Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 7 oparte na Programie nauczania geografii w szkole podstawowej Planeta Nowa

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 7 oparte na Programie nauczania geografii w szkole podstawowej Planeta Nowa autorstwa Ewy Marii Tuz i Barbary Dziedzic konieczne podstawowe (ocena dopuszczająca) (ocena dostateczna) 1. Podstawy geografii. Rozdział dodatkowy terminu geografia podział nauk geograficznych wymiary Ziemi siatka geograficzna, południk, równoleżnik, zwrotnik, długość geograficzna, szerokość geograficzna na globusie i południk: 0 i 180 oraz półkulę wschodnią i półkulę zachodnią na globusie i równik oraz półkule: północną i południową mapa, skala, siatka kartograficzna, legenda mapy elementy mapy rodzaje skal wysokość względna, wysokość bezwzględna, poziomica odczytuje z mapy wysokość bezwzględną na atlasu nazwy map ogólnogeograficzny ch i tematycznych różnicę między geografią fizyczną a geografią społecznoekonomiczną źródła informacji geograficznej cechy kształtu Ziemi odczytuje wartości szerokości geograficznej zwrotników, kół podbiegunowych oraz biegunów cechy siatki geograficznej położenie geograficzne punktów i obszarów różnicę między siatką kartograficzną a siatką geograficzną szereguje skale od największej do najmniejszej różnicę między wysokością względną i wysokością bezwzględną rysunku poziomicowego cechy ukształtowania powierzchni terenu e mapy ze względu na ich prze 2. Środowisko przyrodnicze cechy położenia cechy położenia Wymagania na poszczególne oceny rozszerzające (ocena dobra), czym się zajmują poszczególne nauki geograficzne poglądy na kształt Ziemi dowody na kulistość Ziemi cechy południków i równoleżników odczytuje długość i szerokość geograficzną na globusie i odszukuje obiekty na mapie na podanych współrzędnych geograficznych skalę w postaci mianowanej i podziałki liniowej metody prezentacji zjawisk na mapach sposoby przedstawiania rzeźby terenu na mapie oblicza wysokości względne podział map ze względu na treść, skalę i prze oblicza rozciągłość dopełniające (ocena bardzo dobra) przykłady praktycznego zastosowania geografii różnicę między elipsoidą a geoidą układu współrzędnych geograficznych oblicza na współrzędnych geograficznych rozciągłość równoleżnikową i rozciągłość południkową treści map wykonanych w różnych skalach posługuje się skalą mapy do obliczania odległości w terenie i metody prezentacji zjawisk na mapach e rzeźbę terenu na rysunku poziomicowego i mapy odszukuje w atlasie mapy i określa ich przynależność do rodzajów rozróżnia konsekwencje wykraczające (ocena celująca) przedmiot badań nauk geograficznych umiejętności określania współrzędnych geograficznych w życiu człowieka oblicza skalę mapy na odległości rzeczywistej między obiektami przedstawionymi na mapie możliwość praktycznego wykorzystania map w różnych skalach interpretuje treści różnego rodzaju map i przedstawia ich zastosowanie konsekwencje

