PODSUMOWANIE DEBATY KONGRESOWEJ

Transkrypt

1 PODSUMOWANIE DEBATY KONGRESOWEJ 23 maja 2013 roku, Hotel Marriott, Warszawa

2 Szanowni Państwo, Działalność sektora pożyczkowego mam na myśli firmy nie będące bankami niezmiennie budzi emocje i kontrowersje. Pojawiające się publikacje bardzo często umacniają negatywny wizerunek poprzez odwoływanie się do pojęcia lichwy i nie dostrzegają pozytywnych aspektów dostępu do pożyczek spoza sektora bankowego. Nic zatem dziwnego, że na Kongresie Sektora Pożyczkowego pojawiły się wystąpienia które miały na celu przekonanie, że: 1. niebankowe firmy pożyczkowe funkcjonują komplementarnie do rynku kredytów bankowych i stanowią trwały element systemu finansowego, 2. ocena praktyk biznesowych jest krytyczna ale wiele z uwag krytycznych nie jest wyłączną domeną tego ciągle na dorobku sektora w Polsce, 3. przekrój klientów zaprzecza powszechnemu przekonaniu, że klientami są osoby bez doświadczeń oraz nisko wykształceni, 4. stopień satysfakcji z usług firm pożyczkowych jest wysoki a wskaźnik poleceń wyższy niż dla sektora bankowego, 5. sektor ma swoją specyfikę i nie może być dowolnie konfrontowany z bankami. Zapraszam do zapoznania się z krótką prezentacją wydarzeń o Kongresie. Mirosław Bieszki Doradca ds. Ekonomicznych Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce

3 PREZENTACJE WPROWADZAJĄCE II Kongres Sektora Pożyczkowego otworzyło wystapienie wprowadzające firmy doradczej Ernst&Young. Panowie Piotr Popowski oraz Piotr Frankowski zaprezentowali aktualną sytuację na rynku kredytu konsumenckiego w szerokim kontekście zagadnień prawnych i ekonomicznych. Prelegenci podjęli próbę wskazania w najbliższej perspektywie uwarunkowań funkcjonowania rynku consumer finance - w tym sektora pożyczkowego -związanych ze zmianami postaw i oczekiwań konsumentów. Druga prezentacja wprowadzająca pozwoliła uczestnikom zapoznać się z wynikami raportu dotyczącego skutków wprowadzenia maksymalnego oprocentowania kredytów konsumenckich. Raport powstał w oparciu o wielomiesięczne badania, zrealizowanew Centrum Badań Demograficzno Społecznych i Rynkowych SGH przez zespół autorów pod kierownictwem dr Piotra Białowolskiego. SESJA I Praktyki biznesowe sektora instytucji pożyczkowych w ocenie interesariuszy rynku Podczas I sesji Kongresu toczyła się dyskusja nad zagadnieniem szczególnie wrażliwym dla wszystkich uczestników rynku kredytowego ocenie praktyk biznesowych sektora pożyczkowego. Oceny dokonali najważniejsi interesariusze tego rynku, zajmujący się ochroną praw konsumentów: UOKiK i Federacja Konsumentów. Pani Monika Stec omówiła wnioski UOKiK z analizy działalności instytucji pożyczkowych w Polsce. Do głównych zarzutów można zaliczyć nietransparentne konstrukcje opłat oraz pobieranie opłat za usługi dodatkowe udzielane pod fikcją dobrowolności. Poruszony też został problem nierzetelnych reklam. W dyskusji zwrócono uwagę na nieprecyzyjność określenia parabank, w powszechnym odczuciu kojarzonego głównie z aferą AmberGold (który nie był instytucją pożyczkową, lecz zakazaną prawem piramidą finansową). Tymczasem UOKiK oraz KNF stosują ten termin właśnie w odniesieniu do firm pożyczkowych. Pan Piotr Czepulonis scharakteryzował działalność Federacji Konsumentów, ze zwróceniem uwagi na skargi konsumentów dotyczące praktyk biznesowych instytucji pożyczkowych, które stanowią 9,3% skarg napływających do Federacji, podczas gdy 36,1% skarg dotyczy banków. Mimo iż część skarg na banki nie dotyczy pożyczek, to jednak z porównania tych dwóch relacji nie wynika, by liczba skarg dotyczących pożyczek udzielanych przez banki była istotnie niższa od skarg dotyczących firm pożyczkowych. Jako najczęściej występujące problemy wskazywano naruszanie obowiązków informacyjnych, określanie zabezpieczeń pożyczek niemożliwych do spełnienia, brak weryfikacji zdolności kredytowej konsumenta oraz złą komunikację z klientami. Problemy odnoszą się też do praktyk windykacyjnych, jednak dotyczy to windykacji pożyczek udzielanych zarówno przez firmy pożyczkowe, jak i przez banki. Praktyki biznesowe zostały ocenione także przez samych pożyczkobiorców, a narzędziem takiej oceny były wyniki badań przeprowadzonych na prawie tysiąc osobowej próbie klientów firm pożyczkowych. Ciekawych spostrzeżeń dostarczyła prezentacja na temat dyskusji brytyjskiej o praktykach rynkowych firm pożyczkowych, jej wnioskach, współpracy nadzorcy z przemysłem i poszczególnymi firmami. Swoimi uwagami i wnioskami podzielił się z uczestnikami Kongresu przedstawiciel największej, brytyjskiej organizacji samorządowej z rynku finansowego FLA (Finance and Leasing Association), która 1

