B DY W PROCESIE PODEJMOWANIA DECYZJI POD WP YWEM STRESU ERRORS IN DECISION-MAKING PROCESS UNDER THE INFLUENCE OF STRESS
|
|
- Kamil Bartosz Dziedzic
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Julia Nowicka-Mieszaa Akademia Ekonomiczna im. K. Adamieckiego w Katowicach BDY W PROCESIE PODEJMOWANIA DECYZJI POD WPYWEM STRESU ERRORS IN DECISION-MAKING PROCESS UNDER THE INFLUENCE OF STRESS STRESZCZENIE Podejmowanie decyzji w organizacjach jest nieodcznym elementem procesu zarzdzania dan organizacj. W obecnej sytuacji gospodarczej naszego kraju, szczególnie w warunkach wychodzenia z kryzysu gospodarczego i nadal zwizanej z nim szczupoci rodków finansowych podejmowanie personalnych w organizacji musi by oparte na racjonalnoci. A przynajmniej powinno by. Niniejsze opracowanie ma na celu ukazanie bdów oraz skonnoci poznawczych i motywacyjnych,jakim ulegaj menaderowie podejmujcy decyzje, które czsto s podejmowane w warunkach ogromnej presji i stresu wywoanego przez ostatnie wydarzenia na rynku gospodarczym. Podejmowanie decyzji personalnych powinno by zgodne z wymaganiami racjonalnoci krótkookresowej, która w okresie kryzysu gospodarczego znajduje si ponad racjonalnoci dugookresow. ABSTRACT Decision making in organizations is integral element of the management of the concerned organizations. In the current economic situation of our country, particularly in terms of coming out of the economic crisis and is still associated with the shortage of financial resources to take personnel in the organization must be based on rationality. Or at least it should be. This study aims to show the errors and the cognitive and motivational tendencies which are managers making decisions that are often taken under conditions of enormous pressure and stress caused by recent events in the market economy. Making personnel decisions should be taken in accordance with the requirements of short-term rationality, which is precisely in times of economic crisis is over long-term rationality. SOWA KLUCZOWE: bdy, heurystyka, podejmowanie decyzji, stres, racjonalno dugookresowa, racjonalno krótkookresowa KEYS WORDS: errors, heuristics, decision making, stress, long-term rationality, rationality short-term WSTP Podejmowanie decyzji w organizacjach, szczególnie decyzji zwizanych z zarzdzaniem zasobami ludzkimi w warunkach stresu powinno by podejmowane zgodnie z wymaganiami racjonalnoci, co oznacza, e menederowie musz w sposób niezaleny ocenia atrakcyjno skutki decyzji i szanse ich wystpienia. Podejmowanie decyzji oznacza celowy, nielosowy wybór jednej z co najmniej dwóch rónych moliwoci, dwóch rónych rozwiza czy podanych z punktu widzenia interesu 80
2 danej organizacji, w ramach której wybór ten jest dokonywany i uznawany za moliwy do realizacji. W szerokim znaczeniu podejmowanie decyzji jest krokiem w procesie rozwizywania okrelonych dylematów zwizanych z zarzdzaniem organizacj, w którym to procesie po ocenie moliwych sposobów dziaania zostaje wybrana jedna alternatywa. W obecnej sytuacji gospodarczej Polski podejmowanie decyzji cile jest zwizane z silnym stresem, który w tyche sytuacjach decyzyjnych moe doprowadzi do akceptacji nadmiernego ryzyka, dlatego te powinny one opiera si na racjonalnoci. 1. RACJONALNO PODEJMOWANIA DECYZJI Racjonalno jest jedn z najwaniejszych kategorii zwizanych z podejmowaniem decyzji w organizacji, zwaszcza decyzji inwestycyjnych w kapita ludzki. Decyzje racjonalne opieraj si przede wszystkim na faktach, a sam proces podejmowania przebiega wedug okrelonej struktury, co oznacza, e przebiega zgodnie z okrelonymi krokami i jest dokadnie zaplanowany. W obecnym wiecie decyzj uznaje si za racjonaln ju w momencie, gdy przynosi ona zamierzony efekt, co oznacza, e odpowiada ona ludziom, których dotycz jej skutki oraz uwzgldnia wystpujce rónego typu ograniczenia m.in.: finansowe, spoeczne, czasowe, sprzeczno celów, zmienno celów, brak penej informacji o alternatywach i ich cechach, bdy w komunikacji, brak obiektywizmu, ograniczenia informacyjne, bdy w rozumowaniu i interpretacji, osobiste ambicje, walka o wadz w organizacji, w tym walka o awanse, zazdro o kompetencje, decyzyjno, pozycj zawodow, stanowisko, wynagrodzenie, wpyw dominujcych osób w organizacji, inne. Zgodnie z pojciem racjonalnoci ograniczonej organizacje oraz ich pracownicy nie posiadaj nieograniczonych moliwoci przetwarzania informacji koniecznych do osignicia penej, czyli nieograniczonej racjonalnoci. Idea racjonalnoci ograniczonej i zasada satysfakcji znajduj potwierdzenie w rónorodnego rodzaju sytuacjach decyzyjnych 1. Naley zwróci szczególn uwag na fakt, e zagadnienie racjonalnoci decyzji jest cile zwizane z horyzontem czasowym podejmowanych decyzji, co pozwala wyodrbni racjonalno krótko- i dugookresow. Wie si to z czasem, w jakim mog wystpi i wystpi konsekwencje podjtej decyzji. W praktyce moe wystpi bowiem i coraz czciej wystpuje sprzeczno midzy racjonalnoci decyzji w krótkim i dugim czasie 2. Podjte decyzje, których realizacja przynosi pozytywne skutki w krótkim okresie czasu, w dugim 1 B. Dzik, T. Tyszka, Problem racjonalnoci podmiotów ekonomicznych, [w:] Psychologia ekonomiczna, red. T. Tyszka, Gdaskie Wydawnictwo Psychologiczne sp. z o.o., Gdask 2004, s J. Pasieczny, Racjonalno dugiego i krótkiego okresu problemy i paradoksy [w:] Uwarunkowania i prawidowoci gospodarcze wywierajce wpyw na efektywno funkcjonowania przedsiebiorstw/organizacji, red. T. Dudycz, Wydawnictwo Indygo Zahir Media, Wrocaw 2008, s
3 okresie przyczynia si do pojawiania negatywnych konsekwencji podjtych decyzji, co powoduje, e podejmowane decyzje bd racjonalne krótkookresowo, ale nieracjonalne, patrzc na dugookresowo ich skutków. Wie si to z ograniczon racjonalnoci i stosunkowo krótkim przedziale czasowym dominujcym przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych w kapita ludzki. Zmiany zachodzce w gospodarce, w polityce, postp techniczny i technologiczny, globalizacja, coraz wikszy przepyw kapitaów, rosnca mobilno i wzrost jakoci kapitau ludzkiego powoduj, e wystpuje coraz wikszy nacisk na przyjmowanie krótkiego horyzontu czasowego przy podejmowaniu wanych decyzji. Postp gospodarczy powoduje, e coraz trudniej jest organizacjom dostosowa si do zachodzcych zmian w gospodarce, a tym samym w organizacjach, co wymusza od zarzdzajcych skrócenie czasu na podejmowanie decyzji. Powoduje to w wielu wypadkach rezygnacj z analiz dugoterminowych skutków decyzji, a ocena dziaa decydentów jest dokonywana w czasie biecym, a nie po dugim okresie czasu, poniewa w dugim okresie mog ju nie mie moliwoci podjcia adnych decyzji. W takim przypadku krótkookresowa racjonalno jest warunkiem utrzymania si na stanowisku. Decyzje podejmowane przez menederów musz by zaakceptowalne przez dziaajcych w krótkim przedziale czasowym inwestorów organizacji. W momencie przyjcia krótkiego horyzontu czasu decyzje s racjonalne, jednak konsekwencje w dugim okresie czsto s niekorzystne, niemniej