PYTANIA i ODPOWIEDZI do PARSZY WAETCHANAN Parsza Waetchanan [ו א ת ח נּן] "I prosiłem") Rozdziały Księgi Dewarim 3:23-7:11

Transkrypt

1 PYTANIA i ODPOWIEDZI do PARSZY WAETCHANAN Parsza Waetchanan [ו א ת ח נּן] "I prosiłem") Rozdziały Księgi Dewarim 3:23-7:11 Streszczenie W ubiegłym tygodniu w parszy (Devarim), czytaliśmy jak Izraelici rozbili obóz w pobliżu Moabu, na wschód od Jordanu, czekając, aby wejść do Ziemi Obiecanej. Mojżesz rozpoczął wtedy swoją "mowę pożegnalną podsumowującą 40-letnią historie wędrówki przez pustynię, w tym 38 lat ich wygnania w Kadesz Barnea, aż do podboju amoryckich królestw Sichona i Oga. W parszy na ten tydzień, Mojżesz najpierw przypomina sobie jak błagał Boga, aby pozwolił mu wejść do ziemi, pomimo wcześniejszego Bożego postanowienia, zabraniającego wejścia po wydarzeniach w Meriba. Pomimo jego próśb, Bóg jednak nie zechciał zmienić postanowienia, choć pozwolił Mojżeszowi wspiąć się na górę Nebo, aby zobaczył ziemię Kanaan. Niemniej jednak, Mojżesz umrze na pustyni, pouczony by przekazał władze Jozuemu, który prowadzi lud do Ziemi Obietnicy. Ponieważ odmówiono mu wstępu do ziemi z powodu nieposłuszeństwa, Mojżesz poszedł gorliwie ostrzegać ludzi by przestrzegali praw Boga. W szczególności, ostrzegł ludzi, by nie dodawali lub odejmowali nic ze słów, które JHWH przekazał, a dalej przypomniał im o ciężkim grzechu w Baal Peor, kiedy 24,000 ludzi zginęło w tym buncie. Mojżesz następnie wyjaśnił, że Bóg specjalnie wybrał Izrael, aby był światłem dla narodów świata, a ich posłuszeństwo Torze ma wyróżniać ich jako naród wielki i mądry. Mojżesz wtedy upomniał lud, aby być ostrożnym i "zachować pilnie swoją duszę," żeby nie zapomnieć o ich unikalnej tożsamości jako ludu Bożego przymierza. Potem przypomniał o wyjściu z Egiptu i wielkim objawieniu Tory na górze Synaj, gdzie ludzie usłyszeli głos Boga mówiąc z pośród ognia. Przypomniał im, że nie widzieli żadnej postaci gdy JHWH przemówił do nich, i dlatego ostrzegł przed zrobieniem jakiegokolwiek obrazu lub podobieństwa Boga. Mojżesz kontynuował mówiąc, że jeśli Izraelici zaangażują się w bałwochwalstwo, to na pewno zostaną wygnani z ziemi, następnie przeszedł do proroctwa, że przyszłe pokolenia będą rzeczywiście cierpieć na całym świecie wygnanie z powodu swego nieposłuszeństwa. Jednak po okresie ucisku "w ostatnich dniach" ludzie znowu będą szukać JHWH i zostaną ponownie zgromadzeni w ziemi. Ale nawet w obliczu wygnania, Bóg obiecał, że nigdy całkowicie nie odrzuci wszystkich Żydów: "Jahwe bowiem, twój Bóg, jest pełen miłosierdzia i nie opuści cię, i cię nie zgładzi, i nie zapomni o przymierzu, jakie zawarł, składając przysięgę, z waszymi ojcami".