RACHUNKOWOŚĆ I SPRAWOZDAWCZOŚĆ SAMORZĄDOWYCH JEDNOSTEK BUDŻETOWYCH W 2018 R. CZĘŚĆ II 20 KWIETNIA 2018 R. TRENER: DOROTA PUDŁO ŻYLIŃSKA

Transkrypt

1 RACHUNKOWOŚĆ I SPRAWOZDAWCZOŚĆ SAMORZĄDOWYCH JEDNOSTEK BUDŻETOWYCH W 2018 R. CZĘŚĆ II 20 KWIETNIA 2018 R. TRENER: DOROTA PUDŁO ŻYLIŃSKA

2 Agenda II. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne w samorządowych jednostkach budżetowych po zmianach przepisów 1. Definicje środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych. 2. Jednorazowa amortyzacja - podwyższenie kwoty środka trwałego do 10 tys. zł oraz konsekwencje dla budżetów JST. 3. Klasyfikacja środków trwałych: a) obiekt inwentarzowy od r., b) numery inwentarzowe ŚT, c) zbiorczy obiekt inwentarzowy np. zestawy komputerowe. 4. Definicja wartości niematerialnej i prawnej zgodnie z przepisami ustaw o podatku dochodowym od osób prawnych i ustawy o rachunkowości.

3 Agenda 5. Zasady ustalania wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnej i prawnej: a) cena nabycia i koszt wytworzenia, b) wartość środka trwałego otrzymanego w formie darowizny, spadku lub nieodpłatnego przekazania, c) odsetki, prowizje i różnice kursowe - wpływ na wartość początkową środka trwałego, d) koszty pracy pracowników przy wytworzeniu środków trwałych, e) szkolenia a wartość początkowa środka trwałego oraz wartości niematerialnej i prawnej, f) ustanie wartości początkowej nabytego gruntu.

4 Agenda 6. Zmiana wartości początkowej środka trwałego: a) ulepszenie środka trwałego zgodnie z prawem bilansowym, b) różnice między ulepszeniem a remontem i konserwacją, c) zwiększenie lub zmniejszenie wartości środka trwałego zgodnie z prawem podatkowym i Krajowym Standardem Rachunkowości (KSR) nr Zasady ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych: a) regulacje w polityce rachunkowości, b) ewidencja syntetyczna - zasady funkcjonowania kont 011, 013, 020 po zmianie rozporządzenia, c) ewidencja analityczna - księga inwentarzowa oraz karta obiektu, d) ewidencja pozabilansowa.

5 Agenda 8. Zasady amortyzacji/umorzenie środka trwałego oraz wartości niematerialnej i prawnej: a) regulacje w polityce rachunkowości, b) ewidencja syntetyczna - konta 071 i 072, c) ewidencja analityczna - tabela amortyzacyjna, d) metody amortyzacji i stawki podatkowe, e) wycena środka trwałego oraz wartości niematerialnej i prawnej na dzień bilansowy.

6 Agenda 9. Środki trwałe w budowie - istota i definicja: a) moment rozpoczęcia i zakończenia inwestycji, b) merytoryczne i formalnoprawne przygotowanie inwestycyjnego procesu budowlanego, c) wartość kosztorysowa inwestycji i jego korekta, d) dokumentacja budowlana oraz powykonawcza, e) finansowanie inwestycji - klasyfikacja wydatków budżetowych, f) istota pierwszego wyposażenia obiektu budowlanego, g) wycena środka trwałego w budowie - koszt wytworzenia obiektu budowlanego i budowli, h) wartość początkowa obiektu budowlanego i budowli; i) rozliczenie kosztów pośrednich, j) ujęcie pierwszego wyposażenie w ewidencji, k) ewidencja księgowa ŚT w budowie - konto 080, l) zaniechanie inwestycji - spisanie bez efektu końcowego, m) rozliczenie inwestycji.

7 Agenda 10. Dokumentowanie operacji gospodarczych: a) przyjęcie środka trwałego do użytkowania, b) likwidacja środka trwałego, c) nieodpłatne przekazanie środka trwałego, d) zmiana miejsca użytkowania środka trwałego. 11. Zasady gospodarowania mieniem: a) ustawa o gospodarce nieruchomościami, b) rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu gospodarowaniem składnikami majątku Skarbu Państwa.

8 Podstawowe przepisy 1. Ustawa o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009r. (j.t. Dz. U. z 2017r. poz. 2077); 2. Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych z dnia 17 grudnia 2004r. (t. j. Dz. U. z 2017r. poz z późniejszymi zmianami); 3. Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994r. (j.t. Dz. U. z 2018r. poz. 395 z późniejszymi zmianami); 4. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992r. (j.t. Dz. U. z 2017r. poz z późniejszymi zmianami); 5. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) z dnia 03 października 2016r. (Dz. U. z 2016r. poz. 1864);

9 Podstawowe przepisy 6. Rozporządzenie Min. Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 września 2017r. (Dz. U. z 2017r. poz. 1911); 7. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie szczegółowego sposobu gospodarowania niektórymi składnikami majątku Skarbu Państwa z dnia 04 kwietnia 2017r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 729); 8. Komunikat Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 25 maja 2017r. w sprawie ogłoszenia uchwały Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie przyjęcia Krajowego Standardu Rachunkowości Nr 11 Środki trwałe (Dz. Urzędowy Min. Finansów i Rozwoju z 2017r. poz. 105).

10 Środki trwałe (art. 3 ust. 1 pkt 15): - rozumie się przez to, rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności: a) nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy, c) ulepszenia w obcych środkach trwałych, d) inwentarz żywy. Środki trwałe oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy.

11 Środki trwałe: W definicjach środków trwałych pojawiają się następujące kwestie wymagające dodatkowej interpretacji: 1. własność, współwłasność, inna podstawa użytkowania, 2. sposób pozyskania, 3. kompletność i zdatność do użytku, 4. przewidywany okres użytkowania (powyżej roku), 5. wykorzystanie na potrzeby związane z prowadzeniem działalności.

12 Własność: 1. wymaga udokumentowania; 2. jeżeli środek trwały stanowi współwłasność co najmniej dwóch osób, jego wartość początkową należy ustalić proporcjonalnie; 3. nie stanowi tytułu prawnego posiadanie, uregulowane art. 336 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny; 4. posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jako właściciel, jak i ten, kto nią faktycznie włada jako użytkownik.

13 Środki trwałe mogą być pozyskane w następujący sposób: 1. nabycie odpłatne, tzn. za wynagrodzeniem, 2. nabycie nieodpłatne, czyli bez wynagrodzenia (np. nabycie w postaci darowizny, spadku), 3. nabycie w drodze wkładu niepieniężnego, 4. wytworzenie we własnym zakresie przez jednostkę.

