Ekstrakcja nadkrytyczna jako metoda pozyskiwania karotenoidów z czerwonej papryki
|
|
- Mateusz Szydłowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ekstrakcja nadkrytyczna jako metoda pozyskiwania karotenoidów z czerwonej papryki Dorota KOSTRZEWA, Edward RÓJ Instytut Nawozów Sztucznych, Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 13A, Puławy STRESZCZENIE Celem pracy było przedstawienie wyników badań pozyskiwania karotenoidów z czerwonej papryki. Badania przeprowadzono na instalacji doświadczalnej w skali laboratoryjnej z użyciem nadkrytycznego ditlenku węgla oraz metodą Soxhleta. Ocenie poddano surowiec użyty do ekstrakcji oraz jakość otrzymanych ekstraktów z wykorzystaniem metody spektrofotometrycznej. Słowa kluczowe: papryka, ekstrakcja nadkrytyczna ditlenkiem węgla, ekstrakcja Soxhletem 1. Wstęp Czerwona papryka roczna (Capsicum annuum) należy do rodziny psiankowatych i jest bogatym źródłem węglowodanów, witamin: A i C, E, K, B1, B6, kwasu foliowego, potasu, naturalnych karotenoidów oraz tłuszczów [1, 2, 3]. Zawartość oleju w owocni papryki wynosi około 6 %, w mielonej papryce około %, natomiast ziarna papryki zawierają nawet %. Olej otrzymany z papryki zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (linolowy, -linolenowy), mononienasycone kwasy tłuszczowe (kwas oleinowy) oraz nasycone kwasy tłuszczowe (kwas stearynowy, palmitynowy, arachidowy, behenowy, mirystynowy), z czego największy udział mają nienasycone kwasy tłuszczowe [4]. Barwa owoców papryki zależy od obecności karotenoidów oraz flawonoidów, a głównymi karotenoidami odpowiedzialnymi w % za kolor czerwonej papryki są kapsantyna i kapsorubina. Ponadto w papryce występuje również zeaksantyna, luteina, kryptoksantyna, kapsoluteina, α- i β-karoten. Zawartość karotenoidów oraz witaminy C w surowcu zależy od rodzaju, fazy dojrzałości papryki i zwiększa się wraz z jej dojrzewaniem. Dlatego też czerwona papryka ma więcej przeciwutleniaczy i witamin niż inne odmiany. Ze względu na wysoką zawartość witaminy A, C i E papryka pozytywnie wpływa na stan skóry, paznokci czy włosów. Witamina B6 i kwas foliowy, zawarte w papryce, pomagają obniżyć poziom homocysteiny, co zmniejsza ryzyko udaru. Papryka jest także dobrym
2 źródłem błonnika pokarmowego, który wiąże cholesterol i pomaga wyeliminować jego nadmiar z organizmu. Wyjątkowo wysoka zawartość przeciwutleniaczy w papryce sprawia, że wzmacnia ona układ odpornościowy, zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych oraz bierze udział w profilaktyce raka. Karotenoidy charakteryzują się wysoką aktywnością wobec reaktywnych form tlenu, jak i wolnych rodników. W badaniach wykazano, że β-karoten w porównaniu z innymi antyoksydantami, witaminą C i E, wykazuje wyższą aktywność antyoksydacyjną wobec tlenu singletowego, powstającego w procesie fotosyntezy. Hamuje on fazę początkową, jak również etap propagacji peroksydacji lipoprotein. Równoczesne stosowanie β-karotenu oraz witamin C i E powoduje cofanie się miażdżycy [3]. Badania przeprowadzone przez Matsufuji ego wykazały, że kapsantyna, specyficzny dla czerwonej papryki barwnik karotenoidowy, była bardziej efektywnym antyoksydantem niż -karoten, a jej estry z kwasami nienasyconymi miały taką samą zdolność wychwytywania wolnych rodników, jak -karoten [5]. Badania nad karotenoidami potwierdzają, że likopen zawarty w czerwonej papryce zapobiega niektórym rodzajom nowotworów, m.in. prostaty, trzustki, pęcherza moczowego i szyjki macicy [1, 3, 6]. Potwierdzono również skuteczne działanie ochronne β-karotenu na skórę u pacjentów chorych na protoporfirię erytropoetyczną, którzy są nadwrażliwi na światło słoneczne. Choć współczynnik ochrony przeciwsłonecznej β-karotenu jest stosunkowo niski (SPF 2) to wykazuje on działanie zapobiegające oparzeniom skóry u osób zdrowych. Wiąże się to z jego właściwościami zmiatania wolnych rodników i reaktywnych form tlenu, powstających w wyniku ekspozycji skóry na promieniowanie UVA. Natomiast luteina i zeaksantyna zawarte w papryce, obecne również w wysokim stężeniu w plamce żółtej oka, są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku. Stosowanie diety bogatej w te dwa karotenoidy może stanowić ochronę przed zaćmą i związanym z wiekiem zwyrodnieniem plamki żółtej, które prowadzi do utraty wzroku. Karotenoidy są szeroko wykorzystywane w przemyśle, szczególnie jako barwniki żywności i pasz oraz suplementy [7]. Preparaty z papryki stosowane są również do przedłużania trwałości produktów końcowych (mięsnych dań gotowych, zarówno chłodzonych, jak i mrożonych) [2]. Światowy rynek dodatków do żywności opiera się głownie na produkcji syntetycznych substancji dodatkowych, jednakże coraz większa świadomość konsumentów wymusza wzrost wykorzystania związków pochodzenia naturalnego [8, 9].
