Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług z 1997 r. na potrzeby podatków dochodowych obowiązuje tylko do końca 2010 roku.

Transkrypt

1 w 2011 wchodzą w życie nowelizacje nastepujacych ustaw: ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Większość zmian będzie miała zastosowanie do dochodów za 2011 rok. Przepisy ustaw regulujących podatki dochodowe od 1 stycznia 2011 r. będą odwoływały się do nowej klasyfikacji statystycznej z 2008 roku. Od przyszłego roku w ustawach o podatkach dochodowych będzie miała zastosowanie nowa Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU) z 2008 r. Obecnie treść ustaw o podatku dochodowym od osób fizycznych, o podatku dochodowym od osób prawnych oraz zryczałtowanym podatku dochodowym odwołuje się do klasyfikacji z 1997 r. Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług z 1997 r. na potrzeby podatków dochodowych obowiązuje tylko do końca 2010 roku. Przychody z działalności gospodarczej Podatek dochodowy od osób fizycznych Sporządzenie remanentu Nowelizacja wprowadza również zmianę w zakresie remanentu dokonywanego przez podatników prowadzących działalność gospodarczą, który przeprowadza się m.in. na koniec każdego roku czy na dzień rozpoczęcia działalności. Od 2011 przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ogólnych (według skali podatkowej 18 proc. i 32 proc.) i dla celów ewidencji podatkowej prowadzący księgę przychodów i rozchodów (KPiR), przy ustalaniu dochodu z działalności gospodarczej remanentem obejmą również produkcję w toku. Wcześniej ustawa o 1 / 24

2 podatku dochodowym od osób fizycznych w katalogu wartości, jakie należy ująć w remanencie, nie zawierała produkcji w toku. Likwidacja działalności gospodarczej Do tej pory przy likwidacji działalności gospodarczej osoby fizycznej dochód dotyczący pozostałych na dzień likwidacji składników majątku niebędących środkami trwałymi opodatkowany ryczałtowo stawką 10 proc. Ustalenie tego dochodu polegało na zastosowaniu do cen zakupu tych składników majątku takiego wskaźnika procentowego, jaki wynikał z udziału dochodu w przychodach w okresie ostatnich 3 miesięcy lub w poprzednim roku podatkowym. Od 2011 roku zlikwidowana zostania zasada opodatkowania ryczałtowego, wprowadzone zostanie jednolite opodatkowanie dochodu dotyczące wszystkich składników majątku pozostałego na dzień likwidacji (zarówno środków trwałych, jak i innych składników majątku). Dochód powstanie dopiero z chwilą zbycia tych składników i będzie nim różnica między uzyskanym przychodem a wydatkami na nabycie zbywanych składników, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie. Wartość początkowa środków trwałych Ustawa nowelizująca doprecyzowuje, że wartość początkową środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej w przypadku ich nabycia w odpłatny sposób, inny niż w drodze kupna (tj. np. w drodze umowy dożywocia, umowy zamiany), stanowi cena nabycia w przypadku każdego odpłatnego ich nabycia. Dotychczas w ustawie o PIT brak było wyraźnego wskazania, co stanowi wartość początkową środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej w przypadku ich nabycia w odpłatny 2 / 24

3 sposób, inny niż w drodze kupna. Wspólne rozliczenie małżonków Małżonkowie, którzy będą chcieli skorzystać ze wspólnego rozliczenia podatkowego od dochodów uzyskanych w 2010 roku, nie będą musieli składać dwóch podpisów na deklaracji podatkowej. Podpis jednego małżonka będzie równoznaczny z otrzymaniem przez tego małżonka oświadczenia o upoważnieniu do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie. Oświadczenie to będzie składane pod rygorem odpowiedzialności karnej. Przepis ten będzie mieć zastosowanie do dochodów uzyskanych od 2010 roku. Opodatkowanie umów-zleceń i o dzieło Od przyszłego roku świadczenia z umowy-zlecenia i o dzieło będą opodatkowane zryczałtowanym 18 proc. podatkiem dochodowym, jeżeli przychód z pojedynczej umowy zawartej z tym samym podmiotem będącym płatnikiem podatku nie przekroczy 200 zł. Osoby samotnie wychowujące dzieci Ustawa zmieniająca doprecyzowuje pojęcie osoby samotnie wychowującej dzieci w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, że prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, a wyłącznie tym, które faktycznie samotnie wychowują te dzieci. 3 / 24