14 Kompletność środka trwałego: 1. oznacza, że stanowi on funkcjonalną całość i da się wykorzystać samodzielnie; 2. zdatny do użytku to środek, który jest przydatny w danej działalności, odpowiedni do funkcji, jakie ma spełniać; 3. warunek kompletności i zdatności do użytku spełnia ten składnik majątku, który jest wyposażony we wszystkie elementy konstrukcyjne pozwalające na jego funkcjonowanie zgodnie z przeznaczeniem, sprawny technicznie, zalegalizowany w formie pozwoleń na użytkowanie; 4. w przypadku budynku lub budowli można uznać, że są one kompletne i zdatne do użytku z chwilą uzyskania pozwolenia na użytkowanie.

15 Przewidywany okres użytkowania: 1. to czas, w którym jednostka zamierza wykorzystywać środek trwały; 2. decyzję w zakresie przewidywanego okresu użytkowania podejmuje jednostka; 3. jednostka może ona określić, że środek trwały będzie użytkowany krócej lub dłużej niż rok.

16 Wykorzystanie na potrzeby związane z prowadzoną działalnością oznacza, że jednostka może: 1. zastosować środki trwałe na własny użytek, 2. oddać je innej osobie do użytkowania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu. WAŻNE W przypadku leasingu operacyjnego środek trwały jest wykazywany w księgach finansującego. W przypadku leasingu finansowym środek trwały jest wykazywany w księgach korzystającego.

17 Wartości niematerialne i prawne zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 14) ust. o rachunkowości: - są to, nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a w szczególności: a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje, b) prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych, c) know-how (wartość uzyskanych informacji, związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej).

18 Wartości niematerialne i prawne zgodnie z art.. 3 ust. 1 pkt 14) ust. o rachunkowości: Do wartości niematerialnych i prawnych nie są zaliczane zakupione programy komputerowe, lecz licencje na ich użytkowanie (ewentualnie autorskie prawa majątkowe).

19 Wartości niematerialne i prawne: W przypadku wartości niematerialnych i prawnych oddanych do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu, wartości niematerialne i prawne zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy. Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nabytą wartość firmy (tj. różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto) oraz koszty zakończonych prac rozwojowych: a) projektowanie, wykonanie i testowanie prototypów i modeli doświadczalnych (przed ich wdrożeniem do produkcji seryjnej lub użytkowania), b) projektowanie narzędzi, przyrządów do obróbki, form, matryc z wykorzystaniem nowej technologii,

20 Wartości niematerialne i prawne: c) projektowanie, wykonanie i działalność linii próbnej, której wielkość nie umożliwia przeprowadzenia ekonomicznie uzasadnionej produkcji przeznaczonej na sprzedaż oraz d) projektowanie, wykonanie i testowanie wybranych rozwiązań w zakresie nowych lub udoskonalonych materiałów, urządzeń, produktów, procesów systemów lub usług.

21 Moment wprowadzenia do ewidencji środka trwałego: Środki trwałe należy ująć w ewidencji księgowej pod datą przyjęcia ich do używania w wartości początkowej. W momencie przyjęcia środka trwałego lub tytułu wartości niematerialnej i prawnej do używania należy ustalić okres lub stawkę i metodę amortyzacji.

22 W ustawie o rachunkowości zawarte są ogólne definicje pojęć stosowane przy wycenie składników aktywów: a) cena nabycia; b) koszt wytworzenia; c) wartość rynkowa; d) cena sprzedaży netto.

23 Cena nabycia: kwota należna zbywcy (a więc pomniejszona o ewentualne rabaty, opusty, skonta itp.), pomniejszona o podlegający odliczeniu naliczony podatek od towarów i usług (VAT); jeżeli jednostce nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy VAT, to podatek ten zwiększa cenę nabycia, powiększona o koszty związane z zakupem (i jak można sądzić doprowadzeniem obiektu do stanu kompletnego oraz zdatnego do użytku) naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania; w szczególności są to koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych,

24 Cena nabycia: powiększona o koszty finansowania z obcych źródeł zakupu środka trwałego oraz tytułu wartości niematerialnej i prawnej, a więc prowizje, odsetki, a także ujemne i dodatnie różnice kursowe przypadające do momentu oddania tych składników do użytku, powiększona o cło i podatek akcyzowy od importowanych składników majątku (w razie importu). powiększona lub zmniejszona w uzasadnionych przypadkach wartość oddanych już do używania środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych o różnice kursowe związane ze spłatą zaciągniętych na ich finansowanie zobowiązań.

25 Koszt wytworzenia: obejmuje wartość w cenie nabycia zużytych do wytworzenia środków trwałych rzeczowych składników majątku, wykorzystanych usług obcych, koszty wynagrodzeń za pracę wraz z pochodnymi i inne koszty za czas produkcji, dające się zakwalifikować do wartości wytworzonych środków trwałych, w uzasadnionych przypadkach korygować koszt wytworzenia środków trwałych o związane z ich finansowaniem różnice kursowe powstałe po oddaniu tych środków do używania.

26 Aktualizacja środków trwałych: 1. Wartość początkowa środków trwałych i dotychczas dokonane odpisy umorzeniowe podlegają aktualizacji zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach, a wyniki aktualizacji są odnoszone na fundusz. ( 7 ust. 5 rozporządzenia ). 2. Wartość początkowa i dotychczas dokonane od środków trwałych odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe mogą, na podstawie odrębnych przepisów, ulegać aktualizacji wyceny. Ustalona w wyniku aktualizacji wyceny wartość księgowa netto środka trwałego nie powinna być wyższa od jego wartości godziwej, której odpisanie w przewidywanym okresie jego dalszego używania jest ekonomicznie uzasadnione (art. 31 ust. 3 uor.) 3. Ustawa o rachunkowości nie określa, o jakie przepisy chodzi, mówi jedynie o skutku takiej aktualizacji, którym jest nowa wartość księgowa netto środka trwałego. 4. Wyznacza także granicę wartości zaktualizowanej - wartość godziwą środka trwałego.

27 Aktualizacja środków trwałych: 5. W polskiej praktyce rachunkowości aktualizację wyceny może zarządzić jedynie Minister Finansów po spełnieniu warunków przewidzianych przepisami fiskalnymi. 6. Aktualizację wyceny środków trwałych przeprowadza się wówczas, kiedy wskaźnik wzrostu cen nakładów inwestycyjnych ogłoszony przez Prezesa GUS w okresie trzech kwartałów roku poprzedzającego rok podatkowy w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego przekroczy 10 proc. 7. Tryb i terminy aktualizacji środków trwałych określa Minister Finansów w drodze rozporządzenia, o czym mówi art. 15 ust. 5 ustawy z 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz. U. z 2017r. poz z późniejszymi zmianami) i art. 22o ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 200 z późniejszymi zmianami).

