Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk

Transkrypt

1 Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Kraków, ul. Józefa Wybickiego 7, skr pocz. 49 Telefon: (012) , Fax: (012) Zlecający: Starostwo Powiatowe w Staszowie ul. Świerczewskiego STASZÓW PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU STASZOWSKIEGO na lata Kierownik zespołu autorskiego dr inż. Beata Klojzy-Karczmarczyk Kraków Staszów sierpień 2007

2 Zamawiający: Starostwo Powiatowe w Staszowie ul. Świerczewskiego Staszów Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Staszowskiego na lata Wykonano zgodnie z umową Nr 35 (C-2)07 Wykonawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk ul. Wybickiego Kraków Pracownia Badań Środowiskowych i Gospodarki Odpadami tel. (012) beatakk@min-pan.krakow.pl Zespół autorski: dr inż. Beata Klojzy-Karczmarczyk dr inż. Said Makoudi mgr inż. Janusz Mazurek Jan Żółtek Kraków, sierpień 2007 rok ul. Wybickiego 7, Kraków 3

3 Spis treści: Podstawowe definicje i pojęcia Wprowadzanie Charakterystyka obszaru powiatu staszowskiego Położenie administracyjne i geograficzne Sytuacja demograficzna Sytuacja gospodarcza Opis warunków glebowych mogących mieć wpływ na lokalizację instalacji gospodarki odpadami Opis warunków hydrologicznych i hydrogeologicznych mogących mieć wpływ na lokalizację instalacji gospodarki odpadami Warunki hydrologiczne Warunki geologiczne i hydrogeologiczne Ochrona przyrody i krajobrazu Analiza stanu aktualnego gospodarki odpadami Odpady wytworzone w sektorze komunalnym i usługach Odpady komunalne ogółem Odpady opakowaniowe Komunalne osady ściekowe Odpady ulegające biodegradacji Odpady niebezpieczne wytworzone w sektorze komunalnym Odpady wytworzone w sektorze gospodarczym Odpady wytworzone ogółem Zużyte opony Odpady niebezpieczne Oleje odpadowe Zużyte baterie i akumulatory Odpady medyczne i weterynaryjne Pojazdy wycofane z eksploatacji Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Odpady zawierające azbest Opakowania zawierające substancje niebezpieczne Lokalizacja instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych Dzikie wysypiska w powiecie staszowskim Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami Odpady wytworzone w sektorze komunalnym Prognozy ilości wytwarzanych odpadów komunalnych Odpady ulegające biodegradacji ul. Wybickiego 7, Kraków 4

4 Odpady opakowaniowe Komunalne osady ściekowe Odpady wytworzone w sektorze gospodarczym Odpady wytworzone ogółem Zużyte opony Odpady niebezpieczne Oleje odpadowe Zużyte baterie i akumulatory Odpady medyczne i weterynaryjne Pojazdy wycofane z eksploatacji Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Odpady zawierające azbest Opakowania zawierające substancje niebezpieczne Przyjęte cele w zakresie gospodarki odpadami Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów Plan redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów Plan unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest Plan zamykania instalacji służących do unieszkodliwiania odpadów Program edukacyjny związany z wdrażaniem Planu System gospodarki odpadami Odpady komunalne Odpady wytworzone w sektorze gospodarczym Odpady niebezpieczne Zadania strategiczne, w tym harmonogram realizacji planowanych przedsięwzięć Wskazanie instrumentów finansowych służących realizacji zamierzonych celów Wnioski z prognozy oddziaływania planu na środowisko Aktualizacja, sprawozdawczość i monitoring Aktualizacja i sprawozdawczość Wskaźniki monitoringu Streszczenie w języku niespecjalistycznym Spis wykorzystanych materiałów ul. Wybickiego 7, Kraków 5

5 Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Staszowskiego na lata Podstawowe definicje i pojęcia 1. Czystsza Produkcja - polega na zapobieganiu powstawaniu zanieczyszczeń u źródła i minimalizacji ilości powstawania odpadów, ścieków, gazów i pyłów. Polega również na oszczędności energii, wody, paliw i innych zasobów naturalnych. Strategia Czystszej Produkcji wdrażana jest w procesach produkcyjnych, usługach, we wszystkich branżach działalności gospodarczej. 2. Gospodarowanie odpadami rozumie się przez to zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania odpadów. 3. Instalacja rozumie się przez to: a) stacjonarne urządzenie techniczne, b) zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu, c) budowle niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja może spowodować emisję. 4. Magazynowanie odpadów jest to czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie odpadów przed ich transportem, odzyskiem lub unieszkodliwieniem. 5. Odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 o odpadach (Dz. U. Nr 62 poz.628 z późn. zm.), których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do ich pozbycia się jest obowiązany. 6. Odzysk rozumie się przez to wszelkie działania, nie stwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania, określone w załączniku nr 5 do ustawy o odpadach. 7. Odzysk energii rozumie się przez to termiczne przekształcanie odpadów w celu odzyskania energii. 8. PCB rozumie się przez to polichlorowane difenyle, polichlorowane trifenyle, monometylotetrachlorodifenylo-metan, monometylodichlorodifenylometan, monometylodibromo difenylometan oraz mieszaniny zawierające jakąkolwiek z tych substancji w ilości powyżej 0,005% wagowo łącznie. 9. Posiadacz odpadów rozumie się przez to każdego, kto faktycznie włada odpadami (wytwórcę odpadów, inną osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną), z wyłączeniem prowadzącego działalność w zakresie transportu odpadów; domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości. 10. Recykling rozumie się przez to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniupierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii. ul. Wybickiego 7, Kraków 6

6 Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Staszowskiego na lata Recykling organiczny rozumie się przez to obróbkę tlenową, w tym kompostowanie, lub beztlenową odpadów, które ulegają rozkładowi biologicznemu w kontrolowanych warunkach przy wykorzystaniu mikroorganizmów, w wyniku której powstaje materia organiczna lub metan; składowanie na składowisku odpadów nie jest traktowane jako recykling organiczny. 12. Składowisko opadów rozumie się przez to obiekt budowlany (w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane - Dz. U. Nr 89, poz.414 z późn. zm.) przeznaczony do składowania odpadów. 13. Składowisko odpadów komunalnych rozumie się przez to obiekt budowlany przeznaczony do składowania odpadów komunalnych. 14. Składowisko odpadów przemysłowych rozumie się przez to obiekt budowlany przeznaczony do składowania odpadów pochodzących z sektora gospodarczego, z wyłączeniem odpadów komunalnych. 15. Zbieranie odpadów rozumie się przez to każde działanie, w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. 16. Ilekroć w Planie gospodarki odpadami dla województwa świętokrzyskiego mowa jest o prawie ochrony środowiska, należy przez to rozumieć ustawę z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r., Nr 129, poz. 902 z późn. zm.). 17. Ilekroć w Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Staszowskiego na lata mowa jest o ustawie o odpadach, należy przez to rozumieć ustawę z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (tekst jednolity, Dz. U. Nr 39 z 2007 r., poz. 251). ul. Wybickiego 7, Kraków 7

