Świat według korporacji ACTA

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Świat według korporacji ACTA"

Transkrypt

1 Siew buraka cukrowego - czytaj s. 24 Ê Nr 02/2012 (86) bezpłatny miesięcznik ogólnopolski ISSN: Daniel Alankiewicz Wiadomości Rolnicze Polska d.alankiewicz@wrp.pl Å Od kilku tygodni w medialnych przekazach zrobiło się głośno na temat umowy ACTA (Anti-counterfeiting trade agreement). 26 stycznia, ambasador RP w Japonii Jadwiga Rodowicz, posiadająca upoważnienie Prezesa RM Donalda Tuska, podpisała ten dokument. Å POLAGRA POZNAŃ luty 7YSIEW 0RZYGOTOWANIE ZASIEWU 5PRAWA ycierniska tel Jaką umową jest ACTA? Oficjalnie jest to międzynarodowe porozumienie ds. walki z podrabianiem towarów i piractwem. Z prawnego punktu widzenia jest wielostronną umową określającą międzynarodowe standardy egzekwowania prawa własności intelektualnej. Projekt umowy stworzony został w toku tajnych negocjacji przez kilka państw. Były nimi: Australia, Kanada, EU, Japonia, Korea, Meksyk, Maroko, Nowa Zelandia, Singapur, Szwajcaria i USA. Swój wydatny i, nie da się ukryć, lobbistyczny wkład mieli wpływowi przedstawiciele wielkiego globalnego biz- wr-138/09 2,3 2,5 3 4,5 6 10,2 10,3 /CHRONA ROyLIN R adca prasowy ambasady RP w Tokio Radosław Tyszkiewicz poinformował, że dokument podpisali też ambasadorowie pozostałych państw UE z wyjątkiem Cypru, Estonii, Słowacji, Niemiec i Holandii. Dwa ostatnie państwa opóźniły moment podpisania z powodów proceduralnych i uczynią to w terminie późniejszym....o ile uczynią. 46,7 /RKA 370 Świat według korporacji ACTA Wartość najczęściej podrabianych towarów przechwyconych przez funkcjonariuszy (w mln zł) źródło: Ministerstwo Finansów, dane za 2010 rok. nesu. Kontrowersje budzi tak forma powstawania, jak również treść i cel umowy. Wszystkie państwa sygnatariusze ACTA funkcjonują w oparciu o demokratyczny system polityczny. Niezrozumiałe jest więc tajne tworzenie umowy na poziomie międzynarodowym. Nie jest to pakt militarny, ani tym bardziej akt specjalny dotyczący żywotnych interesów w zakresie bezpieczeństwa żadnego z państw twórców. Kto jest zagrożony? Podnoszony w mediach wątek piractwa muzyczno filmowego jest tylko wycinkiem, widzianym z punktu widzenia autorów owych treści. Nie wspomina się ani słowem o fakcie, że w ACTA prawo własności intelektualnej zostało uznane za nadrzędne w stosunku do wolności słowa, prawa do prywatności i innych praw podstawowych, o które nota bene Unia skrupulatnie zabiega w sprawach odmienności seksualnych i innych, o mniejszej, nieporównywalnej wadze. ACTA zakłada, że to prywatne firmy mają być odpowiedzialne za uregulowanie kwestii związanych z wolnością słowa w sieci porozumienie nakłada bowiem na pośredników (np. dostawców Internetu) obowiązek kontroli treści w Internecie. dokończenie na s. 6 OPONY DO CIĄGNIKÓW I MASZYN ROLNICZYCH UKRAIŃSKIE, ROSYJSKIE, CZESKIE, TURECKIE, POLSKIE, CHIŃSKIE!!!ATRAKCYJNE CENY!!! Dostawa na terenie całego kraju Nowe Opole, ul. Lipowa 18, Siedlce tel.: (025) , fax: (025) handel@chromex.pl wr-168/09 NOWY PRODUCENT Siatka do pras rolujących Sznurek rolniczy pp! u nas taniej! tel waldgold@pro.onet.pl NYD O L ZIE CU

2 Strona Nr 02/2012 (86) W numerze: Uprawa roślin Warzywnictwo towarowe Technika rolnicza Hodowla zwierząt Izby Rolnicze Już w następnym numerze: Nawożenie pogłówne s. 6 Integrowana uprawa ziemniaka s. 18 Dobrze ustawiony pług s. 28 Wiem, że nikt mnie nie okrada - mlekomat s. 22 Izby s Młode siewki wrażliwe na fitotoksyczność herbicydów Rolnik pyta, prawnik odpowiada Informacje Trybunał przeciwko Polsce Komisja Europejska postanowiła (27.01.) skierować do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości sprawę przeciwko Polsce z powodu niepodjęcia przez nią działań w celu ochrony bioróżnorodności i zachowania starych odmian materiału siewnego warzyw. Dyrektywa 2009/145/WE, dotycząca chronionych odmian materiału siewnego warzyw, nakazuje ustanowienie bardziej uproszczonych wymogów dotyczących ich wprowadzania do obrotu niż obowiązujące w przypadku materiału siewnego uprawianego na potrzeby intensywnej produkcji rolnej. Polska nie wprowadziła przepisów dyrektywy w odpowiedni sposób do swojego porządku prawnego, a więc nie dopełniła swoich zobowiązań wynikających z prawa UE. Ochrona i zachowanie bogactwa różnorodności biologicznej regionów UE to sprawa wielkiej wagi, podobnie jak Posiadam 10-hektarowe gospodarstwo rolne. Czytałem, że trwają pracę nad reformą KRUS, w wyniku której mają wzrosnąć składki zdrowotne. Wiem również, że część gospodarstw nie będzie zmuszona do płacenia wyższych składek ze względu na niewielki areał gruntów. Czy to prawda? Prawdą jest, że obecnie kończą się prace legislacyjne nad reformą KRUS (ustawa z dnia 13 stycznia 2012 r. czeka już na podpis prezydenta), albowiem wskutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego dotychczasowe przepisy utracą moc z dniem 04 lutego 2012 r. Wymaga zaznaczenia, że nowela obecnej ustawy stanowić będzie jedynie pewnego rodzaju protezę obwiązującą jedynie do końca bieżącego roku, kiedy to ma wejść w życie zupełnie nowa ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników oparta na rzeczywistych dochodach osiąganych w gospodarstwach rolnych. Obecne rozwiązanie zakłada, że składkę na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczeni w KRUS będą płacić w zależności od wielkości swoich gospodarstw. Ustawa zakłada, że rolnicy posiadający gospodarstwa rolne o powierzchni przekraczającej 6 ha od 01 lutego br. będą opłacać składki w wysokości uzależnionej od nadwyżki areału gospodarstwa ponad granicę 6 ha. Za każdy hektar przeliczeniowy ponad tę wartość ubezpieczeni w KRUS zapłacą 1 złotówkę. Powyższe dotyczy również domowników, za których rolnik zapłaci składkę w tej samej wysokości. Wynika z tego, że posiadacze gospodarstw rolnych zapłacą za każdy hektar przeliczeniowy gospodarstwa ponad 6 ha, 1 złotówkę za siebie, złotówkę za współmałżonka oraz złotówkę za każde dziecko powyżej 16 roku życia, pod warunkiem, że pomagają przy prowadzeniu tego gospodarstwa. Za dziecko powyżej 16 roku życia do osiągnięcia wieku 26 lat, które uczy się lub studiuje, rolnicy nie zapłacą żadnej składki, o ile dzieci te zostaną zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego. Zadowoleni mogą być na razie posiadacze gospodarstw rolnych poniżej 6 ha przeliczeniowych, albowiem będą oni całkowicie zwolnieni z tego obowiązku, a składki zdrowotne zapłaci za nich budżet państwa. Podsumowując, jeżeli prezydent podpisze ustawę