3 Nowoczesną metodą pozyskiwania cennych składników roślin jest ekstrakcja w warunkach nadkrytycznych, gdzie czynnikiem ekstrahującym jest skompresowany pod wysokim ciśnieniem ditlenek węgla. Proces ten przebiega w stosunkowo niskich temperaturach, bez dostępu powietrza, przez co aktywne składniki roślin nie ulegają degradacji termicznej oraz przemianom oksydacyjnym, a tym samym nie powoduje to obniżenia ich jakości zdrowotnej i organoleptycznej. Jest to bardzo ważne, szczególnie w odniesieniu do pozyskiwania nietrwałych składników, takich jak karotenoidy. W wyniku ekstrakcji nadkrytycznej uzyskuje się ekstrakty roślinne o najwyższym poziomie czystości, które są czyste mikrobiologicznie i zachowują naturalne składniki aktywne. Tajemnicą czystości wyciągów roślinnych uzyskiwanych metodą ekstrakcji w warunkach nadkrytycznych jest ostatni etap procesu, w którym następuje obniżenie ciśnienia i cały rozpuszczalnik zostaje oddzielony od ekstraktu. Ekstrakcja nadkrytyczna jest procesem znacznie bardziej zaawansowanym technologicznie od tradycyjnych procesów ekstrakcji, gdzie temperatura i utlenianie towarzyszące procesom otrzymywania są szkodliwe dla witamin, enzymów, substancji lotnych oraz wielu innych substancji aktywnych. Wadą konwencjonalnych metod otrzymywania ekstraktów, w których stosuje się rozpuszczalniki organiczne są ścieki, emisja lotnych związków organicznych oraz możliwość zanieczyszczenia ekstraktów roślinnych śladami rozpuszczalników, które w nich pozostają [10]. Ponadto ekstrakcja z użyciem rozpuszczalników organicznych jest mało selektywna ze względu na ekstrahowane składniki. 2. Część eksperymentalna 2.1. Materiały Ditlenek węgla (czystość 99,8%) użyty do procesu ekstrakcji nadkrytycznej papryki z firmy Linde Gaz Polska" Sp. z o.o.. Surowcem do badań była papryka mielona z firmy KAMIS Przyprawy S.A. o natężeniu barwy ok. 160 ASTA (American Spice Trade Association). Odczynniki do oznaczeń spektrofotometrycznych oraz do ekstrakcji Soxhletem: aceton czda z firmy POCH S.A. Polska Aparatura i metodyka badań ekstrakcji Do badania procesu ekstrakcji nadkrytycznej papryki mielonej wykorzystano aparaturę firmy SITEC (SITEC-Sieber Engineering AG, Szwajcaria) znajdującą się w Instytucie Nawozów Sztucznych w Puławach. Instalacja jest wyposażoną w ekstraktor
4 o pojemności ok. 1 dm 3 i umożliwia prace pod ciśnieniem do 500 bar i w temperaturze do 200 o C. Próby ekstrakcji papryki z użyciem ditlenku węgla prowadzono w koszu, który umieszczano w ekstraktorze. Proces pozyskiwania karotenoidów z papryki przebiegał według schematu przedstawionego na rysunku 2. Załadunek surowca do ekstraktora Ekstrakcja papryki Redukcja ciśnienia od ciśnienia ekstrakcji do ciśnienia separacji Dekompresja ekstraktora Podgrzewanie mieszaniny CO 2 - ekstrakt Wyładunek pozostałości po ekstrakcji Separacja ekstraktu Skraplanie CO 2 Odbiór ekstraktu Sprężanie ciekłego CO 2 Podgrzewanie CO 2 Rys. 2. Schemat blokowy ekstrakcji nadkrytycznej papryki. Badania ekstrakcji nadkrytycznej czerwonej papryki mielonej prowadzono pod ciśnieniem bar i w temperaturze 60 C oraz przy stałym obciążeniu CO 2 (ok. 20 kg/h). Warunki separacji ekstraktów były jednakowe w każdym z przeprowadzonych doświadczeń. W trakcie procesu pobierano próbki ekstraktu z separatora w stałych odstępach czasu, a następnie ważono je w celu określenia wydajności ekstrakcji. Porównawczo do ekstrakcji nadkrytycznej przeprowadzono ekstrakcje papryki mielonej w aparacie Soxhleta. Jako rozpuszczalnika do ekstrakcji użyto acetonu (300 ml), który utrzymywano w stanie wrzenia. Po zakończonym procesie ekstrakcji rozpuszczalnik oddzielono w wyparce próżniowej firmy Büchi, a ekstrakt zważono i poddano analizie.
5 2.3. Metody oceny analitycznej karotenoidów otrzymanych z papryki Badania natężenia barwy próbek surowca, ekstraktów i pozostałości po ekstrakcji papryki (ogólna zawartość karotenoidów) oznaczano metodą spektrofotometryczną. Do badań wykorzystano dwuwiązkowy spektrofotometr UV-Vis typ JASCO V-650. Oznaczenia prowadzono zgodnie z przepisami zamieszczonymi w Official Methods of Analysis 14 th Edition 1984 Association of Official Analytical Chemists (AOAC). Przygotowanie próbki ekstraktu otrzymanego z papryki. Z homogenicznej próbki ekstraktu w zlewce wykonywano ok. 100 mg naważkę. Następnie do zlewki dawano aceton i umieszczano w płuczce ultradźwiękowej do rozpuszczenia próbki. Rozpuszczoną próbkę przenoszono ilościowo do kolby miarowej na 100 ml i uzupełniano acetonem do kreski. Kolbę z próbką krótko wytrząsano na wytrząsarce i pozostawiano w temperaturze pokojowej przez ok. 2 minuty. Z tak otrzymanego roztworu odpipetowywano 10 ml do kolby miarowej na 100 ml i uzupełniano acetonem do kreski. Pomiar absorbancji otrzymanego roztworu wykonywano w kuwecie szklanej o długości drogi optycznej l = 10 mm w odniesieniu do czystego acetonu przy długości 460 nm. Przygotowanie próbki papryki. Z homogenicznej próbki papryki lub papryki po ekstrakcji wykonywano ok. 100 mg naważkę do kolby miarowej na 100 ml i uzupełniano acetonem do kreski. Kolbę wstawiano do wytrząsarki i krótko wytrząsano. Tak przygotowaną próbkę pozostawiano w temperaturze pokojowej na ok. 16 godzin. Po wyznaczonym czasie kolbę z próbką intensywnie wytrząsano przez ok. 2 minuty. Następnie roztwór sączono przez filterki 0.45 µm, po czym wykonywano pomiar absorbancji badanej próbki analogicznie jak wyżej. Barwę surowca, ekstraktu i pozostałości po ekstrakcji wyrażano w skali zabarwienia ASTA, która stanowi międzynarodowy wzorzec do określania koloru sproszkowanej papryki oraz ekstraktów z niej uzyskanych. Obliczenia natężenia barwy wykonano zgodnie z prezentowanymi poniżej równaniami (rów. 1, 2). ASTA A nm f dla ekstraktu z papryki (1) m ASTA gdzie: A 460nm16, 4 m 2 f dla papryki lub papryki po ekstrakcji (2) A zmierzona absorbancja próbki, f współczynnik korekcji drogi optycznej, m 1, m 2 masa próbek użyta do badań, 164 i 16,4 współczynniki obliczeniowe.