( Dewarim 4:31) W środku tej mowy, Tora odnotowuje, że Mojżesz wyznaczył trzy miasta schronienia ( arei miklat ) na terenach na wschód od rzeki Jordan. Miasta te były bezpiecznymi przystaniami (azylem) przed "mścicielem krwi" w przypadku nieumyślnego spowodowania śmierci. Były to też miasta Lewitów przeznaczone do nauczania Tory wśród plemion Izraela osiadłych na wschodnim brzegu Jordanu. Dalsze opowiadanie zaczyna się wstępem: "Takie jest prawo, które Mojżesz przedłożył synom Izraela, Takie świadectwa, nakazy i postanowienia ogłosił Mojżesz Izraelitom po wyjściu z Egiptu... " Mojżesz wówczas zwołał wszystkich ludzi razem i powtórzył Dziesięć Przykazań, stwierdzając, że ludzie pierwotnie zebrani przy Górze Synaj byli tak przerażeni przez cuda które widzieli, że błagali Mojżesza by mówił do nich zamiast Boga. Po tym, Mojżesz podał centralne przykazanie Tory - Szema potwierdzające, że jedność z JHWH jest naszym obowiązkiem, nakazał aby kochać Go i służyć Mu z całego serca. Ludzie zostali ostrzeżeni by dokładnie przekazać następnemu pokoleniu przykazania Boże - uczyć ich "pilnie" swoje dzieci - i umieścić te przykazania jako "znaki" na ręce i czole (tefilin), oraz wpisać je na odrzwiach swych domów (mezuza). Mojżesz następnie nakazał ludziom, aby "obłożyć klątwą" wszelkie ślady kultury kananejskiej, jak tylko wezmą w posiadanie ziemie. Zostali także ostrzeżeni, by nie zawierać żadnych przymierzy z siedmioma narodami Kanannu i brzydzić się wszelkimi formami ich kultu bożków. Mojżesz przypomniał im, że są ludem świętym, któremu Bóg okazał szczególną miłość poprzez odkupienie ich z niewoli, i dlatego ich obowiązkiem jest czcić Go, przestrzegając Jego przykazań. Mają też unikać asymilacji i zawsze pamiętać, że są oni dla Boga "cennym ludem", wyłączną Jego własnością. Parsza kończy się przypomnieniem, dlaczego Bóg wybrał naród żydowski. " JHWH wybrał was i znalazł upodobanie w was nie dlatego, że liczebnie przewyższacie wszystkie narody, gdyż ze wszystkich narodów jesteście najmniejszym, ale dlatego, że Jahwe was miłuje i pragnie dotrzymać przysięgi, którą złożył waszym ojcom. To Jahwe swoją potężną prawicą wyprowadził was [z Egiptu] i wykupił z domu niewoli, z rąk faraona, króla egipskiego. Wiedz tedy, że to Jahwe, twój Bóg, jest [prawdziwym] Bogiem, jest Bogiem wiernym, który dochowuje przymierza i okazuje miłosierdzie aż do tysiącznego pokolenia tym wszystkim, którzy Go kochają i zachowują Jego przykazania, lecz który odpłaca każdemu z tych, co Go nienawidzą, niszcząc ich. Nie pozostawia bezkarnie tego, kto Go nienawidzi, odpłacając jemu samemu. Dlatego to będziesz zachowywał przykazania, prawa i polecenia, które ci dziś daję, i będziesz je wprowadzał w życie. " (Dewarim 7:7-11)

2 PYTANIA: 1. Co znaczy słowo va'etchanan? (Pwt 3:23) 2. Co było istotą prośby Mojżesza (Pwt 3:24-25)? 3. Dlaczego Bóg odmówił błagalnym prośbą Mojżesza (Pwt 3:26)? 4. Według tradycji żydowskiej, ile razy Mojżesz prosił Boga? 5. Chociaż prośby Mojżesza zostały odrzucone, jakie ustępstwo zrobił Bóg, dla niego (Pwt 3:27)? 6. Jaką rolę otrzymał Joszua bin Nuna (Pwt 3:28)? 7. Co to jest "dolina naprzeciw Bet-Peor" (Pwt 3:29)? 