Kontrakty futures na indeks cen energii elektrycznej pierwszy instrument finansowy związany z cenami energii

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Kontrakty futures na indeks cen energii elektrycznej pierwszy instrument finansowy związany z cenami energii"

Transkrypt

1 Kontrakty futures na indeks cen energii elektrycznej pierwszy instrument finansowy związany z cenami energii

2 Program Podstawowe cechy kontraktu Dlaczego kontrakty futures na giełdzie Najważniejsze rynki futures na świecie Wybrane elementy standardu Podstawowe zasady obrotu i rozliczania Wykorzystanie Jarosław Ziębiec TGE 2

3 Definicja kontraktu futures umowa zawarta na rynku pomiędzy sprzedającym instrument pochodny na termin, a kupującym instrument pochodny na termin, na warunkach określonych przez organizatora rynku w standardzie kontraktu futures, w której strony ustalają wartość instrumentu bazowego, po której nastąpi wykonanie umowy, wykonanie umowy następuje przez spełnienie świadczenia pieniężnego, chyba że standard instrumentu pochodnego stanowi inaczej; wszystkie najważniejsze cechy kontraktu zawiera standard Jarosław Ziębiec TGE 3

4 Cechy specyficzne Instrument bazowy najczęściej indeks cen rynku spot Rozliczenie pieniężne Notowania ciągłe Zmienna LOP (liczba otwartych pozycji) Nieograniczony potencjał zysków /strat Depozyty zabezpieczające Wiele serii w obrocie Kontrakt posiada ISIN Nie ma VAT Nominalnie obroty są większe niż na rynku fizycznym większa płynność Warunki obrotu Podobne jak dla kontraktów terminowych (forward) Zatwierdzane przez KNF Jarosław Ziębiec TGE 4

5 Dlaczego kontrakty futures? Rynek spot i terminowy (RTT) posiada wystarczającą płynność Czas na instrumenty finansowe Naturalny rozwój oferty produktowej Futures to nowi uczestnicy rynku pośrednio powinno nastąpić zwiększenie płynności na rynku fizycznym Futures to łatwiejszy obrót nie ma dostawy Możliwość wykorzystania do transakcji zabezpieczających i spekulacyjnych, arbitrażu Spekulacja = płynność na rynku futures Arbitraż rynek giełdowy i OTC Jarosław Ziębiec TGE 5

6 Obroty i kursy na TGE Jarosław Ziębiec TGE 6

7 Kursy najpłynniejszych instrumentów na RTT 2010-V 2011 Jarosław Ziębiec TGE 7

8 Indeks IRDN V 2011 Jarosław Ziębiec TGE 8

9 Najważniejsze rynki futures/opcji NASDAQ.OMX Commodities Europe futures/opcje (Skandynawia, Niemcy PHELIX, Holania APEX) N2EX (UK) futures EEX (Niemcy) futures/opcje na indeks PHELIX PXE (Czechy) futures Spot Market Base Load Index ASX (Australia) futures/opcje d-cyphatrade (raczej CFD) CME (NYMEX -USA) futures Ale - ICE (UK) futures z dostawa fizyczną Jarosław Ziębiec TGE 9

10 Przykład - futures na indeks Phelix (EEX) Phelix Base i Phelix Peak roczne, kwartalne, miesięczne, tygodniowe, Phelix Base wiele serii w obrocie 6 kolejnych lat, 11 kolejnych kwartałów, 9 najbliższych miesięcy, 5 najbliższych tygodni, Kaskadowanie Rozliczenie pieniężne Name Best Best No. of Last Abs. Last Last Settl. Open Bid Ask Contr. Price Change Tim e Vol. Price Vol. Interest Cal :21 8, ,49 21,413 Cal ,444 Cal ,639 Cal Cal Cal Źródlo: Jarosław Ziębiec TGE 10

11 Skala obrotu futures i spot na wybranych rynkach UE (dane w TWh) Źródło: dane ze stron www giełd Skandynawia spot ,5 futures futures/spot w% 422% 419% Niemcy spot (EPEX) ,6 futures (EEX) ,3 futures/spot w% 220% 188% Francja spot (EPEX) 52,6 52,6 futures (EEX) futures/spot w% 79,8% 58,9% Czechy spot (OTE) 7 2,814 futures (PXE) futures/spot w% Jarosław Ziębiec TGE 343% 1028% 11

12 Obroty futures i opcjami na ASX vs. zapotrzebowanie w systemie Jarosław Ziębiec TGE 12 Zródło: Hedging exposure to the Australian Electricy market using Exchange Traded Products, PPT, d-cypha Trade presenation at WRMA Conference 2011,

13 ASX (Australia) miesięczny wolumen otwartych pozycji na futures i opcjach w latach Jarosław Ziębiec TGE 13

14 Instrument bazowy Indeks IRDN24 wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do 1 grosza, określany jako średnia arytmetyczna średnich ważonych wolumenem cen transakcji zawartych podczas fixingu i notowań ciągłych na poszczególnych godzinach z całej doby z rynków N-1 oraz N-2 dla tej samej daty dostawy, Jarosław Ziębiec TGE 14

15 Proponowane terminy wykonania Wariant 1 12 najbliższych miesięcy, 8 najbliższych kwartałów, 3 najbliższe lata Wariant 2 Najbliższy miesiąc, kwartał i rok Wariant 3 6 najbliższych miesięcy, 4 najbliższe kwartały, 3 najbliższe lata, Który wybrać? Czy wprowadzić kontrakty tygodniowe? Jarosław Ziębiec TGE 15

16 Nominał i kurs Nominał kontraktu: 1MW x określona liczba godzin, która zależy od liczby dni kalendarzowych w terminie wykonania oraz liczby godzin w dobie, roczny MWh; kwartalny MWh; miesięczny MWh; Kurs kontraktu: Wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do 0,01 PLN do rozważenia notowanie w EUR Minimalny krok notowania (tick) 0,01 PLN /MWh x nominał kontraktu, Roczny: od 87,6 do 87,84 PLN Kwartalny: od 21,59 do 22,09 PLN Miesięczny: od 6,72 do 7,45 PLN Jarosław Ziębiec TGE 16

17 Ostatni dzień obrotu kontrakt roczny i kwartalny dzień sesyjny poprzedzający: a) 2 dni b) 3 dni pierwszy dzień dostawy dla danego kontraktu kontrakt miesięczny: Dzień sesyjny poprzedzający ostatni dzień dostawy w miesiącu wykonania kontraktu. Dzień ustalenia ostatecznego kursu rozliczeniowego Szczegółowe terminy notowań określone w kalendarzu notowań Jarosław Ziębiec TGE 17

18 Podział kontraktu (kaskadowanie) Następuje dla kontraktu rocznego i kwartalnego na X dni przed pierwszym dniem dostawy Dla kontraktu rocznego: każda otwarta pozycja w kontrakcie rocznym jest zamieniana na równoważną liczbę otwartych pozycji w 3 najbliższych kontraktach miesięcznych dla miesięcy kalendarzowych Styczeń-Marzec oraz 3 kolejnych seriach kontraktów kwartalnych (kwartały 2-4 w danym roku kalendarzowym) dla kontraktu kwartalnego: Każda otwarta pozycja w kontrakcie kwartalnym jest zamieniana na równoważną liczbę otwartych pozycji w trzech kolejnych seriach kontraktów miesięcznych dla danego kontraktu kwartalnego. Jarosław Ziębiec TGE 18

