymi. Zasady i zakres współpracy operatora systemu rozdzielczego z operatorem systemu przesyłowego określa oprócz IRiESR również Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. Szczegółowe zasady współpracy pomiędzy sąsiednimi operatorami systemów rozdzielczych są określone w rozdz. V i VII. Operatorzy handlowo-techniczni oraz operatorzy handlowi pełnią funkcję operatorów rynku. Współpraca operatora systemu rozdzielczego z tymi operatorami jest związana z uczestnictwem podmiotów przyłączonych do sieci rozdzielczej w rynku bilansującym. Udział podmiotu przyłączonego do sieci rozdzielczej w rynku bilansującym jest możliwy, zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, na dwa sposoby: a) podmiot staje się uczestnikiem rynku bilansującego po podpisaniu umowy przesyłowej z operatorem systemu przesyłowego oraz właściwym operatorem systemu rozdzielczego (uczestnictwo bezpośrednie). Zasady funkcjonowania takiego podmiotu określa Regulamin rynku bilansującego stanowiący część szczegółową Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, b) podmiot uczestniczy w rynku bilansującym w sposób pośredni poprzez operatora systemu rozdzielczego, po podpisaniu umowy przesyłowej jedynie z właściwym operatorem systemu rozdzielczego. Podmiot dokonuje zgłoszeń danych technicznych i handlowych wyłącznie do operatora systemu rozdzielczego, natomiast zasady rozliczeń reguluje umowa przesyłowa, uwzględniająca zapisy Regulaminu bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej, stanowiącego załącznik nr 6 do IRiESR. Realizacja procesu zbierania, przekazywania i wymiany informacji pomiędzy podmiotami uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym, zgodnie z p. IV.5.a, odbywa się za pomocą Systemu Wymiany Informacji o Rynku Energii (WIRE) oraz Systemu Operatywnej Współpracy z Elektrowniami (SOWE). Wymiana informacji w systemach WIRE i SOWE realizowana jest zgodnie z wymogami określonymi w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej

18 IV.7. IV.8. IV.9. IV.10. IV.11. IV.12. IV.13. IV.14. IV.15. Operator systemu rozdzielczego ustala którzy wytwórcy i odbiorcy końcowi przyłączeni do sieci rozdzielczej są zobowiązani do pośredniego uczestnictwa w rynku bilansującym zgodnie z p. IV.5.b. Szczegółowy wykaz podmiotów oraz harmonogram i zasady zgłaszania przez podmioty do operatora systemu rozdzielczego grafików handlowych, a także zasady rozliczania odchyleń od tych grafików określa Regulamin bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej, stanowiący załącznik nr 6. Wytwórcy i odbiorcy końcowi przyłączeni do sieci rozdzielczej i uczestniczący w rynku bilansującym zgodnie z p. IV.5.a pełnią samodzielnie lub upoważniają właściwy podmiot do pełnienia funkcji operatora handlowo-technicznego. Upoważnienie podmiotu do pełnienie funkcji operatora handlowo-technicznego odbywa się na podstawie umowy. Operator handlowo-techniczny jest dysponentem jednostek grafikowych, dla których wyznacza pozycje kontraktowe poprzez grafikowanie umów sprzedaży energii elektrycznej oraz dla których opracowuje oferty bilansujące, zgodnie z zasadami określonymi w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. Operator systemu rozdzielczego grafikuje umowy sprzedaży energii elektrycznej jednostek wytwórczych i odbiorców końcowych przyłączonych do sieci rozdzielczej nie uczestniczących w rynku bilansującym (bezpośrednio lub pośrednio). Przedsiębiorstwa obrotu i giełdy energii pełnią samodzielnie lub upoważniają właściwy podmiot do pełnienia funkcji operatora handlowego. Upoważnienie podmiotu do pełnienie funkcji operatora handlowego odbywa się na podstawie umowy. Operator handlowy jest dysponentem jednostek grafikowych przedsiębiorstw obrotu, odpowiedzialnym za przygotowywanie grafików handlowych pracy jednostek grafikowych przedsiębiorstwa obrotu i przekazywanie ich