Podręcznik WSCAD 5.3 Moduł Building

Transkrypt

1 Podręcznik WSCAD 5.3 Moduł Building

2

3 Spis zawartości Wprowadzenie... 1 Wprowadzenie... 1 Informacje ogólne o module Building... 1 Cechy systemu... 3 Cechy systemu... 3 Właściwości poszczególnych wersji oprogramowania... 3 Środowisko pracy dla planów instalacyjnych... 5 Środowisko pracy dla planów instalacyjnych... 5 Ekran... 5 Listwy funkcyjne... 6 Listwa informacyjna... 7 Listwa formatowania... 8 Listwa komend... 9 Wstawianie przycisku... 9 Dodawanie przycisku... 9 Przesuwanie przycisku... 9 Usuń...10 Zapisz (=Przypisz funkcję)...10 Opcje...10 Klawisze funkcyjne...11 Obsługa myszki...12 Wiele okien...13 Listwa menu...14 Listwa stanu...15 Klawiatura...16 Zarządzanie listwami funkcyjnymi...17 Rodzaje planów...18 Design...19 Instalacje w WSCAD 5 podstawy...20 Instalacje w WSCAD 5 podstawy...20 Instalacje w WSCAD 5 podstawy...20 i

4 Spis zawartości Organizacja pięter...21 Informacje o wysokości (3D)...21 Rozdzielnica i obwody prądowe...22 Zarządzanie projektem...23 Zarządzanie projektem...23 Ogólnie o zarządzaniu projektem...23 Zakładanie nowego projektu...23 Przejęcie danych...24 Tworzenie planów instalacji w zarządzaniu projektem...25 Utworzenie planu instalacji...25 Zarządzanie piętrami...26 Tworzenie gotowego rysunku zarysu obiektu...26 Zmiana właściwości istniejącej strony planu...27 Zarządzanie piętrami...31 Zarządzanie piętrami...31 Zarządzanie piętrami - ogólnie...31 Posługiwanie się zarządzaniem piętrami...32 Zmiana wielkości...32 Wybór...32 Edycja...32 Kopiuj / Wstaw...33 Zmiana wartości standardowych...33 Utwórz nowe piętro...34 Zmiana danych dot. pięter...34 Usuń piętro...35 Zmiana nazwy piętra...35 Edycja stref instalacyjnych...36 Opracowanie pliku...37 Opracowanie pliku...37 Utwórz nowy plik...37 Schemat instalacyjny...37 Definiowanie formatu rysunku...38 Przygotowanie pustej strony dla schematu instalacyjnego...38 ii

5 Spis zawartości Wczytaj...41 Kartkuj...42 Zamknij...42 Opuść plik...42 Zapisz...42 Zapisz jako...42 Usuń...43 Czyść...43 Anuluj...44 Zakończ...44 Most recently Used (MRU)...44 Eksport do pliku DXF/DWG...44 Wczytanie schematów ideowych z WSCAD it 2.x...45 Import...46 Import DXF/DWG...46 Import plików graficznych...49 Import skanowanych plików...53 Drukowanie...58 Drukowanie...58 Wybór / zmiana drukarki...58 Drukowanie...59 Podgląd wydruku...61 Widok...65 Widok...65 Ogólnie...65 OdświeŜ...65 Przesuń...65 Listwa informacyjna...66 Listwy komend...66 Okno podglądu...66 Trójwymiarowy układ pomieszczeń...67 Powiększ (zoom)...68 Zmniejsz...68 iii

6 Spis zawartości Okno : Dopasuj...69 Granice...69 Poprzednio...70 Wstaw...71 Wstaw...71 Makro rysunkowe...71 Makro rysunkowe Czym jest makro rysunkowe...71 Tworzenie makra rysunkowego...71 Wstawianie makra rysunkowego...72 Ramki rysunkowe...74 Ramki rysunkowe...74 Tworzenie nowej ramki...75 Wstawianie ramki rysunkowej...78 Usuwanie ramki rysunkowej...78 Wymiana ramki rysunkowej...78 Symbol...79 Aktywowanie Eksploratora symboli...79 Wstawianie elementów przy pomocy Eksploratora symboli...79 Dopasuj wielkość symboli...84 Automatyczne wyrównanie symbolu...90 Automatyczne ustawienie odstępu symbolu...91 Wstawianie okien i drzwi (skalowanie)...92 Symbole wyposaŝenia...94 Zmienne...95 Zmienne...95 Wstawianie zmiennych...95 Edycja zmiennych...97 Zmiana właściwości zmiennych...98 Zmienne uniwersalne...99 Zmienne zarządzania projektem...99 Szrafowanie iv

7 Spis zawartości Szrafowanie powierzchni Szrafowanie linii i ścian Rysowanie Rysowanie Ustawienia wstepne Wymiarowanie Okna i drzwi Systemy ułoŝenia w module Building Linie / Przewody Ustawienia kreskowania w module Building Tekst Komendy rysunkowe Wymiarowanie Linia podwójna Figury z wypełnieniem Okrąg (część) Linie Prostokąt Tekst Okno dialogowe Twórz ścianę Pomoc w rysowaniu Systemy ułoŝenia i przewody RóŜnica System ułoŝenia / Przewody i kable w module Building Rysowanie Systemów ułoŝenia i tras kablowych w module Building Rysowanie Przewodów / kabli Oznaczenie zmiany wysokości / zmiany piętra Funkcje układania przewodów Przewód Wprowadź i Wyprowadź (w systemie ułoŝenia) w module Building Edycja systemów ułoŝenia i kabli w module Building Oznaczenie wysokości Zawartość Kontynuuj przewód / kabel Właściwości linii v

8 Spis zawartości Wstaw punkt Rozdzielnica i obwody prądowe Rozdzielnica i obwody prądowe Wiadomości ogólne Rozdzielnica Nowy / Zmień Opracowanie rozdzielnicy Wstawienie symbolu rozdzielnicy Zasilanie i szyny zbiorcze Zdefiniowanie nowego zasilania Definiowanie nowej szyny zbiorczej Zmiana zasilania i szyn zbiorczych Usuwanie zasilania lub szyny zbiorczej Przypisanie makra rysunkowego Obwody prądowe Okno dialogowe obwodów prądowych Tworzenie następnych obwodów prądowych Zmiana istniejącego obwodu prądowego Usuń obwód prądowy Szybkie kopiowanie i wstawianie obwodów prądowych Wydruk listy obwodów prądowych Określenie informacji i kolejności Wydruk Plan rozdzielnicy Plan rozdzielnicy Ogólnie o tworzeniu rozdzielnic Makro rysunkowe Czym jest makro rysunkowe? Wstawianie makra rysunkowego Makra dla zasilania Makra dla szyn zbiorczych Makra dla obwodów prądowych Edycja / Zmień Edycja / Zmień vi

9 Spis zawartości Ogólnie Szukaj Proste operacje Wlecz Obrót Lustro Wskazówka Praca z wykorzystaniem schowka systemu Windows Undo / Redo Wybór elementów (selekcja) Menu obiektowe Zmiana Właściwości Zmiana właściwości kilku elementów Zmiana symbolu Zmiana kabla i systemu układania Katalog instalacyjny Skalowanie i przesuwanie całego rysunku Skaluj Przesuń Określanie współczynnika skali Baza danych Baza danych Wiadomości ogólne dla WSCAD 5 Building Baza danych Access Zarządzanie artykułami Funkcjonalność WSCAD Funkcjonalność WSCAD Wprowadzanie jednostek mieszkalnych Funkcje jednostek mieszkalnych Przyporządkowanie obszaru wewnątrz jednostki mieszkalnej Przypisanie obwodu prądowego Przyporządkowanie obszaru Kolejne obszary jednostki mieszkalnej vii

10 Spis zawartości Wysokości - ogólnie Generowanie danych dot. wysokości Wysokości dla symboli instalacyjnych Wysokości dla przewodów i systemów ułoŝenia Usuwanie danych dot. wysokości Opracowanie obszaru zaznaczenia Oznaczenia kabli Warstwy Warstwy Automatyczne przyporządkowanie warstw Warstwy zdefiniowane wstępnie Zmiana warstwy / definiowanie nowej warstwy Zmiana nazwy warstwy Definiowanie nowej warstwy Usuwanie warstw Zmiana aktualnej warstwy Zmiana stanu warstwy Zmiana stanu warstwy Opcje Opcje RóŜne Listwy funkcyjne Symbol / Wstaw Katalogi Rodzaje planów Format arkusza Skala Jednostka wymiarowa miejsca dziesiętne Kursor Ustawienia wstępne Siatka Rozstaw punktów funkcji Skok Punkt odniesienia viii

11 Spis zawartości Ekran Wybór koloru Przypisanie koloru Kolory symboli Drukarka rysunkowa Drukarka list Design Tworzenie zestawień Tworzenie zestawień Ogólne wiadomości o listach materiałowych Edytor symboli Ogólne wiadomości o edytorze symboli Parametry symboli Cechy charakterystyczne symbolu Edycja istniejącego symbolu Tworzenie obudowy (kształtu) symbolu Symbol w bibliotece zapisz / usuń Zapisz symbol Usuń symbol Tworzenie biblioteki symboli instalacyjnych Usunięcie biblioteki Kiedy modyfikowany jest istniejący symbol: Kiedy tworzony jest nowy symbol: Określanie typu symbolu Typ symbolu Przebicie Typ symbolu Okno i drzwi Okno Drzwi Typ symbolu Instalacja Typ symbolu Materiał Typ Skalowany Typ symbolu rozdzielnica Parametry symbolu ix

12 Spis zawartości Wprowadzanie oznaczenia Wprowadzanie tekstu funkcyjnego Przypisanie warstwy Przypisanie numeru artykułu Określanie nazwy symbolu Index x

13 Wprowadzenie Wprowadzenie Informacje ogólne o module Building O rozszerzeniu WSCAD 5 w zakresie planów instalacyjnych (lub podkładów budowlanych) stanowią takie funkcje jak: zgodne ze skalą tworzenie i edycja rzutów budynku, zarządzanie warstwami i nanoszenie symboli elektroinstalacyjnych. Decydując się na Moduł Building, wybrali Państwo rozszerzenie WSCAD 5 o program przeznaczony do w pełni profesjonalnego projektowania instalacji elektrycznych. Moduł Building wersji WSCAD 5 oferuje Państwu wszystkie moŝliwości z zakresu projektowania schematów instalacyjnych, np. zgodne ze skalą tworzenie i edycja rzutów budynku, wyliczanie długości przewodów i kabli ze schematu instalacyjnego, zarządzanie warstwami, automatyczne generowanie schematów ideowych. 1

14

15 Cechy systemu Cechy systemu Właściwości poszczególnych wersji oprogramowania Moduł Building nie jest programem autonomicznym. Do jego pracy wymagane jest posiadanie dowolnej wersji programu WSCAD5. Moduł Building dostępny jest zarówno w wersji jednostanowiskowej, jak i w wersji sieciowej. Cechy systemu Moduł Building Ogólnie Przejrzyste zarządzanie piętrami ze strefami instalacyjnymi Dowolne definiowanie stref instalacyjnych Wielopiętrowe układanie kabli Rysowanie podkładów budowlanych Rysowanie kabli/przewodów/ekranów Zarządzanie warstwami z inteligentnym, automatycznym przyporządkowaniem warstw Bezpośredni dostęp do warstw z moŝliwością przełączania warstw Sparametryzowane makra schematów ideowych do tworzenia stron planu Tekst Szukaj / Zastąp Przenoszenie informacji z zarządzania projektem do ramek rysunkowych Funkcje rysowania Biblioteki symboli dla wszystkich obszarów instalacji elektrycznych Funkcje rysowania dla tworzenia schematów instalacyjnych Okno podglądu dla pokazania aktualnej pozycji na rysunku 3

16 Podręcznik Moduł Building Podgląd kontrolny 3D RóŜne funkcje do pozycjonowania oświetlenia RóŜne rodzaje kreskowania (szrafowania) ścian Import zeskanowanych rysunków Stosowanie systemów ułoŝenia kabli i tras kablowych Definiowanie pomieszczeń z wyliczeniem powierzchni i automatycznym przypisaniem obwodu prądowego MoŜliwość pracy na zaznaczonym obszarze Zarządzanie obwodami prądowymi z definiowaniem mocy, nazwy obwodu oraz zabezpieczeń Dostęp do bazy danych kabli WSCAD 5 Funkcje automatyczne (schemat ideowy) Numerowanie materiałów eksploatacyjnych Generowanie adresów krosowych na końcach przewodów Automatyczne tworzenie wieloliniowych schematów ideowych Lista materiałowa wydruk lub zapis na formularzu Eksport danych o obwodach prądowych do pliku ASCII lub na drukarkę Lista materiałowa dla wybranych jednostek mieszkalnych, warstw lub obwodów prądowych Eksport listy materiałowej do pliku Excel, ASCII, dbase, Access, Word, UGS/UGL Interfejs Import i eksport DXF/DWG z rozpoznaniem i przyporządkowaniem warstw Dostęp do bazy danych Access Import danych w formacie ASCII lub Excel Współpraca z innymi programami branŝowymi 4

17 Środowisko pracy dla planów instalacyjnych Środowisko pracy dla planów instalacyjnych Ekran Środowisko pracy Modułu Building wygląda następująco: Krótki opis najwaŝniejszych elementów ekranu: W pasku tytułu widoczna jest nazwa programu, aktualnego projektu, oraz aktualnego pliku. Listwa menu zawiera wszystkie dostępne w programie polecenia. Klikamy lewym przyciskiem myszki lub uŝywamy kombinacji <ALT> + litera podkreślona w nazwie danego polecenia menu. 5

18 Podręcznik Moduł Building Listwa komend zawiera przyciski odpowiadające często uŝywanym poleceniom. Oczywiście moŝna pracować z wieloma listwami komend i dowolnie je konfigurować. Listwa formatowania wskazuje, która warstwa i jaki wzór formatu tekstu są aktualnie aktywne. MoŜna zmienić warstwę, status warstwy, bądź wybrać inny format. Listwa informacyjna umieszczona poniŝej obszaru rysunku zawiera informacje o: stanie funkcji Skok, trybie Orto i automatycznym łączeniu, na bieŝąco informuje o funkcjach lewego i prawego przycisku myszki, oraz zawiera ogólne pole edycji. W listwie tej umieszczono równieŝ wskaźnik koloru, grubości linii i typ linii dla funkcji rysunkowych, bądź typ linii dla połączeń elektrycznych. Listwa stanu przy dolnej krawędzi ekranu zawiera informacje o formacie arkusza, podziałce, współrzędnych, a takŝe dodatkowe informacje o pozycji kursora, bądź treści polecenia, które właśnie wskazano kursorem. Listwy funkcyjne WyróŜniamy następujące rodzaje listew funkcyjnych: Listwa informacyjna Listwa formatowania Listwa komend Listwy funkcyjne występują w dwóch róŝnych postaciach: Jako samodzielne okno, które moŝe być umieszczane w dowolnym miejscu na ekranie i które ma przypisany określony tytuł (Floating). Jako dodatkowa listwa, którą moŝna umieścić w dowolnym miejscu w oknie głównym (Docking). Listwa dodatkowa nie posiada tytułu. W systemie Windows dostępne są dwie standardowe moŝliwości zmiany stanu listwy narzędziowej: 6

19 Instalacje w WSCAD 5 podstawy Podwójne kliknięcie lewego przycisku myszki zmienia stan listwy. Kliknięcie i wleczenie z wciśniętym lewym przyciskiem myszki pozwala na przesuwanie i umieszczenie listwy (paska) w dowolnym miejscu na ekranie komputera. Jeśli przysuniemy ją całkiem do krawędzi okna, przyjmie ona ponownie stan listwy pionowej. Umieszczając listwę po jednej ze stron okna, moŝna wiele listew lokować równolegle do siebie lub kolejno na sobie, w zaleŝności od tego, czy punkt docelowy wskaŝemy obok, czy pod listwą juŝ ulokowaną. Poszczególne przyciski w listwach są zawsze uporządkowane i rozmieszczone w szeregu. Jeśli kursor znajdzie się na przycisku, automatycznie pojawi się tekst opisu (ang. Tooltip), charakteryzujący daną funkcję. Naciskamy przycisk i trzymamy wciśnięty: na dole ekranu, w listwie stanu znajdujemy dalsze informacje. Aby nadmiernie nie obciąŝać środowiska pracy, kaŝdą listwę funkcyjną moŝna uczynić niewidoczną: przemieszczamy kursor na listwę funkcyjną (nie na przycisk) lub okno menu głównego, klikamy prawym przyciskiem myszki. Pojawia się menu z listą widocznych i niewidocznych listew funkcyjnych. MoŜemy więc w bardzo prosty sposób wyświetlać bądź ukrywać listwy funkcyjne a takŝe wpływać na stan informacji lub formatowanie/kształtowanie listy. Wskazówka Ilość listew komend ograniczona jest do Maksymalna ilość przycisków na listwie została określona w pliku konfiguracyjnym i moŝe zostać zmieniona. Na wszystkich listwach bibliotek moŝe znajdować się maksymalnie 2000 przycisków. Listwa informacyjna i listwa formatowania występują tylko raz. Listwa informacyjna Aktualne informacje dotyczące stanu aktywnego arkusza (np. Skok, tryb ortogonalny) Aktualne funkcje lewego i prawego przycisku myszki. Ogólne pole edycji słuŝące do wprowadzania danych z klawiatury. Wpisaną treść moŝna zatwierdzić małym przyciskiem (czerwony haczyk). Ustawienia koloru i rodzaj linii. W listwie informacyjnej wyświetlane są informacje o stanie aktywnego okna lub aktualnie wykonywanej czynności. Informacje te przedstawiane są za pomocą symboli literowych, będącymi skrótami nazw odpowiednich funkcji. Obowiązują następujące skróty: Funkcja skoku WŁ/WYŁ Tryb ortogonalny WŁ/WYŁ NajbliŜszy punkt / NajbliŜsza linia Automatyczne łączenie "S" jako 1 znak "O" jako 2 znak "NP lub NL" jako 3 znak "Ł" jako 4 znak 7