4 Przeliczanie przychodów w walutach obcych Nowelizacja ujednolica zasady przeliczania na złote przychodów w walutach obcych. Od 2011 roku będzie obowiązywać zasada, że wartości wyrażone w walutach obcych będą przeliczane według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Również kwoty uprawniające do odliczenia od dochodu, podstawy obliczenia podatku lub obniżenia podatku, wydatki oraz podatek, wyrażone w walutach obcych trzeba będzie przeliczać na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia wydatku lub zapłaty podatku. Uczestnictwo w spółkach kapitałowych Transakcja wymiany udziałów Nowelizacja uzupełnia istniejącą lukę prawną w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczącą transakcji wymiany udziałów. Od 2011 roku obowiązują przepisy, które analogicznie jak w przepisach obecnie obowiązujących w podatku dochodowym od osób prawnych) wprowadzają zasadę neutralności podatkowej transakcji wymiany udziałów. Polega to na nieopodatkowywaniu transakcji polegającej na wniesieniu aportem do spółki kapitałowej znaczącego pakietu udziałów w spółce z o.o. lub akcji w spółce akcyjnej, na warunkach określonych w ustawie. 4 / 24

5 Wniesienie aktywów w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa Od 2011 roku zmieniają się też przepisy dotyczące ustalania kosztów uzyskania przychodów w przypadku zbycia udziałów (akcji) objętych w zamian za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Kosztem będzie przyjęta dla celów podatkowych wartość składników przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikająca z ksiąg i ewidencji, określona na dzień objęcia tych udziałów (akcji) albo wkładów, nie wyższa jednak niż ich wartość nominalna z dnia objęcia. Podobne zasady zostały wprowadzone do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Do końca 2010 roku przepisy określały, że w przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, na dzień zbycia tych udziałów (akcji) albo wkładów, koszt uzyskania przychodów ustala się w wysokości wartości przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikającej z ksiąg przedsiębiorstwa, określonej na dzień objęcia tych udziałów (akcji) albo wkładów, nie wyższej jednak niż ich wartość nominalna z dnia objęcia. Opodatkowanie dochodów uzyskiwanych przez osoby fizyczne i prawne z tytułu udziału w spółkach niebędących osobami prawnymi Wprowadzone zmiany regulują wiele kwestii związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w formie spółki osobowej oraz uzyskiwania przychodów z tytułu uczestnictwa w takiej spółce. 5 / 24

6 Wprowadzone zmiany utrzymują jednak generalną zasadę, że spółka osobowa prawa handlowego (spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna) i spółka cywilna nie są podatnikami podatku dochodowego, czyli zachowują zasadę braku podmiotowości tych spółek do celów podatku dochodowego. To wspólnicy takich spółek są podatnikami podatku dochodowego, proporcjonalnie do udziału w zysku. Skutki podatkowe wniesienia wkładu do spółki niebędącej osobą prawną Wniesienie wkładu niepieniężnego do takiej spółki nie będzie rodziło skutków po stronie podmiotu wnoszącego wkład. Przychód ten będzie opodatkowany dopiero w momencie jego faktycznej realizacji, czyli np. przy zbyciu przedmiotu wkładu. W związku z tym przyjęta została zasada kontynuacji wyceny przedmiotu wkładu, tj. odnoszenie się do jego ceny nabycia lub wytworzenia, a nie do ceny rynkowej z dnia wniesienia wkładu. Zasada ta odnosi się również do innych czynności związanych z uczestnictwem wspólnika w spółce niebędącej osobą prawną, tj. dotyczących zbycia przedmiotu wkładu, likwidacji spółki czy wystąpienia wspólnika ze spółki. Zasady wyceny i amortyzacji składników majątkowych wniesionych do spółki niebędącej osobą prawną Nowe przepisy określają, że wartość podatkowa składników majątku wniesionych do spółki ma odpowiadać ich wartości podatkowej sprzed wniesienia, odpowiadającej wartości początkowej przyjętej uprzednio dla celów amortyzacji lub wydatkom na nabycie lub wytworzenie przedmiotu wkładu, jeśli nie był on amortyzowany. Wprowadza to konieczność dokonywania odpisów 6 / 24

