PLAN ROZWOJU LOKALNEGO DLA JEDNOSTEK PODLEGŁYCH POWIATOWI SŁAWIEŃSKIEMU NA LATA Z PERSPEKTYWĄ NA LATA

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Nr XIX/II/150/2004 Rady Powiatu w Sławnie z dnia 9 lipca 2004 roku PLAN ROZWOJU LOKALNEGO DLA JEDNOSTEK PODLEGŁYCH POWIATOWI SŁAWIEŃSKIEMU NA LATA Z PERSPEKTYWĄ NA LATA Opracowano na podstawie Uchwały Nr XVIII/II/135/2004 Rady Powiatu w Sławnie z dnia r. SŁAWNO, dnia 30 czerwca 2004 r.

2 Plan Rozwoju Lokalnego dla Jednostek Podległych Powiatowi Sławieńskiemu na lata został opracowany w Powiatowym Inkubatorze Przedsiębiorczości w Sławnie prowadzonym przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Powiatu Sławieńskiego. Plan Rozwoju Lokalnego opracowały następujące osoby: Jerzy Chodań Anna Szymaniak Materiały do opracowania dostarczyli: Marta Rosenkiewicz - Jóźwiak - Samodzielny Referat ds. Rozwoju Powiatu Sławieńskiego Marzena Zasada - Samodzielny Referat ds. Rozwoju Powiatu Józef Koprowicz - Kierownik Powiatowego Urzędu Pracy Antoni Bukowski - Naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska, Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Morskiej Leszek Kuca- Naczelnik Wydziału Edukacji, Kultury, Sportu i Promocji Powiatu Małgorzata Byrzykowska- Naczelnik Wydziału Ochrony Zdrowia i Spraw Społecznych 2

3 SPIS TREŚCI strona I. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego 4 II.Analiza społeczno gospodarcza Powiatu Sławieńskiego PołoŜenie geograficzne Powierzchnia Struktura demograficzna Turystyka Ochrona środowiska naturalnego Komunikacja Transport morski Zabytki Energetyka Gospodarka wodno-ściekowa Gospodarka odpadami Ochrona brzegu morskiego Rolnictwo Bezrobocie Szkolnictwo Ochrona zdrowia.62 III. Realizacja projektów i zadań inwestycyjnych w latach Infrastruktura drogowa i techniczna Infrastruktura społeczna Infrastruktura turystyczna.78 IV. Powiązania projektu z innymi działaniami realizowanymi przez Powiat Sławieński.. 79 V. Oczekiwane wskaźniki osiągnięć Planu Rozwoju Lokalnego dla jednostek podległych Powiatowi Sławieńskiemu Drogi-długość przebudowanych dróg i ulic powiatowych Placówki szkolno-wychowawcze. Ilość wyremontowanych placówek szkolno-wychowawczych podległych Powiatowi Sławieńskiemu Placówki słuŝby zdrowia Pozostałe zadania.86 VI. Plan finansowy na lata VII.System wdraŝania, sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej 91 3

4 I. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO Obszar realizacji Planu Rozwoju Lokalnego obejmuje swoim zasięgiem teren Powiatu Sławieńskiego i dotyczy jednostek podległych Powiatowi Sławieńskiemu. Czas realizacji jest uzaleŝniony od okresów programowania. Działanie zaplanowane na lata realizowane będą obligatoryjnie, a działania zaplanowane na lata fakultatywnie. Plan Rozwoju Lokalnego został opracowany na podstawie: Strategii Rozwoju Powiatu Sławieńskiego do roku 2015 Wieloletniego Programu Inwestycyjnego Powiatu Sławieńskiego na lata Strategii Rozwoju Dróg Powiatowych w latach na terenie Powiatu Sławieńskiego Projekty ujęte w Planie Rozwoju Lokalnego zostały podzielone na następujące kategorie: 1. Infrastruktura drogowa i techniczna 2. Infrastruktura społeczna 3. Infrastruktura turystyczna 4

5 II. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA OBSZARZE OBJĘTYM WDRAśANIEM PLANU ROZWOJU LOKALNEGO DLA JEDNOSTEK PODLEGŁYCH POWIATOWI SŁAWIEŃSKIEMU 2.1. PołoŜenie geograficzne Powiat Sławieński leŝy w północno-wschodniej części województwa zachodniopomorskiego na tzw. Wysoczyźnie Sławieńskiej, która jest częścią Równiny Słupskiej. Przez powiat przebiega międzynarodowa droga E-28 Berlin -Kaliningrad (krajowa nr 6) oraz linia kolejowa łącząca Szczecin z Gdańskiem. W skład Powiatu Sławieńskiego wchodzi sześć gmin, gminy miejskie Sławno i Darłowo, Postomino i Malechowo. Powiat leŝy na pograniczu województw zachodniopomorskiego i pomorskiego. Jest mniej więcej równo oddalony od miast: Koszalina oraz Słupska, dawniej miast wojewódzkich, teraz głównych miast regionu Pomorza Środkowego. Oznacza to obok peryferyjności połoŝenia takŝe to, Ŝe Powiat Sławieński jest miejscem ścierania się wpływów zarówno na poziomie województwa, jak i na poziomie głównych miast regionu. Wpływy te dotyczą wielu dziedzin: szkolnictwa, handlu, usług, kultury, sportu i turystyki, oddziaływania masmediów. Peryferyjność połoŝenia osłabia atrakcyjność inwestycyjną powiatu. PołoŜenie powiatu na waŝnych szlakach komunikacyjnych moŝe pozwolić na przełamanie kompleksu peryferyjności. Szczególnie istotne mogą tu być takie czynniki, jak rozwój połączeń morskich w oparciu o port w Darłowie (bliskość Bornholmu i Kopenhagi oraz Południowej Szwecji) 5

6 oraz wzrost znaczenia drogi krajowej nr 6 ze względu na członkostwo w Unii Europejskiej krajów nadbałtyckich: Litwy, Łotwy i Estonii. 6

7 2.2. Powierzchnia Powiat Sławieński zajmie powierzchnię km² i jest tym samym 11 pod względem wielkości powiatem w województwie zachodniopomorskim. Na Powiat Sławieński składa się 6 gmin: Miasto Sławno, Miasto Darłowo, Gmina Sławno, Gmina Darłowo, Gmina Malechowo, Gmina Postomino. Powiat Sławieński liczy 2 miasta, 103 sołectwa oraz 155 miejscowości wiejskich. tabeli. Powierzchnię gmin tworzących Powiat Sławieńskich przedstawiono w Tabela 1.Powierzchnia gmin tworzących Powiat Sławieński i ich procentowy udział w ogólnej powierzchni powiatu LP GMINA, MIASTO POWIERZCHNIA W KM² % POWIERZCHNI POWIATU 1. Gmina Sławno ,2 2. Gmina Darłowo ,9 3. Gmina Malechowo ,7 4. Gmina Postomino ,7 5. Miasto Darłowo 20 1,9 6. Miasto Sławno 16 1,6 RAZEM km ² 100 % Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Zachodniopomorskiego Struktura demograficzna 7

8 Ludność Powiatu Sławieńskiego (według stanu na dzień r.) liczyła mieszkańców, co stanowiło 3,4 % ogólnej liczby mieszkańców województwa zachodniopomorskiego ( osób) oraz 0,15 % mieszkańców kraju ( osób). W dniu roku Powiat Sławieński liczył mieszkańców, w tym w rozbiciu na poszczególne gminy przedstawiono poniŝej: Tabela 2. Ludność wg gmin. Stan na dzień r. LP GMINA, MIASTO LUDNOŚĆ MĘśCZYŹNI KOBIETY OGÓŁEM 1 Miasto Darłowo Miasto Sławno Gmina Sławno Gmina Darłowo Gmina Postomino Gmina Malechowo RAZEM POWIAT SŁAWIEŃSKI Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Zachodniopomorskiego 2003 Wskaźnik gęstości zaludnienia (w oparciu o dane z dnia r.) dla Powiatu Sławieńskiego (55 osób na 1 km²) jest niŝszy od średniej wojewódzkiej (74 osoby na 1 km ²). Pod względem gęstości zaludnienia na 1 km², Powiat Sławieński (w roku 2002) zajmuje 5 miejsce wśród innych powiatów województwa zachodniopomorskiego (z wyłączeniem miast na prawach powiatu). Do grupy powiatów województwa zachodniopomorskiego o najwyŝszej gęstości zaludnienia na 1 km ² (w oparciu o dane z dnia r.) 8

