Osoby starsze o sprawowaniu opieki nieformalnej nad seniorem w Polsce

Transkrypt

1 Badanie realizowane w ramach Finansowanie działalności polegającej na prowadzeniu badań naukowych lub prac rozwojowych oraz zadań z nimi związanych, służących rozwojowi młodych naukowców oraz uczestników studiów doktoranckich w roku 2014 (numer badania: KES/BMN/12/14) Osoby starsze o sprawowaniu opieki nieformalnej nad seniorem w Polsce - Komunikat z badania jakościowego INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO Sylwia Timoszuk Magdalena Maciejasz Instytut Gospodarstwa Społecznego

2 INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO METODOLOGIA BADANIA

3 Cel badania Identyfikacja sytuacji, w których należałoby prowadzić działania wspierające osoby starsze z powiązaniem, które podmioty i dlaczego powinny udzielać seniorowi pomocy? Z czym wiąże się opieka nieformalna nad osobą starszą w opinii badanych? Jak według seniorów powinni być wspierani opiekunowie nieformalni osób starszych?

4 Badani (18 osób, ) Kobiety i mężczyźni (13:5) W wieku oraz (13:5) Białystok / Bydgoszcz (9:9) Różne formy życia rodzinnego Mieszkający samotnie (7) Małżeństwo (7) Małżeństwo + nieusamodzielnione dzieci (2) Mieszkający z osobami, którymi się opiekują (2) Posiadający oraz nieposiadający dzieci (14:4)

5 Proces analizy danych Kodowanie z góry podstawowa jednostka analizy: zdanie 6 głównych bloków (wg scenariusza)nostka analizy: zdanie 6 głównych bloków (wg scenariusza) Kodowanie z dołu Porównanie wniosków: z d z dołu z góry ołu z góry a NVivo10 Matryce w MS Excel

6 INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO OBSZARY TEMATYCZNE 1. Obraz opiekuna 2. Rodzina jako opiekun 3. Potrzeby opiekunów nieformalnych 4. Wsparcie dla opiekunów nieformalnych 5. Wizja przyszłej opieki

7 INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO OBSZAR Obraz opiekuna

8 Temat I: Szacunek dla opiekuna Podziw Szacunek PANI JANINA: na dole była pani, która dwa lata temu umarła. ( ) I nią się opiekował brat za co ja jego podziwiałam. Natomiast pani bardzo tego swojego brata krytykowała. Tylko ja uważam, że jak na mężczyznę to on był święty. PAN JERZY: Ale wie Pani, mam wielki szacunek do tych ludzi, którzy opiekują się. Bardzo ich szanuję za to.

9 Temat II: Obciążenie opiekuna Udręczenie Zdołowanie Samotność Fizyczne i psychiczne wykończenie Kłębek nerwów Poświęcenie PANI LILIANNA: Ona [opiekunka przyp.] była takim kłębkiem nerwów, że [krótka pauza] tego nie da się wyrazić słowami. ( ) Rano, wieczorem trzeba umyć, kilka razy dziennie nakarmić. To posadzić, to położyć. I tak na zmianę, to jeszcze w dzień to człowiek tego tak nie odczuwa, ale najgorsze jest w nocy. Nie zdąży się położyć, już krzyczy: mnie posadź. Tylko posadziła, już krzyczy: mnie połóż i tak w koło i w koło.

10 INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO OBSZAR Rodzina jako opiekun

11 Temat I: Rodzina jako opiekun dlaczego tak Obowiązek Powinność Tradycja Rekompensata Rodzina zajmie się najlepiej Rodzina zna osobę starszą najlepiej PANI HALINA: No myślę, że tak i taka jest kolej rzeczy chyba, nie? Bo wychowujemy dzieci, a potem kiedy już nam ubywa tych sił, to chyba dzieci mają niejako obowiązek dbania o tych rodziców w podeszłym wieku.