6 3. Wyniki badań i dyskusja Podczas procesu ekstrakcji papryki mielonej określano wydajność i barwę otrzymywanych ekstraktów. Warunki prowadzenia eksperymentów prezentuje tabela 1, zamieszczona poniżej. Tabela 1. Warunki prowadzenia doświadczeń. Ekstrakcja papryki Wsad Warunki ekstrakcji g Barwa, ASTA T, 0 C P, bar Czas, min ekstrakcja nadkrytyczna nr 1 150, ekstrakcja nadkrytyczna nr ekstrakcja nadkrytyczna nr ekstrakcja nadkrytyczna nr ekstrakcja metodą Soxhleta Wyniki ekstrakcji papryki uzyskane dla poszczególnych doświadczeń, dotyczące odzysku ekstraktu w stosunku do masy wyjściowej wsadu oraz analizy ekstraktu i pozostałości po ekstrakcji papryki, przedstawia tabela 2. Tabela 2. Wyniki ekstrakcji czerwonej papryki. Ekstrakcja papryki Sumaryczny odzysk ekstraktu Natężenie barwy ekstraktu Natężenie barwy pozostałości po ekstrakcji g % wag. ASTA ASTA ekstrakcja nadkrytyczna nr 1 12,1 8, ,5 ekstrakcja nadkrytyczna nr 2 12, ,1 ekstrakcja nadkrytyczna nr 3 12, ,6 ekstrakcja nadkrytyczna nr 4 12,2 8, ,5 ekstrakcja metodą Soxhleta 2,1 13, ,6 Jak wynika z tabeli 2 podczas doświadczeń prowadzonych z użyciem ditlenku węgla w warunkach nadkrytycznych uzyskano dużo mniejszą wydajność ekstrakcji papryki niż metodą Soxhleta. Niezależnie od zastosowanego ciśnienia ekstrakcji wydajność ekstrakcji nadkrytycznej kształtowała się na poziomie 8,0 8,5 % wag. Natomiast w wyniku ekstrakcji papryki mielonej w aparacie Soxhleta uzyskano wydajność procesu na poziomie 14 % wag. Analiza pozostałości po ekstrakcji papryki potwierdziła wysoki stopień wyekstrahowania
7 Natężenie barwy w skali ASTA złoża dla ekstrakcji prowadzonej metodą Soxhleta. Jednak podczas omawianego doświadczenia nie uzyskano wysokiej wartości natężenia barwy ekstraktu. Wartość barwy otrzymanego ekstraktu wynosiła zaledwie 1215 ASTA, ponieważ ekstrakcja metodą Soxhleta jest mało selektywna. W wyniku ekstrakcji papryki z użyciem acetonu uzyskano związki nierozpuszczalne w warunkach prowadzenia ekstrakcji ditlenkiem węgla, które znacznie obniżyły stężenie karotenoidów w otrzymanym ekstrakcie. W przypadku ekstrakcji nadkrytycznej papryki natężenie barwy otrzymywanych ekstraktów wzrastało wraz ze wzrostem ciśnienia ekstrakcji. Najwyższe natężenie barwy ekstraktu uzyskano dla ekstrakcji papryki z użyciem ditlenku węgla pod ciśnieniem 450 bar. Podczas ekstrakcji papryki ditlenkiem węgla pod ciśnieniem 450 bar i w temperaturze 60 o C wykonano również pomiar natężenia barwy ekstraktu na poszczególnych etapach procesu ekstrakcji. Wyniki oznaczeń przedstawiono na rysunku Czas, min Rys. 3: Zmiana natężenia barwy ekstraktu podczas ekstrakcji nadkrytycznej papryki. Kontrola analityczna procesu wykazała, że natężenie barwy ekstraktu w trakcie procesu ekstrakcji papryki mielonej pod ciśnieniem 450 bar rosło od wartości ok ASTA do wartości ok ASTA. Na rysunku 4 zamieszczono przykładowe widma UV-Vis dla ekstraktu z papryki otrzymanego w temperaturze 60 o C i pod ciśnieniem 400 bar oraz pozostałości po ekstrakcji
8 papryki. Próbki ekstraktu i pozostałości po ekstrakcji papryki rozpuszczono w acetonie i wykonano pomiar widm absorpcyjnych w zakresie nm. Rys. 4. Widmo absorpcyjne dla próbki ekstraktu otrzymanego z papryki (kolor zielony) i pozostałości po ekstrakcji papryki (kolor pomarańczowy). Na otrzymanym widmie wyraźnie widoczne są pasma absorpcyjne charakterystyczne dla barwników karotenoidowych w zakresie nm. Dla karotenu maksimum absorpcji w acetonie występuje przy długości fali 451 i 477 nm. Natomiast dla głównych karotenoidów zawartych w papryce, kapsantyny i kapsorubiny, maksimum absorpcji występuje przy długości 460 nm. 4. Podsumowanie W pracy przedstawiono wyniki badań ekstrakcji czerwonej papryki mielonej za pomocą ditlenku węgla o parametrach nadkrytycznych oraz metodą Soxhleta. Największą wydajność procesu w stosunku do masy wsadu uzyskano dla ekstrakcji papryki mielonej metoda Soxhleta. Natomiast najwyższe natężenie barwy ekstraktu otrzymano podczas ekstrakcji nadkrytycznej ditlenkiem węgla pod ciśnieniem 450 bar. Wartość natężenia barwy wynosiła wówczas 1909 ASTA. W badanym zakresie parametrów nie stwierdzono wpływu ciśnienia na szybkość i wydajność ekstrakcji nadkrytycznej papryki, ale obserwowano wpływ ciśnienia na barwę otrzymanych ekstraktów i ogólną zawartość karotenoidów z nią związaną.