jednak menederowie musz podejmowa w taki sposób decyzje, gdy w krótkim okresie czasu moe grozi im utrata posiadanego kapitau. Wan rol wpywajc na wybieranie krótkiego okresu podejmowania decyzji odgrywa zmieniajca si moda w zarzdzaniu organizacjami, procesach personalnych, podejciu do pracowników, do inwestowania w ich rozwój. Podejmowanie decyzji inwestycyjnych w sposób nieracjonalny moe powodowa utrat kapitau ludzkiego, który powstawa przez lata funkcjonowania organizacji i wymaga ju inwestycji ze strony organizacji na rzecz jego rozwoju. Nieuwzgldnianie w racjonalnych krótkookresowych decyzjach przyszych konsekwencji powoduje w krótkich odstpach czasu due wahania kondycji organizacji, cige zmiany w prowadzonej strategii oraz inne wprowadzane zmiany. Wystpujca sprzeczno krótko- i dugookresowych celów w organizacji jest zjawiskiem zauwaanym w przedsiwziciach inwestycyjnych w kapita ludzki. Szereg przyczyn powoduje, e kryteria racjonalnoci krótkookresowej w zauwaalnym stopniu dominuj nad racjonalnoci dugookresow, co powoduje, e zarzdzajcy zawaj horyzont czasowy przy podejmowaniu decyzji do krótszego przedziau czasu. Istnieje jednak moliwo, aby podejmowane decyzje byy jednoczenie krótkoi dugookresowo racjonalne. Istniej jednak warunki, które organizacja musi speni: organizacja opanowaa techniki szybkiego wprowadzania zmian, zarzdzajcy organizacj przyjmuj postaw nonkonformistyczn, przeciwstawiajc si obowizujcym w danym czasie trendom, oczekiwaniom, wasnym sabociom oraz wtpliwociom, w okrelonych sytuacjach moe zastosowa rozwizanie retencyjne, organizacja jest w pewnym stopniu niezalena od czci wpywów otaczajcego j spoeczestwa, organizacja ma moliwo przerzuci negatywne konsekwencje swoich racjonalnych krótkookresowo decyzji na inne podmioty gospodarcze, organizacja ma jasn, przejrzyst, zrozumia oraz akceptowan przez interesariuszy wizj organizacji. Podsumowujc róne próby wyjanienia, czym jest racjonalno, naley zwróci uwag, i na racjonalno podejmowanych decyzji wpywaj rónego typu czynniki, takie jak skonnoci poznawcze czy skonnoci motywacyjne. Dlatego te podjcie jakichkolwiek decyzji polega nie tylko na zdefiniowaniu istniejcego problemu, ale równie na 82
4 przeanalizowaniu rónych wariantów moliwych sposobów jego rozwizania, przeanalizowaniu ewentualnych skutków podjtych decyzji, nie ulegajc rónego typu heurystykom. Meneder podejmujcy decyzje personalne powinien kierowa si przede wszystkim posiadan wiedz, jednake nieatwo jest kierowa si tylko ni. Czsto decydenci, podejmujc tak zoone i nieatwe w warunkach stresu decyzje zwizane z finansami organizacji, jakimi s decyzje personalne, pozwalaj sobie na kierowanie si uproszczonymi schematami. Bardzo czsto schematy te prowadz do zamierzonego celu, jednake czsto zdarza si, e stosujc je, musz stawi czoa nieprzyjemnym skutkom podjtych decyzji. Heurystyka jest w wielu przypadkach mao skuteczna i kierujc si ni pracodawcy mog otrzyma zupenie róne rezultaty, inne od zamierzonych. 2. PODEJMOWANIE DECYZJI W WARUNKACH STRESU Szczególnym rodzajem trudnych sytuacji decyzyjnych menederów jest podejmowanie decyzji w warunkach presji czasowej mogcej powodowa silny stres. Jak wspomniano wczeniej, stres pogarsza efektywno dziaania w procesie podejmowania decyzji personalnych, wpywajc na zwenie perspektywy czasowej dziaania, usztywnianie mylenia oraz mniej dokadne poszukiwanie i ocenianie alternatyw, jak i równie nadmierne impulsywne dokonywanie ostatecznego wyboru. Menederowie w procesie decyzyjnym w warunkach stresu popeniaj wiksz ilo bdów, stosujc niewaciwe sposoby postpowania. S nimi: defensywne unikanie, awersja decyzyjna, panika, samoutrudnianie. W warunkach stresu zwizanego z presj czasow, której ulegaj menederowie podejmujcy decyzje personalne, bdy s moliwe na kadym etapie procedury podejmowania decyzji, którymi s: okrelenie rodzaju problemu decyzyjnego, okrelenie zbioru alternatyw, okrelenie wielkoci konsekwencji i szans ich wystpienia, wybranie waciwej strategii decyzyjnej. 3. BDY PRZY PODEJMOWANIU DECYZJI PERSONALNYCH ORAZ RODZAJE SKONNOCI POZNAWCZYCH I MOTYWACYJNYCH Menederowie personalni mog, zwaszcza w warunkach presji ekonomicznej i spoecznej, popenia bdy decyzyjne, którymi s: bd oceny holistycznej, koncentracja wycznie na zyskach, koncentracja wycznie na stratach, bd ignorowania szans, bd mylenia yczeniowego, bdne strategie decyzyjne. Bd oceny holistycznej polega na ogólnej ocenie inwestycji, w której podejmowana jest decyzja. Inwestor w kapita ludzki nie moe podejmowa decyzji o rozpoczciu, kontynuowaniu lub zakoczeniu danej inwestycji w rozwój pracowników na podstawie 83
5 ogólnego wraenia lub swojej intuicji, lecz powinien dokadnie przyjrze si konsekwencjom wszystkim moliwych decyzji. Osobom zarzdzajcym zdarzaj si równie bdy decyzyjne polegajce na koncentracji wycznie na zyskach. Zamiast zauwaa koszty jakie wi si z dan inwestycj i brakiem moliwoci zwrotu z inwestycji, waniejsze staj si mae poytki z dokonanej inwestycji w kapita ludzki, na przykad przeszkolenie pracownika w momencie, gdy jego obecno w pracy przyniosaby wiksze zyski finansowe dla organizacji. Przeciwiestwem bdu koncentracji wycznie na zyskach jest bd koncentracji wycznie na stratach. Kady inwestor przed podjciem decyzji rozpoczyna analiz od moliwych strat i nie jest to nic niewaciwego, jednake bd nastpuje wtedy, gdy decydent zauwaa tylko straty, a nie widzi moliwoci zysku, czego przykadem moe by umoliwienie pracownikowi udziau w szkoleniu, co wie si z kosztami a jednoczenie moe wpyn na podniesienie jego kompetencji, co przyczyni si do póniejszego rozwoju firmy, a zarazem przychodów finansowych. Kolejnym bdem popenianym przez inwestorów jest bd ignorowania szans. Inwestorzy podejmujcy decyzje w warunkach ryzyka powinni uwzgldnia wielko szans uzyskania pozytywnego lub negatywnego wyniku podejmowanej decyzji. Szanse s czsto cakowicie ignorowane. Zgodnie z racjonalnoci podejmowania decyzji inwestorzy powinni niezalenie ocenia atrakcyjno rónych skutków podejmowanych decyzji oraz moliwo ich wystpienia. Ostatnim z omawianych bdów s bdne strategie decyzyjne. Jedn z nich jest ocenianie poziomu spodziewanych rezultatów podjtych decyzji zamiast porównania rezultatów wybranego rozwizania (innej inwestycji) z rozwizaniami odrzuconymi (innymi moliwymi inwestycjami w rozwój pracowników). Podjte decyzje inwestycyjne, które przyniosy korzyci dla organizacji s natychmiast uwaane za racjonalne, natomiast te, których efektów nie wida od razu, uwaane s za nierozsdne. Zrozumiaym jest, e podejmujc decyzj o inwestowaniu w dany obszar zarzdzania kapitaem ludzkim, inwestor liczy na pynce z teje inwestycji korzyci dla wzmocnienia pozycji organizacji, a tym samym przyczyni si do wikszych zysków finansowych, chcc unikn niepotrzebnych strat. Jak wspomniano wczeniej, menederowie personalni czsto ulegaj skonnociom poznawczym, którymi s: heurystyka dostpnoci, heurystyka zakotwiczenia, heurystyka nadmiernej pewnoci wasnej wiedzy i umiejtnoci, heurystyka afektu, efekt wstecznego mylenia, heurystyka reprezentatywnoci, efekt ukszenia wa, heurystyka zudzenia kontroli, puapka potwierdzania, dodatni i ujemny efekt wieoci. Heurystyka dostpnoci polega na ocenie prawdopodobiestwa danego zdarzenia poprzez przywoywane w pamici historie, z którymi spotkalimy si wczeniej osobicie, z którymi zetkny si osoby nam bliskie, nasi znajomi, czasami obcy nam ludzie lub miay one miejsce w mediach. Przyjrzyjmy si takiej sytuacji jeli przeczytalimy ostatnio, e w duym, znanym ze swojego pozytywnego podejcia do spraw bezpieczestwa przedsibiorstwie, dbajcego o swoich pracowników i przedkadajcego inne sprawy nad zapewnienie bezpiecznych warunków pracy zdarzy si wypadek na analogicznym stanowisku do naszego, to bdziemy unika wykonywania zadania, przy którym doszo do 84