20 Podręcznik Moduł Building Podczas pracy z programem funkcja lewego i prawego przycisku myszki zmienia się ustawicznie, w zaleŝności od wykonywanej właśnie czynności. Wskazówki wyświetlane w listwie informacyjnej w znacznym stopniu ułatwiają pracę i obsługę programu. Warto poświęcić im trochę uwagi Jeśli konieczne jest wprowadzenie danych tekstowych, a nie moŝna tego dokonać poprzez okno dialogowe, wówczas uaktywnia się pole edycji znajdujące się w listwie informacyjnej - jest to jednocześnie wskazówką, Ŝe program oczekuje na wprowadzenie danych. PoniewaŜ okno ma cechy listy (ang.: Combobox), uŝytkownik dysponuje wieloma moŝliwościami wprowadzenia danych, typowymi dla systemu Windows. W liście moŝna zapamiętać wiele tekstów, by następnie wybrać jeden z nich, moŝna takŝe dokonać bezpośredniego wprowadzenia nowego tekstu. Potwierdzenie danych odbywa się poprzez naciśnięcie klawisza ENTER, TAB lub przycisku z czerwonym haczykiem. Klawisz ESC słuŝy do przerwania czynności. Jeśli wprowadzenie tekstu zostało zakończone, pole staje się znów nieaktywne. Wskazówka: Podczas wprowadzania informacji na listwie stanu pojawiają się wskazówki dotyczące dalszych kroków postępowania. Kolejne pola słuŝą do rysowania linii lub elementów graficznych. Widzimy aktualnie wybrany kolor i rodzaj linii dla kaŝdorazowego procesu. Klikając na obramowany obszar, pojawi się specjalne menu graficzne, wskazujące, gdzie przedstawione zostaną moŝliwości ustawień. Podczas wyboru typu linii widoczny jest on zawsze w wybranym kolorze na aktualnym kolorze tła. Listwa formatowania Listwa formatowania to specjalna listwa funkcyjna, która ułatwia uŝytkownikowi operowanie warstwami i formatami tekstu. Pokazuje ona aktualną warstwę i stan, w jakim warstwa ta znajduje się w danej chwili, jak równieŝ aktualny format tekstu. Pojedyncze kliknięcie lewym przyciskiem myszki na przycisk ' ' powoduje otwarcie listy rozwijalnej, z której moŝna wybrać warstwę lub szablon. Po dokonaniu wyboru lista zostanie automatycznie ukryta. 8

21 Instalacje w WSCAD 5 podstawy Listwa komend Do obsługi programu słuŝy menu. Wszystkie funkcje są dostępne poprzez odpowiednie polecenia menu, które powodują otwieranie się odpowiednich okien dialogowych. Znaczne przyspieszenie i ułatwienie pracy umoŝliwiają listwy komend, których przyciski pozwalają na bezpośrednie sterowanie funkcjami. Chodzi tu o funkcje działające na zasadzie WŁ / WYŁ. Stan włączenia sygnalizowany jest przyciskiem WŁ. Dla kaŝdego z poleceń menu zdefiniowany został obraz przycisku, który opisuje obsługiwaną przez niego funkcję. Aby dostosować przyciski wewnątrz listwy do własnych Ŝyczeń, naleŝy uaktywnić menu właściwości obiektu (kaŝdy z przycisków je posiada). MoŜna je uaktywnić, przemieszczając kursor na przycisk i klikając prawym klawiszem myszki. Wstawianie przycisku W miejsce, w którym znajduje się kursor, moŝna wstawić kolejny przycisk lub separator. Jeśli to miejsce jest juŝ separatorem, nie moŝna juŝ wstawić kolejnego. Jeśli wstawiony zostanie nowy przycisk, to jest on początkowo bez przypisania, tzn. nie jest mu przyporządkowana Ŝadna funkcja. Po przekroczeniu maksymalnej liczby przycisków, pojawi się komunikat o błędzie i funkcja ta nie zostanie wykonana. Dodawanie przycisku Nowy przycisk dołączany jest na końcu listwy i tak, jak podczas wstawiania przycisku, początkowo nie posiada Ŝadnej funkcji. Zanim będzie moŝna z niego korzystać, naleŝy przypisać mu funkcję. Przesuwanie przycisku Przycisk, na którym znajduje się kursor moŝe zostać przesunięty w inne miejsce na listwie. Klikamy prawym przyciskiem myszki na wybrany przycisk, z menu Właściwości obiektu wybieramy polecenie Przesuń. Przesuwamy kursor w miejsce, w którym chcemy wstawić przycisk i ponownie aktywujemy menu Właściwości obiektu prawym przyciskiem myszki: Przed poleceniem Przesuń znajduje się symbol, oznaczający przeprowadzanie czynności przemieszczania. Przechodzimy do punktu Wstaw, podmenu tego polecenia zostało uzupełnione o funkcję przesuwanego przycisku: 9

22 Podręcznik Moduł Building W ostatniej linijce widoczna jest funkcja aktualnie przesuwanego przycisku. Klikamy na tę funkcję i czynność zostaje zakończona. Wskazówka: Usuń W zaleŝności od tego, gdzie aktualnie znajduje się kursor podczas wstawiania przemieszczanego polecenia, jedna z trzech opcji moŝe być zaznaczona jako nieaktywna (na szaro). Polecenie Separator nie jest aktywne, jeśli kursor znajdzie się nad innym separatorem lub tekst przesuwanego przycisku jest szary, gdy kursor znajdzie się nad przesuwanym przyciskiem. Element (przycisk lub separator), na którym znajduje się kursor, zostanie bez pytania kontrolnego usunięty z listwy. Zapisz (=Przypisz funkcję) W pierwszej linijce menu Właściwości obiektu widać rodzaj funkcji danego przycisku. Jeśli chcemy przeprowadzić zmianę lub nowe przypisanie, korzystamy z polecenia menu Zapisz. Funkcja zapisu jest procesem wymagającym od uŝytkownika wykonania odpowiedniej czynności, która zostanie następnie zapisana. Przy pomocy symbolu haczyka, wewnątrz menu moŝna kontrolować, czy tryb zapisu jest jeszcze aktywny. Rozpoczynając zapis, program oczekuje od uŝytkownika wybrania Ŝądanego polecenia menu. Jeśli polecenie moŝe zostać przejęte, natychmiast zmieni się wygląd przycisku. Po dokonaniu wyboru zapis zostanie automatycznie zakończony. Wskazówka: MoŜemy takŝe dokonać przypisania wybranego polecenia bez bezpośredniego wyboru polecenia, gdy zamkniemy menu poprzez opuszczenie go, przesuwając się poza jego zakres. Opcje To polecenie prowadzi bezpośrednio do odpowiedniej konfiguracji, o ile dla tego polecenia istnieje moŝliwość ustawienia. W przeciwnym razie to polecenie menu jest nieaktywne (szare). W kolejnych rozdziałach zostanie przedstawiony krótki opis istotnych elementów Modułu Building. NaleŜy uwaŝnie zapoznać się z opisanymi punktami. 10

23 Instalacje w WSCAD 5 podstawy Klawisze funkcyjne Korzystając ze środowiska graficznego, nie moŝna oczywiście zapomnieć o klawiszach funkcyjnych. UmoŜliwiają one szybki dostęp do najczęściej uŝywanych komend. Na pewno często korzysta się z klawisza F4, pełniącego funkcję ZOOM - dopasuj (rysunek jest powiększany / pomniejszany do rozmiarów okna) oraz z klawiszy F2 i F3, umoŝliwiających szybki Zoom. Klawisz F5 włącza / wyłącza funkcję Skok, a klawisz F7 jest przełącznikiem siatki. Funkcja klawisza F1 znana jest wszystkim uŝytkownikom systemu Windows i obsługuje funkcję Pomoc on-line. Daje ona równieŝ dostęp do podręcznika, oraz udostępnia aktualne informacje i wskazówki. Znaczenie klawiszy funkcyjnych: Klawisz F1 F2 F3 F4 Wywołanie pomocy on-line Zoom in (powiększenie) Zoom out (pomniejszanie) Dopasuj do okna Funkcja Ctrl-F4 Zoom 1:1 ALT-F4 F5 F6 F7 F8 F9 F10 F11 F12 Klawisze w zarządzaniu artykułami Zakończenie programu Skok kursora włącz/wyłącz Tryb ortogonalny włącz/wyłącz Siatka włącz/wyłącz NajbliŜszy punkt lub najbliŝsza linia oraz najbliŝszy środek linii z menu kontekstowego PołoŜenie zerowe kursora absolutne / względne Łączenie automatyczne włącz/wyłącz OdświeŜenie ekranu MenedŜer symboli włącz/wyłącz Funkcja 11

24 Podręcznik Moduł Building F2 F3 F4 F8 Ctrl + E Ctrl + D Ctrl + B Bezpośrednia zmiana wpisu Nowy wpis Zmiana wpisu Usuwanie wpisu Powiązanie z symbolem Usuwanie powiązania Tworzenie elementu kombinowanego Obsługa myszki Pracujemy w graficznym środowisku Windows, obsługiwanym głównie myszką, która steruje ruchami kursora np. podczas wstawiania elementów. Zwracaj uwagę na wygląd kursora, stanowi on waŝną wskazówkę dot. aktualnych funkcji przycisków myszki. Kliknięcie lewego przycisku myszki jest zatwierdzeniem (jak <ENTER>) podejmowanej funkcji. Przyciskiem tym moŝna uruchomić polecenie, bądź wybrać lub umiejscowić element. Do normalnych funkcji Windows naleŝą oczywiście funkcje przesuwania i zmiany rozmiaru okien. Prawy przycisk myszki moŝe posiadać wiele róŝnych funkcji, w zaleŝności od trybu w jakim aktualnie znajduje się program. Tutaj naleŝy zwrócić szczególną uwagę, aby nie został zaznaczony element (lewy przycisk myszki lub okno), zanim nie zaznaczysz prawym klawiszem myszki Ŝądanego elementu. Najczęściej uŝywaną funkcją jest aktywacja zorientowanego obiektowo menu kontekstowego: przemieść kursor np. nad dowolny element i kliknij prawym przyciskiem myszki, pojawi się menu zawierające polecenia najczęściej uŝywane w odniesieniu do tego właśnie elementu. W trakcie wykonywania operacji, np. przy przesuwaniu lub wstawianiu elementu, prawy przycisk myszki przejmuje funkcję przerwania operacji, jest zatem jednoznaczny z uŝyciem klawisza <ESC>. Listwa informacyjna umieszczona przy dolnej krawędzi ekranu zawiera pola dot. kolorów i linii. Kliknięcie lewym przyciskiem myszki na kwadrat po lewej stronie powoduje pojawienie się menu słuŝącego do zmiany koloru. Kliknięcie lewym przyciskiem myszki 12

25 Instalacje w WSCAD 5 podstawy na pole z prawej strony powoduje pojawienie się menu słuŝącego do zmiany typu linii, natomiast przy pomocy prawego przycisku myszki moŝna zmieniać grubość linii. W róŝnorodnych polach dialogowych oraz w menedŝerze symboli moŝna szybko i sprawnie dokonać wyboru, dwukrotnie klikając lewym przyciskiem myszki. Kilka słów na temat wyboru NaleŜy zawsze najpierw zaznaczyć obiekt (lub obiekty), a dopiero później wybrać czynność, którą chcemy wykonać. MoŜna zaznaczać elementy pojedynczym kliknięciem prawego przycisku myszki, zostają one wtedy odpowiednio wyróŝnione a takŝe zaznaczyć w ten sposób kilka elementów. MoŜna równieŝ zaznaczać je oknem za pomocą myszki: klikamy na 'puste' miejsce i przesuwamy myszkę powstanie prostokąt. Kolejne kliknięcie lewym przyciskiem myszki spowoduje zaznaczenie wszystkich elementów wewnątrz tego prostokąta. W ten sam sposób moŝna z powrotem odznaczyć elementy pojedynczo lub przy pomocy okna, bądź cofnąć całą operację zaznaczania, wciskając klawisz ESC. Wiele okien W programie WSCAD 5 Moduł Building pracować moŝna z jednym oknem rysunkowym lub wieloma oknami. Kolejny przykład ilustruje tworzenie rysunku przy wykorzystaniu dwóch okien rysunkowych: KaŜde okno rysunkowe w pasku tytułu podaje informację o jego zawartości. Przyciskami, widocznymi w prawym górnym naroŝniku okna, moŝna dane okno zminimalizować 13

26 Podręcznik Moduł Building (sprowadzić do ikony), maksymalnie powiększyć (do rozmiarów ekranu) lub zamknąć. Podczas zamykania okna ewentualne zmiany zapisywane są na dysku. Wskazówka: Wygląd przycisków zaleŝny jest od uŝywanej wersji systemu Windows. KaŜdemu oknu rysunkowemu przypisany jest jeden arkusz schematu ideowego lub zarysu budunku, co oznacza, Ŝe jeden arkusz nie moŝe być jednocześnie wyświetlany w dwóch róŝnych oknach. KaŜde okno rysunkowe zajmuje pamięć przeznaczoną na rysunek, zatem praca z wieloma oknami powoduje wzrost zapotrzebowania na pamięć. Istotne jest najpierw wypróbowanie działania funkcji przełączających na inny arkusz (np. 'Kartkuj'), by sprawdzić, czy Ŝądany arkusz nie jest juŝ wczytany do innego okna rysunkowego. W takim bowiem przypadku odpowiednie okno zostanie uaktywnione, co moŝe np. podczas komendy 'Kartkuj' prowadzić do tego, Ŝe uaktywnione zostanie okno będące w tle. KaŜde okno rysunkowe moŝna przesuwać wewnątrz okna głównego lub zmieniać jego rozmiar, umieszczać okna obok siebie lub nasuwać na siebie. Wskazówka: W menu 'Okno' moŝna znaleźć polecenia słuŝące do rozmieszczania okien na ekranie. W grupie tej znajduje się równieŝ lista wszystkich aktualnie otwartych okien rysunkowych (podziel w pionie, podziel w poziomie, kaskada, lista wszystkich otwartych plików). Listwa menu Poprzez listwę menu lub listwy komend uzyskujemy dostęp do wszystkich funkcji i poleceń WSCAD 5 Modułu Building. Struktura menu jest zgodna z ogólnie znanym standardem, m.in. z wielu edytorów tekstu i arkuszy kalkulacyjnych. Klikając myszką odpowiednie polecenie, otwiera się menu rozwijalne (pull-down). Ten sam efekt moŝna osiągnąć, uŝywając kombinacji klawiszy ALT oraz klawisza litery podkreślonej w nazwie komendy: 14

27 Instalacje w WSCAD 5 podstawy Niektóre polecenia przedstawione są w kolorze szarym, co oznacza, Ŝe w danej chwili są one niedostępne. Mała strzałka przy prawej krawędzi sygnalizuje obecność podmenu. Menu moŝe się zmieniać (np. w edytorze symboli), dostosowując się do aktualnych wymagań. Podstawowe elementy struktury menu to: Plik: To menu zawiera wszystkie polecenia dotyczące: operacji na plikach, projektu, oraz sterowania wydrukiem, jak równieŝ komendy importowania/eksportowania plików w formacie DXF/DWG i BMP. Edycja: Tutaj znajdziesz polecenia słuŝące do operacji na schowku (usuwanie, kopiowanie i wstawianie), oraz polecenia dot. edycji danych zewnętrznych, jak np. obwodów prądowych, pięter, jednostek mieszkalnych, itd. Wstaw: W tej grupie znajdziesz wszystkie polecenia, przy pomocy których moŝesz wstawić do aktualnego rysunku przygotowane uprzednio elementy. MoŜesz wstawić np. ramki rysunkowe, zmienne, kreskowanie obszarów i ścian. Rysuj: Polecenia z tej grupy słuŝą do tworzenia nowych elementów w aktualnym pliku. NaleŜą do nich elementy graficzne (linia, okrąg), jak równieŝ ściany, teksty, bądź wymiary. Zmiana: W grupie tej znajdziesz polecenia słuŝące do modyfikacji wyglądu lub właściwości elementów. Narzędzia: Znajdują się tu polecenia dot. przejmowania danych dotyczących artykułów, przyporządkowania danych materiałowych, funkcji obliczania wymiarów, oraz opcje konfiguracji. Widok: Obejmuje wszystkie polecenia dot. powiększenia lub przesunięcia widocznego na ekranie fragmentu rysunku. Format: Zawiera wstępne ustawienia dla róŝnorodnych elementów, funkcje zarządzania warstwami i wzorami formatów. Edytor: Polecenia przeznaczone do tworzenia rysunków częściowych, ramek rysunkowych, symboli itd. Okno: Polecenia słuŝące do zmiany wyglądu okna rysunkowego. Listwa stanu Listwa stanu jest waŝnym źródłem informacji, na którą jednak uŝytkownicy często nie zwracają uwagi. Poszczególne pola listwy stanu objaśnione zostaną na przykładzie funkcji 'Rysuj - Linia': Z lewej strony listwy znajdują się objaśnienia bądź komunikaty dotyczące aktualnie wykonywanego polecenia. Obecnie znajdujesz się właśnie w trybie rysunkowym, program oczekuje na wprowadzenie kolejnego punktu linii. W kolejnym polu widoczne są współrzędne punktu, w którym aktualnie znajduje się kursor myszki. TuŜ obok, w trybie rysunkowym, podawana jest wartość kąta (W: 45.0 ) i odległości (L: 2.47m) od ostatniego wskazanego punktu. Z prawej strony widoczny jest wskaźnik formatu arkusza i wybrana skala. 15

