Energetyka odnawialna na terenie województwa lubuskiego

Transkrypt

1 Energetyka odnawialna na terenie województwa lubuskiego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Departament Infrastruktury i Komunikacji r.

2 W obowiązującej Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego, Aktualizacja z horyzontem czasowym do 2020 roku stwierdzono, że: - Konieczność wypełnienia zobowiązań traktatowych Polski, dotyczących zmniejszenia ilości zanieczyszczeń powietrza dwutlenkiem węgla (CO 2 ), dwutlenkiem siarki (SO 2 ) i tlenkami azotu (NO x ) oraz udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych, w określonych terminach i w przyjętych wielkościach, będzie wpływała na podejmowanie decyzji o likwidacji, modernizacji lub budowie źródeł energii. - Należy wykonać pełną diagnozę sytuacji w poszczególnych branżach energetyki w województwie, ich wzajemnych relacji, zależności i możliwości ich optymalizacji oraz opracować i wdrożyć strategię działania w tej dziedzinie, będącą wskaźnikiem do planowania i podejmowania decyzji zarówno inwestycyjnych, jak i modernizacyjnych, a także działań edukacyjnych i upowszechniających pożądane zachowania energooszczędne oraz uwzględniające aspekty ochrony środowiska. - Powyższy zapis stał się podstawową przesłanką opracowania Strategii Energetyki Województwa Lubuskiego stanowiąc ponadto wyznacznik minimum jego celów i zawartości. Źródło: Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego

3 Informacje ujęte w Studium rozwoju systemów energetycznych - etap I Wprowadzenie wprowadzenie i podstawa opracowania, stan prawny polityka energetyczna kraju i UE, charakterystyka woj. lubuskiego Inwentaryzacja stanu istniejącego infrastruktury energetycznej system ciepłowniczy, elektroenergetyczny, gazowniczy, źródła wytwarzania, energia odnawialna, koncesje i taryfy na nośniki energii Bilans energetyczny z uwzględnieniem energii odnawialnej stan istniejący i prognoza zmian do roku 2025, racjonalizacja użytkowania energii, ocena stanu SWOT Koncepcja rozwoju zaopatrzenia w energię do roku 2025 rozwój i modernizacja energetyki, wykorzystanie energii odnawialnej i lokalnych źródeł energii, źródła finansowania inwestycji w zakresie energetyki, współpraca transgraniczna Wnioski i zalecenia ocena stanu istniejącego, kierunki rozwoju, zasady zrównoważonego rozwoju gospodarki energetycznej województwa Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Baza danych systemów energetycznych w województwie lubuskim dla gmin województwa system elektroenergetyczny, gazowniczy, ciepłowniczy, energia odnawialna, walory przyrodnicze, tereny rozwoju Dokument zawiera szereg informacji dot. województwa i gmin z zakresu sektora energetycznego i OZE oraz racjonalizacji zużycia energii na terenie województwa. Źródło: Studium rozwoju systemów energetycznych

4 Kompendium - Studium rozwoju systemów energetycznych Chęć dalszego udostępnienia oraz szerszej publikacji ujętych w Studium zapisów konieczność wykonania kompendium zawierającego najistotniejsze informacje przedstawione w ww. dokumencie. Kompendium Studium możliwość zaznajomienia Radnych Sejmiku Województwa Lubuskiego, samorządów województwa lubuskiego, obywateli regionu oraz pozostałych uczestników rynku energii z najważniejszymi zapisami Studium. Profesjonalny wydruk Kompendium w postaci broszury informacyjnej reklama podstawowego dokumentu oraz popularyzacja ujętych w nim informacji. Źródło: Studium rozwoju systemów energetycznych

5 STRATEGIA ENERGETYKI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO - etap II WIZJA - CEL GŁÓWNY ROZWÓJ ENERGETYKI WARUNKIEM ZDYNAMIZOWANIA GOSPODARKI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO ORAZ POPRAWY JAKOŚCI ŻYCIA JEGO MIESZKAŃCÓW Cel strategiczny CS1 Cel strategiczny CS2 Cel strategiczny CS3 Cel strategiczny CS4 Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego Wzrost udziału czystej energii Efektywne gospodarowanie energią Rozwój niematerialnych zasobów energetyki Cele operacyjne Kierunki interwencji Projekty do realizacji Źródło: Strategia Energetyki Województwa Lubuskiego

6 STRUKTURA DOKUMENTU Załączniki do Strategii 1. Analiza stanu istniejącego systemów energetycznych. 2. Założenia do Strategii Energetyki wymagania i potencjalne możliwości rozwoju województwa w perspektywie do 2030 roku. 3. Spójność Strategii Energetyki Woj. Lubuskiego z regionalnymi i ponad regionalnymi dokumentami strategicznymi. 4. Konsultacje społeczne projektu. 5. Podsumowanie procedury strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Źródło: Strategia Energetyki Województwa Lubuskiego