2 w Europie na podaje całkowitą i administracyjną powierzchnię geometryczny środek kraje sąsiadujące z Polską i wskazuje je długość granic z sąsiadującymi państwami terminu geologia najważniejsze wydarzenia geologiczne na obszarze terminów plejstocen i holocen terminów krajobraz polodowcowy i rzeźba glacjalna formy terenu utworzone na obszarze przez lądolód skandynawski pasy rzeźby terenu i wskazuje je główne rodzaje skał pogoda, klimat, ciśnienie atmosferyczne, niż baryczny, wyż baryczny cechy klimatu morskiego i klimatu kontynentalnego elementy klimatu terminu średnia dobowa wartość i na granicę między Europą a Azją na mapy odczytuje szerokość i długość geograficzną wybranych punktów i na mapie przebieg granic na płytową budowę litosfery proces powstawania gór na geologicznej ruchy górotwórcze w Europie i w i wskazuje góry fałdowe, zrębowe oraz wulkaniczne w Europie i w zlodowacenia na obszarze nizinne i górskie formy polodowcowe krzywą hipsograficzną i dokonuje podziału surowców mineralnych strefy klimatyczne świata na mapy tematycznej cechy przejściowości klimatu długości okresu wegetacyjnego w na mapy tematycznej wody południkową i rozciągłość równoleżnikową i e na map geologicznych obszar na tle struktur geologicznych cechy różnych typów genetycznych gór współczesne obszary występowania lodowców na Ziemi i wskazuje je świata e działalność rzeźbotwórczą lądolodu i lodowców górskich na obszarze na cechy ukształtowania powierzchni i rozmieszczenie surowców mineralnych w na tematycznej warunki klimatyczne w Europie e czynniki kształtujące klimat w odczytuje wartości temperatury powietrza i wielkości opadów atmosferycznych z klimatogramów, na czym polega asymetria dorzeczy Wisły i Odry na cechy oraz walory Wisły i Odry e i rozpoznaje typy wybrzeży Bałtyku wyróżnia najważniejsze cechy wybranych typów gleb na profili położenia matematycznego, fizycznogeograficzneg o oraz geopolitycznego jednostki geologiczne i podaje ich charakterystyczne cechy geologicznej obszary fałdowań na terenie i mechanizm powstawania lodowców pasowość rzeźby terenu czynniki kształtujące rzeźbę powierzchni rozpoznaje główne skały występujące na terenie przykłady gospodarczego wykorzystania surowców mineralnych w pogodę kształtowaną przez główne masy powietrza napływające nad teren na map tematycznych rozkład temperatury powietrza oraz opadów atmosferycznych w niszczącą i budującą działalność Bałtyku procesy i czynniki glebotwórcze typy zbiorowisk leśnych w unikalne na skalę światową obiekty rozciągłości południkowej i rozciągłości równoleżnikowej i zależność między występowaniem ruchów górotwórczych w Europie a współczesnym ukształtowaniem powierzchni zależność między występowaniem zlodowaceń w Europie a współczesnym ukształtowaniem powierzchni wpływ wydobycia surowców mineralnych na środowisko przyrodnicze wpływ zmienności pogody w na rolnictwo, transport i turystykę gospodarcze rzek główne źródła zanieczyszczeń Morza Bałtyckiego przydatność przyrodniczą i gospodarczą lasów w argumenty przemawiające za koniecznością zachowania walorów dziedzictwa przyrodniczego planuje wycieczkę do parku narodowego lub rezerwatu przyrody

3 temperatury powietrza czynniki, które warunkują temperatury powietrza i wielkość opadów w rodzaje wiatrów terminu przepływ terminów system rzeczny, dorzecze, zlewisko główne rzeki i położenie Morza Bałtyckiego główne cechy fizyczne Bałtyku gleba, czynniki glebotwórcze, proces glebotwórczy, profil glebowy, poziomy glebowe typy gleb w terminu lesistość różne rodzaje lasów w formy ochrony przyrody w parki narodowe na mapy rozpoznaje typy ujść rzecznych e temperaturę wód oraz zasolenie Bałtyku na tle innych mórz świata świat roślin i zwierząt Bałtyku charakterystyczne typy gleb w na tematycznej rozmieszczenie gleb na obszarze na wskaźnik lesistości strukturę gatunkową lasów w przykłady rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i pomników przyrody na obszarze wybranego regionu e wybrane parki narodowe w glebowych funkcje lasów na przestrzenne lesistości w rolę parków narodowych i innych form ochrony przyrody w zachowaniu naturalnych walorów przyrodniczego przyrodnicze objęte ochroną na terenie najważniejsze działania w zakresie ochrony 3. Ludność i urbanizacja w szereguje województwa pod politycznej względem największe i powierzchni od najmniejsze największego do państwa najmniejszego zmiany politycznej w drugiej połowie XX w. oblicza naturalnego zmiany, które zaszły w podziale administracyjnym po 1 stycznia 1999 r. na na ekonomiczne skutki utrzymywania się niskich lub ujemnych wartości a