w tym kształcie, za 10 ha gospodarstwo trzeba będzie uiścić składkę za każdy hektar przeliczeniowy powyżej 6 ha. Otrzymałem w 2010 r. darowizną gospodarstwo rolne, w skład którego wchodzą zabudowania oraz 3 ha użytków rolnych. Chciałbym sprzedać grunty, a budynki pozostawić dla siebie. Obawiam się jednak, że będą musiał zapłacić podatki od takiej transakcji, czy słusznie? Zasadą jest, że od wartości majątku odziedziczonego lub darowanego, spadkobierca lub obdarowany winien uiścić podatek w myśl ustawy o podatku od spadków i darowizn (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.). W przypadku gospodarstw rolnych obowiązuje zwolnienie z tego podatku na mocy art. 4 ust. 1. Przepis ten zwalnia od podatku nabycie własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości lub jej części wraz z częściami składowymi (budynki), pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili nabycia ta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia. Zatem, ażeby skorzystać ze zwolnienia otrzymany darowizną majątek winien być gospodarstwem rolnym (powierzchnia co najmniej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy) lub częścią takiego gospodarstwa, bądź też nieruchomości te wejdą w skład gospodarstwa rolnego obdarowanego. Ustawodawca jednak przewidział pewne wyjątki od tej reguły, mianowicie zwolnienie to nie obejmuje budynków mieszkalnych, budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym oraz urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych, jak: szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, chłodnie, przechowalnie owoców. W związku z tym, jeżeli w skład darowanego gospodarstwa rolnego wchodzą ww. składniki, to zwolnienie ich nie obejmuje, i przysługuje jedynie do pozostałej części (np. grunty rolne, zabudowania inwentarskie). Powyższa zasada dotyczy wszystkich potencjalnych obdarowanych i spadkobierców. Od 2007 roku jednak darowizna lub dziedziczenie w kręgu najbliższych osób korzysta z innego zwolnienia wynikającego z art. 4a ww. ustawy. Zgodnie z tą normą zwolnione z podatku jest nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki), wstępnych (dziadkowie, rodzice), pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, o ile zgłoszą ten fakt właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy. Zdarzają się sytuacje, szczególnie w przypadku dziedziczenia, że nabywca dowiaduje się o nabyciu własności rzeczy lub praw po upływie tego 6- miesięcznego terminu. Wtedy ów termin biegnie od dnia, kiedy nabywca dowiedział się o tym zdarzeniu. Zachowanie powyższych terminów uchronienie gatunków w UE przed wymarciem. Rozmaite odmiany materiału siewnego warzyw muszą koniecznie być stosowane i zachowane dla przyszłych pokoleń. Ochrona tego dziedzictwa oznacza również poszanowanie tradycyjnych, regionalnych metod uprawy, które przeważnie nie są wymagane w produkcji rolnej do celów handlowych. Brak transpozycji dyrektywy przez Polskę oznacza, że stare odmiany materiału siewnego warzyw nie będą mogły korzystać z uproszczonych procedur wprowadzania do obrotu i nie będą mogły być w Polsce wprowadzane do obrotu i sprzedawane. Państwa członkowskie były zobowiązane do wdrożenia dyrektywy do dnia 31 grudnia 2010 r. W czerwcu 2011 r. Komisja zwróciła się do Polski z uzasadnioną opinią, czyli formalnym żądaniem pełnego zastosowania się do wymogów UE. Polska jednak nie spełniła tego żądania. Alan jest niezmiernie ważne, albowiem ich przekroczenie będzie skutkowało utratą prawa do skorzystania ze zwolnienia od podatku. Natomiast obowiązkiem zgłoszenia do urzędu skarbowego nie muszą martwić się osoby, które nabyły majątek po lub od bliskiej osoby w formie aktu notarialnego. W omawianej sprawie darowizna gospodarstwa rolnego, aby była ważna, musiała być dokonana przed notariuszem, wobec czego obowiązek zgłoszenia tego faktu do naczelnika urzędu skarbowego spoczywał na rejencie. Na marginesie warto zaznaczyć także, że jeżeli wartość majątku otrzymanego od najbliższych osób nie przekracza w okresie ostatnich 5 lat kwoty zł, to wówczas nabywca nie ma obowiązku zgłoszenia tego zdarzenia fiskusowi. Innym zagadnieniem związanym z kwestią przedstawioną w pytaniu może być obowiązek podatku na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.). Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a źródłem przychodu jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. W przypadku sprzedaży innych rzeczy odziedziczonych lub darowanych, przychód z ich sprzedaży będzie opodatkowany, jeżeli zbycie nastąpi przed upływem pół roku od miesiąca, w którym nastąpiło ich nabycie. Innymi słowy, jeżeli otrzymaną nieruchomość nabywca zechce sprzedać przed upływem 5 lat od roku, w którym nastąpiło jej nabycie, to będzie musiał liczyć się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego (istnieje też możliwość zwolnienia się od tego podatku pod warunkiem przeznaczenia uzyskanych środków ze sprzedaży na nowe mieszkanie lub dom mieszkalny, jednak kwestia ta, jako niezwiązana z przedmiotem pytania nie zostanie tutaj omówiona). W przypadku ruchomości termin ten wynosi 6 miesięcy i po jego upływie można sprzedawać nabyte rzeczy ruchome bez obaw o obowiązek podatkowy. Przedstawiona reguła ma charakter generalny i dotyczy wszystkich potencjalnych obdarowanych lub spadkobierców. W wypadku jednak, gdy przedmiotem sprzedaży ma być gospodarstwo rolne, to sprzedawca może skorzystać z innego dobrodziejstwa, jakie przewiduje ww. ustawa. Chodzi o przepis z art. 21 ust. 1 pkt 28, na mocy którego wolne od podatku są przychody uzyskane z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Zwolnienie nie dotyczy jednak przychodu uzyskanego ze sprzedaży gruntów, które w związku z tą sprzedażą utraciły charakter rolny lub leśny. Toteż niezwykle istotne jest ustalenie, czy nabywca jest rolnikiem oraz czy sprzedawane grunty będą wykorzystywane jako użytki rolne. Ważne jest również, ażeby sprzedawane grunty wchodziły w skład gospodarstwa rolnego. Z pytania wynika, że mające być przedmiotem sprzedaży grunty tworzyły gospodarstwo rolne, poza tym sama ich powierzchnia powoduje uznanie ich za gospodarstwo rolne (powyżej 1 ha), stąd też warunkiem, który należałoby spełnić jest zbycie tych gruntów na rzecz rolnika. W razie wypełnienia tychże warunków obowiązek podatkowy na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podobnie jak od spadków i darowizn, nie powstanie. n Na Państwa pytania, natury prawnej, w każdą sobotę w godz , pod nr. telefonu odpowiada radca prawny Wojciech Lignowski.