7 1. WPROWADZENIE Aktualizacja Planu gospodarki odpadami dla Powiatu Staszowskiego, została opracowana w trybie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie środowiska, a szczególności Ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity, Dz. U. nr 39, z 2007 r., poz. 251), która wprowadziła obowiązek opracowania planów gospodarki odpadami i które podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co 4 lata. Pierwszy Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Staszowskiego przyjęty został uchwałą nr XVIII/7/04 roku Rady Powiatu w Staszowie z dnia 27 lutego 2004 r. W 2007 roku upływa termin jego aktualizacji. Plan gospodarki odpadami obejmuje wszystkie rodzaje odpadów powstających na terenie powiatu, a szczególności odpadów komunalnych, odpadów niebezpiecznych, odpadów opakowaniowych i komunalnych osadów ściekowych. Gminne ankiety na potrzeby opracowania z powiatowego planu gospodarki oraz sprawozdanie z realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami za okres wykazały: niski stopień świadomości ekologicznej mieszkańców, brak systemów selektywnego zbierania odpadów w większości gmin, niska efektywność funkcjonujących systemów zbierania odpadów, niewielka liczba ludności wiejskiej korzystającej z oczyszczalni ścieków, niedoskonały system selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych, składowanie odpadów jako dominujący proces unieszkodliwiania odpadów. Podstawowym zadaniem, do zrealizowania w najbliższych czterech latach, jest uporządkowanie gospodarki odpadami w powiecie, zgodnie z rekomendacjami sprawozdania. W szczególności dotyczy to odpadów pochodzących z sektora komunalnego i gospodarczego oraz inwestycji związanych z udziałem powiatu w tworzeniu Rejonowego Zakładu Gospodarki Odpadami (RZGO) w ramach EZGOK w Rzędowie. W Planie Gospodarki odpadami na lata odniesiono się do trzech zasadniczych strumieni odpadów, tj. odpadów z sektora komunalnego (w tym odpady niebezpieczne z tego strumienia) i gospodarczego oraz odpadów niebezpiecznych. W przedmiotowym Planie przedstawiono też perspektywę dla gospodarowania odpadami do roku ul. Wybickiego 7, Kraków 8

8 Uporządkowanie gospodarki odpadami jest działaniem warunkującym realizację celu podstawowego w przyjętym systemie gospodarki odpadami, jakim jest osiągnięcie obowiązujących standardów w gospodarce odpadami. Opracowany plan gospodarki odpadami jest jednym z elementów służących wdrożeniu zadań wynikających ze Strategii rozwoju powiatu staszowskiego. Przyjęty w planie system gospodarki odpadami, wraz ze szczegółowo wyznaczonymi celami i działaniami, krótko- i długookresowymi, umożliwia włączenie się powiatu do zadań inwestycyjnych planowanych do realizacji w województwie świętokrzyskim. Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Staszowskiego wraz z wytyczonymi celami, powinien być i jest zgodny z założeniami II Polityki Ekologicznej Państwa oraz z założeniami Planu gospodarki odpadami dla województwa świętokrzyskiego na lata ul. Wybickiego 7, Kraków 9

9 2. CHARAKTERYSTYKA OBSZARU POWIATU STASZOWSKIEGO 2.1.Położenie administracyjne i geograficzne Powiat staszowski jest piątym pod względem powierzchni powiatem województwa świętokrzyskiego. Położony jest w południowo-wschodniej części województwa. Zajmuje obszar 925 km 2. W skład powiatu wchodzi 8 gmin w tym: 3 miejsko-wiejskie Staszów, Połaniec i Osiek oraz 5 wiejskich: Bogoria, Łubnice, Oleśnica, Rytwiany i Szydłów. Największą gminą pod względem powierzchni oraz liczby ludności jest Staszów (143 km 2, mieszkańców), najmniejszą gminą jest Oleśnica (66 km 2, 4004 mieszkańców). Siedzibą starostwa jest miasto Staszów zamieszkały przez 15571osób. Powiat staszowski od wschodu graniczy z powiatem sandomierskim, od zachodu z powiatem buskim i kieleckim ziemskim, a od północy z powiatem opatowskim. Naturalną, południowo wschodnią granicę stanowi Wisła. Przez teren powiatu staszowskiego przepływają trzy główne rzeki: Czarna, Kacanka, Wschodnia. W okolicach Staszowa znajdują się niewielkie jeziora w kompleksie leśnym w Golejowie. Są to jeziora powstałe po wielowiekowym wydobywaniu torfu, o stosunkowo czystej wodzie z niewielką domieszką związków siarki. Na rzece Czarnej, w rejonie miejscowości Chańcza, znajduje się zalew. Powiat staszowski należy do regionów bogato zalesionych, lesistość w niektórych gminach dochodzi do 32% ogólnej powierzchni. Klimat powiatu staszowskiego zbliżony jest do klimatu Wyżyny Małopolskiej. Średnia roczna temperatura wynosi 7 o C Sytuacja demograficzna Powiat staszowski zamieszkuje osób (tabela 2.1.), co stanowi 5,8% ludności województwa, (stan 31.XII.2005). Średnia gęstość zaludnienia wynosi 80,1 osób na km 2. W powiecie znajduje się 4128 bezrobotnych, najwięcej w gminie Staszów osób, a najmniej w gminach Łubnice i Oleśnica - po 171 bezrobotnych osób. (stan na koniec lipca 2007 roku). Zarejestrowano podmiotów gospodarki narodowej (stan na 31.XII.2005). ul. Wybickiego 7, Kraków 10

10 Tabela 2.1. Ludność powiatu staszowskiego (stan na rok). Liczba ludności Wyszczególnienie Ludność ogółem Ludność miejska Gmina i miasto Staszów Gmina i miasto Osiek Gmina i miasto Połaniec Gmina Bogoria Gmina Łubnice Gmina Oleśnica Gmina Rytwiany Gmina Szydłów Powiat ogółem Źródło: GUS Sytuacja gospodarcza Na terenie powiatu wg stanu na dzień 31 XII 2005 roku działało 5004 podmiotów zarejestrowanych w systemie REGON, w tym 191 z sektora publicznego, 4813 z sektora prywatnego, 116 spółek handlowych, 305 spółek cywilnych, 51 spółdzielni, 141 fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych, 4066 osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą [GUS 2006]. Tabela 2.2. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą według wybranych sekcji [stan na 31.XII.2005]. Ogółem Przetwórstwo przemysło we budownictwo Handel i naprawy Hotele i restauracje Transport, składowanie, łączność pośrednictwo finansowe obsługa nieruchomości i firm Staszów Osiek Połaniec Bogoria Łubnice Oleśnica Rytwiany Szydłów Powiat staszowski Źródło: GUS Przemysł rolno-spożywczy Powiat staszowski jest obszarem rolniczym. 62,3 % gruntów stanowią użytki rolne, a 28 % lasy. Tereny zurbanizowane i nieużytki zajmują powierzchnię ha co stanowi 9,7 % ogólnej powierzchni ul. Wybickiego 7, Kraków 11