6 wypadku albo wykonywa je w inny sposób ni dotychczas. Zatem nie oceniamy jaka jest realna szansa wypadku przy wykonywaniu tego zadania w naszym przedsibiorstwie, ale przywoujemy ostatnie, w tym przypadku negatywne skojarzenia zwizane z tym zadaniem. Drug z heurystyk, której ulegaj decydenci kapitau ludzkiego, jest heurystyka zakotwiczenia. Zasada ta polega na dokonywaniu pobienej oceny danego zjawiska, danej sytuacji czy sprawy w oparciu o pierwsze informacje, jakie na ten temat otrzymalimy. Niedowiadczony meneder zajmujcy si midzy innymi sprawami szkoleniowymi, doborem tematyki szkole do potrzeb organizacji w momencie przygotowywania kalkulacji budetu szkoleniowego wemie pod uwag koszt szkolenia, którego cen zobaczy jako pierwsz. Pozostae szkolenia bdzie w duej mierze ocenia wanie wedug poziomu ceny tego zakotwiczonego w jego umyle. Inny przykad: jeeli wspomniany wczeniej meneder usysza od znajomego, który niedawno uczestniczy w szkoleniu danej firmy szkoleniowej relacj z odbytego szkolenia i mia on negatywne odczucia co do profesjonalizmu prowadzonych szkole, nie bdzie on bra pod uwag tej firmy, mimo e szkolenie na którym by znajomy mogo by le dobrane do poziomu wiedzy jego uczestników. Wtedy to nawet w przypadku, gdy mamy odmienne zdanie na dany temat, opinia wyraona przez kogo innego jest dla nas punktem odniesienia. Istotn skonnoci poznawcz jest heurystyka nadmiernej pewnoci swojej wiedzy i umiejtnoci charakteryzujca si nieuzasadnionym przekonaniem o poprawnoci swoich decyzji i przekonaniu oraz przecenianiem posiadanych umiejtnoci i zdolnoci. Menederowie staj si coraz bardziej pewni susznoci podejmowanych decyzji, gdy posiadana wiedza ju wczeniej przyczynia si do sukcesu przy podejmowaniu analogicznej decyzji. Obecnie nadmierne zaufanie do swoich umiejtnoci jak i posiadanej wiedzy przybiera na sile. Aby unikn wpadnicia w puapk nadmiernej pewnoci wasnej wiedzy i umiejtnoci, menederowie powinni konsultowa swoje decyzje z niezalenymi specjalistami, zachowa ostrono jeszcze przed podjciem decyzji, przeanalizowa ponownie wszystkie za i przeciw oraz bardzo starannie ocenia skutki podejmowanych decyzji. Efekt ukszenia wa spowodowany jest zwikszon niechci do ryzyka zwizanego z podjciem decyzji personalnej po uprzedniej porace, natomiast potrzeba wyrównania strat zwizanych z nieracjonalnie podjt poprzednio decyzj odnosi si do zwikszonej skonnoci do podjcia nowej ryzykownej decyzji. Heurystyka afektu polega na uogólnieniu jednej cechy obiektu w momencie gdy naley dokona szybkiej oceny oraz byskawicznie podj decyzj bez systematycznej analizy danego zagadnienia. Heurystyka afektu objawia si jako magiczne przypisywanie dobrych przyszych wyników finansowych organizacjom zaangaowanym w spoecznie akceptowaln dziaalno, na przykad umoliwianie pracownikom rozwoju osobistego poprzez ich dziaalno charytatywn w ramach CSR. Heurystyki afektu mona unikn, jeli osoba podejmujca decyzj przy ocenianiu wszystkich moliwych jej skutków narzuci sobie siln dyscyplin przy ich ocenianiu, nie dopuszczajc do znieksztacenia oceny danej sprawy poprzez ocen podjtej decyzji w innej sprawie. Efekt wstecznego mylenia polega na przekonaniu, e mona byo przewidzie skutki podjtych decyzji na podstawie skutków podejmowanych wczeniej decyzji w danym zakresie. Wyjanienia efektu mylenia wstecznego mona dokona na dwóch paszczyznach: poznawczej i osobowociowej 3. W celu uniknicia puapki wstecznego mylenia, osoby podejmujce decyzje powinny starannie zapisywa moliwe do wystpienia konsekwencje 3 P. Zielonka, Finanse behawioralne, [w:] Psychologia ekonomiczna, red. T. Tyszka, Gdaskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdask 2004, s
7 podejmowanych decyzji oraz nastpnie ocenia i porównywa je z wystpujcymi skutkami po ich podjciu. Kolejn skonnoci, której ulegaj menederowie, jest heurystyka reprezentatywnoci, polegajca na formuowaniu opinii na temat prawdopodobiestwa wystpienia pewnych konsekwencji podjtych decyzji z pominiciem procedur statystycznych ma podstawie niewielkiej próby. Menederowie popadaj w ten rodzaj puapki formuuj opinie natury ogólnej na podstawie pojedynczych informacji, na przykad rezygnuj z danej formy inwestowania w rozwój pracowników, jeeli pierwsza grupa szkolonych pracowników nie osignie satysfakcjonujcych efektów. Heurystyka zudzenia kontroli jest nieuzasadnionym przekonaniem o moliwoci wpywu na podejmowane decyzje w organizacji, które w rzeczywistoci s zalene od innej osoby. Czsto zdarza si, e pracownicy maj wraenie, e zaley od nich wicej ni naley do ich obowizków. Niestety, prowadzi to do negatywnych skutków w rodzaju nadmiernej pewnoci siebie oraz swoich moliwoci w przypadku podejmowanych decyzji. Jednake poczucie kontroli pomaga pracownikom w radzeniu sobie ze stresem oraz wspomaga efektywne wykonywanie obowizków. Mona wyróni pi gównych atrybutów wzmacniajcych iluzj kontroli: wybór jeli pracownik sam wybiera sposób wykonywania powierzonych mu obowizków, odnosi wraenie, e wywiera wikszy wpyw na jego zakres, ni gdyby to meneder wybraby sposób ich wykonania, sekwencja wyników w momencie, gdy decyzja inwestowania w rozwój pracowników zostanie potwierdzona pozytywnymi wynikami wzrostu efektywnoci wykonywania zada, osoba kierujca na szkolenie odniesie wraenie, e ma kontrol nad zachodzcymi zmianami w efektywnoci wykonywania zada, znajomo problemu im bardziej znany wydaje si pracownikowi problem, tym bardziej odczuwa on zudzenie kontroli, informacja dostpno do nowych informacji niekoniecznie powiksza wiedz pracownika, moe natomiast zwikszy poczucie kontroli, zaangaowanie im bardziej pracownik jest zaangaowany w proces decyzyjny, tym wiksze ma poczucie kontroli nad podejmowan decyzj. Puapka potwierdzania jest poszukiwaniem lub interpretowaniem napywajcych informacji w taki sposób, aby móc potwierdzi posiadane ju opinie lub przyjte postawy. Oznacza to, e menederowie podejmujcy decyzje szukaj informacji, które potwierdz suszno tych decyzji. Inwestorzy w kapita ludzki chcc uchroni si przed wpadniciem w puapk potwierdzenia, powinni dobrze przeanalizowa wszystkie moliwe rozwizania i dopiero wtedy podj decyzj o rozpoczynaniu, kontynuowaniu lub zakoczeniu danej inwestycji w kapita ludzki. Kolejnymi skonnociami, jakim mog ulega osoby zarzdzajce kapitaem ludzkim w organizacji, s skonnoci motywacyjne w postaci: efektu status quo, efektu posiadania, efektu unikania strat, efektu utopionych kosztów, efektu na koszt firmy, efektu przywizania, dysonansu poznawczego. 86