4 zrzesza instytucje finansowe, zajmujące się głównie leasingiem samochodów, finansowaniem przedsięwzięć oraz udzielaniem pożyczek konsumenckich. Edward Simpson przedstawił obszerną prezentację sytuacji na rynku pożyczkowym w Wielkiej Brytanii. Kolejnym punktem sesji była prezentacja Pani Anny Kalinowskiej, która przedstawiła wyniki badań przeprowadzonych przez PBS, dotyczących mikropożyczek w kontekście wizerunku firm pożyczkowych oraz satysfakcji z usług udzielanych klientom. Ciekawym spostrzeżeniem była konstatacja, iż negatywne opinie o tej formie działalności instytucji finansowych zgłaszają raczej osoby, które nigdy z takich usług nie korzystały. Tymczasem osoby korzystające z mikropożyczek są generalnie zadowolone z możliwości korzystania z takiej formy finansowania oraz z jakości świadczonych usług, chociaż podkreślają wysokie koszty pożyczek krótkoterminowych. W dyskusji wzięli udział także przedstawiciele branży pożyczkowej. Pan Dominik Wieliński, Prezes Zarządu Optimy S.A. omówił zagadnienie odpowiedzialnego pożyczania z punktu widzenia pożyczkobiorcy. Było to ciekawe uzupełnienie wystąpień przedmówców, w którym zwrócono szczególną uwagę na znaczenie kształtowania świadomości i edukację finansową konsumentów. Prezentację ukazująca polski rynek pożyczkowy z perspektywy inwestora branżowego przedstawił Loukas Notopoulos, Prezes Zarządu Vivus Finance Sp. z o.o., Moderatorem tej części debaty kongresowej był Pan Krzysztof Grabowski, Doradca ds. Ładu Korporacyjnego, KPF. SESJA II Nowe regulacje polskie i europejskie - konsekwencje dla branży II część Kongresu dotyczyła nowych polskich i europejskich regulacji dedykowanych sektorowi pożyczkowemu. Uczestnicy przyjrzeli się aktualnemu otoczeniu prawnemu, w którym funkcjonują firmy pożyczkowe, a także zapoznali się z planami legislacyjnymi w obszarze prawa polskiego i europejskiego. Pani Mecenas Mirosława Szakun, Doradca Prawny KPF, zaprezentowała nowe akty prawne, obowiązujące niebankowe firmy pożyczkowe, których proces legislacyjny już się zakończył, wybrane projekty aktów prawnych, będących w trakcie procesu legislacyjnego i zapowiedzi zmian w obowiązujących przepisach. Pan Christian Brandt pełniący rolę dyrektora zarządzającego w The Association of Danish Finance Houses wskazał na najważniejsze europejskie regulacje, które dotyczyć będą funkcjonowania niebankowych firm pożyczkowych. Pan Brandt omówił trwającą obecnie, na poziomie europejskim, rewizję Dyrektywy o kredycie konsumenckim (CCD), proces legislacyjny Dyrektywy o pośrednictwie ubezpieczeniowym 2 (IMD2), Dyrektywę o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy (AML IV) oraz Rozporządzenie w sprawie ochrony danych osobowych (DPR). Następnie zrelacjonował dyskusję, jaka przetoczyła się w Danii w odniesieniu do rekomendacji ustanowienia maksymalnego poziomu RRSO dla umów kredytu konsumenckiego. Organizacja duńska, skupiająca kredytodawców kredytu konsumenckiego, wskazywała na pozytywną rolę zarówno dla gospodarki duńskiej, jak i konsumentów, jaką pełnią krótkoterminowe pożyczki. Podnoszono, iż wszyscy kredytodawcy kredytu konsumenckiego w Dani badają zdolność konsumenta do spłaty zobowiązania i wskazywano na brak korelacji pomiędzy limitem na RRSO, a zjawiskiem przekredytowania, w tych krajach, w których zdecydowano się już na ten krok. Nałożenie limitu na RRSO, zdaniem organizacji z Dani, spowoduje wykluczenie pożyczek krótkoterminowych z rynku, 2