9 naleŝy wymienić: Powiat Kołobrzeski (104 osoby), Policki (91 osób), Stargardzki (79 osób) oraz Myśliborski (57 osób na 1 km ²). Najmniejsza gęstość zaludnienia w województwie zachodniopomorskim występuje w Powiecie Drawskim tj., 33 osoby na 1 km ². W miastach wchodzących w skład Powiatu Sławieńskiego mieszka 48,5 % ludności, pozostałe 51,5 % mieszkańców to ludność zamieszkująca wsie. Tabela 3. Charakterystyka ludności Powiatu Sławieńskiego wg grup wiekowych w 2002 w stosunku do całego województwa zachodniopomorskiego LP WYSZCZEGÓLNIENIE POWIAT SŁAWIEŃSKI WOJEWÓDZTWO ZACHODNIO POMORSKIE ROK 2002 (STAN NA R.) 1. Ludność w wieku przedprodukcyjnym Ludność w wieku produkcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym RAZEM Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Zachodniopomorskiego 2003 PoniŜej przedstawiono prognozę demograficzną miast i gmin Powiatu Sławieńskiego w latach 2003, 2007 i 2015 Tabela 4. Prognoza demograficzna miast i gmin Powiatu Sławieńskiego-razem ludność nazwa miasta/ gminy Sławno Darłowo Darłowo sezon** miasta razem Darłowo Darłowo sezon ** Postomino Postomino sezon** Malechowo

10 Sławno gminy razem ** łącznie powiat ** * interpretacja własna ** ilość mieszkańców równowaŝnych określona na podstawie wzrostu ilości wytwarzanych odpadów rejestrowanych w okresie sezonu turystyczno- wczasowego. W województwie zachodniopomorskim według stanu na dzień roku zamieszkiwało osób, natomiast w samym Powiecie Sławieńskim osób. Jest to 3,4 % ogółu ludności województwa. Udział ludności w wieku przedprodukcyjnym wg stanu na dzień roku zamieszkującej Powiat Sławieński w stosunku do całego województwa zachodniopomorskiego wynosi 0,9 %, w wieku produkcyjnym 2,1 %, natomiast w wieku poprodukcyjnym 0,4 %. Tabela 5. Charakterystyka ludności według grup wiekowych (stan w dniu r.) WYSZCZEGÓLNIENIE LUDNOŚĆ W WIEKU PRZEDPRODUK CYJNYM LUDNOŚĆ W WIEKU PRODUKCYJNYM LUDNOŚĆ W WIEKU POPRODUKCYJNYM OGÓŁEM (%) OGÓŁEM (%) Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Zachodniopomorskiego 2003 OGÓŁEM (%) Miasto Darłowo , , ,3 Miasto Sławno , , ,5 Gmina Darłowo , , ,6 Gmina Malechowo , , ,4 Gmina Postomino , , ,5 Gmina Sławno , , ,7 OGÓŁEM ,5 % ,5 % ,0 % 10

11 Struktura ludności według podziału na podstawowe grupy wiekowe (w dniu r.) wskazuje na 25,5 % udział ludności w wieku przedprodukcyjnym, 61,5% udział osób w wieku produkcyjnym oraz 13 % udział osób w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie mieszkańców powiatu. Łącznie na terenie Powiatu Sławieńskiego mieszka osób Pozytywnym zjawiskiem jest stosunkowo niski udział osób w wieku poprodukcyjnym zamieszkujących Powiat Sławieński w ogólnej liczbie mieszkańców województwa zachodniopomorskiego (0,4 %). W gminach wchodzących w skład Powiatu Sławieńskiego nie obserwuje się duŝego zróŝnicowania struktury wiekowej mieszkańców ( w dniu r.). WaŜnym miernikiem charakteryzującym przebieg procesów demograficznych jest saldo migracji stałej. Dla Powiatu Sławieńskiego saldo to w 2002 roku wykazywało wartości ujemne, tj osób, świadczące o odpływowym charakterze tego obszaru. Łącznie w roku 2002 zanotowano napływ do powiatu 629 osób (348 osób z miast, 274 osób ze wsi oraz 7 osób z zagranicy) oraz odpływ 830 osób (482 do miast, 348 osób na wieś, 0 osób za granicę). Na koniec 2002 roku w Powiecie Sławieńskim wskaźnik urodzeń Ŝywych na 1000 ludności wyniósł 10,6 i był wyŝszy od wskaźnika wojewódzkiego (9,3). Wskaźnik zgonów na ludności wyniósł 8,7 (w województwie 8,8). W roku 2002 przyrost naturalny (róŝnica między liczbą urodzeń Ŝywych i liczbą zgonów w danym okresie) był dodatni i wyniósł 115 osób. Powiat posiada dodatnią wartość przyrostu naturalnego przypadającego na mieszkańców (wskaźnik ten wynosi 2 osoby). Jest on wyŝszy od średniej wojewódzkiej (0,5 osoby). Do gmin posiadających wysoką wartość wskaźnika przyrostu naturalnego przypadającego na 1000 mieszkańców (w dniu r.) naleŝy zaliczyć Gminę Postomino (7 osób), Gminę Sławno (3,7 osób) i Gminę Darłowo (1,5 osoby). Natomiast wskaźnik przyrostu naturalnego w Gminie Malechowo jest ujemny i wynosi -0,3 osoby, co oznacza, Ŝe liczba 11

12 zgonów jest wyŝsza niŝ liczba urodzeń. Przyrost naturalny w miastach: Sławno wynosi 1,2 osób, zaś w Darłowie 0,5 osób na mieszkańców. Równie waŝnym wskaźnikiem ukazującym bieŝące tendencje mieszkańców jest ilość zawieranych małŝeństw. Ilość ta świadczy między innymi o skłonności mieszkańców do dalszego pobytu w miejscu dotychczasowego zamieszkiwania. Tabela 6. MałŜeństwa, urodzenia Ŝywe, zgony, przyrost naturalny na mieszkańców w dniu r. MałŜeństwa Urodzenia Zgony Przyrost LP Wyszczególnienie Ŝywe naturalny na ludności 1. Miasto Sławno 5,9 9,6 8,4 1,2 2. Miasto Darłowo 5,3 9,3 8,8 0,5 3. Gmina Darłowo 4,1 11,5 10,0 1,5 4. Gmina Malechowo 4,7 9,0 9,3-0,3 5. Gmina Postomino 5,3 14,4 7,4 7,0 6. Gmina Sławno 5,5 11,9 8,1 3,7 Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Zachodniopomorskiego 2003 W roku 2002 zawarto 305 małŝeństw (średnio 5,2 na mieszkańców) i jest to wartość wyŝsza od średniej wojewódzkiej (4,5). Na wysoką średnią powiatową mają wpływ przede wszystkim wartości odnotowane w Gminie Sławno i samym Sławnie (11,4 małŝeństw na mieszkańców), potem w Gminie Darłowo i Darłowie (9,4 małŝeństw na mieszkańców). Porównując gminy najwyŝszym wskaźnikiem zawieranych małŝeństw charakteryzuje się Gmina Sławno (5,5), Gmina Postomino (5,3), Gmina Malechowo (4,7) oraz Gmina Darłowo (4,1). Wskaźnik zawieranych małŝeństw w miastach jest wyŝszy o 0,6 (w Sławnie wynosi 5,9 w Darłowie 5,3). 12

