Informacje na temat epilepsji

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Informacje na temat epilepsji"

Transkrypt

1 Generatory impulsów VNS Therapy Dla pracowników służby zdrowia listopad 2008 r. Wersja ogólnoświatowa Ostrzeżenie: Według amerykańskiego prawa federalnego opisywane urządzenie można sprzedawać z przepisu lekarza lub na jego zalecenie. Uwaga: Niniejsze opracowanie stanowi część wieloczęściowego podręcznika użytkownika przeznaczonego dla lekarzy. Informacje w nim zawarte nie powinny być traktowane jako środek zastępczy dla całkowitego i dokładnego zrozumienia materiału przedstawionego we wszystkich rozdziałach podręcznika użytkownika przeznaczonego dla lekarzy dotyczącego systemu do terapii VNS (Vagus Nerve Stimulation, stymulacja nerwu błędnego) oraz jego części składowych. Nie stanowią one także pełnego opisu wszystkich stosownych informacji dotyczących użycia niniejszego urządzenia, potencjalnych komplikacji odnośnie do bezpieczeństwa użycia czy rezultatów odnoszących się do skuteczności leczenia. Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa) 1 z 21

2 /1 Copyright 2006, 2007, 2008 Cyberonics, Inc., Houston, Teksas Wszelkie prawa zastrzeżone. Cyberonics oraz NCP są zarejestrowanymi znakami handlowymi firmy Cyberonics, Inc. VNS, VNS Therapy, Demipulse, Demipulse Duo i Perennia są zarejestrowanymi znakami handlowymi Cyberonics, Inc. Układ generatora impulsów VNS Therapy Pulse Generator (łącznie z jego częściami składowymi) oraz zastosowanie opisywanego układu do leczenia epilepsji i/lub depresji jest chronione przez jeden lub większą liczbę amerykańskich patentów o numerach 4,867,164, 4,979,511, 5,154,172, 5,179,950, 5,186,170, 5,222,494, 5,235,980 i 5,299,569, jak również przez patenty międzynarodowe odpowiadające wymienionym powyżej. Pozostałe patenty są w trakcie opracowywania. 2 z 21 Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa)

3 Spis treści 1. BADANIA KLINICZNE BEZPIECZEŃSTWO Wydajność urządzenia Zdarzenia niepożądane zaobserwowane w badaniach Stan padaczkowy Powrót objawów choroby po zaprzestaniu stymulacji Potencjalne zdarzenia niepożądane BADANIA KLINICZNE SKUTECZNOŚĆ Cel Metody Wyniki Wnioski Długoterminowe dane pochodzące z niekontrolowanego okresu obserwacji klinicznej Wyniki długoterminowe Pozostałe informacje Mechanizm działania Bibliografia WYTYCZNE DOTYCZĄCE OKRESU OBSERWACJI PACJENTA Testowanie trybu Magnet INDYWIDUALIZACJA LECZENIA INFORMACJE DOTYCZĄCE UDZIELANIA PORAD PACJENTOM...21 Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa) 3 z 21

4 Wykaz tabel TABELA NR 1 TABELA NR 2 TABELA NR 3 TABELA NR 4 TABELA NR 5 TABELA NR 6 TABELA NR 7 TABELA NR 8 ZAOBSERWOWANE ZDARZENIA NIEPOŻĄDANE...6 OPIS BADAŃ KLINICZNYCH...9 OPIS PACJENTÓW...10 SKUTECZNOŚĆ ZASADNICZA I WYNIKI DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA...11 DANE STATYSTYCZNE DOTYCZĄCE SKUTECZNOŚCI ZASADNICZEJ (E-05)...12 KARTA PODSUMOWANIA PACJENTA...14 DANE PACJENTA WYKORZYSTANE DO ANALIZY SKUTECZNOŚCI...15 PARAMETRY WYSOKIEJ STYMULACJI (OPTYMALNE)...20 Wykaz rysunków RYSUNEK NR 1 RYSUNEK NR 2 ZMIANA W CZĘSTOŚCI NAPADÓW PADACZKOWYCH, DYSTRYBUCJA PACJENTÓW...12 ŚREDNIA ZMIANA PROCENTOWA CZĘSTOŚCI DRGAWEK z 21 Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa)

5 1. BADANIA KLINICZNE BEZPIECZEŃSTWO Uwaga: Aby uzyskać informacje na temat przeznaczenia/wskazań, należy zapoznać się z częścią Wprowadzenie do systemu VNS Therapy niniejszego wieloczęściowego podręcznika użytkownika przeznaczonego dla lekarzy. System VNS Therapy wszczepiono 454 pacjentom w pięciu badaniach klinicznych obejmujących 611 urządzeń (u niektórych pacjentów wymieniano generator impulsów). Wg danych z sierpnia 1996 roku ekspozycja całkowita na VNS Therapy u opisywanych 454 pacjentów wyniosła 901 urządzeniolat. Indywidualna ekspozycja pacjenta wyniosła średnio 24 miesiące z zakresem wartości od 8 dni do 7,4 lat. Podczas opisywanych pięciu badań zmarło w sumie dziewięciu pacjentów. Przyczyną zgonu każdego pacjenta było jedno z poniższych zaburzeń: zakrzepowa plamica małopłytkowa, utonięcie, zachłystowe zapalenie płuc, zapalenie płuc oraz niewydolność nerek związana z przyjęciem leku i spożyciem alkoholu. Dla czterech pozostałych zgonów nie odnaleziono przyczyny, co można zakwalifikować jako nagły niewyjaśniony przypadek zgonu pacjentów z padaczką (SUDEP, ang. sudden unexplained death in epilepsy). Żaden z opisywanych zgonów nie został przypisany przez badaczy do zastosowanego systemu VNS Therapy Wydajność urządzenia VNS Therapy System pracuje zgodnie z właściwymi dla niego specyfikacjami. Większość problemów związanych z urządzeniem dotyczyła trudności z łącznością, które udało się rozwiązać poprzez zmianę położenia pilota programującego lub wymianę jego baterii. Jeden przypadek wysokiej impedancji przewodu wymagał wymiany elementu; zaobserwowano przerwanie przewodu z powodu zmęczenia materiału w miejscu rozwidlenia elektrody. Większość zażaleń dotyczących urządzenia rozwiązano w dniu pierwszego zgłoszenia Zdarzenia niepożądane zaobserwowane w badaniach Spośród pięciu przeprowadzonych badań klinicznych dwa były randomizowane, zaślepione z aktywną kontrolą (badanie E03 i E05), które objęły 314 pacjentów oraz implantację 413 urządzeń, dając całkowitą ekspozycję na VNS Therapy System (łącznie z okresem długoterminowej obserwacji klinicznej) na poziomie 591 urządzeniolat. Wyniki otrzymane w powyższych badaniach tworzą podstawę wskaźników zaobserwowanych zdarzeń niepożądanych. Tabela nr 1 zawiera jedynie częściowy wykaz częstych i oczekiwanych zaobserwowanych zdarzeń niepożądanych związanych ze stosowaniem VNS Therapy System. Pełna lista zdarzeń niepożądanych zaobserwowanych w trakcie badań klinicznych jest dostępna dla danego badania w Oddziale Badań Klinicznych firmy Cyberonics. W tabeli nr 1 przedstawiono zdarzenia niepożądane pochodzące z badań klinicznych, które wystąpiły w trakcie fazy randomizowanej (około 14-tygodniowy okres obserwacji) oraz w fazie randomizowanej z długoterminowym okresem obserwacji klinicznej (> 3 miesięcy) do końca sierpnia 1996 r. Najczęstszym skutkiem ubocznym związanym ze stymulacją była chrypka (zaburzenie głosu), która, w zależności od ustawień urządzenia, może mieć ciężki przebieg lub być ledwo zauważalna. Pojawienie się chrypki jest zgłaszane głównie w okresie włączenia (ON) stymulacji. Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa) 5 z 21

6 Tabela nr 1 Zaobserwowane zdarzenia niepożądane N = 413 urządzeń wszczepionych 314 pacjentom, 152 pacjentów w grupie leczenia z WYSOKIMI ustawieniami parametrów, 591 urządzeniolat randomizacja + długoterminowy okres obserwacji klinicznej (> 3 miesięcy) N = 314 pacjentów, 591 urządzeniolat faza randomizowana, tylko z WYSOKIMI ustawieniami parametrów, N = 152 pacjentów zdarzenie niepożądane (AE) liczba pacjentów* % pacjentów liczba zdarzeń zdarzenia/ urządzeniorok liczba pacjentów % pacjentów poważne AE związane z zabiegiem chirurgicznym 13 4,1 13 0,022 niedostępne niedostępne związane ze stymulacją 4 1,2 4 0, ,7 AE nie mające poważnego charakteru zaburzenia głosu , wzrost intensywności kaszlu , zapalenie gardła , parestezje , duszność , dyspepsja , nudności , skurcz krtani 10 3,2 30 0, ,9 * Liczba pacjentów, którzy przynajmniej raz zgłosili wystąpienie zdarzenia niepożądanego. Procent pacjentów, którzy przynajmniej raz zgłosili wystąpienie zdarzenia niepożądanego. Obejmują: zakażenie, porażenie nerwu, porażenie czucia, niedowład mięśni twarzy, porażenie lewej struny głosowej, porażenie lewej połowy twarzy, porażenie lewej połowy przepony, uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego lewego, zatrzymanie moczu oraz gorączkę niskiego stopnia Stan padaczkowy Trudno uzyskać prawidłowe szacunki częstości występowania stanów padaczkowych związanych z leczeniem wśród pacjentów stosujących VNS Therapy System, ponieważ badacze uczestniczący w badaniach klinicznych nie stosowali takich samych zasad podczas identyfikacji przypadków. Co najmniej u dwóch z 441 pacjentów wystąpiły epizody, które można by jednoznacznie nazwać stanem padaczkowym. Ponadto liczbę zgłoszeń stworzono na podstawie zmiennie określanych epizodów zaostrzenia napadów drgawkowych (na przykład napady padaczkowe typu gromadnego i napady padaczkowe gwałtowne) Powrót objawów choroby po zaprzestaniu stymulacji Częstotliwość napadów drgawkowych była monitorowana przez jeden do czterech tygodni po zaprzestaniu stymulacji ze względu na wyczerpanie się baterii w 72 przypadkach (68 pacjentów) w trakcie badania E03. 6 z 21 Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa)