7 amortyzacyjnych na dotychczasowych zasadach, a nie podnoszenia wartości przedmiotu wkładu do aktualnej wartości rynkowej. Ustalanie wartości wkładu według wartości rynkowej będzie jednak mieć zastosowanie tylko w stosunku do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Zasady ustalania kosztów przy zbyciu przedmiotu wkładu Od 2011 roku zmienią się również zasady ustalania kosztów uzyskania przychodów przy zbyciu przez spółkę nieposiadającą osobowości prawnej przedmiotu wkładu niepieniężnego. Zgodnie z nowymi przepisami w przypadku odpłatnego zbycia przez spółkę niebędącą osobą prawną rzeczy i praw będących przedmiotem wkładu do takiej spółki za koszt uzyskania przychodu uważa się: jeżeli rzeczy te lub prawa były zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych spółki wartość początkową przyjętą przez spółkę w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ustaloną zgodnie z zasadą kontynuacji amortyzacji, pomniejszoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, jeżeli rzeczy te lub prawa nie były zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych spółki wartość poniesionych wydatków na nabycie albo wytworzenie przedmiotu wkładu, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie. 7 / 24

8 Skutki podatkowe likwidacji spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpienia wspólnika z takiej spółki Od 2011 roku obowiązują nowe przepisy dotyczące skutków podatkowych likwidacji i wystąpienia wspólnika ze spółki. Do przychodów nie będzie zaliczać się całości środków pieniężnych otrzymanych w przypadku likwidacji spółki osobowej, jak również części środków pieniężnych otrzymanych w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki. Przestają już obowiązywać przepisy określające zryczałtowane opodatkowanie likwidacji działalności gospodarczej osoby fizycznej oraz opodatkowanie otrzymywanych w wyniku likwidacji spółki środków trwałych. Zgodnie z nowymi przepisami skutki podatkowe likwidacji zostały podzielone w zależności od majątku, który otrzyma wspólnik z likwidowanej spółki. W przypadku środków pieniężnych ich wartość nie będzie stanowiła przychodu podlegającego opodatkowaniu. Natomiast otrzymanie innych składników majątku będzie stanowiło przychód dopiero w momencie zbycia tego składnika. Kosztem uzyskania przychodu ze zbycia składnika majątku będzie wysokość wydatków na nabycie lub wytworzenie niezaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne. W przypadku wystąpienia wspólnika skutki podatkowe są podobne, z tym jednak zastrzeżeniem, że otrzymanie środków pieniężnych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu wystąpienia z takiej spółki stanowi przychód z działalności gospodarczej. Wolna od podatku będzie jednak wartość środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu wystąpienia z takiej spółki, w części odpowiadającej uzyskanemu dochodowi przed wystąpieniem przez wspólnika. 8 / 24