13 NaleŜy stwierdzić, Ŝe utrzymywanie się wysokiego poziomu zawieranych małŝeństw wpływa między innymi na zwiększenie się potrzeb mieszkaniowych zgłaszanych przez mieszkańców powiatu. W roku 2002 w Powiecie Sławieńskim na dzień roku pracujących ogółem w gospodarce narodowej było osób, w tym kobiet 3 377, męŝczyzn Najwięcej osób pracowało w usługach nierynkowych (2 274 osoby), przemyśle i budownictwie (1 988 osób), w usługach rynkowych (1 902 osoby), najmniej zaś w rolnictwie, łowiectwie, rybołówstwie i rybactwie (331 osób) Turystyka Powiat Sławieński tworzy sześć jednostek administracyjnych: miasto Sławno, Gmina Sławno, miasto Darłowo, Gmina Darłowo, Gmina Malechowo i Gmina Postomino. Stolicą administracyjną powiatu jest czternastotysięczne Sławno, połoŝone nad rzeką Wieprzą, zaś turystyczną Darłowo. Teren Powiatu Sławieńskiego jest bardzo zróŝnicowany geograficznie. Znajdują się tu plaŝe, równiny, lasy, wzgórza, łąki, jeziora, stawy i rzeki: Wieprza i Grabowa. Powiat Sławieński posiada takŝe wiele zabytków, głównie gotyckich oraz dobrze rozwiniętą bazę turystyczną. Do najbardziej znanych miejscowości turystycznych naleŝą: Darłówko, Jarosławiec oraz Dąbki. Wiele ośrodków wypoczynkowych, hoteli, campingów z rozbudowaną infrastrukturą i bogatym zapleczem sprzyja rozwojowi turystyki. Dodatkowo bliskość Morza Bałtyckiego sprzyja uprawianiu róŝnego rodzaju sportów np., Ŝeglarstwa czy windsurfingu. Część Powiatu Sławieńskiego została nazwana krainą w kratę (leŝy ona pomiędzy Łebą i Darłowem na północ od drogi krajowej Szczecin-Gdańsk). Nazwę zawdzięcza dzięki charakterystycznej ludowej zabudowie ryglowej wzniesionej z drewnianych słupów i gliny malowanej na biało. Z daleka widoczna czarna krata na białym tle to charakterystyczna wizytówka 13

14 tutejszych wsi dlatego, Ŝe zachowało się wiele zabytkowych budynków mających lat, a w niektórych wsiach prawie nie ma innej zabudowy, niŝ tradycyjna. Najstarsze budowle drewniane pochodzą z XVI wieku, np. hala kościoła w Krupach. W okresie średniowiecza zbudowano wiele gotyckich kościołów, z których najciekawsze znajdują się w Cisowie, Barzowicach, Łącku, Pieszczu, Sławsku, Starym Jarosławiu i Starym Krakowie. Krajobraz nadmorski oraz Morze Bałtyckie stanowi w sezonie letnim doskonałe źródło dochodu oraz bardzo duŝą atrakcję turystyczną. Powiat Sławieński ma wiele jezior, z czego największe to jezioro Bukowo, Kopań i Wicko. Do Morza Bałtyckiego uchodzą dwie rzeki: Wieprza i Grabowa, w ujściu których wybudowano port morski-darłowo. Ma on bardzo duŝe znaczenie gospodarcze, sprzyja rozwojowi Ŝeglarstwa morskiego, rybołówstwu oraz handlowi. Oprócz Darłowa dynamicznie rozwija się gospodarka morska i turystyka w Jarosławiu i w Dąbkach. Specyficzny mikroklimat nadmorski, dzięki duŝemu nasłonecznieniu oraz obecności duŝej ilości jodu sprzyja rozwojowi działalności uzdrowiskowej. W miejscowościach Dąbki, Jarosławcu i w Darłowie działa kilka całorocznych zakładów uzdrowiskowych. Miasto i gmina Darłowo Darłowo zajmuje powierzchnię 20 km², przy czym 5 km to pasmo wydm i piaszczystej plaŝy. Znajduje się tu port rybacki i handlowy (zawijać tu mogą statki o długości do 75 m). Główną funkcją portu jest rybołówstwo, choć w ostatnich latach rozwinęła się Ŝegluga pasaŝerska (głównie krótkie wycieczki morskie czy rejsy do Nexo na Bornholm). Ciekawymi miejscami dla turystów są : kościół Mariacki, Zamek KsiąŜąt Zachodniopomorskich, Ratusz Miejski, Brama Kamienna, latarnia morska, czy chociaŝby most zwodzony. Od czterech lat organizowany jest zlot 14

15 historycznych pojazdów wojskowych skupiających corocznie coraz większą ilość zwiedzających i turystów. Gmina Darłowo połoŝona jest bezpośrednio nad morzem i otacza miasto Darłowo. Większą część zajmują uŝytki rolne i lasy. Funkcję turystyczną pełnią wsie: Dąbki, Ząbkowice i Wicie oraz w mniejszym stopniu Bobolin. Przygotowana jest duŝa liczba miejsc noclegowych z przewagą ośrodków wczasowych. Na terenie gminy Darłowo prowadzona jest hodowla ryb (głównie na jeziorach Bukowo i Kopań) oraz na stawach rybnych. Miasto i Gmina Sławno PołoŜone są na Równinie Sławieńskiej, gdzie dominującym typem krajobrazu jest krajobraz nizinny. Północna część równiny posiada charakter typowo rolniczy, natomiast południową część przylegającą do pojezierzy porastają lasy, głównie sosnowe. Na terenie gminy występuje duŝa ilość zwierzyny leśnej, co sprzyja rozwojowi myślistwa. Przez równinę przepływa rzeka Wieprza z lewobrzeŝną Grabową, w której swoje tarliska mają ryby m.in., łosoś, pstrąg, lipień i inne. Występują tu liczne jeziora polodowcowe moreny dennej (największe Jezioro Łętowskie), rezerwaty przyrody ( Janiewickie Bagna, Sławieńskie Dęby ), a takŝe liczne gotyckie zabytki m.in. bramy miejskie (Koszalińska i Słupska), zabytkowe kościoły i inne. Sławno jest jednym z najstarszych miast Pomorza Środkowego. LeŜy w dorzeczu Wieprzy i Moszczenicy na skrzyŝowaniu waŝnych dróg komunikacyjnych. W Sławnie rozwija się przemysł zboŝowy, mięsny, mleczarski oraz metalowy. 15

16 Gmina Postomino PołoŜona jest pomiędzy miastami Darłowem, Ustką, a Sławnem. Poza rolnictwem główną dziedziną rozwoju jest turystyka. Wizytówką gminy jest letniskowa miejscowość Jarosławiec. Inne miejscowości wypoczynkowe na terenie Gminy Postomino to: Rubinowo, Jezierzany i Łącko. Osadnictwo skupione jest w 30 wsiach, połączonych dogodną siecią komunikacyjną. Na terenie gminy zachowało się budownictwo regionalne z drewnianych belek wypełnionych gliną. Największą bazą turystyczną jest Jarosławiec. Na bazę składa się 30 ośrodków wypoczynkowych, miejsca noclegowe w kwaterach prywatnych i polach namiotowych czy campingi. Atrakcją turystyczną jest latarnia morska mierząca ponad 33 metry wysokości. Gmina Malechowo Gmina Malechowo połoŝona jest przy drodze krajowej nr 6 ze Szczecina do Gdańska, niespełna 20 km od Koszalina. Uwagę zwraca na swoje liczne stare domy kryte strzechą oraz zabytkowe kościoły z przydroŝnymi kapliczkami. Na terenie gminy Malechowo znajduje się Elektrownia Wodna w Nowym śytniku z przepięknym malowniczym krajobrazem oraz mnóstwem flory i fauny. Bariery i problemy turystyczne: pogarszający się stan dróg słaba znajomość języków obcych lokalnej społeczności zaniedbania w ochronie środowiska brak ścieŝek rowerowych 16