7 Regionalna Rada do spraw Energetyki przy Marszałku Województwa Lubuskiego zakres działań wynikający z potrzeby opracowywania i wdrażania zapisów Studium i Strategii Energetyki Województwa Lubuskiego Lata to: 12 spotkań tematycznych z udziałem ekspertów zewnętrznych, poświęconych poszczególnym podsektorom sektora energetyki na terenie województwa, tj. analizie stanu bieżącego: -ciepłownictwa, -elektroenergetyki, -gazownictwa, -odnawialnych źródeł energii i generacji rozproszonej, -efektywności energetycznej, a także dotyczących zapisów Studium i opracowywania Strategii Energetyki oraz uszczegółowienia strategicznych celów w zakresie rozwoju poszczególnych sektorów energetyki w województwie. Źródło: Departament Infrastruktury i Komunikacji

8 Produkcja energii elektrycznej, w tym z OZE na tle pozostałych województw 40000, , , ,0 Lubuskie: 2532,4 GWh, w tym 312,1 GWh z OZE, tj. 12,3% ogółem [GWh] z odnawialnych nośników energii [GWh] 20000, , ,0 5000,0 0,0 Źródło: Bank danych lokalnych, stan na r.

9 Ilość oraz moc zainstalowana koncesjonowanych elektroenergetycznych źródeł wytwórczych OZE Typ instalacji Ilość instalacji Moc[MW] wytwarzające z biogazu z oczyszczalni ścieków wytwarzające z biogazu rolniczego wytwarzające z biogazu składowiskowego wytwarzające z biomasy z odpadów leśnych, rolniczych, ogrodowych wytwarzające z promieniowania słonecznego elektrownia wiatrowa na lądzie elektrownia wodna przepływowa do 0,3 MW elektrownia wodna przepływowa do 1 MW elektrownia wodna przepływowa do 5 MW elektrownia wodna szczytowo-pompowa Łącznie ,216 Stan na r. Źródło: Urząd Regulacji Energetyki

10 Zapotrzebowanie na ciepło i sposób jego pokrycia Zapotrzebowanie na moc cieplną na terenie województwa oszacowano na MW. OZE odpowiadają za 4,1% pokrycia zapotrzebowania mocy cieplnej dla odbiorców województwa. Dla zabudowy mieszkaniowej pokrycie zapotrzebowania mocy cieplej w przypadku OZE wynosi jedynie 0,1%. Źródło: Strategia Energetyki Województwa Lubuskiego

11 Perspektywy rozwoju OZE na terenie województwa lubuskiego energetyka wiatrowa Korzystne i dość korzystne warunki wiatrowe. Tendencja projektowania parków wiatrowych. Aktualnie 8 źródeł o łącznej mocy 63 MW. Orientacyjna moc planowanych instalacji ponad 944 MW. Stan na r. Istotne bariery rozwoju: - mocno rozwinięta sieć obszarów chronionych; - słabo rozwinięta struktura sieci 110 kv. Źródło: Strategia Energetyki Województwa Lubuskiego, Urząd Regulacji Energetyki

12 Perspektywy rozwoju OZE na terenie województwa lubuskiego energetyka wodna Techniczny potencjał hydroenergetyczny województwa szacowany na 1544 GWh/rok, wykorzystywany jest obecnie w niewielkim stopniu średnia roczna produkcja energii ok. 270 GWh. Największy potencjał Odra Środkowa oraz Nysa Łużycka. Główny obiekt Elektrownia Wodna Dychów o mocy ok. 90 MW. Dodatkowo eksploatowane są 53 elektrownie wodne o łącznej mocy ok. 28 MW. Lubuskie ok. 12% udziału mocy zainstalowanej w Polsce w elektrowniach wodnych. Podregion zielonogórski ponad 62% elektrowni wodnych. Większość istniejących stopni wodnych jest już zagospodarowanych, co przekłada się na mniej korzystne warunki i możliwości inwestowania. Źródło: Strategia Energetyki Województwa Lubuskiego, Urząd Regulacji Energetyki