8 Efekt status quo to tendencja do pozostawania przy aktualnym stanie rzeczy na skutek awersji do strat wykazywanej przez decydenta 4. Kolejn skonnoci jest efekt posiadania polegajcy na wyszym wycenianiu posiadanego przez siebie dobra ni analogicznego, którego si nie posiada. Efekt posiadania wystpuje najsilniej, gdy pracownik zamierza odej z organizacji, w której pracuje, a którego pracodawca nie jest w stanie natychmiast zastpi. Efekt unikania strat polega na tym, e inwestorzy w kapita ludzki prawie za wszelk cen broni si przed podejmowaniem ryzykownych decyzji zwizanych z inwestowaniem w posiadany kapita ludzki w organizacji. Jedn z konsekwencji unikania strat jest efekt utopionych kosztów, polegajcy na wpywie lub niemoliwych od odzyskania wydatków (w tym zaangaowania) zwizanych z przedsiwziciem inwestycyjnym w kapita ludzki na decyzj o kontynuacji lub zakoczeniu danego przedsiwzicia. Nieracjonalny efekt utopionych kosztów polega na tym, e inwestorzy skonni s nie rezygnowa z podjtej decyzji, jeeli bya zwizana z wydatkami, powiceniem cennego czasu lub wyrzeczeniami. Efekt na koszt firmy sprawia, e inwestorzy po podjciu racjonalnej decyzji o inwestowaniu w kapita ludzki organizacji chtnie podejmuj kolejne inwestycje. Efekt przywizania polega na przywizaniu menadera do podejmowania tych samych decyzji, mimo e pojawiaj si nowe rozwizania oraz nowe moliwoci. Dysonans poznawczy powoduje uczucie dyskomfortu pomidzy dwoma rónymi elementami poznawczymi. Dysonans wystpuje najczciej jako konsekwencja zaangaowania w dan spraw, która jest sprzeczna z koncepcj samego siebie jako osoby podejmujcej racjonalne decyzje. PODSUMOWANIE Podejmowanie decyzji personalnych w warunkach stresu jest trudnym procesem, gdy bardzo atwo jest ulec wielu rónym skonnociom i popeni bdy. Istnieje jednake wiele czynników, które mog uatwi ten proces. Menederowie powinni mie wizj jasnoci celu oraz by przekonani o moliwoci osignicia tego celu. Decyzje personalne czsto wi si z brakiem poparcia w spoecznoci organizacji, dlatego te osoby zarzdzajce musz mie siln motywacj osigni, niezbdna jest umiejtno analizowania i przewidywania moliwych skutków decyzji, przekazanie pozytywnej oceny tyche dziaa. Wspóczesny meneder powinien umie oceni prawdopodobiestwo uzyskania podanego wyniku w poszczególnych moliwociach dziaania, natomiast nie powinien przywizywa si do swoich pocztkowych sdów i forsowania na si faworyzowanego rozwizania. LITERATURA 1. Dzik B., Tyszka T., Problem racjonalnoci podmiotów ekonomicznych, [w:] Psychologia ekonomiczna, red. T. Tyszka, Gdaskie Wydawnictwo Psychologiczne sp. z o.o., Gdask Pasieczny J., Racjonalno dugiego i krótkiego okresu problemy i paradoksy, [w:] Uwarunkowania i prawidowoci gospodarcze wywierajce wpyw na efektywno funkcjonowania przedsiebiorstw/organizacji, red. T. Dudycz, Wydawnictwo Indygo Zahir Media, Wrocaw 2008, s Zielonka P., Behawioralne aspekty inwestowania na rynku papierów wartociowych, CeDeWu Sp. z o.o., Warszawa Zielonka P., Finanse behawioralne, [w:] Psychologia ekonomiczna, red. T. Tyszka, Gdaskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdask P. Zielonka, Behawioralne aspekty inwestowania na rynku papierów wartociowych, CeDeWu Sp. z o.o., Warszawa 2008, s
Wymierne korzyci wynikajce z analizy procesów
Wymierne korzyci wynikajce z analizy procesów Analiza procesu jest narzdziem do osignicia wyszej efektywnoci organizacji (midzy innymi). Wymaga ona zbudowania modelu procesu biznesowego bdcego opisem funkcjonowania
Bardziej szczegółowoPlanowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa.
Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa. Wstp Przy podejciu do planowania adresacji IP moemy spotka si z 2 głównymi przypadkami: planowanie za pomoc adresów sieci prywatnej przypadek, w którym jeeli
Bardziej szczegółowoWyk!ad 10: Konflikt i wspó!praca mi"dzygrupowa (cz"#$ 1)
Wyk!ad 10: Konflikt i wspó!praca mi"dzygrupowa (cz"#$ 1) dr Dariusz Rosi%ski prawie wszystkie konflikty oparte na mieszanych motywach, zawieraj& elementy wspó!pracy i rywalizacji teoria wspó!pracy i rywalizacji
Bardziej szczegółowoPROJEKT SYSTEMOWY,,TERAZ CZAS NA CIEBIE
PROJEKT SYSTEMOWY,,TERAZ CZAS NA CIEBIE wspófinansowany przez Uni Europejsk ze rodków Europejskiego Funduszu Spoecznego w ramach Priorytetu VII Promocja Integracji Spoecznej, Poddziaania 7.1.1 Rozwój i
Bardziej szczegółowoInstrumenty rynku pracy dla osób poszukuj cych pracy, aktualnie podlegaj cych ubezpieczeniu spo ecznemu rolników w pe nym zakresie.
Instrumentyrynkupracydlaosóbposzukujcychpracy, aktualniepodlegajcychubezpieczeniuspoecznemurolnikówwpenymzakresie. Zdniem1lutego2009r.weszywycieprzepisyustawyzdnia19grudnia2008r. o zmianie ustawy o promocji
Bardziej szczegółowoSTANDARD DLA WYMAGAJĄCYCH
STANDARD DLA WYMAGAJĄCYCH Psychologia inwestowania Mateusz Madej 05.04.2017 Agenda Psychologia na rynku Teoria perspektywy Błędy w przekonaniach i ocenie prawdopodobieństwa Błędy w zachowaniu i podejmowaniu
Bardziej szczegółowoCash flow projektu zakładajcego posiadanie własnego magazynu oraz posiłkowanie si magazynem obcym w przypadku sezonowych zwyek
Optymalizacja zaangaowania kapitałowego 4.01.2005 r. w decyzjach typu make or buy. Magazyn czy obcy cz. 2. Cash flow projektu zakładajcego posiadanie własnego magazynu oraz posiłkowanie si magazynem obcym
Bardziej szczegółowo1) Instytucje kształcce w tym zawodzie (w kraju i we Wrocławiu). 2) Moliwoci podnoszenia kwalifikacji i dokształcania w tym zawodzie.
Spis treci: I. Wprowadzenie II. Zadania i czynnoci 1) Potencjalne miejsca pracy. 2) Zakres obowizków. III. Wymagania zawodu 1) Wymagania fizyczne i zdrowotne 2) Wymagania psychologiczne IV. Kształcenie
Bardziej szczegółowoPoprawa efektywnoci metody wstecznej propagacji bdu. Jacek Bartman
Poprawa efektywnoci metody wstecznej propagac bdu Algorytm wstecznej propagac bdu. Wygeneruj losowo wektory wag. 2. Podaj wybrany wzorzec na wejcie sieci. 3. Wyznacz odpowiedzi wszystkich neuronów wyjciowych
Bardziej szczegółowoKonspekt lekcji matematyki klasa 4e Liceum Ogólnokształcce
mgr Tomasz Grbski Konspekt lekcji matematyki klasa 4e Liceum Ogólnokształcce Temat: Dyskusja nad liczb rozwiza równania liniowego i kwadratowego z wartoci bezwzgldn i parametrem. Czas trwania: 45 minut.
Bardziej szczegółowoRynek motoryzacyjny 2011 Europa vs Polska
Rynek motoryzacyjny 2011 Europa vs Polska Rynek cz!"ci motoryzacyjnych nierozerwalnie #$czy si! z parkiem samochodowym, dlatego te% podczas oceny wyników sprzeda%y samochodowych cz!"ci zamiennych nie mo%na
Bardziej szczegółowoCZY I JAK M IERZY? ROI Z KAPITA?U LUDZKIEGO?
