Prewencyjne zarządzanie stresem. Wypalenie zawodowe

Transkrypt

1 Prewencyjne zarządzanie stresem Wypalenie zawodowe

2 SKALA STRESU (źródło:pentor) 85% aktywnych zawodowo Polaków ma problem ze stresem w pracy Ponad 50% badanych skarży się na przemęczenie związane z nadmiarem obowiązków 49% badanych uważa za normalny stan pracę po godzinach i w weekendy 41% przyznaje, że zły dzieo w pracy odbija się na ich życiu prywatnym 15% obawia się powiększyd rodzinę ze względu na pracę 1/3 respondentów nie ma czasu na kontakty towarzyskie 2007r. ;N= 475; aktywni zawodowo Polacy w wieku od 18 lat

3 Geografia stresu Najczęściej z powodu stresu w pracy cierpią mieszkaocy centralnej i zachodniej części Polski. Natomiast najmniej stresującą pracę mają mieszkaocy na wschodzie i południu Polski.

4 SKUTKI ZDOWOTNE STRESU Najczęstsze choroby: KADRY KIEROWNICZEJ Zawały serca Nerwica Dolegliwości żołądkowo-jelitowe Nadciśnienie tętnicze Otyłośd Cukrzyca Bóle kręgosłupa Obniżone libido

5 SKUTKI PSYCHOSPOŁECZNE STRESU Nieuzasadnione przejawy agresji Impulsywne, irracjonalne zachowanie Wycofywanie się z zadao Obwinianie innych za własne niepowodzenia Negowanie pomysłów i zdania współpracowników Zaprzeczanie oczywistym i logicznym faktom Brak decyzyjności i oceny zagrożeo Zgłaszanie nieuzasadnionych skarg i zażaleo Nadużywanie alkoholu Wypalenie zawodowe

6 SKUTKI FINANSOWE STRESU Rotacja pracowników Zmniejszona wydajnośd pracy Absencja związana z chorobami i obniżeniem sprawności i motywacji Raport Instytutu Personelu i Rozwoju oraz Active Health Partners ( źródło: Peoplemanagement): pracownicy uskarżający się na stres i depresję biorą średnio zwolnienia długości 21 dni roboczych sektor publiczny- 24 dni, sektor prywatny-20 dni powyżej 55 r. ż. średnia długośd zwolnienia 36 dni (30 tys. Pracowników z 40 firm i instytucji)

7 KONCEPCJA PREWENCYJNEGO ZARZĄDZANIA STRESEM (Quick, Nelson, Hurrell) Dobrostan przedsiębiorstwa lub instytucji jest w pełni zależny od dobrostanu jej pracowników, a dynamizm i produktywnośd firmy są efektem pełnego zadowolenia jej pracowników.

8 ZASADY PREWENCYJNEGO ZARZĄDZANIA STRESEM Pracodawca, firma i pracownicy są od siebie wzajemnie zależni Odpowiedzialnośd za prawidłowe funkcjonowanie firmy i zdrowie pracowników spoczywa na pracodawcy Indywidualny i organizacyjny stres nie są nieuniknione Każdy pracownik i organizacja reaguje na stres w indywidualny sposób Organizacje i pracownicy są dynamiczne, podlegają ciągłym zmianom

9 WYPALENIE ZAWODOWE

10 Wypalenie zawodowe Jest to funkcja braku efektywności zawodowej przy jednoczesnej niemożności zastosowania skutecznej strategii radzenia sobie ze stresem zawodowym

11 Czynniki wpływające na możliwośd wystąpienia zespołu wypalenia zawodowego: niepełne informacje, jakie otrzymuje nowy pracownik, co do warunków pracy, której się podejmuje, ograniczenia czasowe na wykonanie czynności, jakich musi się podjąd, apatia i rutyna w pracy, biurokratyzacja działao, złe stosunki z przełożonymi i współpracownikami, brak wsparcia

12 Czynniki osobowościowe sprzyjające rozwojowi syndromu: stawianie sobie wysokich wymagao przy niewielkich możliwościach wpływu na sytuację; działania niezgodne ze swoimi wartościami, zachowania agresywne lub uległe w różnych rolach (dom, praca, sytuacje społeczne); życzeniowa interpretacja wydarzeo, nadmierna racjonalizacja, defensywna postawa wobec trudności, wyolbrzymianie porażek;

13 brak lub mała dbałośd o swoje ciało, dietę, dwiczenia fizyczne, rytm snu, relaks i podstawową higienę; perfekcjonizm i nad-odpowiedzialnośd; zaniedbywanie rozwoju zawodowego; brak partnerskich relacji i systemu wsparcia, zaniedbywanie intymności, sztywnośd ról; brak lub słaba organizacja czasu prywatnego i czasu pracy

14 SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE

15 Sygnałami ostrzegawczymi wskazującymi na zjawisko wypalenia mogą byd między innymi: subiektywne poczucie przepracowania, brak chęci do pracy; niechęd wychodzenia do pracy; poczucie izolacji, osamotnienia; postrzeganie życia jako ponurego i ciężkiego; negatywne postawy wobec klientów; brak cierpliwości, drażliwośd, poirytowanie na gruncie rodzinnym; częste choroby; negatywne, ucieczkowe, a nawet samobójcze myśli