13 Perspektywy rozwoju OZE na terenie województwa lubuskiego energetyka geotermalna Wysokie koszty wynikające z konieczności sporządzenia szczegółowych badań geologicznych już na poziomie planowania konkretnej inwestycji. Znaczna kapitałochłonność inwestycji wymagająca przyłączenia atrakcyjnego rynku ciepłowniczego. Aktualnie na terenie województwa lubuskiego nie istnieją instalacje geotermii głębokiej (odwierty powyżej 1000 m). Zinwentaryzowano szereg indywidualnych rozwiązań opartych o pompy ciepła pracujących na rzecz ogrzewania pomieszczeń oraz ciepłej wody użytkowej (m.in. sektor edukacji, ośrodki wypoczynkowe, baseny oraz prywatne budynki mieszkalne). Źródło: Studium rozwoju systemów energetycznych, Strategia Energetyki Województwa Lubuskiego

14 Potencjał wykorzystania energii słonecznej w krajach europejskich W Europie na 1 m 2 przypada średnio od 600 kwh do 2000 kwh. Najlepsze warunki do rozwoju energetyki wykorzystującej promieniowanie słoneczne mają: Hiszpania, Włochy oraz Turcja. Źródło: European Commision

15 Perspektywy rozwoju OZE na terenie województwa lubuskiego energetyka słoneczna Średnia gęstość energii słonecznej na terenie województwa lubuskiego wynosi do kwh/m 2 /rok (Polska: kwh/m 2 /rok). Średnie nasłonecznienie w województwie wynosi około godzin na rok. Około 80% całkowitej rocznej sumy nasłonecznienia przypada na 6 miesięcy sezonu wiosennoletniego (wg PN). Z uwagi na warunki klimatyczne, kolektory słoneczne (aktualnie najczęściej stosowane), umożliwiają pokrycie maksymalnie 70-80% wymaganej energii. Obecnie na obiektach użyteczności publicznej zinwentaryzowano ponad kilkadziesiąt instalacji wykorzystujących energię słoneczną dla potrzeb cieplnych (przede wszystkim do podgrzewania c.w.u.) oraz kilka instalacji fotowoltaicznych do produkcji energii elektrycznej. Dodatkowo istnieją 3 koncesjonowane źródła fotowoltaiczne o łącznej mocy ok. 1,5 MW oraz szereg instalacji w prywatnych domach jednorodzinnych. Istotne ograniczenia: - warunki klimatyczne; - nadal wysokie nakłady inwestycyjne (tendencja malejąca). Źródło: Studium rozwoju systemów energetycznych, Strategia Energetyki Województwa Lubuskiego

16 Perspektywy rozwoju OZE na terenie województwa lubuskiego biomasa Potencjał mocy cieplnej uzyskanej z biomasy może wynieść nawet 74 MW. Główne potencjalne zasoby biomasy: słoma, plantacje roślin energetycznych oraz zieleń miejska. Brak istotnych wolnych zasobów drewna do wykorzystania na cele energetyczne. Bardzo dobre warunki do produkcji ciepła z biomasy: powiat zielonogórski i żagański. Dobre warunki: gorzowski, żarski, słubicki, międzyrzecki, świebodziński i nowosolski. Ograniczone warunki: powiat krośnieński, strzeleckodrezdenecki, wschowski, sulęciński oraz w mieście Gorzów Wielkopolski i Zielona Góra. W 2012 roku zinwentaryzowano 36 kotłowni opalanych biomasą (drewnem, odpadami z drewna, słomą, pelletem) o łącznej mocy około 87 MW. Źródło: Studium rozwoju systemów energetycznych, Strategia Energetyki Województwa Lubuskiego

17 Perspektywy rozwoju OZE na terenie województwa lubuskiego biogaz Istotny szacunkowy potencjał energetycznego wykorzystania biogazu. Bardzo dobre warunki do produkcji ciepła z biogazu: powiat zielonogórski i żarski. Dobre warunki: międzyrzecki, nowosolski, gorzowski, słubicki, żagański, strzelecko-drezdenecki i świebodziński. Ograniczone warunki: powiat krośnieński, wschowski, sulęciński oraz w mieście Gorzów Wielkopolski i Zielona Góra. W minimalnym stopniu wykorzystywany jest biogaz wytwarzany podczas procesów składowania odpadów na składowiskach oraz w oczyszczalniach ścieków. Niewielkie zainteresowanie wykorzystaniem biogazu w hodowli zwierząt i przetwórstwie spożywczym. Aktualnie istnieje 7 instalacji o łącznej mocy elektrycznej zainstalowanej wynoszącej 3,91 MW. Orientacyjna moc planowanych biogazowni wynosi ok. 14 MW. Potencjalne 22 duże gospodarstwa i/lub przetwórnie z szacunkową opłacalną możliwością energetycznego wykorzystania biogazu. Potencjalne 24 obiekty wykorzystujące biogaz z oczyszczalni ścieków. Źródło: Studium rozwoju systemów energetycznych, Strategia Energetyki Województwa Lubuskiego, Urząd Regulacji Energetyki