19 Kaskadowanie i otwarte pozycje Kontrakty miesięczne: Styczeń, luty, marzec, rok 2013 Kontrakty kwartalne 2013: 2q, 3q,4q Kontr roczny 2013 S L M 5 kupionych kontraktów (5L) 5 L styczeń 5 L styczeń 5 L marzec 5 L 2Q 5 L 3Q 5 L 4Q Jarosław Ziębiec TGE 19

20 Dzienny kurs rozliczeniowy określany jest jako średnia arytmetyczna kursów ostatnich 10 transakcji zawartych podczas sesji, jeżeli podczas sesji giełdowej zawarto mniej niż 10 transakcji za dzienny kurs rozliczeniowy przyjmuje się kurs ostatniej transakcji. Zasada lepszych zleceń kupna/sprzedaży, gdy nie ma transakcji na sesji - średnią arytmetyczną z limitów cen w najlepszych zleceniach kupna i sprzedaży na zamknięciu gdy nie ma zleceń - ostatni znany kurs rozliczeniowy, określany jest z dokładnością do 1 grosza, w sytuacjach szczególnych po konsultacji z IRGIT, można wyznaczyć inny dzienny kurs rozliczeniowy Jarosław Ziębiec TGE 20

21 Ostateczny kurs rozliczeniowy dla kontraktów miesięcznych Średnia arytmetyczna ze wszystkich wartość indeksu IRDN24 dla danego okresu dostawy określona w dniu wygaśnięcia kontraktu Dzień wygaśnięcia kontraktu dzień poprzedzający ostatni dzień dostawy (T-1) T - ostatni dzień dostawy określany jest z dokładnością do 1 grosza. Jarosław Ziębiec TGE 21

22 Zasady rozliczania Depozyt wstępny i uzupełniający Marking to market równanie do rynku Fundusz gwarancyjny Czy potrzebne są limity otwartych pozycji (maksymalna liczba długich/krótkich pozycji które można zająć) na rynku? Jarosław Ziębiec TGE 22

23 Wykorzystanie rynku futures Transakcje zabezpieczające = hedging Spekulacja Bez spekulantów nie ma płynności czyli możliwości zabezpieczania Jarosław Ziębiec TGE 23

24 Transakcje zabezpieczające - hedging Powodem zajęcia pozycji na rynku futures jest posiadana pozycja (zamiar jej posiadania) na rynku fizycznym Na rynku futures zajmujemy pozycje odwrotną do pozycji zabezpieczanej z rynku fizycznego Hedging ma na celu minimalizację strat na rynku fizycznym a nie maksymalizację zysku Short hedge = długa na spot krótka na futures (sprzedaż) Long hedge = króka na spot długa na futures (kupno) Jarosław Ziębiec TGE 24

25 RYNEK FIZYCZNY Short hedge pozycja krótka na futures RYNEK FUTURES spadek cen energii Spadek cen = spadek indeksu IRDN24 Sprzedaż kontraktu Wytwórca ponosi straty sprzedaż po niższej cenie niż zakładał Wystawca kontraktu zarabia Zyski na futures minimalizują straty na spot Odkupienie kontraktu = zamknięcie pozycji 25

26 Long hedge pozycja długa na futures RYNEK FIZYCZNY Wzrost cen = wzrost kosztów zakupu energii w przyszłości RYNEK FUTURES Wzrost cen = wzrost indeksu IRDN24 Sprzedaż kontraktu =zamknięcie pozycji STRATA Nabywca kontraktu zarabia Nabycie kontraktu Zyski na futures minimalizują straty na spot 26

27 Spekulacja Inwestor nie posiada pozycji na rynku fizycznym, którą zabezpiecza Zajmuje pozycję na rynku futures (krótką, długą) w celu maksymalizacji zysku Świadomie podejmuje ryzyko zmiany kursu instrumentu (instrumentu bazowego) Wykorzystuje dźwignię finansową Spekulanci zwiększają płynność Amateur speculators consist of two categories gamblers and fools. Gamblers...know the risks and the fact that there is a house take, but they enjoy the game. Fools...think they know how to make money in futures, but they do not... The supply of fools is replenished by Barnum s Law. (There s a sucker born every minute.) (Stoll and Whaley 1993) Stoll, H.R. and R.E. Whaley Futures and Options: Theory and Applications. Southwestern Publishing Company: Cincinnati, Ohio. Jarosław Ziębiec TGE 27

28 Spekulacja - pozycja długa (zakup kontraktu) Nabywca (zajmujący pozycję długą) liczy na wzrost kursu kontraktu (i indeksu) zysk T=0 strata Kurs kontraktu/wartość IRDN24 Jarosław Ziębiec TGE 28

29 Spekulacja - pozycja krótka (sprzedaż kontraktu) Sprzedający (zajmujący pozycję krótką ) liczy na spadek kursu kontraktu (i indeksu) zysk strata T=0 Kurs kontraktu/indeksu IRGN24 Jarosław Ziębiec TGE 29

30 Notowania od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-14:00 tak jak RTT Notowania w systemie Condico Jednostka notowania 1 kontrakt Zasady obrotu zbliżone do notowań kontraktów forward np. zlecenia Możliwe w przyszłości transakcje pozasesyjne tranakcje spreadowe (kupno jednej serii/sprzedaż innej) Rozliczanie przez IRGIT Zasady obrotu Warianty uruchomienia obrotu: A) na platformie MTF przy współpracy z krajowym DM B) przy współpracy renomowanej giełdy Jarosław Ziębiec TGE 30

31 Ryzyko rynkowe Płynność szczególnie na początku obrotu najbardziej płynna jest najkrótsza seria zamykanie/otwieranie pozycji Ryzyko specyficzne ceny energii na RDN Zmienność Kontrakty futures i ryzyko Jarosław Ziębiec TGE 31

32 Kontakt Jarosław Ziębiec doradca zarządu TGE Tel: K-ka: Jarosław Ziębiec TGE 32

33 Dziękuje za uwagę Proszę o pytania Jarosław Ziębiec TGE 33

Kontrakty Terminowe na indeks IRDN24. materiał informacyjny

Kontrakty Terminowe na indeks IRDN24. materiał informacyjny Kontrakty Terminowe na indeks IRDN24 materiał informacyjny 1 Kontrakty typu FUTURES Ogólne informacje: Notowane kontrakty: kontrakty terminowe na indeks IRDN24 Wykonanie kontraktu poprzez rozliczenie pieniężne

Bardziej szczegółowo

Rynek Instrumentów Finansowych Futures na energię elektryczną. Jarosław Ziębiec Dyrektor Biura Rynku Regulowanego

Rynek Instrumentów Finansowych Futures na energię elektryczną. Jarosław Ziębiec Dyrektor Biura Rynku Regulowanego Rynek Instrumentów Finansowych Futures na energię elektryczną Jarosław Ziębiec Dyrektor Biura Rynku Regulowanego Komitet Rynku Energii Elektrycznej Warszawa, 16 marca 2015 Agenda Dlaczego futures na energie

Bardziej szczegółowo

Kontrakty futures na energię elektryczną na TGE. Instrument bazowy indeks TGe24 Standard kontraktu futures

Kontrakty futures na energię elektryczną na TGE. Instrument bazowy indeks TGe24 Standard kontraktu futures Kontrakty futures na energię elektryczną na TGE Instrument bazowy indeks TGe24 Standard kontraktu futures Instrument bazowy indeks TGe24 2 Konstrukcja indeksu Indeks TGe24 jest określany jako średnia arytmetyczna

