2: Czy mają Państwo opinię na temat najbardziej odpowiedniej definicji finansowania długoterminowego?

Transkrypt

1 Zielona Księga Długoterminowe finansowanie gospodarki europejskiej. Pytania: 1:Czy zgadzają się Państwo z analizą dotyczącą zapewnienia finansowania długoterminowego i jego cech? Generalnie zgadzam się z analizą z jedną uwagą. Zasadnicze pytanie czy pośredniczenie banków w finansowaniu inwestycji długoterminowych zastąpi bardziej zróżnicowany system z dużo większym udziałem finansowania bezpośredniego przez rynki kapitałowe czy z większym zaangażowaniem inwestorów instytucjonalnych i alternatywnych rynków finansowych jest trafne. Przy stopach repo na poziomie 0,5% oraz programach płynnościowych LTRO system bankowy zalany jest tanim pieniądzem. Pytanie zatem czy Europejski Bank Centralny, Komisje Nadzoru Finansowego oraz rządy państw członkowskich spowodują, iż banki zamiast kupować wszelkie dostępne aktywa (akcje, obligacje, commodities) zaczną redystrybuować tani pieniądz bezpośrednio w segmenty gospodarki. Na chwilę obecną polityka pieniężna głównych banków centralnych powoduje powstanie nowych baniek spekulacyjnych, co może w przypadku ich pęknięciem doprowadzić do dużych napięć na rynkach finansowych. Drugim pytaniem otwartym są metody doprowadzenia do tego celu. Wydaje mi się, iż powinno się wykorzystywać gwarancje rządowe na poszczególne długookresowe inwestycje strukturalne oraz zabezpieczenie przez banki rozwoju kredytów dla banków komercyjnych przeznaczone dla MŚP. Spowodowanie aby pośredniczenie banków w finansowaniu inwestycji długoterminowych zmarginalizować na korzyść finansowania bezpośredniego przez rynki kapitałowe jest ciekawym i pożądanym rozwiązaniem. 2: Czy mają Państwo opinię na temat najbardziej odpowiedniej definicji finansowania długoterminowego? Finansowanie długoterminowe to proces, w ramach którego szerokorozumiany system finansowy zapewnia środki na pokrycie kosztów inwestycji realizowanych w długim okresie czasu (powyżej 5 lat) mającym na celu trwałe zwiększenie przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa. 3: Biorąc pod uwagę zmieniający się charakter sektora bankowego, jaką rolę w dalszej perspektywie przewidują Państwo dla banków w zapewnieniu finansowania inwestycji długoterminowych? W dużej mierze będzie ona zależeć od dalszych działań KE, ECB oraz nadzoru finansowego. Na chwilę obecną wydaję mi się, że będzie ona malała z kilku powodów. Po pierwsze oczekiwane odbicie gospodarcze w Europie może się przedłużyć na co już zareagowało ECB obniżając stopy procentowe na ostatnim posiedzeniu. Po drugie poziomy giełd, rentowności 1

2 obligacji rządowych oraz kurs EUR uległy totalnemu rozkorelowaniu co może świadczyć o tym, że w niedługim horyzoncie czasowym będziemy mieli do czynienia przecena tych pierwszych, chyba że ożywienie gospodarcze stanie się faktem. Mając na uwadze powyższe, banki mogą niechętnie zwiększać alokację w finansowanie inwestycji długoterminowych, chyba że będą miały gwarancje rządów bądź banków jak EBI czy banki rozwoju jak Bank Gospodarstwa Krajowego w Polsce czy KfW Banken w Niemczech. Rolą banków zatem mogłoby być dawanie gwarancji emisjom obligacjom, które kupowałyby inne podmioty. Banki rozwoju mogłyby albo dawać gwarancje bankom komercyjnym na taką działalność albo bezpośrednio podmiotom emitującym. 4: Na czym powinna polegać rola banków krajowych i wielostronnych banków rozwoju w jak najskuteczniejszym wspieraniu inwestycji długoterminowych? Czy należy zwiększyć koordynację tych banków na potrzeby osiągnięcia polityki unijnej? Jak zwiększyć rolę instrumentów finansowych przewidzianych w budżecie UE w zakresie finansowania inwestycji długoterminowych w celu zapewnienia trwałego wzrostu gospodarczego? Uważam iż główną rolą tych banków powinno być dawanie gwarancji przedsiębiorstwom np. pod emisje obligacji korporacyjnych, gwarancje kredytów, pomoc w przygotowaniu finansowania długoterminowego. Tak, należy zwiększyć koordynację tych banków po to, żeby siła akcji kredytowej przez nie realizowana została zwiększona. Odpowiadając na ostatnie pytanie myślę, że po pierwsze musi zostać przeprowadzona kampania informacyjna poza tym powinna zostać przejściowo zmniejszone kryteria przydzielania owych środków. 5: Czy istnieją inne narzędzia i ramy polityki publicznej, które mogą wspierać finansowanie inwestycji publicznych? Teoretycznie można by czasowo zmniejszyć rygorystyczność przepisów z zakresu dofinansowania projektów publicznych przez rządy poszczególnych krajów członkowskich. Pytanie o stosunek zyski/koszty dla długofalowego wzrostu UE. 6: W jakim zakresie można zwiększyć rolę inwestorów instytucjonalnych w zmieniającym się krajobrazie finansowania długoterminowego i jak tego dokonać? Poluzować czasowo wymogi kapitałowe dla funduszy emerytalnych i zakładów ubezpieczeń np. do momentu osiągnięcia przez UE wyznaczonego poziomu PKB. Dodatkowo można by spojrzeć na kwestie podatkowe tak aby zachęcały ww. podmioty do takiej działalności. 7: Jak wypracować równowagę pomiędzy celami regulacji ostrożnościowej a dążeniem do wspierania finansowania długoterminowego podczas opracowywania i wdrażania poszczególnych wymogów ostrożnościowych dla zakładów ubezpieczeń, reasekuracji i funduszy emerytalnych takich jak pracownicze programy emerytalne? 2