18 Analiza SWOT energetyka odnawialna Mocne strony - Duży udział terenów nie urbanizowanych, - Korzystne warunki wiatrowe, - Korzystne nasłonecznienie w województwie, - Dostępność biomasy i odpadów z produkcji rolnej, - Możliwość skojarzenia procesów pozyskiwania energii i utylizacji odpadów, - Dogodne warunki dla rozwoju geotermii głębokiej w północno-zachodniej części województwa lubuskiego, - Możliwość wykorzystania pomp ciepła na terenie całego województwa. Słabe strony - Istniejąca sieć obszarów chronionych i leśnych, - Wysokie nakłady inwestycyjne na urządzenia, - Trudność precyzyjnej oceny kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych, - Złoża wód geotermalnych o pożądanych właściwościach położone na dużej głębokości, - Możliwości korzystania z energii słonecznej i wiatrowej uzależnione od warunków pogodowych. - Konieczność zdublowania mocy zainstalowanej w źródłach konwencjonalnych. Źródło: Strategia Energetyki Województwa Lubuskiego

19 Analiza SWOT energetyka odnawialna Szanse - Polityka Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska, rozwoju źródeł odnawialnych i efektywnego wykorzystania energii. - Dynamicznie rosnące ceny paliw kopalnych skłaniające do stosowania źródeł alternatywnych, w tym odnawialnych. - Obowiązujące mechanizmy wsparcia oraz możliwości pozyskania środków UE na działania z zakresu OZE w nowym okresie programowania. - Zainteresowanie inwestorów możliwościami inwestowania w sektorze energetycznym, w tym przede wszystkim OZE. Zagrożenia - Słabo rozwinięta sieć linii najwyższych i wysokich napięć, niezbędna dla wyprowadzenia mocy. - Sąsiedztwo obszarów Niemiec, na których energetyka wiatrowa rozwinęła się dość znacząco. - Brak wystarczających środków własnych na rozbudowę niezbędnej infrastruktury sieciowej. - Rozbudowane procedury administracyjne uzyskania zgody na realizację i eksploatację. - Brak jasnych przepisów prawa, regulujących warunki korzystania z wód podziemnych. - Brak zainteresowania władz znaczącej części gmin planowaniem energetycznym. - Niski poziom świadomości energetycznej. - Ryzyko polityczne zmiany regulacji stymulujących rozwój źródeł. - Możliwości występowania ekstremalnych zjawisk meteorologicznych. Źródło: Strategia Energetyki Województwa Lubuskiego

20 Podsumowanie jakościowe ocen potencjałów OZE dla poszczególnych regionów na tle planowanego wzrost wykorzystania potencjału rynkowego OZE w Polsce Źródło: Instytut Energetyki Odnawialnej

21 Plany w zakresie budowy nowych źródeł wytwórczych OZE wynikające z przeprowadzonej ankietyzacji gmin 12 źródeł wiatrowych o prognozowanej łącznej mocy zainstalowanej wynoszącej ok. 506 MW. 38 źródeł fotowoltaicznych o orientacyjnej łącznej mocy wynoszącej ok. 73 MW. 2 biogazownie o łącznej mocy elektrycznej wynoszącej 2,5 MW oraz cieplnej 2,5 MW. 2 źródła oparte na biomasie o łącznej mocy elektrycznej wynoszącej 2 MW oraz cieplnej 10 MW. 1 elektrownia wodna o prognozowanej łącznej mocy 1,2 MW. Zakład produkcji pelletu. Pozostałe indywidualne źródła OZE w postaci kolektorów słonecznych i pomp ciepła. Źródło: Departament Infrastruktury i Komunikacji

22 Rozwój odnawialnych źródeł na terenie województwa lubuskiego wnioski Województwo lubuskie posiada w niektórych rejonach korzystne i w innych bardzo korzystne warunki dla rozwoju OZE na swoim terenie. Rozwijanie energetyki lokalnej w woj. lubuskim w oparciu o odnawialne źródła energii ma i będzie miało wpływ na podniesienie poziomu bezpieczeństwa energetycznego. Dla określenia kierunków rozwoju OZE wymagana jest każdorazowo indywidualna analiza opłacalności. Na podstawie prognoz, z istniejącej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej prawie 10% zabudowań do 2030 roku może wykorzystywać OZE, w tym biomasę, pompy ciepła oraz energetykę słoneczną. Największe możliwości realnego rozwoju OZE w województwie lubuskim posiada: - energetyka wiatrowa i solarna, - instalacje oparte o spalanie biomasy i technologie produkcji biogazu. Źródło: Strategia Energetyki Województwa Lubuskiego

23 Dziękuję Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Departament Infrastruktury i Komunikacji sekretariat.dg@lubuskie.pl