7 Z powyższych przypadków 11 z 72 osób (15%) miało większy niż 25-procentowy wzrost wskaźnika napadów drgawkowych powyżej linii odniesienia, a 42 z 72 pacjentów (58%) miało większy niż 25-procentowy spadek wskaźnika częstości napadów drgawkowych. Wskaźnik napadów drgawkowych wzrósł o więcej niż 1,5 odchylenia standardowego powyżej linii odniesienia w 10 procentach przypadków (w porównaniu z oczekiwaną wartością 7 procent) Potencjalne zdarzenia niepożądane Zdarzenia niepożądane zgłaszane w trakcie badań klinicznych jako statystycznie istotne są przedstawione poniżej w porządku alfabetycznym 1 : ataksja (utrata zdolności koordynacji ruchów mięśni) bezsenność (niemożność zaśnięcia) ból duszność (trudności z oddychaniem, uczucie krótkiego oddechu) dyspepsja (niestrawność) hipestezja (nieprawidłowe czucie dotyku) nudności parestezje (kłucia skóry) ruchy mięśni lub szarpnięcia związane ogólnie ze stymulacją skurcz krtani (gardło, skurcz krtani) wymioty wzrost intensywności kaszlu zaburzenia głosu (chrypka) zakażenie zapalenie gardła (stan zapalny gardła) Ostrzeżenie: Manipulujący przez skórę w obrębie generatora impulsów i przewodu pacjenci mogą uszkodzić lub odłączyć przewód od generatora impulsów i/lub uszkodzić nerw błędny. Inne potencjalne zdarzenia niepożądane w możliwy sposób związane z chirurgią lub stymulacją obejmują m.in.: aspirację (płyn w płucach) bolesną lub nieregularną stymulację ból karku ból mięśni ból ucha ból w miejscu nacięcia ból zęba 1 Wyjaśnienie terminów medycznych przedstawionych powyżej odpowiada informacjom zamieszczonym w podręczniku dla pacjenta. Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa) 7 z 21

8 czkawkę dysfagię (trudności w połykaniu) dyskomfort w okolicy żołądka gorączkę niskiego stopnia krzepnięcie krwi migrację lub ekstruzję urządzenia (generator impulsów i/lub przewód) nieprawidłowe bliznowacenie w miejscu nacięcia pobudliwość podrażnienie krtani (podrażnienie, ból gardła) porażenie lewej połowy przepony porażenie nerwu błędnego porażenie twarzy, niedowład powstanie tkanki włóknistej, torbiele przewlekłą torbiel chłonną reakcję na implantację ciała obcego łącznie z możliwością powstania guza reakcję skórną, tkankową szum w uszach (dzwonienie w uszach) uczucie dławienia uszkodzenie nerwów lub unaczynienia obszaru chirurgicznego łącznie z tętnicą szyjną i żyłą szyjną uszkodzenie nerwu uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego lewego wrzód dwunastnicy, wrzód żołądka zaczerwienienie twarzy zaostrzenie astmy i zapalenia oskrzeli zatrzymanie moczu zawroty głowy zmianę masy ciała zmiany w częstości i rytmie serca 8 z 21 Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa)

9 2. BADANIA KLINICZNE SKUTECZNOŚĆ Przeprowadzono pięć badań klinicznych z fazą ostrą dotyczących zastosowania VNS Therapy System (patrz tabela nr 2). Do opisywanych badań włączono 537 pacjentów, 454 z nich wszczepiono VNS Therapy System. Wszczepiono w całości 611 urządzeń, a ekspozycja pacjentów wyniosła 901 urządzeniolat z indywidualnym średnim czasem trwania ekspozycji pacjenta na poziomie 24 miesięcy (zakres od ośmiu dni do 7,4 roku). W badaniach uczestniczyło w sumie 45 ośrodków badawczych: 40 w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, 2 w Niemczech oraz po 1 w Kanadzie, Holandii i Szwecji. Tabela nr 2 Opis badań klinicznych wszyscy pacjenci włączeni wszystkich badań klinicznych, N = 537 opis badań klinicznych badanie długoterminowe badanie równoległe badanie E01 E02 E04 E03 E05 razem rodzaj badania pilotażowe długoterminowe pilotażowe długoterminowe otwarte długoterminowe randomizowane równoległe, WYSOKA-NISKA randomizowane równoległe, WYSOKA-NISKA - liczba włączonych pacjentów liczba ośrodków* okres referencyjny (początek badania) od 2 do 4 tygodnia od 3 do 6 tygodnia od -4 do 0 tygodnia od -12 do 0 tygodnia od -12 do 0 tygodnia - rodzaj napadów padaczkowych częściowe częściowe wszystkie rodzaje częściowe częściowe - liczba AE od 1 do 2 od 1 do 2 nie określono od 0 do 3 od 1 do 3 - * Całkowita liczba nie uwzględnia ośrodków poza USA (Kanada, Holandia, Niemcy 2, Szwecja); kilka ośrodków w USA uczestniczyło w więcej niż jednym badaniu Cel Celem opisywanych badań było określenie, czy wykorzystanie optymalnej stymulacji nerwu błędnego lewego w leczeniu wspomagającym mogłoby zmniejszyć częstość napadów padaczkowych u pacjentów z napadami opornymi na leczenie. Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa) 9 z 21

10 2.2. Metody W dwóch randomizowanych, zaślepionych badaniach klinicznych z aktywną kontrolą (E03 i E05) pacjenci zostali w sposób przypadkowy przypisani do jednej z dwóch grup terapeutycznych: WYSOKA (uważana za terapeutyczną) lub NISKA (uważana za mniej terapeutyczną). Pacjenci włączeni do badania byli monitorowani co cztery tygodnie w okresie początkowym (od -12 do 0 tygodnia). Pacjentom spełniającym kryteria badania wszczepiono generator impulsów oraz przewód (tabela nr 3). Dwa tygodnie po implantacji przeprowadzono randomizację pacjentów do grupy z WYSOKIM lub NISKIM poziomem stymulacji, a generator impulsów został uruchomiony. Pacjenci w grupach o WYSOKIEJ stymulacji otrzymali wyższą częstotliwość i większą szerokość impulsu oraz większy cykl pracy stymulacji. Okres randomizowanego leczenia, który nastąpił po uruchomieniu generatora impulsów, trwał przez 14 tygodni (z czego 12 ostatnich tygodni wykorzystano do analizy skuteczności dwa pierwsze tygodnie służyły jako okres zwiększania leczenia). Tabela nr 3 Opis pacjentów wszyscy pacjenci z implantowanym urządzeniem w trakcie wszystkich badań klinicznych, N = 454 opis pacjentów badanie długoterminowe badanie równoległe badanie E01 E02 E04 E03 E05 razem liczba pacjentów z wszczepionym urządzeniem liczba pacjentów z aktywną stymulacją wiek w latach (zakres) 32 (20-58) 33 (18-42) 24 (3-63) 33 (13-57) 33 (13-60) 32 (3-63) liczba kobiet (%) 4 (36%) 2 (40%) 57 (46%) 43 (37%) 104 (52%) 210 (46%) czas trwania padaczki w latach (zakres) 22 (13-32) 20 (5-36) 17 (0,8-48) 21 (4-47) 23 (2-52) 21 (0,8-52) średnia liczba AED 1,0 1,0 2,2 2,1 2,1 2,1 średnia liczba napadów padaczkowych dziennie na początku badania 0,6 0,42 0,65 0,7 grupa wysoka/0,85 grupa niska 0,58 grupa wysoka/0,51 grupa niska - 10 z 21 Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa)