17 Zadania polegające na poprawie sytuacji w powiecie: wyznaczenie tras rowerowych promowanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych powiatu wyznaczenie miejsc stałego wypoczynku wyznaczenie terenów ogólnodostępnych na działalność turystyczną promocja róŝnych form turystyki na obszarze powiatu promowanie rozwoju gospodarstw agroturystycznych Na Pomorzu Zachodnim (w tym w Powiecie Sławieńskim) przyjmuje się rocznie 6,5 mln zarejestrowanych turystów, istnieje olbrzymia baza noclegowa: 1,2 tys. obiektów zapewnia 19 % ogółu miejsc noclegowych kraju (ale tylko ¼ to noclegi całoroczne). Na tysiąc mieszkańców przypada 80 miejsc noclegowych dla turystów, co jest 5 razy więcej niŝ średnio w kraju. Istnieje olbrzymia baza sanatoryjno-lecznicza, która powinna stanowić podstawę działań przedłuŝenia sezonu turystycznego. Natomiast hamulcem rozwoju jest fatalna jakość oferty, na co składa się niekompletna infrastruktura techniczna, wyposaŝenie rekreacyjne i sportowe wybrzeŝa i pojezierzy, oraz zły stan dróg dojazdowych Ochrona środowiska naturalnego Chroniąc środowisko naturalne naleŝy zwrócić szczególną uwagę na następujące kwestie: gospodarkę wodno-ściekową gospodarkę odpadami ochronę brzegu morskiego ochronę wód powierzchniowych ochronę powietrza atmosferycznego klimat akustyczny pola elektromagnetyczne ochronę lasów 17

18 Cele i zadania ochrony środowiska w Powiecie Sławieńskim przedstawiono w poniŝszej tabeli. 18

19 Tabela 7. Cele i zadania realizacji programu ochrony środowiska w Powiecie Sławieńskim - harmonogram działań długoterminowych i źródła finansowania na lata LP. CEL ZADANIA OPIS PRZEDSIĘWZIĘCIA JEDN. REALIZ. OKRES REALIZ ŹRÓDŁA FINANSO WANIA 1. Gosp. wodno -ściekowa 1. program ochrony przeciw powodziowej Opracowanie spójnego programu ochrony przeciwpowodziowej z uwzględnieniem oddziaływania morskiego. RZGW Szczecin SP Sławno, UM Słupsk BudŜet RP, NFOŚi GW, WFOŚiGW, PFOŚiGW 2. poprawa jakości i dostępności do wody pitnej Modernizacja stacji uzdatniania wody i budowa nowych, rozwój sieci wodociągowej UG,SP, zakłady wodnokanalizacyjne BudŜety lok. środki przeds., środki pomocowe UE. 3. poprawa dostępności systemów kanalizacyjnych Rozwój sieci kanalizacyjnych, modernizacja i budowa oczyszczalni ścieków UG,SP, zakłady wod-kan BudŜety lok. środki przeds., środki pom. 19

20 2. Gospodar ka odpadami 1. plan gosp. odpadami 2.projekt składowiska w Porzeczu 3. projekt kompostowni w Gwiazdowie Przyjęcie planu Opracowanie projektu Opracowanie projektu SP UG Darłowo UG Sławno MPGKiM Sławno PFOŚiGW PFOŚiGW GFOŚiGW PFOŚiGW GFOŚiGW 4. budowa i rozwój systemu selektywnego zbioru odpadów Sieć pojemników do selektywnego zbioru UG, firmy komunalne PFOŚiGW GFOŚiGW środki własne, środki pomocowe 5. GPZON Organizacja gminnych punktów zbioru odpadów niebezpiecznych UG, firmy komunalne GFOŚiGW środki własne, środki pomocowe. 6.budowa składowiska odpadów w Porzeczu i kompostowni w Budowa obiektów i infrastruktury towarzyszącej Etap I SP, UG, firmy komunalne PFOŚiGW GFOŚiGW środki pomocowe 20

21 Gwiazdowie 7. rozbudowa składowiska i kompostowni Etap II SP, UG, firmy komunalne PFOŚiGW GFOŚiGW środki pomocowe 8. rekultywacja Rekultywacja częściowa i rekultywacja ostateczna UG, firmy komunalne ciągły GFOŚiGW środki własne 9. program usuwania azbestu Opracowanie programu powiatowego i gminnych SP, UG, PFOŚiGW GFOŚiGW 3. Ochrona brzegu morskiego 1.program ochrony brzegów morskich Budowa umocnień brzegowych, sztuczne zasilanie, modernizacja umocnień UM. Słupsk ciągły BudŜet RP NFOŚiGW WFOŚiGW 2. zwalczanie zagroŝeń i zanieczyszczeń brzegu morskiego Opracowanie programu spójności działań na wypadek awarii i katastrof SP, UG, U.M. Słupsk SAR, Zarząd Portu, StraŜ PoŜarna, IOŚ PFOŚiGW U.M. 4. Wody powierzch- 1. ochrona wód powierzchnio- Opracowanie programu ochrony i rekultywacji wód powierzchniowych SW, UG, RZGW 2008 WFOŚiGW PFOŚiGW 21

22 niowe wych Środki pomocowe 5. Powietrze atmosferyczne 1. poprawa jakości powietrza na terenie powiatu Opracowanie programu ochrony powietrza z uwzględnieniem rozwoju przemysłu i energetyki cieplnej SP 2004 PFOŚiGW 6. Klimat akustyczny 1.ograniczenie emisji hałasu Opracowanie programów ograniczenia hałasu poprzez : -budowę obwodnic, -poprawę nawierzchni dróg, -budowę ekranów akustycznych, -pasy zieleni ochronnej SP 2006 WFOŚiGW PFOŚiGW 7. Pola elektromag netyczne 1.ocena zagroŝenia Inwentaryzacja i kontrola emisji WIOŚ, SP 2006 WFOŚiGW PFOŚiGW 8. Lasy 1. zalesianie gruntów wyłączonych z uŝytkowania rolniczego 9. Edukacja ekologicz na 1. tworzenie systemów gromadzenia i upowszechniania informacji o środowisku. Opracowanie zasad zalesiania z uwzględnieniem potrzeb ochrony róŝnorodności biologicznej oraz zachowania korytarzy ekologicznych Opracowanie systemu tworzenia i udostępniania danych o środowisku SP Lasy Państwowe SP ciągły ciągły WFOŚiGW PFOŚiGW środki LP PFOŚiGW 2.tworzenie Opracowanie programów edukacyjnych interdyscyplinarnych SP ciągły PFOŚiGW 22

23 programów edukacji ekologicznej Organizacja i utrzymanie Powiatowego Centrum Edukacji Ekologicznej środki pomocowe 10. Monitoring środowiska 1.monitoring i ocena jakości powietrza, 2.monitoring i ocena jakości wód powierzch. i podziemnych 3. monitoring gosp. odpadami 4.monitoring hałasu 5.monitoring przyrody 6. monitoring gleb Współudział w pracach WIOŚ, IOŚ, realizacja systemów monitoringu WIOŚ SP ciągły BudŜet RP UM Objaśnienie skrótów: GFOŚiGW - Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej IOŚ - Inspekcja Ochrony Środowiska LP - Lasy Państwowe MPGKiM - Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej NFOŚiGW - Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej PFOŚiGW - Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej RP - Rzeczpospolita Polska RZ GW - Rejonowy Zarząd Gospodarki Wodnej SP - Starostwo Powiatowe SAR - SłuŜba Ratownictwa Morskiego SW - SłuŜby Weterynaryjne UE - Unia Europejska UG- Urząd Gminy 23