do właściwego operatora. Każda jednostka grafikowa może mieć tylko jednego operatora handlowotechnicznego lub operatora handlowego, natomiast każdy operator handlowotechniczny lub handlowy może dysponować wieloma jednostkami grafikowymi i działać jednocześnie w sieciach wielu operatorów. Operatorzy handlowo-techniczni oraz operatorzy handlowi prowadzą działalność w zakresie własnych jednostek grafikowych lub w zakresie innych jednostek grafikowych, na podstawie umów zawartych z podmiotami, które reprezentują oraz z właściwym operatorem, po spełnieniu warunków określonych przez tego operatora. Operator handlowo-techniczny i operator handlowy jest zobowiązany do podpisania stosownej umowy z operatorem systemu przesyłowego oraz z właściwymi operatorami systemu rozdzielczego, jeżeli ich działalność dotyczy jednostek grafikowych przyłączonych do sieci rozdzielczej

19 IV.16. IV.17. IV.18. IV.19. IV.20. IV.21. IV.22. Zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej operator handlowy dysponujący jednostkami grafikowymi giełdy energii jest zobowiązany do podpisania stosownej umowy wyłącznie z operatorem systemu przesyłowego. Uzgodnienia pomiędzy operatorem systemu rozdzielczego a operatorami handlowo-technicznymi lub operatorami handlowymi są zawierane w postaci aneksu do umowy przesyłowej lub w postaci odrębnej umowy przesyłowej. W przypadku nie posiadania umowy o przyłączenie lub umowy przesyłowej zawartej z operatorem systemu rozdzielczego, podmiot może pełnić funkcję operatora handlowo-technicznego lub operatora handlowego po wystąpieniu do operatora systemu rozdzielczego ze stosownym wnioskiem i po podpisaniu umowy przesyłowej. Umowy przesyłowe, o których mowa w p. IV.17 i IV.18 stanowią podstawę rejestracji podmiotów pełniących funkcje operatorów handlowo-technicznych i określają w szczególności: a) dane podmiotu pełniącego funkcję operatora handlowo-technicznego, b) imienną listę osób wraz z danymi teleadresowymi przeznaczonych do bezpośredniego kontaktu z operatorem systemu rozdzielczego, c) wykaz jednostek grafikowych i miejsc dostarczania, d) inne dane określone w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. Umowy przesyłowe zawierane z operatorami handlowymi, o których mowa w p. IV.17 i IV.18 określają w szczególności: a) dane podmiotu, b) imienną listę osób wraz z danymi teleadresowymi przeznaczonych do bezpośredniego kontaktu z operatorem systemu rozdzielczego, c) wykaz jednostek grafikowych dysponowanych przez operatora handlowego, d) inne dane określone w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. Szczegółowe obowiązki podmiotów przyłączonych do sieci rozdzielczej lub właściwych operatorów handlowo-technicznych i operatorów handlowych, wynikające z uczestnictwa w procesie prowadzenia ruchu sieci i bilansowania popytu i podaży energii elektrycznej znajdują się w rozdz. VII oraz w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. Operator systemu rozdzielczego prowadzi i na bieżąco aktualizuje jawny rejestr podmiotów działających w imieniu i na rzecz wytwórców i odbiorców przyłączonych do sieci rozdzielczej (w tym operatorów handlowo-technicznych) oraz rejestr podmiotów działających w imieniu i na rzecz przedsiębiorstw obrotu (w tym operatorów handlowych)

20 V. PRZYŁĄCZANIE DO SIECI ROZDZIELCZEJ URZĄDZEŃ, INSTALACJI I INNYCH SIECI V.1. ZASADY PRZYŁĄCZANIA V.1.1. V.1.2. V.1.3. V.1.4. V.1.5. V.1.6. Przyłączanie podmiotów do sieci rozdzielczej następuje na podstawie umowy o przyłączenie i po spełnieniu warunków przyłączenia, określonych przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją energii elektrycznej (przedsiębiorstwo sieciowe), do którego sieci podmiot ubiega się o przyłączenie. Procedura przyłączenia podmiotu do sieci rozdzielczej obejmuje: a) pozyskanie przez podmiot od przedsiębiorstwa sieciowego odpowiedniego