Bardziej szczegółowo

Standardy instrumentów z fizyczną dostawą na RIF

Standardy instrumentów z fizyczną dostawą na RIF Standardy instrumentów z fizyczną dostawą na RIF Jarosław Ziębiec Komitet Rynku Energii Elektrycznej Komitet Rynku Gazu Warszawa, 25 stycznia 2017 r. Strona Agenda Standard kontraktu na ee z dostawą 3

Bardziej szczegółowo

Kontrakty terminowe na GPW

Kontrakty terminowe na GPW Kontrakty terminowe na GPW Czym jest kontrakt terminowy? Umowa między 2 stronami: nabywcą i sprzedawcą Nabywca zobowiązuje się do kupna instrumentu bazowego w określonym momencie w przyszłości po określonej

Bardziej szczegółowo

Rozwój rynku hurtowego i czynniki cenotwórcze

Rozwój rynku hurtowego i czynniki cenotwórcze Rozwój rynku hurtowego i czynniki cenotwórcze Leszek Prachniak Dyrektor Pionu Operacji Giełdowych e-mail:leszek.prachniak@tge.pl 1 Kto może zostać Członkiem Giełdy? Członkami Giełdy mogą być podmioty określone

Bardziej szczegółowo

Kontrakty terminowe na stawki WIBOR

Kontrakty terminowe na stawki WIBOR Kontrakty terminowe na stawki WIBOR Sebastian Siewiera Główny Specjalista Dział Rynku Terminowego Warszawa, marzec 2014-1- WSTĘP Kontrakty terminowe (futures) na stopy LIBOR/EURIBOR oraz obligacje skarbowe

Bardziej szczegółowo

Pochodne instrumenty finansowe na energię jako narzędzie do zabezpieczania przed ryzykiem zmian cen energii

Pochodne instrumenty finansowe na energię jako narzędzie do zabezpieczania przed ryzykiem zmian cen energii Pochodne instrumenty finansowe na energię jako narzędzie do zabezpieczania przed ryzykiem zmian cen energii Jarosław Ziębiec, Dyrektor Biura Rynku Regulowanego, TGE 18 kwietnia 2015 r. IV Krakowska Konferencja

Bardziej szczegółowo

Kontrakty terminowe na akcje

Kontrakty terminowe na akcje Kontrakty terminowe na akcje Zawartość prezentacji podstawowe informacje o kontraktach terminowych na akcje, zasady notowania, wysokość depozytów zabezpieczających, przykłady wykorzystania kontraktów,

Bardziej szczegółowo

Futures na Wibor najlepszy sposób zarabiania na stopach. Departament Skarbu, PKO Bank Polski Konferencja Instrumenty Pochodne Warszawa, 28 maja 2014

Futures na Wibor najlepszy sposób zarabiania na stopach. Departament Skarbu, PKO Bank Polski Konferencja Instrumenty Pochodne Warszawa, 28 maja 2014 Futures na Wibor najlepszy sposób zarabiania na stopach Departament Skarbu, PKO Bank Polski Konferencja Instrumenty Pochodne Warszawa, 28 maja 2014 Agenda Wprowadzenie Definicja kontraktu Czynniki wpływające

Bardziej szczegółowo

Kontrakty terminowe bez tajemnic. Marcin Kwaśniewski Dział Rynku Terminowego

Kontrakty terminowe bez tajemnic. Marcin Kwaśniewski Dział Rynku Terminowego Kontrakty terminowe bez tajemnic Marcin Kwaśniewski Dział Rynku Terminowego Agenda: ABC kontraktów terminowych Zasady obrotu kontraktami Depozyty zabezpieczające Zabezpieczanie i spekulacja Ryzyko inwestowania

Bardziej szczegółowo

Funkcjonowanie Rynku Forward na Prawa Majątkowe OZE. www.tge.pl

Funkcjonowanie Rynku Forward na Prawa Majątkowe OZE. www.tge.pl Funkcjonowanie Rynku Forward na Prawa Majątkowe OZE www.tge.pl Rynek forward na prawa majątkowe OZE 1. Przedmiot obrotu: kontrakty terminowe typu forward na prawa majątkowe z OZE (PMOZE_A) 2. Nominał kontraktu:

Bardziej szczegółowo

Kontrakty Terminowe na Dostawę Energii Elektrycznej

Kontrakty Terminowe na Dostawę Energii Elektrycznej Kontrakty Terminowe na Dostawę Energii Elektrycznej Materiały do broszury informacyjnej o RTEE Strona 1 z 10 Kontrakty typu FORWARD Ogólne informacje: Notowane kontrakty: całodobowe (BASE) oraz szczytowe

Bardziej szczegółowo

Michał Tryuk Wiceprezes Zarządu TGE S.A. Warszawa, 23 września 2014 r.

Michał Tryuk Wiceprezes Zarządu TGE S.A. Warszawa, 23 września 2014 r. Michał Tryuk Wiceprezes Zarządu TGE S.A. Warszawa, 23 września 2014 r. Towarowa Giełda Energii TGE powstała pod koniec 1999 roku z inicjatywy Ministra Skarbu Państwa jako niezbędny element liberalizacji

Bardziej szczegółowo

Rola TGE w organizacji Rynku Praw Majątkowych

Rola TGE w organizacji Rynku Praw Majątkowych Rola TGE w organizacji Rynku Praw Majątkowych Rynki prowadzone przez TGE, nowe produkty Leszek Prachniak Dyrektor Departamentu Notowao Towarowa Giełda Energii S.A. Leszek.prachniak@polpx.pl TGE prowadzone

Bardziej szczegółowo

Kontrakty terminowe w teorii i praktyce. Marcin Kwaśniewski Dział Rynku Terminowego

Kontrakty terminowe w teorii i praktyce. Marcin Kwaśniewski Dział Rynku Terminowego Kontrakty terminowe w teorii i praktyce Marcin Kwaśniewski Dział Rynku Terminowego Czym jest kontrakt terminowy? Kontrakt to umowa między 2 stronami Nabywca/sprzedawca zobowiązuje się do kupna/sprzedaży

Bardziej szczegółowo

Czym jest kontrakt terminowy?

Czym jest kontrakt terminowy? Kontrakty terminowe Czym jest kontrakt terminowy? Kontrakt to umowa między 2 stronami Nabywca/sprzedawca zobowiązuje się do kupna/sprzedaży w określonym momencie w przyszłości danego instrumentu bazowego

Bardziej szczegółowo

Kontrakty terminowe. This presentation or any of its parts cannot be used without prior written permission of Dom Inwestycyjny BRE Banku S..A.

Kontrakty terminowe. This presentation or any of its parts cannot be used without prior written permission of Dom Inwestycyjny BRE Banku S..A. Kontrakty terminowe Slide 1 Podstawowe zagadnienia podstawowe informacje o kontraktach zasady notowania, depozyty zabezpieczające, przykłady wykorzystania kontraktów, ryzyko związane z inwestycjami w kontrakty,

Bardziej szczegółowo

Teraz wiesz i inwestujesz OPCJE WPROWADZENIE DO OPCJI

Teraz wiesz i inwestujesz OPCJE WPROWADZENIE DO OPCJI OPCJE WPROWADZENIE DO OPCJI OPCJA jest instrumentem finansowym, mającym postać kontraktu, w którym kupujący opcję nabywa prawo do nabycia (opcja kupna), bądź prawo do sprzedaży (opcja sprzedaży) określonego

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1: Standard kontraktu terminowego na energię elektryczną. typ BASE.