28 Podręcznik Moduł Building Klawiatura Klawiatura uŝywana jest do wprowadzania tekstów, współrzędnych, uruchamiania klawiszy funkcyjnych. Z klawiatury moŝna równieŝ uzyskać dostęp do komend menu, korzystając z kombinacji klawiszy <Alt>+<litera>, przy czym litera jest literą podkreśloną w nazwie menu. Poza tym klawisz <ESC> umoŝliwia w Windows przerwanie działania dowolnej komendy. Istnieje jeszcze kilka waŝnych funkcji klawiatury: Cztery klawisze sterowania kursorem spełniają w procesie rysowania równorzędną rolę co ruch myszki. Czasami wygodniej jest pozycjonować kursor klawiszami niŝ myszką. Przy wciśniętym klawiszu <Ctrl> ruch kursora ulega przyśpieszeniu. Klawisz <ENTER> ma najczęściej taką samą funkcję jak lewy przycisk myszki. Klawiszami <PageUp> i <PageDown> moŝna kartkować zestaw rysunków. Kombinacja klawiszy <Ctrl-C> umoŝliwia kopiowanie elementów z wybranego obszaru, tzn. przenoszenie wybranych elementów do schowka Windows. Kombinacja <Ctrl-V> lub <Insert> powoduje wstawienie zawartości schowka do rysunku. Działanie tej funkcji jest analogiczne z poleceniem menu Edycja - Wstaw. <Ctrl-X> lub <Delete> usuwa elementy ze wskazanego obszaru. <Ctrl-Z> wywołuje funkcję Cofnij UNDO. Wskazówka: Jeśli system oczekuje na wprowadzenie danych a pole dialogowe zawiera tekst, to jest on zaznaczony (podświetlenie - inwersja). Aby go zachować lub zmodyfikować, naleŝy najpierw ustawić kursor jednym z klawiszy sterowania (<Home> lub <End>). Jeśli zaczniemy natychmiast wprowadzać nowy tekst, to tekst zaznaczony zostanie usunięty! Kilka słów na temat wprowadzania współrzędnych: Gdy WSCAD 5 Building oczekuje wprowadzenia współrzędnych, w lewej dolnej części ekranu, na listwie informacyjnej pojawi się odpowiednie wezwanie, np. Wprowadź punkt początkowy lub Wprowadź punkt linii. Teraz, zamiast wskazywać punkty przy pomocy myszki, moŝna równieŝ wprowadzić współrzędne tych punktów z klawiatury. W momencie wprowadzania pierwszego znaku uaktywnia się ogólne pole edycji. Aktualna jednostka miary widoczna jest na listwie tuŝ za wskaźnikiem współrzędnych. NaleŜy zawsze wprowadzić wartość X oraz Y, separatorem jest znak '/' lub po prostu spacja. Współrzędne odnoszą się wtedy do zdefiniowanego punktu zerowego kursora. Przykłady właściwie wprowadzonych współrzędnych: bezwzględne X/Y 1.5/2.7 lub 1,5/2.7 lub 1,5 2,7 Współrzędne względne, liczone względem poprzedniego punktu, odróŝnia się, wstawiając przed nimi znak 'r' lub '@'. względne X/Y r1,5/2,7 lub r ,7 16

29 Instalacje w WSCAD 5 podstawy Oczywiście moŝliwe jest takŝe wprowadzenie wartości kąta i długości, w tym celu przed współrzędnymi naleŝy wstawić znak 'w'. Inna ciekawa moŝliwość to wskazywanie kierunku myszką i wprowadzanie odległości z klawiatury. PoniewaŜ jest to odległość względna, przed wartością wstawiamy znak 'r' lub '@'. Kątowe / Długość w45 2,5 lub kierunek wskazywany myszką r1.5 Zarządzanie listwami funkcyjnymi Wybierając polecenie Narzędzia Opcje otworzy się okno dialogowe zarządzania listwami funkcyjnymi. Wybieramy zakładkę Listwy funkcyjne, pojawi się następujące okno dialogowe: Opcje znajdujące się w dolnej części okna słuŝą do uaktywniania i wyłączania listwy informacyjnej i listwy formatowania. W górnej części widzimy listę istniejących listwę komend. 17

30 Podręcznik Moduł Building Listwy komend występują w trzech postaciach: Wyłącz: Listwa funkcyjna nie będzie pokazana i zostanie usunięta z pamięci. Brak jest powiązania z programem ale listwa jest nadal zdefiniowana i moŝe zostać ponownie uaktywniona. Włącz: Jeśli listwa funkcyjna została juŝ wstawiona ale nadal pozostaje niewidoczna, będzie uaktywniona na dotychczasowej pozycji. W innym przypadku listwa funkcyjna zostanie wstawiona w lewym górnym rogu i przedstawiona będzie jako okno. Ukryj: Listwa funkcyjna staje się niewidoczna, nie zostaje jednak usunięta. Aktywne listwy komend oznaczone są znakiem *, ukryte znakiem -. Po wybraniu jednej z listew pojawi się ponad opisem listwy komend wielkość przycisku, natomiast poniŝej funkcje przyporządkowane do poszczególnych przycisków. Jeśli chcemy zmienić opis, moŝemy dokonać tego teraz w górnym polu wpisu. W listwach funkcyjnych moŝna bardzo szybko przełączać się pomiędzy stanami, przechodzić z postaci Włączonej i Ukrytej, klikając prawym przyciskiem myszki w górną część wolnego obszaru obok listwy komend. Otrzymamy listę wszystkich wczytanych listew funkcyjnych, klikając lewym klawiszem myszki moŝemy zmienić ich stan. Przy pomocy przycisku NOWA zostanie utworzona nowa listwa komend: Listwę komend moŝna dowolnie nazwać i uprzednio ustalić ilość przycisków na listwie. Przy pomocy przycisku USUŃ moŝna po uprzednim pytaniu kontrolnym bezpowrotnie usunąć listwę komend. Rodzaje planów WSCAD 5 Building rozpoznaje róŝne rodzaje planów. Oznaczeniem rodzaju planu jest rozszerzenie nazwy pliku. TakŜe formularze, ramki rysunkowe itp. stanowią odrębne rodzaje planów (tzn. typy plików). 18

31 Instalacje w WSCAD 5 podstawy Rodzaje planów w programie WSCAD 5 Building: Rodzaj planów Schemat instalacyjny (Zarys) Rysunek zarysu - częściowy Biblioteka symboli Ramka rysunkowa Rozszerzenie nazwy pliku *.ARD *.ARP *.BIB *.FRM Wskazówka: W zaleŝności od tego, który plan aktualnie opracowujesz, menu moŝe zmieniać swój wygląd. Design Nowością jest graficzne ukształtowanie ekranu dla WSCAD 5. Zakładka Design zawiera do tego wszystkie narzędzia. Opcja Standardowe środowisko Windows oferuje moŝliwość ustawienia pracy w dotychczasowym stylu. Opcja Menu, Listwy funkcyjne, Przyciski, uaktywnia graficzne przedstawienie wybranych kolorów. Podgląd obrazuje nam dokonane przez nas wybory poszczególnych opcji. Ustawienia będą aktywne po ponownym uruchomieniu programu WSCAD. 19

32 Podręcznik Moduł Building Instalacje w WSCAD 5 podstawy Instalacje w WSCAD 5 podstawy WSCAD 5 Building jest programem zorientowanym projektowo, tzn. Ŝe naleŝy załoŝyć nowy projekt przed tworzeniem planu instalacyjnego. Do tego słuŝy w szczególności import plików DXF lub rysunków skanowanych, tzn. jeśli chcemy sporządzić nowy rysunek, musimy najpierw utworzyć pusty arkusz. Dla kaŝdego projektu powstaje automatycznie nowy katalog, w związku z tym nazwa projektu nie moŝe się powtórzyć. Wszystkie pliki związane z projektem (rysunki zarysu, dane dot. pięter, dane materiałowe, status projektu itd.) zapisywane są w tym katalogu. Katalog projektu utworzony zostanie jako podkatalog katalogu określonego w konfiguracji listy projektów. Taką organizację przejmuje za nas zarządzanie projektem. Instalacje w WSCAD 5 podstawy WSCAD 5 Building jest programem zorientowanym projektowo, tzn. Ŝe naleŝy załoŝyć nowy projekt przed tworzeniem planu instalacyjnego. Do tego słuŝy w szczególności 20

33 Instalacje w WSCAD 5 podstawy import plików DXF lub rysunków skanowanych, tzn. jeśli chcemy sporządzić nowy rysunek, musimy najpierw utworzyć pusty arkusz. Dla kaŝdego projektu powstaje automatycznie nowy katalog, w związku z tym nazwa projektu nie moŝe się powtórzyć. Wszystkie pliki związane z projektem (rysunki zarysu, dane dot. pięter, dane materiałowe, status projektu itd.) zapisywane są w tym katalogu. Katalog projektu utworzony zostanie jako podkatalog katalogu określonego w konfiguracji listy projektów. Taką organizację przejmuje za nas zarządzanie projektem. Organizacja pięter WSCAD 5 Building opiera się na zasadzie, Ŝe dla kaŝdego piętra istnieje dokładnie jeden rysunek zarysu. Nazwa pliku zarysu odpowiada nazwie danego piętra. Dlatego teŝ piętra muszą zostać zdefiniowane w module zarządzania piętrami, zanim utworzony zostanie plik zarysu. Przypisywana jest wówczas nie tylko nazwa piętra, ale definiowane są równieŝ wysokości oraz strefy instalacyjne. Informacje o wysokości (3D) Mimo, Ŝe rysunek zarysu tworzony jest w dwóch wymiarach, dane dot. wysokości, wprowadzone w funkcji zarządzania piętrami przejmowane są automatycznie do widoku 3D. KaŜde piętro zaczyna się na pewnej względnej wysokości, wysokość pomieszczenia przenoszona jest automatycznie na ściany. Elementy wstawiane w uprzednio zdefiniowanych strefach instalacyjnych przejmują połoŝenie (wysokość) z modułu zarządzania piętrami. 21

34 Podręcznik Moduł Building W miejsce wstępnie zdefiniowanych stref instalacyjnych moŝna oczywiście wprowadzić własne. WaŜne: Wszystkie wysokości liczone są zawsze względem górnej krawędzi podłogi danego piętra. Patrz: Instalacje w WSCAD 5 podstawy Rozdzielnica i obwody prądowe Rozdzielnica i obwody prądowe stanowią 2 istotne elementy w technice instalacyjnej. Wraz z ich elementem łączącym i szynami zbiorczymi mogą być edytowane przy pomocy funkcji zarządzania obwodami prądowymi. Rozdzielnice, szyny zbiorcze i obwody prądowe zostają zdefiniowane w formie tabelarycznej i uzupełnione o dodatkowe informacje. Bardzo waŝne jest tu równieŝ przyporządkowanie makr rysunkowych do poszczególnych obwodów i szyn zbiorczych. W rysunku instalacyjnym do obwodów prądowych przyporządkowane zostaną elementy instalacyjne oraz przewody. Zarówno automatyczny jak i ręczny tryb tworzenia schematu ideowego odwołują się do ustawień dokonanych w funkcji zarządzania obwodami prądowymi. Stąd równieŝ przenoszone są dane techniczne bezpośrednio do schematu ideowego. 22

35 Zarządzanie projektem Zarządzanie projektem Ogólnie o zarządzaniu projektem Zarządzanie projektem zostało przejęte z WSCAD 5 ale w module Building wykorzystywana będzie z ograniczoną funkcjonalnością. W module Building ramki rysunkowe planów instalacyjnych będą automatycznie aktualizowane informacjami z zarządzania projektem. Zakładanie nowego projektu odbywa się wyłącznie w części programu Schemat ideowy Aby utworzyć nowy projekt, program musi być uruchomiony do edycji schematów ideowych. Następnie naleŝy w punkcie menu głównego Zarządzanie projektem wybrać polecenie Plik Zarządzanie projektem i następnie za pomocą opcji Projekt Nowy utworzyć nowy projekt, np. Projekt_przykladowy_Building. Na ścieŝce instalacyjnej zostanie utworzony katalog o tej nazwie w katalogu Projekty. Następnie ustaw szablon na A3 Ramki 0-9 DIN A1. Istnieje zestaw zbiorów dla róŝnych formatów arkusza, które mogą być zdefiniowane przez uŝytkownika. Jakiego wzoru uŝyć? NaleŜy wiedzieć, z jakiego źródła danych pochodzą schematy, które chcesz wykorzystać podczas ewentualnego importu. Czy jest to format DXF/DWG, BMP lub czy schemat ma być narysowany. 23

36 Podręcznik Moduł Building Dalsze przemyślenia: Rozmiar budynku, rodzaj skali mają kluczowy wpływ na dobór formatu arkusza. Wszystkie pliki naleŝące do tego projektu zostaną zapisane w tym katalogu. Przejęcie danych Najpierw otwieramy część programu przeznaczoną do edycji schematów ideowych. Następnie naleŝy z menu głównego zarządzania projektem wybrać polecenie Plik Zarządzanie projektem i za pomocą opcji Projekt Nowy utworzyć nowy projekt, np. Projekt_przykladowy_Building. Na ścieŝce instalacyjnej zostanie utworzony katalog o tej nazwie w katalogu Projekty. Następnie ustawiamy szablon na A3 Ramki 0-9 DIN A1. Istnieje zestaw zbiorów dla róŝnych formatów arkusza, które mogą być zdefiniowane przez uŝytkownika. Jakiego wzoru uŝyć? NaleŜy wiedzieć, z jakiego źródła danych pochodzą schematy, które chcemy wykorzystać podczas ewentualnego importu. Czy jest to format DXF, BMP lub czy schemat musimy narysować sami. Dalsze przemyślenia Rozmiar budynku, rodzaj skali mają kluczowy wpływ na dobór formatu arkusza. Wszystkie pliki naleŝące do tego projektu zostaną zapisane w tym katalogu. Przejęcie danych Przyciskiem OK zatwierdzamy powyŝsze okno dialogowe, zostanie utworzony nowy projekt o nazwie Projekt_przykladowy_Building i przejęty do zbioru katalogów w zarządzaniu projektem. W prawej części okna zarządzania projektem moŝna w wybranym projekcie uzupełnić informacje dotyczące projektu. Pola edycji Klient, Architekt, Budowa słuŝą do przejścia do funkcji bazy danych, gdzie moŝna wprowadzić charakterystyczne dane. Uprzednio wprowadzone dane zostały tam zapisane i są zawsze do dyspozycji. Klikając dwukrotnie na pole edycji Klient, Architekt, Budowa otwieramy odpowiednią bazę danych. 24

37 Zarzadzanie projektem Przycisk Przejąć słuŝy do przejęcia danych z zaznaczonych wierszy z bazy danych do zarządzania projektem. Tworzenie planów instalacji w zarządzaniu projektem Ta funkcja jest moŝliwa tylko na otwartym projekcie. W celu otwarcia projektu uruchamiany opcję zarządzanie projektem, po lewej stronie w zbiorze katalogów wyszukujemy odpowiedni projekt i prawym przyciskiem myszki klikamy na oznaczenie projektu. Otworzy się pasek menu kontekstowego, z którego wybieramy opcję Otwórz. Alternatywnie do menu kontekstowego moŝna korzystać z menu głównego. Utworzenie planu instalacji Jeśli chcemy utworzyć zarys lub plan instalacyjny (takŝe jeśli potem będą potrzebne dalsze plany do tego projektu), otwieramy najpierw Ŝądany projekt (uaktywniamy). Klikamy prawym klawiszem myszki na nazwę projektu i z menu wybieramy Otwórz. 25

38 Podręcznik Moduł Building W tytule okna zarządzania projektem wyświetli się nazwa otwartego projektu. Kliknij prawym klawiszem myszki na obszar Zarys w aktywnym projekcie (otwarty projekt jest oznaczony w oknie zarządzania projektem poprzez symbol otwartej ksiąŝki) i z menu kontekstowego wybierz polecenie Wprowadź. Następnie pojawi się Zarządzanie piętrami. Zarządzanie piętrami Program przechodzi natychmiast do funkcji zarządzania piętrami, w której moŝemy lub musimy wprowadzić wszystkie nazwy pięter. W aktywnym polu wpisz nazwy pięter (np. Parter). Zatwierdź klawiszem Enter, nazwa zostanie przejęta i następnie program zaproponuje utworzenie kolejnego piętra. Jeśli nie chcesz utworzyć kolejnego piętra, klawiszem ESC przerwij wpisywanie. Jeśli nie zmienimy Ŝadnych wartości, wówczas zostaną przejęte wartości standardowe dla wysokości pomieszczenia i grubości stropu a poprzez proste dodanie ustalonych wartości wyniknie wysokość nowego piętra. Poleceniem Plik Koniec zamykamy okno dialogowe zarządzania piętrami i zostaniemy wewzwani do tworzenia nowego rysunku zarysu. Tworzenie gotowego rysunku zarysu obiektu MoŜna przystąpić do utworzenia nowego rysunku zarysu obiektu. W poniŝszym polu listy (Plik dla:) określamy tworzony nowy plik zarysu. 26