dla danej grupy przyłączeniowej wniosku o określenie warunków przyłączenia, b) złożenie przez podmiot w przedsiębiorstwie sieciowym wniosku o określenie warunków przyłączenia, zgodnego ze wzorem obowiązującym w danym przedsiębiorstwie sieciowym, c) wydanie przez przedsiębiorstwo sieciowe warunków przyłączenia i projektu umowy o przyłączenie, d) zawarcie umowy o przyłączenie, e) realizację przyłączy i niezbędnej rozbudowy sieci. Podmiot ubiegający się o przyłączenie do sieci składa wniosek o określenie warunków przyłączenia. Wzory wniosków o określenie warunków przyłączenia określa przedsiębiorstwo sieciowe. Wzory wniosków o określenie warunków przyłączenia są zróżnicowane dla poszczególnych grup przyłączeniowych i stanowią załącznik nr 3. Do wniosku, o którym mowa w p. V.1.3 należy załączyć: a) dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do korzystania z obiektu, w którym będą używane urządzenia lub instalacje elektryczne, lub oświadczenie o złożeniu takiego dokumentu przed podpisaniem umowy o przyłączenie, b) plan zabudowy lub szkic sytuacyjny, określający usytuowanie przyłączanego obiektu względem istniejącej sieci oraz sąsiednich obiektów, c) ekspertyzę wpływu przyłączanych instalacji lub sieci na KSE, gdy wniosek składają podmioty zaliczane do II grupy przyłączeniowej

21 V.1.7. V.1.8. Warunki przyłączenia w zależności od danych zawartych we wniosku, o którym mowa w p. V.1.2.a, zawierają w szczególności: a) miejsce przyłączenia, b) miejsce dostarczania energii elektrycznej, c) moc przyłączeniową, d) rodzaj połączenia z siecią instalacji lub innych sieci określonych we wniosku, e) zakres niezbędnych zmian w sieci związanych z przyłączeniem, f) obowiązujący zakres wymagań wynikających z IRiESR, g) miejsce zainstalowania układu pomiarowo-rozliczeniowego, h) wymagania dotyczące układu pomiarowo-rozliczeniowego i transmisji danych pomiarowych, i) rodzaj i usytuowanie automatyk i zabezpieczenia głównego, dane znamionowe oraz inne niezbędne wymagania w zakresie automatyki zabezpieczeniowej i sieciowej, j) wartości: prądów zwarć wielofazowych i czasów ich wyłączania, prądu zwarcia doziemnego, k) wymagany stopień skompensowania mocy biernej, l) wymagania w zakresie dostosowania przyłączonych urządzeń, instalacji lub sieci do systemów sterowania dyspozytorskiego, m) wymagania w zakresie automatyk i zabezpieczenia sieci przed zakłóceniami elektrycznymi, powodowanymi przez instalacje lub sieci wnioskodawcy, n) wymagania w zakresie wyposażenia urządzeń, instalacji lub sieci, niezbędnego do współpracą z siecią, do której urządzenia, instalacje lub sieci są przyłączane, o) możliwości dostarczania energii elektrycznej w warunkach odmiennych od standardowych, p) dane i informacje dotyczące sieci, niezbędne w celu doboru systemu ochrony od porażeń i ochrony przeciwprzepięciowej, w instalacji lub sieci przyłączanego podmiotu, q) projektowany koszt wykonania przyłącza. Przedsiębiorstwo sieciowe określa warunki przyłączenia w następujących terminach: a) 14 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku przez wnioskodawcę zaliczonego do IV, V lub VI grupy przyłączeniowej, b) 30 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku przez wnioskodawcę zaliczonego do III grupy przyłączeniowej, c) 3 miesięcy od dnia złożenia kompletnego wniosku przez wnioskodawcę zaliczonego do II grupy przyłączeniowej