3 Nr 02/2012 (86) Strona

4 Strona Nr 02/2012 (86) Wysoki plon zdrowych i wartościowych korzeni buraka to również zasługa prawidłowej ochrony herbicydowej. Młode rośliny buraka wymagają wsparcia w konkurencji z chwastami o słońce, wodę i składniki pokarmowe. Dr inż. Robert Idziak Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Głównym problemem w uprawie buraka cukrowego, ze względu na siew w szerokich międzyrzędziach i wolne zakrywanie powierzchni, są silnie z nim konkurujące chwasty. ochrona Nowa jakość w ochronie buraka cukrowego przed chwastami Rośliny buraka same z chwastami sobie nie radzą, dlatego niezbędna jest ingerencja człowieka w celu ograniczenia zachwaszczenia plantacji i stworzenia korzystnych warunków dla rozwoju roślin uprawnych. W tym celu niezbędnie jest użycie herbicydu, który zapewni skuteczne zwalczanie szerokiego spektrum gatunków chwastów i będzie gwarantował Skuteczność [%] czyste pole przez maksymalnie długi czas. Opracowany przez Bayer CropScience herbicyd Betanal maxxpro 209 OD znakomicie wywiązuje się z powyższych zadań. Znane od wielu lat i szeroko wykorzystywane w ochronie buraków substancje aktywne wchodzące w skład preparatu, takie jak desmedifam, fenmedifam, etofumesat zostały uzupełnione niewielką ilością lenacylu. Na skuteczność herbicydu Betanal maxxpro 209 OD wpływa nie tylko idealny dobór substancji aktywnych, ale przede wszystkim nowa formulacja środka i umieszczenie w niej tzw. aktywatora. Zawiesina olejowa (OD) łączy zalety wcześniej stosowanego koncentratu emulsji (EC) i stężonej zawiesiny (SC), tj. bardzo wysoką Skuteczność herbicydu Betanal MaxxPro 209 OD i jego mieszaniny z herbicydem Goltix 700 SC ( ) Betanal maxxpro 209 OD 1,25 l/ha Betanal maxxpro 209 OD 1,25 l/ha + Gotlix 700 SC 1/ha stabilność cieczy opryskowej w różnych warunkach, łatwe sporządzanie cieczy opryskowej i mieszalność z innymi herbicydami. Ponadto dzięki zaawansowanej technologii formulacji i unikalnej technologii aktywacji, herbicyd nie krystalizuje się i nie dochodzi do wytrącania się składników (czysty opryskiwacz). Formulacja herbicydu Betanal maxxpro 209 OD wpływa na zwiększenie ilości środka pozostającego na liściach, jego dobre rozprowadzenie i pokrycie liści oraz szybkie pobieranie składników przez liście chwastów. Betanal maxxpro 209 OD spełnia wszystkie wymagania nowoczesnych technik opryskowych, wykorzystujących np. dysze eżektorowe przy niskim ciśnieniu roboczym. Skuteczność chwastobójcza herbicydu nie jest przy tym zależna od zastosowanych dysz, a środek może być z powodzeniem stosowany z obniżoną ilością wody i bez dodatku wspomagaczy. Betanal maxxpro 209 OD jest bezpieczny dla wszystkich odmian buraka cukrowego oraz środowiska. Gwarancją wysokiej skuteczności zabiegu herbicydem Betanal maxxpro 209 OD jest nie tylko nowa formulacja i aktywator, ale w dużej mierze także bardzo dobra mieszalność z innymi środkami, dzięki czemu nawet bardzo szerokie spektrum gatunków chwastów jest efektywnie eliminowane. Umożliwia to tworzenie wszelkich rozwiązań w zakresie pełnego zwalczania chwastów dostosowanego do potrzeb danego gospodarstwa. Komponowanie mieszanin z użyciem herbicydu Betanal maxxpro 209 OD pozwala na zredukowanie dawek partnerów przy zachowaniu bardzo dobrej skuteczności środków. Optymalnym terminem aplikacji jest faza liścieni chwastów, ale dzięki zastosowaniu nowych technologii herbicyd wykazuje bardzo wysoką skuteczność, nawet, jeśli termin zostanie opóźniony. Nowe i bardzo efektywne narzędzie do zwalczania chwastów, jakie oferuje producent herbicydu Betanal maxxpro 209 OD, w pełni zadowoli rolnika, jeśli zapozna się on z etykietą-instrukcją stosowania środka, a przede wszystkim dostosuję się do jej zaleceń. Bowiem nawet najlepszy środek nie jest w stanie wykazać swoich możliwości, jeśli rolnik popełni błędy przy przygotowywaniu mieszaniny, bądź w trakcie samego zabiegu. 1 zastrzeżony znak towarowy firmy Makhteshim Agan zastrzeżony znak towarowy firmy Bayer

5 Nr 02/2012 (86) Strona FIRMY I PRODUKTY Nowości Bayer CropScience 2012 W 2012 roku firma Bayer CropScience, wśród trzech nowości, wprowadza na rynek nowy herbicyd do stosowania w burakach cukrowych Betanal maxxpro 209 EW. Firma rozpoczyna także sprzedaż nasion rzepaku. * Betanal maxxpro 209 OD to nowy herbicyd do stosowania w burakach cukrowych, przeznaczony do zwalczania chwastów dwuliściennych i niektórych jednoliściennych. W sezonie 2012 całkowicie zastąpi on powszechnie stosowany Betanal Elite 274 EC. Nowy herbicyd to połączenie dwóch unikalnych technologii: Technologii Formulacji Preparatu (Advanced Formulation Technology) i Technologii Aktywacji (Activation Technology). Dzięki czemu herbicyd lepiej zwalcza większość gatunków chwastów, w tym określanych jako trudne np.: rdesty, wnosząc jednocześnie od 5 do 30% mniej substancji czynnych na hektar w porównaniu z innymi 3-składnikowymi herbicydami na rynku. Zawarty w produkcie aktywator w dużym stopniu uniezależnia skuteczność zabiegu od przebiegu pogody, wilgotności gleby i techniki oprysku. Betanal maxxpro stosowany jest nalistnie, metodą dawek dzielonych, niezależnie od fazy rozwojowej buraków cukrowych. Podstawowa dawka preparatu (samodzielnie lub w mieszankach) wynosi 1,25 l/ha. Gdy rozwój chwastów przekroczył fazę liścieni lub występują niekorzystne warunki pobierania substancji czynnych, dawkę podstawową należy zwiększyć do 1,5 l/ha. Produkt będzie oferowany w innowacyjnych opakowaniach SmartLine 1,5 i 15 l. Bayer CropScience rozpoczyna w 2012 intensywną sprzedaż nasion rzepaku w Polsce. W portfelu produktowym będzie około 10 odmian mieszańców heterozyjnych i odmian liniowych rzepaku ozimego oraz jarego, w tym bardzo wartościowe i dobrze znane odmiany Bellevue i Vectra (F1). Sprzedaż będzie prowadzona przez dotychczasową sieć autoryzowanych dystrybutorów Bayer CropScience. W najbliższych latach oferta nasion rzepaku będzie uzupełniona o odmiany pochodzące z własnej hodowli Bayer CropScience. Nasiona rzepaku wejdą do najważniejszych programów promocyjnych i partnerskich takich, jak program lojalnościowy Kometa i programy z platformy Bayer Inova. Alan - zastrzeżony znak towarowy firmy Bayer * kolejne nowości na dalszych stronach WRP Zbieraj tony z Puław Zakłady Azotowe Puławy S.A. zapraszają wszystkich rolników do wzięcia udziału w II edycji konkursu Zbieraj tony z Puław. Będzie on przeprowadzony w terminie od 01 XII 2011 r. do 30 IV 2012 r. O jakie nagrody można walczyć i jak je można zdobyć? Nagrodą w konkursie jest 66 ton saletry amonowej 34% N PULAN przyznawanej odpowiednio: 1. miejsce 6 t 2. miejsce 5 t 3. miejsce 4 t 4. miejsce 2,5 t 5. miejsce 1,5 t 6. miejsce 1 t 7. do 10. miejsca 0,5 t. Uczestnikiem konkursu może być finalny odbiorca nawozów rolnik, pełnoletnia osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Aby przystąpić do konkursu, należy dokonać zakupu saletry amonowej 34% N PULAN bądź mocznika nawozowego 46% N, pakowanych w kontenery elastyczne typu big-bag 500 kg. Dla udokumentowania zakupu należy zachować plomby zamykające big-bagi oraz dowody zakupu produktów (faktury, paragony). Na podstawie ilości zakupionych ton zostanie utworzony ranking uczestników konkursu (ilość zebranych plomb nie musi być zgodna z ilością zakupionego towaru). Rodzaj i wartość nagród będzie uzależniona od miejsca w rankingu. W konkursie zostanie przyznanych 30 nagród, po 10 na każdy region. Do regionu I należą województwa: dolnośląskie, opolskie, śląskie, małopolskie, podkarpackie, lubelskie, świętokrzyskie. Do regionu II przypisano województwa: wielkopolskie, lubuskie, zachodniopomorskie, pomorskie, kujawsko-pomorskie, a do regionu III: warmińsko-mazurskie, podlaskie, mazowieckie oraz łódzkie. Dokładne zasady, regulamin i warunki udziału w konkursie, jak również pełny, obowiązkowy do wypełnienia Formularz Zgłoszeniowy dostępne są na stronie oraz w ulotkach informacyjnych u naszych partnerów handlowych, którzy w swojej ofercie mają nawozy z Puław. Wszystkim rolnikom życzymy udanych zakupów!!! Zakłady Azotowe Puławy S.A. Uczestnikiem konkursu może być finalny odbiorca nawozów rolnik, pełnoletnia osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.