11 powiatu. Rolnictwo stanowi ważny sektor gospodarki powiatu dający zatrudnienie dla większości mieszkańców. Przetwórstwo rolno-spożywcze Na terenie powiatu staszowskiego występuje duże rozdrobnienie gospodarstw rolnych. Obecnie na terenie powiatu funkcjonuje kilka młynów świadczących usługi oraz niewielkie zakłady zajmujące się produkcją spożywczą. Atutem powiatu staszowskiego są duże możliwości intensyfikacji produkcji ekologicznej, rozwijanej równolegle z agroturystyką i ekoturystyką w czystym, naturalnym środowisku. Sektor hodowlany w powiecie rozwinięty jest na niezbyt dużą skalę. Hodowla opiera się głównie o chów bydła i trzody chlewnej w gospodarstwach indywidualnych. Jedynym dużym gospodarstwem rolnym jest Stadnina Koni w Kurozwękach. Prowadzona jest tam hodowla bydła, trzody chlewnej, koni i bizonów. Ponadto na terenie powiatu znajduje się 9 małych ferm drobiu kurzego. W miejscowości Rytwiany znajdują się stawy rybne. Przetwórstwo produktów spożywczych pochodzenia zwierzęcego w powiecie związane jest z działalnością dziewięciu punktów uboju i przetwórstwa mięsnego. Trzy z nich zajmują się ubojem i przetwórstwem bydła. Na terenie powiatu staszowskiego znajduje się 12 lecznic weterynaryjnych. Przemysł energetyczny Elektrownia Pałaniec S.A. jest największym zakładem powiatu staszowskiego Jest ona jedną z najnowocześniejszych elektrowni w kraju, wytwarza 1800 MW energii i jest czwartą co do wielkości elektrownią w kraju, stanowiąc ponad 5,5% mocy całego systemu elektroenergetycznego. Gruntowna modernizacja elektrowni przyniosła obniżenie emisji pyłu, dwutlenku siarki i tlenków azotu. Elektrofiltry mają 99,5% skuteczności odpylania. Celem dalszego obniżenia emisji zanieczyszczeń zakład wybudował jedną z najnowocześniejszych w świecie instalacji odsiarczania spalin metodą mokrą dla 4-ech bloków energetycznych. Instalacja produkuje duże ilości wysokiej jakości gipsu. Przemysł surowców mineralnych Na terenie powiatu znajdują się udokumentowane złoża surowców naturalnych, które są w części eksploatowane. Wśród nich największe znaczenie mają złoża siarki. Siarka jest eksploatowana metodą otworową w Kopalni Siarki Osiek, a następnie przetwarzana przez Zakłady Chemiczne Siarki SIARKOPOL w Grzybowie. Innymi surowcami naturalnymi powiatu staszowskiego są: - iły krakowieckie, eksploatowane w okolicach Osieka i Grabowca, ul. Wybickiego 7, Kraków 12

12 - dolomity, eksploatowane w Jurkowicach Budy, gmina Bogoria przez Kopalnie Dolomitów w Sando-mierzu. Małe i średnie zakłady produkcji półfabrykatów oraz gotowych elementów budowlanych wykorzystujące surowce powiatu staszowskiego skupione są głównie na obszarach miejskich. Niektóre z nich posiadają zezwolenia na transport popiołów i żużli z Elektrowni Połaniec S.A. Przemysł przetwórstwa drzewnego Jednym z cennych bogactw naturalnych powiatu jest drewno. Lasy zajmują blisko 28 % powierzchni. Potencjał ten wykorzystuje kilka dużych zakładów zajmujących się przetwarzaniem drewna oraz produkcją stolarki drewnianej oraz innych elementów budowlanych. Do największych zakładów w tej branży, znajdujących się na terenie powiatu staszowskiego, zaliczyć można Firmę VARMIL Sp. z o.o. w Rytwianach. Pozostałe gałęzie przemysłu Poza trzema omówionymi wyżej sektorami przemysłu, gospodarka regionu opiera się głównie o małe i średnie przedsiębiorstwa prywatne. Niewielki przemysł skoncentrowany jest głównie w gminach Staszów i Połaniec. Część zakładów zlokalizowana jest na terenie Elektrowni Połaniec. Wśród większych pozostałych zakładów produkcyjnych i usługowych można wyliczyć: - Zakład Odzieżowy MODAR Sp. z o.o. w Staszowie, - VESTIO Sp. z o.o., - Huta Szkła Gospodarczego Export-Import w Staszowie, - Hurtownia Farb i Lakierów OLD KRAM w Staszowie, - Przedsiębiorstwo Robót Drogowych Sp. z o.o. w Staszowie, - EMIZET Zakład Wyrobów Metalowych w Szydłowie, - ENREM-POŁANIEC Sp. z o.o. w Połańcu 2.4. Opis warunków glebowych mogących mieć wpływ na lokalizację instalacji gospodarki odpadami Powiat staszowski charakteryzuje się dużą zmiennością gleb. W większości są to gleby bielicowe lekkie lub bardzo lekkie, ubogie w składniki pokarmowe, często zakwaszone. Około 20% powierzchni przypada na gleby dobre typu brunatnego i czarnoziemy, pozostałe to gleby bagienne i mułowo-bagienne. Najwięcej jest tu gleb klasy IV i V (koło Staszowa i Połańca). Do rzadszych należą gleby klasy II i III występujące pomiędzy Osiekiem, a Łoniowem. ul. Wybickiego 7, Kraków 13