3 Równowaga taka powinna być oparta na bazie celu jakim jest długofalowy wzrost gospodarczy UE. O ile utrzymanie CPI na odpowiednim poziomie jest głównym celem ECB o tyle, nadzór, KE oraz rządy poszczególnych krajów członkowskich powinny się skupić oprócz na reformowaniu gospodarek nie tylko na bazie zacieśnienia fiskalnego. Wydaję mi się, iż w sytuacji gdyby oczekiwany przez wszystkich odbicie gospodarcze nie nastąpiło, pobudzenie finansowania długoterminowego może być ważnym elementem wspierającym wzrost. 8: Jakie są przeszkody dla ustanowienia mechanizmów inwestowania z wykorzystaniem środków pochodzących od wielu inwestorów instytucjonalnych? Czy takie platformy mogłyby być stworzone na szczeblu UE? Nie ma takich przeszkód. Im szybciej tym lepiej. Im większa będzie suma bilansowa przykładowo opisanych długoterminowych funduszy inwestycyjnych LTIF tym lepiej. Tak- ze względu na wyjątkową sytuację takie platformy mogłyby być stworzone zarówno na szczeblu UE jak i poszczególnych krajów członkowskich. 9: Jakie inne opcje i instrumenty można rozważyć w celu zwiększenia zdolności banków i inwestorów instytucjonalnych do zapewnienia finansowania długoterminowego. Zarówno banki jak i inwestorzy instytucjonalni są moim zdaniem zdolni do zapewnienia finansowania długoterminowego. Globalna nadpłynność, wspomniane operacje LTRO oraz ich wcześniejsza spłata wskazuje na fakt, iż problemem nie jest płynność a jego dystrybucja. Można rozważyć kwestie limitów, kwestie podatkowe, gwarancję kredytów dla MSP, jednostek samorządu terytorialnego udzielanych przez tzw. banki rozwoju jak na przykład Bank Gospodarstwa Krajowego w Polsce, KfW Banken w Niemczech, SID Bank w Słowenii. 10: Czy istnieją jakieś łączne skutki bieżących i planowanych reform regulacji ostrożnościowej w zakresie liczby i cykliczności ogółu inwestycji długoterminowych, oraz na ile są one istotne? W jaki sposób można by im zaradzić? W mojej ocenie wszelkie reformy regulacji ostrożnościowej czyli zaostrzanie kryteriów płynnościowych ogranicza liczbę i cykliczność inwestycji długoterminowych gdyż zmniejsza skłonność do ryzyka banków oraz innych instytucji do finansowania długookresowego. Należy wyważyć wprowadzanie kolejnych norm ostrożnościowych gdyż z jednej strony zmniejszają one możliwości upadków banków z drugiej jednak hamują rozwój akcji kredytowej. Biorąc jednak pod uwagę rozwiązania proponowane w odpowiedzi na pytanie 9 akcję tą możnaby zwiększyć nawet w przypadku wprowadzania kolejnych regulacji ostrożnościowych jednak jak pokazują ostatnie lata, należy z nimi również uważać. 11: Jak zwiększyć finansowanie długoterminowe inwestycji przez rynki kapitałowe w Europie? 3