24 UM - Urząd Miejski WIOŚ - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska WFOŚiGW - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 24

25 Bariery i problemy związane z ochroną środowiska: problem dzikich wysypisk śmieci niska świadomość ekologiczna brak wykształcenia w dziedzinie ekologii brak wykształconych podstaw ekologicznych Zadania polegające na poprawie sytuacji w powiecie: ograniczenie odprowadzania ścieków zanieczyszczających wodę ograniczenie nawoŝenia i chemizacji upraw tworzenie zachęt sprzyjających rozwojowi rolnictwa ekologicznego zalesianie przestrzeni rolniczo nieprzydatnych organizowanie terenów zieleni urządzonej wprowadzanie ekologicznych systemów grzewczych 2.6. Komunikacja Podstawą dla prawidłowego funkcjonowania transportu jest odpowiednia sieć dróg. Obsługę komunikacyjną Powiatu Sławieńskiego zapewnia system dróg o znaczeniu regionalnym, powiatowym i lokalnym. Na terenie Powiatu przebiega droga krajowa nr 6 Szczecin - Koszalin- Gdańsk, która wraz z drogami kategorii wojewódzkiej, zapewnia sprawne połączenie Sławna z nadmorskimi ośrodkami oraz z centrum kraju. Łącznie dróg w Polsce jest km. W poniŝszej tabeli przedstawiono drogi według rodzajów

26 Tabela 8. Ilość dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych na terenie kraju i Powiatu Sławieńskiego LP RODZAJ DROGI POLSKA POWIAT SŁAWIEŃSKI km % km % 1. Drogi krajowe , Drogi wojewódzkie , Drogi powiatowe , Drogi gminne ,0 48 RAZEM ,9 100 Łączna długość dróg Powiatu Sławieńskiego wynosi 972,9 km. Sieć dróg tworzy dogodne połączenie komunikacyjne z sąsiednimi powiatami. Na terenie Powiatu Sławieńskiego jest 36 km dróg krajowych, 89,2 km dróg wojewódzkich, 380,7 km dróg powiatowych oraz 467 km dróg gminnych. Województwo Zachodniopomorskie dla transportu krajowego stanowi korytarz tranzytowy łączący przejścia graniczne i porty, z centrum kraju. Transport zdominowany jest przez przewozy drogowe, których roczny wzrost wynosi 6-8 %. Do roku 1999, na drogach przewoziło się dwa razy mniej ładunków i osób niŝ kolejami. JuŜ po 5 latach przewozy te wyrównały się, a obecnie PKP przewozi juŝ dwa razy mniej niŝ transport drogowy. Kolej przeŝywa kryzys i jej dalsze przetrwanie związane będzie prawdopodobnie z utrzymaniem niewielkiej ilości przebudowanych, najwaŝniejszych szlaków, jednak zmniejszanie się znaczenia przewozów PKP w stosunku do transportu drogowego, będzie następowało w dalszym ciągu. Kolej posiada olbrzymie rezerwy potencjału transportowego. Problemem jest konieczność dokonania bardzo opóźnionej reformy organizacyjnej i zdobycia ogromnych środków na unowocześnienie infrastruktury. Konkurencyjność przewozów pasaŝerskich zapewni np. wzrost szybkości ruchu pociągów do ponad 160 km/h. Jednak inwestycje z 26

27 tym związane - przebudowa właściwie wszystkiego na PKP, budzi wątpliwości co do realności tych zamierzeń. Przez Powiat Sławieński przebiega zelektryzowana linia kolejowa na trasie Szczecin Gdańsk z węzłem kolejowym zlokalizowanym w Sławnie. Poruszają się po niej pociągi międzynarodowe, krajowe, lokalne i towarowe. Od węzła kolejowego odchodzi linia lokalna Sławno Darłowo o długości 20 km. Wykorzystywana jest do przewozów lokalnych i towarowych. Obecnie linia ta jest po kapitalnym remoncie i planowane jest uruchomienie w 2005 roku lokalnego autobusu szynowego, który kursowałby na trasie Kołobrzeg Koszalin Sławno Darłowo. Linia Sławno Darłowo moŝe równieŝ pełnić rolę linii towarowej. Planowane jest uruchomienie na tej trasie okresowego przewozu turystycznego jako atrakcji turystycznej. Jednak zdecydowanie największe znaczenie ma transport samochodowy. Inne rodzaje przemieszczania ładunków i osób będą odgrywały rolę pomocniczą i uzupełniającą, a w dodatku wszystkie wymagają olbrzymich inwestycji. Układ sieciowy dróg jest korzystny, poniewaŝ zapewnia dobre relacje tranzytowe i wszystkie istotne połączenia wewnątrz regionu. Jest to jedyna zaleta sieci dróg publicznych. Po roku 1990 nastąpił olbrzymi wzrost ruchu, przede wszystkim cięŝarowego, w tym wysokotonaŝowego. Temu wzrostowi towarzyszył spadek nakładów na utrzymanie dróg publicznych. PoniŜej przedstawiono sieć dróg komunikacyjnych na terenie Powiatu Sławieńskiego. 27

28 28

29 2.7. Transport morski Na terenie Powiatu Sławieńskiego praktycznie nie istnieje transport morski. W Darłowie znajduje się port rybacki i handlowy. Mogą tu zawijać statki o nośności do 1000 BRT, długości całkowitej 75 m lub zanurzeniu 4 m. PowyŜej 150 brutto RT (rejestrowych ton), kapitan ma obowiązek skorzystania z pilota. Główną funkcją portu jest rybołówstwo. W 1999 roku został utworzony Zarząd Portu Morskiego, a w 2000 roku utworzono morskie przejście graniczne. W chwili obecnej port wymaga znacznych nakładów inwestycyjnych, koniecznych do rozwijania się handlu. Z darłowskiego portu moŝna odbywać rejsy do Nexo na Bornholm z PasaŜerskiego Terminalu Odpraw Granicznych. Natomiast w Jarosławcu istnieje tylko przystań rybacka. Głównym zajęciem mieszkańców jest tu rybołówstwo oraz turystyczne rejsy po morzu 2.8. Zabytki Na terenie Powiatu Sławieńskiego doskonale zachowały się zabytki architektury warte obejrzenia. Szczegółowy wykaz zachowanych zabytków przedstawiono poniŝej: MIASTO SŁAWNO Brama Słupska i Brama Koszalińska- zabytki miejskiego budownictwa obronnego z epoki średniowiecza XIV-XV w. Kościół p.w. NMP- trzynawowy, bazylikowy kościół gotycki ufundowany przez księŝnę Zofię, siostrę Księcia Pomorskiego Barnima Wielkiego Kościół p.w. Św. Antoniego wraz z budynkiem plebanii wymurowany z czerwonej cegły, jednolity w załoŝeniu kościół powstał w latach , jednonawowy kościół posiada cechy modernizmu i neogotyku i jest jedynym tego typu obiektem na Pomorzu 29

30 Kamienica przy ul. Jedności Narodowej wybudowana na przełomie XVIII i XIX w. Układ urbanistyczny starego śródmieścia zlokalizowany w granicach nieistniejących juŝ murów miejskich ograniczony zachowanymi basztami GMINA SŁAWNO: śukowo: Kościół parafialny wraz z wystrojem i otoczeniem-późnogotycka budowla sakralna przebudowana częściowo w XVII w. TYCHOWO Kościół wraz z otoczeniem (drzewostan na cmentarzu kościelnym)- kościół gotycki z połowy XIV w. częściowo przebudowany w XIX w. STARY KRAKÓW Gotycki kościół parafialny wraz z otoczeniem wzniesiony w początkach XV w., odbudowany po poŝarze w 1958 r. SŁAWSKO Gotycki kościół filialny p.w. Św. Piotra i Pawła wraz z wystrojem wnętrza i otoczeniem (XIV i początek XV w) RZYSZCZEWO Kościół filialny p.w. Niepokalanego Poczęcia (XIV w) KWASOWO Kościół filialny i otoczenie (drzewostan na cmentarzu kościelnym ) nawa wzniesiona w XVIII w w miejscu starszej, natomiast wieŝa z pierwotnego kościoła z XVI w. BOLESZEWO Kościół filialny i otoczenie (drzewostan na cmentarzu kościelnym), wieŝa gotycka, murowana z ok r., nawa wzniesiona po 1892 r., w miejscu pierwotnej, ryglowej 30