Załącznik nr 1: Standard kontraktu terminowego na energię elektryczną. typ BASE. Załącznik nr 1: Standard kontraktu na energię elektryczną. typ BASE. Kontrakty terminowe na energię elektryczną tygodniowe typu BASE BASE_W-ww-yy, gdzie : instrumentu BASE_W rodzaj instrumentu, ww kolejny

Bardziej szczegółowo

INSTRUMENTY I ZASADY OBROTU PREZENTACJA -1-

INSTRUMENTY I ZASADY OBROTU PREZENTACJA -1- INSTRUMENTY I ZASADY OBROTU PREZENTACJA -1- PATRONI, SPONSORZY, PARTNERZY: -2- FUTURES NA WIBOR STANDARD KONTRAKTÓW 1M WIBOR 3M WIBOR 6M WIBOR Nominał 3.000.000 PLN 1.000.000 PLN 1.000.000 PLN Kwotowanie

Bardziej szczegółowo

OPCJE. Slide 1. This presentation or any of its parts cannot be used without prior written permission of Dom Inwestycyjny BRE Banku S..A.

OPCJE. Slide 1. This presentation or any of its parts cannot be used without prior written permission of Dom Inwestycyjny BRE Banku S..A. OPCJE Slide 1 Informacje ogólne definicje opcji: kupna (call)/sprzedaŝy (put) terminologia typy opcji krzywe zysk/strata Slide 2 Czym jest opcja KUPNA (CALL)? Opcja KUPNA (CALL) jest PRAWEM - nie zobowiązaniem

Bardziej szczegółowo

Kontrakty terminowe. kontraktów. Liczba otwartych pozycji w 2012 roku była najwyższa w listopadzie kiedy to wyniosła 18,1 tys. sztuk.

Kontrakty terminowe. kontraktów. Liczba otwartych pozycji w 2012 roku była najwyższa w listopadzie kiedy to wyniosła 18,1 tys. sztuk. Rocznik Giełdowy 2013 Kontrakty terminowe W roku 2012 handlowano na giełdzie kontraktami terminowymi na indeksy WIG20, mwig40, na kursy walut dolara amerykańskiego, euro, franka szwajcarskiego oraz na

Bardziej szczegółowo

Zakup energii. Strategia obsługi dziennego zapotrzebowania na energię

Zakup energii. Strategia obsługi dziennego zapotrzebowania na energię Zakup energii Strategia obsługi dziennego zapotrzebowania na energię Dzięki zasadzie dostępu stron trzecich do sieci przesyłowej (Third Party Access) Jedyna licencjonowana giełda towarowa w Polsce System

Bardziej szczegółowo

Zasady funkcjonowania rynku gazu na TGE

Zasady funkcjonowania rynku gazu na TGE Zasady funkcjonowania rynku gazu na TGE Leszek Prachniak Dyrektor Działu Notowań leszek.prachniak@tge.pl Warszawa 26.06.2013 Rynek giełdowy - rynkiem konkurencyjnym www.tge.pl Prezes Urzędu Regulacji Energetyki

Bardziej szczegółowo

OPCJE MIESIĘCZNE NA INDEKS WIG20

OPCJE MIESIĘCZNE NA INDEKS WIG20 OPCJE MIESIĘCZNE NA INDEKS WIG20 1 TROCHĘ HISTORII 1973 Fisher Black i Myron Scholes opracowują precyzyjną metodę obliczania wartości opcji słynny MODEL BLACK/SCHOLES 2 TROCHĘ HISTORII 26 kwietnia 1973

Bardziej szczegółowo

Zmiany na Rynku Dnia Bieżącego gazu oraz uruchomienie notowań dla gazu zaazotowanego

Zmiany na Rynku Dnia Bieżącego gazu oraz uruchomienie notowań dla gazu zaazotowanego Zmiany na Rynku Dnia Bieżącego gazu oraz uruchomienie notowań dla gazu zaazotowanego Leszek Prachniak Dyrektor Biura Operacji Giełdowych Warszawa 07.11.2018 Rynki gazu wysokometanowego klasy E prowadzone

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu instrumentów terminowych na energię elektryczną, miesięcznych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze.

Warunki obrotu dla programu instrumentów terminowych na energię elektryczną, miesięcznych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze. Warunki obrotu dla programu instrumentów terminowych na energię elektryczną, miesięcznych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze. Tekst jednolity Zatwierdzony Uchwałą Zarządu Nr 273/48/10 z dnia 14 grudnia

Bardziej szczegółowo

Rynek energii elektrycznej podsumowanie trzeciego kwartału 2013 r. - rekordowe wzrosty na Towarowej Giełdzie Energii

Rynek energii elektrycznej podsumowanie trzeciego kwartału 2013 r. - rekordowe wzrosty na Towarowej Giełdzie Energii Warszawa, 11 października 2013 r. Rynek energii elektrycznej podsumowanie trzeciego kwartału 2013 r. - rekordowe wzrosty na Towarowej Giełdzie Energii Łączny obrót energią elektryczną w transakcjach spot

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu kwartalnych instrumentów terminowych na energię elektryczną.

Warunki obrotu dla programu kwartalnych instrumentów terminowych na energię elektryczną. Warunki obrotu dla programu kwartalnych instrumentów terminowych na energię elektryczną. Tekst jednolity Zatwierdzony Uchwałą Zarządu Nr 16/2/17 z dnia 10 stycznia 2017r. Warunki obrotu wchodzą w życie

Bardziej szczegółowo

K O N T R A K T Y T E R M I N O W E

K O N T R A K T Y T E R M I N O W E "MATEMATYKA NAJPEWNIEJSZYM KAPITAŁEM ABSOLWENTA" projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego K O N T R A K T Y T E R M I N O W E Autor: Lic. Michał Boczek

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu instrumentów terminowych na energię elektryczną, rocznych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze.

Warunki obrotu dla programu instrumentów terminowych na energię elektryczną, rocznych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze. Warunki obrotu dla programu instrumentów terminowych na energię elektryczną, rocznych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze. Tekst jednolity Zatwierdzony Uchwałą Zarządu Nr 275/48/10 z dnia 14 grudnia 2010r.

Bardziej szczegółowo

Rozliczanie kontraktów finansowych zawartych na TGE

Rozliczanie kontraktów finansowych zawartych na TGE Rozliczanie kontraktów finansowych zawartych na TGE Marek Onichimowski Dyrektor Projektu Rynek Finansowy Uczestnictwo w IRR IRGiT Uczestnikami w IRR IRGiT mogą być: 1. spółki prowadzące Giełdy, 2. spółki

Bardziej szczegółowo

Rozliczanie kontraktów finansowych zawartych na RIF TGE

Rozliczanie kontraktów finansowych zawartych na RIF TGE Rozliczanie kontraktów finansowych zawartych na RIF TGE Marek Onichimowski Dyrektor Projektu Rynek Finansowy Rynek Instrumentów Finansowych a IRGiT W myśl Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, IRGiT,

Bardziej szczegółowo

Kontrakty terminowe. na koniec roku 3276 kontraktów i była o 68% wyższa niż na zakończenie 2010 r.