8. Jaka jest różnica między "ustawą" (Chok) a "prawem" (Miszpat) wymienione w (Pwt. 4:1)? 9. Co znaczy słowo "Szema" [שׁמ ע] (Pwt 4:1)? 10. Dlaczego ludzie mieli być posłuszni nauczaniu Mojżesza (Pwt 4:1)? 11. Dlaczego Mojżesz zabronił zmienić nawet jedno słowo w jego pismach (Pwt 4:2)? 12. Co wydarzyło się w Baal-Peor (Lb 25;. Pwt 4:3)? 13. Jakie powody zostały podane, aby zachować prawa, których nauczał Mojżesz (Pwt 4:5-8)? 14. Co Mojżesz miał na myśli, gdy mówił: "przestrzegajcie pilnie" (Pwt 4:9)? 15. Co chciał Mojżesz, aby ludzie szczególnie pamiętali (Pwt 4:9-12)? 16. Co mówił głos z pośrodku ognia do ludzi? (Pwt 4:13)? 17. Co jeszcze głos powiedział do Mojżesza? (Pwt 4:14)? 18. Ponieważ ludzie nie widzieli żadnej "formy/postaci" [תּמוּנ ה] JHWH na górze Synaj, co jest szczególnie zabronione zrobić (Pwt 4:15-18)? 19. Czy wolno było ludziom zajmować się astrologią, albo kultem słońca, księżyca i gwiazd (Pwt 4:19)? 20. Jakiego obrazu użył Mojżesz by opisać niewolę Izraela w Egipcie (Pwt 4:20)? 21. Dlaczego Bóg wyprowadził lud z Egiptu (Pwt 4:20)? 22. Dlaczego Bóg rozgniewał się na Mojżesza, i jaka była jego kara (Pwt 4:21-22)? 23. Dlaczego Mojżesz nazwał JHWH Esz okhlah - "ogniem trawiącym" i El Kanna - tj "Bogiem zazdrosnym" (Pwt 4:23-24)? 24. Jaka kara przyjdzie na Izraela jeśli porzuci JHWH (Pwt 4:25-29)? 25. Jaką obietnicę Bóg dał ludziom do "dni ostatnich" (Pwt 4:29)? 26. Z jakiego powodu Bóg zachował naród żydowski (Pwt 4:31)? 27. Jakie retoryczne pytanie Bóg chce, aby ludzie mu zadali (Pwt 4:32-34)? 28. Dlaczego Bóg wyprowadził Żydów z Egiptu (Pwt 4:35)? 29. Dlaczego Bóg "dyscyplinował"(wymagał karności) lud (Pwt 4:36)? 30. Dlaczego Żydzi są nazwani "narodem wybranym" (Pwt 4:37-38)? 31. Czego mamy się dowiedzieć i co mamy wziąć sobie do serca (Pwt 4:39-40)? 32. Ile miast schronienia wyznaczono na wschód od Jordanu (Pwt 4:41-43)? 33. Co znaczy słowo "Tora" (Pwt 4:44-45)? 34. Czy przymierze z Synaju jest tym sam co przymierze z Abrahamem (Pwt 5:1-5)? 35. Czy możesz wymienić - w kolejności - Dziesięcioro Przykazań (Pwt 5:6-21)? 36. Czy Bóg przy górze Synaj mówił bezpośrednio ludzi jeszcze jakieś inne słowa (Pwt 5:22)? 37. Co zrobili ludzie kiedy usłyszeli głos Boga (Pwt 5:23-27)? 38. Czy Bóg był rozgniewany, gdy ludzie chcieli by Mojżesz był ich mediatorem (Pwt 5:28)? 39. Jakie inne objawienie otrzymał Mojżesz na Synaju (Pwt 5:31)? 40. Jakie jest główne przykazanie całej Tory (Pwt 6:1-9)? 41. Co to jest Szema? 42. Co dla ciebie oznacza pojęcie "echdut" - jedność? 43. Jak ważna jest dla JHWH edukacja dzieci (Pwt 6:7)? 44. Co to są "totafot" (Pwt 6:8)? 45. Co to jest mezuza (Pwt 6:9)? 46. Gdy dziecko zapyta co oznaczają wszystkie przykazania, ustawy i zasady, co masz odpowiedzieć (Pwt 6:20-24)? 47. Czy możesz wymienić siedem narodów Kanaanu, które miały być obłożone klątwą czyli "poświęcone na całkowite zniszczenie "(Pwt 7:1-3)? 48. Dlaczego Izraelitom nie wolno było poślubić członków tych narodów (Pwt 7:4)?