9 Ulgi podatkowe Ulga na internet Od 2011 roku odliczeniu od podstawy opodatkowania podlegają wydatki na użytkowanie internetu bez względu na miejsce korzystania z internetu, a nie tylko w miejscu zamieszkania. Odliczenie przysługiwać będzie na podstawie dokumentu potwierdzającego poniesienie wydatku, czyli np. faktury. Zmianie nie ulegnie limit odliczenia, tj. 760 zł. Ulga rehabilitacyjna Od 2011 roku wprowadza się też dodatkowe obowiązki związane z dokumentowaniem ulgi rehabilitacyjnej. Podatnik na żądanie organu podatkowego będzie miał obowiązek przedstawienia dokumentów, które potwierdzają poniesienie przez niego wydatków (a nie dokumentów z których wynika wysokość wydatkowanych kwot). Dokumentem takim będzie np. zaświadczenie potwierdzające odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych czy oświadczenie złożone pod rygorem odpowiedzialności za fałszywe zeznania o posiadaniu psa wraz z okazaniem certyfikatu potwierdzającego odbycie specjalistycznego szkolenia przez psa. Aport know-how do spółki Nowelizacja wprowadziła przepis, że opodatkowanie dochodu z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną w zamian za wkład niepieniężny w postaci know-how, w związku z realizacją celu Działania 3.1 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Inicjowanie działalności innowacyjnej zostanie odroczone na okres pięciu lat od dnia objęcia tych udziałów. W przypadku wcześniejszego zbycia przedmiotowych udziałów (akcji) dochód ustalany będzie na dzień ich zbycia. 9 / 24

10 Zwolnienia przedmiotowe Dodatek za rozłąkę W obecnym stanie prawnym wolny od podatku jest dodatek za rozłąkę wypłacany pracownikom czasowo przeniesionym - do wysokości diet za czas podróży służbowej na obszarze kraju, określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. Dodatek za rozłąkę wypłacany jest m.in. żołnierzom zawodowym, funkcjonariuszom celnym czy urzędnikom państwowym. Dodatek za rozłąkę przysługuje w związku z przeniesieniem się do innej miejscowości, do czasu otrzymania lokalu umożliwiającego zamieszkanie z członkami rodziny. Zgodnie ze zmienionym przepisem wykreślony został zatem warunek wypłacania dodatku pracownikom czasowo przeniesionym. Zwolnienie będzie dotyczyć dodatku za rozłąkę przyznanego na podstawie przepisów ustaw oraz aktów wydanych na ich podstawie. Koszty zakwaterowania Od 2011 roku będą również obowiązywać zmienione przepisy dotyczące zwolnienia od podatku świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników. Obecnie wolne od podatku są świadczenia związane z zakwaterowaniem pracowników w kwaterach prywatnych wynajmowanych na cele zbiorowego zakwaterowania, do wysokości 500 zł miesięcznie. Natomiast wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę w związku z zakwaterowaniem w hotelu pracowniczym korzysta z nielimitowanego zwolnienia z PIT. 10 / 24

11 Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu, wolne od podatku, do wysokości 500 zł miesięcznie, będą świadczenia związane z zakwaterowaniem pracowników, bez względu na miejsce tego zakwaterowania. Stypendia dla uczniów i studentów Znowelizowany został przepis zwalniający z podatku stypendia dla uczniów i studentów. Ustalono roczny, zamiast miesięcznego, limit dla stypendiów dla uczniów i studentów przyznanych uchwałą samorządu bądź przez fundacje czy stowarzyszenia. Wyniesie on 3800 zł, a zwolnienie będzie stosowane bez względu na inne dochody ucznia czy studenta. Dotyczy on stypendiów, których wysokość i zasady ustalania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego oraz stypendiów przyznanych przez organizacje prowadzące działalność pożytku publicznego. Opodatkowana, jak dotychczas, będzie otrzymana nadwyżka z tytułu takich stypendiów. Świadczenia dla emerytów Zwolnieniem podatkowym w ramach rocznego limitu 2280 zł będą objęte wszelkie świadczenia wypłacone byłym pracownikom, bez względu na ich charakter. Zwolnienie dotyczy świadczeń otrzymywanych przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł. Dotychczasowe przepisy określały zwolnienie dotyczące świadczeń rzeczowych lub ekwiwalentów pieniężnych, co budziło wątpliwości interpretacyjne. Po zmianie ze zwolnienia będą korzystały wszystkie świadczenia wypłacane emerytom i rencistom przez byłego pracodawcę, bez względu na ich charakter. Podobnym limitem zwolnienia objęte zostaną świadczenia przysługujące na podstawie odrębnych przepisów członkom rodzin zmarłych pracowników oraz zmarłych emerytów i rencistów. 11 / 24