Kontrakty terminowe. na koniec roku 3276 kontraktów i była o 68% wyższa niż na zakończenie 2010 r. Rocznik Giełdowy 2012 algorytmu kalkulacji kursu rozliczeniowego oraz dni wykonania jednostek. Giełda uruchomiła serwis internetowy dedykowany rynkowi instrumentów pochodnych. Serwis dostępny jest pod

Bardziej szczegółowo

TGE - zasady uczestnictwa i prowadzone rynki

TGE - zasady uczestnictwa i prowadzone rynki TGE - zasady uczestnictwa i prowadzone rynki Leszek Prachniak Dyrektor Departamentu Notowao Leszek.prachniak@polpx.pl Zasady funkcjonowania odbiorców końcowych na TGE Operator Systemu Przesyłowego (OSP)

Bardziej szczegółowo

(obowiązuje od 01 grudnia 2014r.) Jeden kontrakt obejmuje 1000 ton Uprawnień do emisji (EUA)

(obowiązuje od 01 grudnia 2014r.) Jeden kontrakt obejmuje 1000 ton Uprawnień do emisji (EUA) SPECYFIKACJA FINANSOWYCH INSTRUMENTÓW POCHODNYCH BĘDĄCYCH ZARÓWNO W OBROCIE NA RYNKU ZORGANIZOWANYM (GIEŁDY TOWAROWE), JAK I POZA RYNKIEM ZORGANIZOWANYM (OTC), DLA KTÓRYCH INSTRUMENTEM BAZOWYM SĄ UPRAWNIENIA

Bardziej szczegółowo

Uruchomienie rynku gazu na TGE

Uruchomienie rynku gazu na TGE Uruchomienie rynku gazu na TGE Leszek Prachniak Dyrektor Działu Notowań leszek.prachniak@tge.pl Szczególna Rola Giełdy Towarowej na rynku gazu w warunkach obowiązywania taryfy www.tge.pl Najpierw konkurencja

Bardziej szczegółowo

Organizacja notowań na RIF i obrót instrumentami finansowymi

Organizacja notowań na RIF i obrót instrumentami finansowymi Organizacja notowań na RIF i obrót instrumentami finansowymi Harmonogram sesji Notowania kontraktami terminowymi na indeks TGe24 na sesji giełdowej odbywają się od poniedziałku do piątku, w dni robocze.

Bardziej szczegółowo

Ceny energii elektrycznej

Ceny energii elektrycznej 19-kwi 26-kwi 03-maj Ceny energii elektrycznej 10-maj 17-maj 29 gru 11 sty 24 sty 6 lut 19 lut 4 mar 17 mar 30 mar 12 kwi 25 kwi 8 maj 21 maj 220 180 140 PLN/MWh Dzienne ceny SPOT w latach 2012-2013 2012

Bardziej szczegółowo

Propozycja systemu rozliczeń dla rynku gazu w Polsce

Propozycja systemu rozliczeń dla rynku gazu w Polsce Propozycja systemu rozliczeń dla rynku gazu w Polsce 13.06. 2012 Warszawa Członkostwo w GIR Członkami Izby mogą być wyłącznie: Spółki prowadzące Giełdy, Towarowe domy maklerskie, Domy maklerskie, inne

Bardziej szczegółowo

System zabezpieczeń i rozliczeń dla Rynku Terminowego Praw Majątkowych

System zabezpieczeń i rozliczeń dla Rynku Terminowego Praw Majątkowych System zabezpieczeń i rozliczeń dla Rynku Terminowego Praw Majątkowych Łukasz Goliszewski Zastępca Dyrektora Działu Zarządzania Ryzykiem Elementy systemu zabezpieczeń dla RTPM:, System monitorowania depozytów,

Bardziej szczegółowo

Opcje giełdowe i zabezpieczenie inwestycji. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego

Opcje giełdowe i zabezpieczenie inwestycji. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego Opcje giełdowe i zabezpieczenie inwestycji Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego Agenda: Analiza Portfela współczynnik Beta (β) Opcje giełdowe wprowadzenie Podstawowe strategie opcyjne Strategia Protective

Bardziej szczegółowo

RAPORT MIESIĘCZNY. Marzec Towarowa Giełda Energii S.A. Rynek Dnia Następnego. Indeksy Rynku Dnia Następnego [PLN/MWh]

RAPORT MIESIĘCZNY. Marzec Towarowa Giełda Energii S.A. Rynek Dnia Następnego. Indeksy Rynku Dnia Następnego [PLN/MWh] RAPORT MIESIĘCZNY Towarowa Giełda Energii S.A. Rynek Dnia Następnego 2009 180,00 Indeksy Rynku Dnia Następnego [PLN/MWh] 167,50 155,00 142,50 kurs IRDN kurs sirdn 130,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Bardziej szczegółowo

Ceny energii na rynku polskim: umiarkowany wzrost RDN

Ceny energii na rynku polskim: umiarkowany wzrost RDN Ceny energii na rynku polskim: umiarkowany wzrost RDN 20-maj 30-maj 09-cze 19-cze 1 kwi 15 kwi 29 kwi 13 maj 27 maj 10 cze 24 cze 200 zł/mwh Dzienne ceny SPOT w latach 2012-2013 2012 Avg m-c 2012 2013

Bardziej szczegółowo

Opcje giełdowe. Wprowadzenie teoretyczne oraz zasady obrotu

Opcje giełdowe. Wprowadzenie teoretyczne oraz zasady obrotu Opcje giełdowe Wprowadzenie teoretyczne oraz zasady obrotu NAJWAŻNIEJSZE CECHY OPCJI Instrument pochodny (kontrakt opcyjny), Asymetryczny profil wypłaty, Możliwość budowania portfeli o różnych profilach

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu kwartalnych instrumentów terminowych na energię elektryczną.

Warunki obrotu dla programu kwartalnych instrumentów terminowych na energię elektryczną. Warunki obrotu dla programu kwartalnych instrumentów terminowych na energię elektryczną. Tekst jednolity Zatwierdzony Uchwałą Zarządu nr 339/74/17 z dnia 20 grudnia 2017 r. Warunki obrotu wchodzą w życie

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu instrumentów terminowych na energię elektryczną, tygodniowych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze.

Warunki obrotu dla programu instrumentów terminowych na energię elektryczną, tygodniowych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze. Warunki obrotu dla programu instrumentów terminowych na energię elektryczną, tygodniowych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze. Tekst jednolity Zatwierdzony Uchwałą Zarządu Nr 279/60/11 z dnia13 grudnia

Bardziej szczegółowo

Do końca 2003 roku Giełda wprowadziła promocyjne opłaty transakcyjne obniżone o 50% od ustalonych regulaminem.