22 V.1.9. V V V V V V V V Warunki przyłączenia są ważne dwa lata od dnia ich określenia. Wraz z określonymi przez przedsiębiorstwo sieciowe warunkami przyłączenia wnioskodawca otrzymuje projekt umowy o przyłączenie. W przypadkach, gdy przyłączenie podmiotu do sieci danego przedsiębiorstwa sieciowego na podstawie opracowywanych przez to przedsiębiorstwo warunków przyłączenia może wpłynąć na warunki pracy sieci innego przedsiębiorstwa sieciowego, przedsiębiorstwa sieciowe dokonują między sobą uzgodnień, w zakresie wzajemnego ponoszenia skutków wynikających z przyłączenia podmiotu. Przedsiębiorstwo sieciowe wydające warunki przyłączenia jest odpowiedzialne za dokonanie uzgodnień pomiędzy przedsiębiorstwami sieciowymi, o których mowa w p. V Operator systemu rozdzielczego uzgadnia z operatorem systemu przesyłowego warunki przyłączenia wydawane podmiotom ubiegającym się o przyłączenie do sieci rozdzielczej koordynowanej, w przypadku: a) połączeń międzysystemowych, b) połączeń sieciowych pomiędzy operatorami systemów rozdzielczych, c) wytwórców, d) odbiorców o mocy przyłączeniowej nie mniejszej niż 10 MW. Uzgodnienie, o którym mowa w p. V.1.13 obejmuje: a) uzgodnienie zakresu ekspertyzy, niezbędnej do określenia przez operatora systemu rozdzielczego warunków przyłączenia, b) uzgodnienie technicznych ustaleń zawartych w warunkach przyłączenia. Uzgodnienie, o którym mowa w p. V.1.13 jest realizowane po przekazaniu przez operatora systemu rozdzielczego do operatora systemu przesyłowego, warunków przyłączenia wraz z dokumentami: a) kopią wniosku podmiotu do operatora systemu rozdzielczego o określenia warunków przyłączenia, b) ekspertyzą wpływu przyłączanych instalacji lub sieci na KSE. Umowa o przyłączenie stanowi podstawę do rozpoczęcia realizacji prac projektowych i budowlano-montażowych na zasadach określonych w tej umowie. Umowa o przyłączenie podmiotów do sieci rozdzielczej określa w szczególności: a) strony zawierające umowę, b) przedmiot umowy wynikający z warunków przyłączenia, c) termin realizacji przyłączenia, d) wysokość opłaty za przyłączenie oraz sposób jej regulowania, e) zakres oraz sposób wymiany danych i informacji w trakcie realizacji warunków przyłączenia oraz tryb przyłączania do sieci, f) sposób koordynacji prac wykonywanych przez strony oraz kontroli dotrzymywania wymagań określonych w warunkach przyłączenia,

23 V V g) terminy przeprowadzania prób i odbiorów częściowych oraz prób końcowych i ostatecznego odbioru przyłącza i przyłączanych instalacji, h) miejsce rozgraniczenia własności sieci i instalacji między przedsiębiorstwem sieciowym a przyłączanym podmiotem, i) planowane ilości energii elektrycznej pobieranej oraz przewidywany termin zawarcia umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy przesyłowej, j) warunki udostępniania, przez przyłączany podmiot, nieruchomości w celu budowy lub rozbudowy sieci niezbędnej dla realizacji przyłączenia, k) termin ważności umowy oraz postanowienia dotyczące zmiany warunków umowy i jej wypowiedzenia, l) odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy, w tym za opóźnienie terminu realizacji prac. Operator systemu rozdzielczego ma prawo do kontroli spełniania przez przyłączone do sieci rozdzielczej urządzenia, instalacje i sieci wymagań zawartych w warunkach przyłączenia. Szczegółowe zasady przeprowadzania kontroli, o których mowa w p. V.1.18, reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki podane w p. II.3.g. V Zagadnienia związane z połączeniem zagranicznej sieci rozdzielczej z siecią rozdzielczą przedsiębiorstwa sieciowego są regulowane postanowieniami umów. Połączenia międzysystemowe na napięciu 110 kv są realizowane zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej wyłącznie w układach wydzielonych, poprzez wyodrębnienie jednostek wytwórczych lub obszarów sieci rozdzielczej. V V V V Warunek, o którym mowa w p. V.1.20 nie dotyczy sieci rozdzielczej tworzącej oddzielny obszar regulacyjny. Szczegółowe warunki techniczne jakie powinny spełniać przyłączane do sieci rozdzielczej urządzenia, instalacje i inne sieci określają rozdziały V.4, V.5 i V.6. Podmioty ubiegające się o przyłączenie do sieci rozdzielczej są zobowiązane do projektowania obiektów, urządzeń i instalacji przyłączanych do sieci rozdzielczej zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami oraz w oparciu o otrzymane warunki przyłączenia. W celu umożliwienia wykonania analiz stanu i rozwoju sieci rozdzielczej, wskazane przez przedsiębiorstwo sieciowe podmioty ubiegające się o przyłączenie oraz przyłączone do sieci rozdzielczej przekazują temu przedsiębiorstwu sieciowemu dane określone w rozdziale V.7. Dane od podmiotów przyłączonych do sieci rozdzielczej są uaktualniane co dwa lata na wniosek przedsiębiorstwa sieciowego