4 Najprostszym rozwiązaniem jest postawienie na rozwój segmentu obligacji korporacyjnych. W dobie niskich yieldów obligacji rządowych inwestorzy długoterminowi jak np. fundusze emerytalne często szukają innych papierów z większym zwrotem. Wprowadzenie obligacji projektowych w przypadku inwestycji strukturalnych również wydaję się bardzo dobrym rozwiązaniem. Należy pamiętać, że poziomy rentowności papierów skarbowych czy to w strefie euro czy USA są na poziomach abstrakcyjnych biorąc pod uwagę realną stopę inflacji. Jest to wręcz idealny moment na wprowadzenie ww. rozwiązań. Jako przykład mogę przedstawić emisję w Polsce przez Bank Gospodarstwa Krajowego obligacji na rzecz Krajowego Funduszu Drogowego (finansującego budowę autostrad). Papiery te były praktycznie kopią pod względem budowy obligacji skarbowych i były gwarantowane przez Skarb Państwa. Premia rzędu 30 bp do krzywej papierów skarbowych była bardzo atrakcyjna dla funduszy emerytalnych, które kupując je traktowała jako inwestycji hold to maturity. 12: Jak rynki kapitałowe mogą pomóc w zlikwidowaniu luki kapitałowej w Europie? Co powinno się zmienić w sposobie funkcjonowania pośrednictwa w zapewnieniu finansowania przez rynki aby usprawnić przepływ środków na potrzeby inwestycji długoterminowych, wesprzeć finansowanie inwestycji długoterminowych przy jednoczesnym zapewnieniu trwałego pod względem gospodarczym, społecznym i środowiskowym wzrostu gospodarczego i odpowiedniej ochrony inwestorów i konsumentów? Luka kapitałowa powstaje, gdy zapotrzebowanie na kapitał zgłaszane przez przedsiębiorców, szczególnie tych na wczesnym etapie rozwoju, jest większe niż środki oferowane przez inwestorów prywatnych. Powodem tego jest zbyt wysokie ryzyko inwestycyjne i stosunkowo wysokie koszty przygotowania i monitorowania małego projektu, dlatego też przedsiębiorcy z nowatorskimi pomysłami biznesowymi mają trudności z pozyskaniem kapitału. Zmniejszenie luki kapitałowej można osiągnąć między innymi poprzez tworzenie wspólnie z inwestorami prywatnymi funduszy typu venture capital, emisje papierów dłużnych czy też finansowaniem długoterminowym na bazie kredytów. Aby rynki finansowe pomogły w likwidacji luki, muszą uwierzyć, że te inwestycje są bezpieczne. Aby tak było wystarczyłyby gwarancje czy to rządowe, czy też banków rozwoju. Sytuacja która ma miejsce obecnie kiedy kapitał płynie szerokim strumieniem w obligacje skarbowe wszystkich krajów czy to strefy euro czy też krajów emerging markets pokazuje, iż inwestorzy wciąż nie wierzą w stabilne odbicie gospodarcze na świecie lub wciąż obawiają się o stabilność strefy euro. Z drugiej jednak strony mamy do czynienia z istną aberracją kiedy niemieckie 10 letnie rządowe jeszcze niedawno były na poziomie 1,20% (obecnie ok 1,38%) w sytuacji kiedy indeksy giełdowe notują nowe szczyty. To pokazuje, iż rynek jest rozkorelowany. W sytuacji stabilnej wzrost giełd jest praktycznie równoznaczne ze spadkiem notowań papierów rządowych. Należy pamiętać, że problemem wzrostu gospodarczego UE jest również jego defragmentacja pomiędzy starymi członkami a krajami południa. Innymi słowy przedsiębiorstwa dajmy na to z Hiszpanii finansują po nieporównywalnie wyższych stopach 4

5 niż przedsiębiorstwo Niemieckie. Pytaniem otwartym jest jak te różnice wyrównać gdyż nie ma to związku z ultrałagodną polityką pieniężna głównych banków centralnych na świecie. Odpowiednia ochrona inwestorów i konsumentów lokujących środki umożliwiające finansowanie długoterminowe powinna być zapewniona prawnie, lub nagrodzona np. obniżeniem podatku od dochodów kapitałowych, 13: Jakie są zalety i wady opracowania bardziej ujednoliconych ram obligacji zabezpieczonych? Jakie elementy mogłyby wchodzić w skład tych ram? Zaletą byłaby standaryzacja tego rynku, jego większa możliwość rozwoju za sprawą zwiększenia płynności. W sytuacji ujednolicenia ram mogłoby dojść do sytuacji w której banki czy różnego rodzaju fundusze handlowałyby nimi w pakietach. Mogłyby podstawiać je jako zabezpieczenia swoich wierzytelności. W skład ram wchodzić by mogły wszelkie miary ryzyka które uwiarygodniłyby i ujednoliciły poszczególne emisje. 5