13 Pod wpływem czynników naturalnych oraz antropogenicznych zachodzi pogorszenie właściwości użytkowych gleby. Czynnikiem antropogenicznym powodującym niszczenie gleb jest niewłaściwe użytkowanie gruntów lub niewłaściwe stosowanie środków ochrony roślin i nawozów sztucznych. Z punktu widzenia ochrony środowiska najważniejsze jest zapobieganie zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi. Tego typu zanieczyszczenia występują między innymi w otoczeniu zakładów przemysłowych oraz składowisk odpadów komunalnych i przemysłowych. W powiecie staszowskim znajdują się cztery eksploatowane składowiska odpadów komunalnych, z których żadne nie jest zlokalizowane na obszarach występowania gleb o najwyższej bonitacji (klasy I III) Opis warunków hydrologicznych i hydrogeologicznych mogących mieć wpływ na lokalizację instalacji gospodarki odpadami Warunki hydrologiczne W związku z istnieniem terenów zalewowych w obrębie sieci rzecznej Czarnej i jej dopływów, a także Wisły, nie można wykluczyć potencjalnego zagrożenia powodzią. W tej sytuacji lokalizacja składowisk w sąsiedztwie sieci rzecznej może prowadzić do osłabienia obwałowań składowisk a w konsekwencji do skażenia gleb oraz wód powierzchniowych i podziemnych. Wszystkie składowiska odpadów komunalnych znajdujące się w powiecie staszowskim nie stwarzają zagrożenia w przypadku wystąpienia powodzi w zlewniach rzek Czarnej i Wisły. W powiecie zlokalizowane są ponadto trzy składowiska odpadów przemysłowych w miejscowościach Mikołajów, Luszyca oraz Tursko Małe. Dwa ostatnie stwarzają zagrożenie w przypadku wystąpienia powodzi ponieważ zlokalizowane są w potencjalnym zasięgu terenów zalewowych Wisły Ogólne warunki geologiczne i hydrogeologiczne Powiat staszowski położony jest w obrębie kilku jednostek geomorfologicznych. Jego obszar w znacznej części wchodzi w skład makroregionu geograficznego Niecki Nidziańskiej stanowiącej rozległe obniżenia pomiędzy Wyżyną Krakowsko Częstochowską, a Wyżyną Kielecko Sandomierską oraz w północnej części makroregionu Wyżyny Kieleckiej. Część południowo wschodnia powiatu zaliczana jest do mezoregionu Niziny Nadwiślańskiej. Poziomy wodonośne na obszarze powiatu staszowskiego są poziomami użytkowymi. Stanowią one źródło zaopatrzenia w wodę pitną i na potrzeby przemysłu. Większość zbiorników wód podziemnych posiada dobrą izolację utworami nieprzepuszczalnymi i w związku z tym nie zachodzi konieczność szczególnej ochrony przed ich degradacją np. ze strony składowisk odpadów komunalnych i ul. Wybickiego 7, Kraków 14

14 przemysłowych. Niemniej należy bezwzględnie przestrzegać przepisów prawa wynikających z potrzeby ochrony środowiska W celu ochrony wód podziemnych w obrębie poszczególnych regionów hydrogeologicznych wydzielono Główne Zbiorniki Wód Podziemnych GZWP. Dla GZWP nr 423 zostały określone obszary najwyższej ochrony - ONO i obszary wysokiej ochrony OWO. Natomiast dla GZWP 424 Dolina Borowa obszary ochronne zostały określone w dokumentacji hydrogeologicznej zawierającej ustalenia warunków hydrologicznych tego zbiornika. Strefy ochrony ustanowione zostały w obszarach nie posiadających dostatecznej izolacji pionowej, będących jednocześnie miejscami zasilania zbiorników wód podziemnych. Zbiorniki wód nie objęte przez obszary ONO i OWO to obszary wymagające zwykłej ochrony - OZO. Ochrona GZWP wynika z obowiązujących przepisów (Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne, Dz. U. z dnia 11 października 2001 roku, nr 115, poz z późniejszymi zmianami). W powiecie staszowskim znajdują się dwa składowiska odpadów komunalnych zlokalizowane w obrębie GZWP 423, podlegającego ochronie ONO i OWO. Są to składowiska w miejscowościach Staszów- Pocieszka i Podlesie (UZWP). Pozostałe dwa składowiska komunalne Grabowiec i Luszyca zlokalizowane są nad utworami nieprzepuszczalnymi. Spośród składowisk odpadów przemysłowych w strefach zbiorników wód podziemnych zlokalizowany jest zbiornik osadczo-retencyjny w Adamówce w obrębie GZWP 423. Pozostałe trzy składowiska przemysłowe usytuowane są na utworach nieprzepuszczalnych z tym że graniczą z czwartorzędowym poziomem wodonośnym GZWP Ochrona przyrody i krajobrazu Powierzchnia powiatu objęta różnymi formami ochrony przyrody i krajobrazu wynosi ha (35,7 % ogólnej powierzchni powiatu). Obszary chronionego krajobrazu w powiecie staszowskim to: - Chmielnicko-Szydłowski OChK o pow ha, obejmujący cały obszar gminy Szydłów, - Jeleniowsko-Staszowski OChK o pow ha, obejmujący część obszarów gmin Bogoria, Rytwiany, Staszów. Na terenie powiatu staszowskiego znajdują się cztery składowiska odpadów komunalnych, w tym: - składowisko odpadów Staszów Pocieszka, położone poza obszarem chronionym, na GZWP 423 oraz ONO i OWO, w zlewni Czarnej Staszowskiej, - składowisko odpadów Luszyca gmina Połaniec, położone poza obszarem chronionym, na utworach nieprzepuszczalnych w sąsiedztwie GZWP 424, w zlewni Wisły. ul. Wybickiego 7, Kraków 15

15 - składowisko odpadów Podlesie gmina Bogoria, położone na terenie Jeleniowsko- Staszowskiego OChK, na UZWP, w zlewni Koprzywianki, - składowisko odpadów w Grabowcu gmina Osiek, położone poza obszarami chronionymi, na utworach nieprzepuszczalnych, w zlewni Wisły. ul. Wybickiego 7, Kraków 16

16 3. Analiza stanu aktualnego gospodarki odpadami Zgodnie z ustawą o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity, Dz. U. Nr 39 z 2007 r., poz. 251), poprzez gospodarowanie odpadami rozumie się zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania odpadów. Gospodarowanie odpadami w powiecie staszowskim zostało przedstawione w podziale na trzy główne kategorie odpadów: - odpady wytworzone w sektorze komunalnym, - odpady wytworzone w sektorze gospodarczym, - odpady niebezpieczne. Dla potrzeb zebrania danych dotyczących stanu aktualnego gospodarki odpadami przeprowadzono analizę, udostępnionych przez starostwo powiatowe, ankiet i bazy danych oraz zebrano dane dotyczące powiatu staszowskiego zawarte w projekcie aktualizacji planu gospodarki odpadami dla województwa świętokrzyskiego Odpady wytworzone w sektorze komunalnym i usługach Zgodnie z ustawą o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity, Dz. U. Nr 39 z 2007 r., poz. 251) przez odpady komunalne należy rozumieć -.odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzących od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Z definicji tej wynika, że źródłem odpadów komunalnych obok gospodarstw domowych są również obiekty infrastruktury takie jak handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, obiekty turystyczne, targowiska. Dla odpadów wytworzonych w sektorze odpadów komunalnych wydzielono następujące strumienie odpadów: - odpady komunalne ogółem, - odpady opakowaniowe, - komunalne osady ściekowe - odpady ulegające biodegradacji, - odpady niebezpieczne wytworzone w sektorze komunalnym. ul. Wybickiego 7, Kraków 17