6 Strona 6 Nr 02/2012 (86) dokończenie ze s. 1 Podmioty te nie posiadają stosownych kompetencji, ani narzędzi do kontrolowania treści publikowanych w sieci. Ponadto, taka kontrola stoi w sprzeczności z zasadą praworządności i standardami demokratycznymi. Na przykładzie obowiązku rejestracji rozmów w sieciach GSM na terenie Polski, nałożonych na ich operatorów, można zauważyć z jaką chęcią i łatwością korzystają z tego różnego rodzaju służby, podsłuchując dziennikarzy. Kontrola sieci pozwoli na inwigilację na niespotykaną dotąd skalę. Ostateczna treść ACTA (niejasne fragmenty mają być wyjaśnione dopiero po ratyfikowaniu porozumienia) pozostaje mętna i nieznana, co stwarza ryzyko takiej interpretacji, która na wielu obywateli nałoży odpowiedzialność karną za popełnienie trywialnych wykroczeń. Kontrowersje budzi również określenie na skalę komercyjną, które ma obejmować bezpośrednie i pośrednie korzyści komercyjne. Jest to stwierdzenie generalne, pod które podpiąć można w zasadzie wszystko. Skutki ACTA będzie hamować rozwój innowacyjnych rozwiązań, ponieważ innowacje, w dziedzinach takich jak oprogramowanie, często rodzą się w tzw. szarej strefie. Na przykład, komputerowe rozpoznawanie pisma odręcznego zostało opracowane przez chińskiego informatyka amatora w garażu. W związku z faktem, że jego pomysł przewyższał osiągnięcia Microsoftu, został on kupiony i zatrudniony przez koncern z Redmont wraz z pomysłem. Po ratyfikacji ACTA, chiński geniusz mógłby nie tylko zostać pozbawiony swojej pracy, ale i obciążony niszczącymi go karami. Rozwiązanie jakie zastosował równolegle z Microsoftem różniło się w kilku zaledwie detalach, lecz o kluczowym znaczeniu. W myśl ACTA powstały również w garażu koncern Apple, byłby w stałym konflikcie z Micrtosoftem i Sun Microsystems, i na odwrót. Każdy sądziłby się z każdym, a supremację zbudowałby ten, kto mia lepszych prawników a nie pomysły. ACTA ograniczy rozwój nowych rozwiązań w dziedzinie technologii informatycznej i w przemyśle potencjalnych innowatorów zniechęci ryzyko wysokich kar finansowych i ciążącej na nich odpowiedzialności karnej, gdyby okazało się, że nieumyślnie naruszyli czyjąś własność intelektualną. Ostrzejsze kary zniechęcą firmy stawiające pierwsze kroki na rynku, którym skromne zaplecze finansowe nie pozwoliłoby na pokrycie kosztów ewentualnych procesów prawnych. Umowa ta nie sprzyja konkurencyjności. Obowiązki związane z kontrolą przepływu informacji wiążą się ze znacznymi kosztami, scedowanymi na dostawców Internetu. Zdaniem dwudziestu pięciu europejskich profesorów prawa, przyjęcie ACTA może prowadzić do blokowania legalnych i wartościowych treści dostępnych w internecie, a tym samym ograniczenia wolności słowa. To zagrożenie wynika z przewidzianego w ACTA sposobu stosowania środków zabezpieczających, np. w postaci odcinania użytkowników od konkretnych usług telekomunikacyjnych (por. art. 8 i art. 12 ust. 1). ACTA dopuszcza prywatną egzekucję praw autorskich oraz zapobieganie ich domniemanym naruszeniom bez kontroli sądu i gwarancji uczciwego procesu (por. art i art. 8.1)! Argumenty za podpisaniem Swoje zdanie w sprawie ACTA wyrazili przedstawiciele środowisk twórczych, korporacje oraz czynniki uznane za oficjalne. Oczywiście należy zrozumieć, że w interesie artystów, programistów i innych środowisk wytwarzających wartości artystyczne i intelektualne, zabezpieczanie ich praw jest w ich interesie. Warto się jednak zastanowić, czy w ten sposób zabezpieczy się skutecznie. Amerykanie szacują, że w skali globalnej straty ponoszone przez twórców z tytułu piractwa sięgają około 100 mld dolarów rocznie powiedziała Money.pl Anna Biernacka, prawnik i przedstawicielka Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, największej w Polsce organizacji reprezentującej interesy autorów. Chodzi o nielegalnie kopiowane i rozpowszechniane pliki muzyczne, filmowe lub grafikę i fotografie. Stowarzyszenie reprezentuje i stara się chronić interesy ponad 2 mln twórców w Polsce i za granicą. W Unii Europejskiej skalę piractwa i straty dla twórców, Anna Biernacka szacuje na blisko 10,5 mld dolarów. Warto podnieść problem cen nośników zawierających dobra kulturalne muzykę, filmy, książki. Wizyta w salonie płytowym czy księgarni może przyprawić o zawrót głowy nawet osoby dobrze sytuowane. Cena 60 zł Pomysł narzucenia obowiązku kontroli i monitorowania oraz rejestrowania danych przepływających przez serwery, oznacza likwidację lokalnych dostawców internetu z uwagi na ogromne koszty dostosowania się do nowych przepisów. za płytę muzyczną jest nieakceptowalna, a dla 80% społeczeństwa nieosiągalna. Średnia pensja na prowincji wynosi 1300 zł. Z informacji uzyskanych od organizacji badających problem przestępstw przeciwko własności intelektualnej, między innymi Fundacji Ochrony Twórczości Intelektualnej Fota oraz policji, wynika, iż w Polsce, artyści i twórcy okradani są na sumę blisko miliarda złotych. Te sumy rosną błyskawicznie, jeszcze przed pięcioma laty było to około 380 mln zł, dziś jest kilkakrotnie więcej informował Money. pl Mariusz Kaczmarek z Foty. Skala piractwa rośnie wraz z rozpowszechnieniem się dostępu do internetu i przyspieszeniem transferu danych. Przed laty muzykę lub filmy piratowano na płytach i taśmach, teraz to w zdecydowanej większości kradzież cyfrowych plików mówił Kaczmarek. Jego zdaniem przyjęcie ACTA przez polski rząd niewiele zmieni. Wraz z rozwojem technologii i jej dostępnością coraz trudniej będzie z tym walczyć tym bardziej, że już dzisiaj policja ma uprawnienia podobne, jak te w krytykowanej przez internautów umowie argumentował. Nasuwa się uwaga, że jeśli zarówno policja w USA, jak i w Polsce oraz wielu krajach sygnatariuszach, posiadając stosowne uprawnienia, nie jest w stanie uporać się z problemem piractwa w sieci globalnej, to co zmieni porozumienie ACTA? A może wcale nie chodzi o problem piractwa elektronicznego, a