4 administracyjnej poszczególne województwa i ich stolice demografia, przyrost naturalny, naturalnego, urodzeń, zgonów na danych państwa o różnym u naturalnego w Europie piramida płci i wieku, średnia długość trwania życia odczytuje dane dotyczące struktury płci i wieku oraz średniej długości trwania życia w na terminu wskaźnik gęstości zaludnienia czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w migracja, emigracja, imigracja, saldo migracji, przyrost rzeczywisty, rzeczywistego różnicę między emigracją a imigracją zmiany liczby ludności po II wojnie światowej na wykresu przyrost naturalny w w latach przestrzenne a naturalnego w na średnią długość trwania życia Polaków na tle europejskich społeczeństw zróżnicowania gęstości zaludnienia w Europie i w na tematycznej przestrzenne gęstości zaludnienia w główne migracji zagranicznych w kierunki napływu imigrantów do najważniejsze cechy migracji wewnętrznych w e mniejszości narodowe, mniejszości etniczne i społeczności etniczne w bezrobocia w wielkość bezrobocia w i innych krajach europejskich na typy zespołów miejskich w i podaje ich przykłady zróżnicowania naturalnego w Europie i w czynniki wpływające na liczbę urodzeń w udział grup wiekowych ludności w na oblicza wskaźnik gęstości zaludnienia na cechy rozmieszczenia ludności w skutki migracji zagranicznych w przyrost rzeczywisty ludności w i w wybranych państwach migracji wewnętrznych w strukturę narodowościową ludności z analogicznymi strukturami ludności w wybranych państwach europejskich różnicę w strukturze zatrudnienia ludności w stopę bezrobocia w wybranych krajach europejskich wskaźnik urbanizacji w i wybranych krajach rozmieszczenie oraz wielkość miast w e funkcje wybranych uwarunkowania naturalnego w na tle strukturę płci i wieku ludności na tle struktur wybranych państw europejskich na piramidy płci i wieku czynniki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze wpływające na rozmieszczenie ludności w wybranych państwach i oblicza przyrost rzeczywisty i rzeczywistego e skutki migracji wewnętrznych w rozmieszczenia mniejszości narodowych w strukturę wyznaniową Polaków na tle innych państw strukturę zatrudnienia wg działów gospodarki w pozytywne i negatywne skutki urbanizacji e przemiany współczesnych miast problemy mieszkańców dużych miast wielkość miast w i ich rozmieszczenie wg grup wielkościowych przemiany współczesnych miast naturalnego w krajach i konsekwencje starzenia się społeczeństwa europejskiego skutki nierównomiernego rozmieszczenia ludności w Europie i w skutki migracji zagranicznych w i w Europie na problemy mniejszości narodowych w Europie i w na skutki bezrobocia w na zmiany zachodzące w procesie urbanizacji w po II wojnie światowej

5 odczytuje dane dotyczące wielkości i kierunków emigracji z główne skupiska Polonii terminu migracje wewnętrzne migracji wewnętrznych mniejszości narodowe w regiony zamieszkałe przez mniejszości narodowe struktura zatrudnienia, struktura wykształcenia, bezrobocie, stopa bezrobocia, ludność aktywna zawodowo odczytuje z danych wielkość zatrudnienia w sektorach gospodarki odczytuje z mapy przestrzenne bezrobocia w i w Europie urbanizacja, wskaźnik urbanizacji odczytuje z danych wskaźnik urbanizacji w i w wybranych krajach terminu miasto różnicę między aglomeracją monocentryczną a policentryczną rozwoju największych miast w przykłady miast o różnych funkcjach w miast w rozwoju miast w

6 największe miasta i wskazuje je na mapie funkcje miast 4. Rolnictwo i przemysł funkcje rolnictwa warunki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa w na map tematycznych regiony rolnicze w plon, zbiór główne uprawy w główne obszary upraw w hodowla, pogłowie główne zwierzęta gospodarskie w obszary hodowli zwierząt gospodarskich dokonuje podziału przemysłu na sekcje i działy funkcje przemysłu źródła energii typy elektrowni największe elektrownie w największe porty morskie w i wskazuje je na mapie 5. Usługi w warunki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa w strukturę wielkościową gospodarstw rolnych w gospodarcze głównych upraw w strukturę upraw rejony warzywnictwa i sadownictwa w gospodarcze produkcji zwierzęcej w czynniki lokalizacji hodowli bydła, trzody chlewnej i drobiu w cechy polskiego przemysłu zmian w strukturze przemysłu lokalizuje na mapie elektrownie cieplne, wodne i niekonwencjonalne wielkość produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych na wielkość przeładunków w portach morskich rolnictwo jako sektor gospodarki oraz jego rolę w rozwoju społeczno- - gospodarczym kraju regiony rolnicze o najkorzystniejszych warunkach do produkcji rolnej w strukturę użytkowania ziemi w na tle innych krajów strukturę hodowli w przemysł jako sektor gospodarki i jego rolę w rozwoju społecznogospodarczym kraju nierównomiernego rozmieszczenia przemysłu w strukturę produkcji energii elektrycznej w na tle wybranych krajów na strukturę przeładunków w polskich portach morskich strukturę połowów ryb w poziom mechanizacji i chemizacji rolnictwa w e czynniki wpływające na rozmieszczenie upraw w produkcję roślinną w na tle produkcji w innych krajach produkcję zwierzęcą w na tle produkcji w innych krajach rozwój przemysłu w po II wojnie światowej i skutki restrukturyzacji polskiego przemysłu na dostępnych źródeł zmiany zachodzące współcześnie w polskiej energetyce dostępnych źródeł uwarunkowania rozwoju gospodarki morskiej w problemy przemysłu stoczniowego w korzyści dla polskiego rolnictwa wynikające z członkostwa naszego kraju w Unii Europejskiej dokonuje na analizy zmian pogłowia wybranych zwierząt gospodarskich w po 2000 r. i wyjaśnia ich perspektywy rozwoju gospodarki morskiej w