Do końca 2003 roku Giełda wprowadziła promocyjne opłaty transakcyjne obniżone o 50% od ustalonych regulaminem. Opcje na GPW 22 września 2003 r. Giełda Papierów Wartościowych rozpoczęła obrót opcjami kupna oraz opcjami sprzedaży na indeks WIG20. Wprowadzenie tego instrumentu stanowi uzupełnienie oferty instrumentów

Bardziej szczegółowo

RAPORT MIESIĘCZNY. Luty Towarowa Giełda Energii S.A. Rynek Dnia Następnego. Indeksy Rynku Dnia Następnego [PLN/MWh]

RAPORT MIESIĘCZNY. Luty Towarowa Giełda Energii S.A. Rynek Dnia Następnego. Indeksy Rynku Dnia Następnego [PLN/MWh] RAPORT MIESIĘCZNY Luty 2009 Towarowa Giełda Energii S.A. Rynek Dnia Następnego 240,00 Indeksy Rynku Dnia Następnego [PLN/MWh] kurs IRDN kurs sirdn 220,00 200,00 180,00 160,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Bardziej szczegółowo

Ceny energii na rynku polskim: niskie w środku tygodnia, drożej przed weekendem

Ceny energii na rynku polskim: niskie w środku tygodnia, drożej przed weekendem 25-maj 04-cze 14-cze 24-cze 1 kwi 18 kwi 5 maj 22 maj 8 cze 25 cze Ceny energii na rynku polskim: niskie w środku tygodnia, drożej przed weekendem 200 zł/mwh Dzienne ceny SPOT w latach 2012-2013 2012 Avg

Bardziej szczegółowo

ABC opcji giełdowych. Krzysztof Mejszutowicz Dział Rynku Terminowego GPW

ABC opcji giełdowych. Krzysztof Mejszutowicz Dział Rynku Terminowego GPW ABC opcji giełdowych Krzysztof Mejszutowicz Dział Rynku Terminowego GPW Warszawa, kwiecień 2015 Czym są opcje indeksowe (1) Kupno opcji Koszt nabycia Zysk Strata Możliwość inwestowania na wzrost i spadek

Bardziej szczegółowo

Kontrakty terminowe na GPW Szkolenie dla uczestników XV edycji SIGG. Bogdan Kornacki - Dział Rozwoju Rynku GPW

Kontrakty terminowe na GPW Szkolenie dla uczestników XV edycji SIGG. Bogdan Kornacki - Dział Rozwoju Rynku GPW Kontrakty terminowe na GPW Szkolenie dla uczestników XV edycji SIGG Bogdan Kornacki - Dział Rozwoju Rynku GPW Czym jest kontrakt terminowy? Kontrakt to umowa między 2 stronami Nabywca/wystawca zobowiązuje

Bardziej szczegółowo

Nazwa skrócona opcji. Styl wykonania opcji Instrument bazowy. wygaśnięcia. Indeks WIG20

Nazwa skrócona opcji. Styl wykonania opcji Instrument bazowy. wygaśnięcia. Indeks WIG20 1) Standard kupna i sprzedaży na Warszawski Indeks Giełdowy Dużych Spółek WIG20, określony Uchwałą Nr 11/977/2003 Rady Giełdy z dnia 19 lutego 2003 r. (z późn. zm.), na dzień aktualizacji niniejszych Warunków

Bardziej szczegółowo

Opcje Giełdowe. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego GPW

Opcje Giełdowe. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego GPW Opcje Giełdowe Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego GPW Warszawa, 7 maja 2014 Czym są opcje indeksowe (1) Kupno opcji Koszt nabycia Zysk Strata Prawo, lecz nie obligacja, do kupna lub sprzedaży instrumentu

Bardziej szczegółowo

Noble Securities S.A. na rynkach praw majątkowych, energii elektrycznej i gazu ziemnego Towarowej Giełdy Energii S.A.

Noble Securities S.A. na rynkach praw majątkowych, energii elektrycznej i gazu ziemnego Towarowej Giełdy Energii S.A. Noble Securities S.A. na rynkach praw majątkowych, energii elektrycznej i gazu ziemnego Towarowej Giełdy Energii S.A. Noble Securities S.A. Jeden z pierwszych domów maklerskich, działający na polskim rynku

Bardziej szczegółowo

Ceny energii elektrycznej

Ceny energii elektrycznej 01-maj 11-maj 21-maj 31-maj 29 gru 12 sty 26 sty 9 lut 23 lut 9 mar 23 mar 6 kwi 20 kwi 4 maj 18 maj 1 cze Ceny energii elektrycznej 220 zł/mwh Dzienne ceny SPOT w latach 2012-2013 2012 Avg m-c 2012 2013

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie pierwszego półrocza 2013 r. na Towarowej Giełdzie Energii

Podsumowanie pierwszego półrocza 2013 r. na Towarowej Giełdzie Energii Podsumowanie pierwszego półrocza 2013 r. na Towarowej Giełdzie Energii Warszawa, 5 lipca 2013 r. Łączny obrót energią elektryczną ze wszystkich transakcji w I półroczu 2013 r. wyniósł 72,310 TWh, co oznacza

Bardziej szczegółowo

R NKI K I F I F N N NSOW OPCJE

R NKI K I F I F N N NSOW OPCJE RYNKI FINANSOWE OPCJE Wymagania dotyczące opcji Standard opcji Interpretacja nazw Sposoby ustalania ostatecznej ceny rozliczeniowej dla opcji na GPW OPCJE - definicja Kontrakt finansowy, w którym kupujący

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu kontraktów terminowych na energię elektryczną, rocznych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze.

Warunki obrotu dla programu kontraktów terminowych na energię elektryczną, rocznych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze. Warunki obrotu dla programu kontraktów terminowych na energię elektryczną, rocznych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze. Tekst jednolity zatwierdzony uchwałą Rady Nadzorczej Nr 50/11/IV/08 z dnia 30.12.2008

Bardziej szczegółowo

Towarowa Giełda Energii obroty, pozycja na tle rynków europejskich. Lipiec 2014 r.

Towarowa Giełda Energii obroty, pozycja na tle rynków europejskich. Lipiec 2014 r. Towarowa Giełda Energii obroty, pozycja na tle rynków europejskich Lipiec 2014 r. Agenda TGE kim jesteśmy? TGE o nas Struktura przychodów Grupy GPW w 2013 r. Roczne przychody ze sprzedaży TGE Grupa TGE

Bardziej szczegółowo

OPCJE W to też możesz inwestować na giełdzie

OPCJE W to też możesz inwestować na giełdzie OPCJE NA WIG 20 W to też możesz inwestować na giełdzie GIEŁDAPAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH WARSZAWIE OPCJE NA WIG 20 Opcje na WIG20 to popularny instrument, którego obrót systematycznie rośnie. Opcje dają ogromne

Bardziej szczegółowo

Omówienie propozycji uruchomienia nowych instrumentów na RTT - kontrakty Balance of Week oraz Balance of Month

Omówienie propozycji uruchomienia nowych instrumentów na RTT - kontrakty Balance of Week oraz Balance of Month Omówienie propozycji uruchomienia nowych instrumentów na RTT - kontrakty Balance of Week oraz Balance of Month Łukasz Goliszewski Dyrektor Działu Zarządzania Ryzykiem, IRGiT Leszek Prachniak Dyrektor Biura

Bardziej szczegółowo

Otwarcie rynku gazu na Towarowej Giełdzie Energii

Otwarcie rynku gazu na Towarowej Giełdzie Energii Otwarcie rynku gazu na Towarowej Giełdzie Energii Systemy rozliczeń dla rynku gazu Model prowadzenia rozliczeń rynku gazu Andrzej Kalinowski Dyrektor Działu Rozliczeń i Rozrachunku Rynek Gazu - Członkostwo

Bardziej szczegółowo

Uwarunkowania dyrektywy MiFID II i jej wpływ na rynki towarowo-finansowe w Polsce At the heart of Central European power trading

Uwarunkowania dyrektywy MiFID II i jej wpływ na rynki towarowo-finansowe w Polsce At the heart of Central European power trading Uwarunkowania dyrektywy MiFID II i jej wpływ na rynki towarowo-finansowe w Polsce At the heart of Central European power trading Warszawa, 8 marca 2017 r. Rynek energii elektrycznej w Polsce rola TGE TWh

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu rocznych instrumentów terminowych na gaz.