28 Aktualizacja środków trwałych: 8. Minister ustala współczynniki (wzory) aktualizacyjne dla określonych grup klasyfikacji środków trwałych. 9. Ustawa o rachunkowości zabrania jednak podnoszenia wartości netto środka trwałego powyżej jego wartości godziwej (co jest zgodne z zasadą ostrożnej wyceny), nawet wtedy, gdyby wyższa wartość wynikała bezpośrednio z zastosowania współczynnika (wzoru) fiskalnego. 10. Aktualizacji wyceny, o której mowa w art. 31 ust. 3 uor. nie jest tożsama z rozwiązaniem alternatywnym dotyczącym wyceny środków trwałych przewidzianym przez MSR 16 (MSR 38 w stosunku do wartości niematerialnych i prawnych). 11. Rozwiązania międzynarodowe i krajowe różnią się od siebie tak bardzo, że skutki dotychczas przeprowadzanych w Polsce aktualizacji wyceny są jednym z elementów najważniejszych korekt podczas sporządzania pierwszego sprawozdania finansowego zgodnego z MSR i MSSF.

29 Aktualizacja środków trwałych: 12. Należy także podkreślić, że w świetle krajowych przepisów aktualizacja wyceny nie może dotyczyć wartości niematerialnych i prawnych. 13. Aktualizacja wyceny środków trwałych dokonana na podstawie odrębnych przepisów ostatni raz była możliwa na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 20 stycznia 1995r. w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także aktualizacji wyceny środków trwałych (Dz.U. Nr 7, poz. 34 z późniejszymi zmianami).

30 Aktualizacja środków trwałych: 1. Aktualizacji opłaty rocznej dokonuje się z urzędu albo na wniosek użytkownika wieczystego nieruchomości gruntowej, na podstawie wartości nieruchomości gruntowej określonej przez rzeczoznawcę majątkowego (art. 77 ust. 3 uogn). 2. Inwentaryzacja nieruchomości powinna zapewnić porównanie danych wynikających z ewidencji księgowej z ewidencją odpowiednio gminnego, powiatowego i wojewódzkiego zasobu nieruchomości ( 6 ust. 6 rozporządzenia ). Przykład Mając na uwadze, że przeważająca część gruntów została nabyta nieodpłatnie, co uzasadniało ich wycenę na dzień nabycia wg cen sprzedaży, dokonane odstępstwa od zasad rachunkowości (okresowe przeszacowania wartości gruntów) są możliwe do zaakceptowania.

31 Aktualizacja środków trwałych: Przykład W księgach rachunkowych samorządowej jednostki budżetowej figuruje budynek biurowy o wartości zł (dotychczasowe umorzenie wynosi zł). Wartość tego budynku została ujęta w księgach w 1998 r., zgodnie z wielkością wykazaną w decyzji komunalizacyjnej (obecnie wartość nie odpowiada rzeczywistej wartości rynkowej). Czy w związku z tym można w jakiś sposób zaktualizować wartość? Wartość budynku biurowego została ujęta w księgach rachunkowych jednostki w sposób prawidłowy, natomiast jeśli chodzi o jej aktualizację do poziomu cen rynkowych, to zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawowymi (art. 31 ust. 3 uor i art. 15 ust. 5 i ust. 5b updop) jednostka może ją przeprowadzić jedynie wtedy, gdy zostanie ona zarządzona przez Ministra Finansów.

32 Aktualizacja środków trwałych: Aktualizacja zostaje zarządzona wtedy, gdy wskaźnik wzrostu cen nakładów inwestycyjnych, ogłaszany przez Prezesa GUS, w okresie trzech kwartałów w roku poprzedzającym rok podatkowy w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego przekroczy 10%.

33 Wartość rynkowa: określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w obrocie składnikami majątkowymi tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia.

34 Cena sprzedaży netto art. 28 ust.5 uor: oznacza możliwą do uzyskania na dzień bilansowy cenę sprzedaży środka trwałego lub wartości niematerialnoprawnej, bez podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, pomniejszoną o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia, jak też koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży i jej dokonaniem (rozbiórka, koszty wysyłki itp.). Cena sprzedaży netto służy do urealnienia wyceny bilansowej składników aktywów w drodze porównania jej z ceną nabycia lub kosztem wytworzenia (cena nabycia lub koszt wytworzenia pomniejszona o dotychczas naliczoną amortyzację nie powinny być trwale wyższe od ceny sprzedaży netto; przejściowo, np. tuż po ich oddaniu do używania jest to dopuszczalne). Cena sprzedaży netto w praktyce równa się cenie rynkowej pomniejszonej o koszty związane z dokonaniem sprzedaży.

35 Wartość godziwa art. 28 ust. 6 uor: jest to kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami. Wartością godziwą jest najczęściej cena (wartość) rynkowa składnika aktywów ustalona na aktywnym rynku towarowo pieniężnym. Jest nią m.in. cena sprzedaży. Jeżeli nie można ustalić ceny rynkowej środków trwałych, to ich wartością godziwą jest wartość ustalona drogą wyceny przez niezależnego rzeczoznawcę; jeśli i to nie jest możliwe to za wartość godziwą środka trwałego przyjmuje się aktualną na dzień wyceny cenę jego nabycia albo koszt wytworzenia, z uwzględnieniem rzeczywistego stopnia zużycia obiektu na ten dzień.

36 Wartość godziwa art. 28 ust. 6 uor: Wartość godziwą wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości cen rynkowych takich samych lub podobnych praw majątkowych.

37 Środki trwałe w dniu przyjęcia do użytkowania wycenia się: w przypadku zakupu według ceny nabycia (ceny zakupu); w przypadku wytworzenia we własnym zakresie według kosztu wytworzenia; w przypadku ujawnienia w trakcie inwentaryzacji według poniesionych na nie kosztów ustalonych na podstawie posiadanych dokumentów, a przy braku dokumentów według wartości godziwej z uwzględnieniem stopnia zużycia; w przypadku spadku lub darowizny według wartości godziwej z dnia otrzymania nie wyższej od tej, która jest zawarta w umowie o przekazaniu środka trwałego; w przypadku otrzymania w sposób nieodpłatny od Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego w wysokości określonej w decyzji o przekazaniu; w przypadku otrzymania np. ze zlikwidowanej jednostki w tzw. szyku rozwartym, tj. w wysokości wartości początkowej brutto i dotychczasowego umorzenia z poprzedniego miejsca.