3 49. Co Izraelici mieli zrobić z artefaktami (pozostałościami) tych kultur (Pwt 7:5)? 50. Dlaczego Bóg wybrał naród żydowski i stale okazywał im swoją miłość (Pwt 7:6-8)? 51. Co jest przeznaczone dla tych, którzy nienawidzą JHWH (Pwt 7:9-11)? ODPOWIEDZI: 1. Słowo va'etchanan znaczy "i prosiłem", pochodzi od czasownika Chanan co oznacza proszę lub błagam, to jest pochodna od rzeczownika chen, co znaczy "łaska" To oznacza "Szukanie przychylności/życzliwości " w sensie błagania o Bożą łaskę. W tradycyjnej żydowskiej liturgii, tachanun są to modlitwy proszące o łaskę i miłosierdzie Boże. 2. Mojżesz powiedział do Pana Boga JHWH [ יהוה דנ י ],że chciał zobaczyć działanie jego wielkiej i potężnej ręki, i dlatego poprosił, aby mógł wejść do ziemi, aby widzieć spełnione obietnice Boże - pomimo jego wcześniejszego grzechu nieposłuszeństwa w Meriba (Lb 20:2-13). 3. Wydaje się, że winił ludzi za swoje problemy (patrz 1:37, 3:26), choć sprawozdanie w Lb. 20:2-20 zdaje się sugerować, że Mojżesz działał rozmyślnie i we frustracji. [תּפלּה tefillah,[ to tak samo jak słowa modlitwy (tj. [ו א ת ח נּן] 4. Gematria słowa va'etchanan - co sugeruje, że Mojżesz złożył nie mniej niż 515 błagalne prośby aby być wpuszczony do kraju. 5. Mojżesz mógł zobaczyć ziemię ze szczytu góry Pisga ("rozpadlina"), uważa się za inną nazwę góry ] ע ב ר י] "hebrajski" zawiera skrzyżowanie - słowa [ע ב ר ים [ "Abarim" Nebo. Jest zwana także górą. [ע ב ר [ co posiada ten sam rdzeń (źródłosłów ) 6. Został wyznaczony jako ten, który prowadzi Izraela by odziedziczył ziemię na własność. 7. Beth Peor [ פּעוֹר [בּית mogło być miejscem niedaleko Pisga gdzie Balaam próbował przekląć Izraela (Lb 23:28). Moabici również czcili tam Baala zwanego "Baal Peor" (Lb 25:1-5). 8. Ustawa (Chok) jest to "pisany" boży i stanowczy dekret, podczas gdy reguła/zasada jest orzeczeniem/wyrokiem mającym racjonalne uzasadnienie (Miszpat). 9. Szema znaczy "słuchać" w sensie posłuszeństwa. Jest ono niewątpliwie najdoskonalszym i największym przykazaniem (Pwt 6:4-6). 10. Żeby mogli oni żyć i wejść w posiadanie ziemi, którą JHWH im dał. 11. Mojżesz chciał zapewnić integralność "Księgi Prawa", to znaczy, ostatecznej kompilacji jego nauczania przed jego śmiercią. Ponieważ Mojżesz otrzymał od Boga micwot, zachowanie słowa Mojżesza jest tym samym co zachowanie słów Bożych. 12. Przypadek bałwochwalstwa, sprowokowany przez Balaama, w którym Madianickie kobiety uwiodły Izraelitów by czcić starożytne semickie bóstwo "otwory" ("Baal Peor") związane z ekskrementami i wydalaniem Cp. "Belzebub". 13. Przestrzeganie ich doprowadzi do mądrości (Chokmah) i zrozumienia (Binah) w oczach wszystkich narodów, które w kolej będą wysławiać Pana, Boga Izraela, świadcząc o Jego wielkiej mądrości. 14. To znaczy świadomie pamiętać, co Bóg uczynił dla nich. Koncentruje się na edukacji (chinuch), a zwłaszcza na wychowaniu dzieci w prawdzie: "Uczyń te rzeczy znane dla swoich dzieci i wnuków." 