CZY I JAK M IERZY? ROI Z KAPITA?U LUDZKIEGO? KAPITA? LUDZKI A ROI Na pierwszy rzut oka mo?e si? wydawa?,?e kapita?ludzki??ywa tkanak firmy? i?cis?y, ekonomiczny wska?nik, jakim jest ROI nie przystaj? do
Bardziej szczegółowoWp!yw spo!eczny. Konformizm. Konformizm. dr Dariusz Rosi!ski
Konformizm Wp!yw spo!eczny dr Dariusz Rosi!ski!zmiana w zachowaniu na skutek rzeczywistego lub wyimaginowanego wp!ywu innych ludzi!ludzie daj" si# z!apa$ w pu!apk# wp!ywu spo!ecznego - w odpowiedzi na
Bardziej szczegółowoEuropejska karta jakości staży i praktyk
Europejska karta jakości staży i praktyk www.qualityinternships.eu Preambu!a Zwa!ywszy,!e:! dla m"odych ludzi wej#cie na rynek pracy po zako$czeniu edukacji staje si% coraz trudniejsze m"odzi ludzie s&
Bardziej szczegółowoPodstawy prowadzenia działalnoci gospodarczej
Podstawy prowadzenia ci WZ Zarzdzanie i Inynieria Produkcji Studia I stopnia o profilu: A P Przedmiot: Status przedmiotu: Jzyk wykładowy: Rok: IV Nazwa specjalnoci: Rodzaj zaj i liczba godzin: Studia niestacjonarne
Bardziej szczegółowoBazy danych Transakcje
Wstp Pojcia podstawowe: Transakcja - sekwencja (uporzdkowany zbiór) logicznie powizanych operacji na bazie danych, która przeprowadza baz danych z jednego stanu spójnego w inny stan spójny. W!a"no"ci transakcji:
Bardziej szczegółowoOcena Zasobów Pomocy Spo ecznej Miasta M awa za 2016 rok
Ocena Zasobów Pomocy Spoecznej Miasta Mawa za 2016 rok 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 Ocena zasobów pomocy spoecznej odzwierciedla dziaalno Miejskiego
Bardziej szczegółowoNurkowanie z butl? i nurkowanie na wstrzymanym oddechu tego samego dnia wytyczne DAN.
Nurkowanie z butl? i nurkowanie na wstrzymanym oddechu tego samego dnia wytyczne DAN. Jakie s? obecne wytyczne DAN dotycz?ce wykonywania nurkowania z butl? i nurkowania na wstrzymanym oddechu (freedivingu)
Bardziej szczegółowoSamorz dy lokalne dla zdrowia mieszka ców program Zdrowe Miasta wiatowej Organizacji Zdrowia. Iwona Iwanicka Stowarzyszenie Zdrowych Miast Polskich
Realizacja przez Iwona Iwanicka 1 z 6 Samorzdy lokalne dla zdrowia mieszkaców program Zdrowe Miasta wiatowej Organizacji Zdrowia Iwona Iwanicka Cele programu Zdrowe Miasta Poprawa warunków zdrowotnych
Bardziej szczegółowoEP io default website
26-01-2015 Od regulacji Internetu po bezpieczestwo publiczne debata na temat dylematów ochrony danych Nowoczesna gospodarka opiera si w duej mierze na przetwarzaniu danych, dlatego potrzebne s jasne reguy,
Bardziej szczegółowo72 Beata STACHOWIAK Uniwersytet Miko!aja Kopernika w Toruniu POTRZEBY EDUKACYJNE MIESZKA!CÓW WSI A RYNEK PRACY W SPO"ECZE!STWIE INFORMACYJNYM Pocz"tek XXI wieku dla Polski to czas budowania nowego spo!ecze#stwa,
Bardziej szczegółowoBazy danych Podstawy teoretyczne
Pojcia podstawowe Baza Danych jest to zbiór danych o okrelonej strukturze zapisany w nieulotnej pamici, mogcy zaspokoi potrzeby wielu u!ytkowników korzystajcych z niego w sposóbs selektywny w dogodnym
Bardziej szczegółowoDIAGNOZOWANIE STANÓW ZDOLNO CI JAKO CIOWEJ PROCESU PRODUKCYJNEGO
DIAGNOSTYKA 27 ARTYKUY GÓWNE SZKODA, Diagnozowanie stanów zdolnoci jakociowej 89 DIAGNOZOWANIE STANÓW ZDOLNOCI JAKOCIOWEJ PROCESU PRODUKCYJNEGO Jerzy SZKODA Katedra Eksploatacji Pojazdów i Maszyn Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA WYPEŁNIENIA KARTY PROJEKTU W KONKURSIE NA NAJLEPSZY PROJEKT
INSTRUKCJA WYPEŁNIENIA KARTY PROJEKTU W KONKURSIE NA NAJLEPSZY PROJEKT Rubryka 1 Nazwa programu operacyjnego. W rubryce powinien zosta okrelony program operacyjny, do którego składany jest dany projekt.
Bardziej szczegółowoUchwała Nr XXVIII/266/2008 Rady Miejskiej w Jarocinie z dnia 16 czerwca 2008 r.
Uchwała Nr XXVIII/266/2008 z dnia 16 czerwca 2008 r. w sprawie okrelenia warunków i trybu wspierania, w tym finansowego, rozwoju sportu kwalifikowanego przez Gmin Jarocin. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt.15,
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Strategie inwestycyjne na rynku kapitałowym Inwestowanie na rynku Bartek Majewski Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 11 października 2011 r. JAK POMNAŻAĆ BOGACTWO? Oszczędzanie
Bardziej szczegółowoRZDOWY PROGRAM WYRÓWNYWANIA WARUNKÓW STARTU SZKOLNEGO UCZNIÓW W 2006 r. WYPRAWKA SZKOLNA
Projekt z dnia 22.03.2006 Załcznik do uchwały Nr Rady Ministrów z dnia r. RZDOWY PROGRAM WYRÓWNYWANIA WARUNKÓW STARTU SZKOLNEGO UCZNIÓW W 2006 r. WYPRAWKA SZKOLNA 1 Wstp Rzdowy program wyrównywania warunków
Bardziej szczegółowoPodstawy teorii finansów
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Życie gospodarcze Psychologia inwestora Grzegorz Kowerda Uniwersytet w Białymstoku 7 listopada 2013 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Podstawy
Bardziej szczegółowoAKADEMIA NAJLEPSZYCH RODZICÓW POD S CEM poznajemy podstawowe umiej tno ci, których potrzebujemy aby by dobrymi rodzicami.
AKADEMIA NAJLEPSZYCH RODZICÓW POD SCEM poznajemy podstawowe umiejtnoci, których potrzebujemy aby by dobrymi rodzicami. Bycie rodzicem jest czym wydawaoby si prostym i naturalnym, ale jednoczenie nie ma
Bardziej szczegółowoREGULAMINU NABORU NA WOLNE STANOWISKA URZDNICZE W URZDZIE GMINY W URZDOWIE, ORAZ KIEROWNICZE W GMINNYCH JEDNOSTKACH ORGANIZACYJNYCH.
Załcznik Nr 1 do Zarzdzenia Nr 31/2005 Wójta Gminy Urzdów z dnia 12 sierpnia 2005 roku REGULAMINU NABORU NA WOLNE STANOWISKA URZDNICZE W URZDZIE GMINY W URZDOWIE, ORAZ KIEROWNICZE W GMINNYCH JEDNOSTKACH
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Przez program profilaktyczny rozumie si działania psychoedukacyjne, których celem jest zapobieganie zachowaniom ryzykownym uczniów i szkodom wynikajcym z problemów w ich otoczeniu.
Bardziej szczegółowoWIEDZA EFEKTY KSZTA CENIA z Ustawy o ZSK 1 :
Zacznik 2. OPIS EFEKTÓW KSZTACENIA W OBSZARZE NAUK CISYCH NazwaStudiówDoktoranckich:MidzywydziaoweinterdyscyplinarnestudiadoktoranckieChemiazFizykrealizowanew UniwersytecieGdaskim() MACIERZ (ZESTAWIENIE
Bardziej szczegółowoPROWIZJE Menad er Schematy rozliczeniowe
W nowej wersji systemu pojawił si specjalny moduł dla menaderów przychodni. Na razie jest to rozwizanie pilotaowe i udostpniono w nim jedn funkcj, która zostanie przybliona w niniejszym biuletynie. Docelowo
Bardziej szczegółowoMielec: Dostawa mikroelektrowni wiatrowych Numer og!oszenia: 329766-2011; data zamieszczenia: 11.10.2011 OG!OSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy
Mielec: Dostawa mikroelektrowni wiatrowych Numer og!oszenia: 329766-2011; data zamieszczenia: 11.10.2011 OG!OSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy Zamieszczanie og!oszenia: obowi"zkowe. Og!oszenie dotyczy: zamówienia
Bardziej szczegółowoKONKURENCJA DOSKONA!A
KONKURENCJA OSKONA!A Bez wzgl"du na rodzaj konkurencji, w jakiej uczestniczy firma, jej celem gospodarowania jest maksymalizacja zysku (minimalizacja straty) w krótkim okresie i maksymalizacja warto"ci
Bardziej szczegółowoWprowadzenie: Krystyna Gurbiel Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i (rednich Przedsi)biorstw... 9. Streszczenie...