39 Zarzadzanie projektem Potwierdzamy przyciskiem OK, zostanie utworzony rysunek zarysu dla określonego piętra. Wielkość arkusza zaleŝy od ustalonego podczas zakładania projektu szablonu. W celu utworzenia kolejnych rysunków zarysu naleŝy powtórzyć powyŝsze czynności. Zmiana właściwości istniejącej strony planu Po utworzeniu rysunków zarysu oraz schematów ideowych moŝna takŝe dodatkowo dokonać zmiany wielkości. 27

40 Podręcznik Moduł Building Rozszerzeniem plików zarysu jest *.ARD. Klikamy prawym klawiszem myszki na schemat (obojętnie czy jest to rysunek zarysu czy schemat ideowy), pojawi się menu zorientowane kontekstowo z róŝnymi ustawieniami lub poleceniami. Wybieramy Właściwości, pojawi się okno, w którym moŝna określić ogólne ustawienia strony schematu. Skala powinna odnosić się do oczekiwanej wielkości rysunku. Jeśli długość zarysu obiektu w kierunku X wynosi 43 m., wówczas przy skali 1:100 długość rysunku wynosi 43 cm. Wynika z tego, Ŝe format DIN A3 jest za mały. PokaŜ wszystko pozwala na pokazanie niewidocznych tekstów Tryb ortogonalny F6 pozwala na poziome i pionowe przeciąganie linii i przewodów. Łączenie automatyczne F10 oznacza, iŝ elementy i przewody zostaną automatycznie ze sobą połączone i jeśli znajdują się w róŝnych strefach instalacyjnych, to podczas wstawiania punktów linii znajdują się optycznie nad elementem. 28

41 Zarzadzanie projektem Siatka i skok powinny być zawsze włączone (klawisze funkcyjne F5, F7). funkcja skoku jest niezbędna przy precyzyjnym łączeniu dwóch linii. Przy tym rozmiar siatki i skoku moŝe być róŝny. Punkt odniesienia/ Wprowadzenie punktu jest bardzo istotny, poniewaŝ jego ustawienie słuŝy do wyrównania poszczególnych zarysów obiektów. Jako punkt odniesienia jest wybierany punkt zarysu obiektu, który na kaŝdym piętrze pozostaje bez zmian, np. kominek lub krawędź budynku. Ustalamy punkt odniesienia na stronie schematu, wówczas będzie on przedstawiony na wszystkich planach zarysu projektu jako punkt współrzędnych X/Y. Jeśli chcesz dodatkowo zmienić swój format arkusza, musisz dopasować zawartość rysunku i wstawić nową ramkę rysunkową. W kaŝdej chwili moŝna zmienić format planu. NaleŜy zwrócić uwagę, aby w oknach dialogowych ustalić wszystkie właściwości, niezbędne dla rysunku, np. czy układanie zostanie zmienione w skali czy nie. 29

42

43 Zarządzanie piętrami Zarządzanie piętrami Zarządzanie piętrami - ogólnie Jak wiemy juŝ z poprzednich rozdziałów, istotną cechą WSCAD 5 modułu Building jest zorientowanie piętrowe. Powierzchnią roboczą funkcji zarządzania piętrami jest tabela, znana uŝytkownikom z popularnych arkuszy kalkulacyjnych. Znajdują się w niej następujące elementy: KaŜdemu z pięter odpowiada jeden wiersz zawierający wysokości oraz odpowiadające im strefy instalacyjne. Piętra uporządkowane są według przypisanej im wysokości, od najwyŝszego do najniŝszego. Wartość wysokości oznacza bezwzględną wysokość górnej powierzchni podłogi. Wysokość pomieszczenia oznacza odległość między górną powierzchnią podłogi i dolną powierzchnią stropu. Jest to jednocześnie wstępna wartość wysokości ściany dla funkcji rysowania ścian. Dla kaŝdego z pięter zdefiniować moŝna do 25 stref instalacyjnych. Dla kaŝdej strefy instalacyjnej naleŝy podać 2 informacje: oznaczenie, widoczne później w trakcie ułoŝenia kabli lub wstawiania elementów, oraz rzeczywistą wysokość, określaną względem górnej krawędzi podłogi danego piętra. W wierszu Wartości standardowe widoczne są ustawienia wstępne, wykorzystywane przy tworzeniu nowego piętra. Dane funkcji zarządzania piętrami zapisywane są w pliku stvw.ini, który w momencie tworzenia nowego projektu zapisywany jest automatycznie w katalogu projektu. WaŜne: Piętro musi być zdefiniowane w funkcji zarządzania piętrami, zanim utworzony zostanie rysunek zarysu. 31

44 Podręcznik Moduł Building Posługiwanie się zarządzaniem piętrami Okno Zarządzania piętrami otwiera się poprzez tworzenie w zarządzaniu projektem nowego planu instalacyjnego lub jeśli uaktywnione zostaje w module Building w menu Edycja / Zarządzanie piętrami. Zmiana wielkości Rozmiar okna dialogowego moŝna dopasować indywidualnie, podobnie jak szerokość kolumn i wysokość wierszy. W tym celu naleŝy przesunąć kursor myszki na krawędź okna dialogowego, bądź linii oddzielającej kolumny / wiersze. NaleŜy zwrócić uwagę na kursor: gdy zmieni się wygląd kursora, wciśniemy i trzymamy lewy przycisk myszki a następnie przesuwamy kursor w wybranym kierunku. Rozmiar modyfikowanego elementu zostanie zmieniony, zgodnie z przesunięciem kursora. Wybór Przed rozpoczęciem kaŝdej operacji musimy ustalić, których komórek ma dotyczyć ta operacja. W przypadku prostych operacji wystarczy kliknąć odpowiednią komórkę lewym przyciskiem myszki. Aby zaznaczyć pewien obszar naleŝy kliknąć jedną komórkę, a następnie trzymając wciśnięty przycisk myszki, zaznaczyć Ŝądane komórki. Edycja Wprowadzanie danych do pola tabeli (nie dotyczy nazwy piętra) moŝna rozpocząć na 2 sposoby: moŝna dwukrotnie kliknąć lewym przyciskiem myszki na daną komórkę, dotychczasowa wartość zostanie podświetlona i moŝe zostać zmieniona, lub moŝna zaznaczyć komórkę pojedynczym kliknięciem myszki i rozpocząć wprowadzanie danych. Wprowadzona wartość zastąpi dotychczasową zawartość komórki. Dokonaj Ŝądanych zmian i zakończ operację, wciskając klawisz <Enter>, wówczas nowo wprowadzona wartość zostanie zaakceptowana i pole edycji zniknie. Wciśnięcie klawisza <ESC> spowoduje przerwanie operacji wprowadzania danych. Przy wprowadzaniu danych, wraz z wartością moŝna równieŝ wprowadzić jednostkę miary; dopuszczalne jednostki to 'm', 'dm', 'cm' bądź 'mm'. Jeśli nie wprowadzisz jednostki miary, wprowadzona wartość potraktowana zostanie jako 'm'. W tym przypadku wartość ta moŝe zostać automatycznie uzupełniona o oznaczenie 'm' (Opcja: 'Piętra Twórz wymiary w 'm''). 32

45 Zarządzanie piętrami Wskazówka: Między poszczególnymi komórkami moŝna równieŝ poruszać się przy pomocy klawisza <TAB> lub <SHIFT-TAB>, bądź klawiszy ze strzałkami. Kopiuj / Wstaw Oczywiście moŝna takŝe kopiować zaznaczone obszary i ponownie wstawiać je w wybranym miejscu. Obszary te muszą jednak posiadać te same cechy, tzn. nie moŝna np. wstawiać komórek tekstowych (nazwa strefy instalacyjnej) w miejsce komórek liczbowych (np. wysokość pomieszczenia). Postępuj według poniŝszych wskazówek: Zaznaczamy Ŝądany obszar przy pomocy myszki. Wybieramy polecenie menu Edycja Kopiuj zawartość wierszy lub kombinację klawiszy <Ctrl-C>, wtedy wewnątrz programu utworzona zostanie kopia (nie w schowku systemu Windows). Zaznaczamy wiersze docelowe, do których chcemy wstawić zawartość skopiowanych wierszy, i wybieramy polecenie menu Edycja - Wstaw zawartość wierszy, bądź wciskamy klawisz <Insert> lub kombinację klawiszy <Ctrl-V>. Wartości zostaną wstawione a wewnętrzna kopia zostanie usunięta. Wskazówka: Jeśli zaznaczony zostanie niewłaściwy obszar źródłowy lub docelowy, pojawi się odpowiednia wskazówka i operacja zostanie przerwana. Zmiana wartości standardowych Wartości standardowe przedstawiają dane, które są przejmowane przy tworzeniu nowego piętra. Jeśli edycja wartości standardowych jest zablokowana, wówczas przedstawiane są one jako trzeci wiersz nagłówka. Jeśli edycja jest moŝliwa, wartości te przedstawiane są jako najwyŝsze piętro. Jednak nazwa tego 'piętra' nie moŝe być modyfikowana. 33

46 Podręcznik Moduł Building Utwórz nowe piętro Funkcja zarządzania piętrami uaktywnia się automatycznie przy tworzeniu nowego projektu i przechodzi natychmiast do trybu wprowadzania danych dla nowego piętra. Nowe piętro moŝna jednak utworzyć później. Do tego celu słuŝą polecenia przedstawione poniŝej: Piętro zaznacza się klikając komórkę zawierającą nazwę piętra. Tryb wprowadzania danych moŝna rozpoznać po tym, Ŝe utworzony został nowy wiersz dla danego piętra, a pole edycji znajduje się nad nazwą piętra. Teraz naleŝy tylko wprowadzić nazwę piętra i zatwierdzić klawiszem <Enter>: powyŝej przygotowane zostanie natychmiast kolejne piętro. Wskazówka: Nazwy pięter nie mogą się powtarzać. Nazwy nie mogą równieŝ kończyć się kombinacją symbolu '_' i cyfr (źle: 'Nazwa_001' lub 'Nazwa_1010', dopuszczalne: Nazwa_01A' lub Nazwa_A01'. Jeśli chcemy przerwać operację, wciskamy klawisz <ESC> lub <Enter> (bez wprowadzania tekstu). Zwracamy uwagę na wysokość piętra: Na podstawie danych pięter występujących poniŝej wysokości zostaną obliczone automatycznie, z uwzględnieniem wysokości pomieszczeń i grubości stropów. WaŜne: Wprowadzamy wszystkie piętra, zanim, o ile to konieczne, rozpoczniemy korygowanie danych dotyczących poszczególnych pięter. Zmiana danych dot. pięter Dane dot. pięter określają: wysokość pomieszczeń oraz grubość stropu. Z reguły wartości te modyfikowane są bardzo rzadko, o ile wartość standardowa odpowiada załoŝeniom projektu. JeŜeli edytowana jest jedna z tych wartości, wszystkie piętra leŝące powyŝej zostaną automatycznie dopasowane. Strefy instalacyjne zostaną automatycznie skontrolowane, czy przypisane im wysokości znajdują się jeszcze w obrębie danego piętra. W razie potrzeby pojawi się odpowiednia wskazówka z zaleceniem sprawdzenia stref instalacyjnych. Ponadto wysokości dwóch specyficznych stref instalacyjnych zostaną dostosowane automatycznie: 'W suficie' oraz 'Dolna krawędź sufitu'. 34

47 Zarządzanie piętrami WaŜne: Nazwa strefy instalacyjnej decyduje o jej automatycznym dopasowaniu. Usuń piętro Pomiędzy kaŝdym piętrem zdefiniowanym w funkcji zarządzania piętrami oraz przypisanym do niego plikiem rysunku zarysu istnieje ścisłe powiązanie: plik rysunku zarysu posiada nazwę piętra, więc bez utworzenia odpowiedniej pozycji w funkcji zarządzania piętrami nie moŝe powstać rysunek zarysu. Dlatego teŝ usunięcie piętra powoduje zawsze jednoczesne usunięcie związanego z nim pliku rysunku zarysu, wraz ze wszystkimi znajdującymi się w nim elementami. Piętra naleŝy zatem usuwać tylko wtedy, jeśli jest pewność, Ŝe równieŝ plik zawierający rysunek zarysu moŝe zostać usunięty. Zaznaczamy odpowiednie piętro, klikając na komórkę zawierającą jego nazwę i wybieramy polecenie menu Piętra Usuń piętro. Program będzie oczekiwał potwierdzenia zamiaru usunięcia piętra w przypadku odpowiedzi twierdzącej piętro zostanie usunięte z bazy danych funkcji zarządzania piętrami. PrzynaleŜny do niego plik rysunku zarysu zostanie usunięty po zamknięciu okna dialogowego funkcji zarządzania piętrami. Zmiana nazwy piętra Jeśli musimy zmienić nazwę piętra, nazwa przypisanego do niego pliku rysunku zarysu zostanie równieŝ zmieniona, o ile plik taki został juŝ utworzony. Zaznaczamy wybrane piętro i wybieramy polecenie menu Piętra Zmień nazwę piętra. Wprowadzamy nową nazwę i zatwierdzamy przyciskiem <Enter>. Nazwa pliku zawierającego rysunek zarysu zostanie zmieniona automatycznie po zamknięciu okna dialogowego funkcji zarządzania piętrami. 35

48 Podręcznik Moduł Building Edycja stref instalacyjnych Dla kaŝdego z pięter zdefiniować moŝna do 25 stref instalacyjnych. Dla kaŝdej strefy naleŝy ustalić oznaczenie oraz wysokość. Wystarczy zaznaczyć odpowiednią komórkę i wprowadzić Ŝądaną wartość. MoŜna takŝe skopiować strefę instalacyjną z innego piętra. Wysokość strefy instalacyjnej określana jest względem górnej krawędzi podłogi danego piętra. Przy opuszczaniu Zarządzania piętrami zostaną sprawdzone wszystkie strefy instalacyjne, czy podane zostały nazwy i wysokości. Jeśli dane uznane zostaną za niekompletne, wówczas ta strefa zostanie uwaŝana za usuniętą i otrzymamy wskazówkę. Uwaga: Usunięcie wykorzystanej juŝ strefy instalacyjnej pociąga za sobą równieŝ konieczność automatycznego przesunięcia wszystkich naleŝących do niej elementów w rysunku zarysu do najbliŝszej z pozostałych stref instalacyjnych (wysokość!). Przy usuwaniu stref instalacyjnych zaleca się zachowanie ostroŝności! Przed zamknięciem okna dialogowego funkcji zarządzania piętrami wszystkie strefy instalacyjne zostaną sprawdzone, czy wprowadzona została nazwa oraz wysokość. W przypadku znalezienia pozycji nie zawierającej jednej z tych danych, strefa ta potraktowana zostanie jako usunięta i pojawi się odpowiedni komunikat. Wskazówka: Strefy instalacyjne nie muszą być ustalane na wysokościach, które mają znaczenie pod względem elektrycznym, ale mogą one posłuŝyć np. do wyznaczania wysokości umieszczania okien. 36

49 Opracowanie pliku Opracowanie pliku Utwórz nowy plik To zadanie musi być wykonane w zarządzaniu projektem!!! Polecenia Plik - Nowy moŝna uŝywać do stworzenia pliku zarysu. Będzie on aktywny tylko wtedy, gdy juŝ otworzyliśmy projekt. Wskazówka: Pamiętaj, Ŝe wszystkie pliki naleŝące do danego projektu muszą znajdować się w katalogu projektu. Po wybraniu polecenia pojawi się okno dialogowe słuŝące do wprowadzenia nazwy pliku. Typ pliku jest juŝ wstępnie określony i nie moŝna go zmienić. Patrz: Schemat instalacyjny Schemat instalacyjny To zadanie musi być wykonane w zarządzaniu projektem!!! W przeciwieństwie do wszystkich innych rodzajów plików, nazwy pliku zarysu nie moŝna wprowadzić dowolnie, oprócz tego nazwy są przypisane na stałe przez funkcję zarządzania piętrami. Dlatego teŝ przechodzimy najpierw automatycznie do zarządzania piętrami i moŝemy tutaj utworzyć nowe piętra, w przeciwnym razie zamykamy okno dialogowe. Zamykamy Zarządzanie piętrami poprzez Plik Zamknij. Zamiast moŝliwości wprowadzenia dowolnej nazwy pojawi się lista zdefiniowanych pięter. W górnej części okna widoczne są istniejące juŝ pliki schematów instalacyjnych. NaleŜy wybrać nazwę z listy pięter i kliknąć przycisk Otwórz. 37

50 Podręcznik Moduł Building Definiowanie formatu rysunku Najpierw naleŝy sprawdzić lub ustawić format rysunku, rodzaj skali oraz kursora. Rodzaje importowanych plików: Wybierając pliki DXF, prawdopodobnie znany jest nam format rysunku, np. DIN A0 i taki naleŝy ustawić. Jeśli chcemy importować pliki graficzne, w tym celu ustawiamy ręcznie oczekiwany format rysunku. Ta sama zasada obowiązuje takŝe wtedy, jeśli chcemy samodzielnie wykonać rysunek. Pliki DXF: Istnieją w róŝnych formatach w zaleŝności od źródła pochodzenia danych. Przejmowane są wszystkie warstwy z takiego pliku. Korzystne jest, jeśli planista pracował juŝ z róŝnymi warstwami. Pliki graficzne: Powstają poprzez skanowanie rysunku przy pomocy skanera. Pliki te wymagają duŝej ilości miejsca na dysku oraz procesora o wyŝszej mocy obliczeniowej. Wszystkie linie i symbole przejmowane są do warstwy Standard. Przygotowanie pustej strony dla schematu instalacyjnego Po zdefiniowaniu pięter i stref instalacyjnych, zalecane jest zdefiniowanie pierwszej strony rysunku. Po wybraniu piętra, dla którego chcemy utworzyć plik zarysu, pojawi się pusta strona schematu z nazwą piętra w wierszu tytułowym. Rozszerzenie nazwy pliku dla plików schematów instalacyjnych ma zawsze postać *.ARD. 38