11 2.3. Wyniki Pierwszorzędowy punkt końcowy dotyczący skuteczności (procent zmniejszenia wskaźnika napadów padaczkowych) został zmierzony po 12 tygodniach badania (patrz tabela nr 4). Zdarzenia niepożądane zostały ocenione podczas każdej wizyty pacjenta. Tabela nr 4 Skuteczność zasadnicza i wyniki dotyczące bezpieczeństwa wszyscy pacjenci uwzględnieni w analizach skuteczności w trakcie wszystkich badań klinicznych, N = 441 wyniki skuteczności pierwszorzędowej badanie długoterminowe badanie równoległe badanie E01 E02 E04 E03 E05 razem liczba pacjentów uwzględnionych w analizie skuteczności średnie zmniejszenie liczby napadów padaczkowych/dzień 32%* 48% 22%* 23% grupa wysoka/6% grupa niska 23% grupa wysoka /21% grupa niska - średnie zmniejszenie liczby napadów padaczkowych/dzień 24% 40% 7% wysoka /6% 24% grupa grupa niska 28% grupa wysoka /15% grupa niska - różnica wartości średniej (grupa wysoka/niska) % (3%/31%) 13% (2%/23%) - % pacjentów z > 50% odpowiedzią na leczenie 30% 50% 29% 30% grupa wysoka/14% grupa niska 23% grupa wysoka/16% grupa niska - wyniki bezpieczeństwa pierwszorzędowego w długoterminowym okresie obserwacji klinicznej ekspozycja (pacjentolata) SAE 9%/- 0%/- 6%/- 5%/0% 7%/9% - zaprzestanie uczestnictwa w badaniu (LOE/AE) # liczba eksplantowanych urządzeń** 0/1 0/0 2/3 0/2 1/3 3/ zgony SUDEP/ogólnie 0/0 0/0 3/4 0/3 1/2 4/9 szeroko zakrojone analizy w obrębie grupy: * p 0,05 wg testu znaków rangowanych Wilcoxona p< 0,0001 wg anova p 0,05 wg testu t-studenta. szeroko zakrojone analizy pomiędzy grupami: p 0,02 wg testu sumy rang Wilcoxona p < 0,04 wg testu wyrównanych rang; p < 0,02 wg testu t-studenta, p < 0,03 wg anova. informacja dotycząca bezpieczeństwa: SAE = poważne zdarzenia niepożądane. # zaprzestanie uczestnictwa w badaniu z powodu braku skuteczności (LOE)/zdarzeń niepożądanych (AE) w jednym roku, poza zgonami. ** liczba eksplantowanych urządzeń do końca sierpnia 1996 r., poza zgonami. wszystkie zgony pojawiły się do chwili zakończenia długoterminowego okresu obserwacji klinicznej w sierpniu 1996 r. Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa) 11 z 21

12 Na rysunku nr 1 i w tabeli nr 5 umieszczonych poniżej przedstawiono wyniki pochodzące z badania E05 największego i najnowszego z randomizowanych, zaślepionych badań z aktywną kontrolą: Rysunek nr 1. Zmiana w częstości napadów padaczkowych, dystrybucja pacjentów (z odpowiadającą tabelą) wszyscy pacjenci z badania E05, którzy ukończyli ocenę skuteczności, N = 196 procent pacjentów NISKA WYSOKA procent zmiany (napady padaczkowe/dzień) od początku badania Tabela nr 5. Dane statystyczne dotyczące skuteczności zasadniczej (E-05) wszyscy pacjenci ujęci w analizach skuteczności w badaniu E05, N = 196 procent zmiany (napady padaczkowe/dzień) od początku badania dane statystyczne grupa wysoka (94) grupa niska (102) różnica średnia 23% -21% niedostępne kwartyle 25%, 75% -8,9%, -49% 4,0%, -43% niedostępne przedziały ufności 95% -35%, -21% -23%, -7,7% -23%, -2,3% zakres (min., maks.) średnia ± SD -100%, 52% -89%, 171% -23%, -2,3% -28% ± 34% -15% ± 39% -13%* ± 37% * różnica jest istotna statystycznie (p < 0,05) wg analizy wariancji (p = 0,032) i testu Cochran-Mantel-Haenszela (p = 0,040). Odpowiedź pacjenta na leczenie VNS Therapy System została zbadana przy użyciu modelowania statystycznego (charakterystyki badanych grup) oraz indywidualnej oceny pacjentów. Nie odnaleziono żadnych użytecznych czynników predykcyjnych dotyczących wzrostu lub spadku częstości napadów padaczkowych. 12 z 21 Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa)

13 2.4. Wnioski U pacjentów z odpornymi na leczenie częściowymi napadami padaczkowymi leczonych VNS Therapy System o WYSOKICH ustawieniach stymulacji odnotowano statystycznie istotne zmniejszenie częstości napadów padaczkowych w porównaniu z początkiem badania oraz pacjentami leczonymi VNS Therapy System o NISKICH ustawieniach stymulacji (aktywna grupa kontrolna). Jak pokazano na rysunku nr 1, u większości pacjentów wystąpiło zmniejszenie częstości napadów padaczkowych; niemniej jednak niektórzy chorzy nie odczuli żadnych zmian lub nawet doszło u nich do wzrostu częstości napadów padaczkowych. Najczęstszymi zdarzeniami niepożądanymi związanymi z leczeniem były zaburzenia głosu i duszność. Leczenie było dobrze tolerowane, a 97 procent (306 z 314) pacjentów z wszczepionym urządzeniem kontynuowało swój udział w długoterminowej fazie obserwacji klinicznej badania Długoterminowe dane pochodzące z niekontrolowanego okresu obserwacji klinicznej. Dane długoterminowe (> 3 miesięcy stymulacji) zostały zgromadzone od wszystkich dostępnych pacjentów biorących udział w badaniu od E01 do E04 (patrz tabela nr 6). W okresie, kiedy wniosek o zatwierdzenie produktu przed wprowadzeniem na rynek (ang. Premarket Approval Application) dla VNS Therapy System był rozważany przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA), dane długoterminowe dotyczące większości pacjentów z badania E05 nie były dostępne. Opisywane dane długoterminowe pochodzące z okresu obserwacji klinicznej nie zostały skontrolowane, ponieważ pochodzą z badania z próbą otwartą, w którym dozwolone były zmiany terapii lekami przeciwdepresyjnymi oraz ustawień do VNS Therapy System. Dziewięćdziesiąt pięć procent (95%) pacjentów kontynuowało leczenie w rok po pierwszym wszczepieniu urządzenia; 82 procent było nadal poddawane stymulacji po dwóch latach od zabiegu; a 69 procent było poddawane stymulacji po trzech latach. Niektórzy pacjenci z badania E04 nie mieli jeszcze okazji osiągnąć dwu- lub trzyletniego okresu stymulacji, dlatego też nie zostali oni uwzględnieni w obliczeniach. Ponadto 28 pacjentom z badania E03 urządzenie wszczepiono poza obszarem Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej w krajach, które później otrzymały zgodę na dopuszczenie do obrotu, tak więc dostępne dane dotyczyły tylko jednego roku stymulacji. Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa) 13 z 21

14 Tabela nr 6 Karta podsumowania pacjenta pacjenci kontynuujący leczenie stan na badanie E01 E02 E03 E04 razem liczba pacjentów poddanych randomizacji/stymulacji liczba pacjentów, którzy weszli do fazy długoterminowej badania liczba pacjentów kontynuujących udział w badaniu leczonych przez okres 1 roku/liczba rozpoczynających leczenie liczba pacjentów kontynuujących udział w badaniu leczonych przez okres 2 lat/liczba rozpoczynających leczenie liczba pacjentów kontynuujących udział w badaniu leczonych do okres 3 lat/liczba rozpoczynających leczenie /10 5/5 111/ /121* 238/251 9/10 4/5 71/87 58 /70 142/172 7/10 3/5 57/87 21 /24 88/126 * u dwóch pacjentów z badania E04 urządzenie nie zostało utrzymane na tyle długo, by osiągnąć okres jednego roku po implantacji. 28 (N = 28) pacjentów z zatwierdzonym w Europie urządzeniem zostało wykluczonych z okresu obserwacji klinicznej po roku leczenia, ze względu na wprowadzenie na rynek VNS Therapy System w tych państwach. zgodnie ze stanem z dnia tylko 70 pacjentów miało wystarczająco długo wszczepione urządzenie, by osiągnąć dwuletni okres leczenia; 58 z 70 osób kontynuowało dalsze leczenie. zgodnie ze stanem z dnia tylko 24 pacjentów miało wystarczająco długo wszczepione urządzenie, by osiągnąć trzyletni okres leczenia; 21 z 24 osób kontynuowało dalsze leczenie. W tabeli nr 7 zawarte są dane dotyczące liczby pacjentów włączonych do analizy skuteczności. Z danych w tabeli wynika, że nie wszyscy kontynuujący swój udział w badaniu pacjenci zostali ujęci w analizie skuteczności. Opisywana różnica była w głównej mierze spowodowana brakiem danych (niektórzy pacjenci sporadycznie przetrzymują zapisy dotyczące ich stanu zdrowia przez długi okres trwania badania), chociaż nie uwzględniono dwóch pacjentów z historią zabiegu lobektomii, która wpłynęła na wskaźniki napadów padaczkowych. 14 z 21 Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa)