12 Temat II: Rodzina jako opiekun dlaczego nie Praca Brak czasu Odległość Wyjazdy

13 Temat II: Rodzina jako opiekun dlaczego nie PANI ANTONINA: Nie chciałabym być na łasce rodziny. (...) wolałabym, żeby przyszła pani, której zapłacę. Osoba, której można by było ją potem z tego rozliczyć, że wykonuje dobrze obowiązek. A jak to się robi z łaski, to znaczy z uprzejmości, to nie można wymagać. PANI MAŁGORZATA: Wydaje mi się, że dzieci nie powinno się zbytnio obciążać. PANI GRAŻYNA: [o opiece dzieci nad rodzicem przyp.] ( ) burzy się spokój drugiej rodziny, bo każdy tworzy jakąś swoją grupę, każda rodzina, Pani jest moją córką - jest Pani moja, ale jak Pani ma męża i ma dzieci to już ma Pani swoją rodzinę, tak? ( ) Nie może Pani patrzeć na moje dobro całe życie, tylko musi Pani patrzeć na dobro swoich dzieci, swojej rodziny. Będą pierwsze Pani dzieci, a potem ja.

14 INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO OBSZAR Potrzeby opiekunów nieformalnych

15 Koszty finansowe Koszty Potrzeby pozafinansowe PANI ANTONINA: ( ) moja bratowa [opiekun osoby chorej na Alzheimera przyp.], mówi: Mam wyrzuty sumienia, bo ja się modliłam, żeby on umarł. Bo ja już nie mogłam chodzić i przy tym wszystkim on wyzywał, rzucał talerzami.

16 INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO OBSZAR Wsparcie dla opiekunów nieformalnych

17 Temat I: Wsparcie dla opiekunów nieformalnych Brak wsparcia formalnego Brak wsparcia nieformalnego Brak dostrzeżenia potrzeby wsparcia PAN ANDRZEJ: Nie ja nie słyszałem, aby dla opiekuna jakiekolwiek wsparcie było z czyjejkolwiek strony. Takiego zjawiska w ogóle chyba u nas nie ma. Nie widziałem żeby ktoś jak się kimś opiekuje, żeby miał wsparcie i pomoc z tego tytułu ( ). Takiego zjawiska nie ma, nie występuje. Nie ma tego po prostu.

18 INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO OBSZAR Wizja przyszłej opieki

19 Temat I: Refleksja nad przyszłą opieką Czy zastanawia się Pani nad swoją przyszłością? PANI MAŁGORZATA: Naprawdę wolę nie myśleć, bo się boję. [śmiech] PANI GRAŻYNA: Nie myślę [odpowiada od razu]. Nie myślę o tym, życie przyniesie samo [niezrozumiałe]. To nie idzie tego zaplanować [śmiech].

20 Temat I: Refleksja nad przyszłą opieką Czy rozmawiała Pani z dziećmi na temat ewentualnej opieki w przyszłości? PANI LILIANNA: Nie [odpowiada od razu, mocno], nie rozmawiałam. Myślę, że to chyba odległy temat [ze śmiechem]. Dlatego nie rozmawiałam [z uśmiechem]. PANI ANNA: Nie, nigdy nie rozmawiałam [delikatny śmiech]. Nie. Na razie nie potrzeba, to co tam mam rozmawiać zawczasu? Jak będzie trzeba wtenczas będę rozmawiać.

21 INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO PODSUMOWANIE

22 Podsumowanie Rodzina jako opiekun tak czy nie? Otrzymywanie pomocy rozdźwięk między tym kto powinien od kogo chciałbym od kogo prawdopodobnie otrzymam Dostrzegane obciążenie opiekunów, ale brak świadomości, że można oczekiwać wsparcia Temat własnej opieki temat tabu?

23 Badanie realizowane w ramach Finansowanie działalności polegającej na prowadzeniu badań naukowych lub prac rozwojowych oraz zadań z nimi związanych, służących rozwojowi młodych naukowców oraz uczestników studiów doktoranckich w roku 2014 (numer badania: KES/BMN/12/14) INSTITUTE OF SOCIAL ECONOMY INSTYTUT GOSPODARSTWA SPOŁECZNEGO Dziękujemy za uwagę Sylwia Timoszuk stimoszuk@gmail.com Magdalena Maciejasz magda.maciejasz@gmail.com