31 NOSKOWO Pałac wraz z parkiem z końca XIX w., zachowany z fragmentarycznym detalem architektonicznym i wystrojem wnętrz (stolarka, boazeria, kominek w holu) MIASTO DARŁOWO Gmach zamku ksiąŝęcego z XVI w., zabytek dawnego budownictwa świecko-obronnego, rezydencja ksiąŝąt słupskich Most zwodzony, podnoszony wraz z urządzeniami technicznymi na rzece Wieprzy przy jej ujściu do morza w Darłówku Kamienica mieszczańska (XV / XVI w.), gruntownie przebudowana w okresie baroku, od podwórza zachowany gotycki szczyt z trzema blendami Renesansowo-barokowa, szczytowa kamienica mieszczańska przy ul. Powstańców Warszawskich z 1604 r., przebudowana w rówczesna siedziba Towarzystwa Okrętowego Szczytowa barokowa kamienica mieszczańska przy ul. Powstańców Warszawskich z XVIII w. Dom mieszkalny przy ul. Powstańców Warszawskich z XIX / XX w. Podcieniowy dom mieszkalny przy ul. Powst. Warszawskich z XVIII w. Podcieniowy dom mieszkalny przy ul. Kościuszki z XVIII w. Młyn wraz oryginalnym wyposaŝeniem technicznym przy ul. Kanałowej oraz zespół budynków młyna wodnego (budynek młyna wymurowany w 1905 r., budynek siłowni z 1905 r., budynek turbinowni z 1905 r., budynek mieszkalny z zapleczem gospodarczym z 1919 r.) Piętrowy, ryglowy wolnostojący dom wraz z otoczeniem przy ul. Skłodowskiej wzniesiony w połowie XVIII w., naleŝy do kompleksu zabudowań młyna zamkowego 31

32 Klasyczny, z barokowym portalem (XVII w.) ratusz przy rynku zabytek budownictwa miejskiego z XVIII w. Szczątki murów miejskich i tzw. Brama Wysoka XIV / XV w- zabytki miejskiego budownictwa obronnego Dawna kaplica szpitalna Św. Jerzego przy zbiegu ulic Bogusława X i 1- Maja-przykład późnogotyckiej budowli sakralnej, przebudowanej częściowo w XVII w. Gotycka kaplica Św. Gertrudy z XIV/XV w. Kościół p.w. NMP Śródmieście miasta Darłowo wraz z obiektami zabytkowymi leŝącymi na jego terenie oraz otaczającym je pasmem zieleni. Dobrze zachowany średniowieczny układ urbanistyczny z zabytkami z okresu gotyku, baroku i klasycyzmu GMINA DARŁOWO: BARZOWICE Późnogotycki kościół filialny wraz z otoczeniem BUKOWO MORSKIE NieuŜytkowany trzynawowy gotycki kościół poewangelicki wraz z otoczeniem i wystrojem (ołtarz, ambona, balaski, chór, ławki) wzniesiony przez cystersów w XIV w. Dawny park dworski, połoŝony w centrum wsi, na terenie 3 ha, załoŝony w początkach XX w., w stylu krajobrazowym o kształcie prostokąta. DOBIESŁAW Kościół parafialny wraz z otoczeniem (drzewostan i cmentarz kościelny) z XV w. DOMASŁAWICE Poewangelicki kościół wraz z otoczeniem DĄBKI 32

33 Chałupa nr 33 obiekt z połowy XIX w., szerokofrontowy z konstrukcją szachulcową i fundamentem z kamieni polnych. Przykład budownictwa rybackiego o zachowanym pierwotnym układzie wnętrza i konstrukcji Chałupa nr 24 wybudowana w 1860 r., szerokofrontowa o dachu naczółkowym z wolim oczkiem, kryta trzciną z zachowanymi śladami bezkominowego systemu dymnego, z zachowanym systemem wnętrza i konstrukcji Chałupa nr 21 zbudowana w 1855 r., szerokofrontowa o konstrukcji ryglowo-szachulcowej, z zachowanym układem wnętrza i konstrukcji Chałupa nr 18 z I połowy XIX w., o konstrukcji szachulcowej z zachowanym układem wnętrza i konstrukcji oraz zachowanymi śladami bezkominowego systemu dymnego CISOWO Kościół filialny z XV w., wraz z otoczeniem JEśYCE Kościół parafialny p.w. Matki Boskiej Ostrobramskiej wybudowany w 1870 r., w stylu neogotyckim na miejscu wcześniejszej średniowiecznej świątyni rozebranej na początku XIX w. KRUPY Zagroda nr 26 (zespół budynków: chałupa i budynek bramny) Kościół filialny p.w. NMP wraz z otoczeniem (cmentarz kościelny) wybudowany pod koniec XIV w., częściowo przebudowany w XIX i XX w. KOWALEWICE Kościół filialny p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa wraz z otoczeniem wybudowany w 1879 r., jest połączeniem gotyckiej strzelistości z romańskim opracowaniem otworów okiennych i elewacji PALCZEWICE Dawny park dworski połoŝony w centrum wsi na terenie 2 ha, załoŝony w XIX w., w stylu krajobrazowym, RUSKO 33

34 Dawny cmentarz Ŝydowski załoŝony na początku XIX w., z zachowanymi kamiennymi macewami (w ilości 7 sztuk) z XIX w. i z inskrypcjami, oraz z fundamentami kaplicy, kamiennym cokołem ogrodzenia, starodrzewem oraz z fragmentami 10 nagrobków SŁOWINO Kościół parafialny z 1816 r., p.w. PodwyŜszenia KrzyŜa Św. wraz z otaczającym go dawnym cmentarzem ewangelickim i pomnikiem ku czci poległych w I wojnie światowej. Kościół w stylu nawiązującym do form romańskich (opracowanie elewacji) i gotyckich (strzelista bryła, wieŝa o wysokości 42 m), stanowiących reminiscencję indywidualnie przetworzonych zachodnioeuropejskich wzorów. Dawny cmentarz ewangelicki o kształcie nieregularnym, załoŝony w XV w., zachowane takŝe liczne fragmenty nagrobków. STARY JAROSŁAW Kościół z XV w GMINA MALECHOWO BORKOWO Dawny park dworski połoŝony w południowej części wsi na terenie 5,13 ha, załoŝony w XIX w., a rozszerzony w początkach XX w, z cechami parku angielskiego KARWICE Dawny park pałacowy połoŝony na terenie 6,43 ha, załoŝony na przełomie XIX i XX w., posiada cechy stylu naturalistycznego, obecnie częściowo zatartego NieuŜytkowany kościół poewangelicki wraz z otoczeniem wzniesiony w 1500 r KOSIERZEWO 34