SPIS TRE%CI Wprowadzenie: Krystyna Gurbiel Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i (rednich Przedsi)biorstw... 9 Streszczenie... 11 1. Zmiany makroekonomiczne w Polsce w latach
Bardziej szczegółowoWYBRANE METODY DOSKONALENIA SYSTEMÓW ZARZDZANIA. L. KRÓLAS 1, P. KRÓLAS 2 Orodek Kwalifikacji Jakoci Wyrobów SIMPTEST ul. Przemysłowa 34A 61-579 Pozna
22/21 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 21(1/2) ARCHIVES OF FOUNDARY Year 2006, Volume 6, Nº 21 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WYBRANE METODY DOSKONALENIA SYSTEMÓW ZARZDZANIA L. KRÓLAS
Bardziej szczegółowoOgólnopolska konferencja naukowa
!" #$%$&% '("#"#)*+,,"* Ogólnopolska konferencja naukowa Współpraca jednostek samorzdu terytorialnego z biznesem. Aspekty społeczne, normatywne, ekonomiczne i organizacyjne Zielona Góra, 17-18 maja 2018
Bardziej szczegółowow sprawie wprowadzenia procedury naboru pracowników na kierownicze stanowiska urzdnicze i stanowiska urzdnicze w Starostwie Powiatowym w Krasnymstawie
ZARZDZENIE Nr 13/2005 STAROSTY KRASNOSTAWSKIEGO z dnia 29 sierpnia 2005 roku w sprawie wprowadzenia procedury naboru pracowników na kierownicze stanowiska urzdnicze i stanowiska urzdnicze w Starostwie
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialno!" spo#eczna w administracji publicznej
Zeszyty Naukowe Wy!szej Szko"y Bankowej we Wroc"awiu nr 24/2011 Wy!sza Szko"a Bankowa we Wroc"awiu Wydzia" Ekonomiczny w Opolu Odpowiedzialno!" spo#eczna w administracji publicznej Streszczenie. W #wietle
Bardziej szczegółowoInformacja i Promocja. Mechanizm Finansowy EOG Norweski Mechanizm Finansowy
Informacja i Promocja Mechanizm Finansowy EOG Norweski Mechanizm Finansowy Spis treci 1. Wstp... 3 2. Ogólne działania informacyjno - promocyjne... 3 3. Działania informacyjno-promocyjne projektu... 4
Bardziej szczegółowoPastwa wkład w to badanie z pewnoci pomoe nakreli kierunek zmian legislacyjnych, a take wskaza te obszary, gdzie zmiany s najbardziej potrzebne.
Dokument ródłowy: SME Panel konsultacje nt. reklamy wprowadzajcej w błd oraz nieuczciwych praktyk marketingowych, dotyczcych relacji midzy przedsibiorstwami. Jaki jest cel Ankiety przeprowadzanej wród
Bardziej szczegółowoArgumenty na poparcie idei wydzielenia OSD w formie tzw. małego OSD bez majtku.
Warszawa, dnia 22 03 2007 Zrzeszenie Zwizków Zawodowych Energetyków Dotyczy: Informacja prawna dotyczca kwestii wydzielenia Operatora Systemu Dystrybucyjnego w energetyce Argumenty na poparcie idei wydzielenia
Bardziej szczegółowoKryteria dla Dziaania 3.2
Kryteria dla Dziaania 3.2 Lp. Kryterium Definicja Rodzaj kryterium Sposób weryfikacji Etap Oceny Kryterium 1. Innowacyjno!" Kryterium zostanie spenione w sytuacji gdy w wyniku realizacji zostanie wprowadzony
Bardziej szczegółowoCloud Computing - czego wymaga od dostawcy usług w zakresie bezpieczestwa. Telekomunikacja Polska S.A. Andrzej Karpiski Łukasz Pisarczyk
Cloud Computing - czego wymaga od dostawcy usług w zakresie bezpieczestwa Telekomunikacja Polska S.A. Andrzej Karpiski Łukasz Pisarczyk 1 AGENDA Wprowadzenie Aspekty bezpieczestwa usługi Cloud Computing
Bardziej szczegółowoControlling w excelu realizowany za pomoc technologii uytkowania arkusza kalkulacyjnego.
Controlling w małych i rednich przedsibiorstwach 219 Controlling w excelu realizowany za pomoc technologii uytkowania arkusza kalkulacyjnego. Dr Tomasz GŁUSZKOWSKI, Dr Anna KACZOROWSKA * Streszczenie Arkusz
Bardziej szczegółowoNA , R.
PROJEKT ROCZNY PROGRAM WSPÓPRACY GMINY KAWCZYN Z ORGANIZACJAMI POZARZDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI, O KTÓRYCH MOWA W ART.3, UST. 3 USTAWY Z DNIA 24 KWIETNIA 2003 R. O DZIAALNO!CI PO"YTKU PUBLCZNEGO I O WOLONTARIACIE
Bardziej szczegółowoUchwała Nr Rady Miasta Rejowiec Fabryczny
PROJEKT Uchwała Nr Rady Miasta Rejowiec Fabryczny z dnia w sprawie programu współpracy Miasta Rejowiec Fabryczny z organizacjami pozarzdowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o działalnoci
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiaj cy udost pnia Specyfikacj Istotnych Warunków Zamówienia: www.sar.gov.pl
Ogoszenie na stron www, wg ogoszenia o zamówieniu BZP Adres strony internetowej, na której Zamawiajcy udostpnia Specyfikacj Istotnych Warunków Zamówienia: www.sar.gov.pl Gdynia: Budowa budynku stacji ratowniczej
Bardziej szczegółowoNadwyka operacyjna w jednostkach samorzdu terytorialnego w latach 2003-2005
Nadwyka operacyjna w jednostkach samorzdu terytorialnego w latach 2003-2005 Warszawa, maj 2006 Spis treci Wprowadzenie...3 Cz I Zbiorcze wykonanie budetów jednostek samorzdu terytorialnego...7 1. Cz operacyjna...7
Bardziej szczegółowoRzetelno!% i wiarygodno!% skonsolidowanego sprawozdania finansowego bankowej grupy kapita"owej
MBA 3/2010 Artykuy 65 Master of Business Administration 3/2010 (104): s. 65 72, ISSN 1231-0328, Copyright by Akademia Leona Komi"skiego Rzetelno% i wiarygodno% skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Bardziej szczegółowoNAUCZYCIEL PODEJMUJ?CY STA? NA KOLEJNY STOPIE? AWANSU ZAWODOWEGO praktyczne wskazówki
NAUCZYCIEL PODEJMUJ?CY STA? NA KOLEJNY STOPIE? AWANSU ZAWODOWEGO praktyczne wskazówki Sta? oznacza okres zatrudnienia nauczyciela w przedszkolach, szko?ach, placówkach, w wymiarze co najmniej obowi?zkowego
Bardziej szczegółowoOpinia PKPP Lewiatan do projektu ustawy o wiadczeniu us ug na terytorium RP /druk 2590 cz.1/ z dnia 11.01.2010 r.