51 Opracowanie pliku Klikamy teraz prawym przyciskiem myszki na rysunek, pojawi się menu kontekstowe zawierające róŝnorodne ustawienia i polecenia. Po wybraniu Właściwości pojawi się okno dialogowe, w którym moŝna określić ogólne ustawienia dla strony schematu. 39

52 Podręcznik Moduł Building Zalecane jest ustawienie formatu arkusza juŝ na samym początku na Ŝądany rozmiar wydruku, np. A0, gdyŝ późniejsza zmiana formatu pociąga za sobą konieczność ewentualnego dopasowania zawartości rysunku oraz wstawienia nowej ramki rysunkowej. Skala powinna być dostosowana do przewidywanej wielkości rysunku. Jeśli rysunek zarysu posiada długość 43 m w kierunku X, wówczas przy podziałce 1:100 otrzymujemy długość rysunku 43 cm. Wynika stąd, Ŝe format A3 jest za mały. Opcja PokaŜ wszystko umoŝliwia równieŝ wyświetlenie tekstów niewidocznych. Tryb ortogonalny F6 umoŝliwia rysowanie wyłącznie poziomych i pionowych linii i przewodów. Łączenie automatyczne F10 oznacza, Ŝe elementy i przewody są automatycznie łączone ze sobą, jeśli znajdują się w obrębie róŝnych stref instalacyjnych, oraz jeśli w momencie wstawiania punkt linii znajduje się 'optycznie' nad elementem. Siatka i Skok powinny być zawsze włączone. Odpowiadają im klawisze funkcyjne F5, F7. Opcja Skok jest niezbędna dla dokładnego połączenia dwóch linii. Odstępy dla opcji Siatka i Skok mogą się między sobą róŝnić. Opcja Punkt odniesienia/wprowadź punkt jest bardzo istotna, gdyŝ ustawienie to umoŝliwia pokrywanie się poszczególnych rysunków zarysu. 40

53 Opracowanie pliku Punkt odniesienia znajduje się na przecięciu linii: przy wyborze punktu odniesienia właściwe jest wybranie takiego punktu, który dla kaŝdego z pięter znajdować się będzie w tym samym miejscu np. komin lub krawędź budynku. Oczywiście format rysunku moŝna w kaŝdej chwili zmienić. NaleŜy jednak pamiętać, aby w odpowiednich oknach dialogowych określić wszystkie właściwości istotne dla danego rysunku, np. czy ułoŝenie kabli ma zostać zmienione wraz ze zmianą podziałki, czy teŝ nie. Wczytaj To zadanie moŝe zostać wykonane w zarządzaniu projektem!!! Polecenie Plik - Wczytaj powoduje wczytanie wybranego rysunku niezaleŝnie od tego, czy naleŝy on do aktualnego projektu, czy teŝ nie. Wybranie tego polecenie jest jednak moŝliwe tylko wtedy, gdy jest juŝ otwarty jakiś projekt. 41

54 Podręcznik Moduł Building Kartkuj Przy pomocy polecenia Plik - Kartkuj Następny arkusz lub Plik - Kartkuj Poprzedni arkusz moŝna wczytać kolejny lub poprzedni arkusz danego projektu, o ile arkusz taki istnieje. Tę samą funkcję mają klawisze <PageDown> i <PageUp>. Jeśli pracujemy z rysunkiem zarysu, klawisz < PageDown > powoduje przejście do piętra znajdującego się bezpośrednio poniŝej, bądź ponownie do piętra najwyŝszego, jeŝeli znajdujemy się juŝ na najniŝszym piętrze. Zamknij To zadanie moŝe zostać wykonane w zarządzaniu projektem!!! Polecenie to powoduje zamknięcie aktualnego rysunku, zmiany zostaną zapisane, aktywny projekt nie zostanie zamknięty. Opuść plik To zadanie moŝe zostać wykonane w zarządzaniu projektem!!! Uwaga: Polecenie to powoduje zamknięcie aktualnego rysunku, wszystkie zmiany wprowadzone od czasu ostatniego zapisu zostaną utracone. Aktywny projekt nie zostanie zamknięty. Dane dot. okablowania bądź systemów ułoŝenia kabli przechowywane są w jednym pliku zawierającym wszystkie piętra. JeŜeli opuścimy bez zapisania zmian rysunek zarysu, w którym wprowadzono lub zmodyfikowano kable, bądź systemy ułoŝenia, wówczas zmiany te zostaną mimo to zachowane w momencie zapisywania jakiegokolwiek innego rysunku zarysu w obrębie tego samego projektu. Jeśli nie jesteś pewien, powinieneś przerwać pracę z programem WSCAD 5 Building i uruchomić go ponownie. Zapisz To zadanie moŝe zostać wykonane w zarządzaniu projektem!!! Polecenie to powoduje zapisanie zmian wprowadzonych w aktualnym rysunku, rysunek nie zostanie zamknięty. Zapisz jako To zadanie moŝe zostać wykonane w zarządzaniu projektem!!! 42

55 Opracowanie pliku Polecenie to powoduje zapisanie aktualnego rysunku pod inną nazwą. W ten sposób moŝna równieŝ tworzyć kopie istniejących plików. Usuń To zadanie moŝe zostać wykonane w zarządzaniu projektem!!! Polecenie to umoŝliwia usunięcie pliku w formacie WSCAD 5 Building. Pojawi się standardowe okno dialogowe systemu Windows, w którym do wyboru zostanie automatycznie zaproponowany katalog aktualnie otwartego projektu. Z listy poniŝej wybierz typ pliku, następnie wybierz przeznaczony do usunięcia plik. W przypadku twierdzącej odpowiedzi na zapytanie programu wybrany plik zostanie usunięty. Czyść Po wybraniu tego polecenia z aktualnego rysunku usunięte zostaną wszystkie zbędne elementy (obiekty, które w wyniku wprowadzonych zmian nie zawierają juŝ Ŝadnych istotnych informacji, np. 'puste teksty'). Ponadto pojedyncze segmenty linii, z punktami końcowymi o tych samych współrzędnych, zostaną pogrupowane we wspólne ciągi linii. Jest to istotne w przypadku linii tworzących np. naroŝnik, gdyŝ w przeciwnym wypadku mogłyby one zostać przedstawione na wydruku w róŝny sposób. Kolejnym zadaniem operacji czyszczenia rysunku jest usunięcie zbędnych części rysunku lub elementów znajdujących się poza krawędzią arkusza, w przeciwnym wypadku mogą wystąpić problemy przy drukowaniu z opcją automatycznego dopasowania rozmiaru. Aby zadania te zostały wykonane, naleŝy najpierw zaznaczyć odpowiednie opcje w oknie dialogowym. Uwaga: Polecenie to powoduje jednocześnie wyczyszczenie pamięci UNDO / REDO. 43

56 Podręcznik Moduł Building Anuluj Polecenie to powoduje zamknięcie programu WSCAD 5 Building bez zachowania wprowadzonych zmian. Zakończ Polecenie to powoduje zamknięcie programu WSCAD 5 Building. Wszystkie zmiany wprowadzone w danym projekcie i jego plikach zostaną zapisane. Most recently Used (MRU) Na końcu listy menu Plik znajdują się ostatnio otwierane arkusze. Rysunek zostanie wczytany poprzez bezpośredni wybór. Eksport do pliku DXF/DWG Polecenie to powoduje przetworzenie aktualnego rysunku w plik w formacie DXF/DWG, który moŝna następnie odczytać w innym systemie. Nazwę pliku DXF/DWG moŝna wprowadzić w standardowym oknie dialogowym systemu Windows. Eksportowane są wszystkie elementy graficzne, np. linie, okręgi, teksty itd., jak równieŝ informacje dot. warstw. 44

57 Opracowanie pliku Wczytanie schematów ideowych z WSCAD it 2.x Pliki schematów ideowych (strony planu) w poprzednich wersjach instalacyjnych programu miały inny typ pliku (rozszerzenie). Wybieramy z listy odpowiedni typ pliku. RóŜne rozszerzenia pliku oznaczają róŝną funkcjonalność. Otwieramy stary plik strony schematu *.ELD, otworzy się strona schematu WSCAD it ze zredukowanym menu, które właściwie umoŝliwia tylko podgląd plików. W razie potrzeby zapisujemy schemat w wersji WSCAD 5 i ustalamy przy tym nową nazwę pliku i miejsce zapisu. 45

58 Podręcznik Moduł Building Import Import DXF/DWG Polecenie to umoŝliwia wczytanie zewnętrznego pliku w formacie DXF/DWG do aktualnego rysunku. W ten sposób moŝna np. wczytywać rysunki zarysu otrzymane od architekta, bądź zeskanowane i zwektoryzowane plany. Aby móc importować pliki DXF/DWG, niezbędny jest otwarty projekt (aktywny) i wczytana strona schematu instalacyjnego. Z menu wybieramy funkcję Plik Import DXF/DWG i wyszukujemy katalog źródłowy dla plików DXF/DWG. 46

59 Opracowanie pliku Wybieramy Ŝądany plik DXF/DWG. Pojawi się teraz okno dialogowe przedstawiające moŝliwe do zmiany współczynniki: W tym miejscu nie naleŝy nic zmieniać. W zaleŝności od rozmiaru pliku program potrzebuje odpowiedniej ilości czasu do wczytania pliku. MoŜe się zdarzyć, Ŝe importowany rysunek umieszczony zostanie poza arkuszem (klawiszem F3 pomniejszamy rysunek, co ułatwia odnalezienie importowanego, umieszczonego poza arkuszem pliku). MoŜliwe jest, Ŝe typy linii i kolory nie odpowiadają oryginałowi, równieŝ teksty mogą ulec zmianie. 47

60 Podręcznik Moduł Building W celu powstały funkcje umoŝliwiające zmiany właściwości linii i tekstu. 48

61 Opracowanie pliku Zmiana typu linii Aby zmienić typ linii, naleŝy zaznaczyć wszystko przy pomocy okna określonego kursorem myszki, bądź za pomocą polecenia menu Edycja - Zaznacz wszystko. Następnie w menu Zmiana - Linia naleŝy wybrać Właściwości i tu określić wszystkie właściwości, które mają zostać zmienione. Uwaga NaleŜy kliknąć myszką na pole typu linii i dokonać wyboru, nawet jeśli pozornie wyświetlony jest prawidłowy typ linii. Podobnie naleŝy postępować z elementami typu Tekst i Okrąg. Wskazówka Przy imporcie DXF/DWG zostaną przejęte wszystkie warstwy pierwotnego schematu DXF/DWG. Przy modyfikacji tekstów naleŝy zwrócić uwagę, który typ tekstu ma zostać zmieniony, najczęściej wybierany jest typ DXF/DWG-Import. Jeśli na jednej stronie schematu znajduje się kilka widoków, najwygodniej jest importować kompletny rysunek do pliku kaŝdego piętra, aby następnie na poszczególnych piętrach usuwać niepotrzebne widoki. Import plików graficznych Menu główne oferuje róŝne sposoby importu plików graficznych. 49

62 Podręcznik Moduł Building Wektoryzacja bitmapy Tutaj następuje przetworzenie informacji zawartych w plikach graficznych w informacje zwektoryzowane. Po wywołaniu polecenia Wektoryzacja otworzy się okno dialogowe Plik, w którym moŝna znaleźć plik graficzny. W oknie Pliki typu moŝna wybrać format. Wybieramy plik i zatwierdzamy klawiszem <OK>, obraz zostanie wczytany. Klikając lewym klawiszem myszki moŝna go umieścić w odpowiednim miejscu. W menu kontekstowym znajdziemy wiele dodatkowych funkcji. Klikając prawym klawiszem myszki na importowany rysunek moŝna otworzyć menu kontekstowe. Właściwości pokazuje właściwości wybranej w danym momencie linii RozwiąŜ zamyka opcje współzaleŝności wszystkich wektorów importowanego rysunku Przesuń umoŝliwia ponowne umieszczenie całego rysunku Kopiuj tworzy 100% kopię rysunku Usuń całkowicie usuwa rysunek 50

63 Opracowanie pliku Wolne skanowanie umoŝliwia ponowne określenie rozmiaru wybranego rysunku poprzez punkty wstawienia na marginesach rysunku. Niezmienny pozostaje stosunek długości do rozmiarów strony. Anuluj przerywa proces bez importu Wskazówka: Dostępne są równieŝ funkcje Skaluj i Przesuń, zgodnie z wcześniejszym opisem w rozdziale Import DXF. Proces przetwarzania posługuje się prostym algorytmem, tworzącym względnie wiele pojedynczych elementów (linii), które mogą spowolnić przebieg programu. Z tego powodu ta funkcja moŝe z pewnymi wyjątkami przejmować całe schematy! W oknie dialogowym naleŝy zwrócić uwagę na ilość utworzonych elementów i w szczególnym przypadku skorzystaj z odpowiedniego programu wektoryzującego. Grafika Funkcja Grafika umoŝliwia wstawienie obrazu do rysunku sporządzonego w programie WSCAD it jako zwykłą grafikę. MoŜna wprowadzać zmiany w rozmiarze oraz kolorach grafiki, jednak nie w zawartości. W poleceniu menu znajduje się okno dialogowe Plik, w którym moŝna znaleźć plik BMP. PoniŜej moŝna wybrać format rysunku. Po zakończeniu procesu importowania moŝna wstawić obraz do rysunku WSCAD. 51

64 Podręcznik Moduł Building W celu edycji grafiki naleŝy tylko kliknąć prawym klawiszem myszki na grafikę. Pojawi się menu kontekstowe, pokazujące moŝliwe do wyboru polecenia. Właściwości pokazują rzeczywisty rozmiar pikseli oraz nazwę pliku i odpowiedni katalog, o ile grafika zostanie wstawiona jako powiązany plik. Jeśli posługujemy się plikami powiązanymi, nie moŝna zmienić miejsca zapisu pliku, poniewaŝ moŝe to doprowadzić do utraty danych. Edycja polecenie z menu oferuje moŝliwości wprowadzania wyrównujących zmian w kolorach (szary, negatyw, czarno/ biały), zmiany ułoŝenia rysunku (obrót 90 na prawo i lewo oraz o 180 ) jak równieŝ róŝne filtry graficzne (Jasny, Ciemny, Kontrast, Mgła, Wygładź, Rysuj wyraźnie, Krawędź, Relief) Przesuń umieszcza ponownie kompletną zawartość rysunku zgodnie z połoŝeniem kursora. Po wybraniu polecenia naleŝy określić połoŝenie punktu zawieszenia (wyjściowego) grafiki poprzez kliknięcie lewym klawiszem myszki, następnie klikając lewym klawiszem myszki naleŝy umieścić go w nowym miejscu. Kopiuj powoduje powielenie kompletnego obrazu i umieszczenie kopii w dowolnym miejscu planu. Wystarczy po wybraniu funkcji Kopiuj wskazać lewym przyciskiem myszki bitmapę, która ma zostać skopiowana, a następnie wskazać punkt docelowy (równieŝ lewym przyciskiem myszki). 52

65 Opracowanie pliku Usuń sprawi, iŝ dana grafika zostanie automatycznie usunięta ze schematu. Operację tą moŝna jeszcze odwrócić poprzez funkcję Undo. Skaluj to funkcja, dzięki której moŝna skalować wybraną grafikę. Wystarczy podać skalę (tutaj współczynnik skalowania). Wolne skalowanie pozwala na nowe ustalenie wielkości dla wybranej grafiki poprzez punkty zawieszenia w kątach grafiki. Wprowadź wielkość wymusza podanie rzeczywistych wymiarów w metrach [m] dla długości i szerokości. Dopasuj arkusz to funkcja, która powoduje automatyczne dopasowanie rysunku graficznego do aktualnie zdefiniowanego formatu arkusza. Wektoryzacja powoduje zwektoryzowanie całego rysunku. Po przeprowadzeniu procesu wektoryzacji moŝna poddać edycji wszystkie poszczególne linie. Tło - wprowadza grafikę na tylny poziom tego umieszczania, aby nowo wstawiane elementy nie zostały przysłonięte. Wskazówka Wybieramy w standardowym oknie dialogowym plik a następnie wprowadzamy współczynnik skalowania. Elementy moŝemy pozycjonować za pomocą myszki. Powiązany plik Proces jest właściwie identyczny jak poprzedni import pliku graficznego, z tą jednak róŝnicą, iŝ tutaj plik nie jest wstawiony do rysunku WSCAD lecz zapisany zostanie jako link (powiązanie) do tej grafiki. NaleŜy zwrócić uwagę na to, Ŝe pozycja (miejsce zapisu) grafiki nie powinna ulec zmianie! Import skanowanych plików Pierwszym krokiem jest wybór skanera, z menu Plik Import Skaner Wybór skanera. Skaner oczywiście powinien być wcześniej zainstalowany. Moduł Building nie posiada własnej listy skanerów, z którym współpracuje po prostu są to wszystkie skanery zainstalowane w systemie. Program WSCAD 5 Moduł Building ma zainstalowany jedynie moduł do obsługi skanera. Wymagane jest naturalnie bezbłędne funkcjonowanie skanera w Państwa systemie. 53