medialna burza jest tylko przykrywką faktycznych interesów wielkich korporacji, które ma uprawomocniać umowa ACTA? W czyim interesie działa rząd RP Data parafowania ACTA kończyła okres polskiej prezydencji. Unia Europejska parafowała tekst w dniu 25 listopada 2010 r. Mimo cytowanego powyżej negatywnego stanowiska Parlamentu Europejskiego. Rząd polski nie wykorzystał niewątpliwej szansy na poważne i rzetelne podjęcie debaty na temat ACTA na forum Unii Europejskiej, jaką stwarzał półroczny okres polskiej prezydencji. Mało tego, przewodniczący posiedzeniu nr 3137 Komisji Rolnictwa i Rybołówstwa Rady Unii Europejskiej, polski Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marek Sawicki, przyczynił się do przyjęcia ACTA(Polityka Handlowa, Umowa o zwalczaniu obrotu towarami podrobionymi, str. 43; sprawozdanie prasowe 18708/11). Minister Sawicki przyznał, że nie znał treści umowy, do której ustanowienia się przyczynił. Istotnie, jeszcze w środę 24 stycznia, czyli kilkanaście godzin przed parafowaniem umowy w Tokio, na antenie RMF FM Michał Boni mówił: Nie możemy tego nie podpisać. Wszystkie kraje europejskie to podpisały, myślę, że jest trochę za późno, ten proces przecież trwa tak naprawdę od 2006 roku, Polska w nim uczestniczy od 2008 roku. Stwierdził też, że Polska powinna dobudować do tej umowy klauzulę, która będzie pokazywała, jak my interpretujemy te punkty. W momencie wypowiadania tych słów minister Boni mijał się z prawdą. W tym czasie jeszcze ani jedno państwo europejskie nie podpisało tego porozumienia. Pomijając istotne w tej sprawie kwestie chronologiczne, innego zdania jest Christian Engström szwedzki programista, polityk Partii Piratów, od 2009 poseł do Parlamentu Europejskiego. Na pewno polski rząd nie może ratyfikować ACTA doczepiając do umowy jakieś interpretacje jej zapisów mówi. Negocjacje już się dawno zakończyły i Polska zgodziła się na to, co znajduje się obecnie w umowie. I co zobowiązuje w przypadku ratyfikacji wszystkie kraje sygnatariusze w ten sam sposób, bez wyjątku dodaje. W czwartek, 26 stycznia wieczorem, z powodu ACTA rezygnację z pełnionej funkcji złożył szef polskiej Rady Informatyzacji. Moja rezygnacja jest reakcją na (...) podpisanie tej umowy przez Panią Ambasador napisał prof. Mieczysław Muraszkiewicz. Rezygnację ze stanowiska szefa sprawozdawcy Parlamentu Europejskiego ds. ACTA złożył też Kader Arif, francuski eurodeputowany. Kader Arif na swojej stronie internetowej wyjaśnia, że proces przyjęcia i negocjacji ACTA uważa za niedopuszczalny. Chciałbym wysłać silny sygnał i zaalarmować obywateli o tej niedopuszczalnej sytuacji napisał Arif. Parlament Europejski nie miał nic do powiedzenia stwierdził. Jak więc traktować zachowanie rządu, który z niebywałą determinacją forsuje ten szalony pomysł, skoro przyjęcie ACTA przez Unię Europejską wywoła obniżenie konkurencyjności i innowacyjności europejskich podmiotów gospodarczych w stosunku do innych, zagranicznych przedsiębiorstw, których kraje pochodzenia odrzuciły ACTA lub tak jak USA mają zamiar traktować porozumienie jako niewiążące (ang. memorandum of understanding)? Parafowana w Tokio ACTA czeka teraz na ratyfikację na forach państw członkowskich a następnie na szczeblu europejskim. Po tym procesie stanie się obowiązującym prawem. W tym czasie trwały protesty młodzieży na ulicach polskich miast, które, co by nie mówić, w doskonały sposób odwróciły uwagę opinii publicznej od sedna zawartego w umowie. Jednak ta grupa, jako jedyna, potrafiła się zorganizować. Posłowie W wielkim skrócie, porównując możliwości prawne przedsiębiorstwa X z USA i Y z Polski, jeśli prawnicy strony X znajdą np. w polskim laboratorium zaawansowany projekt badawczy przemysłowej produkcji grafenu (surowiec w nowoczesnych technologiach elektronicznych), przypadkowo zbieżny z pracami prowadzonymi w przedsiębiorstwie X w USA, będą miały prawo do egzekucji należności za sugerowaną cena detaliczną możliwych do wytworzenia produktów. Prawo będzie po stronie przedsiębiorstwa X, gdyż na terenie UE ACTA ma być wiążącym aktem prawnym, o mocy większej niż prawa narodowe. Natomiast polskie przedsiębiorstwo Y w analogicznej sytuacji nie będzie mogło zrobić w zasadzie nic, gdyż amerykańskie pojmowanie ACTA będzie niewiążące. Jeśli wziąć pod uwagę ogromną dysproporcję możliwości tak badawczych, jak i prawnych polskich firm, uczelni, obywateli w stosunku do globalnych gigantów wspieranych kapitałem i oparciem politycznym, wynik konfrontacji wydaje się oczywisty. Sądzić należy, że podnoszone argumenty o osłabieniu wynalazczości w mikroskali są zasadne. Tańsze i łatwiejsze bowiem będzie zakupienie licencji na technologię niż jej wytworzenie we własnym zakresie. Jedno jest pewne. Supremacja globalnych koncernów niebezpiecznie się wzmocni, a ich wiodąca pozycja sprzyjać będzie tylko im samym, czego przykładem jest rynek leków. Daniel Alankiewicz Źródła: Materiały prasowe Rady Europy, lex.pl, panoptykon.pl, wp.pl, Business Software Alliance, money.pl, opinion_110211_dh2.pdf opracowania własne. Cały, znacznie obszerniejszy materiał, dostępny na Co jest w tej sprawie niejasne: Jakie jest stanowisko i plany polskiego rządu a w szczególności koalicji parlamentarnej w stosunku do ratyfikowania bądź odrzucenia porozumienia ACTA; Jakie jest oficjalne uzasadnienie dla tego stanowiska, czy przeprowadzono konkretną ocenę skutków regulacji w zakresie wpływu na: a) standardy w zakresie poszanowania praw podstawowych obywateli i ochrony danych osobowych, b) stosowanie prawa patentowego w przemyśle farmaceutycznym i informatyce, c) dostęp do leków, d) dostęp do produktów działalności twórczej wynikający z wyjątków i wyłączeń w prawie autorskim, e) stosowaną w sporach handlowych definicję skali komercyjnej, f) egzekwowanie przepisów karnych i sankcji sądowych, g) dostępność utworów dla osób niepełnosprawnych, h) rynek generycznych środków ochrony roślin.