12 Zmienione zostały również warunki skorzystania ze zwolnienia z tytułu emerytur lub rent otrzymywanych przez osoby, które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w czasie wojny lub eksplozji pozostałych po tej wojnie niewypałów i niewybuchów. Aby skorzystać z tego zwolnienia, podatnik musi posiadać odpowiednie dokumenty, ale nie będzie musiał, tak jak dotychczas przedkładać ich płatnikowi. Zwrot udziałów w spółce osobowej Od 2011 roku obowiązuje zwolnienie od podatku przychodów z tytułu przeniesienia własności składników majątku będących przedmiotem wkładu niepieniężnego (aportu) wnoszonych do spółki niebędącej osobą prawną, w tym wnoszonych do takiej spółki składników majątku otrzymanych przez podatnika w następstwie likwidacji spółki niebędącej osobą prawną bądź wystąpienia z takiej spółki. Służba poza granicami Polski Zmieniony został przepis regulujący zwolnienia dla świadczeń wypłacanych za udział w misjach wojskowych czy pokojowych. Od 2011 roku zwolnieniem będą objęte świadczenia przyznawane żołnierzom i pracownikom wojska jednostki wojskowej użytej w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub dla wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych, misji pokojowej, akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom. Zwolnienie to nie obejmuje wynagrodzenia za pracę oraz uposażeń i innych należności pieniężnych przysługujących z tytułu pełnienia służby. Zwolnieniem objęte zostaną również należności wypłacane policjantom, funkcjonariuszom celnym i Straży Granicznej, pracownikom jednostek policyjnych lub jednostek organizacyjnych Straży Granicznej wykonującym zadania poza granicami państwa w składzie kontyngentu. Podobnie jak w przypadku żołnierzy i jednostek wojskowych zwolnienie to nie obejmuje 12 / 24

13 wynagrodzenia za pracę oraz uposażeń i innych należności pieniężnych przysługujących z tytułu pełnienia służby. Ekwiwalent dla krwiodawców Od 2011 roku zwolnieniem od podatku objęte są przychody uzyskane przez krwiodawców ze sprzedaży pobranej od nich krwi lub jej składników. Obecnie zwolnienie obejmuje przychód za oddaną krew lub osocze. Pracownicze programy emerytalne Nowelizacja zmieniła definicję programów emerytalnych oraz doprecyzowała czynności, co do których stosuje się zwolnienie podatkowe. Obecnie przez pracownicze programy emerytalne rozumie się pracownicze programy emerytalne utworzone i działające na podstawie przepisów dotyczących pracowniczych programów emerytalnych obowiązujących w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub w innych państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej. Zwolnienie obejmuje wypłaty: transferowe środków zgromadzonych w ramach pracowniczego programu emerytalnego do innego pracowniczego programu emerytalnego lub na indywidualne konto emerytalne w rozumieniu przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych, środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym dokonane na rzecz 13 / 24

14 uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika, środków zgromadzonych w grupowej formie ubezpieczenia na życie związanej z funduszem inwestycyjnym lub w innej formie grupowego gromadzenia środków na cele emerytalne dla pracowników do pracowniczego programu emerytalnego, zgodnie z przepisami o pracowniczych programach emerytalnych. Podatek należny w kosztach Od 1 stycznia 2011 roku do kosztów uzyskania przychodu przedsiębiorcy będą mogli zaliczyć VAT należny od nieodpłatnie przekazanych towarów, w przypadku gdy wyłącznym warunkiem ich przekazania będzie uprzednie nabycie przez otrzymującego towarów lub usług o określonej ilości lub wartości. Przepis ten ma znaczenie dla dokonujących sprzedaży premiowej. Takie same regulacje zostały wprowadzone do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zryczałtowany podatek dochodowy 14 / 24