Uwagi ogólne: Opinia PKPP Lewiatan do projektu ustawy o wiadczeniu usug na terytorium RP /druk 2590 cz.1/ z dnia 11.01.2010 r. Ad. Tytu projektu ustawy i przedmiot projektu ustawy o wiadczeniu usug na
Bardziej szczegółowoPsychologia inwestora
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Psychologia inwestora Katarzyna Sekścińska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 21 kwietnia 2015 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Podstawowe
Bardziej szczegółowoPLANOWANIE OBS UGI LOGISTYCZNEJ PRZEDSI WZI BUDOWLANYCH
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 89 Transport 2013 Marianna Jacyna Wydzia Transportu, Politechnika Warszawska Tomasz Wojtkiewicz WACETOB Sp. z o.o. Jolanta ak Wydzia Transportu, Politechnika
Bardziej szczegółowoZAWÓD KIEROWNIK PROJEKTU
Szybkobiene Pojazdy Gsienicowe (38) nr 3, 2015 Paulina HARAF Renata HARAF Marek Ł. GRABANIA ZAWÓD KIEROWNIK PROJEKTU Streszczenie. W artykule przedstawiono nowy zawód funkcjonujcy obecnie na rynku pracy
Bardziej szczegółowoROLA INFRASTRUKTURY W ASPEKCIE ZRÓWNOWA ONEGO SYSTEMU TRANSPORTU
Tomasz Ambroziak, Dariusz Pyza Politechnika Warszawska Wydzia Transportu Zakad Logistyki i Systemów Transportowych ROLA INFRASTRUKTURY W ASPEKCIE ZRÓWNOWAONEGO SYSTEMU TRANSPORTU Rkopis dostarczono, kwiecie
Bardziej szczegółowoArt. 1. W ustawie z dnia 20 pa dziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274) wprowadza si nast puj ce
Art. 1. W ustawie z dnia 20 padziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274) wprowadza si nastpujce zmiany: 1) art. 4 i 5 otrzymuj brzmienie: "Art. 4. 1. Rada
Bardziej szczegółowoZASADY REKRUTACJI UCZNIÓW DO IM. MIKO AJA KOPERNIKA W NOWEM
ZASADY REKRUTACJI UCZNIÓW DO LICEUM OGÓLNOKSZTACEGO IM. MIKOAJA KOPERNIKA W NOWEM I. Podstawa prawna. 1. Art. 9 ust. 2, art. 10 ust. 1 i ust. 9 ustawy z dnia 6 grudnia 2013 roku o zmianie ustawy o systemie
Bardziej szczegółowoTemat: Technika zachłanna. Przykłady zastosowania. Własno wyboru zachłannego i optymalnej podstruktury.
Temat: Technika zachłanna. Przykłady zastosowania. Własno wyboru zachłannego i optymalnej podstruktury. Algorytm zachłanny ( ang. greedy algorithm) wykonuje zawsze działanie, które wydaje si w danej chwili
Bardziej szczegółowoOd redakcji. Globalizacja: sprosta wyzwaniu
OECD Employment Outlook 2005 Edition Summary in Polish Przegld stanu zatrudnienia w OECD wydanie 2005 Podsumowanie w jzyku polskim Od redakcji Globalizacja: sprosta wyzwaniu John P. Martin dyrektor ds.
Bardziej szczegółowoBiznesplan. Jednak mo na wyró ni pewne cechy wspólne wszystkich biznesplanów.
Literatura J.Pasieczny Biznesplan, PWE, Warszawa 2007 E.Filar, J.Skrzypek Biznesplan, Poltext, Warszawa 1998 M.Ingram Zasady i techniki sporzdzania biznes planów, AE im K.Adamieckiego, Katowice 2000 G.N.Cohen
Bardziej szczegółowo% &" "# & $" ( "(!"#!'
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Czstochowie Technika, Informatyka, Inynieria Bezpieczestwa 2013, t. I :"! ; < $" &# '( '" ) $*"!" #$. %#$ 37, 33000!, e-mail: pryimalna@rv.mns.gov.ua $$ % &"
Bardziej szczegółowoSTOWARZYSZENIA PRZYJACIÓ! DZIECI S!O!CA
Statut STOWARZYSZENIA PRZYJACIÓ! DZIECI S!O!CA z siedzib! w Poznaniu tekst jednolity! Rozdzia! I Postanowienia ogólne 1 Stowarzyszenie nosi nazw!: Stowarzyszenie Przyjació" Dzieci S"o#ca w dalszych postanowieniach
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA NA INFORMATYCE I ZAJ CIACH KOMPUTEROWYCH W KLASACH IV-VI SZKO Y PODSTAWOWEJ. Nauczyciel: Magdalena Nakielska
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA NA INFORMATYCE I ZAJCIACH KOMPUTEROWYCH W KLASACH IV-VI SZKOY PODSTAWOWEJ Nauczyciel: Magdalena Nakielska 1. Cele oceniania: Biece, okresowe, roczne rozpoznanie i okrelenie
Bardziej szczegółowoAmortyzacja rodków trwałych
Amortyzacja rodków trwałych Wydawnictwo Podatkowe GOFIN http://www.gofin.pl/podp.php/190/665/ Dodatek do Zeszytów Metodycznych Rachunkowoci z dnia 2003-07-20 Nr 7 Nr kolejny 110 Warto pocztkow rodków trwałych
Bardziej szczegółowoUCHWA A NR IX/ /2019 RADY GMINY GNIEZNO. z dnia 5 kwietnia 2019 r.
Projekt z dnia 3 kwietnia 2019 r. Zatwierdzony przez... UCHWAA NR IX/ /2019 RADY GMINY GNIEZNO z dnia 5 kwietnia 2019 r. w sprawie przekazania do Wojewódzkiego Sdu Administracyjnego w Poznaniu skargi Wojewody
Bardziej szczegółowoREGULAMIN RADY RODZICÓW PRZY PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 9 IM. DBICKICH SAPERÓW W DBICY
REGULAMIN RADY RODZICÓW PRZY PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 9 IM. DBICKICH SAPERÓW W DBICY Dbica, padziernik 2003 roku Rozdzia! I 1. Rada rodziców w Publicznej Szkole Podstawowej Nr 9 im. Dbickich Saperów
Bardziej szczegółowoUniwersytet Warszawski Teoria przedsibiorstwa dr Olga Kiuila LEKCJA 12
LEKCJA 12 NADZÓR KORPORACYJNY Do domu: Gruszecki, cz IV, rozd. 2 Williamson, cz XII. We współczesnej gospodarce dominuj wielkie firmy. Tradycyjna firma była przedsibiorstwem jednozakładowym. W takiej firmie
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 10. Wzorce projektowe czynnociowe Command Strategy
WYKŁAD 10 Wzorce projektowe czynnociowe Command Strategy Behavioral Design Pattern: Command [obj] Kapsułkuje dania w postaci obiektu, co umoliwia parametryzowanie klientów rónymi daniami, kolejkowanie
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA ZASTOSOWANIA REGU DECYZYJNYCH W DOBORZE RODKÓW REDUKCJI RYZYKA ZAGRO E
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 96 Transport 2013 Adrian Gill Politechnika Poznaska, Instytut Silników Spalinowych i Transportu KONCEPCJA ZASTOSOWANIA REGU DECYZYJNYCH W DOBORZE RODKÓW REDUKCJI
Bardziej szczegółowoWskazówki i zasady adu korporacyjnego zalecane dla spó ek nienotowanych dzia aj cych w Europie. Inicjatywa ecoda
Wskazówki i zasady adu korporacyjnego zalecane dla spóek nienotowanych dziaajcych w Europie Inicjatywa ecoda 2 Wskazówki i zasady adu korporacyjnego zalecane dla spóek nienotowanych dziaajcych w Europie
Bardziej szczegółowo3.2 Analiza otoczenia
3.2 Analiza otoczenia Na otoczenie miasta składaj si elementy tworzce blisze i dalsze rodowisko zewntrzne (czynniki oddziaływania gospodarczego i polityczno społecznego), a wic: czynniki makroekonomiczne:
Bardziej szczegółowoAktualne problemy przygotowania do pracy osób z uszkodzonym wzrokiem
Dr Tadeusz Majewski Aktualne problemy przygotowania do pracy osób z uszkodzonym wzrokiem W lipcu 2003 r. odbyła si w Paryu midzynarodowa konferencja na temat: Jak mog organizacje niewidomych i instytucje
Bardziej szczegółowoKONTROLA ZARZ DCZA JEDNOSTKACH SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH I JEJ WYMAGANIA
Janusz Czauderna 1 z 22 KONTROLA Nowe obowizki i wymagania ZARZDCZA W JEDNOSTKACH SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH I JEJ WYMAGANIA Janusz Czauderna janusz@czauderna.pl tel. 505 328 100 Uyte w nowej ustawie
Bardziej szczegółowoRecenzja ksiki. Thomas Gordon "Wychowanie bez poraek"