15. Mojżesz chciał aby rodzice, byli pewni, że ich dzieci pamiętają doświadczenie Synaju. Miała to być żywa pamięć, obrazująca ludzi, u podnóża góry płonącej obręczą ognia "z serca do nieba" oraz dźwięczącą głosem Boga JHWH mówiącym z pośród ognia. 16. Dziesięć Wypowiedzi [ ע שׂר ת ה דּב רים ], które on później napisał na dwóch kamiennych tablicach Przymierza." ] to również odnosi się do "Jego שׁנ י ל חוֹת א ב נים [ 17. Bóg dał Mojżeszowi dodatkowe ustawy i prawa, których należy przestrzegać w ziemi Izraela. 18. Zabronione jest wykonywanie jakichkolwiek rzeźbionych wizerunków (hebr. PESEL to idol) czy postaci jakiegokolwiek rysunku, ludzkich lub zwierzęcych, albo zaangażować się w astrologię "przepowiadanie z gwiazd" 19. Nie, choć to dziwne stwierdzenie, że Bóg "przydzielił je wszystkim narodom pod niebem". 20. Nazywał to "piecem żelaznym", wytapiającym wielkie utrapienia/nieszczęścia. 21. Aby stali się Jego własnym ludem dziedzictwem [ ל ה יוֹת לוֹ ל ע ם נ ח ל ה ]. To jest podstawa narodu żydowskiego będącego "wybranym ludem", "cennym ludem" i tak dalej. Porównaj z Piotra 2:9. Zauważ, że słowo "dziedzictwo" (nachalah) też jest użyte, by opisać ziemię, którą JHWH dał dla Izraela.

4 22. Z powodu grzechu w Meriba-Kadesz - kiedy Mojżesz uderzył zagniewany w skałę (Lb 20:10-13, Pwt 3:23-28.) - Mojżeszowi zabroniono przeprawić się przez Jordan, aby wejść do Ziemi Obiecanej lecz został skazany na śmierć na pustyni. 23. Te metafory wskazują, że Bóg jest zarówno nie do opisania, jak i dotyczą naszej gorącej miłości do Niego (por. Hbr. 12:28-29). Ogień, który pochłonie wszystkie rzeczy, które nie są pochwalane przez naszego Ojca Niebieskiego. 24. Będą oni zdziesiątkowani i wygnani z ziemi, rozproszeni wśród narodów. 25. Nawet w czasie ucisku ostatnich dni [acharit hajamim], jeśli ludzie będą szukać Boga, to znajdą Go, jeśli będą robili to b'kol levavkha uvkhol nafszekha - ". Z całego serca i z całej swej duszy" 26. On nie może unieważnić przymierza które poprzysiągł Abrahamowi, Izaakowi i Jakubowi. Uwaga ta odnosi się do przymierza z Abrahamem, a nie Przymierza na Synaju. Zachowanie Izraela jest gwarantowana przez Boże obietnice dane ojcom. 27. Jaki inny naród został uratowany z niewoli przez wielkie znaki i cuda, aby słyszeć głos Boga? ] א ין עוֹד מ ל ב דּוֹ [ nim 28. Aby poznali, że JHWH jest Bogiem i nie ma innej mocy/władzy poza Bóg zrobił to, ponieważ kochał ojców Izraela i wyjątkowo wybrał ich potomstwo (Pwt 4:27). 29. "Z nieba, dał ci słyszeć swój, aby cię utrzymać w karności" (Pwt 4:36). Czasownik "dyscyplina" to jest jasar, z którego pochodzi słowo mussar,[מוּס ר] znaczy poprawa, etyczne wskazania, i tak dalej... Jest to słowo używane do przedstawienia instrukcji dobrego ojca dającego synowi porady dotyczące moralnych przyczyn i skutków oraz duchowej prawdy. 30. Na podstawie tego wersetu: "On umiłował twoich ojców i wybrał po nich ich potomstwo; " Egiptu. ] więc osobiście wyprowadził cię wielką swoją mocą z יּב ח ר בּז ד עוֹ ח ר יו [ 31. Że tylko JHWH jest Bogiem na niebie wysoko i na ziemi nisko, nie ma innego, a więc musimy przestrzegać Jego przykazania. 