7 przykłady różnych rodzajów usług w terminu komunikacja wyróżnia rodzaje transportu w porty handlowe, śródlądowe oraz lotnicze wyróżnia rodzaje łączności turystyka, walory turystyczne, infrastruktura turystyczna dokonuje podziału turystyki i wskazuje regiony turystyczne eksport, import, bilans handlu zagranicznego państwa będące głównymi partnerami handlowymi usług w rodzaje transportu lądowego w na map tematycznych gęstość dróg kołowych i autostrad w na tematycznej gęstość sieci kolejowej w na morską flotę transportową w czynniki rozwoju turystyki i wskazuje polskie obiekty, znajdujące się na Liście światowego dziedzictwa UNESCO strukturę towarową handlu międzynarodowego usługi jako sektor gospodarki oraz ich rolę w rozwoju społecznogospodarczym kraju e udział rodzajów transportu w przewozach pasażerów i ładunków ruch pasażerski w portach lotniczych nierównomiernego dostępu do środków łączności na terenie e obiekty znajdujące się na Liście światowego dziedzictwa UNESCO e na przykładach walory turystyczne niskiego salda bilansu handlu zagranicznego w zróżnicowania sieci transportowej w transportu w rozwoju gospodarczym dostępnych źródeł problemy polskiego transportu wodnego i lotniczego łączności w rozwoju gospodarczym na dostępnych źródeł wpływy z turystyki w i w wybranych krajach na dostępnych źródeł atrakcyjność turystyczną wybranego regionu handlu zagranicznego dla polskiej gospodarki na poziom rozwoju turystyki zagranicznej w na tle innych krajów na zmiany, które zaszły w geograficznych kierunkach wymiany międzynarodowej przykłady sukcesów polskich firm na arenie międzynarodowej 6. Zanieczyszczenie przyrodniczego źródła zanieczyszczeń przyrodniczego rodzaje zanieczyszczeń i ich źródła e wpływ sektorów gospodarki na stan kwaśnych opadów źródła zanieczyszczeń komunalnych 7. Relacje między elementami geograficznego zjawisko powodzi czynniki sprzyjające powódź, na powodziom w dolina rzeczna, mapie rolę koryto rzeczne, terasa zalewowa, obszary przeciwpowodziową sztucznych zbiorników na tematycznej stan zanieczyszczeń wód śródlądowych skutki zanieczyszczeń naturalnego konsekwencje stosowania różnych metod ochrony przeciwpowodziowej ustala na, jakie regiony w cechują się największym zanieczyszczeniem przyrodniczego wybranych przykładach wpływ wylesiania dorzeczy, regulacji koryt rzecznych, stanu