35 Park pałacowy, połoŝony naterenie 16,7 ha, załoŝony w II połowie XIX w., w stylu romantycznym wraz z pałacem z II połowy XIX w oraz z ruiną dawnego kościoła wraz z resztkami cmentarza Kościół, poewangelicki (nieuŝytkowany) wraz z otoczeniem, wzniesiony w 1500 r., częściowo przebudowany w XVIII-XIX w LASKI Dawny park pałacowy połoŝony na obszarze 11,24 ha, pochodzi z połowy XIX w, załoŝony w stylu angielskim LEJKÓWKO Młyn wodny MALECHOWO Kościół parafialny z przełomu XIV i XV w, częściowo przebudowany w XIX w., wraz z renesansowym wystrojem wnętrza z połowy XVII w.: ołtarz, ambona, chrzcielnica, kropielnica granitowa NIEMICA Kościół filialny z przełomu XIV i XV w., wraz z wystrojem (p.barokowy ołtarz) i otoczeniem POPDGÓRKI Park pałacowy połoŝony na terenie 5,38 ha, załoŝony w II połowie XIX w., w stylu krajobrazowym Jednonawowy, późnogotycki kościół filialny p.w. Św. Józefa wraz z otoczeniem wzniesiony w początkach XVI w. OSTROWIEC Pałac wraz z parkiem z XVIII w. Dawna siedziba ziemiańska Kościół filialny wraz z otoczeniem-średniowieczna budowla sakralna przebudowana w XVII w SULECHÓWKO Ruina pałacu wraz z otaczającym ją parkiem połoŝonym na obszarze 5,17 ha. Pałac o cechach neoklasycystycznych z połowy XIX w śegocino 35

36 Dawny park pałacowy o pow. 6,2 ha, z połowy XIX w GMINA POSTOMINO: JAROSŁAWIEC Zespół obiektów latarni morskiej: latarnia, budynek gospodarczy, ogrodzenie obrysu budynków z I połowy XIX w ŁĄCKO Gotycki kościół parafialny p.w. Zwiastowania NMP wraz z otoczeniem (cmentarz kościelny z bramką) i wystrojem wnętrza wybudowany w 1500 r MARSZEWO Gotycka wieŝa kościoła filialnego z XIV w., NAĆMIERZ Kościół wraz z otoczeniem i wystrojem wnętrza PAŁOWO Neogotycki kościół, filialny p.w. MB Wniebowziętej z końca XIX w., PIEŃKOWO Późnogotycka wieŝa kościoła filialnego p.w. Św. Jana wraz z otoczeniem wybudowana w XVI w. Pałac wraz z parkiem zbudowany w latach PIESZCZ NieuŜytkowany późnogotycki kościół poewangelicki wraz z otoczeniem wybudowany w XV w POSTOMINO Pałac wraz z otoczeniem z II połowy XVIII w Kościół filialny wraz z otoczeniem i wystrojem wnętrza z przełomu XVI i XVII w RUSINOWO Kościół p.w.narodzenia NMP TYŃ Stodoła z bramą z początku XIX w 36

37 ZŁAKOWO Park pałacowy w stylu krajobrazowym załoŝony na przełomie XIX i XX w 2.9. Energetyka W powiecie realizowana jest polityka państwa w zakresie wytwarzania i wykorzystywania energii odnawialnej. Powstały farmy wiatrowe w Gminie Darłowo o łącznej mocy 23,658 MW : Barzowice 6 x 0,833 MW, Cisowo Kopań 5 x 0,132 MW i 9 x 2,0 MW. Planowana jest budowa farmy wiatrowej w gminie Postomino o mocy 300,0 MW. Równolegle z badaniami średniej prędkości wiatrów naleŝy prowadzić monitoring emisji pól elektromagnetycznych powstających w wyniku eksploatacji siłowni wiatrowych. Źródłami emisji pól elektromagnetycznych o szkodliwym dla otoczenia promieniowaniu niejonizującym są głównie linie energetyczne o napięciu znamionowym powyŝej 110 kv. WzdłuŜ tras przebiegu tych linii niezbędne jest zachowanie stref ochronnych szerokości odpowiadających wielkości napięć znamionowych, gdzie wyklucza się zabudowę, a korzystanie z zasobów środowiska i sposób zagospodarowania jest ograniczony Gospodarka wodno-ściekowa Powiat sławieński jest w róŝnym stopniu wyposaŝony w sieć wodociągową, kanalizacyjną oraz urządzenia oczyszczania ścieków. Aktualnie prowadzone są intensywne działania inwestycyjne mające na celu maksymalne skanalizowanie obszarów wiejskich, rozbudowa i modernizacja miejskich lub zbiorczych gminnych oczyszczalni ścieków, przy spełnianiu obowiązujących dopuszczalnych wskaźników zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych ( Nog, Fog). 37

38 Wskaźnik dostępności do systemu wodociągowego w odniesieniu do ilości gospodarstw domowych na terenie powiatu jest stosunkowo niski i wynosi średnio 37 %, zaś do systemu kanalizacyjnego jeszcze niŝszy i wynosi 12 %. Ogólna długość sieci wodociągowej na terenie powiatu wynosi 443 km przy całkowitej długości sieci kanalizacyjnej 132 km, co stanowi zaledwie 30 % skanalizowania istniejącej sieci wodociągowej. Na uwagę zasługuje równieŝ stosunkowo niski procent przyłączy kanalizacyjnych wobec przyłączy wodociągowych : na 6133 przyłącza wodociągowe funkcjonuje 2094 przyłączy kanalizacyjnych, tj. ok. 34 % skanalizowania. Na terenie powiatu eksploatowane są grupowe lub wiejskie oczyszczalnie ścieków sanitarnych o duŝym zróŝnicowaniu przepustowości oraz wielkości obciąŝenia hydraulicznego, najczęściej niedociąŝone : 1. oczyszczalnia Sławno, przepustowość 4000 m 3 /d, obciąŝenie 2000 m 3 /d, 2. oczyszczalnia śukowo (dla miasta Darłowo),odpowiednio 4000 i 2000 oczyszczalnia Cisowo, odpowiednio 40 i 40, oczyszczalnia Wiekowo, odpowiednio 50 i 18, oczyszczalnia Dąbki, odpowiednio 1670 i 1300, oczyszczalnia Wicie, odpowiednio 100 i 100, planowana jest budowa nowej oczyszczalni ścieków w Rusku dla gminy Darłowo o przepustowości 900 m 3 /d, i 2200 m 3 /d (sezon) 3. oczyszczalnia Jarosławiec, odpowiednio 1400 i 1300 oczyszczalnia Pieńkowo, odpowiednio 480 i 90, 4. oczyszczalnia Pękanino, odpowiednio 60 i 30, oczyszczalnia Kusice, odpowiednio 50 i 37, oczyszczalnia śegocino, odpowiednio 55 i 22, 38

39 oczyszczalnia Ostrowiec, odpowiednio 200 i 50, oczyszczalnia Malechowo, odpowiednio 50 i 50, 5. oczyszczalnia Kwasowo, odpowiednio 50 i 13 (w likwidacji), oczyszczalnia Noskowo, odpowiednio 70 i 6. Istniejące oczyszczalnie są niedociąŝone hydraulicznie średnio 50 %. Wytwarzane osady ściekowe w większości składowane są na wysypiskach odpadów komunalnych. W Planie gospodarki odpadami przyjmuje się do zagospodarowania potencjalne ilości powstających osadów ściekowych, do utylizacji metodą kompostowania Mg/a (osadów stabilizowanych o zawartości 20 % suchej masy osadu ) - ( Mg s.m.o./ a) Wyodrębniono równieŝ ze strumienia potencjalnych odpadów przemysłowych odpady drzewne - odpady kompatybilne do procesów kompostowania ok Mg/a. Planowane zadania w zakresie rozbudowy systemów wodociągowych i kanalizacyjnych oraz oczyszczania ścieków zestawiono tabelarycznie dla poszczególnych gmin powiatu. Szczegółowe zadania powinny być określone w gminnych programach ochrony środowiska. Tabela 9. Zadania w zakresie gospodarki wodno-ściekowej LP. JEDNOSTKA SAMORZĄDOWA ZADANIA 1. Miasto SŁAWNO Sieć wodociągowa km 37,8 Kanalizacja sanitarna km 32,7 w tym kanalizacja tłoczna km 2,37 Kanalizacja deszczowa km 27,6 2. Miasto DARŁOWO Kanalizacja sanitarna grawitacyjna km 4,748, tłoczna km 0,647 Przyłącza kanalizacyjne 3. Gmina Sławno Kanalizacja sanitarna km 15,0 Sieć wodociągowa 4. Gmina Darłowo Sieć wodociągowa, modernizacja stacji uzdatniania, modernizacja i budowa KOSZTY (tys. zł) do określenia na etapie proj KOSZTY (tys. zł)