Warunki obrotu dla programu rocznych instrumentów terminowych na gaz. Warunki obrotu dla programu rocznych instrumentów terminowych na gaz. Tekst jednolity Zatwierdzony Uchwałą Zarządu Nr 250/63/12 z dnia 6 grudnia 2012r. Warunki obrotu wchodzą w życie z dniem 20 grudnia

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu kontraktów terminowych na energię elektryczną, kwartalnych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze.

Warunki obrotu dla programu kontraktów terminowych na energię elektryczną, kwartalnych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze. Warunki obrotu dla programu kontraktów terminowych na energię elektryczną, kwartalnych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze. Tekst jednolity zatwierdzony uchwałą Rady Nadzorczej Nr 88/17/IV/09 z dnia 13.11.2009

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu tygodniowych instrumentów terminowych na energię elektryczną.

Warunki obrotu dla programu tygodniowych instrumentów terminowych na energię elektryczną. Warunki obrotu dla programu tygodniowych instrumentów terminowych na energię elektryczną. Tekst jednolity Zatwierdzony Uchwałą Zarządu nr 337/74/17 z dnia 20 grudnia 2017 r. Warunki obrotu wchodzą w życie

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu sezonowych instrumentów terminowych na gaz. Tekst jednolity

Warunki obrotu dla programu sezonowych instrumentów terminowych na gaz. Tekst jednolity Warunki obrotu dla programu sezonowych instrumentów terminowych na gaz Tekst jednolity Zatwierdzony Uchwałą Zarządu Nr 360/66/15 z dnia 30 grudnia 2015 r. Warunki obrotu wchodzą w życie z dniem 11 stycznia

Bardziej szczegółowo

Opcja jest to prawo przysługujące nabywcy opcji wobec jej wystawcy do:

Opcja jest to prawo przysługujące nabywcy opcji wobec jej wystawcy do: Jesteś tu: Bossa.pl Opcje na WIG20 - wprowadzenie Opcja jest to prawo przysługujące nabywcy opcji wobec jej wystawcy do: żądania w ustalonym terminie dostawy instrumentu bazowego po określonej cenie wykonania

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu rocznych kontraktów terminowych na energię elektryczną.

Warunki obrotu dla programu rocznych kontraktów terminowych na energię elektryczną. Warunki obrotu dla programu rocznych kontraktów terminowych na energię elektryczną. Tekst jednolity zatwierdzony uchwałą Rady Nadzorczej Nr 91/17/IV/09 z dnia 13.11.2009 r. Warunki obrotu wchodzą w życie

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu kontraktów terminowych na indeks IRDN24

Warunki obrotu dla programu kontraktów terminowych na indeks IRDN24 Warunki obrotu dla programu kontraktów terminowych na indeks IRDN24 Wykaz terminów i skrótów użytych w tekście. Członek Giełdy podmiot uprawniony do zawierania transakcji na giełdzie, Dzień wygaśnięcia

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu miesięcznych instrumentów terminowych na gaz.

Warunki obrotu dla programu miesięcznych instrumentów terminowych na gaz. Warunki obrotu dla programu miesięcznych instrumentów terminowych na gaz. Tekst jednolity Zatwierdzony Uchwałą Zarządu Nr 218/48/13 z dnia 16 sierpnia 2013r. Warunki obrotu wchodzą w życie z dniem 27 sierpnia

Bardziej szczegółowo

Propozycja systemu rozliczeń dla rynku gazu w Polsce

Propozycja systemu rozliczeń dla rynku gazu w Polsce Propozycja systemu rozliczeń dla rynku gazu w Polsce 07.02. 2012 Warszawa Członkostwo w GIR Członkami Izby mogą być wyłącznie: Spółki prowadzące Giełdy, Towarowe domy maklerskie, Domy maklerskie, inne

Bardziej szczegółowo

Nowy instrument na rynku gazu dot. SGT

Nowy instrument na rynku gazu dot. SGT Nowy instrument na rynku gazu dot. SGT Sylwester Biało Dyrektor Działu Rynku Towarowego Komitet Rynku Energii Elektrycznej Warszawa, 27 października 2015 Rynek gazu planowane zmiany w Instrukcjach Operatora

Bardziej szczegółowo

Ponad 50% wzrost obrotów na Towarowej Giełdzie Energii w 2011 r.

Ponad 50% wzrost obrotów na Towarowej Giełdzie Energii w 2011 r. VII-XII 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 Informacja prasowa Warszawa, 18 stycznia212 Ponad 5% wzrost obrotów na Towarowej Giełdzie Energii w 211 r. Obrót na wszystkich rynkach, dedykowanych energii

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu kwartalnych instrumentów terminowych na gaz. Tekst jednolity

Warunki obrotu dla programu kwartalnych instrumentów terminowych na gaz. Tekst jednolity Warunki obrotu dla programu kwartalnych instrumentów terminowych na gaz. Tekst jednolity Zatwierdzony Uchwałą Zarządu Nr 20/2/17 z dnia 10 stycznia 2017r. Warunki obrotu wchodzą w życie z dniem 18 stycznia

Bardziej szczegółowo

Dyrektywa MIFID II w kontekście działalności IRGIT SA. Forum Obrotu 2016

Dyrektywa MIFID II w kontekście działalności IRGIT SA. Forum Obrotu 2016 Dyrektywa MIFID II w kontekście działalności IRGIT SA Forum Obrotu 2016 IRGIT SA w obecnym stanie prawnym I. Zakres działalności IRGIT SA: 1. IRGIT SA jako giełdowa izba rozrachunkowa ( GIR ) w rozumieniu

Bardziej szczegółowo

Rynek Uprawnieo do emisji CO2

Rynek Uprawnieo do emisji CO2 Rynek Uprawnieo do emisji CO2 Zasady obrotu i rozliczeń na giełdowym rynku uprawnień do emisji CO 2 Leszek Prachniak Dyrektor Departamentu Notowao Towarowa Giełda Energii S.A. Leszek.prachniak@polpx.pl

Bardziej szczegółowo

Nazwy skrócone opcji notowanych na GPW tworzy się w następujący sposób: OXYZkrccc, gdzie:

Nazwy skrócone opcji notowanych na GPW tworzy się w następujący sposób: OXYZkrccc, gdzie: Opcje na GPW (III) Na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych notuje się opcje na WIG20 i akcje niektórych spółek o najwyższej płynności. Każdy rodzaj opcji notowany jest w kilku, czasem nawet kilkunastu

Bardziej szczegółowo

RE Giełda Energii. Wykład 4

RE Giełda Energii. Wykład 4 RE Giełda Energii Wykład 4 Rynek konkurencyjny i regulowany Trzy możliwości sprzedaży (rynek hurtowy) Kontrakt dwustronny Giełda Energii Rynek Bilansujący Giełda Energii Giełda Rynek Dnia Następnego System

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie roku 2012 na Towarowej Giełdzie Energii

Podsumowanie roku 2012 na Towarowej Giełdzie Energii Warszawa, 22 stycznia 2013 r. Podsumowanie roku 2012 na Towarowej Giełdzie Energii Informacja prasowa Obrót na wszystkich rynkach, dedykowanych energii elektrycznej, na Towarowej Giełdzie Energii, wyniósł

Bardziej szczegółowo

Strategie inwestowania w opcje. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego

Strategie inwestowania w opcje. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego Strategie inwestowania w opcje Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego Agenda: Opcje giełdowe Zabezpieczenie portfela Spekulacja Strategie opcyjne 2 Opcje giełdowe 3 Co to jest opcja? OPCJA JAK POLISA Zabezpieczenie

Bardziej szczegółowo

Pierwsze półrocze 2015 r. na Towarowej Giełdzie Energii - rynki energii elektrycznej i praw majątkowych Informacja prasowa

Pierwsze półrocze 2015 r. na Towarowej Giełdzie Energii - rynki energii elektrycznej i praw majątkowych Informacja prasowa Warszawa, 24 lipca 2015 r. Pierwsze półrocze 2015 r. na Towarowej Giełdzie Energii - rynki energii elektrycznej i praw majątkowych Informacja prasowa W pierwszym półroczu 2015 roku łączny wolumen obrotu

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu rocznych instrumentów terminowych na energię elektryczną.