15 Zmiany wprowadzone do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne wynikają przede wszystkim ze zmiany odwołania różnego rodzaju usług opodatkowanych tym podatkiem do nowej PKWiU z 2008 roku. Dostosowane do tej klasyfikacji zostały załączniki określające wykaz wyrobów rękodzieła ludowego i artystycznego (atestowanych przez komisje artystyczne i etnograficzne) oraz wykaz usług, których świadczenie wyłącza podatnika z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, oznaczonych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Zmiany wprowadzone do tej ustawy wynikają również z obowiązku sporządzenia wykazu składników majątku również dla tych podatników, którzy wybiorą opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Podatnicy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych z pozarolniczej działalności gospodarczej są obowiązani sporządzić spis z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, na dzień zaprowadzenia ewidencji oraz na koniec każdego roku podatkowego. W razie zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji działalności gospodarczej, w tym także w formie spółki niebędącej osobą prawną, lub zawiadomienia o wystąpieniu wspólnika ze spółki niebędącej osobą prawną, należy sporządzić wykaz składników majątku na dzień likwidacji działalności gospodarczej lub na dzień wystąpienia wspólnika z takiej spółki. Wykaz powinien zawierać co najmniej następujące dane: liczbę porządkową, określenie (nazwę) składnika majątku, datę nabycia składnika majątku, kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku oraz kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku zaliczoną do kosztów uzyskania przychodów, wartość początkową, metodę amortyzacji, sumę odpisów amortyzacyjnych oraz wysokość wypłaconych środków pieniężnych należnych wspólnikom z tytułu udziału w spółce niebędącej osobą prawną na dzień wystąpienia lub 15 / 24

16 likwidacji. Podatek dochodowy od osób prawnych Zwolnienia podmiotowe odnoszące się do zagranicznych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych Od 2011 roku zasady opodatkowania zagranicznych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych będą takie same jak dotyczące polskich funduszy działających na podstawie polskich przepisów. Zwolnieniem z podatku dochodowego objęte zostaną więc fundusze inwestycyjne i emerytalne mające siedzibę również w innych państwach UE i EOG, a nie tylko w Polsce. Wprowadzane przepisy dotyczące zwolnienia dla zagranicznych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych zawierają klauzulę przeciwdziałającą nadużyciom podatkowym. Związane jest to z tym, że przyznanie zwolnień podatkowych może być opatrzone warunkiem istnienia podstawy prawnej do wymiany informacji, która jest niezbędna do weryfikacji danych przedstawianych 16 / 24

17 przez podatników. Transakcja wymiany udziałów Transakcja wymiany udziałów określona jest w Dyrektywie 2009/133/WE w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE (spółki europejskiej) lub SCE (spółdzielni europejskiej). Wymiana udziałów polega na nabyciu przez spółkę udziałów w kapitale innej spółki w zamian za wyemitowanie własnych papierów wartościowych na rzecz akcjonariuszy spółki nabywanej oraz, ewentualnie, dokonanie wypłaty gotówkowej. Warunkiem uznania operacji za wymianę udziałów jest ponadto uzyskanie przez spółkę nabywającą większości praw głosów lub nabycie dalszych udziałów, jeżeli taką większością już dysponuje. W nowych przepisach doprecyzowano, że podmioty transakcji (spółka nabywająca i spółka, której udziały są nabywane, oraz akcjonariusz) muszą podlegać w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Wniesienie aktywów w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa Zmiany dotyczące zasad ustalania kosztów uzyskania przychodów w przypadku zbycia udziałów (akcji) objętych w zamian za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części są analogiczne jak wprowadzone do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. 17 / 24