38 Środki trwałe w dniu przyjęcia do użytkowania wycenia się: Sposób pozyskania środków trwałych przyjmowanych do używania Nabyte odpłatnie gotowe środki trwałe (nowe i używane) kompletne i zdatne do natychmiastowego przyjęcia do użytkowania w momencie nabycia Nabyte nieodpłatnie gotowe środki trwałe kompletne i zdatne do natychmiastowego przyjęcia do użytkowania w momencie nabycia Środki trwałe wybudowane w całości siłami własnymi jednostki Środki trwałe wybudowane w całości siłami obcymi Środki trwałe wybudowane częściowo siłami własnymi, a częściowo siłami obcymi Cena nabycia Zasady wyceny Cena sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu albo inaczej ustalona wartość godziwa Koszt wytworzenia Cena nabycia Jako suma kosztów wytworzenia i ceny nabycia

39 Środki trwałe w dniu przyjęcia do użytkowania wycenia się: Sposób pozyskania środków trwałych przyjmowanych do używania Nabyte odpłatnie nowe (używane) środki trwałe wymagające przeprowadzenia remontu lub wykonania prac przystosowawczych zanim staną się zdatne do używania przez jednostkę Nabyte nieodpłatnie nowe (używane) środki trwałe wymagające przeprowadzenia remontu lub wykonania prac przystosowawczych zanim staną się zdatne do używania przez jednostkę Ujawnione nadwyżki środków trwałych Zasady wyceny Jako suma ceny nabycia i kosztów remontu lub przystosowania Jako suma ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu i kosztów remontu lub przystosowania Cena nabycia lub koszt wytworzenia, lub suma ceny nabycia i kosztów wytworzenia, albo cena sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu

40 Wartości niematerialne i prawne wprowadza się do ksiąg rachunkowych w wartości początkowej, którą jest cena ich nabycia: powiększona o koszty finansowania zewnętrznego (w tym ewentualne ujemne różnice kursowe od zobowiązań w walucie obcej), pomniejszone o przychody z tego tytułu, którymi mogą być uzyskane odsetki od zdeponowanej w banku sumy pożyczki (kredytu) oraz ewentualne dodatnie różnice kursowe powstałe od zobowiązań w walucie obcej do dnia oddania wartości niematerialnej i prawnej do używania, lub wyliczone na przypadający wcześniej dzień wyceny.

41 Ustalenie wartości początkowej środków trwałych nabytych nieodpłatnie: 1. W sytuacjach, w których ustalenie wartości początkowej według ceny nabycia nie jest możliwe (na przykład w przypadku otrzymania środka trwałego nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny), art. 28 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 uor przewidują dokonanie jej wyceny według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu. 2. W razie nabycia środka trwałego w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób jego wartość początkową określa się według wartości rynkowej z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości (art. 16g ust. 1 pkt 3 updop).

42 Ustalenie wartości początkowej środków trwałych nabytych nieodpłatnie: 3. Środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego otrzymane na podstawie decyzji właściwego organu nieodpłatnie mogą być wycenione w wartości określonej w tej decyzji ( 6 rozporządzenia ).

43 Klasyfikacji Środków Trwałych: 1. Od 01 stycznia 2018r. Obowiązuje "nowa" Klasyfikacja Środków Trwałych - rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) z dnia 3 października 2016r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 1864). 2. Klasyfikacja Środków Trwałych (KŚT) jest usystematyzowanym wykazem środków trwałych (obiektów) służących do celów ewidencyjnych, ustalania stawek odpisów amortyzacyjnych oraz badań statystycznych. 3. W KŚT za podstawową jednostkę ewidencji przyjmuje się pojedynczy obiekt majątku trwałego spełniający określone funkcje w procesie wytwarzania wyrobów i świadczenia usług. Może być nim budynek, maszyna, pojazd mechaniczny. Jedynie w nielicznych przypadkach dopuszcza się w ewidencji przyjęcie za pojedynczy obiekt - obiektu zbiorczego, którym może być zespół przewodów rurociągowych lub zespół latarni jednego typu, użytkowanych na terenie zakładu, ulicy, osiedla, zespoły komputerowe.

44 Klasyfikacji Środków Trwałych: 4. Z funkcji, jakie poszczególne obiekty spełniają w procesie wytwarzania lub w toku nieprodukcyjnego użytkowania rozróżnia się cztery zasadnicze zbiory: 1) nieruchomości - obejmujące grunty, budynki oraz budowle inżynierii lądowej i wodnej; środki trwałe zaliczone do tego zbioru zapewniają odpowiednie warunki do prowadzenia procesów produkcyjnych oraz działalności nieprodukcyjnej; 2) maszyny, urządzenia techniczne, przyrządy i narzędzia oraz inne ruchomości i wyposażenie - obejmujące środki trwałe, którymi oddziałuje się bezpośrednio na przedmioty pracy (takie jak: surowce, materiały) oraz służące do wyposażenia; 3) środki transportu służące do przewozu osób, transportu towarów; 4) inwentarz żywy.

45 Klasyfikacji Środków Trwałych: 5. Uwzględniając powyżej opisane sposoby podziału środków trwałych w niniejszej klasyfikacji wyodrębnia się na pierwszym szczeblu podziału klasyfikacyjnego 10 następujących jednocyfrowych grup środków trwałych: 0 GRUNTY 1 BUDYNKI I LOKALE ORAZ SPÓŁDZIELCZE PRAWO DO LOKALU UŻYTKOWEGO I SPÓŁDZIELCZE WŁASNOŚCIOWE PRAWO DO LOKALU MIESZKALNEGO 2 OBIEKTY INŻYNIERII LĄDOWEJ I WODNEJ 3 KOTŁY I MASZYNY ENERGETYCZNE 4 MASZYNY, URZĄDZENIA I APARATY OGÓLNEGO ZASTOSOWANIA 5 MASZYNY, URZĄDZENIA I APARATY SPECJALISTYCZNE 6 URZĄDZENIA TECHNICZNE 7 ŚRODKI TRANSPORTU

46 Klasyfikacji Środków Trwałych: 8 NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, RUCHOMOŚCI I WYPOSAŻENIE, GDZIE INDZIEJ NIESKLASYFIKOWANE 9 INWENTARZ ŻYWY 6. Wymienione powyżej grupy środków trwałych dzielą się na drugim szczeblu podziału klasyfikacyjnego na podgrupy, którym nadane zostały symbole dwucyfrowe. Wprowadzono też trzeci szczebel podziału klasyfikacyjnego środków trwałych, rodzaje, któremu nadano symbole trzycyfrowe. 7. Struktura symboli KŚT jest następująca: 1 - grupa podgrupa rodzaj

47 Klasyfikacji Środków Trwałych: Przypadki zmian wprowadzonych do Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT 2016) w stosunku do Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT 2010) wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2010 r. (Dz. U. poz. 1622), dotyczą: 1. Dostosowania zakresowego grupy 0 Grunty do treści rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków.2.2. Uzupełnienia podgrupy KŚT 01 Grunty rolne, nowym rodzajem 017 Grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych (w KŚT 2010 wszystkie grunty zadrzewione i zakrzewione klasyfikowane były w rodzaju 021). 2. Przeniesienia do podgrupy KŚT 01, rodzaju 018 Nieużytki. W klasyfikacji KŚT 2010, nieużytki klasyfikowane były w podgrupie 06, rodzaju 060 Nieużytki. 3. Rozszerzenia zakresu rodzaju 033 Zurbanizowane tereny niezabudowane, wg KŚT 2010, o tereny w trakcie zabudowy. Rodzaj ten obecnie nosi nazwę Zurbanizowane tereny niezabudowane lub w trakcie zabudowy.