17 Odpady komunalne ogółem Ilość odpadów wytworzonych i zebranych w latach w powiecie (w Mg/rok) podano w tabeli 3.1. Średni wskaźnik obrazujący ilość odpadów wytworzonych i zebranych w ciągu roku przez jednego mieszkańca w powiecie staszowskim wynosi 210 kg/mieszk./rok. Odpady komunalne to w głównej mierze odpady niesegregowane. Tabela 3.1. Masa zebranych odpadów komunalnych w latach , w poszczególnych gminach powiatu staszowskiego. Nazwa gminy Ilość zebranych odpadów [Mg] Ludność (stan na r.) Średni wskaźnik zebranych odpadów [kg/mieszk/rok] Staszów ,4 Osiek , ,9 Połaniec , ,74 181,1 Bogoria , ,64 230,6 Łubnice ,7 323,5 Oleśnica ,6 Rytwiany ,5 Szydłów ,2 Powiat staszowski , ,08 209,6 Łączna ilość odpadów zebranych od ludności powiatu staszowskiego, wyliczona na podstawie danych zawartych w gminnych materiałach sprawozdawczych, wynosiła w roku ,81 Mg, w roku ,08 Mg W 2006 roku, według informacji zawartych w gminnych materiałach sprawozdawczych, w powiecie staszowskim, masa odpadów pochodzących z poszczególnych gmin wynosiła 16036,08 Mg. Jest to ilość zebrana od ok. 87 % ludności powiatu objętych zbieraniem odpadów komunalnych. Analizę składu odpadów komunalnych wytwarzanych w gospodarstwach domowych i w obiektach usługowych z podziałem na obszary miejskie i wiejskie przedstawia tabela 3.2 i 3.3. Tabela 3.2. Skład odpadów komunalnych wytwarzanych gospodarstwach domowych w podziale na tereny miejskie i wiejskie Skład odpadów L. [% wagowy] p. Frakcje odpadów tereny tereny wiejskie miejskie 1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 18% 33% 2 Odpady zielone 4% 2% 3 Papier i tektura w tym opakowania 12% 20% 4 Odpady wielomateriałowe w tym opakowania 2% 3% 5 Tworzywa sztuczne w tym opakowania 12% 14% 6 Szkło w tym opakowania 8% 8% ul. Wybickiego 7, Kraków 18

18 7 Metal w tym opakowania 5% 5% 8 Odzież, tekstylia 1% 1% 9 Drewno w tym opakowania 2% 2% 10 Odpady niebezpieczne 1% 1% 11 Odpady mineralne w tym frakcja popiołowa 35% 11% Razem 100% 100 % Źródło: projekt aktualizacji WPGO dla województwa świętokrzyskiego. Tabela 3.3. Skład odpadów komunalnych wytwarzanych w obiektach usługowych w podziale na tereny miejskie i wiejskie Skład odpadów [% wagowy] L.p. Frakcje odpadów tereny wiejskie tereny miejskie 1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 10% 10% 2 Odpady zielone 2% 2% 3 Papier i tektura w tym opakowania 27% 27% 4 Odpady wielomateriałowe w tym opakowania 18% 18% 5 Tworzywa sztuczne w tym opakowania 18% 18% 6 Szkło w tym opakowania 10% 10% 7 Metal w tym opakowania 5% 5% 8 Odzież, tekstylia 3% 3% 9 Drewno w tym opakowania 1% 1% 10 Odpady niebezpieczne 1% 1% 11 Odpady mineralne w tym frakcja popiołowa 5% 5% Razem 100% 100% Źródło: projekt aktualizacji WPGO dla województwa świętokrzyskiego. Z analizy składu o odpadów komunalnych powstających w gospodarstwach na terenach wiejskich wynika, że największy udział ma frakcja mineralna (gruz, popiół oraz drobne frakcje). Stosunkowo duże wskaźniki wytwarzania posiadają również odpady ulegające biodegradacji oraz odpady, które mogą być poddane segregacji tj. papier i tektura, tworzywa sztuczne oraz szkło. Objętościowo największy udział stanowią tworzywa sztuczne, które w większości przypadków stanowią odpady opakowaniowe typu PET oraz pudełka i pojemniki wykonane z polietylenu dużej gęstości HDPE. Jednak znaczna cześć odpadów jest wykorzystywana na potrzeby własne. Natomiast na terenach miejskich przeważa frakcja odpadów kuchennych ulegających biodegradacji. Zawartość tworzyw sztucznych obejmująca również opakowania z tworzyw sztucznych wynosi ok. 21% i jest również wyższa od ilości tej frakcji wytwarzanej w obszarze wiejskim. Wśród odpadów komunalnych wytwarzanych w obiektach usługowych największy udział wagowy, zarówno na terenach miejskich jak i wiejskich stanowią odpady opakowaniowe. Duży wskaźnik wytwarzania posiadają również tworzywa sztuczne, które w większości przypadków stanowią odpady opakowaniowe typu PET oraz pudełka i pojemniki wykonane z polietylenu dużej gęstości HDPE. ul. Wybickiego 7, Kraków 19

19 Zbieranie, odzysk i unieszkodliwienie odpadów Według informacji zawartych w gminnych kartach aktualizacji danych, w 2006 roku, na terenie gmin powiatu staszowskiego zebrano 16036,08 Mg, w tym 203,14 Mg odpadów opakowaniowych i 1711 Mg odpadów ulegających biodegradacji w ramach systemu selektywnego zbierania. Zorganizowany system zbierania i odbioru odpadów od mieszkańców zapewniały wszystkie gminy powiatu co stanowi ok osób, tj ok. 87 % mieszkańców powiatu. System selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych wdrożono w 4 gminach, a odpadów ulegających biodegradacji w 2 gminach. Unieszkodliwianie odpadów komunalnych polega głównie na ich składowaniu na składowiskach odpadów komunalnych. Tabela 3.4. Zestawienie danych dotyczących zorganizowanego zbierania odpadów komunalnych w poszczególnych gminach (2005 rok). Nazwa gminy Udział Ludność Liczba ludności procentowy (stan na r.) objętej zbieraniem [%] odpadów Staszów Osiek , Połaniec , Bogoria , Łubnice Oleśnica , Rytwiany , Szydłów , Powiat staszowski , Źródło: GUS, 2006, gminne ankiety aktualizacji danych Formy zbierania odpadów komunalnych w poszczególnych gminach nie są jednolite i zależą przede wszystkim od podmiotów zbierających odpady. Odpady zbierane są do kontenerów o pojemności KP7, pojemników 0,11 m3 oraz systemem workowym. Nagromadzone odpady są zbierane przez firmy posiadające odpowiednie decyzje i przekazywane są do unieszkodliwiania na składowiska odpadów. Tabela 3.6. przedstawia przedsiębiorstwa wywożące odpady z terenu poszczególnych gmin powiatu staszowskiego. Według danych Projektu aktualizacji planu gospodarki odpadami dla województwa świętokrzyskiego, ilości zdeponowanych odpadów na wyżej wymienionych składowiskach w latach przedstawia tabela 3.5. W 2006 roku, według karty składowiska odpadów, na trzech składowiskach odpadów komunalnych powiatu staszowskiego zeskładowano: 8776,41 Mg odpadów komunalnych na ul. Wybickiego 7, Kraków 20