18 Kosztem będzie przyjęta dla celów podatkowych wartość składników przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikająca z ksiąg i ewidencji, określona na dzień objęcia tych udziałów (akcji) albo wkładów, nie wyższa jednak niż ich wartość nominalna z dnia objęcia. Do końca 2010 roku przepisy określały, że w przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, na dzień zbycia tych udziałów (akcji) albo wkładów, koszt uzyskania przychodów ustala się w wysokości wartości przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikającej z ksiąg przedsiębiorstwa, określonej na dzień objęcia tych udziałów (akcji) albo wkładów, nie wyższej jednak niż ich wartość nominalna z dnia objęcia. Zwolnienia wypłacanych dywidend i należności licencyjnych Doprecyzowane zostały przepisy dotyczące zastosowania zwolnienia dla dochodów z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, z należności licencyjnych lub odsetek. Od 2011 roku spółka uzyskująca dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, z należności licencyjnych lub odsetek może korzystać ze zwolnień przewidzianych w tych przepisach, pod warunkiem że nie jest zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania. 18 / 24

19 Zmienione zostały również przepisy dotyczące warunków skorzystania ze zwolnienia. Warunek ten związany jest z posiadaniem przez spółkę otrzymującą dywidendę bezpośrednio nie mniej niż 10 proc. udziałów (akcji) w kapitale spółki, która dywidendę wypłaca. W związku z niejasną interpretacją pojęcia posiadanie udziału, do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadzony został przepis określający, że prawo do zwolnienia przysługuje jedynie z tytułu posiadania udziałów (akcji) na własność. Nie uprawnia do tego natomiast posiadanie go na podstawie innych tytułów. Powyższe zasady ustalania udziału w kapitale zakładowym mają również zastosowanie w przypadku wypłat dywidend, kiedy jedną ze stron jest spółka mająca siedzibę w Konfederacji Szwajcarskiej. Nowe przepisy rozszerzają też zakres zwolnienia dotyczącego odsetek i należności licencyjnych na podmioty mające siedzibę w EOG. Zacznie on obowiązywać 1 lipca 2013 r. Do tego czasu obowiązuje okres przejściowy, w którym Polska ma obecnie prawo pobierać podatek w wysokości 5 proc. od wypłat dokonywanych na rzecz podmiotów niemających miejsca siedziby lub zarządu na terytorium Polski, objętych docelowo zwolnieniem. W związku z zastosowaniem zwolnienia w zakresie dywidend czy odsetek ustawa wprowadza obowiązki dokumentacyjne mające na celu ochronę interesów płatników, którzy będą mieli prawo odmówić niepobrania podatku, jeżeli zagraniczny fundusz inwestycyjny lub emerytalny nie przedstawi niezbędnych dokumentów potrzebnych do uprawdopodobnienia, że przysługuje mu zwolnienie podmiotowe przewidziane projektowanymi przepisami. Dokumentami tymi będą certyfikat rezydencji oraz pisemne oświadczenie o spełnieniu pozostałych projektowanych warunków, których spełnienie wymagane będzie dla skorzystania ze zwolnienia. 19 / 24