16 Psychologowie z American Psychology Association wyróżniają pięd etapów prowadzących do wypalenia zawodowego.

17 1. Miesiąc miodowy Cały proces zaczyna się zauroczeniem pracą, satysfakcją z osiągnięd zawodowych. Jednostka jest pełna energii, optymizmu, entuzjazmu DSC06714.JPG

18 2. Przebudzenie Na tym etapie człowiek usilnie stara się, by jego idealistyczny obraz, jaki sobie wytworzył, nie uległ zmianie. Pracuje dużo, coraz więcej, zauważa jednak, że jego idealistyczna ocena pracy jest nierealistyczna

19 3. Okres szorstkości W realizację zadao zawodowych trzeba wkładad coraz więcej wysiłku. W kontaktach społecznych, z kolegami w pracy, z klientami pojawiają się kłopoty

20 4. Wypalenie pełnoobiawowe Poczucie pustki, samotności, chęci wyzwolenia się. Pojawiają się myśli ucieczkowe, stany depresyjne. Można tu już mówid o pełnym wyczerpaniu fizycznym i psychicznym.

21 5. Odradzanie się Ostatni okres określany jest mianem odradzania się, rekonwalescencji, leczenia ran powstałych w wyniku całego procesu wypalania się.

22 W interesie pracodawców leży zapobieganie pojawianiu się stanu wypalenia zawodowego u pracowników.

23 Środki zapobiegawcze: przykładanie dużej wagi do powierzania pracownikom zadao adekwatnych do ich możliwości i kompetencji, udzielanie obiektywnej i konstruktywnej oceny odnośnie pracy zatrudnionych osób, stwarzanie możliwości uczenia się i rozwoju, adekwatne wynagradzanie pracowników, kultura organizacyjna, w której cenione są pozytywne relacje interpersonalne, treningi z zakresu umiejętności interpersonalnych, komunikacji, rozwiązywania konfliktów oraz skutecznych sposobów radzenia sobie ze stresem

24 Działania profilaktyczne z zakresu zapobiegania wypaleniu zawodowemu są całkiem realne i możliwe do spełnienia. Ważna jest świadomośd, iż takie zagrożenie istnieje i zdecydowana postawa!

25 Czy grozi ci wypalenie zawodowe? Przeanalizuj ostatnie dziesięd miesięcy czy zauważyłeś zmiany u siebie lub w swoim otoczeniu? Odpowiedz na pytania w skali od 1-5 (1- brak zmian, 5- liczne zmiany) Podsumuj i sprawdź wynik

26 Łatwiej się męczysz? Jesteś wyczerpany, bez energii? Denerwują cię ludzie, którzy mówią: nie wyglądasz najlepiej od jakiegoś czasu? Pracujesz coraz więcej, ale twoja wydajnośd maleje? Dostrzegasz u siebie więcej cynizmu i czujesz się pozbawiony złudzeo? Odczuwasz często przygnębienie, którego nie potrafisz wyjaśnid?

27 Zapominasz czasem o spotkaniach, rachunkach, sprawach osobistych? Jesteś bardziej poirytowany i reagujesz w sposób wybuchowy? Coraz rzadziej widujesz się ze swoją rodziną i przyjaciółmi? Jesteś zbyt zajęty, by regularnie czytad sprawozdania, odpowiadad na telefony, e- maile, itp.?

28 Cierpisz na dolegliwości fizyczne? Czujesz się zagubiony kiedy, kooczy się dzieo pracy? Masz wrażenie, że nic cię nie cieszy? Jesteś niezdolny do zaakceptowania żartów na swój temat? Odkrywasz, że nie masz innym nic do powiedzenia?

29 Wyniki 0-25 wszystko w porządku powinieneś zwrócid uwagę na niektóre aspekty twojego życia jesteś kandydatem do wypalenia zawodowego jesteś w trakcie zawodowego wypalania się punkt krytyczny!! Twoje zdrowie fizyczne i psychiczne jest zagrożone!

30 Jeżeli masz poczucie, że zagraża Ci wypalenie lub utraciłeś już zdolnośd odczuwania przyjemności ze swojej pracy, pomocne mogą byd dla Ciebie następujące rady

31 Jeśli jesteś w grupie ryzyka Poddaj weryfikacji swoje cele i priorytety; Oceo czy wymagania, które stoją przed Tobą, korespondują z Twoimi celami; Przeanalizuj swoje możliwości w zakresie sprostania tym wymaganiom; Jeżeli odczuwasz nadmiar obowiązków, dokonaj ich redukcji poprzez wycofanie się z pewnych zadao w odpowiednim czasie;

32 Jeżeli kontakty z otaczającymi ludźmi kosztują Cię zbyt wiele energii, postaraj się zwiększyd dystans wobec otoczenia. Masz prawo bronid się przed nadmierną eksploatacją emocjonalną czy psychiczną; Usprawnij swoje umiejętności w zakresie radzenia sobie ze stresem; Sprawdź, które obszary Twojego życia- praca, rodzina, etc.- generują stres i postaraj się to zmienid, rozwiązad istniejące problemy, zredukowad stres; Skorzystaj z pomocy rodziny lub przyjaciół w uporaniu się ze stresem; Upewnij się czy prowadzisz zdrowy styl życia: Dostarczasz sobie odpowiednią ilośd snu i wypoczynku; Czy twoja dieta jest właściwa, zrównoważona, dostarcza Ci niezbędnych składników