15 Tabela nr 7 Dane pacjenta wykorzystane do analizy skuteczności badanie E01 E02 E03 E04 razem liczba pacjentów poddanych randomizacji/stymulacji liczba pacjentów, którzy weszli do fazy długoterminowej badania liczba pacjentów uwzględnionych w analizie skuteczności po 1 roku stosowania urządzenia/liczba stymulowanych osób liczba pacjentów uwzględnionych w analizie skuteczności po 2 latach stosowania urządzenia/ liczba stymulowanych osób liczba pacjentów uwzględnionych w analizie skuteczności po 3 latach stosowania urządzenia/ liczba stymulowanych osób /10 4/5 102/111 86/ /238 8/9 2/4 51/71* 34/58 95/142 4/7 2/3 49/ /67 * z 71 osób kontynuujących udział w badaniu dane dotyczące skuteczności były dostępne tylko dla 51 pacjentów. z 58 osób kontynuujących udział w badaniu dane dotyczące skuteczności były dostępne tylko dla 34 pacjentów. w przypadku pacjentów z badania E04 dane po trzech latach stymulacji nie były dostępne Wyniki długoterminowe Dane dostępne z długoterminowych, pozbawionych kontroli, otwartych protokołów, podczas których dopuszczalne były zmiany leku przeciwdepresyjnego i ustawień VNS Therapy System sugerują poprawę skuteczności po pierwszych 24 miesiącach leczenia ze stabilizacją wspomnianej poprawy po dwóch latach (patrz rysunek nr 2). Jak przedstawiono w tabeli nr 7, opisywane dane długoterminowe są ograniczone do okresu dwóch i trzech lat, a z badania E04 i E05 nie uzyskano od pacjentów żadnych danych do analizy trzyletniej. Nie istnieją gwarancje świadczące o tym, że skuteczność leczenia VNS Therapy System będzie nadal się poprawiać lub spadnie wraz z upływem czasu, ani też nie można zagwarantować, iż dodatkowe dane długoterminowe nie ujawnią nowych informacji na temat zdarzeń niepożądanych, które nie są obecnie znane firmie Cyberonics. Niemniej jednak obecnie dostępne dane długoterminowe nie sugerują wzrostu liczby lub zaostrzenia przebiegu zdarzeń niepożądanych ani spadku skuteczności leczenia. Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa) 15 z 21

16 Rysunek nr 2 Średnia zmiana procentowa częstości drgawek pacjenci z badań E01/E02/E03/E04 (wyniki sumaryczne) zmiana procentowa od początku badania OSTRA FAZA* 12 miesięcy 24 miesiące 36 miesięcy N = 244 N = 202 N = 95 N = 55-17,05-31,31-40,74-40,42 * wyniki uzyskane podczas fazy ostrej badania obejmują częstość napadów padaczkowych w grupie o NISKICH ustawieniach stymulacji badania E03, czyli połowę uczestników tego projektu N = 57. Pacjenci mogli zmieniać leki przeciwdepresyjne podczas opisywanych badań z długoterminową fazą obserwacji klinicznej, a zmiany te mogły się przyczynić do zmiany częstości napadów padaczkowych Pozostałe informacje W Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej VNS Therapy System jest zatwierdzony do stosowania u osób dorosłych oraz dzieci powyżej 12. roku życia z atakami drgawek częściowych opornych na leczenie lekami przeciwdepresyjnymi. W przeciwieństwie do dwóch randomizowanych badań projekt E04, badanie z próbą otwartą dotyczące bezpieczeństwa, obejmowało pacjentów w wieku 12 lat i młodszych oraz chorych z napadami drgawek uogólnionych. Ocenie poddano szesnastu pacjentów w wieku poniżej 12 lat (zakres od 3,6 do 12 roku życia). (Dane dotyczące napadów padaczkowych pochodzące od dwóch dodatkowych pacjentów nie mogły zostać poddane ocenie.) W grupie opisywanych pacjentów zaobserwowano średnio 17,9-procentowy spadek ilości napadów padaczkowych podczas fazy ostrej badania, a u 31 procent pacjentów był on większy niż 50 procent. Dodatkowo poddano ocenie 25 pacjentów z napadami drgawek uogólnionych. (Dane dotyczące napadów padaczkowych pochodzące od dwóch dodatkowych pacjentów nie mogły zostać poddane ocenie.) Opisywana grupa pacjentów miała średnio 46,6-procentowy spadek ilości napadów padaczkowych podczas fazy ostrej badania, a u 44 procent był on większy niż 50 procent. Wyniki badania E04 (N = 116 przeanalizowanych pacjentów) obejmującego pacjentów poniżej 12. roku życia oraz chorych z napadami drgawek uogólnionych pokazały średnio 22-procentowy spadek podczas fazy ostrej, a u 29 procent osób był on większy niż 50 procent. Wyniki badania E04 (N = 86 przeanalizowanych pacjentów) nieobejmującego pacjentów poniżej 12. roku życia oraz chorych z napadami drgawek uogólnionych pokazały średnio 18,3-procentowy spadek ilości napadów padaczkowych podczas fazy ostrej, a u 27,9 procent osób był on większy niż 50 procent. 16 z 21 Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa)

17 Mechanizm działania Dokładny(e) mechanizm(y) przeciwdrgawkowy(e) VNS Therapy System nie jest(są) znany(e). W modelach zwierzęcych zaprojektowanych do zbadania aktywności przeciwdrgawkowej stymulacja nerwu błędnego zapobiegała występowaniu drgawek lub ich rozprzestrzenianiu. Dotyczyło to następujących modeli: maksymalny udar elektrowstrząsowy (MES), testy z pentylenetetrazolem (PTZ), kwasem 3-merkaptopropionowym (3-MPA), alużelem, penicyliną potasową, strychniną oraz zjawisko rozniecania (kindling). Poza modelem wykorzystującym alużel stymulacja nerwu błędnego miała wpływ na częstość akcji serca i liczbę oddechów, co może się przyczynić do zaburzenia aktywności napadów padaczkowych. Umiejscowienie w mózgu aktywności zapoczątkowanej stymulacją nerwu błędnego zaobserwowano w badaniach na zwierzętach dotyczących immunoreaktywności białka fos 1, regionalnego metabolizmu mózgowego glukozy i obrazowania metodą pozytonowej tomografii emisyjnej (PET) u ludzi. Badanie [ 15 O] H 2 O PET u 10 pacjentów wykazało, iż stymulacja nerwu błędnego za pomocą VNS Therapy System powoduje wzrost przepływu krwi w głowowej części rdzenia przedłużonego i w przedniej części kory płata ciemieniowego prawego oraz w podwzgórzu po obu stronach, przedniej części wyspy i dolnej części móżdżku. Spadek przepływu krwi zaobserwowano obustronnie w hipokampie, ciele migdałowatym oraz tylnej części zakrętu obręczy Bibliografia Bibliografia badań na zwierzętach, klinicznych oraz dotyczących mechanizmu działania jest dostępna na życzenie w firmie Cyberonics. 1 Fos jest białkiem jądrowym, którego ekspresja następuje w warunkach wysokiej aktywności neuronalnej. Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa) 17 z 21

18 3. WYTYCZNE DOTYCZĄCE OKRESU OBSERWACJI PACJENTA W trakcie kliku pierwszych tygodni po implantacji pacjent powinien być obserwowany w celu potwierdzenia procesu gojenia się rany i właściwego działania generatora impulsów. Prąd wyjściowy generatora impulsów zarówno dla magnesu jak i stymulacji zaprogramowanej musi być ustawiony na poziomie 0,0 ma przez pierwsze 14 dni po implantacji. VNS Therapy System jest metodą leczenia wspomagającego dla stosowanej wcześniej (przed implantacją urządzenia) terapii lekami przeciwdepresyjnymi. Firma Cyberonics w bardzo zachęca lekarzy do utrzymania stabilnych dawek wszystkich leków przeciwdepresyjnych przez pierwsze trzy miesiące stymulacji przed próbą zmniejszenia dawki lub zmiany leku stosowanego u danego chorego. Podczas programowania wstępnego wartość prądu wyjściowego powinna być ustawiona w taki sposób, by można było rozpocząć od wartości nominalnych parametrów (0 ma), a następnie zwiększać je w odstępach 0,25 ma do chwili, kiedy pacjent będzie odczuwał stymulację na zadowalającym poziomie. Pacjenci po wymianie generatora impulsów również powinni zaczynać ustawianie stymulacji od parametrów nominalnych, których wartość należy zwiększać w odstępach 0,25 ma, co pozwoli na ponowne dostosowanie leczenia. Podczas każdej wizyty pacjenta powinno się wykonywać test zapytania generatora impulsów przy użyciu właściwej wersji oprogramowania konfiguracyjnego VNS Therapy System. Po ponownym zaprogramowaniu i/ lub wykonaniu testu diagnostycznego dane powinny zostać wydrukowane i zarejestrowane. Opisywane dane mogą być używane do porównania z dzienniczkiem lub zapisami własnymi pacjenta, co pozwoli na ocenę VNS Therapy System, potwierdzenie właściwego działania VNS Therapy System i określenia konieczności ewentualnego przeprogramowania. Uwaga: Aby uzyskać szczegółowe informacje na temat wydruków danych, należy sięgnąć do podręcznika użytkownika oprogramowania konfiguracyjnego przeznaczonego dla lekarzy. Średnia wartość prądu wyjściowego stosowanego podczas badań klinicznych wynosiła około 1,0 ma. Inne standardowe ustawienia leczenia były następujące: częstotliwość 30 Hz, szerokość impulsu 500 µsek, czas włączenia 30 sek. i czas wyłączenia na poziomie 5 minut. Dane sprawdzające czy przedstawione parametry są optymalne nie istnieją. Obecnie nie ma udowodnionego związku pomiędzy wysoką wartością prądu wyjściowego (ma) a skutecznością urządzenia, ani też nie ma standardowego poziomu leczenia, który należy osiągnąć podczas liniowej zmiany leczenia. Leczenie za pomocą VNS Therapy System nie powinno być nieprzyjemne, ani też powodować kłopotliwych działań niepożądanych. Pacjenci powinni być obserwowani, przez co najmniej 30 minut po ostatnim dostosowaniu stymulacji, aby się upewnić, że zarówno aktywowana magnesem jak i zaprogramowana wartość stymulacji są dobrze tolerowane. Chociaż Cyberonics zaleca dostosowywanie wartości prądu wyjściowego tylko wtedy kiedy jest to konieczne, nie istnieją obecnie kontrolowane dane wskazujące na fakt, iż wyższe wartości prądu wyjściowego są związane z lepszą skutecznością. U pacjentów z dobrze kontrolowaną depresją podczas okresu obserwacji nie należy zmieniać ustawień stymulacji, chyba że występują u nich uciążliwe skutki uboczne. 18 z 21 Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa)