20 składowisku w Poczeszce gmina Staszów, 2485,28 Mg na składowisku w Luszycy gmina Połaniec i 857,00 Mg na składowisku w Osieku-Grabowcu. Łącznie zdeponowano 12118,69 Mg odpadów pochodzących z terenu powiatu staszowskiego. W 2006 roku, w Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Janczycach, poddano odzyskowi 176,8 Mg niesegregowanych odpadów komunalnych. Tabela 3.5. Ilości odpadów zdeponowanych na składowiskach odpadów komunalnych powiatu staszowskiego, w latach stan na koniec 2005 Ilości odpadów zdeponowanych na składowiskach odpadów komunalnych Składowisko ogółem komunalne inne ogółem komunalne inne ogółem komunalne inne ogółem komunalne inne Pocieszka 5097,0 5097,0 0,0 6222,2 6222,2 0,0 8827,9 8827,9 0, ,8 29,2 Luszyca 6283,5 5255,9 846,4 5388,5 4783,1 605,4 3536,4 2983,6 552,7 2440,5 2397,6 42,9 Osiek-Grabowiec 125,00 125,00 0,00 868,60 868,60 0,0 967,88 933,30 34,6 844,1 810,8 33,3 Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Janczycach ,40 88,6 Razem Powiat , ,6 194 Źródło: Projekt aktualizacji planu gospodarki odpadami dla województwa świętokrzyskiego Tabela 3.6. Podmioty wywożące odpady komunalne w poszczególnych gminach. Gmina Przedsiębiorstwo wywozowe Staszów PGKiM Staszów Bogoria w ramach EZGDK Łubnice Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Połańcu Sp.z o.o. Oleśnica Zakład Komunalny w Oleśnicy Osiek Zakład Gospodarki Komunalnej Połaniec Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Połańcu Sp.z o.o. Rytwiany PGKiM, ZM RT, WC Serwis, Bańka, Kucharski Sp.j. Szydłów PGKiM Staszów Źródło: gminne ankiety aktualizacji danych ul. Wybickiego 7, Kraków 21

21 Charakterystyka istniejącego systemu gospodarki odpadami komunalnymi w powiecie staszowskim W skład powiatu staszowskiego wchodzi 8 gmin. W projekcie aktualizacji WPGO województwo świętokrzyskie zostało umownie podzielone na 4 rejony gospodarki odpadami. Są to: I) Rejon Centralny: powiat kielecki/grodzki, powiat kielecki ziemski II) Rejon Zachodni: powiat jędrzejowski,, powiat konecki,, powiat włoszczowski III) Rejon Północny: powiat ostrowiecki, powiat skarżyski, powiat starachowicki, powiat opatowski, powiat sandomierski, IV) Rejon Południowy: powiat buski, powiat pińczowski, powiat kazimierski, powiat staszowski W związku z powyższym podziałem, gospodarka odpadami powiatu staszowskiego odbywa się w ramach rejonu południowego. W powiecie staszowskim, dominującym sposobem zagospodarowania odpadów komunalnych jest deponowanie ich na składowiskach odpadów komunalnych. Zorganizowanym systemem zbierania i odbioru niesegregowanych odpadów komunalnych objętych było osób, co stanowi ok. 80% wszystkich mieszkańców (wg ankiet) powiatu staszowskiego. Z analizy ankiet wynika, że w 4 gminach powiatu Staszowskiego, wprowadzono system selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych, pochodzących ze strumienia odpadów komunalnych. Na terenie miasta i gminy Staszów, selektywnym zbieraniem odpadów zajmuje się PGKiM w Staszowie. Selektywnie zbierane są: odpady ulegające biodegradacji, odpady niebezpieczne, zużyte baterie i akumulatory, zużyte opony oraz szkło, papier, metal, i odpady z tworzyw sztucznych. Na terenie gminy Połaniec selektywnie zbierane są odpady ulegające biodegradacji, odpady opakowaniowe (szkło, papier i tworzywa sztuczne) oraz odpady wielkogabarytowe. Na terenie gminy Bogoria selektywnie zbierane są odpady opakowaniowe. Na terenie gminy Szydłów selektywnym zbieraniem odpadów objętych jest ok. 250 sosób. Starostwo Powiatowe wspiera realizację programu edukacji ekologicznej mieszkańców (zorganizowanie konkursu ekologicznego, promowanie selektywnej zbiórki i odzysku surowców wtórnych, segregacji odpadów niebezpiecznych i problemowych wydzielanych z odpadów komunalnych wytwarzanych w gminach należących do Ekologicznego Związku Gospodarki Odpadami Komunalnymi w Rzędowie). Ponadto Powiat wspiera likwidację przez gminy dzikich wysypisk. ul. Wybickiego 7, Kraków 22

22 Charakterystyka istniejących instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów W listopadzie 2005 roku zamknięto składowisko odpadów komunalnych Podlesie w gminie Bogoria. Na terenie powiatu staszowskiego eksploatowane są trzy składowiska odpadów komunalnych, trzy składowiska odpadów przemysłowych. Są to: - Składowisko Pocieszka gmina Staszów, - Składowisko Luszyca gmina Połaniec, - Składowisko Osiek-Grabowiec gmina Osiek. Rysunek 3.1. Rozmieszczenie składowisk odpadów oraz istniejących instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów na terenie powiatu staszowskiego ul. Wybickiego 7, Kraków 23