66 Podręcznik Moduł Building Rysunek importować bezpośrednio za pomocą skanera moŝna na kilka sposobów: Skanowanie z wektoryzacją Tutaj następuje przetworzenie informacji zawartych w plikach graficznych w informacje zwektoryzowane. Po wywołaniu polecenia Skanowanie z wektoryzacją otworzy się okno dialogowe, w którym moŝna znaleźć plik graficzny. W oknie Pliki typu moŝna wybrać format. Uwaga: Ograniczenie do 500 * 500 pikseli Potwierdzamy przyciskiem Skanuj, rysunek zostanie wczytany. Wystarczy ustalić jego pozycję lewym przyciskiem myszki. Po wektoryzacji uzyskujemy dodatkowe moŝliwości edycyjne rysunku. Wystarczy kliknąć prawym przyciskiem myszki na importowane obiekty. 54

67 Opracowanie pliku Właściwości pokazuje właściwości wybranej linii (zwektoryzowanej linii) RozwiąŜ powoduje rozdzielenie przynaleŝnych do siebie wektorów importowanego obiektu!! Przesuń umoŝliwia zmianę pozycji wybranych obiektów Kopiuj umoŝliwia 100% powielanie zaznaczonych obiektów Usuń usuwa zaznaczone obiekty Wolne skalowanie pozwala na nowe ustalenie wielkości dla wybranego obiektu poprzez punkty zawieszenia w kątach grafiki. Anuluj przerywa proces bez importu Wskazówka Funkcje Skalowanie i Przesuwanie, tak jak opisano w rozdziale Import DXF, funkcjonują równieŝ tutaj. Przy przetwarzaniu plików wykorzystywany jest prosty algorytm, tworzący w efekcie stosunkowo duŝą ilość pojedynczych elementów, co moŝe w rezultacie spowodować znaczne spowolnienie pracy programu. Dlatego teŝ polecenie to tylko w cudzysłowiu nadaje się do przetwarzania całych schematów! W oknie dialogowym naleŝy zwrócić uwagę na ilość tworzonych elementów w razie potrzeby trzeba skorzystać z programu wektoryzującego. Skanowanie jako grafika Funkcja ta umoŝliwia połączenie jednego zaskanowanego rysunku z jednym arkuszem WSCAD 5 Building. Grafika ta, bez względu na rozmiar pliku po imporcie, nie zwiększa rozmiaru pliku WSCAD. Po wywołaniu polecenia Skanowanie jako grafika otworzy się okno dialogowe, w którym moŝemy dokonać ustawień parametrów skanowania. Po skanowaniu moŝemy ustalić pozycję rysunku na schemacie. 55

68 Podręcznik Moduł Building Aby edytować grafikę musimy kliknąć na nią prawym przyciskiem myszki. Otworzy się menu kontekstowe, z którego wybieramy interesujące nas funkcje. Właściwości pokazują rzeczywisty rozmiar pikseli oraz nazwę pliku i odpowiedni katalog, o ile grafika zostanie wstawiona jako powiązany plik. Jeśli posługujemy się plikami łączonymi, nie moŝna zmienić miejsca zapisu, poniewaŝ moŝe to doprowadzić do utraty danych. 56

69 Opracowanie pliku Edycja polecenie z menu oferuje moŝliwości wprowadzania wyrównujących zmian w kolorach (szary, negatyw, czarno/ biały), zmiany ułoŝenia rysunku (obrót 90 na prawo i lewo oraz o 180 ) jak równieŝ róŝne filtry graficzne (Jasny, Ciemny, Kontrast, Mgła, Wygładź, Rysuj wyraźnie, Krawędź, Relief) Przesuń umieszcza ponownie kompletną zawartość rysunku zgodnie z połoŝeniem kursora. Po wybraniu polecenia naleŝy określić połoŝenie punktu zawieszenia (wyjściowego) grafiki poprzez kliknięcie lewym klawiszem myszki, następnie klikając lewym klawiszem myszki naleŝy umieścić go w nowym miejscu. Kopiuj powoduje powielenie kompletnego obrazu i umieszczenie kopii w dowolnym miejscu planu. Wystarczy po wybraniu funkcji Kopiuj wskazać lewym przyciskiem myszki bitmapę, która ma zostać skopiowana, a następnie wskazać punkt docelowy (równieŝ lewym przyciskiem myszki). Usuń sprawi, iŝ dana grafika zostanie usunięta ze schematu. Skaluj to funkcja, dzięki której moŝna skalować wybraną grafikę. Wolne skalowanie pozwala na nowe ustalenie wielkości dla wybranego obiektu poprzez punkty zawieszenia w kątach grafiki. Wprowadź rozmiar dzięki tej funkcji podajemy nowy rozmiar pliku graficznego w [m]. Uwaga: rozmiar arkusza nie ulega zmianie!!! Dopasuj arkusz to funkcja, która powoduje automatyczne dopasowanie rysunku graficznego do aktualnie zdefiniowanego formatu arkusza. 57

70 Podręcznik Moduł Building Wektoryzacja powoduje zwektoryzowanie całego rysunku. Po przeprowadzeniu procesu wektoryzacji moŝna poddać edycji wszystkie poszczególne linie. Tło - wprowadza grafikę na tylny poziom tego umieszczania, aby nowo wstawiane elementy nie zostały przysłonięte. Wskazówka Wybieramy w standardowym oknie dialogowym plik a następnie wprowadzamy współczynnik skalowania. Elementy moŝemy pozycjonować za pomocą myszki. Drukowanie Drukowanie Funkcja ta jest dostępna równieŝ w zarządzaniu projektem!!! Program WSCAD 5 Building umoŝliwia drukowanie plików na drukarkach zainstalowanych w systemie Windows. Wszelkie ustawienia dokonywane w oknie Właściwości powodują trwałe zmiany ustawień sterowników drukarki. WSCAD 5 Moduł Building zapisuje nazwę drukarki w konfiguracji. Jeśli drukarka nie jest dostępna lub nie została zainstalowana, przejęta będzie jako domyślna standardowa drukarka Windows. Wybór / zmiana drukarki Aby zmienić drukarkę rysunków lub drukarkę list moŝna korzystać z obydwu poleceń. Po wybraniu tego polecenia pojawi się standardowe okno dialogowe systemu Windows słuŝące do wyboru drukarki: 58

71 Opracowanie pliku Kliknij na znak ' ' listy drukarek pojawi się lista wszystkich drukarek dostępnych w twoim systemie. Przy pomocy przycisku 'Właściwości' moŝna zmienić ustawienia drukarki. Wskazówka: W konfiguracji dokonywane są jeszcze inne ustawienia dotyczące wydruku. MoŜna np. określić kolory oraz szerokość linii o grubości 0 przy wydruku rysunków, oraz wybrać czcionkę i ramkę przy wydruku na drukarce list. Drukowanie Przy pomocy polecenia Plik - Drukuj moŝna otworzyć okno dialogowe WSCAD 5 Moduł Building: Wskazówka: Wydruk moŝe w zasadzie odbywać się na wszystkich urządzeniach, dla których dostępny jest sterownik drukarki rozpoznający czcionki typu True Type. Zastosowanie ploterów pisakowych jest co prawda teoretycznie moŝliwe, plotery rozpoznają jednak tylko niektóre rodzaje czcionek (tzw. czcionki wektorowe). Powoduje to znaczne ograniczenie moŝliwości wyboru czcionki we wzorze formatu. Drukarka W grupie 'Drukarki' znajdują się informacje dotyczące drukarek, moŝna takŝe wybrać opcję wydruku do pliku. Po kliknięciu na znak ' ' z prawej strony listy drukarek, pojawi się lista wszystkich drukarek dostępnych w twoim systemie. Przycisk 'Właściwości' umoŝliwia modyfikację ustawień parametrów drukarki. Ustawienie określające, czy wydruk realizowany ma być w pionie czy w poziomie, zaleŝy od formatu aktualnego rysunku. JeŜeli jednak konieczny jest wydruk w innym formacie, wystarczy zaznaczyć odpowiednie pole. 59

72 Podręcznik Moduł Building WSCAD 5 Building ma moŝliwość wydruku w kolorze oraz automatycznego dopasowania wydruku i sortowania kopii. Marginesy Ustawiamy tutaj marginesy arkusza (w mm), który powinny być zapisane dla wydruku. Wydruk W grupie Drukuj moŝna określić ilość kopii oraz zdecydować, czy kopie te mają być sortowane (1,2,3...1,2,3) czy teŝ nie (1,1,1...3,3,3). Wydruk kolorowy moŝna wybrać tylko wtedy, jeśli umoŝliwia to sterownik drukarki. Po wybraniu opcji automatycznego dopasowania wielkości wszystkie rysunki będą drukowane w taki sposób (niezaleŝnie od formatu arkusza), Ŝe powierzchnia papieru zostanie optymalnie wykorzystana. Alternatywnie moŝna równieŝ wprowadzić stały współczynnik skalowania. Jeśli wówczas rysunek nie mieści się na jednym arkuszu papieru, zostanie podzielony na kilka arkuszy. Skala ma tutaj znaczenie takie, o jaki współczynnik zostanie pomniejszony/powiększony rysunek przy wydruku. Wskazówka: Program usiłuje umieścić rysunek na wydruku w taki sposób, Ŝeby odległość ramki rysunkowej od krawędzi arkusza odpowiadała odstępowi widocznemu na ekranie monitora. W tym celu konieczne jest jednak, Ŝeby ramka znajdowała się w odpowiedniej odległości od granicy obszaru wydruku twojej drukarki. Zakres W grupie Zakres moŝna określić, co ma zostać wydrukowane. Lista zawiera szereg moŝliwości, jak np. Wszystko lub Zaznaczony fragment, Włacz wszystko, Wyłącz wszystko. Ustawienia wstępne zaleŝą od tego, nad jakim plikiem (planem instalacji) 60

73 Opracowanie pliku aktualnie pracujemy. W oknie moŝna wybrać do wydruku poszczególne piętra. MoŜna równieŝ wydrukować fragment planu instalacyjnego. Wystarczy wcześniej zaznaczyć oknem na ekranie fragment do druku. Wywołując okno Drukuj będziemy mieli aktywne pole Zaznaczony fragment. Podgląd wydruku Wybierając tę funkcję moŝemy skontrolować wydruk, zanim on jeszcze nastąpi. Pozwala to uniknąć niepotrzebnych strat papieru. MoŜemy dzięki temu dokonać niezbędnych korekt w ustawieniach wydruku, jak rozmiar arkusza, czy skala. Dostępny rysunek zostanie pokazany na jednej lub większej ilości arkuszy. Mając zaznaczoną opcję Automatyczne dopasowanie wielkości program będzie zawsze dopasowywał rozmiar drukowanego pliku do rozmiaru ustawionego w parametrach formatu papieru. W przeciwnym razie plan zostanie podzielony na większą liczbę arkuszy. Z poziomu Podglądu wydruku moŝna równieŝ rozpocząć drukowanie. 61

74 Podręcznik Moduł Building 62

75 Opracowanie pliku Zarys Jeśli chcemy wydrukować jeden bądź kilka rysunków zarysu, wybieramy opcję Zarys: W lewym dolnym rogu widzimy listę pięter, z której moŝna dokonać wyboru poszczególnych pięter przeznaczonych do wydruku. JeŜeli zarys składa się z jednego pliku, zakres wydruku ustawiony będzie automatycznie na Wszystko. 63

76 Podręcznik Moduł Building Format wydruku zaleŝy od rodzaju informacji wprowadzonych w obrębie danego polecenia. Rodzaj czcionki, rozmiar czcionki, oraz ewentualnie dodatkowe ramki określone są w konfiguracji. 64

77 Widok Widok Ogólnie Przy pomocy poniŝszych poleceń, znajdujących się w menu Widok, moŝna dostosować wygląd ekranu do własnych potrzeb. Wiele funkcji moŝna bardzo szybko uruchomić przy pomocy klawiszy funkcyjnych. OdświeŜ Poleceniem tym wymuszamy całkowicie nowe przedstawienie aktualnego rysunku. Funkcja ta dostępna jest takŝe po wciśnięciu klawisza funkcyjnego <F11>. Przesuń Polecenia W lewo, W prawo, Na górę i Na dół umoŝliwiają przesunięcie danego fragmentu rysunku o 75% w odpowiednim kierunku. Polecenie Początek układu 0,0 powoduje przesunięcie widocznego fragmentu rysunku w taki sposób, Ŝe punkt odniesienia znajdzie się w lewym dolnym naroŝniku okna rysunkowego. Współczynnik powiększenia pozostanie niezmieniony. Wskazówka: 65

78 Podręcznik Moduł Building MoŜna przesuwać widoczny fragment rysunku przy pomocy listew umieszczonych przy krawędzi okna. Listwa informacyjna Polecenie to pozwala ukryć listwę informacyjną, bądź ponownie wyświetlić ją na ekranie. Haczyk widoczny przed nazwą polecenia oznacza, Ŝe listwa informacyjna jest aktualnie włączona (widoczna). Listwy komend Polecenie to pozwala ukryć jednocześnie wszystkie listwy komend wraz z listwą formatowania. Stan listew funkcyjnych pozostaje niezmieniony, takŝe po ponownym włączeniu listwy te zachowają aktualny kształt i połoŝenie. Haczyk widoczny przed nazwą polecenia oznacza, Ŝe dana listwa funkcyjna jest aktualnie włączona (widoczna). Wskazówka: Listwy komend moŝna takŝe wyłączać pojedynczo. Patrz teŝ Listwy funkcyjne Okno podglądu Z menu Widok Okno podglądu otwieramy niezaleŝne okno z zaznaczoną aktualną pozycją kursora na ekranie. JeŜeli klikniemy lewym przyciskiem myszki w obrębie tego okna, otrzymamy moŝliwość takiej samej zmiany widoku, jak w normalnym oknie rysunku (np. po to, aby zobaczyć interesujące nasz szczegóły, fragment rysunku). Zmiana przybliŝenia widoku rysunku w oknie podglądu nie ma wpływu na widok właściwego rysunku. 66

79 Widok Trójwymiarowy układ pomieszczeń MoŜesz przedstawić schemat zarysu w postaci trójwymiarowej i sprawdzić, czy trasy przewodów przebiegają w poprawnej strefie instalacyjnej. Funkcje powiększenia F2, F3 i F4 pozostają bez zmian. Umieszczenie na ekranie następuje klawiszami Strzałka góra/ dół oraz strzałka w lewo/ w prawo. 67

80 Podręcznik Moduł Building Podwójne kliknięcie klawisza Ctrl + Strzałki umoŝliwia obracanie i pochylanie elementu. Widok X-Y umoŝliwia zwykły opis dwuwymiarowy. Uwaga: W układzie pomieszczeń nie moŝna dokonać Ŝadnych zmian przestrzennych. Opcja PokaŜ wszystko usuwa ramkę rysunkową i wyposaŝenie z widoku trójwymiarowego, po ponownym kliknięciu wszystkie usunięte elementy wracają. Powiększ (zoom) Wychodząc z aktualnej pozycji kursora, widok zostanie powiększony mniej więcej dwukrotnie. Rysunek zostanie w miarę moŝliwości przesunięty w taki sposób, Ŝeby kursor znalazł się na środku ekranu. Funkcja ta dostępna jest takŝe po wciśnięciu klawisza funkcyjnego <F2>. Zmniejsz Aktualny widok zostanie zmniejszony mniej więcej dwukrotnie. Zmniejszenie słuŝy, z reguły, dla lepszej orientacji. Oczywiście nawet po pomniejszeniu rysunku moŝna 68

81 Widok kontynuować rysowanie. Funkcja dostępna jest takŝe po wciśnięciu klawisza funkcyjnego <F3>. Okno Po wybraniu tej funkcji zaznaczamy oknem interesujący nas obszar, wielkość określamy kliknięciem myszką. W efekcie daje to optymalne przedstawienie fragmentu rysunku w oknie na Państwa ekranie. 1:1 Polecenie to powoduje przedstawienie rysunku w skali 1:1. Funkcja ta dostępna jest takŝe po wciśnięciu kombinacji klawiszy <Ctrl-F4>. Dopasuj Cały rysunek zostanie przedstawiony w obrębie okna rysunkowego, niezaleŝnie od jego wielkości. Funkcja ta dostępna jest takŝe po wciśnięciu klawisza funkcyjnego <F4>. Granice Funkcja ta oblicza maksymalny obszar rysunku (otoczenie) i przedstawia go w obrębie okna rysunkowego, niezaleŝnie od jego wielkości. Prosimy uŝywać tej funkcji do kontroli drukowanego obszaru, jeśli zostało ustalone w oknie dialogowym drukarki automatyczne dopasowanie wielkości. 69

82 Podręcznik Moduł Building Poprzednio Polecenie to umoŝliwia cofnięcie ostatniej operacji zmiany powiększenia, rysunek zostanie przedstawiony dokładnie tak samo, jak poprzednio. 70

83 Wstaw Wstaw Makro rysunkowe Makro rysunkowe Czym jest makro rysunkowe Makro rysunkowe stanowi zestawienie kilku elementów, którą moŝna później wstawić na rysunek jako całość. Makra rysunkowe uŝywane są w rysunkach zarysu (rozszerzenie:.arp). Makra rysunkowe zapisywane są z reguły w katalogu, który moŝna zdefiniować w konfiguracji. Odpowiednio do typu makra rysunkowego zostaje dopasowane menu. W module Building, przy tworzeniu makra rysunkowego dostępne będą te same polecenia, co przy tworzeniu rysunku zarysu. Tworzenie makra rysunkowego Przy pomocy polecenia menu Edytor Twórz makro rysunkowe moŝna uaktywnić edytor makr rysunkowych. Jeśli pracujemy właśnie z rysunkiem zarysu, wówczas automatycznie zostaje tworzone makro rysunkowe zarysu, w przeciwnym razie makro rysunkowe schematu ideowego. Teraz moŝna rozpocząć tworzenie makra rysunkowego, korzystając ze wszystkich dostępnych poleceń menu. Oczywiście moŝna równieŝ przenieść do edytora makr rysunkowych elementy z istniejących juŝ rysunków. W tym celu musimy otworzyć odpowiedni plan zarysu, zaznaczyć interesujące nas elementy a następnie zastosować polecenia Edycja - Kopiuj i Edycja - Wstaw, bądź odpowiednie kombinacje klawiszy. Kopiuj: <CTRL-C> Wstaw: <CTRL-V> 71