7 Nr 02/2012 (86) Dr inż. Romuald Gwiazdowski Zakład Badania Środków Ochrony Roślin IOR-PIB w Poznaniu ochrona Strona W przeciwieństwie do ubiegłego sezonu, gdzie ze względu na warunki pogodowe większość plantacji rzepaku nie udało się zasiać w prawidłowym terminie agrotechnicznym, obecny okazał się dużo lepszy. Większość plantacji zasiano w optymalnym terminie siewu a warunki wodno-termiczne w czasie wschodów były na ogół sprzyjające. W późniejszym czasie, w niektórych rejonach kraju poważny problem stanowił brak opadów i wywołana tym susza, która hamowała rozwój ozimin, a w skrajnych przypadkach powodowała zasychanie całych plantacji. Zdarzały się również plantacje, zwłaszcza te wcześniej siane, gdzie rozwój roślin był za szybki a pokrój roślin przed zimowym spoczynkiem zbyt wybujały. Jednak ogólnie rzecz biorąc można powiedzieć, że łagodna, długa jesień sprawiła, że rzepak był dobrze przygotowany do zimy i w okres ten wchodził w dobrej lub bardzo dobrej kondycji. Ciepła jesień sprzyjała rozwojowi chorób, jednak ich nasilenie było raczej słabe lub średnie. Stosunkowo niewielkie porażenie zawdzięczaliśmy niewielkim opadom deszczu i obecnie szeroko już stosowanej w okresie jesieni ochronie fungicydowej. W przeciwnym razie, przy tak długiej i łagodnej aurze, jaką mieliśmy od września do grudnia, nasilenie chorób byłoby znacznie wyższe, a często również i sam pokrój roślin przed zimowym spoczynkiem byłby daleki od optymalnego (10-12 liści, średnica szyjki korzeniowej mm i dobrze rozwinięty korzeń palowy). Często zastosowanie fungicydów triazolowych, mających właściwości regulatorów wzrostu, pomogło uzyskać rośliną właściwy wygląd przed zimą. Z chorób, obserwowano głównie wystąpienie suchej zgnilizny kapustnych, mączniaka rzekomego i mączniaka prawdziwego. W niektórych rejonach kraju np. zachodniopomorskie, warmińsko-mazurskie, dolnośląskie, poważne zagrożenie stanowiło wystąpienie kiły kapusty. Niestety, po ruszeniu wegetacji nadal zagrożenie to będzie duże, tym bardziej, że co roku odnotowuje się coraz ekspansywniejsze rozprzestrzenianie się tej choroby na kolejne rejony kraju. Trudno jest ocenić jak rzepak przezimuje, gdyż obecnie (w trakcie pisania artykułu druga dekada stycznia) zima jest łagodna i plantacje wizualnie wyglądają bardzo dobrze, jednak w naszej strefie klimatycznej zmiana pogody może nastąpić bardzo gwałtownie i spowodować znaczne pogorszenie ich wyglądu. Równie trudno jest przewidzieć, jakie choroby i w jak dużym nasileniu wystąpią, tym bardziej, że w dużej mierze będzie to właśnie zależało od warunków pogodowych. Jeśli po ruszeniu wegetacji będzie ciepła i wilgotna wiosna to zagrożenie chorobami będzie z pewnością bardzo duże, gdyż potencjalne inokulum (czynnik sprawczy chorób) jest już na polu od jesieni a łagodny przebieg zimy nie spowoduje jego ograniczenia. W przypadku chłodnej, a tym bardziej suchej wiosny, prawdopodobieństwo wystąpienia chorób w dużym nasileniu znacznie się zmniejszy. Dla większości patogenów powodujących choroby grzybowe optymalne warunki dla zajścia infekcji i później ich rozwoju to temperatura w granicach o C i obecność wody lub ewentualnie wysoka wilgotność powietrza. Przy czym ten drugi czynnik, czyli woda, ma decydujące znaczenie. W większości przypadków to w jej obecności dochodzi do zainfekowania rośliny przez zarodniki lub bezpośrednio przez strzępki grzyba. To również woda (zwłaszcza rozpryskujące krople deszczu) zaraz po wietrze jest najczęstszym czynnikiem propagacyjnym dla zarodników grzyba, natomiast temperatura w wielu przypadkach będzie decydowała o szybkości rozwoju choroby. Jednak bez względu na pogodę, jaka nas czeka na wiosnę, powinniśmy odpowiednio zadbać o plantację rzepaku. W pierwszej kolejności należy dokonać lustracji pola i po stwierdzeniu odpowiedniej obsady, jak tylko warunki atmosferyczne pozwolą na wjazd ciągnika na pole, dostarczamy roślinom składniki pokarmowe w celu ich wzmocnienia i pobudzenia do dalszego wzrostu. Ruszenie wegetacji to również bardzo dobry moment na wykonanie zabiegów ochrony fungicydowej. Wykonanie zabiegu w tym okresie jest o tyle istotne, że działanie fungicydu zatrzyma zarówno rozwój chorób już obecnych na roślinie Rzepak przezimował i co dalej? Daniel Alankiewicz Wiadomości Rolnicze Polska d.alankiewicz@wrp.pl Założona w naszym kraju w 2000 roku Syngenta, jest jedną z najdynamiczniej rozwijających się firm branży ochroniarskiej. W palecie produktów znajdują się środki ochrony roślin polowych i specjalnych, sadów, zaprawy nasienne, nasiona w tym nasiona warzyw. Jedną z istotnych gałęzi jest doradztwo. W 2011 roku działy ochrony roślin i nasienny połączyły się w jedną strukturę. Jest to element zintegrowanego systemu zarządzania. W ramach działań zintegrowanych, przed zespołem Syngenty w Polsce postawiono trzy cele. Integracja, a w ramach niej Unikalna i ukierunkowana oferta, W pełni scalone zespoły handlowe do końca 2012 roku, oraz Zintegrowany model biznesowy. Kolejnym celem jest innowacja, osiągana poprzez Silną platformę badawczo rozwojową, Nowe rynki i strategie go-tomarket, i Partnerstwo i współpraca. Ostatni z celów to wyprzedzenie konkurencji, które ma być osiągane poprzez Wzrost jak i tych, które mogą się pojawić w najbliższym czasie. Dodatkowo, jeśli zostanie zastosowany fungicyd z grupy triazoli to oprócz poprawy zdrowotności plantacji możemy w wielu przypadkach liczyć na efekt skrócenia łanu rzepaku, co w dużym stopniu (zwłaszcza przy tzw. odmianach wysokich) pomoże wyeliminować zjawisko wylegania. Należy pamiętać, że stosując fungicydy z grupy triazoli, a obecnie jest to największa grupa środków przeznaczonych do stosowania w ochronie rzepaku, minimalna temperatura podczas aplikacji powinna wynosić 12 o C, w przeciwnym razie działanie fungicydu będzie bardzo ograniczone lub nie będzie go wcale. Bardzo ważną zasadą jest przemienne stosowanie fungicydów z różnych grup chemicznych o różnym mechanizmie działania tak, aby uniknąć zjawiska uodpornienia się grzyba na konkretne fungicydy. Grupa chemiczna, do