20 Podobne obowiązki dokumentacyjne będą dotyczyć zwolnień dla dywidend, odsetek i należności licencyjnych, wypłacanych na rzecz podmiotów zagranicznych. W celu ochrony praw polskich podmiotów, jako płatników od takich dochodów, podmioty korzystające ze zwolnień podatkowych z tytułu otrzymywanych dywidend, odsetek i należności licencyjnych przedkładały płatnikom dokumentację świadczącą o spełnieniu ustawowych warunków do zwolnienia podatkowego. W przypadku nieprzedłożenia odpowiednich dokumentów płatnik będzie miał prawo nie zastosować zwolnienia i pobrać podatek w wysokości wynikającej z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ulga dla producentów i biokomponentów Nowelizacja uchyla ulgę dla producentów biokomponentów w podatku dochodowym od osób prawnych, która polegała na odliczeniu od podatku kwoty stanowiącej 19 proc. nadwyżki kosztów wytworzenia biokomponentów nad kosztami wytworzenia paliw ciekłych o takiej samej wartości opałowej. Ze względu na regulacje europejskie i ograniczenie terminu obowiązywania programu pomocowego w zakresie biokomponentów i biopaliw (do 30 kwietnia 2011 roku), zmiany zostały wprowadzone również w ustawie o podatku akcyzowym. W tym przypadku od 1 maja 2011 roku zrezygnowano ze stosowania obniżonych stawek akcyzy dla paliw z udziałem biokomponentów (np. zawierających powyżej 2 proc. biokomponentów). Jednak po 1 maja 2011 roku, po uzyskaniu pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności pomocy publicznej, do końca 2011 roku przewidziany został przepis wprowadzający system ulg w podatku akcyzowym dla wyrobów powstałych ze zmieszania benzyn silnikowych (oraz oleju napędowego) z biokomponentami zawierających powyżej 80 proc. biokomponentów. Te niższe stawki akcyzy miałyby również dotyczyć biokomponentów stanowiących samoistne paliwa. 20 / 24

21 Podatek należny w kosztach Podobnie jak w przypadku ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, także i do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadzony został przepis odnoszący się do rozliczenia kosztów uzyskania przychodów przy sprzedaży premiowej. Od 2011 roku do kosztów uzyskania przychodu przedsiębiorcy będą mogli zaliczyć VAT należny od nieodpłatnie przekazanych towarów, w przypadku gdy wyłącznym warunkiem ich przekazania będzie uprzednie nabycie przez otrzymującego towarów lub usług o określonej ilości lub wartości. Podstawa prawna: Ustawa z 19 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. nr 57, poz. 352). Przepisy przejściowe 21 / 24

22 Nowelizacja ustaw o podatkach dochodowych zawiera również kilka istotnych przepisów przejściowych. W związku z możliwością zaistnienia sytuacji, w której prawo do uzyskania dywidendy zostało ustalone przed dniem wejścia w życie nowych przepisów, natomiast jej wypłata (uzyskanie przychodu) nastąpiła na zasadach określonych w przepisach obowiązujących do końca 2010 roku, zachowane zostało prawo do skorzystania ze zwolnienia dla dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, w przypadku gdy odbiorca dywidendy posiada bezpośrednio nie mniej niż 10 proc. udziałów (akcji) w kapitale spółki na dotychczasowych zasadach. Przepisy wprowadzają również zachowanie niezmienności zasad amortyzacji przyjętych przez spółki, które wprowadziły składniki majątku do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przed dniem wejścia w życie proponowanych zmian. Podobnie powinno się zachować niezmienność zasad ustalania kosztów uzyskania przychodów przy zbyciu przedmiotu wkładu zaliczonego do majątku spółki przed dniem wejścia w życie zmian. Podobne przepisy przejściowe zostały wprowadzone dla podatników, których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy. Zgodnie z ustawą zmieniającą podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, u których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2011 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do końca 2010 roku. 22 / 24

23 Jednocześnie w celu ochrony praw nabytych podatników, którzy w okresie obowiązywania ulgi dla producentów biokomponentów nabyli prawo do odliczenia, a nie odliczyli jej pełnej kwoty w danym roku podatkowym, wprowadzono w przepisie prawo do odliczenia tej nieodliczonej kwoty w następnych latach podatkowych. Podstawa prawna: Ustawa z 24 września 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 219, poz. 1442). Ustawa z 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 226, poz. 1478). Ustawa z 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (podpisana przez prezydenta 13 grudnia, czeka na publikację w Dzienniku Ustaw). 23 / 24

24 24 / 24