48 Klasyfikacji Środków Trwałych: 4. Przeniesienia terenów komunikacyjnych z podgrupy 03 Grunty zabudowane i zurbanizowane, rodzaju 036 Tereny komunikacyjne, wg KŚT 2010, do nowoutworzonej podgrupy 04 Tereny komunikacyjne. W ramach tej podgrupy został dokonany podział na cztery rodzaje: 040 Drogi, 041 Tereny kolejowe, 042 Inne tereny komunikacyjne, 043 Grunty przeznaczone pod budowę dróg publicznych lub linii kolejowych. 5. Przekodowania podgrupy 04 i rodzaju 040 Użytki ekologiczne, wg KŚT W nowej klasyfikacji podgrupa Użytki ekologiczne posiada symbol 05 i rodzaj Przekodowania podgrupy 05 i rodzaju 050 Tereny różne, wg KŚT W nowej klasyfikacji podgrupa Tereny różne posiada symbol 07 i rodzaj 070.

49 Klasyfikacji Środków Trwałych: 7. Przekodowania podgrupy 07 Grunty pod wodami, wg KŚT W nowej klasyfikacji podgrupa Grunty pod wodami posiada symbol 06. W ramach tej podgrupy utworzono trzy rodzaje: 060 Grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi, 061 Grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi, 062 Grunty pod wodami powierzchniowymi stojącymi. 8. Scalenia rodzajów: 320 i 322, wg KŚT 2010, i utworzenia nowego rodzaju 320 Turbiny i maszyny parowe. 9. Scalenia rodzajów: 321 i 327, wg KŚT 2010, i utworzenia nowego rodzaju 321 Turbiny hydrauliczne i kola wodne. 10. Scalenia rodzajów: 440, 441, 442 i 443, wg KŚT 2010, i utworzenia nowego rodzaju 440 Pompy. 11. Scalenia rodzajów: 445 i 446, wg KŚT 2010, i utworzenia nowego rodzaju 442 Dmuchawy, ssawy i wentylatory.

50 Klasyfikacji Środków Trwałych: 12. Scalenia rodzajów: 460, 461, 462, 463, 464 i 466, wg KŚT 2010, i utworzenia nowego rodzaju 460 Wymienniki przeponowe, inne niż rurowe. 13. Scalenia rodzajów: 470, 471 i 472, wg KŚT 2010, i utworzenia nowego rodzaju 470 Mieszalniki cieczy. 14. Połączenia podgrup: 48 i 49 wg KŚT 2010, i utworzenia nowej podgrupy 48 Pozostałe maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania. 15. Scalenia rodzajów: 485 i 486, wg KŚT 2010, i utworzenia nowego rodzaju 485 Urządzenia i aparaty chłodnicze. 16. Przekodowania rodzajów: 490, 491, 492, 493, wg KŚT 2010, odpowiednio na rodzaje: 486 Maszyny i urządzenia do przygotowania maszynowych nośników danych oraz maszyny analityczne, 487 Zespoły komputerowe, 488 Samodzielne urządzenia do automatycznej regulacji i sterowania procesami, 489 Roboty.

51 Klasyfikacji Środków Trwałych: 17. Zmiany nazwy podgrupy 62 i jej rodzajów, wg KŚT 2010, na następujące: podgrupa 62 Urządzenia dla radiofonii i telewizji, urządzenia telekomunikacyjne, urządzenia alarmowe i sygnalizacyjne, rodzaje: 620 Urządzenia nadawcze dla radiofonii i telewizji, 621 Urządzenia odbiorcze dla radiofonii i telewizji, 622 Urządzenia do zapisu i odtwarzania dźwięku i obrazu, 623 Urządzenia odbiorcze i transmisyjne dla telefonii i telegrafii, 624 Urządzenia alarmowe i sygnalizacyjne, 629 Pozostałe urządzenia dla radiofonii, telewizji i telekomunikacji. 18. Scalenia rodzajów: 633 i 634, wg KŚT 2010, i utworzenia nowego rodzaju 633 Ogniwa i baterie galwaniczne oraz akumulatory elektryczne.

52 Klasyfikacji Środków Trwałych: 19. Scalenia rodzajów: 654 i 658, wg KŚT 2010, i utworzenia nowego rodzaju 653 Urządzenia do oczyszczania wody i ścieków. 20. Scalenia rodzajów: 747 i 748, wg KŚT i utworzenia nowego rodzaju 747 Naczepy i przyczepy. 21. Scalenia rodzajów: 760, 761, 762, 763, 764 i 768, wg KŚT 2010, i utworzenia nowego rodzaju 760 Wózki jezdniowe.

53 Obiekty inwentarzowe w grupie 0 Grunty 1. Rozporządzenie w sprawie KŚT w kwestii zakresu rzeczowego środków trwałych należących do grupy 0 odwołuje się do rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków 2. Pojedynczym obiektem inwentarzowym w tej grupie jest: grunt wyodrębniony w ewidencji gruntów, mający ustalone granice i nadany numer ewidencji gruntów, prawo użytkowania wieczystego gruntu (zgodnie z zakresem określonym w umowie o oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste). 3. W ewidencji pomocniczej dla każdej działki gruntu i dla każdego prawa użytkowania wieczystego gruntu powinna być założona odrębna karta indywidualna środka trwałego.

54 Obiekty inwentarzowe w grupie 0 Grunty 4. W kartach indywidualnych środków trwałych grunty identyfikuje się za pomocą numeru inwentarzowego, natomiast w opisie środka trwałego należy podać: oznaczenie według ewidencji gruntów, powierzchnię, numer księgi wieczystej (jeśli jest założona), adres nieruchomości (miejscowość, ulica, numer nieruchomości), rodzaj gruntu według danych z ewidencji gruntów. 5. Ponieważ grunty nie podlegają amortyzacji (umorzeniu), w kartach pomijane są informacje na temat metody amortyzacji i stawki amortyzacyjnej oraz wartości odpisów amortyzacyjnych rocznych i wartości skumulowanej (umorzenia).