jakiej należy środek, podana jest na etykiecie stosowania załączonej do środka. Na etykiecie tej znajdują się również inne ważne informacje dotyczące środka i sposobu jego stosowania zawsze warto ją przeczytać! Z wieloletnich obserwacji prowadzonych na plantacjach w różnych rejonach kraju można przyjąć, że w okresie wczesnowiosennym z dużym prawdopodobieństwem wystąpi sucha zgnilizna kapustnych (Leptosphaeria spp.), szara pleśń (Botrytis cinerea), mączniak rzekomy (Peronospora parasitica) lub czerń krzyżowych (Alternaria spp.). W rejonach, gdzie już jesienią stwierdzono kiłę kapusty, niestety nadal należy liczyć się z obecnością tej choroby. O ile w przypadku Bliżej klienta udziału w rynku o 0,5% rocznie, Nowe parametry oceny finansowej, ponadto Utrzymanie generowania zysków i stopy zwrotu dla udziałowców. Jak mówiono na konferencji Nasze rozumienie zintegrowanych rozwiązań znacznie wykracza poza proste połączenie rozwiązań biologicznych i chemicznych, i dlatego stanowi wartość dodaną dla klienta. Po dokonaniu integracji Syngenta w Polsce stanowi jeden z najsilniejszych zespołów sprzedaży. Jak podkreślał podczas konferencji Manfred Hudetz, szef Syngenta w Polsce do końca 2012 r. w pełni zostaną scalone zespoły handlowe połączonej firmy. Stawia ona na innowacyjność, na silną platformę badawczo-rozwojową, a także partnerstwo i współpracę. Pomóc ma temu motto przewodnie myśl jak rolnik. Problem może stanowić mączniak rzekomy dostępne fungicydy jedynie ograniczają jego wystąpienie. chorób wcześniej wymienionych zastosowanie fungicydu daje dobre lub bardzo dobre efekty (wyjątek stanowi mączniak rzekomy dostępne fungicydy jedynie ograniczają jego wystąpienie), o tyle w przypadku kiły kapusty, która powodowana jest przez pierwotniaka (Plasmodiophora brassicae), w bieżącym sezonie niewiele jesteśmy już w stanie zrobić. Jeśli choroba występuje na polu placowo to można jedynie usunąć zainfekowane rośliny z pola a miejsce to oznaczyć tyczkami i unikać je podczas Zarządzanie zintegrowane obejmuje: Syngenta połączyła swoje niezależne dotychczas portfolio, żeby zaoferować zintegrowane rozwiązania dla całego procesu produkcji rolnej (przed, w trakcie oraz po procesie produkcji). Firma połączyła dwie organizacje i wprowadziła nowe metody pracy, aby lepiej zaspokajać potrzeby klienta Syngenta na całym świecie skupia się na 8 uprawach Działy Badań i Rozwoju (Research & Development) wykonywania jakichkolwiek zabiegów tak, aby nie rozprzestrzeniać zarodników pływkowych (znajdujących się w glebie) na pozostałą cześć pola. Niestety w przypadku stwierdzenia tej choroby na plantacji, w przyszłych sezonach trzeba liczyć się z wyłączeniem konkretnego pola na kilka lat z uprawy rzepaku i innych roślin z rodziny kapustowatych. Na chwilę obecną brak jest zarejestrowanych i w pełni skutecznych środków chemicznych przeznaczonych do zwalczania tej choroby. n 24 stycznia w Licheniu Starym woj. wielkopolskie, obyła się pierwsza z cyklu konferencji zimowych firmy Syngenta. Podczas tego spotkania odbyła się konferencja prasowa, na której zapowiedziano istotne zmiany w strukturze firmy oraz sposobie działania. połączyły swoje siły, aby stworzyć wysokiej jakości, zintegrowane rozwiązania dla całego procesu produkcji rolnej Firma przekształciła także całą strukturę operacji globalnych, tak aby skupić się na specyfice rynków lokalnych.

8 Strona 8 Dr inż. Robert Idziak Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Nr 02/2012 (86) Wybór odmiany jakościowej pszenicy nie jest równoznaczny z uzyskaniem ziarna odpowiadającego stawianym mu wymaganiom. W dużym stopniu bowiem, na jakość uzyskanego produktu ma wpływ właściwa agrotechnika, przede wszystkim jednak korzystny układ warunków pogodowych w trakcie wegetacji. Regulatory wzrostu w uprawie pszenicy jakościowej Trwałe pochylanie się roślin zbóż w międzywęźlach lub u podstawy źdźbła, zwane wyleganiem, może być poważnym problemem w uprawie tej grupy roślin. Wyleganie może być skutkiem błędów agrotechnicznych, np. zbyt dużej obsady roślin, wysokiego nawożenia azotem, niedostatecznej ilości potasu w glebie, warunków pogodowych, tj. intensywnych opadów deszczu i bardzo silnego wiatru, porażenia roślin przed patogeny wywołujące choroby podstawy źdźbła oraz cech odmianowych (uprawa podatnych na wyleganie odmian). Straty ilościowe i jakościowe w plonie ziarna zbóż, będące następstwem wylegania roślin, zależą zarówno od stopnia wylegnięcia roślin na polu, jak i terminu, w którym do tego doszło. Wpływ wylegania na obniżenie plonowania pszenicy uzależniony jest przede wszystkim od fazy rozwojowej w jakiej znajdują się rośliny. O ile bowiem wyleganie miało miejsce przed kłoszeniem, rośliny zazwyczaj dość szybko wracają do poprzedniego stanu. Jeśli wyleganie ma miejsce w końcowej fazie dojrzałości mlecznej, czyli wówczas, gdy ziarno jest niemal wykształcone, straty w plonie są z reguły niewielkie, i nie przekraczają 10%. Zdecydowanie największe straty w plonie ziarna stwierdza się, gdy wyleganie wystąpi w okresie od pełni kłoszenia do początku dojrzałości mlecznej. Leżące rośliny nie tylko utrudniają zbiór, ale także ograniczają wentylacje łanu, co zwłaszcza w lata przekropne, sprzyja rozwojowi chorób grzybowych i porastaniu ziarna, prowadzi do obniżenia, a nawet utraty wartości jakościowych produktu, ze względu na niewykształcone w pełni kłosy, obniżoną masę 1000 ziaren i zwiększony udział pośladu w plonie ziarna. Pszenica jest najbardziej podatna na wyleganie w fazie kwitnienia i fazie dojrzałości mlecznej ziarna. Zapobieganie wyleganiu polega po pierwsze na działaniach profilaktycznych, po drugie na stosowaniu odpowiednio dobranych do danego gatunku regulatorów wzrostu. Profilaktyka pozwala w dużym stopniu ograniczyć do minimum możliwość wylegania łanu, poprzez wybór odpowiedniej technologii uprawy oraz dobór odpornych na wyleganie odmian zbóż, np. pszenic o krótszej słomie, które rzadziej wylegają. Najprostszym sposobem jest zmniejszenie ilości wysiewu, dzięki czemu promienie słoneczne mają łatwy dostęp