40 pompowni km 22,438 Kanalizacja sanitarna km 147,9 Oczyszczanie ścieków oczyszczalnia Rusko, modernizacja Dąbki 5. Gmina Postomino Sieć wodociągowa Kanalizacja sanitarna grawitacyjna km 122,88 Kanalizacja tłoczna km 71,55 Oczyszczanie ścieków rozbudowa oczyszczalni Jarosławiec, Pieńkowo 6. Gmina Malechowo Kanalizacja grawitacyjna km 17,343 Kanalizacja tłoczna km 16,885 Oczyszczanie ścieków oczyszczalnia Paprotki Gospodarka odpadami Na terenie powiatu obserwuje się bardzo zróŝnicowany system wywozu odpadów jednostki gminne, jednostki prywatne gminne i pozagminne oraz nieusystematyzowany sposób składowania odpadów wysypiska gminne profesjonalne i nieprofesjonalne spełniające i nie spełniające wymogów ochrony środowiska z zezwoleniem na uŝytkowanie lub nie posiadające takiego zezwolenia. Gmina Postomino FIRMY WYWOZOWE: 1. P.G.K. Spółka z o.o. Słupsk 2. Agencja Mienia Gminnego Postomino 3. Wywozy indywidualne SKŁADOWISKA : 1. Bylica, do modernizacji, -ilość odpadów zdeponowanych: m 3 -horyzont eksploatacji : (9 lat) m 3 2. Pałowo, do rekultywacji 3. Marszewo, do rekultywacji 40

41 4. Pieńkowo, do rekultywacji Gmina Malechowo 5. Staniewice, do rekultywacji poprzez likwidację FIRMY WYWOZOWE: SKŁADOWISKA : 1. M.P.G.K. i M. Spółka z o.o. Sławno 2. P.G.K. Spółka z o.o. Koszalin 3. Wywozy indywidualne - nielegalne 1. Malechowo, do likwidacji 2. Darskowo, do likwidacji 3. Ostrowiec, do likwidacji Gmina Darłowo FIRMY WYWOZOWE: 1. Zakład UŜyteczności Publicznej Darłowo 2. M.P.G.K. Spółka z o.o. Darłowo 3. Wywozy indywidualne SKŁADOWISKO 1. Porzecze, w roku 2003 zamknięcie i rekultywacja starego składowiska, budowa nowego składowiska horyzont czasowy eksploatacji 2020 r m 3 Miasto Darłowo FIRMA WYWOZOWA : SKŁADOWISKO : 1. M.P.G.K. Spółka z o.o. Darłowo 1. Porzecze, j.w. Gmina Darłowo Gmina Sławno FIRMY WYWOZOWE: 1. M.P.G.K. i M. Spółka z o.o. Sławno 2. P.G.K. Spółka z o.o. Słupsk 3. Wywozy indywidualne 41

42 SKŁADOWISKO 1. Gwiazdowo -foliowane PVC, bez gospodarki odciekami, eksploatowane w latach , wyłączone z eksploatacji, do rekultywacji, ilość odpadów zdeponowanych ok m 3 - foliowane PEHD, 1,5 mm, system drenaŝowy z gospodarką odciekami, deszczowanie, dozorowane, horyzont eksploatacji (15 lat) m 3 SKŁADOWISKA NIELEGALNE: Miasto Sławno 1. Stary Kraków, do likwidacji 2. Radosław, do likwidacji, 3. Warszkowo, do likwidacji, 4. Noskowo, do likwidacji, 5. Bobrowice, do likwidacji, FIRMY WYWOZOWE: 1. M.P.G.K. i M. Spółka z o.o. Sławno 2. Miejski Zarząd Dróg i Zieleni Sławno 3. P.G.K. Spółka z o.o. Słupsk 4. Wywozy indywidualne WYSYPISKO MIEJSKO GMINNE: 1. Gwiazdowo, j.w. Gmina Sławno 2. Sławno składowisko na terenie miasta, eksploatowane w latach , częściowo zrekultywowane, do rekultywacji docelowej, drzewostan parkowy. Generalnie system wywozu opiera się na firmach komunalnych, lokalnych lub obcych oraz powszechnie stosowany jest system dowozu 42

43 indywidualnego, który powinien być w przyszłości ograniczony. Firmy komunalne administrują równieŝ wysypiskami miejsko - gminnymi. Na podstawie w/w informacji moŝna postawić tezę: rozwiązywanie problemów gospodarki odpadami na poziomie powiatu skupiać będzie się na: organizacji, finansowaniu lub współfinansowaniu i zarządzaniu składowaniem i utylizacją odpadów organizacji, finansowaniu lub współfinansowaniu systemu selektywnego zbioru odpadów edukacji ekologicznej z upowaŝnienia gmin powiatu, zarządzaniu i kontroli realizacji stosowanej logistyki wywozu i gromadzenia odpadów na podstawie gminnych regulaminów gospodarki odpadami i wydawanych koncesji. Z uwagi na działające na terenie powiatu firmy wywozowe, strukturę mieszkalnictwa, odległości do składowisk obserwuje się bardzo zróŝnicowany tabor do wywozu odpadów jak równieŝ brak unifikacji pojemników do gromadzenia odpadów oraz róŝną częstotliwość wywozu. Uznać naleŝy, Ŝe stosowane częstotliwości wywozu są prawidłowe, dostosowane do potrzeb mieszkańców zaleŝnie od miejsca zamieszkania: dla terenów wiejskich 1 2 razy na miesiąc dla terenów miejskich 1 2 razy na tydzień. Stosowany tabor zaleŝny jest od wielkości firmy wywozowej i wielkości obsługiwanego obszaru. Sprzęt specjalistyczny dostosowany do warunków lokalnych, gwarantujący ciągłość świadczenia usług, posiadają firmy obsługujące miasto i gminę Sławno, miasto i gminę Darłowo. Ocena ogólna realizacji systemu gromadzenia i wywozu jest dostateczna, nie odbiegająca od standardu krajowego., natomiast w zakresie składowania i unieszkodliwiania niedostateczna. Problemem nadrzędnym jest konieczność budowy składowiska odpadów dla rejonu darłowskiego z elementami stopniowego rozwoju unieszkodliwiania odpadów- sortownia surowców z selektywnego zbioru u źródła, w tym 43

44 kompostowni odpadów organicznych (powiatowej) przy składowisku w Gwiazdowie lub alternatywnie w obrębie miasta lub gminy Darłowo, oraz budowa bądź rozbudowa systemu selektywnego zbioru surowców odpadowych u źródła. W chwili obecnej, gdy coraz wyraźniej występuje konkurencja prywatnych firm wywozowych, nie naleŝy dopuszczać moŝliwości przekazywania praw eksploatacji wysypisk podmiotom niezaleŝnym od władz samorządowych. NaleŜy zachować prawo własności obiektów unieszkodliwiania odpadów, jako element regulujący warunki usuwania odpadów i realny poziom cen w zakresie całej gospodarki odpadami na swoim terenie. Potencjalne ilości wytwarzanych odpadów komunalnych na terenie powiatu z uwzględnieniem ruchu turystycznego i wczasowego przedstawiono w poniŝszej tabeli. Tabela 10. Roczne nagromadzenie odpadów komunalnych miasto/gmina m 3 /a Mg/a m 3 /a Mg/a m 3 /a Mg/a Sławno m. Darłowo m. Darłowo m. sezon Darłowo g. Darłowo g. sezon Postomino g. Postomino g. sezon Malechowo g. Sławno g razem miasta razem gminy ogółem