55 Obiekty inwentarzowe w grupie 0 Grunty 6. Grunty ujmuje się w ewidencji według podgrup i rodzajów KŚT, wykorzystując informacje zawarte w ewidencji gruntów. 7. Prawa użytkowania wieczystego klasyfikuje się do podgrup i rodzajów KŚT zgodnie z klasyfikacją, jaka nadana jest gruntom oddanym w użytkowanie wieczyste, np. Jeśli w użytkowanie wieczyste oddano grunt oznaczony w ewidencji gruntów jako tereny mieszkaniowe, prawo użytkowania wieczystego tych gruntów zalicza się do grupy 0, podgrupy 03 Grunty zabudowane i zurbanizowane rodzaju 030 Tereny mieszkaniowe.

56 Obiekty inwentarzowe w grupie 0 Grunty 8. W kartach indywidualnych środków trwałych prawo użytkowania wieczystego gruntów identyfikuje się za pomocą numeru inwentarzowego, natomiast w opisie środka trwałego należy podać: oznaczenie gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste według ewidencji gruntów, powierzchnię gruntu, numer księgi wieczystej (jeśli jest założona), adres nieruchomości (miejscowość, ulica, numer nieruchomości), rodzaj gruntu według danych z ewidencji gruntów, datę i numer aktu notarialnego, na podstawie którego jednostka nabyła prawo użytkowania wieczystego, okres (w latach), na jaki zostało ustanowione.

57 Obiekty inwentarzowe w grupie 1 Budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego : 1. Rozporządzenie w sprawie KŚT definiuje budynki jako zadaszone obiekty budowlane, na trwale połączone z gruntem, wraz z wbudowanymi instalacjami i urządzeniami technicznymi, wykorzystywane do przebywania ludzi, zwierząt lub ochrony przedmiotów. 2. Pojęcie budynek obejmuje również samodzielne podziemne obiekty budowlane, takie jak: centra handlowe, warsztaty, garaże podziemne. 3. Budynki mieszkalne są to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych.

58 Obiekty inwentarzowe w grupie 1 Budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego : 4. Budynki niemieszkalne są to obiekty budowlane wykorzystywane głównie na potrzeby niemieszkalne (podział budynków na mieszkalne i niemieszkalne w KŚT oparty jest na przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych). 5. Do grupy 1 KŚT oprócz budynków zalicza się także samodzielne lokale mieszkalne i użytkowe. 6. Samodzielny lokal mieszkalny jest to wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych.

59 Obiekty inwentarzowe w grupie 1 Budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego : 7. Lokal użytkowy to część budynku zawierająca jedno pomieszczenie lub ich zespół, wydzielony stałymi przegrodami budowlanymi, albo cały budynek, niebędący mieszkaniem, pomieszczeniem technicznym, a także gospodarczym. 8. W grupie 1 oprócz składników majątkowych o charakterze rzeczowym klasyfikuje się prawa: spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego. 9. Są one klasyfikowane w tych samych podgrupach i rodzajach co samodzielne lokale użytkowe danego przeznaczenia.

60 Obiekty inwentarzowe w grupie 1 Budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego : 10. O zaliczeniu budynku (lokalu) do właściwej podgrupy i rodzaju decyduje jego przeznaczenie oraz związana z tym konstrukcja i wyposażenie, a nie faktyczny sposób użytkowania, który w praktyce może być niezgodny z przeznaczeniem. 11. O zmianie pierwotnego przeznaczenia na stałe decyduje każdorazowo wykonanie odpowiednich robót budowlanoadaptacyjnych. 12. W przypadku budynków (lokali) o różnym przeznaczeniu o zaliczeniu obiektu do właściwej podgrupy i rodzaju decyduje ich główne przeznaczenie.

61 Obiekty inwentarzowe w grupie 1 Budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego : 13. Obiekt inwentarzowy stanowiący budynek obejmuje obiekt podstawowy, do którego zalicza się: budynek, którego granice stanowią zewnętrzne powierzchnie ścian oraz górna powierzchnia najwyższego stropu, posadzka piwnic w budynkach podpiwniczonych lub poziom terenu przy budynkach niepodpiwniczonych (w przypadku budynków występujących w zabudowie zwartej, granice między poszczególnymi obiektami stanowią płaszczyzny styku ścian szczytowych, a jeżeli występuje wspólna dla dwóch obiektów ściana, granica między budynkami przebiega przez jej środek),

62 Obiekty inwentarzowe w grupie 1 Budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego : wbudowane na stałe instalacje (sanitarne, elektryczne, sygnalizacyjne, komputerowe, telekomunikacyjne, przeciwpożarowe), których granice stanowią w zależności od rodzaju instalacji: mufy, studzienki rewizyjne, zawory zamykające dopływ wody, gazu czy czynników grzewczych, wbudowane na stałe inne wyposażenie, np. wbudowane szafy ścienne (przy czym przez elementy wbudowane na stałe rozumie się wyposażenie połączone w taki sposób z budynkiem, że nie jest możliwe jego wymontowanie i przeniesienie gdzie indziej bez uszczerbku dla budynku i wymontowywanego wyposażenia).

63 Obiekty inwentarzowe w grupie 1 Budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego : 14. W skład budynku, jako pojedynczego obiektu inwentarzowego, wlicza się także obiekty pomocnicze obsługujące dany budynek (np. takie jak chodniki, dojazdy, podwórka, place, ogrodzenia, studnie). 15. Obiekty pomocnicze obsługujące więcej niż jeden budynek stanowią odrębne obiekty inwentarzowe zaliczane do właściwych rodzajów zgodnie z ich przeznaczeniem. 16. Do obiektów inwentarzowych stanowiących budynki nie zalicza się gruntów, na których są posadowione.

64 Obiekty inwentarzowe w grupie 1 Budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego : 17. W ewidencji pomocniczej odrębne karty indywidualne środków trwałych zakłada się dla każdego budynku, dla każdego samodzielnego lokalu i dla każdego prawa do lokalu. 18. Obiekty pomocnicze budynków ewidencjonuje się razem na jednej karcie indywidualnej z obiektem obsługiwanym.

65 Obiekty inwentarzowe w grupie 2 Obiekty inżynierii lądowej i wodnej : 1. Grupa 2 obejmuje obiekty budowlane naziemne i podziemne o charakterze stałym (z wyłączeniem budynków), takie jak m.in.: kompleksowe budowle na terenach przemysłowych, rurociągi, linie telekomunikacyjne i elektroenergetyczne, infrastruktura transportu, inne obiekty inżynierii lądowej i wodnej. 2. W skład obiektów inwentarzowych tej grupy nie zalicza się gruntów, na których te obiekty są posadowione. 3. W praktyce przy wydzielaniu obiektów inwentarzowych należący do tej grupy, takich jak obiekty liniowe (np. drogi) i sieciowe (sieci przesyłowe), powstało najwięcej problemów, dlatego przedmiot ten został szczegółowo opisany w KSR Zgodnie z KSR 11 liniowe i sieciowe środki trwałe są szczególną odmianą zbiorczego obiektu inwentarzowego, zespolonego funkcjonalnie.