9 W wyniku podniesienia ciśnienia ekstrakcji papryki od 200 do 450 bar uzyskano prawie 4-krotny wzrost natężenia barwy ekstraktu. LITERATURA 1. G. Maiani, M.J. Periago Castón, G. Catasta, E. Toti, I. Go ni Cambrodon, A. Bysted, F. Granado-Lorencio, B. Olmedilla-Alonso, P. Knuthsen, M. Valoti, V. Böhm, E. Mayer- Miebach, D. Behsnilian, U. Schleme, Carotenoids: actual knowledge on food sources, intakes, stability and bioavailability and their protective role in humans, Molecular Nutrition and Food Research, 2009, 53, I. Perucka, M. Materska, L. Jachacz, Ocena jakości preparatów otrzymanych z wysuszonych owoców papryki (Capsicum annuum l.), Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2010, 1 (68), A. Gryszczyńska, B. Gryszczyńska, B. Opala, Karotenoidy. Naturalne źródła, biosynteza, wpływ na organizm ludzki, Postępy Fitoterapii, 2011, 2, Li Guoliang, Song Cuihua, You Jinmao, Sun Zhiwei, Xia Lian, Suol Yourui, Optimisation of red pepper seed oil extraction using supercritical CO 2 and analysis of the composition by reversed-phase HPLC-FLD-MS/MS, International Journal of Food Science and Technology, 2011, 46, H. Matsufuji, H. Nakamura, M. Chino, M. Takeda, Antioxidant activity of capsantin and the fatty acid esters in paprika (Capsicum annuum), J. Agric Food Chem., 1998, 46, H. Nishino, Cancer prevention by carotenoids, Mutation Research, 1998, 402, , 7. P.D. Fraser, P.M. Bramley, The biosynthesis and nutritional uses of carotenoids, Progress in Lipid Research, 2004, 43, A. Rutkowski, S. Gwiazda., K. Dobrowski, Kompendium dodatków do żywności, J. Pokorny, Are natural antioxidants better and safer than synthetic antioxidants, Eur. J. Lipid Sci. Technol., 2007, 109, N. Aleksandra N. Tepić, Gordana R. Dimić, Biserka L. Vujičić, Žarko S. Kevrešan, Marika Varga and Zdravko M. Šumić, Quality of commercial ground paprika and its oleoresins, APTEFF, 2008, 39,
PL B1. Preparat o właściwościach przeciwutleniających oraz sposób otrzymywania tego preparatu. POLITECHNIKA ŁÓDZKA, Łódź, PL
PL 217050 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 217050 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 388203 (22) Data zgłoszenia: 08.06.2009 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE
OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE WPROWADZENIE Przyswajalność pierwiastków przez rośliny zależy od procesów zachodzących między fazą stałą i ciekłą gleby oraz korzeniami roślin. Pod względem stopnia
Bardziej szczegółowoLiofilizowany sok z dzikiej róży 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.
Suplement diety Składniki: Liofilizowany sok z dzikiej róży 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać
Bardziej szczegółowoPL B1. Instytut Chemii Przemysłowej im. Prof. Ignacego Mościckiego,Warszawa,PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 200662 (21) Numer zgłoszenia: 351231 (22) Data zgłoszenia: 18.12.2001 (13) B1 (51) Int.Cl. A61K 8/97 (2006.01)
Bardziej szczegółowoWrocław, 17/12/2012 Strona 1/7 RAPORT Z BADAŃ
Wrocław, 17/12/2012 Strona 1/7 RAPORT Z BADAŃ OTRZYMYWANIE ORAZ CHARAKTERYSTYKA PREPARATU POLIFENOLOWOEGO OTRZYMANEGO W DRODZE EKSTRAKCJI Z WYCHMIELIN EO4 I. PRZEDMIOT ORAZ ZAKRES BADAŃ Przedmiotem badań
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 5 Izolacja tłuszczów z surowców naturalnych
Ćwiczenie 5 Izolacja tłuszczów z surowców naturalnych Zagadnienia teoretyczne Lipidy podział, budowa, charakterystyka, zastosowanie w farmacji (przykłady) Ekstrakcja ciągła Kwasy tłuszczowe - podział,
Bardziej szczegółowoMETODYKA OZNACZANIA BARWNIKÓW ANTOCYJANOWYCH
Zakład Przechowalnictwa i Przetwórstwa Owoców i Warzyw METODYKA OZNACZANIA BARWNIKÓW ANTOCYJANOWYCH I KAROTENÓW W OWOCACH BRZOSKWINI METODĄ CHROMATOGRAFICZNĄ Autorzy: dr inż. Monika Mieszczakowska-Frąc
Bardziej szczegółowoWarsztaty dla Rodziców. Wiosenne śniadanie. Warszawa 26.05.2015 r.
Warsztaty dla Rodziców Wiosenne śniadanie Warszawa 26.05.2015 r. Urozmaicenie Uregulowanie Umiarkowanie Umiejętności Unikanie Prawidłowe żywienie 7 zasad wg prof. Bergera + Uprawianie sportu + Uśmiech
Bardziej szczegółowoOwoce pomidora zawierają sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, kobalt, miedź, cynk, fosfor, fluor, chlor, jod, karoten, biotynę, witaminy: K, B1, B2, B6, C, PP; kwasy: pantotenowy, foliowy, szczawiowy.
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNIE AKTYWNY SUPLEMENT DIETY. www.calivita.com.pl
BIOLOGICZNIE AKTYWNY SUPLEMENT DIETY WOLNE RODNIKI TO AKTYWNE ATOMY LUB CZĄSTECZKI, KTÓRE ZGUBIŁY JEDEN ELEKTRON. PRÓBUJĄC GO ODZYSKAĆ, SZYBKO WCHODZĄ W REAKCJE Z RÓŻNYMI ELEMENTAMI KOMÓREK, USZKADZAJĄC
Bardziej szczegółowoLaboratorium 3 Toksykologia żywności
Laboratorium 3 Toksykologia żywności Literatura zalecana: Orzeł D., Biernat J. (red.) 2012. Wybrane zagadnienia z toksykologii żywności. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Wrocław. Str.:
Bardziej szczegółowoNapój likopenowy Jabłkowo-Brzoskwiniowy
Napoje likopenowe > Model : 624 Producent : Cinna Napój likopenowy o smaku Jabłkowo - Brzoskwiniowym Napój likopenowy LycoLife produkowany jest z naturalnych surowców na bazie wody głębinowej z dodatkiem
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIA. (4) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych, Artykuł 1
8.10.2016 L 273/5 ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2016/1784 z dnia 30 września 2016 r. zmieniające rozporządzenie (EWG) nr 2568/91 w sprawie właściwości oliwy z oliwek i oliwy z wytłoczyn
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z wykonania pierwszego etapu badań pilotażowych Opracowanie technologii utwardzania pianki poliuretanowej
Sprawozdanie z wykonania pierwszego etapu badań pilotażowych Opracowanie technologii utwardzania pianki poliuretanowej dr Paweł Jankowski, dr Dominika Ogończyk Etap I: Zgromadzenie kilku (4-5) wyselekcjonowanych