84 Podręcznik Moduł Building Wprowadzamy teraz wszystkie zmiany i zapisujemy ten plik przy pomocy polecenia menu Plik Zapisz jako. Nadajemy mu nazwę sugerującą zawartość. Wskazówka: Po wybraniu polecenia 'Plik - Zapisz' program zaŝąda wskazania punktu zaczepienia tylko wtedy, jeŝeli punkt ten nie został jeszcze określony. Makra rysunkowe dla rysunków zarysu nie mogą zawierać kabli ani systemów ułoŝenia. Wstawianie makra rysunkowego Po wybraniu polecenia menu Wstaw Makro rysunkowe pojawi się okno dialogowe, oferujące do wyboru makra rysunkowe odpowiednie do aktywnego rysunku (rodzaju schematu): 72

85 Wstaw Wybieramy odpowiednie makro rysunkowe i klikamy Otwórz. Plik zostanie natychmiast wstawiony na rysunek, punkt zaczepienia znajdować się będzie na kursorze. Teraz moŝna przesuwać elementy i umieszczać je na dostępnym rysunku kliknięciem lewego przycisku myszki. 73

86 Podręcznik Moduł Building Ramki rysunkowe Ramki rysunkowe Ramka rysunkowa jest typowym makrem rysunkowym, posiadającym jednak szczególne właściwości. Dla odróŝnienia pliki ramek rysunkowych posiadają rozszerzenie '*.FRM' (Frame (z angielskiego): ramka). Wygląd ramki rysunkowej jest z reguły zgodny z normą, moŝna jednak utworzyć ramkę w pełni samodzielnie. W obrębie ramki rysunkowej z reguły konkretne obszary przewidziane są dla określonych, zdefiniowanych na stałe informacji (np. data, nazwa projektu). Tu wskazane jest wykorzystywanie zmiennych, które spowodują automatyczne wyświetlanie na schemacie odpowiednich informacji. WaŜne: Do kaŝdego rysunku moŝna wstawić tylko 1 ramkę. Ramka rysunkowa składa się nie tylko z elementów graficznych, lecz zawiera takŝe następujące informacje: 74

87 Wstaw Dane dot. pola mają znaczenie przede wszystkim w schematach ideowych, w których ramka najczęściej juŝ zawiera podział na pola. W listwie informacyjnej widzimy, w którym polu aktualnie znajduje się kursor. MoŜe to być takŝe pomocne przy innych rodzajach schematów. Tworzenie nowej ramki Edytor ten moŝna uaktywnić poleceniem menu 'Edytor Utwórz ramkę rysunkową'. Do tworzenia ramek rysunkowych program WSCAD 5 Building posiada osobny edytor. PoniewaŜ z ramką rysunkową związany jest określony typ dokumentu, menu główne ulegnie zmianie widoczne będą tylko polecenia stosowane w tworzeniu ramki. Określamy najpierw format ramki. 75

88 Podręcznik Moduł Building Następnie rysujemy za pomocą odpowiednich poleceń dot. linii, tekstów, itd. graficzne elementy ramki rysunkowej. Obsługa poleceń jest adekwatna do normalnego rysowania 76

89 Sposób obsługi: Wstaw Do tekstów w ramkach naleŝy w miarę moŝliwości wykorzystywać wzór formatu Tekst ramki. NaleŜy pamiętać zawsze o aktualnej warstwie! Z reguły wszystkie elementy ramki rysunkowej umieszczane są na warstwie Standard. W miarę moŝliwości naleŝy unikać definiowania własnych warstw, gdyŝ w niektórych rysunkach warstwy te mogą nie występować. Zapisujemy ramkę rysunkową przy pomocy polecenia Plik Zapisz jako. Zastępujemy automatycznie zaproponowaną, ogólną nazwę pliku, nazwą własną, najlepiej charakteryzującą dany plik. Dla danych tekstowych zmieniających się z projektu na projekt naleŝy stosować zmienne. Zaletą zmiennych jest to, Ŝe pewne informacje mogą być automatycznie wprowadzane na rysunek, jak np. nazwa projektu. JeŜeli zajdzie konieczność skorygowania istniejącej juŝ ramki rysunkowej, naleŝy uruchomić najpierw edytor ramek i wybrać polecenie menu Plik - Wczytaj. Typ pliku *.FRM oraz właściwy katalog zostały uprzednio zdefiniowane. Teraz moŝna wybrać odpowiednią ramkę i przystąpić do jej modyfikowania. Wskazówka: Czasem wybrana ramka moŝe jeszcze znajdować się na liście ostatnio otwieranych plików na końcu menu Plik. 77

90 Podręcznik Moduł Building Wstawianie ramki rysunkowej Przy pomocy polecenia menu Wstaw Ramka rysunkowa moŝna wstawić ramkę rysunkową do aktualnego rysunku. Wybierz odpowiednią ramkę i kliknij przycisk Otwórz: Wybrana ramka rysunkowa zostanie natychmiast wstawiona do aktualnego rysunku, bez konieczności ręcznego pozycjonowania. Dlatego teŝ waŝne jest, aby rozmiar ramki dokładnie odpowiadał rozmiarowi arkusza. JeŜeli ramka rysunkowa zawiera zmienne, wówczas zostaną one automatycznie uzupełnione odpowiednimi wartościami. Wskazówka: JeŜeli w trakcie tworzenia ramki rysunkowej wybrana została warstwa, która nie istnieje w aktualnym schemacie, wówczas elementy tej warstwy umieszczone zostaną na warstwie 'Standard'. Usuwanie ramki rysunkowej Wybieramy ramkę kliknięciem lewego przycisku myszki na element (np. linię) ramki: zaznaczona zostanie cała ramka. Teraz usuwamy ramkę rysunkową poleceniem menu Zmiana - Usuń lub klawisza <Delete>. Wymiana ramki rysunkowej Do wymiany ramki rysunkowej nie jest potrzebne osobne polecenie. NaleŜy w tym celu równieŝ wykorzystać polecenie Wstaw Ramka rysunkowa. JeŜeli ramka jest juŝ wstawiona, zostanie ona wymieniona na nową. 78

91 Wstaw Symbol Aktywowanie Eksploratora symboli Eksplorator symboli uaktywnia się automatycznie (lub klawisz F12), gdy tylko wybrane zostanie polecenie wstawienia symbolu, np. Wstaw - Symbol w schemacie instalacyjnym, bądź Symbol - Wstaw w edytorze symboli. Symbol zostanie wyświetlony w ostatnim zapamiętanym przez program połoŝeniu i stanie. Sposób wstawiania elementów z poziomu Eksploratora symboli został opracowany na nowo. Nowe środowisko Eksploratora Symboli pozwala niemal na wszystkie metody pracy. W kaŝdej posiadanej wersji (Basic, Building) sposób wstawiania elementów jest identyczny. MoŜna dowolnie zmieniać wielkość okna dialogowego, takŝe okna podglądu i widoku bibliotek (zawsze jeśli zmieni się wygląd wskaźnika myszki). W Eksploratorze symboli są widoczne te biblioteki symboli graficznych, które znajdują się w ustawionym katalogu w menu Narzędzia Opcje karta Katalogi Biblioteki. Bibliotekami są pliki z rozszerzeniem *.BIB. Wskazówka MenedŜera symboli moŝna takŝe uaktywnić, wciskając klawisz funkcyjny <F12>. Wstawianie elementów przy pomocy Eksploratora symboli Eksplorator symboli umoŝliwia w przejrzysty sposób przeszukiwanie zawartości bibliotek. Po otwarciu okna dialogowego, w dolnej części okna, mamy moŝliwość zorientowania zawartości według kilku kryteriów, poprzez uaktywnienie odpowiedniej karty. Mamy do wyboru karty: Biblioteka, Oznaczenie, Szukaj i Ulubione. 79

92 Podręcznik Moduł Building 80

93 Wstaw W widoku Biblioteki, moŝemy sprawdzić zawartość danej biblioteki, klikając na znak + przy jej nazwie. Zaznaczając symbol graficzny, w oknie podglądu mamy moŝliwość podglądu widoku danego symbolu. W widoku Oznaczenie program sortuje symbole ze wszystkich bibliotek i przedstawia je w liście według litery oznaczenia, jakie posiada dany element zgodnie z normą. To jest istotne w części dotyczącej schematów ideowych. Karta Szukaj umoŝliwia szybkie wyszukiwanie symboli po nazwach, lub po fragmentach ich nazw, nie wiedząc jeszcze dokładnie, w których bibliotekach mogą się znajdować. 81

94 Podręcznik Moduł Building Program przeszukuje wszystkie biblioteki w celu znalezienia elementów, spełniających kryteria wyszukiwania. I tak, np. wpisując w okno Szukaj symbolu tekst gniazdo i klikając na symbol lornetki, program odnajdzie wszystkie elementy, które mają w nazwie podany tekst. Co waŝne, będą to nazwy, w których tekst gniazdo wystąpi w dowolnym miejscu (początek, środek oraz koniec). Wybieramy zakładkę Ulubione. Powinna ona zawierać symbole, które najczęściej uŝywamy. Sami określamy, które symbole mają naleŝeć do grupy Ulubione. Tutaj stworzona została takŝe funkcja prawego przycisku myszki, która jest dostępna w zakładkach: Biblioteka i Oznaczenie. Aby przenieść symbol do Ulubionych, wybieramy tylko symbol a następnie potwierdzamy prawym przyciskiem myszki. Pojawia się menu kontekstowe Ulubionych. Tutaj mamy moŝliwość określenia funkcjonalnej struktury poprzez punkt menu Nowy katalog. Określamy nazwy katalogów, w których później umieszczać będziemy symbole. 82

95 Wstaw W Eksploratorze symboli widzimy nowo powstałe katalogi bibliotek, do których poprzez kliknięcie moŝemy zapisać wybrany symbol. Klikamy w Eksploratorze symboli na zakładkę Ulubione, widzimy katalog ze znajdującymi się w nim symbolami. Wskazujemy wyszukane nazwy symboli, następnie w górnej części Eksploratora symboli uaktywniony zostaje podgląd symbolu. Ostateczny wybór następuje poprzez przycisk OK lub podwójne kliknięcie na nazwę symbolu. Tutaj moŝemy takŝe kliknąć prawym przyciskiem myszki na symbol i usunąć go z Ulubionych. W taki sam sposób usuwamy katalogi bibliotek. 83

96 Podręcznik Moduł Building Dopasuj wielkość symboli PoniewaŜ rysunki zarysu często tworzone są w róŝnych formatach i róŝnej skali, praktycznie niemoŝliwe jest zaproponowanie symboli w odpowiednich rozmiarach, które byłyby optymalnie dostosowane do kaŝdej wybranej skali i formatu. WSCAD 5 Building umoŝliwia dopasowanie wielkości wstawianego symbolu, w zaleŝności od uŝywanej skali. W konfiguracji moŝna określić np. współczynnik skalowania (0.3) dla róŝnych moŝliwych skal (1:50), o który zostaną rozszerzone wstawiane na rysunek zarysu symbole instalacyjne. Wskazówka Współczynniki oddziaływują na nowo wstawiane symbole, natomiast symbole istniejące juŝ w schemacie nie podlegają tej zmianie!!! 84

97 Wstaw Wielkość symboli takich jak np. drzwi i okna dostosowują się w trakcie ich wstawiania automatycznie do grubości ściany. Lub np. w przypadku symboli oświetlenia musimy wprowadzić konkretną długość i wysokość. Wstawianie symbolu W Eksploratorze symboli podwójnym kliknięciem myszki lub przyciskiem <OK> umieszczamy wybrany symbol na kursorze. JeŜeli element został wybrany, wystarczy ustalić jego pozycję na planie. Wciskając prawy przycisk myszki, pojawi się okno dialogowe, z wyborem róŝnych moŝliwości: 85

98 Podręcznik Moduł Building Właściwości symbolu Za symbole instalacyjne uznane są elementy, które mają przypisany typ symbolu Instalacja. Wstawiając element, klikamy prawym przyciskiem myszki, otworzy się menu kontekstowe, w którym wybieramy polecenie Właściwości. W tym oknie dialogowym pojawią się następujące moŝliwości ustawień: Strefa instalacyjna: słuŝy do wyznaczenia pionowej części drogi instalacji. Do dyspozycji w funkcji zarządzania piętrami są utworzone strefy instalacyjne. Oznaczenie: nazwa symbolu. Obwód prądowy: numer obwodu prądowego i przypisana do tego obwodu rozdzielnica. Tekst funkcyjny: dowolny tekst. Typ: wskazuje typ instalacji, klikając strzałkę z prawej strony moŝna zmienić typ. Warstwa: wskazuje aktualną warstwę, na której znajduje się dany element; klikając strzałkę z prawej strony moŝna zmienić warstwę. Rozdzielnica / obwód prąd.: przycisk ten umoŝliwia przejście bezpośrednio do funkcji zarządzania obwodami prądowymi, gdzie moŝna modyfikować aktualną ścieŝkę, bądź tworzyć nową. Numer obwodu prądowego widoczny jest w polu 'Obwód prądowy' wraz z nazwą rozdzielnicy. Dane materiałowe: uruchamia tabelaryczne zestawienie wszystkich danych materiałowych przypisanych do danego elementu. Teksty dodatkowe*): w tekstach dodatkowych moŝna zapisywać róŝne informacje, jak np. adresy. 86

99 Wstaw Przypisz artykuł Wstawiamy element, klikając prawym przyciskiem myszki, otworzy się menu kontekstowe, w którym wybieramy polecenie Przypisz artykuł. Uruchomione zostanie okno dialogowe z listą wyboru artykułów bazy danych w formacie Access. Wybór artykułu odbywa się w prosty sposób, za pomocą wskazania artykułu i wciśnięcia przycisku <OK>. Po zatwierdzeniu okno zostaje zamknięte. Symbol ten moŝna teraz wstawić dowolną ilość razy, przy czym za kaŝdym razem pojawi się okno dialogowe właściwości elementu, w którym moŝna zmieniać poszczególne parametry. MoŜna takŝe ponownie wybrać polecenie Przypisz artykuł, aby przypisać symbolowi nowy numer artykułu. Obrót 45 Opcja Obrót o 45 pozwala obracać symbol wokół punktu bazowego w krokach co 45, i umieścić go na rysunku w Ŝądanym połoŝeniu. Następnie naleŝy kliknąć lewym przyciskiem myszki, wówczas symbol znajdzie się w zmienionej pozycji pod kursorem. Teraz moŝna wstawić symbol na schemat. 87

100 Podręcznik Moduł Building Umieszczanie pojedyncze Punkt odniesienia Opcja Punkt odniesienia przedstawia odległość od punktu bazowego do punktu umieszczenia symbolu. Jeśli wybierzemy to polecenie, musimy najpierw, klikając lewym klawiszem myszki, określić punkt odniesienia. Pojawi się okno z podanym aktualnym odstępem symbolu od wybranego punktu odniesienia. Klikając lewym przyciskiem myszki moŝna wstawić symbol. Umieszczanie pojedyncze Poprzez wyznacz. prostokąta Opcja Poprzez wyznacz. prostokąta pozwala na umieszczenie elementu dokładnie w środku zaznaczonego prostokąta. Jeśli wybierzemy to polecenie, musimy najpierw klikając lewym klawiszem myszki zaznaczyć przeciwległe naroŝniki prostokąta. Symbol zostanie umieszczony w punkcie przecięcia przekątnych prostokąta. Umieszczanie wielokrotne z wyznacz. odstępu UmoŜliwia umiejscowienie kilku symboli jednocześnie. Pojawi się okno dialogowe, w którym naleŝy podać rozmieszczenie symboli (np. wypustów oświetleniowych). 88

101 Wstaw Jeśli chcemy np. wstawić poziomo i pionowo po 4 symbole lamp, podaj ilość w obszarze Ilość razem. W opcji Odstęp podajemy odstęp pomiędzy symbolami w [m] (liczby po przecinku podawać oddzielone kropką). Wciskamy OK, pojawi się okno Właściwości symboli, w którym moŝemy wpisać właściwości wszystkich 16 symboli. Teraz pod kursorem znajduje się 16 symboli lamp, które moŝemy umieścić jednym kliknięciem lewym przyciskiem myszki. Umieszczanie wielokrotne i wyznacz. prostokąta Opcja Umieszczanie wielokrotne i wyznacz. prostokąta umoŝliwia umieszczenie kilku symboli jednocześnie. Najpierw dwoma kliknięciami myszki musimy wyznaczyć prostokąt, w który mają zostać wstawione elementy. Pojawi się okno dialogowe, w którym naleŝy podać układ symboli (np. wypust oświetleniowy). 89