24 V V V V Wytwórcy przyłączani do sieci rozdzielczej, posiadający koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej, są zobowiązani do dokonania zgłoszenia wielkości mocy zainstalowanej i osiągalnej do centralnego rejestru jednostek wytwórczych, prowadzonego przez operatora systemu przesyłowego. Zgłoszenia tego dokonuje się po przeprowadzeniu, z wynikiem pozytywnym, wymaganych prób i odbiorów technicznych. Rejestracja mocy zainstalowanej i osiągalnej jednostki wytwórczej w centralnym rejestrze jednostek wytwórczych odbywa się zgodnie z następującą procedurą: a) wytwórca przeprowadza ruch próbny, na warunkach uzgodnionych z operatorem systemu rozdzielczego, przez czas nie krótszy niż 72 godziny, polegający na nieprzerwanej pracy z pełną mocą, określoną przez producenta jako moc osiągalna, b) po pomyślnym zakończeniu ruchu próbnego, wytwórca występuje z pisemnym wnioskiem do operatora systemu przesyłowego o dokonanie wpisu w centralnym rejestrze jednostek wytwórczych. Wniosek powinien być przekazany do operatora systemu przesyłowego a kopia wniosku do operatora systemu rozdzielczego, co najmniej na 7 dni przed datą przekazania urządzenia do eksploatacji, c) operator systemu przesyłowego w terminie 7 dni, pisemnie potwierdza datę dokonania wpisu mocy zainstalowanej i osiągalnej nowej jednostki wytwórczej w centralnym rejestrze, d) wytwórca przekazuje do operatora systemu rozdzielczego w terminie 7 dni kopię potwierdzenia wpisu do rejestru otrzymanego od operatora systemu przesyłowego, o którym mowa w p. c). Zmiana mocy zainstalowanej jednostki wytwórczej będącej w centralnym rejestrze jednostek wytwórczych odbywa się na pisemny wniosek wytwórcy. Zmiana mocy osiągalnej jednostki wytwórczej przyłączonej do sieci rozdzielczej będącej w centralnym rejestrze jednostek wytwórczych odbywa się zgodnie z następującą procedurą: a) wytwórca przeprowadza ruch próbny, na warunkach uzgodnionych z operatorem systemu rozdzielczego, przez czas nie krótszy niż 72 godziny, polegający na nieprzerwanej pracy z pełną mocą, określoną przez producenta jako moc osiągalna, b) po pomyślnym zakończeniu 72 godzinnego ruchu próbnego, wytwórca występuje z pisemnym wnioskiem do operatora systemu przesyłowego o dokonanie zmiany w centralnym rejestrze jednostek wytwórczych, przesyłając jednocześnie kopię wniosku do operatora systemu rozdzielczego, c) operator systemu przesyłowego w terminie 7 dni, pisemnie potwierdza datę dokonania wpisu mocy zainstalowanej i osiągalnej nowej jednostki wytwórczej w centralnym rejestrze, d) wytwórca przekazuje do operatora systemu rozdzielczego w terminie 7 dni kopię potwierdzenia zmiany w rejestrze otrzymanego od operatora systemu przesyłowego, o którym mowa w p. c)

25 V.2. ZASADY WZAJEMNEGO PRZYŁĄCZANIA SIECI ROZDZIELCZEJ RÓŻNYCH PRZEDSIĘBIORSTW SIECIOWYCH V.2.1. V.2.2. V.2.3. Zasady wzajemnego przyłączania sieci rozdzielczej różnych przedsiębiorstw sieciowych są regulowane umowami i uzgadniane z operatorem systemu przesyłowego w zakresie dotyczącym sieci rozdzielczej koordynowanej. Umowa, o której mowa w p. V.2.1, w zakresie przyłączania sieci różnych przedsiębiorstw sieciowych powinna określać w szczególności: a) strony zawierające umowę, b) przedmiot umowy, w tym warunki przyłączenia, c) termin realizacji przyłączenia, d) wysokość kosztów przyłączenia i zasady rozliczeń, e) zakres i sposób wymiany danych