Bardziej szczegółowoSpektroskopia molekularna. Ćwiczenie nr 1. Widma absorpcyjne błękitu tymolowego
Spektroskopia molekularna Ćwiczenie nr 1 Widma absorpcyjne błękitu tymolowego Doświadczenie to ma na celu zaznajomienie uczestników ćwiczeń ze sposobem wykonywania pomiarów metodą spektrofotometryczną
Bardziej szczegółowo1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH
1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH 1.1. przygotowanie 20 g 20% roztworu KSCN w wodzie destylowanej 1.1.1. odważenie 4 g stałego KSCN w stożkowej kolbie ze szlifem 1.1.2. odważenie 16 g wody destylowanej
Bardziej szczegółowoTIENS OLEJ Z WIESIOŁKA
TIENS OLEJ Z WIESIOŁKA WIESIOŁEK ZINC and its influence on human body Pliniusz Starszy, rzymski historyk i pisarz, w swoim dziele Historia Naturalna tak pisze o wiesiołku: Zioło dobre jak wino, aby uradować
Bardziej szczegółowoEuropean network to advance carotenoid research and applications in agro-food and health
KAROTENOIDY W ŻYWNOŚCI Ludmiła Bogacz-Radomska Katedra Biotechnologii i Analizy Żywności Wydział Inżynieryjno-Ekonomiczny Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu VIII Konferencja Naukowo-Techniczna z cyklu
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE B: Oznaczenie zawartości chlorków i chromu (VI) w spoiwach mineralnych
ĆWICZEIE B: znaczenie zawartości chlorków i chromu (VI) w spoiwach mineralnych Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest oznaczenie zawartości rozpuszczalnego w wodzie chromu (VI) w próbce cementu korzystając
Bardziej szczegółowoAdsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu
Adsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu, wyznaczenie równania izotermy Freundlicha oraz wpływu
Bardziej szczegółowoWYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY
WYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY d r i n ż. Magdalena Górnicka Zakład Oceny Żywienia Katedra Żywienia Człowieka WitaminyA, E i C oraz karotenoidy Selen Flawonoidy AKRYLOAMID Powstaje podczas przetwarzania
Bardziej szczegółowoMonitorowanie stabilności oksydacyjnej oleju rzepakowego na
Monitorowanie stabilności oksydacyjnej oleju rzepakowego na różnych etapach procesu termooksydacji metodą spektrofotometrii UV-VIS Jolanta Drabik, Ewa Pawelec Celem pracy była ocena stabilności oksydacyjnej
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS
OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS Zagadnienia teoretyczne. Spektrofotometria jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 4. Oczyszczanie ścieków ze związków fosforu
ĆWICZENIE 4 Oczyszczanie ścieków ze związków fosforu 1. Wprowadzenie Zbyt wysokie stężenia fosforu w wodach powierzchniowych stojących, spiętrzonych lub wolno płynących prowadzą do zwiększonego przyrostu
Bardziej szczegółowoEKSTRAKCJA NADKRYTYCZNA OLEJÓW Z NASION ROŚLIN JAGODOWYCH
EKSTRAKCJA NADKRYTYCZNA OLEJÓW Z NASION ROŚLIN JAGODOWYCH Agnieszka DOBRZYŃSKA INGER, Edward RÓJ, Instytut Nawozów Sztucznych, Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 13A, 24 110 Puławy STRESZCZENIE W pracy
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2. Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych
ĆWICZENIE 2 Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych Część doświadczalna 1. Metody jonowymienne Do usuwania chromu (VI) można stosować między innymi wymieniacze jonowe. W wyniku przepuszczania
Bardziej szczegółowoDYREKTYWA KOMISJI 2011/3/UE
18.1.2011 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 13/59 DYREKTYWY DYREKTYWA KOMISJI 2011/3/UE z dnia 17 stycznia 2011 r. zmieniająca dyrektywę 2008/128/WE ustanawiającą szczególne kryteria czystości dotyczące
Bardziej szczegółowoRozprawy Naukowe i Monografie Treatises and Monographs. Aneta Cegiełka. SGGW w Warszawie Katedra Technologii Żywności
Rozprawy Naukowe i Monografie Treatises and Monographs Aneta Cegiełka SGGW w Warszawie Katedra Technologii Żywności Badania nad określeniem wpływu zastąpienia zwierzęcego surowca tłuszczowego olejami roślinnymi
Bardziej szczegółowoI KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO. Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO XV Konkurs Chemii Organicznej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1 (9 pkt) Ciekłą mieszaninę,
Bardziej szczegółowoOznaczanie SO 2 w powietrzu atmosferycznym
Ćwiczenie 6 Oznaczanie SO w powietrzu atmosferycznym Dwutlenek siarki bezwodnik kwasu siarkowego jest najbardziej rozpowszechnionym zanieczyszczeniem gazowym, występującym w powietrzu atmosferycznym. Głównym
Bardziej szczegółowoOznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego
Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego Oznaczanie dwóch kationów obok siebie metodą miareczkowania spektrofotometrycznego (bez maskowania) jest możliwe, gdy spełnione są
Bardziej szczegółowoPOTENCJAŁ PRZECIWUTLENIAJĄCY EKSTRAKTÓW KAROTENOIDÓW Z KOMÓREK RHODOTORULA SP. W EMULSJI KWASU LINOLOWEGO
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLI, 2008, 3, str. 298 302 Anna Gramza-Michałowska, Barbara Stachowiak 1) POTENCJAŁ PRZECIWUTLENIAJĄCY EKSTRAKTÓW KAROTENOIDÓW Z KOMÓREK RHODOTORULA SP. W EMULSJI KWASU LINOLOWEGO
Bardziej szczegółowoJod. Numer CAS:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2009, nr 1(59), s. 153 157 dr EWA GAWĘDA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 Jod metoda oznaczania
Bardziej szczegółowoKREW: 1. Oznaczenie stężenia Hb. Metoda cyjanmethemoglobinowa: Zasada metody:
KREW: 1. Oznaczenie stężenia Hb Metoda cyjanmethemoglobinowa: Hemoglobina i niektóre jej pochodne są utleniane przez K3 [Fe(CN)6]do methemoglobiny, a następnie przekształcane pod wpływem KCN w trwały związek
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA TECHNOLOGICZNE DLA MINIMALNIE PRZETWORZONEJ MARCHWI