5 a pozostałe pożyczki będą udzielane na poziomie maksymalnie ustalonego limitu. Ponadto, limit spowoduje powstanie zjawiska wydłużania czasu trwania umowy, powodując tym samym wzrost zadłużenia. Paneliści, którzy wzięli udział w sesji II (Ministerstwo Finansów, Fundacja Republikańska, The Association of Danish Finance Houses, KPF, Wonga.com w Polsce) omówili znaczenie i potencjalny wpływ na rynek rekomendacji Komitetu Stabilności Finansowej, w szczególności planowanego wdrożenia limitu na RRSO. W tym kontekście niezwykle interesującym było zapoznanie się z doświadczeniami Danii, gdzie dyskusja na temat ewentualnego nałożenia tego rodzaju ograniczenia trwała prawie sześć miesięcy i zakończyła się wycofaniem regulatora z tej idei. Na koniec sesji II Pani Agnieszka Wachnicka, Ministerstwo Finansów, wskazała kontekst wydania przez Komitet Stabilności Finansowej Raportu Analiza działań organów i instytucji państwowych w odniesieniu do Amber Gold Sp. z o.o.. Wskazała także, iż opisano w nim również rekomendacje odnoszące się do branży pożyczkowej, z uwagi na fakt, iż istniała wola do tego, by szczegółowo zawrzeć w tym Raporcie również rekomendacje odnoszące się do sektora pożyczkowego. Rekomendacje te będą najprawdopodobniej przedmiotem inicjatywy legislacyjnej Rządu i w toku tej inicjatywy Ministerstwo Finansów bardzo liczy na konsultację ze środowiskiem firm pożyczkowych, a w szczególności z Konferencją Przedsiębiorstw Finansowych, zrzeszającą tą branżę. Pani Agnieszka Wachnicka wskazała również, iż nie ma obecnie jeszcze stanowiska Rządu w sprawie projektu ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, lecz jak tylko powstanie, będzie można się z nim zapoznać. Moderatorem tej części debaty kongresowej był Pan Marcin Czugan, Radca Prawny, KPF. SESJA III Innowacje i usprawnienie procesów biznesowych Ostatnia część merytoryczna Kongresu, moderowana przez Pana Leszka Sołtysika, Doradcę ds. Ryzyka KPF, poświęcona została różnorodnym narzędziom do wspierania efektywności biznesu pożyczkowego. Paneliści, APT Structure, Big Consulting Sp. z o.o., Krajowy Rejestr Długów BIG S.A., Grupa Europa oraz Profi Credit Sp. z o.o. debatowali o innowacjach biznesowych oraz sposobach usprawnienia procesów biznesowych w branży pożyczkowej. Ciekawym elementem sesji była prezentacja Pani Magdaleny Kulki z Profi Credit Sp. z o.o., która zaprezentowała jak w reprezentowanej przez nią instytucji za pomocą wybranych rozwiązań biznesowych proces wnioskowania o pożyczkę został skrócony z 5 do 3 dni. Uczestnicy Kongresu mogli się również zapoznać z narzędziami do wsparcia efektywności procesów biznesowych, pozyskiwaniem i integracją informacji, pochodzącej z różnych źródeł, skutecznym wykorzystaniem informacji gospodarczej z BIG, innowacyjnych systemów informatycznych. 3