19 Dalsze wizyty podczas okresu obserwacji klinicznej oraz charakter każdego badania powinny być ustalone przez lekarza prowadzącego na podstawie odpowiedzi pacjenta na leczenie oraz tolerancji wszczepionego urządzenia. Obserwacja kliniczna pod każdym względem powinna być prowadzona zgodnie ze standardami praktyki medycznej w przypadku pacjentów z epilepsją. W przypadku zgłoszenia nietolerowanych zdarzeń niepożądanych lekarze powinni zawsze się starać zmniejszyć wartość prądu wyjściowego (ma), co stanowi sposób na wyeliminowanie lub zmniejszenie stopnia nasilenia przebiegu danego zdarzenia. Ponadto lekarze prowadzący powinni poinformować pacjentów lub ich opiekunów o zastosowaniu magnesu do wyłączenia generatora impulsów (prąd wyjściowy na poziomie 0,0 ma), jeśli dane zdarzenie niepożądane nie będzie mogło być dłużej tolerowane przez chorego Testowanie trybu Magnet Firma Cyberonics zaleca przeprowadzanie testu trybu Magnet w gabinecie lekarza, aby upewnić się, czy prąd wyjściowy trybu Magnet jest dobrze tolerowany. Prąd wyjściowy trybu Magnet powinien być programowany podczas każdej wizyty na poziomie odczuwalnym przez pacjenta. Niektórzy pacjenci zgłaszali, że codzienne sprawdzanie, czy stymulacja jest dostarczana wydaje się być łatwiejsze, jeśli prąd wyjściowy trybu Magnet zostanie nastawiony na wartość o jeden poziom wyższą niż normalne ustawienia stymulacji. Opisywana nieco wyższa wartość prądu wyjściowego jest wskazana, aby pozwolić pacjentom przyzwyczajonym do normalnej stymulacji rozpoznawać lub odczuwać stymulację w trybie Magnet, a w ten sposób potwierdzać funkcjonowanie urządzenia. Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa) 19 z 21

20 4. INDYWIDUALIZACJA LECZENIA Pacjenci powinni rozpoczynać stymulację od niskiego ustawienia prądu wyjściowego (0,25 ma), a jego wartość powinna wzrastać stopniowo, aby chory mógł się przystosować do poziomu otrzymywanej stymulacji. Dla wygody pacjenta wartość prądu wyjściowego powinna być zwiększana w odstępach 0,25 ma, aż do uzyskania tolerowanego poziomu. Lekarze powinni zdawać sobie sprawę z faktu, iż niektórzy pacjenci przystosują się do poziomów stosowanej stymulacji z biegiem czasu i dlatego też powinni pozwolić na dalsze zwiększanie wartości (odstępy 0,25 ma) prądu wyjściowego, jeśli jest to konieczne. Uwaga: Należy zapoznać się z podręcznikiem użytkownika przeznaczonym dla lekarzy dotyczącym oprogramowania konfiguracyjnego W tabeli nr 8 przedstawiono parametry stymulacji stosowane w randomizowanych, zaślepionych i posiadających aktywną grupę kontrolną badaniach klinicznych. Tabela nr 8 Parametry wysokiej stymulacji (optymalne) parametry stymulacji tryb Normal tryb Magnet prąd wyjściowy 0-3,5 ma 0-3,5 ma częstotliwość 30 Hz 30 Hz szerokość impulsu 500 µsek. 500 µsek. czas włączenia układu 30 sek. 30 sek. czas wyłączenia układu 5 min niedostępne Wartość prądu wyjściowego trybu Magnet powinna być ustawiona na poziomie odczuwanym przez pacjenta, co pozwoli mu na codzienne testowanie pracy generatora impulsów. 20 z 21 Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa)

21 5. INFORMACJE DOTYCZĄCE UDZIELANIA PORAD PACJENTOM Pacjenci powinni zostać poinformowani o konieczności codziennego sprawdzania pracy generatora impulsów poprzez aktywację magnesem i sprawdzenie, czy stymulacja się pojawia. Jeśli stymulacja nie wystąpi, należy się skontaktować z lekarzem prowadzącym. Uwaga: Należy zapoznać się z częścią Stymulacja znajdującą się w rozdziale Informacje techniczne generatora impulsów niniejszego wieloczęściowego podręcznika użytkownika przeznaczonego dla lekarzy. Należy pamiętać o tym, że czas stymulacji w trybie Magnet nie jest zsynchronizowany z zegarem stosowanym do określenia czasu włączenia urządzenia i posiada tolerancję na poziomie +/- 15% lub +/- 7 sekund. Dlatego też jeśli czas włączenia trybu Magnet jest zaprogramowany na 7 sekund, a generator impulsów zostanie aktywowany przy końcu cyklu zegara, stymulacja magnesem może nie zostać przez pacjenta zauważona. Jeśli pacjent nie odczuwa stymulacji w trybie Magnet, to powinien być pouczony, by aktywować generator impulsów po raz drugi. W przypadku wystąpienia uciążliwych zdarzeń niepożądanych, stymulacji ciągłej lub innych nieprawidłowości funkcjonowania urządzenia należy zalecić pacjentowi, aby przytrzymywał lub przyklejał magnes bezpośrednio nad wszczepionym generatorem impulsów, co zapobiegnie dodatkowej stymulacji. Jeśli pacjenci lub ich opiekunowie zauważą, że przedstawiona metoda jest konieczna, powinni niezwłocznie o tym fakcie powiadomić lekarza prowadzącego. Cyberonics /1 (wersja ogólnoświatowa) 21 z 21

Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie

Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu

Bardziej szczegółowo

ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA

ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA Poprawki do CHPL oraz ulotki dla pacjenta są ważne od momentu zatwierdzenia Decyzji Komisji. Po zatwierdzeniu Decyzji Komisji,

Bardziej szczegółowo

ANEKS WARUNKI LUB OGRANICZENIA W ODNIESIENIU DO BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO UŻYWANIA PRODUKTÓW LECZNICZYCH DO SPEŁNIENIA PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE

ANEKS WARUNKI LUB OGRANICZENIA W ODNIESIENIU DO BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO UŻYWANIA PRODUKTÓW LECZNICZYCH DO SPEŁNIENIA PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE ANEKS WARUNKI LUB OGRANICZENIA W ODNIESIENIU DO BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO UŻYWANIA PRODUKTÓW LECZNICZYCH DO SPEŁNIENIA PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE 1/5 WARUNKI LUB OGRANICZENIA W ODNIESIENIU DO BEZPIECZNEGO

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK DLA FARMACEUTY JAK WYDAWAĆ LEK INSTANYL

PRZEWODNIK DLA FARMACEUTY JAK WYDAWAĆ LEK INSTANYL PRZEWODNIK DLA FARMACEUTY JAK WYDAWAĆ LEK INSTANYL WAŻNE INFORMACJE DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA: INSTANYL, AEROZOL DO NOSA LEK STOSOWANY W LECZENIU PRZEBIJAJĄCEGO BÓLU NOWOTWOROWEGO Szanowny Farmaceuto, Należy

Bardziej szczegółowo

Ostrzeżenie: Według amerykańskiego prawa federalnego opisywane urządzenie można sprzedawać z przepisu lekarza lub na jego zalecenie.

Ostrzeżenie: Według amerykańskiego prawa federalnego opisywane urządzenie można sprzedawać z przepisu lekarza lub na jego zalecenie. VNS Therapy System Dla pracowników służby zdrowia sierpień 2006 r. Wersja dla krajów innych niż USA Ostrzeżenie: Według amerykańskiego prawa federalnego opisywane urządzenie można sprzedawać z przepisu

Bardziej szczegółowo

Podręcznik użytkownika przeznaczony dla pacjentów chorych na padaczkę

Podręcznik użytkownika przeznaczony dla pacjentów chorych na padaczkę Podręcznik użytkownika przeznaczony dla pacjentów chorych na padaczkę na temat stymulacji nerwu błędnego prowadzonej za pomocą VNS Therapy System grudzień 2008 r. Wersja dla krajów innych niż USA Niniejszy

Bardziej szczegółowo

Agomelatyna. Broszura dla pacjenta

Agomelatyna. Broszura dla pacjenta Istotne informacje Nie wyrzucaj! Agomelatyna w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych Broszura dla pacjenta Informacje dotyczące leku Agomelatyna jest lekiem przeciwdepresyjnym, który pomoże

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do VNS Therapy. Dla pacjentów cierpiących na padaczkę i ich rodzin

Wprowadzenie do VNS Therapy. Dla pacjentów cierpiących na padaczkę i ich rodzin Wprowadzenie do VNS Therapy Dla pacjentów cierpiących na padaczkę i ich rodzin Adey, żona i matka stosująca VNS Therapy od 2004 Dostępne opcje Większość osób cierpiących na padaczkę przyjmuje leki kontrolujące

Bardziej szczegółowo

ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta

ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta

Bardziej szczegółowo

Lek BI w porównaniu z lekiem Humira u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą

Lek BI w porównaniu z lekiem Humira u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą Lek w porównaniu z lekiem u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą Jest to podsumowanie badania klinicznego dotyczącego łuszczycy plackowatej. Podsumowanie sporządzono dla ogółu społeczeństwa.