Recenzja ksiki Thomas Gordon "Wychowanie bez poraek" Wychowywa dziecko to: "Nie depta, nie poniewiera, nie oddawa w niewol jutra, nie gasi, nie spieszy, nie pdzi." Janusz Korczak Artur Paweł Moskalik Kierunek
Bardziej szczegółowoMIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W LESZNIE. na rok 2004
MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W LESZNIE na rok 2004 OPIS PROBLEMU Niepełnosprawno, zgodnie z treci ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,
Bardziej szczegółowoWojciech Drzewiecki SYSTEMY INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ
Wojciech Drzewiecki SYSTEMY INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ Systemem Informacji Geograficznej (Systemem Informacji Przestrzennej, GIS, SIP) nazywamy skomputeryzowany system pozyskiwania, przechowywania, przetwarzania,
Bardziej szczegółowoWOLONTARIATU. Konkurs organizowany przez Sie Centrów Wolontariatu. www.wolontariat.org.pl
BARWY WOLONTARIATU Konkurs organizowany przez Sie Centrów Wolontariatu Szanowni Pastwo, Serdecznie zapraszamy Pastwa do udziału w konkursie Barwy wolontariatu. Jest to siódma edycja konkursu, którego realizacj
Bardziej szczegółowoobejmuje usług w zakresie tłumacze (z jzyka polskiego na jzyk obcy, a take z jzyka obcego
Warszawa: wiadczenie usług w zakresie tłumacze jzykowych ZP_9_2012 Numer ogłoszenia: 43569-2012; data zamieszczenia: 23.02.2012 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi Zamieszczanie ogłoszenia: obowizkowe. Ogłoszenie
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY PROGRAM DZIAŁA NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
POWIATOWY PROGRAM DZIAŁA NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Załcznik do Uchwały Nr XXVIII/75/03 Rady Powiatu Pabianickiego z dnia 13 listopada 2003 r. (w zakresie : rehabilitacji społecznej, rehabilitacji
Bardziej szczegółowoWizja Zero najnowsza strategia KRUS
https://www. Wizja Zero najnowsza strategia KRUS Autor: Tadeusz Śmigielski Data: 6 grudnia 2018 Wizja Zero to jedna z najwa?niejszych kampanii organizowanych przez Mi?dzynarodowe Stowarzyszenie Zabezpieczenia
Bardziej szczegółowo=@ /ABCDEFAG, ;@ 'BHIBGJAFIBCKJ,
=@ /ABCDEFAG, Do Horsens mo!na dosta" si# za pomoc$ publicznego transportu np. autobusem z Lublina przez %ód& lub samolotem. Do listopada 2013 roku istnia'o tanie po'$czenie lotnicze liniami Ryanair z
Bardziej szczegółowoProjektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego.
Projektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego. Jerzy Grobelny Politechnika Wrocławska Projektowanie zadaniowe jest jednym z podstawowych podej do racjonalnego kształtowania
Bardziej szczegółowoFinanse dla sprytnych
Finanse dla sprytnych Uniwersytet w Białymstoku 07 kwietnia 2016 r. mgr Paweł Giełda O czym bdziemy dzisiaj mówi? 1.Czym jest spryt? 2.Czym jest inteligencja? 3. Iluzja. 4. Czym s finanse? 5.W jaki sposób
Bardziej szczegółowo- 1 - OPIS TECHNICZNY Do projektu wykonawczego modernizacji budynku Komisariatu Policji w Gniewoszowie, pow. Kozienice
- 1 - OPIS TECHNICZNY Do projektu wykonawczego modernizacji budynku Komisariatu Policji w Gniewoszowie, pow. Kozienice 1. OPIS OGÓLNY! " # $%&&' ( )%"&*+!!!!! $,!!$-!!#!"! #. /,0123"45044"67,88 8 ("9(5"%6!!:
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA MUZYKA - GIMNAZJUM
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA MUZYKA - GIMNAZJUM I. DOKUMENTY OKRELAJCE PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Rozporzdzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 wrzenia 2004 r. w sprawie warunków i sposobu
Bardziej szczegółowoPodstawy prowadzenia działalnoci gospodarczej
Podstawy prowadzenia WZ Zarzdzanie i Inynieria Produkcji Studia I stopnia o profilu: A P Przedmiot: Podstawy prowadzenia Kod przedmiotu ZIP S 07 7-0_0 Status przedmiotu: Przedmiot obowizkowy Jzyk wykładowy:
Bardziej szczegółowoMODYFIKACJA KONCEPCJI PRACY PRZEDSZKOLA NR 5 POD GRZYBKIEM W RAWICZU NA OKRES OD 2014 DO 2017
MODYFIKACJA KONCEPCJI PRACY PRZEDSZKOLA NR 5 POD GRZYBKIEM W RAWICZU NA OKRES OD 2014 DO 2017 Niech umiech dziecka bdzie najwiksz nagrod i najwyszym uznaniem za wszelkie trudy w realizacji koncepcji pracy
Bardziej szczegółowoBiuro Informacyjne w Polsce
17-01- 2014 Jak Parlament Europejski uatwia ycie konsumentów? Debata Przychodzi Polak do... czyli jak nie kupi kota w worku" Dziki regulacjom przyjtym przez Parlament Europejski mieszkacy Unii maj wikszy
Bardziej szczegółowo6.3 Opłata za dostpno jako komponent wynagrodzenia partnera prywatnego
podmiotem publicznym i partnerem prywatnym, których celem z punktu widzenia podmiotu publicznego powinna by maksymalizacja wartoci dodanej ( value for money ) projektu. Ostatecznie za system klasyfikacji
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007-2013
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 2013 Działanie anie 8.3. Przeciwdziałanie anie wykluczeniu cyfrowemu einclusion Dotacje na innowacje Inwestujemy w Wasz przyszło Szkolenie finansowane
Bardziej szczegółowoKrótkie przedstawienie PKE S.A. Elektrowni Jaworzno III
!"! # $$$ 28 kwiecie 24r Krótkie przedstawienie PKE S.A. Elektrowni Jaworzno III Stan zatrudnienia w latach 1995-24 spadł z poziomu 285 do 178 pracowników, rednia wieku pracowników 45 lat redni sta pracy
Bardziej szczegółowoOPINIA NIEZALE NEGO BIEG EGO REWIDENTA
OPINIA NIEZALENEGO BIEGEGO REWIDENTA Dla Akcjonariuszy, Rady Nadzorczej i Zarzdu FAM Grupa Kapitaowa Spóka Akcyjna Przeprowadzilimy badanie zaczonego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitaowej
Bardziej szczegółowoKurs Tester/ewaluator treci e-learningowych
Kurs Tester/ewaluator treci e-learningowych Jednym z najdynamiczniej rozwijajcych si zastosowa techniki informacyjnych jest wspomagane komputerowo nauczanie. Konieczno ustawicznego podnoszenia kwalifikacji
Bardziej szczegółowoSkd mamy pienidze i na co je wydajemy
BUKOWNO 2009 PRZEJRZYSTA POLSKA Skd mamy pienidze i na co je wydajemy INFORMATOR BUDETOWY O DOCHODACH I WYDATKACH GMINY BUKOWNO W LATACH 2007-2009 1 !" #$ # %&# #" '# " " $#%#&'# Czym jest budet miasta?
Bardziej szczegółowoPREZENTACJA DZIAŁANIA KLASYCZNEGO ALGORYTMU GENETYCZNEGO
Piotr Borowiec PREZENTACJA DZIAŁANIA KLASYCZNEGO ALGORYTMU GENETYCZNEGO Sporód wielu metod sztucznej inteligencji obliczeniowej algorytmy genetyczne doczekały si wielu implementacji. Mona je wykorzystywa
Bardziej szczegółowo1. Wstp. Załcznik nr.1 do uchwały Nr XXXII/259/05 Rady Powiatu w Krasnymstawie z dnia 24 listopada2005r.
Załcznik nr.1 do uchwały Nr XXXII/259/05 Rady Powiatu w Krasnymstawie z dnia 24 listopada2005r. Wieloletni program współpracy samorzdu Powiatu Krasnostawskiego z organizacjami pozarzdowymi oraz z podmiotami
Bardziej szczegółowoKoła Gospodyń Wiejskich nowe rozdanie
https://www. Koła Gospodyń Wiejskich nowe rozdanie Autor: Tadeusz Śmigielski Data: 4 grudnia 2018 Do ko?ca grudnia w Biurach Powiatowych ARiMR powinny zarejestrowa? si? ju? dzia?aj?ce Ko?a Gospody? Wiejskich.
Bardziej szczegółowo