66 Obiekty inwentarzowe w grupie 2 Obiekty inżynierii lądowej i wodnej : 5. Sieciowy (liniowy) środek trwały jest definiowany jako zespół środków trwałych połączonych ze sobą w celu realizowania zadań przesyłowych, dystrybucyjnych lub transportowych. 6. Sieć służy do: przesyłu lub dystrybucji mediów (np. wody, energii elektrycznej, energii cieplnej, gazu, ścieków, powietrza, paliw płynnych), przesyłu sygnałów i informacji (np. sieci komputerowe, telekomunikacyjne, telewizyjne), komunikacji (sieci drogowe, szynowe).

67 Zasady przy tworzeniu obiektów: Zasada Każdy obiekt budowlany, wyodrębniony zgodnie z Prawem budowlanym, stanowi odrębny obiekt inwentarzowy środków trwałych Obiekty sieciowe trwale połączone z innym obiektem (budynkiem, budowlą) nie stanowią samodzielnych obiektów sieciowych środków trwałych, lecz są ujmowane jako część składowa budynku (budowli) Przykłady zastosowania zasad w praktyce Odrębnym obiektem budowlanym jest każdy obiekt budowlany posiadający książkę obiektu budowlanego (np. droga, most). Instalacje przesyłowe redystrybucyjne mediów (np. wody, energii elektrycznej, energii cieplnej, gazu, ścieków, powietrza) oraz przesyłu sygnałów i informacji (np. sieci komputerowe, telekomunikacyjne, telewizyjne) trwale połączone z budynkiem tworzą z tym budynkiem jeden środek trwały, zaliczony do grupy 1.

68 Zasady przy tworzeniu obiektów: Zasada Przykłady zastosowania zasad w praktyce Urządzenia techniczne podłączone do sieci pełniące w tej sieci samodzielne funkcje stanowią odrębne obiekty inwentarzowe środków trwałych (pod warunkiem że nie są częściami składowymi, dodatkowymi lub peryferyjnymi innego obiektu inwentarzowego środków trwałych oraz że ich wartość nie jest nieistotna) Odrębnym obiektem inwentarzowym środków trwałych jest sieć kanalizacji deszczowej, a odrębnym urządzenie montowane na tej sieci w celu oddzielenia od wód deszczowych spływających z parkingu substancji ropopochodnych (tzw. separator). Odrębnym obiektem inwentarzowym jest sieć energii elektrycznej, a osobnymi środkami trwałymi są stacje transformatorowe, transformatory energii elektrycznej, rozdzielnie elektryczne. Można tworzyć zbiorcze obiekty inwentarzowe obiektów sieciowych (liniowych) wyłącznie z zastosowaniem kryteriów podanych w KSR 11: kryterium techniczne pozwalające łączyć w jeden obiekt inwentarzowy sieci tego samego typu W jeden zbiorczy obiekt inwentarzowy można łączyć sieci należące do jednego rodzaju KŚT, wykonane z tych samych materiałów i w tej samej technologii, o tych samych parametrach technicznych.

69 Zasady przy tworzeniu obiektów: Zasada kryterium historyczne określające zasady łączenia w jeden obiekt inwentarzowy obiektów powstałych w różnym czasie Przykłady zastosowania zasad w praktyce Przy zastosowaniu tego kryterium, jeśli do istniejącej sieci dobudowuje się nowy odcinek, na podstawie pozwolenia na rozbudowę istniejącej sieci, to poniesione nakłady traktuje się jako ulepszenie istniejącego wcześniej obiektu sieciowego. Jeśli nowy odcinek sieci budowany jest na podstawie pozwolenia na budowę nowego obiektu sieciowego, to jednostka może: wyodrębnić nowy obiekt inwentarzowy (jeśli jest budowany według nowszej technologii i z innych materiałów niż sieć już istniejąca), potraktować go jako ulepszenie istniejącej wcześniej sieci (pod warunkiem zachowania jednocześnie kryterium geograficznego i technicznego).

70 Zasady przy tworzeniu obiektów: Zasada Przykłady zastosowania zasad w praktyce Można tworzyć zbiorcze obiekty inwentarzowe obiektów sieciowych (liniowych) wyłącznie z zastosowaniem kryteriów podanych w KSR 11: kryterium geograficzne pozwalające łączyć w jeden obiekt inwentarzowy zbiorczy (zespół) sieci tego samego rodzaju o jednakowej lokalizacji W jeden zbiorczy obiekt inwentarzowy można połączyć np. użytkowane na terenie jednego zakładu, ulicy, osiedla rurociągi przesyłowe wody lub gazu. Nie można tworzyć obiektów zbiorczych według kryterium geograficznego, łącząc w jeden obiekt różnego rodzaju sieci (np. wodociągowe, kanalizacyjne, ciepłownicze czy gazowe i elektryczne).

71 Zespoły komputerowe: 1. W przypadku zespołów komputerowych (a także różnych maszyn i urządzeń sterowanych za pomocą oprogramowania informatycznego) częścią składową obiektu inwentarzowego środka trwałego mogą być wartości niematerialne i prawne (licencje na użytkowania oprogramowania). 2. Zgodnie z KSR 11 o ujęciu w wartości początkowej obiektu inwentarzowego środka trwałego wartości niematerialnej i prawnej decyduje rodzaj licencji udzielonej jednostce będącej właścicielem środka trwałego, a nie rodzaj oprogramowania, na które została udzielona licencja. 3. Wartość licencji: typu OEM, czyli licencji na system operacyjny, która jest przypisana do konkretnego urządzenia (np. komputera, maszyny, środka transportu) i może być używana tylko na tym urządzeniu, nie ujmuje się jako odrębnego składnika aktywów, lecz wchodzi w skład obiektu środka trwałego, zwiększając jego wartość początkową,

72 Zespoły komputerowe: wielostanowiskowej na system operacyjny oraz na korzystanie z programów użytkowych stanowi odrębny od środka trwałego składnik majątkowy (zaliczany do kategorii wartości niematerialnych i prawnych). 4. Nie uznaje się za odrębny środek trwały rzeczowych składników aktywów, które pełnią jedynie funkcję nośnika dla wartości niematerialnych i prawnych (płyta CD, pendrive, na których jest nagrane oprogramowanie, stanowiące przedmiot licencji). Ich wartość jest częścią ceny nabycia licencji.