Zakład Przechowalnictwa i Przetwórstwa Owoców i Warzyw ZAŁOŻENIA TECHNOLOGICZNE DLA MINIMALNIE PRZETWORZONEJ MARCHWI Autorzy: dr Anna Wrzodak dr Justyna Szwejda-Grzybowska prof dr hab. Ryszard Kosson dr
Bardziej szczegółowoAfrican Mango - recenzja, opis produktu
African Mango - recenzja, opis produktu African mango to popularne obecnie suplementy diety wspomagające odchudzanie, stworzone na bazie pestek afrykańskiego mango. Skutecznie pomagają w utracie nadmiaru
Bardziej szczegółowoWpływ dodatku biokomponentów do paliw grzewczych na trwałość ich znakowania i barwienia
NAFTA-GAZ grudzień 2012 ROK LXVIII Aleksander Kopydłowski Instytut Nafty i Gazu, Kraków Wpływ dodatku biokomponentów do paliw grzewczych na trwałość ich znakowania i barwienia Wstęp Od kilku lat obserwuje
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Biofizyki
CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu oraz wyznaczenie równania izotermy Freundlicha. ZAKRES WYMAGANYCH WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI: widmo absorpcyjne, prawo Lamberta-Beera,
Bardziej szczegółowoIR II. 12. Oznaczanie chloroformu w tetrachloroetylenie metodą spektrofotometrii w podczerwieni
IR II 12. Oznaczanie chloroformu w tetrachloroetylenie metodą spektrofotometrii w podczerwieni Promieniowanie podczerwone ma naturę elektromagnetyczną i jego absorpcja przez materię podlega tym samym prawom,
Bardziej szczegółowoWłaściwości przeciwutleniające etanolowych ekstraktów z owoców sezonowych
Właściwości przeciwutleniające etanolowych ekstraktów z owoców sezonowych Uczniowie realizujący projekt: Joanna Waraksa Weronika Wojsa Opiekun naukowy: Dr Maria Stasiuk Dotacje na innowacje Projekt Właściwości
Bardziej szczegółowoZakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1
PREPARAT NR 20 KWAS 2JODOBENZOESOWY NH 2 NaNO 2, HCl Woda, < 5 o C, 15 min N 2 Cl KI Woda, < 5 o C, potem 50 o C, 20 min I Stechiometria reakcji Kwas antranilowy Azotyn sodu Kwas solny stężony 1 ekwiwalent
Bardziej szczegółowoZakład Doświadczalny WPT. S.A. Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Ekstrakcja surowców roślinnych z wykorzystanie CO2 w stanie nadkrytycznym
Zakład Doświadczalny WPT. S.A. Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ekstrakcja surowców roślinnych z wykorzystanie CO2 w stanie nadkrytycznym Wrocław 2016 I. Wprowadzenie. Ćwiczenia mają charakter teoretyczno-praktyczny,
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób otrzymywania mieszanki spożywczej z kiełków roślin zawierającej organiczne związki selenu
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 228134 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 406353 (22) Data zgłoszenia: 03.12.2013 (51) Int.Cl. A23L 33/00 (2016.01)
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Wykonywanie badań analitycznych Oznaczenie kwalifikacji: A.0 Numer zadania: 01 Wypełnia
Bardziej szczegółowoWarzywa i owoce powinny wchodzić w skład codziennej diety, gdyż są źródłem cennych witamin, zwłaszcza witaminy C oraz B - karotenu.
Warzywa i owoce powinny wchodzić w skład codziennej diety, gdyż są źródłem cennych witamin, zwłaszcza witaminy C oraz B - karotenu. Dostarczają także kwasu foliowego. Zawierają znaczne ilości składników
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 5 Barwniki roślinne. Ekstrakcja barwników asymilacyjnych. Rozpuszczalność chlorofilu
ĆWICZENIE 5 Barwniki roślinne Ekstrakcja barwników asymilacyjnych 400 mg - zhomogenizowany w ciekłym azocie proszek z natki pietruszki 6 ml - etanol 96% 2x probówki plastikowe typu Falcon na 15 ml 5x probówki
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO kod Uzyskane punkty..... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 8 Wyznaczanie stałej szybkości reakcji utleniania jonów tiosiarczanowych
CHEMI FIZYCZN Ćwiczenie 8 Wyznaczanie stałej szybkości reakcji utleniania jonów tiosiarczanowych W ćwiczeniu przeprowadzana jest reakcja utleniania jonów tiosiarczanowych za pomocą jonów żelaza(iii). Przebieg
Bardziej szczegółowo5 powodów, aby każdego dnia brać astaksantynę
5 powodów, aby każdego dnia brać astaksantynę Astaksantyna to najsilniejszy i najbardziej skuteczny naturalny przeciwutleniacz Ten naturalnie występujący karotenoid można znaleźć w glonach, krewetkach,
Bardziej szczegółowoNUTROFTOTAL. liso PloraUTTEJN# I EPAX I. 65 mg 10 mg 2 mg 5 mg
NUTROFTOTAL DAWKA DZIENNA (1 KAPSUŁKA) Olej rybi klasy EPAX 280 mg _~ _ W tym DHA (omega-3) 50% WYCIĄG Z TAGETES ERECTA W tym luteina W tym zeaksantyna WYCIĄG Z WINOGRON (VITIS VINIFERA) 65 mg 10 mg 2
Bardziej szczegółowo1.1 Reakcja trójchlorkiem antymonu
ĆWICZENIE IV - WYKRYWANIE WITAMIN Odczynniki: - chloroform bezwodny, - bezwodnik kwasu octowego, - trójchlorek antymonu roztwór nasycony w chloroformie, - 1,3-dichlorohydryna gliceryny - żelazicyjanek
Bardziej szczegółowoSoki 100% naturalne MALINA ARONIA
Soki 100% naturalne MALINA Sok z malin 100 % jest doskonałym uzupełnieniem codziennej diety. Zawiera bogactwo witamin: C, E, B1, B2, B6, PP oraz minerały: magnez, potas, wapń i żelazo. W jego składzie
Bardziej szczegółowoTŁUSZCZE. Technologia gastronomiczna. Zespół Szkół Gospodarczych im Spytka Ligęzy w Rzeszowie
TŁUSZCZE Technologia gastronomiczna Zespół Szkół Gospodarczych im Spytka Ligęzy w Rzeszowie Materiały przygotowali: mgr inŝ. Krzysztof Matłosz mgr Sabina Walat RZESZÓW 2005 Tłuszcze to estry gliceryny
Bardziej szczegółowo2.1. Charakterystyka badanego sorbentu oraz ekstrahentów
BADANIA PROCESU SORPCJI JONÓW ZŁOTA(III), PLATYNY(IV) I PALLADU(II) Z ROZTWORÓW CHLORKOWYCH ORAZ MIESZANINY JONÓW NA SORBENCIE DOWEX OPTIPORE L493 IMPREGNOWANYM CYANEXEM 31 Grzegorz Wójcik, Zbigniew Hubicki,