i informacji w trakcie realizacji warunków przyłączenia, f) sposób koordynacji prac wykonywanych przez strony, g) terminy przeprowadzania prób, odbiorów częściowych, prób końcowych i ostatecznego odbioru przyłączenia, h) miejsce rozgraniczenia praw własności przyłączanych sieci, i) wykaz osób lub komórek organizacyjnych upoważnionych przez strony do koordynacji prac wynikających z umowy, j) zasady i tryb przeprowadzania kontroli dotrzymania warunków umowy, k) termin ważności umowy oraz postanowienia dotyczące zmiany warunków umowy i jej wypowiedzenia, l) odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy, w tym za opóźnienie terminu realizacji prac. Warunki przyłączenia określają w szczególności: a) moc przyłączeniową, b) miejsca przyłączenia sieci różnych przedsiębiorstw sieciowych, c) zakres niezbędnych zmian w sieci związanych z przyłączeniem, d) miejsce zainstalowania i rodzaj układów pomiarowo-rozliczeniowych, e) warunki techniczne pracy sieci, nie spełniające wymagań określonych w rozdziale V.4 oraz standardów podanych w rozdziale III, f) wartości prądów zwarć wielofazowych i jednofazowych doziemnych oraz czasów ich wyłączania w punktach przyłączenia sieci u obydwu przedsiębiorstw sieciowych, g) miejsce zainstalowania i warunki współpracy automatyki zabezpieczeniowej i sieciowej,

26 V.2.4. V.2.5. V.2.6. h) miejsce zainstalowania, parametry aparatury oraz warunki współpracy systemów sterowania dyspozytorskiego, i) podział kompetencji w zakresie nadzoru dyspozytorskiego. Informacje, o których mowa w p. V.2.2.e, dotyczą w szczególności wpływu przyłączania nowych podmiotów do sieci lub zmiany warunków przyłączenia na pracę sieci innych przedsiębiorstw sieciowych. Związane to jest ze zmianą: a) przepływów energii elektrycznej na transformatorach i liniach wymiany pomiędzy sieciami różnych przedsiębiorstw sieciowych, b) poziomu mocy i prądów zwarciowych, c) pewności dostaw energii elektrycznej, d) sposobu likwidacji przerw i zakłóceń w dostawie energii elektrycznej. Określone w umowie, o której mowa w p. V.2.1, próby i odbiory częściowe oraz odbiór końcowy zrealizowanego przyłączenia przeprowadzane są przy udziale upoważnionych przedstawicieli stron, które zawarły umowę. Wyniki prób i odbiorów, o których mowa w p. V.2.5, są potwierdzane przez strony w protokołach z przeprowadzenia prób i odbiorów. V.3. V.3.1. V.3.2. V.3.3. V.3.4. V.3.5. ZASADY ODŁĄCZANIA Zasady odłączania podmiotów od sieci rozdzielczej, określone w p. od V.3.2 do V.3.10 obowiązują operatora systemu rozdzielczego oraz podmioty odłączane, jeżeli umowa przesyłowa lub umowa sprzedaży energii nie stanowi inaczej. Operator systemu rozdzielczego odłącza podmioty od sieci rozdzielczej: a) w przypadku złożenia przez podmiot wniosku o odłączenie od sieci rozdzielczej, b) bez wniosku podmiotu, o ile w wyniku przeprowadzenia kontroli, o której mowa w p. V.1.18 operator systemu rozdzielczego stwierdzi nie spełnianie przez przyłączony podmiot warunków umów lub też w przypadku nieuzasadnionej odmowy odbiorcy na zainstalowanie przedpłatowego układu pomiarowo-rozliczeniowego i pokrycia kosztów jego zakupu i zainstalowania. Wniosek o odłączenie od sieci rozdzielczej składany przez podmiot zawiera w szczególności: a) miejsca przyłączenia urządzeń, instalacji lub sieci, których dotyczy odłączenie, b) przyczynę odłączenia, c) proponowany termin odłączenia. Operator systemu rozdzielczego ustala termin odłączenia podmiotu od sieci rozdzielczej uwzględniający techniczne możliwości realizacji procesu odłączenia podmiotu. Odłączany podmiot jest zawiadamiany przez operatora systemu rozdzielczego o dacie odłączenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od daty planowanego odłączenia, z wyjątkiem przypadków o których mowa w p. V.3.5. Operator systemu rozdzielczego odłącza podmioty zgodnie z V.3.2.b o ile