32. Trzy miasta, które były bezpiecznymi przystaniami dla osób oskarżonych o nieumyślne spowodowanie śmierci. 33. Słowo Tora [תּוֹר ה] znaczy "wskazówka/instrukcja"(nauczyciel nazywa się Moreh / morah). Jest to ogólna nazwa obejmująca "świadectwa" (edot), "ustawy" (chukkim) i "prawa" (miszpatim). To wyrażenie tygodnia. jest używane w służbie Tory w synagodze każdego [וזאת התורה אשׂר שׁם משׂה לפני בני ישׁראל [ 34. Nie. Przymierze na Synaju zawarto "nie z naszymi ojcami", ale z nami - czyli resztką pokolenia Exodusu ) Ja jestem JHWH, Bóg wasz, 2) nie czyń innych bogów / bałwanów; 3) Nie bierz imienia JHWH nadaremno; 4) Strzeż Szabatu, 5) czcij rodziców 6) nie morduj, 7) nie cudzołóż, 8) nie kradnij, 9) nie przysięgaj fałszywie, 10) nie pożądaj. 36. Nie "JHWH przemówił do całego zgromadzenia... donośnym głosem, i nie dodał nic więcej. 37. Bardzo się przerazili i poprosił Mojżesza, aby był ich "mediatorem" przed Bogiem. 38. Nie, on powiedział, że ich prośba była dobra i pochwalił zamiar ich serca (por. Pwt. 5:29). 39. Mojżesz otrzymał "wszystkie przykazania i ustawy i prawa" [kol micwot wehachukim wehamiszpatim], czyli wyjaśnienie znaczenia Dziesięciu Przykazań, a także dodatkowe prawa dla Izraela. 40. Bać się JHWH, aby przestrzegać Jego prawa przez wszystkie dni swego życia, by słuchać i wykonywać przykazania, a zwłaszcza, by najbardziej kochać JHWH całym swoim sercem, duszą i "ponad wszystko". Zobacz także Pwt. 11: Szema jest modlitwą składającą się z trzech części "trzy w jednym". Imię Boga pojawia się trzy razy w sześciu najważniejszych słowach, a Szema i jego błogosławieństwa składa się z trzech oddzielnych części, tj Ve'ahavta, Vehajah i Vajomer). 42. Ponieważ Bóg jest jeden - Echad (nie yachid) - najważniejsze przykazanie jest stać się jedno z Nim w miłości: Słuchaj, Izraelu, JHWH Bóg nasz jest jeden - i (dlatego) Będziesz miłował JHWH b'khol levavkha - całym swoim sercem, uvkhol nafszekha - z całej swojej duszy, uv'khol me'odekha - z całej siły "ponad wszystko", tak, że jesteś częścią Jego jedności w miłości. Zobacz Jana 17:11, To jest, ważna część centralnego przykazania Tory: "Będziesz uczyć pilnie swoje dzieci..." Hebrajski zwrot [ ו שׁנּנ תּם ל ב נ יךּ ] sugeruje wpajanie, nieustanne powtarzanie. Patrz także Pwt. 11: "Cztery przedziały," odnosi się do czterech pudełek na czole tefilin (Talmud). Totafot zazwyczaj tłumaczy się na angielski jako "opaski", "wiązania", lub "filakterie" z greki LXX. 45. Mezuza jest koszernym zwojem (z napisem z Pwt. 6:4-9, 11:13-21), który jest zwinięty i włożony w ozdobną tulejkę. Całość jest następnie umieszczona na drzwiach jako wypełnienie przykazania