23 Składowisko w Pocieszce Składowisko położone jest w granicach administracyjnych miasta Staszów w wyrobisku po eksploatacji piasku. Na składowisko wywożą odpady następujące gmin: Staszów, Oleśnica, Rytwiany, Szydłów. Powierzchnia obiektu przeznaczona na składowanie wynosi 3,98 ha. Pojemność pozostała do zapełnienia wynosi m 3 Jest to składowisko typu podpoziomowego. Składowisko nie posiada uszczelnienia dna, ani drenażu odcieków. Wysegregowane odpady, w tym: opakowania z tworzyw sztucznych, stłuczka szklana, makulatura i złom są zagospodarowywane i nie trafiają na składowisko. Autor przeglądu ekologicznego, oceniając prawidłowość wyboru lokalizacji składowiska w Pocieszce stwierdził, że...w świetle obecnie obowiązujących zasad (...) składowisko nie odpowiada wymaganiom stawianym tego typu obiektom. Właścicielem i zarazem zarządzającym składowiskiem jest Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Sztaszowie. Zgodnie z WPGO termin zamknięcia składowiska określono na 2009 r. Zakłada się, iż składowisko będzie eksploatowane nie dłużej niż do czasu uruchomienia Zakładu Gospodarki Odpadami Komunalnymi a siedzibą w Rzędowie. Składowisko w Osieku-Grabowcu Składowisko znajduje się na terenie gminy Osiek Teren składowiska zajmuje powierzchnię 1,51 ha i zlokalizowany jest na obszarze leśnym, granicząc przez drogę dojazdową z polami uprawnymi. Eksploatację składowiska rozpoczęto w roku 1990 i do końca roku 2006 zgromadzono na nim (wg karty składowiska stan na dzień 31 grudnia 2006 rok) m 3 odpadów komunalnych. Pozostała pojemność do zapełnienia wynosi m 3. Jest to składowisko typu nadpoziomowego z uszczelnieniem wyprofilowanego dna i skarp składowiska warstwą izolacyjną z gliny o grubości 0,5 m. Obiekt jest ogrodzony i zamknięty. Składowisko jest zabezpieczone przed napływem wód powierzchniowych przez wybudowane skarpy. Na składowisku wykonano ujęcie wód opadowych. Autor przeglądu ekologicznego stwierdza prawidłowość lokalizacji składowiska i nie wskazuje jako konieczne ustanowienie wokół obiektu strefy ograniczonego użytkowania. Zaleca natomiast prowadzenie monitoringu parametrów środowiska. Właścicielem obiektu jest Gmina Osiek, a zarządzającym Zakład Gospodarki Komunalnej w Osieku. ul. Wybickiego 7, Kraków 24

24 Składowisko w Luszycy Składowisko położone jest w miejscowości Luszyca gmina Połaniec, na obszarze kompleksu leśnego. Na składowisko przywożone są odpady z gminy Połaniec, Bogoria i Łubnice. Powierzchnia obiektu wynosi 1,80 ha. Planowane jest zwiększenie w 2007 roku objętości składowiska. Teren składowiska znajduje się w strefie ograniczonego użytkowania wyznaczonej wokół składowiska popiołów Pióry. Odpady składowane są w stanie zmieszanym. Na terenie obsługiwanym przez składowisko, ani też na samym obiekcie nie jest prowadzona segregacja odpadów. Dopuszczone są do składowania na składowisku następujące odpady: odpady komunalne, odpady z budowy i remontów obiektów budowlanych, odpady z oczyszczalni ścieków. Składowisko nie posiada uszczelnienia niecki, ani drenażu. Część wód spływu powierzchniowego odbierana jest przez rów opaskowy dla składowiska popiołów Pióry. Autor przeglądu ekologicznego oceniając prawidłowość wyboru terenu dla lokalizacji składowiska stwierdza prawidłowość lokalizacji obiektu zaznaczają jednocześnie,...że nie spełnia ono wymogów bezpieczeństwa w zakresie minimalizacji wpływów środowiskowych stawianych tego typu obiektom i należy w tym celu opracować koncepcję dostosowawczą. Decyzja o dostosowaniu składowiska została przedłużona decyzjami wojewody Świętokrzyskiego nr ŚR.III / r. i ŚR.III / r. Według karty składowiska, decyzje te dotyczą ujmowania i odprowadzania biogazu. Składowiska w sektorze gospodarczym Składowiska w sektorze gospodarczym występujące na terenie powiatu staszowskiego przedstawia tabela 3.7. Tabela 3.7. Składowiska odpadów z sektora gospodarczego (z wyłączeniem odpadów skalnych). Lp. Lokalizacja składowiska Administrator 1. Mikołajów Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki "Siarkopol" Spółka Akcyjna z siedzibą w Grzybowie Powierzchnia [ha] 2. Pióry Elpoeko Sp. z o.o.; (właściciel - Elektrownia Połaniec Spółka Akcyjna - Grupa Electrabel) 0,53 3 Tursko Elpoeko Sp. z o.o.; (właściciel - Elektrownia Połaniec Spółka Akcyjna Grupa Electrabel) ul. Wybickiego 7, Kraków 25

25 Inne instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów Instalacja do suszenia i prażenia gipsu w Połańcu, Instalacja do urabiania i separowania odpadów, Instalacja do odsączania mikrosfery, Stacja demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji w Staszowie, Sortownia odpadów PGKiM Spółka Gminy z o.o. w Staszowie, Piec do topienia szkła P.P-H "PRECYZJA" Sp. z o.o. w Staszowie, Instalacje do termicznego przekształcania odpadów, Elektrownia Połaniec S.A. - Grupa Electrabel, Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Janczycach. Ponadto Ekologiczny Związek Gospodarki Odpadami Komunalnymi planuje budowę Zakładu Gospodarki Odpadami Komunalnymi w Rzędowie, gmina Tuczępy. Obecnie jeszcze nie rozpoczęto budowy Zakładu. Ekologiczny Związek uzyskał natomiast zezwolenie na budowę Zakładu Gospodarki Odpadami Komunalnymi oraz kwatery składowiska odpadów komunalnych na terenach Grzybowa. Zakład ma obejmować swoim zasięgiem obszar Południowego Rejonu Gospodarki Odpadami. Planowany Zakład Gospodarki Odpadami Komunalnymi w Rzędowie na terenie byłej Kopalni Siarki Grzybów - tereny posiarkowe, będzie prowadził: kompostowanie organicznej frakcji zawartej w odpadach; odzysk odpadów użytkowych; zagospodarowanie, unieszkodliwianie oraz przetwarzanie w celu ograniczenia objętości odpadów nie znajdujących wykorzystania; składowanie odpadów i produktów unieszkodliwiania Odpady opakowaniowe Przez odpady opakowaniowe w myśl ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. (Dz. U. Nr 63, poz. 638, z 2003 r. Nr 7, poz. 78 oraz z 2004 r. Nr 11, poz. 97 i Nr 96, poz. 959) - rozumie się wszystkie opakowania, w tym opakowania wielokrotnego użytku wycofane z ponownego użycia, stanowiące odpady w rozumieniu przepisów o odpadach, z wyjątkiem odpadów powstających w procesie produkcji opakowań. Wymieniona ustawa określa wymagania, jakim muszą odpowiadać opakowania ze względu na zasady ochrony środowiska oraz sposoby postępowania z opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, zapewniające ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Obowiązujący od 2002 r. system opłat produktowych zaczął stopniowo wpływać na wzrost zainteresowania selektywnym zbieraniem odpadów opakowaniowych wytwarzanych w gospodarstwach ul. Wybickiego 7, Kraków 26