102 Podręcznik Moduł Building Jeśli chcemy np. wstawić poziomo 4 symbole lamp i pionowo 4 symbole lamp, podajemy ilość w obszarze Ilość razem. W opcji Odstęp ściany podajemy odstęp pomiędzy symbolami a ścianą w [m] (liczby po przecinku podawać oddzielone kropką). Wciskamy przycisk OK, pojawi się okno właściwości symboli, w którym moŝemy wpisać właściwości wszystkich 20 symboli. Mamy teraz moŝliwość umieszczenia jednym kliknięciem lewym przyciskiem myszki 20 symboli lamp. Objaśnienie teksty dodatkowe: U góry z lewej strony wprowadzamy np. EIB adres linii, a u góry z prawej jej opis funkcji. Zaznaczając opcję, określamy czy będą one widoczne na ekranie (zaznaczenie =>widoczne). Opcja Rozmiar listy umoŝliwia określenie ilości pozycji w liście, a opcja Zmień tekst pozwala na wprowadzenie opisu listy. Ponadto kaŝdą z pozycji listy moŝna odznaczyć, dzięki którym pozycja ta stanie się widoczna, oraz przy pomocy których zapisywać moŝna dodatkowe informacje, jak np. zajęty bądź wykorzystany. Automatyczne wyrównanie symbolu Automatyczne wyrównanie symboli instalacyjnych na ścianie jest pomocne, jeśli chcemy równomiernie rozmieścić symbole. W tym celu wystarczy tylko przysunąć do ściany symbol zawieszony na kursorze i zatrzymać go w tym miejscu na krótką chwilę. Symbol zostanie przyporządkowany do krawędzi ściany i teraz moŝna go dalej przesuwać. 90

103 Wstaw Przykład: Rys.1 ZbliŜyć do ściany Rys.1 Rys.2 Odczekać, aŝ symbol zostanie obrócony Rys.2 Rys.3 Teraz moŝna umieścić symbol Rys.3 Automatyczne ustawienie odstępu symbolu Odstęp symboli od ściany moŝna zdefiniować w opcji Narzędzia Opcje zakładka Symbol / Wstaw. 91

104 Podręcznik Moduł Building Odstęp od linii ściany przy wyrównaniu Podczas wyrównania symbol oddala się od ściany o podaną wartość i moŝe zostać umieszczony. Odstęp symboli przy wyrównaniu Oprócz odstępu od linii ściany moŝna zdefiniować odstęp wstawianych symboli. Symbol oddala się, jeśli przybliŝymy do niego inny symbol, o taki odstęp, jaki został określony wcześniej. Wstawianie okien i drzwi (skalowanie) Drzwi i okna to symbole, które występują w róŝnorodnych szerokościach i wysokościach. Ponadto wygląd tych symboli w rysunku zaleŝy równieŝ od istniejących juŝ ścian. Aby zapewnić wszystkie moŝliwe warianty uŝytkownik potrzebowałby ogromną ilość róŝnorodnych symboli, wśród których bardzo trudno byłoby się poruszać. W programie WSCAD 5 Building moŝna dowolnie zmieniać wysokość i szerokość tych elementów, przed umieszczeniem ich na rysunku. Ich wygląd natomiast zostanie automatycznie dostosowany do istniejących juŝ ścian. PoniŜej opisana została zasada postępowania na przykładzie okna. Uaktywniamy menedŝera symboli (<F12>) i wybieramy bibliotekę zawierającą drzwi i okna (np. Symbole zarysu.bib). Klikamy na wybrany symbol (np. Okno - prawy punkt wstawienia) i klikamy <OK>. Teraz symbol jest 'zawieszony' na kursorze myszki i moŝe zostać umieszczony na rysunku. Przed wstawieniem symboli, takich jak: okna czy drzwi, naleŝy określić szerokość i wysokość. Klikamy prawym klawiszem myszki i wybieramy Właściwości. 92

105 Wstaw W tym oknie dialogowym określa się szerokość i wysokość okna, jak równieŝ strefę instalacyjną (= Okno). Wskazówka Okna dialogowe właściwości okien i drzwi dostępne są równieŝ poprzez polecenia menu 'Format - Okno' lub 'Format - Drzwi'. Umieszczanie symboli odbywa się zawsze względem wybranego punktu bazowego. Chcąc zdefiniować ten punkt na nowo, wybieramy opcję 'nowy'. W przeciwnym wypadku dotychczasowy punkt bazowy będzie nadal obowiązywał, jego współrzędne X/Y są zawsze widoczne i moŝna je zmienić ręcznie. Klikamy na Wstaw, na kursorze ponownie pojawi się symbol okna. Teraz powinno się wskazać obydwie linie ściany, pomiędzy którymi okno ma zostać wstawione. Lewym przyciskiem myszki klikamy kolejno na obie linie ściany. WaŜne: Linia wybrana jako pierwsza definiuje stronę wewnętrzną w przypadku drzwi będzie to kierunek otwierania. Teraz okno zostanie automatycznie dopasowane do grubości ściany. MoŜna przemieszczać je w obrębie ściany. Jeśli chcemy wybrać nowy punkt bazowy, musimy to uczynić teraz, klikając lewym przyciskiem myszki; pracujemy z aktywną funkcją Skok (<F5>) lub Skok Następny punkt (<F8>). Teraz pojawi się niewielkie okienko (tooltip) z podaniem odległości od wybranego punktu bazowego. Odstęp ten nie stanowi bezpośredniej odległości między punktem bazowym i oknem, lecz jest to odległość od kąta prostego (linia łącząca punkt bazowy i ścianę) do elementu, jak pokazano na poniŝszym rysunku. 93

106 Podręcznik Moduł Building Dlatego teŝ nie jest konieczne, Ŝeby punkt bazowy leŝał zawsze na przedłuŝeniu linii ściany. Symbole wyposaŝenia Symbole wyposaŝenia oznaczają elementy, które w rysunku zarysu powinny być umieszczone w odpowiedniej skali. WSCAD 5 Building jest w stanie dopasować wszystkie symbole wyposaŝenia stosownie do indywidualnych wymagań, dzięki czemu liczba niezbędnych symboli graficznych została zredukowana. Zademonstrujemy to na przykładzie stołu z krzesłami. Uaktywniamy menedŝera symboli (<F12>) i bibliotekę zawierającą symbole wyposaŝenia (np. WyposaŜenie.BIB). Klikamy na wybrany symbol (tu: Stół z krzesłami) a następnie Wstaw. Pojawi się poniŝsze okno dialogowe słuŝące do wprowadzenia rzeczywistego rozmiaru: Wprowadzamy właściwe dane i klikamy OK. Wskazówka: Jeśli teraz wybierzemy 'Anuluj', wielkość elementu nie zostanie zmieniona, ale sam symbol takŝe nie zostanie wstawiony. Symbol z biblioteki zostanie teraz dopasowany w taki sposób, Ŝeby przy uwzględnieniu skali rysunku zarysu dokładnie odpowiadał podanemu rozmiarowi. 94

107 Wstaw PoniewaŜ symbol jest zawieszony na kursorze, określamy jego połoŝenie kliknięciem lewego przycisku myszki. Polecenie wstawienia symbolu zostanie automatycznie powtórzone, dzięki czemu moŝna od razu rozpocząć wstawianie kolejnego symbolu tego samego typu. Okno dialogowe definicji rozmiaru pojawi się ponownie, przy czym ostatnio wprowadzone dane zostaną zaproponowane do zaakceptowania. W celu przerwania operacji wstawiania symboli, klikamy na przycisk Anuluj. Wskazówka: Elementy wyposaŝenia posiadają specjalny typ symbolu. Zmienne Zmienne Co to jest zmienna? Zmienne stanowią przede wszystkim swego rodzaju znaczniki rezerwacji miejsca dla określonych informacji. W zaleŝności od rodzaju zmiennej informacja moŝe być zdefiniowana wstępnie i powiązana ze źródłem danych, istnieją jednak takŝe zmienne ogólne bez ścisłego przyporządkowania. Zmienne stosowane są zawsze wtedy, jeśli chodzi o wyświetlenie na ekranie pewnych informacji: wartości (tekstów) z określonymi właściwościami i w określonym miejscu w schemacie. Przykładem zmiennej jest np. data, nazwa zleceniodawcy, bądź po prostu tekst dodatkowy, który chcemy umieścić na kaŝdej stronie schematu. Widoczna jest tu równieŝ kolejna istotna zaleta zmiennych. Zmiany mogą być dokonywane tylko na jednym arkuszu danego rysunku. Aktualizacja w pozostałych schematach realizowana jest automatycznie. Krótko mówiąc: Zmienne określają połoŝenie i właściwości elementu tekstowego. Wyświetlany tekst pobierany jest ze wskazanego źródła danych, lub jest wprowadzany przez uŝytkownika. Wstawianie zmiennych Polecenie menu Wstaw - Zmienne uaktywnia okno dialogowe słuŝące do wstawiania zmiennych: 95

108 Podręcznik Moduł Building KaŜda zmienna korzysta ze wstępnie zdefiniowanego wzoru formatu dla zmiennych. Określone właściwości tekstu, jak np. wyrównanie (do lewej, do środka, do prawej) są bezpośrednio w oknie dialogowym ustalone i nadpisane, w razie potrzeby przejęte do wzoru formatu. Wybieramy Ŝądaną zmienną, ustawiamy parametry i klikamy na przycisk Wstaw. Umieszczamy zmienną w wybranym miejscu, podobnie jak kaŝdy inny tekst. Następnie naleŝy jeszcze określić maksymalną długość tekstu. W tym celu naleŝy przesunąć po prostu kursor myszki, powstały prostokąt określa granice tekstu: Po uzyskaniu odpowiednich granic, klikamy lewym przyciskiem myszki. Pojawi się nazwa zmiennej, w naszym przykładzie Miejsce budowy-ulica. 96

109 Wstaw Wskazówka: Jeśli przed nazwą zmiennej w liście widnieje symbol '*', oznacza to, Ŝe zmienna ta została juŝ w trakcie tej operacji wstawiona. Edycja zmiennych Polecenia menu: Zmiana - Zmienne umoŝliwiają aktualizowanie wybranej zmiennej i rozmieszczenie jej na kilku stronach schematu. Po wybraniu polecenia menu Zmiana - Zmienne ukaŝe się następujące okno dialogowe: 97

110 Podręcznik Moduł Building KaŜda zmienna posiada własne pole. JeŜeli zmienna istnieje juŝ w danym arkuszu, wówczas uaktywnione zostaje odpowiednie pole edycji, w przeciwnym wypadku pole to przedstawione jest w kolorze szarym. Jeśli wartość zmiennej nie została jeszcze zaktualizowana, lub jeśli zmienna jest pusta, wartość jej tworzona jest w oparciu o dane z zarządzania projektem (dane dot. inwestora, miejsca budowy, architekta, projektu) lub planu instalacji (nazwa pliku, rodzaj schematu, podziałka) i wyświetlana w oknie dialogowym. Uniwersalne zmienne mogą być dowolnie wypełniane. Aby zmienić dane klikamy na odpowiednie pole znajdujący się w nim tekst zostanie udostępniony do edycji. Po kliknięciu przycisku Aktualna data + czas obydwie te zmienne zostaną automatycznie zaktualizowane. Na koniec klikamy OK, zmienne na aktualnej stronie schematu zostaną zmienione. Zmienne występujące w aktualnym rysunku mogą być równieŝ przenoszone na dalsze strony schematu. Do tego celu słuŝą przełączniki w grupie Autom.: w ten sposób moŝna określić, które zmienne mają być przeniesione na inne arkusze. Jeśli wybrany został przynajmniej jeden z przełączników, uaktywniony zostanie równieŝ przycisk Start autom.. W ten sposób uruchamiamy aktualizację wybranych zmiennych na innych stronach schematu. Opcja Pozycja+ Rozmiar bez zmian określa, czy aktualne połoŝenie i rozmiar mają być zachowane, czy teŝ dopasowane do aktualnej strony schematu. Wskazówka: Wciśnięcie przycisku OK powoduje zmodyfikowanie aktualnej strony schematu! Zmiana właściwości zmiennych Jeśli chcemy w późniejszym czasie zmienić właściwości tekstu lub granice elementu tekstowego, moŝna tego dokonać przy pomocy menu obiektowego. Klikamy prawym przyciskiem myszki na wybraną zmienną pojawi się następujące menu: 98

111 Wstaw Po wybraniu Właściwości pojawi się normalne okno dialogowe właściwości tekstu z analogicznymi ustawieniami. KaŜda z tych funkcji pozostaje aktywna w trybie rysunkowym, nawet jeśli pierwsza operacja rysunkowa została juŝ zakończona. Dzięki temu moŝna od razu np. rozpocząć rysowanie nowej linii, bez konieczności ponownego wybierania tego samego polecenia. Tryb rysunkowy moŝna zakończyć natychmiast, przez kliknięcie prawym przyciskiem myszki lub wciśnięcie klawisza <ESC>, a w przypadku ścian np. poprzez widoczne na ekranie menu. JeŜeli chcemy ponownie zdefiniować granice elementu tekstowego, kliknij Ograniczenie. Pojawi się ponownie prostokąt, którego kształt moŝna zmieniać, odpowiednio poruszając kursorem. Zmienne uniwersalne Oznaczenie 'uniwersalna' obejmuje wszystkie zmienne, które nie są związane z określonym źródłem danych. Zmienne te są jedynie ponumerowane i oznaczane są jako Zmienna 1 do Zmienna 20. Tekst, który ma być wyświetlony dla danej zmiennej, musi zostać wprowadzony przez uŝytkownika w oknie dialogowym zmiennych. Zakres zastosowania tych zmiennych to wszystkie teksty, które chcemy umieścić jednocześnie na kilku (bądź na wszystkich) stronach schematu. JeŜeli np. dodatkowe objaśnienie lub informacja na temat miejsca budowy ma znaleźć się na kaŝdym arkuszu, zalecane jest tu zastosowanie zmiennej. Zmienne zarządzania projektem Zmienne zarządzania projektem przejmują tekst ze zdefiniowanego na stałe źródła danych. Źródło danych moŝna łatwo rozpoznać po nazwie zmiennej. Wiele zmiennych zarządzania projektem pobiera dane z informacji dot. projektu, które naleŝało wprowadzić w trakcie tworzenia projektu. Dostępne są następujące zmienne ustalone: 99

112 Podręcznik Moduł Building Szrafowanie Szrafowanie powierzchni Funkcja ta powinna być uŝywana jedynie do powierzchni prostokątnych lub okrągłych. W zarysie nie powinno być takich obiektów jak symbole, teksty, elementy drzwi i okien. Aby wykonać kreskowanie powierzchni naleŝy wywołać funkcję z menu Wstaw Szrafowanie obszaru na ekranie. Otworzy się okno dialogowe Wybór kreskowania, w którym moŝemy wybrać rodzaj kreskowania w zaleŝności od definiowanego materiału. 100

113 Wstaw Przejmujemy wybrany rodzaj kreskowania przyciskiem <OK> i klikając lewy przycisk myszki zaznaczamy obszar, na którym ta funkcja ma być uŝyta. Kreskowaniu zostanie poddana cała powierzchnia, np. pokój Stołowy. Nie zmieniając stopnia przybliŝenia, moŝna jeszcze usunąć wstawione kreskowanie klikając na nowo utworzone szrafowanie lewym przyciskiem myszki. To samo moŝemy uzyskać klikając przycisk <ESC>. Kreskowanie zatwierdzamy lewym przyciskiem myszki. Wstawiając nowy obszar kreskowania, otworzy się okno dialogowe umoŝliwiające połączenie z poprzednim obszarem kreskowania. JeŜeli wybierzemy przycisk Tak, obszary kreskowane zostaną ze sobą połączone. JeŜeli wybierzemy Nie program utworzy nowy obszar kreskowanie, co spowoduje, iŝ wszelka edycja tych obszarów będzie się odbywała w sposób niezaleŝny. Zmiana rodzaju kreskowania będzie się zawsze odnosiła do wszystkich połączonych ze sobą obszarów. Szrafowanie linii i ścian Kreskowanie linii i ścian wywołujemy poprzez funkcję Wstaw Szrafowanie linii i ścian. Otworzy się okno dialogowe Wybór kreskowania, w którym moŝemy wybrać rodzaj kreskowania w zaleŝności od definiowanego materiału. 101

114 Podręcznik Moduł Building Przejmujemy wybrany rodzaj kreskowania przyciskiem <OK> i klikając lewy przycisk myszki zaznaczamy obszar pomiędzy ścianami, które mają być kreskowane. Szrafowaniu zostaną poddane wszystkie połączone ze sobą ściany. Nie zmieniając stopnia przybliŝenia, moŝna jeszcze usunąć wstawione kreskowanie klikając na nowo utworzone szrafowanie lewym przyciskiem myszki. To samo moŝemy uzyskać klikając przycisk <ESC>. Kreskowanie zatwierdzamy lewym przyciskiem myszki. 102

115 Wstaw Wstawiając nowy obszar kreskowania, otworzy się okno dialogowe umoŝliwiające połączenie z poprzednim obszarem kreskowania. JeŜeli wybierzemy przycisk Tak, obszary kreskowane zostaną ze sobą połączone. JeŜeli wybierzemy Nie program utworzy nowy obszar kreskowanie, co spowoduje, iŝ wszelka edycja tych obszarów będzie się odbywała w sposób niezaleŝny. Zmiana rodzaju kreskowania będzie się zawsze odnosiła do wszystkich połączonych ze sobą obszarów. 103

116

117 Rysowanie Rysowanie Ustawienia wstepne Wymiarowanie Tutaj moŝemy mieć wpływ na kształtowanie linii wymiarowania. Linie pomocnicze: Przy zaznaczonej opcji, program będzie kaŝdorazowo na końcach linii wymiarowania rysował prostopadłe linie pomocnicze. Dzielić linię tekstem: Zaznaczenie tej opcji powoduje, Ŝe wartość wymiaru jest umieszczana pomiędzy liniami wymiarowania. Linia wymiarowaania jest przerywana w miejscu, gdzie podawana jest wartość wymiaru. Odstęp od tekstu [mm]: Opcja aktywna jedynie przy wyłączonej opcji Dzielić linię tekstem. Wartość, którą w tym miejscu się podaje jest odległością tekstu wymiarowania od linii wymiarowania. 105