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM Z KATALIZY HOMOGENICZNEJ I HETEROGENICZNEJ WYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI UTLENIANIA POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA FIZYKOCHEMII I TECHNOLOGII POLIMERÓW WYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI UTLENIANIA JONÓW TIOSIARCZANOWYCH Miejsce ćwiczenia: Zakład Chemii Fizycznej, sala
Bardziej szczegółowoRola CHEMII w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego na świecie VI KONFERENCJA NAUKA BIZNES ROLNICTWO
Rola CHEMII w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego na świecie VI KONFERENCJA NAUKA BIZNES ROLNICTWO 1 TRENDY W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM Innowacyjność w przemyśle spożywczym Zdrowa żywność Żywność z długim
Bardziej szczegółowoCHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com
CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3: Ocena fizykochemiczna nawozów stałych fosforowych różne formy P 2 O 5
ZAKŁAD TECHNOLOGII I PROCESÓW CHEMICZNYCH Wydział Chemiczny Politechnika Wrocławska Technologia chemiczna - surowce i procesy przemysłu nieorganicznego Ćwiczenie 3: Ocena fizykochemiczna nawozów stałych
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI JONOWYCH W ZALEŻNOŚCI OD SIŁY JONOWEJ ROZTWORU
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA FIZYKOCHEMII I TECHNOLOGII POLIMERÓW SZYBKOŚĆ REAKCI ONOWYCH W ZALEŻNOŚCI OD SIŁY ONOWE ROZTWORU Opiekun: Krzysztof Kozieł Miejsce ćwiczenia: Czerwona Chemia,
Bardziej szczegółowoProjekty realizowane w ramach Programu Operacyjnego Rozwój j Polski Wschodniej
Projekty realizowane w ramach Programu Operacyjnego Rozwój j Polski Wschodniej dr inż. Cezary Możeński prof. nadzw. Projekty PO RPW Wyposażenie Laboratorium Wysokich Ciśnień w nowoczesną infrastrukturę
Bardziej szczegółowoWitamina K2 20 µg. suplement diety. Porcja witaminy K: 20 µg Ilość porcji: 600 porcji (porcja=pełna pompka) Zawartość: 30 ml
Witamina K2 20 µg suplement diety Porcja witaminy K: 20 µg Ilość porcji: 600 porcji (porcja=pełna pompka) Zawartość: 30 ml Naturalna witamina K z fermentacji bakterii Bacillus Subtillis Natto Opatentowana
Bardziej szczegółowo10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie
Bardziej szczegółowoOpracowanie metodyk METODYKA OZNACZANIA KWASU ASKORBINOWEGO,
Zakład Przechowalnictwa i Przetwórstwa Owoców i Warzyw Opracowanie metodyk METODYKA OZNACZANIA KWASU ASKORBINOWEGO, KWASU JABŁKOWEGO I KWASU CYTRYNOWEGO W JABŁKACH, GRUSZKACH I BRZOSKWINIACH Autorzy: dr
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ Ćwiczenia laboratoryjne CHEMIA I TECHNOLOGIA MATERIAŁÓW BARWNYCH USUWANIE BARWNIKÓW ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁU TEKSTYLNEGO Z WYKORZYSTANIEM
Bardziej szczegółowoSpektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej
Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej Metoda: Spektrofotometria UV-Vis Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie studenta z fotometryczną metodą badania stanów równowagi
Bardziej szczegółowoKARTA DEKLARACJI UDZIAŁU W ILC 2017
KARTA DEKLARACJI UDZIAŁU W ILC 2017 Deklaracja ta nie stanowi zamówienia usługi, jest jedynie deklaracją chęci wzięcia udziału w proponowanych porównaniach ILC. Gdy zbierze się wystarczająca liczba laboratoriów,
Bardziej szczegółowoEkstrakt z Chińskich Daktyli
Ekstrakt z Chińskich Daktyli Ekstrakt z Chińskich Daktyli TIENS Lekarze z Chin uważają, że owoce głożyny znane jako chińskie daktyle Pomagają zachować sprawność Poprawiają odporność Wspomagają pracę żołądka
Bardziej szczegółowoLiofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.
Suplement diety Składniki: Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać
Bardziej szczegółowoŻywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna
Żywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna Prof. Dr hab. Ewa Solarska Pracownia Żywności Ekologicznej Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Konferencja naukowa
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 3. I. Analiza miareczkowa mocnych i słabych elektrolitów
ĆWICZENIE 3 I. Analiza miareczkowa mocnych i słabych elektrolitów Alkacymetria jest metodą opartą na reakcji zobojętniania jonów hydroniowych jonami wodorotlenowymi lub odwrotnie. H 3 O+ _ + OH 2 O Metody
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Wykonywanie badań analitycznych Oznaczenie kwalifikacji: A.60 Numer zadania: 02
Bardziej szczegółowoLaboratorium 5. Wpływ temperatury na aktywność enzymów. Inaktywacja termiczna
Laboratorium 5 Wpływ temperatury na aktywność enzymów. Inaktywacja termiczna Prowadzący: dr inż. Karolina Labus 1. CZĘŚĆ TEORETYCZNA Szybkość reakcji enzymatycznej zależy przede wszystkim od stężenia substratu
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE. warzywnictwa metodami ekologicznymi. pt.: OPRACOWANIE METOD PRZETWÓRSTWA WARZYW Z UPRAW EKOLOGICZNYCH I OCENA ICH JAKOŚCI
SPRAWOZDANIE z prowadzenia w 2008r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego w zakresie: warzywnictwa metodami ekologicznymi pt.: OPRACOWANIE METOD PRZETWÓRSTWA WARZYW Z UPRAW EKOLOGICZNYCH
Bardziej szczegółowoWpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej
Wpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej WPROWADZENIE Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) jest uniwersalną techniką analityczną, stosowaną
Bardziej szczegółowoJan Drzymała ANALIZA INSTRUMENTALNA SPEKTROSKOPIA W ŚWIETLE WIDZIALNYM I PODCZERWONYM
Jan Drzymała ANALIZA INSTRUMENTALNA SPEKTROSKOPIA W ŚWIETLE WIDZIALNYM I PODCZERWONYM Światło słoneczne jest mieszaniną fal o różnej długości i różnego natężenia. Tylko część promieniowania elektromagnetycznego
Bardziej szczegółowoPrzewaga klasycznego spektrometru Ramana czyli siatkowego, dyspersyjnego nad przystawką ramanowską FT-Raman
Porównanie Przewaga klasycznego spektrometru Ramana czyli siatkowego, dyspersyjnego nad przystawką ramanowską FT-Raman Spektroskopia FT-Raman Spektroskopia FT-Raman jest dostępna od 1987 roku. Systemy