26 domowych.. W tworzeniu systemu gospodarowania odpadami opakowaniowymi dużą rolę odgrywa gmina. Zgodnie z ustawą o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej, wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd związku gmin jest obowiązany do sporządzenia rocznego sprawozdania, zawierającego informacje o rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych zebranych przez gminę lub podmiot działający w jej imieniu, oraz o przekazaniu ich do odzysku i recyklingu, a także o wydatkach poniesionych na tego typu działania. Od dnia 1 kwietnia 2005r. włączono opakowania wielomateriałowe do grup opakowań właściwych ze względu na dominujący materiał w ich masie. Nie ma także obowiązku uzyskania ustawowego poziomu recyklingu opakowań wielomateriałowych. Z danych zawartych w gminnych kartach sprawozdawczych oraz w sprawozdaniu z realizacji planu gospodarki odpadami na terenie miasta i gminy Staszów za okres , wynika, że spośród 8 gmin powiatu, jedynie gminy Staszów, Połaniec i Bogoria prowadziły selektywne zbieranie odpadów opakowaniowych. W 2006 roku na terenie gminy Staszów, gdzie 100% objętych jest selektywnym zbieraniem odpadów, zebrano ogółem 157,8 Mg posegregowanych odpadów opakowaniowych, w tym: 58,90 Mg papieru i tektury, 35,50 Mg szkła, 57,70 Mg tworzyw sztucznych oraz 5,70 Mg stali. Gmina Połaniec selektywnym zbieraniem odpadów opakowaniowych objęła ok. 68% mieszkańców. Zebrała 21,0 Mg papieru i tektury, 14,73 Mg szkła, 7,21 Mg tworzyw sztucznych. Na terenie gminy Bogoria zebrano łącznie 2,4 Mg odpadów opakowaniowych od 1684 mieszkańców, tj. 20% ludności gminy. W okresie gminy powiatu staszowskiego nie osiągnęły prognozowanych w planie z 2004 roku ilości odpadów opakowaniowych, które należy poddać procesom odzysku i recyklingu. Zgodnie z planem gospodarki odpadami z 2004 roku, ilość odpadów opakowaniowych, jaką należy poddać w 2006 roku procesom recyklingu wynosiła ok. 1153Mg. Reasumując, w latach , na terenie powiatu staszowskiego, za wyjątkiem gmin Staszów, Połaniec i Bogoria, nie prowadzono systemu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych. Zidentyfikowane problemy: brak systemu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych w większości gmin powiatu, niska efektywność istniejącego systemu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych wytwarzanych w gospodarstwach domowych. ul. Wybickiego 7, Kraków 27

27 Komunalne osady ściekowe Odpady wytwarzane w oczyszczalniach ścieków należą do grupy 19 i można do nich zaliczyć głównie: skratki, zawartość piaskowników, osady z oczyszczalni ścieków komunalnych, osady z oczyszczania ścieków komunalnych, ustabilizowane. W powiecie staszowskim jedynie w gminach Łubnice i Rytwiany brak jest oczyszczalni ścieków. Ilość wytworzonych osadów ściekowych na terenie powiatu w poszczególnych gminach przedstawia tabela 3.8. Tabela 3.8. Ilości wytworzonych komunalnych osadów ściekowych w poszczególnych gminach powiatu staszowskiego, w latach Gmina Liczba Wytworzone komunalne Wykorzystane komunalne osady obsługiwanych osady ściekowe ściekowe mieszkańców [Mg/rok] 2006 w 2006r Staszów b.d zagospodarowanie rolnicze Bogoria ,5 5 5 składowane na terenie oczyszczalni Łubnice brak Oleśnica wywóz na oczyszczalni ścieków w Staszowie Osiek 26 rekultywacja składowiska Połaniec kompostowanie Rytwiany brak Szydłów Szydłów 130 0,8 Grabki Duże 390 1,0 magazynowane na terenie oczyszczalni W 2006 roku na terenie powiatu staszowskiego wytworzono łącznie 462,8 Mg komunalnych osadów ściekowych, w tym ponad 50% wytworzono na terenie gminy Staszów. Wytworzone komunalne osady ściekowe były wykorzystane rolniczo (gminy Staszów, Połaniec), wykorzystane do rekultywacji składowiska (gmina Osiek), bądź składowane na terenie oczyszczalni (gmina Szydłów, oczyszczalnie Szydłów i Grabki Duże). Reasumując, w latach , gminy powiatu staszowskiego wytworzyły w sumie 462,8 Mg osadów ściekowych. Zidentyfikowane problemy: niewielka liczba ludności wiejskiej korzystającej z oczyszczalni ścieków, brak efektywnego systemu zagospodarowania odpadów. ul. Wybickiego 7, Kraków 28

28 Odpady ulegające biodegradacji W sektorze komunalnym odpady ulegające biodegradacji stanowią przede wszystkim odpady kuchenne ulegające biodegradacji, odpady zielone, papier i tektura oraz częściowo tekstylia. W ciągu ostatnich lat gminy powiatu nie prowadziły selektywnego zbierania odpadów ulęgających biodegradacji. Ze względu na rolniczy charakter powiatu, na terenach wiejskich odpady ulęgające biodegradacji są zbierane w przydomowych kompostowniach, a następnie wykorzystywanych we własnym zakresie. W okresie gminy powiatu staszowskiego nie osiągnęły prognozowanych w planie z 2004 roku ilości odpadów ulęgających biodegradacji, które należało poddać procesom odzysku lub unieszkodliwianiu. Zgodnie z planem gospodarki odpadami z 2004 roku, ilość odpadów ulęgających biodegradacji, jaką należało poddać w 2006 roku procesom odzysku lub unieszkodliwianiu poza składowaniem wynosiła ok. 167 Mg przy wytworzonej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 3014 Mg. Zidentyfikowane problemy: niefunkcjonujący system selektywnego zbierania i odbioru odpadów ulegających biodegradacji Odpady niebezpieczne wytworzone w sektorze komunalnym Pomimo, że odpady niebezpieczne stanowią tylko ok. 1% ogólnej ilości zebranych odpadów komunalnych, to ich selektywne zbieranie nadal stwarza problem. Odpady niebezpieczne wytwarzane w sektorze komunalnym są istotnym zagrożeniem, bowiem często trafiają wraz ze strumieniem odpadów komunalnych na składowiska. Według przedstawionego w projekcie aktualizacji WPGO składu morfologicznego odpadów niebezpiecznych pochodzących ze strumienia odpadów komunalnych, w gospodarstwach domowych wytwarza się głównie odpady niebezpieczne takie jak: farby i lakiery, rozpuszczalniki, oleje, lekarstwa, chemikalia (kwasy, alkalia), baterie, lampy fluorescencyjne, zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne (tabela 3.10). W powiecie staszowskim nie utworzono punktu zbiórki odpadów niebezpiecznych pochodzących ze strumienia odpadów komunalnych. Według gminnych ankiet, jedynie na terenie gminy Staszów zebrano w 2006 roku 0,112 Mg odpadów niebezpiecznych wytworzonych w sektorze komunalnym. Na terenie gminy Bogoria przeterminowane leki zbierane są w dwóch aptekach zbierających przeterminowane leki. ul. Wybickiego 7, Kraków 29