73 Zespoły komputerowe i urządzenia peryferyjne: W skład zespołu komputerowego jako odrębnego obiektu inwentarzowego mogą wchodzić: 1. jednostka centralna, monitor, klawiatura, 2. urządzenia peryferyjne: skaner, drukarka, nagrywarka, stabilizator napięcia, urządzenie wielofunkcyjne (zapewniające możliwość skanowania, kserowania i drukowania dokumentów) itd. O tym, czy wymienione urządzenia będą w ewidencji traktowane jako części peryferyjne konkretnego zespołu komputerowego, czy też będą stanowiły odrębne obiekty inwentarzowe, przesądza sposób ich faktycznego powiązania z głównym obiektem (czyli komputerem).

74 Numery inwentarzowe: 1. Przepisy ogólnie obowiązujące nie zawierają w zakresie numerów inwentarzowych środków trwałych i pozostałych środków trwałych żadnych powszechnie obowiązujących zasad (ani odnośnie do ich ustalania, ani zamieszczania ich na poszczególnych obiektach środków trwałych). 2. W praktyce przyjęło się, że numery inwentarzowe są zamieszczane na środkach trwałych należących do grup rodzajowych: 3 - "Kotły i maszyny energetyczne", 4 - "Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania", 5 - "Maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne", 6 - "Urządzenia techniczne", 8 - "Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie" na pozostałych środkach trwałych - tam, gdzie umieszczenie numeru inwentarzowego (w postaci naklejki lub napisu wykonanego bezpośrednio na przedmiocie/obiekcie) jest możliwe do wykonania.

75 Numery inwentarzowe: 3. W pozostałych kategoriach środków trwałych tj. grunty, budynki, budowle, pojazdy umieszczenie numeru inwentarzowego jest niemożliwe z przyczyn obiektywnych wówczas numery nadawane są wyłącznie w ewidencji jednostki, natomiast identyfikacja tych środków trwałych w czasie inwentaryzacji w terenie (na polu spisowym) odbywa się na podstawie innych danych - w przypadku budynków jest to np. nazwa ulicy i nr domu, w przypadku pojazdów - marka i numer rejestracyjny. 4. Numer inwentarzowy jest na stałe przypisany do danego środka trwałego i po jego sprzedaży bądź likwidacji przez jednostkę nie będzie mógł być ponownie wykorzystany do oznaczenia innego środka trwałego.

76 Numery inwentarzowe: 5. Na numer inwentarzowy środka trwałego składa się np. 2/22/220/14 parking: oznaczenia grupy KŚT, oznaczenia podgrupy KŚT, oznaczenia rodzaju KŚT, oznaczenia numer kolejny danego obiektu inwentarzowego w ewidencji środków trwałych jednostki. 6. Jednostki mogą też wprowadzać do numeru inwentarzowego inne dodatkowe oznaczenia, zależnie od potrzeb - np. można dodawać symbole komórek organizacyjnych jednostki, w których pieczy znajduje się środek trwały - np. 2/22/220/14/WKG parking, który znajduje się w gestii wydziału gospodarki komunalnej.

77 Problemy związane ze zmianą numeru inwentarzowego środka trwałego: 1. Zmiany w zakresie KŚT mogą wiązać się z koniecznością przekodowania dotychczasowych numerów środków trwałych, zgodnie z KŚTR, oraz ponownego oznakowania środków trwałych. 2. Jednostki, w związku ze zmianą przepisów w zakresie KŚT, mają obowiązek wprowadzenia do kart inwentarzowych obiektów, dla których został zmieniony kod grupy, podgrupy lub rodzaju nowego kodu, przy zachowaniu informacji o starym kodzie. 3. Wprowadzenie do kart obiektów aktualnego numeru KŚT umożliwia sporządzenie sprawozdania statystycznego o stanie i ruchu środków trwałych, jak również przyjęcie odpowiedniej stawki amortyzacji. 4. Obowiązek nadania przez jednostki nowych numerów inwentarzowych posiadanym już środkom trwałym zależy od tego, jaka jest struktura numeru inwentarzowego w danej jednostce.

78 Problemy związane ze zmianą numeru inwentarzowego środka trwałego: 5. Jeżeli numery inwentarzowe środka trwałego nie zawierają w sobie kodu grupy rodzajowej, zgodnie z KŚT (nie ma obowiązku, aby zawierały taki numer), wówczas nie ma potrzeby dokonywania zmian w numeracji inwentarzowej środków trwałych. 6. Ważne - Celem nadawania numerów inwentarzowych środkom trwałym, wprowadzania ich do ewidencji księgowej, jak i nanoszenia numerów na środki trwałe jest powiązanie fizycznych obiektów (środków trwałych) z zapisem w ewidencji, co umożliwia dokonanie spisu z natury i zidentyfikowanie każdego konkretnego środka trwałego. 7. Sposób nadawania numeracji inwentarzowej określa jednostka (nie musi być oparta o kod KŚT, choć przeważnie jednostki stosują numerację ściśle powiązaną z kodami KŚT) ważne, aby numeracja umożliwiała spełnienie wskazanego powyżej celu.

79 Problemy związane ze zmianą numeru inwentarzowego środka trwałego: 8. Jeżeli w numerze inwentarzowym środka trwałego zamieszczony jest kod rodzaju czy grupy rodzajowej środka trwałego, wtedy zmiana kodu (zgodnie z nowymi przepisami) pociąga za sobą również zmianę jednego z członów numeru inwentarzowego. 9. Po zmianie kodu inwentarzowego na nowy, jednostka może nanieść na wszystkie środki trwałe, których dotyczy zmiana numeru, zmienione kody inwentarzowe, albo jeśli nanoszenie nowych kodów czy drukowanie etykiet, w przypadku gdy liczba środków trwałych ze zmienionym kodem jest znaczna, okazałoby się nieekonomiczne określić sposób na powiązanie zamieszczonego na środkach trwałych starego numeru inwentarzowego z uaktualnionym numerem zawartym w karcie inwentarzowej.

80 Problem określenia obiektu inwentarzowego z punktu widzenia rachunkowości: 1. Obiekt inwentarzowy jest podstawową jednostką ewidencji środków trwałych: wartość początkową, okres i metodę amortyzacji ustala się dla każdego obiektu inwentarzowego. Jednak obiekt inwentarzowy, oprócz podstawowego środka trwałego (w skład którego mogą wchodzić różne części składowe tego środka), może obejmować również części dodatkowe w szczególności, jeżeli są one z nim związane na stałe (w sposób fizyczny lub na podstawie przepisów prawa). 2. Warunkiem zaklasyfikowania środka trwałego do obiektu inwentarzowego jest ustalenie, że ten składnik aktywów spełnia warunki umożliwiające uznanie go za środek trwały, a w dalszej kolejności przyporządkowanie go do odpowiedniej grupy, podgrupy i rodzaju KŚT.