8 sztuczny zbiornik wodny powodzi w główne źródła energii w pomorskim i łódzkim migracji do stref podmiejskich wyludniania się wsi oddalonych od dużych miast podstawowe cechy gospodarki centralnie sterowanej i gospodarki rynkowej centra logistyczne, spedycja główne atrakcje turystyczne wybrzeża Bałtyku i Małopolski zagrożone powodzią na mapie rozmieszczenie największych sztucznych zbiorników wodnych rozwoju energetyki wiatrowej i słonecznej w pomorskim i łódzkim migracji do stref podmiejskich na mapie województw podlaskiego i zachodniopomorskieg o obszary o dużym wzroście liczby ludności cechy gospodarki przed 1989 r. i po nim na sieć autostrad i dróg ekspresowych rodzaje usług, które rozwijają się dzięki wzrostowi ruchu turystycznego wpływ warunków pozaprzyrodniczych na wykorzystanie OZE w pomorskim i łódzkim na map tematycznych zmiany liczby ludności w strefach podmiejskich Krakowa i Warszawy na mapie województw podlaskiego i zachodniopomorskieg o gminy o dużym spadku liczby ludności salda migracji na przykładzie województw zachodniopomorskieg o i podlaskiego strukturę zatrudnienia w konurbacji katowickiej i aglomeracji łódzkiej przed 1989 r. główne inwestycje przemysłowe we Wrocławiu i w jego okolicach na mapie tematycznej przykłady miejsc, w których przebieg autostrad i dróg ekspresowych sprzyja powstawaniu centrów logistycznych na mapie położenie głównych atrakcji wybrzeża Bałtyku i Małopolski największe powodzie w i ich skutki korzyści płynące z wykorzystania źródeł odnawialnych do produkcji energii dane statystyczne dotyczące liczby farm wiatrowych w Łódzkiem i Pomorskiem wpływ migracji do stref podmiejskich na przekształcenie struktury demograficznej okolic Krakowa i Warszawy zmiany w użytkowaniu i zagospodarowaniu stref podmiejskich na przykładzie Krakowa i Warszawy wpływ migracji na strukturę wieku ludności obszarów wiejskich zmiany, jakie zaszły w strukturze produkcji po 1989 r. w konurbacji katowickiej i aglomeracji łódzkiej rolę transportu morskiego w rozwoju innych działów gospodarki dane statystyczne dotyczące ruchu turystycznego nad Morzem Bałtyckim i w Krakowie wpływ walorów przyrodniczych wybrzeża Bałtyku oraz dziedzictwa kulturowego Małopolski na rozwój turystyki na tych obszarach wałów przeciwpowodziowyc h, zabudowy teras zalewowych i sztucznych zbiorników wodnych na wezbrania oraz występowanie i skutki powodzi w na wybranych przykładach warunki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze sprzyjające produkcji energii ze źródeł odnawialnych i nieodnawialnych lub ograniczające tę produkcję oraz określa ich wpływ na rozwój energetyki identyfikuje na wybranych przykładach związki między rozwojem dużych miast a zmianami w użytkowaniu i zagospodarowaniu terenu, stylu zabudowy oraz strukturze demograficznej w strefach podmiejskich ukazuje na wybranych przykładach wpływ procesów migracyjnych na strukturę wieku i zmiany zaludnienia obszarów wiejskich na wpływ przemian politycznych i gospodarczych w po 1998 r. na zmiany struktury zatrudnienia w wybranych regionach kraju identyfikuje związki między przebiegiem autostrad a lokalizacją przedsiębiorstw przemysłowych oraz

9 8. Mój region i moja mała ojczyzna terminu e środowisko region przyrodnicze regionu oraz określa jego położenie swojego główne cechy na regionu map tematycznych rozpoznaje i skały występujące w wskazuje regionie miejsca zamieszkania sąsiednie regiony wyróżnia najważniejsze cechy najważniejsze gospodarki regionu na walory przyrodnicze regionu i map tematycznych terminu mała ojczyzna obszar utożsamiany z własną małą ojczyzną jako symboliczną przestrzenią w, wymiarze lokalnym topograficznej lub rozpoznaje w na planie miasta terenie obiekty obszar małej charakterystyczne dla ojczyzny małej ojczyzny i przedstawi decydujące o jej a źródła informacji atrakcyjności o małej ojczyźnie walory geograficznego małej ojczyzny uwarunkowania zróżnicowania przyrodniczego w swoim regionie genezę rzeźby powierzchni swojego regionu prezentuje główne cechy struktury demograficznej ludności regionu prezentuje główne cechy gospodarki regionu walory geograficznego małej ojczyzny historię małej ojczyzny na w dowolnej formie (np. prezentacji multimedialnej, plakatu, wystawy fotograficznej) przyrodnicze i kulturowe walory swojego regionu formy współpracy między własnym regionem a partnerskimi regionami zagranicznymi informacji wyszukanych w różnych źródłach i w dowolnej formie (np. prezentacji multimedialnej, plakatu, wystawy fotograficznej) atrakcyjność osadniczą oraz gospodarczą małej ojczyzny jako miejsca zamieszkania i rozwoju określonej działalności gospodarczej centrów logistycznych i handlowych na wybranym obszarze kraju identyfikuje związki między transportem morskim a lokalizacją inwestycji przemysłowych i usługowych na przykładzie Trójmiasta przykłady osiągnięć Polaków w różnych dziedzinach życia społecznogospodarczego na arenie międzynarodowej projektuje na wyszukanych informacji trasę wycieczki krajoznawczej po własnym regionie na obserwacji terenowych przeprowadzonych w wybranym miejscu własnego regionu zależności między elementami geograficznego planuje wycieczkę po swojej małej ojczyźnie projektuje na własnych obserwacji terenowych działania służące zachowaniu walorów geograficznego (przyrodniczego i kulturowego) oraz poprawie warunków życia lokalnej społeczności