Bardziej szczegółowoKatedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik ćwiczenie nr 26 Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Prawo Lamberta
Bardziej szczegółowoBudowa tłuszczów // // H 2 C O H HO C R 1 H 2 C O C R 1 // // HC O H + HO C R 2 HC - O C R 2 + 3H 2 O
Tłuszcze (glicerydy) - Budowa i podział tłuszczów, - Wyższe kwasy tłuszczowe, - Hydroliza (zmydlanie) tłuszczów - Utwardzanie tłuszczów -Próba akroleinowa -Liczba zmydlania, liczba jodowa Budowa tłuszczów
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe
kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie
Bardziej szczegółowoKATEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ
KATEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ Absorpcja Osoba odiedzialna: Donata Konopacka - Łyskawa dańsk,
Bardziej szczegółowoCiągły proces otrzymywania bikarbonatu metodą Solvay a
Ciągły proces otrzymywania bikarbonatu metodą Solvay a WYMAANIA 1. Podstawy teoretyczne procesu otrzymywania sody metodą Solvay a. 2. Schemat technologiczny metody Solvay a operacje jednostkowe.. Surowce
Bardziej szczegółowoZadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej
Bardziej szczegółowoWysokosprawna chromatografia cieczowa w analizie jakościowej i ilościowej
Wysokosprawna chromatografia cieczowa w analizie jakościowej i ilościowej W analizie ilościowej z zastosowaniem techniki HPLC wykorzystuje się dwa możliwe schematy postępowania: kalibracja zewnętrzna sporządzenie
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI
Data.. Imię, nazwisko, kierunek, grupa SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI OCENA JAKOŚCI WODY DO PICIA Ćwiczenie 1. Badanie właściwości fizykochemicznych wody Ćwiczenie
Bardziej szczegółowoβ-karoten jako lek Henryk Dyczek 2006
β-karoten jako lek Henryk Dyczek 2006 henryk.dyczek@man.torun.pl Definicja - 1 Karoten organiczny związek chemiczny, rozbudowany przestrzennie węglowodór nienasycony zawierający 40 atomów węgla o wzorze
Bardziej szczegółowoGrzyby Zasada oznaczania zdolności antyoksydacyjnej
Przygotowanie ekstraktów z herbat (zielonej, czarnej, aroniowej) oraz suszonych grzybów. Sporządzenie krzywej wzorcowej z kationorodnikiem ABTS na glutation Zdolność antyoksydacyjna ekstraktów z herbat
Bardziej szczegółowoXXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2016/2017
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 2 maja 217 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI REAKCJI KOMPLEKSOWANIA
POLITECHNIK POZNŃSK ZKŁD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENI PRCOWNI CHEMII FIZYCZNEJ RÓWNOWGI REKCJI KOMPLEKSOWNI WSTĘP Ważną grupę reakcji chemicznych wykorzystywanych w chemii fizycznej i analitycznej stanowią
Bardziej szczegółowoOFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Badania kinetyki utleniania wybranych grup związków organicznych podczas procesów oczyszczania
Bardziej szczegółowoPracownia Polimery i Biomateriały. Spalanie i termiczna degradacja polimerów
Pracownia Polimery i Biomateriały INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA Spalanie i termiczna degradacja polimerów Opracowała dr Hanna Wilczura-Wachnik Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Zakład Dydaktyczny Technologii
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 3. Analiza tuszu metodą chromatografii cienkowarstwowej oraz spektrofotometrii UV/Vis
Ćwiczenie nr 3 Analiza tuszu metodą chromatografii cienkowarstwowej oraz spektrofotometrii UV/Vis 1.Wprowadzenie Analiza tuszu jest wykonywana w laboratoriach kryminalistycznych w celu potwierdzenia lub
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 ZASTOSOWANIE SPEKTROFOTOMETRII W NADFIOLECIE I ŚWIETLE WIDZIALNYM
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z chemii kl VII
Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co
Bardziej szczegółowoSzkoła Letnia STC Łódź 2013 Oznaczanie zabarwienia cukru białego, cukrów surowych i specjalnych w roztworze wodnym i metodą MOPS przy ph 7,0
Oznaczanie zabarwienia cukru białego, cukrów surowych i specjalnych w roztworze wodnym i metodą MOPS przy ph 7,0 1 Dr inż. Krystyna Lisik Inż. Maciej Sidziako Wstęp Zabarwienie jest jednym z najważniejszych
Bardziej szczegółowoUWAGA NA WRZĄCY OLEJ!!!!
ĆWICZENIE 4 Lipidy Wykazanie obecności glicerolu próba akroleinowa 0,5 ml oleju 0,5ml glicerolu kilka kryształów bezwodnego CuSO 4 2x pipetka plastikowa kuchenka elektryczna 1x chwytak do probówek Przygotuj
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Bardziej szczegółowoKurkuma Chai Latte Kurkuma Chai Latte
Kurkuma Chai Latte Wyjątkowa formuła Kurkuma Chai Latte z Energy Fruits łączy wyśmienity smak i konsystencję z wyjątkowymi właściwościami odżywczymi superfoodsów tworzących jej skład. Opracowana w 100%
Bardziej szczegółowo3. Badanie kinetyki enzymów
3. Badanie kinetyki enzymów Przy stałym stężeniu enzymu, a przy zmieniającym się początkowym stężeniu substratu, zmiany szybkości reakcji katalizy, wyrażonej jako liczba moli substratu przetworzonego w
Bardziej szczegółowoLipidy OLEJ. Kwasy t uszczowe. Kwasy t uszczowe Omega6 COOH COOH CH3. Schéma acides gras omega 6 COOH
Lipidy CH 3 R CH3 Kwasy t uszczowe Kwasy t uszczowe Omega3 Lipidy Schéma acides gras omega 6 CH3 Kwasy t uszczowe Omega6 23 TRAN Kwasy t uszczowe Wielonienasycone kwasy t uszczowe zawarte w pokarmie ulegajà
Bardziej szczegółowoSonochemia. Schemat 1. Strefy reakcji. Rodzaje efektów sonochemicznych. Oscylujący pęcherzyk gazu. Woda w stanie nadkrytycznym?
Schemat 1 Strefy reakcji Rodzaje efektów sonochemicznych Oscylujący pęcherzyk gazu Woda w stanie nadkrytycznym? Roztwór Znaczne gradienty ciśnienia Duże siły hydrodynamiczne Efekty mechanochemiczne Reakcje
Bardziej szczegółowo