5 danego w Pwt. 6:9, 11:20, "wpiszesz je na odrzwiach (w mezuzie) twojego domu i na swoich bramach ". 46. Avadim hayinu: "Byliśmy niewolnikami..." Pwt. 6:21-24 są częścią tradycyjnej Hagady Paschalnej. 47. Chetytci, Girgaszyci i Amoryci, Kananejczycy, Peryzyci, Chiwici i Jebuzyci - wszystkie narody przesiąknięte okultyzmem i prowadzone przez siły ciemności do bezprawnego zajmowania ziemi na próżno próbując pokrzyżować Boże plany. 48. Ponieważ odwróciliby lud od JHWH poprzez zachęcanie do tolerowania bałwochwalstwa. 49. Nakazano im kompletnie zniszczyć wszelkie ślady ich bałwochwalczej kultury. 50. Bóg wybrał ich jako "am segulah" - tj cenny lud z pośród narodów. Wezwano ich do świętości aby byli "światłem dla narodów" oraz przykładem chwały Boga. Bóg wybrał ich, bo ich kocha i dotrzymuje przysięgi którą dał ojcom Izraela. Podobnie, Bóg wybrał cię, bo On cię kocha (1 P. 2:9-10). Jeśli czujesz Jego obecność lub słyszysz Jego wezwanie, jesteś Jego, a On chce, abyś był w relacji z Nim. Twój głód miłości jest Jego wezwaniem dla twojego serca. 51. On będzie "zwracał twarz" przeciw tym, którzy go nienawidzą, i zniszczy ich. Nie będzie zwlekał ale odpłaca temu samemu, kto Go nienawidzi. TEMAT do DYSKUSJI: 1. Część Szema zawiera przykazanie by uczyć swoje dzieci praw Tory, co oznacza, że jest to religijne zobowiązanie dla wszystkich, by zrozumieć żydowską kulturę i dziedzictwo. Przedyskutuj sposoby swojej dalszej edukacji w Torze Mojżesz wielokrotnie ostrzegał przed bałwochwalstwem i stwierdza, że w teofanii na górze Synaj, ludzie nie widzieli żadnej formy albo postaci Boga (Pwt 4:12-15). Podkreśla, że ludzie słyszeli głos, i że to objawienie było werbalne, a nie wizualne. Jednak w Księdze Wyjścia jest napisane, że ludzie zobaczą JHWH stępującego w trzecim dniu (Wj 19:11), a potem zapisano, że starszyzna Izraela widziała bezpośrednio Boga Izraela (Wj 24:10-11). Dyskutuj, dlaczego wizualne bałwochwalstwo jest zakazane chociaż dozwolono używania metaforycznego języka (np., Bóg jest Skałą, etc.). 3. Kiedy Jeszua został zapytany, jakie jest największe przykazanie, zacytował część ve'ahavta z Szema i obowiązek kochania bliźnich (zob. Mat. 22;36-40). Przykazanie miłości jest najważniejsze, ale jak można go nakazać? Dyskutuj związek pomiędzy kochaniem Boga i posłuszeństwem Jego przykazaniom. 4. Jak myślisz dlaczego, że przykazanie miłowania bliźniego jak siebie samego (Kpł 19:18) jest wymienione przed przykazaniem miłości do Boga (Pwt 6:5)? To zostało kiedyś powiedziane; jeśli kochasz króla, będziesz kochać także jego dzieci (patrz 1 Jana 5:1). Omów jak kochaniem bliźnich można wyrażać swoją miłość do Boga np. w świetle 1 Jana 4: Ditrich Bonhoeffer powiedział kiedyś: "Tylko ci, którzy wierzą, są posłuszni, a tylko ci, którzy przestrzegają wierzą ". Czy zgadzasz się z tym? Oczywiście istnieją przypadki, gdy ktoś słucha, ale naprawdę nie wierzy (myślę na przykład o religijnej hipokryzji), ale czy jest możliwe by grzeszyć, a jednocześnie wciąż wierzyć? Omów relację między wiarą a "uczynkami". 6. W tej parszy jesteśmy wielokrotnie przestrzegani aby być posłuszni "ustawą i prawom" objawionym przez Mojżesza. W świetle oswobodzenia jakie mamy w Jeszua, czy od chrześcijan jest wymagane aby uważali na te słowa? W takim razie, do jakiego stopnia, a jeżeli nie, co wtedy i dlaczego nie? Przeczytaj Hebr. 7:12 i dyskutuj Nowe Przymierze w świetle Przymierza Synaju.