Bardziej szczegółowo

Ważne informacje nie wyrzucać! Agolek. w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych. Broszura dla Pacjenta

Ważne informacje nie wyrzucać! Agolek. w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych. Broszura dla Pacjenta Ważne informacje nie wyrzucać! Agolek w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych Broszura dla Pacjenta 1 Agolek jest lekiem przeciwdepresyjnym, który pomaga leczyć depresję. Aby zoptymalizować

Bardziej szczegółowo

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną

Bardziej szczegółowo

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej. Aneks II Zmiany dotyczące odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego oraz ulotki dla pacjenta przedstawione przez Europejską Agencję Leków (EMA) Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Rimantin, 50 mg, tabletki. Rymantadyny chlorowodorek

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Rimantin, 50 mg, tabletki. Rymantadyny chlorowodorek ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Rimantin, 50 mg, tabletki Rymantadyny chlorowodorek Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. Należy zachować

Bardziej szczegółowo

Przednia część okładki PRZEWODNIK DLA FARMACEUTY JAK WYDAWAĆ LEK INSTANYL

Przednia część okładki PRZEWODNIK DLA FARMACEUTY JAK WYDAWAĆ LEK INSTANYL Przednia część okładki PRZEWODNIK DLA FARMACEUTY JAK WYDAWAĆ LEK INSTANYL WAŻNE INFORMACJE DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA: INSTANYL, AEROZOL DO NOSA LEK STOSOWANY W LECZENIU PRZEBIJAJĄCEGO BÓLU NOWOTWOROWEGO

Bardziej szczegółowo

Symago (agomelatyna)

Symago (agomelatyna) Ważne informacje nie wyrzucać! Symago (agomelatyna) w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych Poradnik dla lekarzy Informacja dla fachowych pracowników ochrony zdrowia Zalecenia dotyczące: -

Bardziej szczegółowo

Informacje na temat depresji

Informacje na temat depresji Generatory impulsów VNS Therapy Dla pracowników służby zdrowia grudzień 2008 r. Wersja dla krajów innych niż USA Ostrzeżenie: Według amerykańskiego prawa federalnego opisywane urządzenie można sprzedawać

Bardziej szczegółowo

Aneks IV. Wnioski naukowe

Aneks IV. Wnioski naukowe Aneks IV Wnioski naukowe 1 Wnioski naukowe Od czasu dopuszczenia produktu Esmya do obrotu zgłoszono cztery przypadki poważnego uszkodzenia wątroby prowadzącego do transplantacji wątroby. Ponadto zgłoszono

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

Ocena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007

Ocena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007 W Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej ABC medic Praktyka Grupowa Lekarzy Rodzinnych w Zielonej Górze w okresie od 04.05.2007-15.11.2007 została przeprowadzona ocena efektów klinicznych u pacjentów

Bardziej szczegółowo

Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków

Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków 1 Wnioski naukowe Ogólne podsumowanie oceny naukowej dotyczącej kwasu nikotynowego/laropiprantu

Bardziej szczegółowo

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 42 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH

Bardziej szczegółowo

Wybrane zaburzenia lękowe. Tomasz Tafliński

Wybrane zaburzenia lękowe. Tomasz Tafliński Wybrane zaburzenia lękowe Tomasz Tafliński Cel prezentacji Przedstawienie najważniejszych objawów oraz rekomendacji klinicznych dotyczących rozpoznawania i leczenia: Uogólnionego zaburzenia lękowego (GAD)

Bardziej szczegółowo

Aneks II Zmiany w drukach informacyjnych produktów leczniczych zarejestrowanych w procedurze narodowej

Aneks II Zmiany w drukach informacyjnych produktów leczniczych zarejestrowanych w procedurze narodowej Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną immunoglobulinę anty-t limfocytarną pochodzenia króliczego stosowaną u ludzi [rabbit anti-human thymocyte] (proszek

Bardziej szczegółowo

Metoksyfluran (Penthrox) Lek. Justyna Kasznia

Metoksyfluran (Penthrox) Lek. Justyna Kasznia Metoksyfluran (Penthrox) Lek. Justyna Kasznia Metoksyfluran nowy-stary środek Stosowany w Australii i Nowej Zelandii od 40 lat jako środek p- bólowy Zarejestrowany we wszystkich krajach Europejskich w

Bardziej szczegółowo

Aneks IV. Wnioski naukowe

Aneks IV. Wnioski naukowe Aneks IV Wnioski naukowe 1 Wnioski naukowe W dniu 7 czerwca 2017 r. Komisja Europejska (KE) otrzymała informację o przypadku zabójczej niewydolności wątroby u pacjenta po zastosowaniu leczenia daklizumabem

Bardziej szczegółowo

LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)

LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) 1. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1.1. Leczenie interferonem beta: 1) rozpoznanie postaci rzutowej stwardnienia rozsianego oparte na kryteriach

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta.

Aneks III. Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta. Aneks III Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta. Uwaga: Poszczególne punkty Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta są wynikiem zakończenia

Bardziej szczegółowo

Ze względu na brak potwierdzenia w badaniu przeprowadzonym wśród młodzieży (opisanym poniżej) wyniki zostały uznane za niedostatecznie przekonujące.

Ze względu na brak potwierdzenia w badaniu przeprowadzonym wśród młodzieży (opisanym poniżej) wyniki zostały uznane za niedostatecznie przekonujące. ZAŁĄCZNIK II WNIOSKI NAUKOWE I PODSTAWY DO WYDANIA POZYTYWNEJ OPINII ORAZ ZMIANY CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO, OZNAKOWANIA OPAKOWAŃ I ULOTKI DLA PACJENTA PRZEDSTAWIONE PRZEZ EUROPEJSKĄ AGENCJĘ

Bardziej szczegółowo

LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)

LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) Załącznik B.29. LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) 1. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1.1. Leczenie interferonem beta: 1) wiek od 12 roku życia; 2) rozpoznanie postaci rzutowej stwardnienia

Bardziej szczegółowo

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 25 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH

Bardziej szczegółowo

ANEKS II WNIOSKI NAUKOWE I PODSTAWY DO ZMIANY CHARAKTERYSTYK PRODUKTU LECZNICZEGO I ULOTEK DLA PACJENTA PRZEDSTAWIONE PRZEZ EUROPEJSKĄ AGENCJĘ LEKÓW

ANEKS II WNIOSKI NAUKOWE I PODSTAWY DO ZMIANY CHARAKTERYSTYK PRODUKTU LECZNICZEGO I ULOTEK DLA PACJENTA PRZEDSTAWIONE PRZEZ EUROPEJSKĄ AGENCJĘ LEKÓW ANEKS II WNIOSKI NAUKOWE I PODSTAWY DO ZMIANY CHARAKTERYSTYK PRODUKTU LECZNICZEGO I ULOTEK DLA PACJENTA PRZEDSTAWIONE PRZEZ EUROPEJSKĄ AGENCJĘ LEKÓW 108 WNIOSKI NAUKOWE OGÓLNE PODSUMOWANIE OCENY NAUKOWEJ

Bardziej szczegółowo

KEYTRUDA (pembrolizumab)

KEYTRUDA (pembrolizumab) Poradnik dotyczący leku KEYTRUDA (pembrolizumab) Informacja dla Pacjentów Niniejszy produkt leczniczy będzie dodatkowo monitorowany. Umożliwi to szybkie zidentyfikowanie nowych informacji o bezpieczeństwie.

Bardziej szczegółowo

Dagmara Samselska. Przewodnicząca Unii Stowarzyszeń Chorych na Łuszczycę. Warszawa 20 kwietnia 2016

Dagmara Samselska. Przewodnicząca Unii Stowarzyszeń Chorych na Łuszczycę. Warszawa 20 kwietnia 2016 Dagmara Samselska Przewodnicząca Unii Stowarzyszeń Chorych na Łuszczycę Warszawa 20 kwietnia 2016 przewlekła, autoagresywnie uwarunkowana, nawrotowa choroba zapalna o podłożu genetycznym nie zaraża!!!

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Synagis 100 mg/ml roztwór do wstrzykiwań Substancja czynna: paliwizumab

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Synagis 100 mg/ml roztwór do wstrzykiwań Substancja czynna: paliwizumab Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Synagis 100 mg/ml roztwór do wstrzykiwań Substancja czynna: paliwizumab Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem tego

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji Bendamustini hydrochloridum Należy uważnie zapoznać się

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY A. Leczenie infliksymabem 1. Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna (chlc)

Bardziej szczegółowo

6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej

6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2.1. Podsumowanie korzyści wynikających z leczenia Co to jest T2488? T2488

Bardziej szczegółowo

STAN PADACZKOWY. postępowanie

STAN PADACZKOWY. postępowanie STAN PADACZKOWY postępowanie O Wytyczne EFNS dotyczące leczenia stanu padaczkowego u dorosłych 2010; Meierkord H., Boon P., Engelsen B., Shorvon S., Tinuper P., Holtkamp M. O Stany nagłe wydanie 2, red.:

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Dobenox przeznaczone do publicznej wiadomości.

Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Dobenox przeznaczone do publicznej wiadomości. VI.2 Plan Zarządzania Ryzykiem dla produktów kwalifikowanych jako "Well established use" zawierających Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Dobenox przeznaczone do publicznej

Bardziej szczegółowo

ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta

ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA SYMELON, 1,5 mg, kapsułki, twarde SYMELON, 3 mg, kapsułki, twarde SYMELON, 4,5 mg, kapsułki, twarde SYMELON, 6 mg, kapsułki, twarde Rivastigminum Należy

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA KAMAGRA 100 mg, tabletki powlekane Sildenafil w postaci cytrynianu Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. 1- Należy zachować tę ulotkę,

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA. PENTINIMID 250 mg kapsułki (Ethosuximidum)

ULOTKA DLA PACJENTA. PENTINIMID 250 mg kapsułki (Ethosuximidum) ULOTKA DLA PACJENTA PENTINIMID 250 mg kapsułki (Ethosuximidum) Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku Należy zachować te ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać.

Bardziej szczegółowo

LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)

LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 589 Poz. 86 Załącznik B.29. LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) 1. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1.1. Leczenie interferonem beta: 1) rozpoznanie

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Glimbax, 0,74 mg/ml (0,074%), roztwór do płukania jamy ustnej i gardła (Diclofenacum)

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Glimbax, 0,74 mg/ml (0,074%), roztwór do płukania jamy ustnej i gardła (Diclofenacum) ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Glimbax, 0,74 mg/ml (0,074%), roztwór do płukania jamy ustnej i gardła (Diclofenacum) Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA VERTIX, 24 MG, TABLETKI (BETAHISTINI DIHYDROCHLORIDUM)

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA VERTIX, 24 MG, TABLETKI (BETAHISTINI DIHYDROCHLORIDUM) ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA VERTIX, 24 MG, TABLETKI (BETAHISTINI DIHYDROCHLORIDUM) Należy zapoznać się z treścią ulotki przez zastosowaniem leku. - Należy zachować tę ulotkę, aby w

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. LORATADYNA PYLOX 10 mg, tabletki Loratadinum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. LORATADYNA PYLOX 10 mg, tabletki Loratadinum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta LORATADYNA PYLOX 10 mg, tabletki Loratadinum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

Badania laboratoryjne (i inne) są wykonywane w jednych z najlepszych na świecie laboratoriów.

Badania laboratoryjne (i inne) są wykonywane w jednych z najlepszych na świecie laboratoriów. {jcomments off} BADANIA KLINICZNE 1. W badaniach klinicznych testuje się nowe leki. 2. Badania kliniczne są często jedyną okazją do podjęcia leczenia w przypadku nieskuteczności lub niskiej sktutecznosći

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany, które należy wprowadzić w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

Aneks III. Zmiany, które należy wprowadzić w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Aneks III Zmiany, które należy wprowadzić w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Ta Charakterystyka Produktu Leczniczego, oznakowanie opakowań i ulotka

Bardziej szczegółowo

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.

Bardziej szczegółowo

Wyniki badań klinicznych. Dziękujemy! Sponsor Badania: Badany lek: Nr krajowego badania klinicznego:

Wyniki badań klinicznych. Dziękujemy! Sponsor Badania: Badany lek: Nr krajowego badania klinicznego: Wyniki badań klinicznych Sponsor Badania: Badany lek: Nr krajowego badania klinicznego: Numer EudraCT: Nr protokołu: Okres badania: Skrócona nazwa badania: Eisai lub E2007 NCT01393743 (Część A) NCT02307578

Bardziej szczegółowo

30. DWULETNIA OBSERWACJI WYNIKÓW PROFILAKTYKI I LECZENIA OSTEOPOROZY. PROGRAM POMOST

30. DWULETNIA OBSERWACJI WYNIKÓW PROFILAKTYKI I LECZENIA OSTEOPOROZY. PROGRAM POMOST 30. DWULETNIA OBSERWACJI WYNIKÓW PROFILAKTYKI I LECZENIA OSTEOPOROZY. PROGRAM POMOST Przedlacki J, Księżopolska-Orłowska K, Grodzki A, Sikorska-Siudek K, Bartuszek T, Bartuszek D, Świrski A, Musiał J,

Bardziej szczegółowo

Bezpośredni komunikat do fachowych pracowników ochrony zdrowia

Bezpośredni komunikat do fachowych pracowników ochrony zdrowia Bezpośredni komunikat do fachowych pracowników ochrony zdrowia Wersja 2, data zatwierdzenia przez URPL: 07.11.2016 Strona 1/7 Acytretyna (Neotigason): poważne ryzyko działania teratogennego oraz ryzyko

Bardziej szczegółowo

Anna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała

Anna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała Anna Durka Zastosowanie aktywowanego białka C (Xigris) u pacjentów leczonych z powodu ciężkiej sepsy w II Zakladzie Anestezjologii i Intensywnej Terapii USK nr 2 im. WAM w Łodzi. Opiekun pracy: Dr n. med.

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do VNS Therapy System

Wprowadzenie do VNS Therapy System Wprowadzenie do VNS Therapy System Wskazania, przeciwwskazania, ostrzeżenia i środki ostrożności Dla pracowników służby zdrowia kwiecień 2009 r. Wersja dla krajów innych niż USA Ostrzeżenie: Według amerykańskiego

Bardziej szczegółowo

Rodzinna gorączka śródziemnomorska

Rodzinna gorączka śródziemnomorska www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Rodzinna gorączka śródziemnomorska Wersja 2016 2. DIAGNOZA I LECZENIE 2.1 Jak diagnozuje się tę chorobę? Zasadniczo stosuje się następujące podejście: Podejrzenie

Bardziej szczegółowo

Dlaczego potrzebne było badanie?

Dlaczego potrzebne było badanie? Badanie mające na celu zbadanie czy lek BI 409306 polepsza sprawność umysłową u osób z łagodną postacią choroby Alzheimera oraz trudności z funkcjonowaniem psychicznym Jest to podsumowanie badania klinicznego

Bardziej szczegółowo

DiabControl RAPORT KOŃCOWY

DiabControl RAPORT KOŃCOWY DiabControl OCENA WSPÓŁPRACY PACJENTA CHOREGO NA CUKRZYCĘ TYPU 2 Z LEKARZEM PROWADZĄCYM W ZAKRESIE COMPLIANCE, OBSERWACJA ZJAWISKA DYSFAGII (TRUDNOŚCI W POŁYKANIU) RAPORT KOŃCOWY Październik 214 Autor

Bardziej szczegółowo

PL.EDU.ELI PRZEWODNIK DLA LEKARZY

PL.EDU.ELI PRZEWODNIK DLA LEKARZY PRZEWODNIK DLA LEKARZY Przewodnik dla Lekarzy Produkt leczniczy CERDELGA jest wskazany do długotrwałego leczenia dorosłych pacjentów z chorobą Gauchera typu 1, ze słabym (PM, ang. poor metaboliser), średnim

Bardziej szczegółowo

Lipophoral Tablets 150mg. Mediator 150 mg Tabletka Podanie doustne. Benfluorex Qualimed. Mediator 150mg Tabletka Podanie doustne

Lipophoral Tablets 150mg. Mediator 150 mg Tabletka Podanie doustne. Benfluorex Qualimed. Mediator 150mg Tabletka Podanie doustne ANEKS I WYKAZ NAZW WŁASNYCH, POSTAĆ FARMACEUTYCZNA, MOC PRODUKTÓW LECZNICZYCH, DROGA PODANIA, PODMIOTY ODPOWIEDZIALNE POSIADAJĄCE POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU W PAŃSTWACH CZŁONKOWSKICH (EOG) 1

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną hydroksyzynę.

Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną hydroksyzynę. Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną hydroksyzynę. Aneks III Poprawki do odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta

Bardziej szczegółowo

Annex I. Podsumowanie naukowe i uzasadnienie dla wprowadzenia zmiany w warunkach pozwolenia

Annex I. Podsumowanie naukowe i uzasadnienie dla wprowadzenia zmiany w warunkach pozwolenia Annex I Podsumowanie naukowe i uzasadnienie dla wprowadzenia zmiany w warunkach pozwolenia Podsumowanie naukowe Biorąc pod uwagę Raport oceniający komitetu PRAC dotyczący Okresowego Raportu o Bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

12 SQ-HDM Grupa farmakoterapeutyczna: Wyciągi alergenowe, kurz domowy; Kod ATC: V01AA03

12 SQ-HDM Grupa farmakoterapeutyczna: Wyciągi alergenowe, kurz domowy; Kod ATC: V01AA03 SUBSTANCJA CZYNNA (INN) GRUPA FARMAKOTERAPEUTYCZNA (KOD ATC) PODMIOT ODPOWIEDZIALNY NAZWA HANDLOWA PRODUKTU LECZNICZEGO, KTÓREGO DOTYCZY PLAN ZARZĄDZANIA RYZYKIEM 12 SQ-HDM Grupa farmakoterapeutyczna:

Bardziej szczegółowo

Zaobserwowano częstsze przypadki stosowania produktu leczniczego Vistide w niezatwierdzonych wskazaniach i (lub) drogach podawania.