Warunki obrotu dla programu rocznych instrumentów terminowych na energię elektryczną. Warunki obrotu dla programu rocznych instrumentów terminowych na energię elektryczną. Tekst jednolity Zatwierdzony Uchwałą Zarządu nr 222/47/14 z dnia 6 sierpnia 2014 r. Warunki obrotu wchodzą w życie

Bardziej szczegółowo

Dla kogo kontrakty terminowe i co o nich powinniśmy wiedzieć? Michał Parafiński Santander Securities SA 21 sierpnia 2019r

Dla kogo kontrakty terminowe i co o nich powinniśmy wiedzieć? Michał Parafiński Santander Securities SA 21 sierpnia 2019r Dla kogo kontrakty terminowe i co o nich powinniśmy wiedzieć? Michał Parafiński Santander Securities SA 21 sierpnia 2019r 1) KUPIĘ 2) Co? iphone 11 3) Kiedy? 10 września 2019r 4) Ile? 1szt 5) Cena? 6000

Bardziej szczegółowo

Inga Dębczyńska Paulina Bukowińska

Inga Dębczyńska Paulina Bukowińska OPCJE NA WIG20 Inga Dębczyńska Paulina Bukowińska Informacje ogólne o opcjach Terminologia Opcja KUPNA (CALL) - prawo zakupu po określonej cenie Opcja SPRZEDAŻY (PUT) - prawo sprzedaży po określonej cenie

Bardziej szczegółowo

Koncepcja European Energy Trading Platform (EETP) czy to jest możliwe?

Koncepcja European Energy Trading Platform (EETP) czy to jest możliwe? Koncepcja European Energy Trading Platform (EETP) czy to jest możliwe? Grzegorz Onichimowski Prezes Zarządu Towarowa Giełda Energii S.A. POWER RING 2007 w stronę europejskiej energetycznej platformy handlowej

Bardziej szczegółowo

Rynek energii elektrycznej oraz rynek gazu na Towarowej Giełdzie Energii w maju 2013 r.

Rynek energii elektrycznej oraz rynek gazu na Towarowej Giełdzie Energii w maju 2013 r. Warszawa, 7 czerwca 2013 r. Rynek energii elektrycznej oraz rynek gazu na Towarowej Giełdzie Energii w maju 2013 r. Informacja prasowa Łączny obrót energią elektryczną w maju br. wyniósł 11,592 TWh - wzrost

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Katedra Ekonometrii i Informatyki

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Katedra Ekonometrii i Informatyki Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Katedra Ekonometrii i Informatyki http://keii.ue.wroc.pl Analiza ryzyka transakcji wykład ćwiczenia Literatura Literatura podstawowa: 1. Kaczmarek T. (2005), Ryzyko

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu sezonowych instrumentów terminowych na gaz. Tekst jednolity

Warunki obrotu dla programu sezonowych instrumentów terminowych na gaz. Tekst jednolity Warunki obrotu dla programu sezonowych instrumentów terminowych na gaz Tekst jednolity Zatwierdzony Uchwałą Zarządu nr 135/32/17 z dnia 23 maja 2017 r. Warunki obrotu wchodzą w życie z dniem 31 maja 2017

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu instrumentów terminowych na energię elektryczną, rocznych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze.

Warunki obrotu dla programu instrumentów terminowych na energię elektryczną, rocznych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze. Warunki obrotu dla programu instrumentów terminowych na energię elektryczną, rocznych w godzinach od 7 do 22 w dni robocze. Tekst jednolity Zatwierdzony Uchwałą Zarządu nr 204/48/13 z dnia 16 sierpnia

Bardziej szczegółowo

Komitet Rynku Energii Elektrycznej

Komitet Rynku Energii Elektrycznej Komitet Rynku Energii Elektrycznej Rozliczanie kontraktów finansowych zawartych na RIF Marek Onichimowski Dyrektor Projektu Rynek Finansowy Uczestnictwo w IRR Wyróżnia się następujące rodzaje uczestnictwa

Bardziej szczegółowo

Wyróżniamy trzy rodzaje kontraktów terminowych: Forwards Futures Opcje

Wyróżniamy trzy rodzaje kontraktów terminowych: Forwards Futures Opcje Echo ćwiczeń... Transakcje terminowe (kontrakty terminowe) Transakcja terminowa polega na zawarciu umowy zobowiązującej sprzedającego do dostarczenia określonego co do ilości i jakości dobra, będącego

Bardziej szczegółowo

Kontrakty terminowe i forex SPIS TREŚCI

Kontrakty terminowe i forex SPIS TREŚCI Kontrakty terminowe i forex Grzegorz Zalewski SPIS TREŚCI Część I Teoria Rozdział pierwszy: Zasady działania rynków terminowych Otwieranie i zamykanie pozycji Pozycje długie i krótkie Równanie do rynku

Bardziej szczegółowo

kontraktu. Jeżeli w tak określonym terminie wykupu zapadają mniej niż 3 serie

kontraktu. Jeżeli w tak określonym terminie wykupu zapadają mniej niż 3 serie Standard programu kontraktów terminowych na krótkoterminowe, średnioterminowe oraz długoterminowe obligacje skarbowe określony Uchwałą Nr 561/2013 Zarządu Giełdy z dnia 28 maja 2013 r., z późniejszymi

Bardziej szczegółowo

Warunki obrotu dla programu tygodniowych instrumentów terminowych na gaz.

Warunki obrotu dla programu tygodniowych instrumentów terminowych na gaz. Warunki obrotu dla programu tygodniowych instrumentów terminowych na gaz. Tekst jednolity Zatwierdzony Uchwałą Zarządu nr 341/74/17 z dnia 20 grudnia 2017 r. Warunki obrotu wchodzą w życie z dniem 29 grudnia

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie września 2015 r. i Q3 na TGE - rynki energii elektrycznej i praw majątkowych

Podsumowanie września 2015 r. i Q3 na TGE - rynki energii elektrycznej i praw majątkowych Warszawa, 12.10.2015 r. Podsumowanie września 2015 r. i Q3 na TGE - rynki energii elektrycznej i praw majątkowych Informacja prasowa W trzecim kwartale 2015 r. łączny wolumen obrotu energią elektryczną

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do rynku opcji. Marek Suchowolec

Wprowadzenie do rynku opcji. Marek Suchowolec Wprowadzenie do rynku opcji Marek Suchowolec Plan Bibliografia Historia opcji Definicja opcji Porównanie opcji do polisy ubezpieczeniowej Rodzaje opcji Animatorzy opcji Depozyty zabezpieczające Warranty

Bardziej szczegółowo