Zaobserwowano częstsze przypadki stosowania produktu leczniczego Vistide w niezatwierdzonych wskazaniach i (lub) drogach podawania. Komunikat skierowany do fachowych pracowników ochrony zdrowia dotyczący występowania ciężkich działań niepożądanych związanych z stosowaniem produktu leczniczego Vistide (cydofowir) niezgodnie z zapisami

Bardziej szczegółowo

Kiedy rozpocząć przyjmowanie dawki Jak przyjmować lek Uptravi? Jak zwiększać dawkę leku? Pominięcie przyjęcia leku...6

Kiedy rozpocząć przyjmowanie dawki Jak przyjmować lek Uptravi? Jak zwiększać dawkę leku? Pominięcie przyjęcia leku...6 PORADNIK DOTYCZĄCY DOBIERANIA DAWKI - PAKIET DOBIERANIA DAWKI Strona 1 Uptravi tabletki powlekane seleksypag Poradnik dobierania dawki Rozpoczynanie leczenia lekiem Uptravi Przed rozpoczęciem leczenia

Bardziej szczegółowo

arypiprazolu Twój przewodnik na temat Broszura informacyjna dla pacjenta/opiekuna Arypiprazol (Lemilvo)

arypiprazolu Twój przewodnik na temat Broszura informacyjna dla pacjenta/opiekuna Arypiprazol (Lemilvo) Twój przewodnik na temat arypiprazolu Arypiprazol (Lemilvo) Broszura informacyjna dla pacjenta/opiekuna Twój przewodnik na temat arypiprazolu 3 Wprowadzenie Twój lekarz rozpoznał u Ciebie zaburzenia afektywne

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. LORATADYNA GALENA, 10 mg, tabletki Loratadinum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. LORATADYNA GALENA, 10 mg, tabletki Loratadinum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta LORATADYNA GALENA, 10 mg, tabletki Loratadinum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

WSTĘP. Skaner PET-CT GE Discovery IQ uruchomiony we Wrocławiu w 2015 roku.

WSTĘP. Skaner PET-CT GE Discovery IQ uruchomiony we Wrocławiu w 2015 roku. WSTĘP Technika PET, obok MRI, jest jedną z najbardziej dynamicznie rozwijających się metod obrazowych w medycynie. Przełomowymi wydarzeniami w rozwoju PET było wprowadzenie wielorzędowych gamma kamer,

Bardziej szczegółowo

WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO STOSOWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO DO WDROŻENIA PRZEZ KRAJE CZŁONKOWSKIE

WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO STOSOWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO DO WDROŻENIA PRZEZ KRAJE CZŁONKOWSKIE ANEKS 1 WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO STOSOWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO DO WDROŻENIA PRZEZ KRAJE CZŁONKOWSKIE Kraj członkowski musi upewnić się ze wszystkie warunki lub ograniczenia

Bardziej szczegółowo

Dr n. med. Norbert Grząśko w imieniu Polskiej Grupy Szpiczakowej Lublin, 12.04.2008

Dr n. med. Norbert Grząśko w imieniu Polskiej Grupy Szpiczakowej Lublin, 12.04.2008 Ocena skuteczności i bezpieczeństwa leczenia układem CTD (cyklofosfamid, talidomid, deksametazon) u chorych na szpiczaka plazmocytowego aktualizacja danych Dr n. med. Norbert Grząśko w imieniu Polskiej

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska

Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska Katedra i Klinika Okulistyki, II WL, Warszawski Uniwersytet Medyczny Kierownik Kliniki: Profesor Jacek P. Szaflik Epidemiologia jaskry

Bardziej szczegółowo

Całościowe sprawozdanie końcowe. Monitoring postmarketingowy urządzenia medycznego BIOSYNCHRON 1000 Anti Dekubitus (wersja aktywna i pasywna)

Całościowe sprawozdanie końcowe. Monitoring postmarketingowy urządzenia medycznego BIOSYNCHRON 1000 Anti Dekubitus (wersja aktywna i pasywna) Całościowe sprawozdanie końcowe Monitoring postmarketingowy urządzenia medycznego BIOSYNCHRON 1000 Anti Dekubitus (wersja aktywna i pasywna) 1 Opis: Otwarte badania kliniczne z udziałem użytkowników oceniające

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CIĘŻKIEJ, AKTYWNEJ POSTACI ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45)

LECZENIE CIĘŻKIEJ, AKTYWNEJ POSTACI ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45) Załącznik B.36. LECZENIE CIĘŻKIEJ, AKTYWNEJ POSTACI ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW ŚWIADCZENIOBIORCY W PROGRAMIE

Bardziej szczegółowo

AMULET BROSZURA DLA PERSONELU MEDYCZNEGO

AMULET BROSZURA DLA PERSONELU MEDYCZNEGO Projekt AMULET: Nowy model opieki medycznej z wykorzystaniem nowoczesnych metod nieinwazyjnej oceny klinicznej i telemedycyny u chorych z niewydolnością serca jest realizowany przez Konsorcjum Naukowe,

Bardziej szczegółowo

LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45)

LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 732 Poz. 71 Załącznik B.36. LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M

Bardziej szczegółowo

Dlaczego potrzebne było badanie?

Dlaczego potrzebne było badanie? Badanie mające na celu zbadanie czy lek BI 409306 polepsza sprawność umysłową u osób z chorobą Alzheimera we wczesnym stadium Jest to podsumowanie badania klinicznego przeprowadzonego z udziałem pacjentów

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 5/2012 z dnia 27 lutego 2012 r. w zakresie zakwalifikowania/niezasadności zakwalifikowania leku Valdoxan (agomelatinum)

Bardziej szczegółowo

Badanie efektywności wibroakustycznej metody leczenia w kompleksowej terapii chorych na przerost gruczołu krokowego

Badanie efektywności wibroakustycznej metody leczenia w kompleksowej terapii chorych na przerost gruczołu krokowego Wojskowa Akademia Medyczna im. S.M. Kirowa, Sankt Petersburg, Rosja prof. dr n. med. Siergiej Borysowicz Pietrow, dr n. med. Nikołaj Siemionowicz Lewkowskij, dr n. med. Anatolij Iwanowicz Kurtow, dr n.

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 731 Poz. 66 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania

Bardziej szczegółowo

KEYTRUDA (pembrolizumab)

KEYTRUDA (pembrolizumab) Poradnik dotyczący leku KEYTRUDA (pembrolizumab) Informacja dla Pacjentów Niniejszy produkt leczniczy będzie dodatkowo monitorowany. Umożliwi to szybkie zidentyfikowanie nowych informacji o bezpieczeństwie.

Bardziej szczegółowo

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie dystonii ogniskowych i połowiczego kurczu twarzy

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie dystonii ogniskowych i połowiczego kurczu twarzy Załącznik nr 13 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE DYSTONII OGNISKOWYCH I POŁOWICZEGO KURCZU TWARZY ICD-10 G24.3 - kręcz karku G24.5 - kurcz

Bardziej szczegółowo

W badaniu 4S (ang. Scandinavian Simvastatin Survivat Study), oceniano wpływ symwastatyny na całkowitą śmiertelność u 4444 pacjentów z chorobą wieńcową i z wyjściowym stężeniem cholesterolu całkowitego

Bardziej szczegółowo

Moc Gatunki zwierząt. Postać farmaceutyczna. Samice psów. Enurace 50 Tabletki 50 mg

Moc Gatunki zwierząt. Postać farmaceutyczna. Samice psów. Enurace 50 Tabletki 50 mg ANEKS I WYKAZ NAZW, POSTAĆ FARMACEUTYCZNA, MOC PRODUKTU LECZNICZEGO, GATUNKI ZWIERZĄT, DROGA PODANIA I PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU W PAŃSTWACH CZŁONKOWSKICH

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Ropimol 2 mg/ml, roztwór do wstrzykiwań. Ropivacaini hydrochloridum

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Ropimol 2 mg/ml, roztwór do wstrzykiwań. Ropivacaini hydrochloridum ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Ropimol 2 mg/ml, roztwór do wstrzykiwań Ropivacaini hydrochloridum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. - Należy zachować tę ulotkę,

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Biorąc pod uwagę sprawozdanie komitetu PRAC do raportu PSUR dla dexamethasonu (za wyjątkiem

Bardziej szczegółowo

Wysoki poziom hemoglobiny glikowanej (HbA1c)

Wysoki poziom hemoglobiny glikowanej (HbA1c) Wysoki poziom hemoglobiny glikowanej (HbA1c) Cukrzyca wieku dziecięcego Ulotka informacyjna dla pacjentów Wprowadzenie Otrzymaliście Państwo tę ulotkę ze względu na wysoki poziom hemoglobiny glikowanej

Bardziej szczegółowo

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał

Bardziej szczegółowo

10 WSKAZÓWEK DLA CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE GRUCZOŁÓW ŚLINOWYCH Rozpoznanie choroby JAKIE SĄ PRZYCZYNY?

10 WSKAZÓWEK DLA CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE GRUCZOŁÓW ŚLINOWYCH Rozpoznanie choroby JAKIE SĄ PRZYCZYNY? 10 WSKAZÓWEK DLA CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE GRUCZOŁÓW ŚLINOWYCH Rozpoznanie choroby nowotworowej wiąże się z dużym obciążeniem fizycznym i psychicznym.obecność kogoś bliskiego, pielęgniarki i innych

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu.

Aneks I. Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu. Aneks I Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu. 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

Szanse i zagrożenia na poprawę leczenia chorób zapalnych stawów w Polsce rok 2014 Prof. dr hab. Piotr Wiland Katedra i Klinika Reumatologii i Chorób

Szanse i zagrożenia na poprawę leczenia chorób zapalnych stawów w Polsce rok 2014 Prof. dr hab. Piotr Wiland Katedra i Klinika Reumatologii i Chorób Szanse i zagrożenia na poprawę leczenia chorób zapalnych stawów w Polsce rok 2014 Prof. dr hab. Piotr Wiland Katedra i Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich

Bardziej szczegółowo

Zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów

Zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów Zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów Health Protection Scotland Co to są zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A? Paciorkowce z grupy A (ang. Group A Streptococcus,

Bardziej szczegółowo