do roślin w łanie, co sprawia, że źdźbła są grubsze, a przez to mniej podatne na wyleganie. Również opóźniając siew pszenicy ozimej do końca drugiej dekady października można spowodować skrócenie źdźbeł o kilkanaście centymetrów. Właściwy dobór retardantów to pierwszy krok ku uzyskaniu wysokiej jakości ziarna, drugi to ustalenie właściwej dawki i terminu stosowania. Większość dostępnych na rynku środków opartych jest na znanym od wielu lat chlorku chloromekwatu (CCC) i etefonie oraz chlorku mepikwatu i trineksapaku etylu (tab. 1). Wybierając regulator wzrostu należy pamiętać, że na jego działanie bardzo duży wpływ wywierają warunki pogodowe, i to nie tylko w trakcie zabiegu, ale także kilka dni po nim. Wyklucza się wykonanie zabiegu, gdy łan pszenicy jest przerzedzony, tym bardziej jeśli mamy do czynienia z niekorzystnymi warunkami pogodowymi, np. działaniem stojącej wody albo jej brakiem, szczególnie gdy susza się przedłuża. Skuteczność zabiegu zależy także od terminu stosowania i dawki środka. Termin stosowania wyznacza faza rozwojowa rośliny uprawnej, tzn. zabieg należy wykonać, gdy rośliny znajdują się w fazie intensywnego wzrostu. Optymalnym terminem dla pierwszego zabiegu jest zatem faza strzelania w źdźbło, dokładnie od momentu wykształcenia się pierwszego kolanka. Jeśli koniecznym okaże się drugi zabieg, można go wykonać do fazy pojawienia się, a nawet końca fazy liścia flagowego (zgodnie z zaleceniami w etykietach środków). Dalsze opóźnianie terminu zabiegu nie jest wskazane, gdyż może wiązać się z skróceniem i deformacją kłosów, co oczywiście prowadzi do obniżenia wysokości kłosów, a przede wszystkim jakości ziarna. Kolejnym krokiem jest ustalenie właściwej dawki, przy wyborze której należy brać pod uwagę przede wszystkim przebieg warunków pogodowych w trakcie i po zabiegu. dokończenie na s. 9 Tabela 1. Wykaz retardantów zalecanych do skracania roślin pszenicy ozimej, cz. I Dawka l/ha Preparat Termin zabiegu Chlorek chloromekwatu (CCC) Adjust SL 1,0-1,8 od fazy krzewienia do końca fazy liścia flagowego Dawki dzielone: I. w terminie zalecanym I. 1,0 II. 5-8 dni po pierwszym zabiegu II. 0,8 Agriguard Chlormequat 750 SL 1,8-2,0* 1,2-1,8** * odmiany skłonne do wylegania ** odmiany mniej podatne na wyleganie na początku fazy strzelania w źdźbło, kiedy pierwsze kolanko jest widoczne (lub wyczuwalne) w odległości 1 cm od powierzchni gleby. Rośliny w tym okresie powinny mieć wysokość cm. Dawki dzielone: I. w terminie zalecanym II. 5-8 dni po pierwszym zabiegu Antywylegacz 1-2 Płynny 675 SL Antywylegacz Płynny 725 SL 1,7-2,2* 1,2-1,7** Dawki dzielone: I. 1/2 do 2/3 dawki II. pozostała część dawki C-Kwat Gold 720 SL 1,8-2,2* 1,2-1,8** CCC 720 SL Cekwat 750 SL 1,8-2,0* 1,2-1,8** Cycocel 750 SL 1,7-2,1* 1,2-1,7** Golden C-Kwat 720 SL 1,8-2,2* 1,2-1,8** Manipulator SL 1-1,8 opryskiwać rośliny od fazy krzewienia do końca fazy liścia flagowego I. zabieg w terminie zalecanym w dawce 1 l/ha II. zabieg w 5-8 dni po pierwszym zabiegu w dawce 0,8 l/ha Reduktor 750 SL 1,8-2,0* 1,2-1,8** po zakończeniu fazy krzewienia, lecz nie później niż na początku fazy strzelania w źdźbło Tabela 2. Wykaz retardantów zalecanych do skracania roślin pszenicy ozimej, cz. II Regulator 620 SL 1,0-1,8 od fazy krzewienia do końca fazy liścia flagowego Dawki dzielone: I. 1,0 II.0,8 I. od fazy krzewienia do końca fazy liścia II. 5-8 dni po pierwszym zabiegu. Stabilan 750 SL 1,8-2,0* 1,2-1,8** na początku fazy strzelania w źdźbło, kiedy pierwsze kolanko jest widoczne (lub wyczuwalne) w odległości 1 cm od powierzchni gleby. Rośliny w tym okresie powinny mieć wysokość cm. Etefon Cerone 480 SL 0,75 od fazy pierwszego węzła źdźbłowego (kolanka) do początku Etefo 480 SL 0,75 pojawienia się liścia flagowego Ethefon Gold 480 SL 0,5 po uprzednim zastosowaniu środka zawierającego chlorek chloromekwatu /CCC/ opryskiwać w fazie od pojawienia się liścia podflagowego do momentu pojawienia się liścia flagowego. 0,75 od fazy pierwszego węzła źdźbłowego (kolanka) do początku pojawienia się liścia flagowego. Golden Ethefon 480 SL 0,75 od fazy pierwszego węzła źdźbłowego (kolanka) do początku pojawienia się liścia flagowego. 0,5 po uprzednim zastosowaniu środka zawierającego chlorek chloromekwatu (CCC) opryskiwać w fazie od pojawienia się liścia podflagowego do momentu pojawienia się liścia flagowego. Kobra 480 SL 0,5 Po uprzednim zastosowaniu środka zawierającego chlorek chloromekwatu /CCC/ opryskiwać w fazie od pojawienia się liścia podflagowego do momentu pojawienia się liścia flagowego. Retar 480 SL 0,75 od fazy pierwszego kolanka do początku fazy pojawienia się liścia flagowego. chlorek mepikwatu Medax Top 350 SC 0,8-1,25 w fazie liścia flagowego trineksapak etylu Moddus 250 EC 0,4 od fazy krzewienia do fazy liścia flagowego Golden Trinexs 250 EC 0,4 od fazy krzewienia do fazy liścia flagowego Dawki dzielone: I. 0,3 II. 0,3 I. w fazie końca krzewienia pszenicy II. w fazie liścia flagowego Modena 250 EC 0,4 od fazy krzewienia do fazy liścia flagowego. * odmiany skłonne do wylegania ** odmiany mniej podatne na wyleganie

9 Nr 02/2012 (86) Strona Wykonanie zabiegu skracania źdźbła bardzo często zbiega się w czasie z aplikacją fungicydów, co pozwala na równoczesną, pełną ochronę przed chorobami grzybowymi upraw. Zabieg wykonany przy silnym nasłonecznieniu i niedoborze wody w glebie może być przyczyną obniżenia plonowania, natomiast wykonany przy silnych opadach deszczu pozytywnie wpływa na wzrost roślin, co znajduje odzwierciedlenie w jakości ziarna. dokończenie ze s. 8 Zabieg wykonany przy silnym nasłonecznieniu i niedoborze wody w glebie może być przyczyną obniżenia plonowania, natomiast wykonany przy silnych opadach deszczu pozytywnie wpływa na wzrost roślin, co znajduje odzwierciedlenie w jakości ziarna. Ustalając dawkę należy brać pod uwagę również podatność odmian na wyleganie. Generalnie zaleca się stosowanie wyższych dawek w przypadku uprawy odmian skłonnych do wylegania, a niższych, gdy odmiana jest mniej podatna na wyleganie (tab. 1), przy czym nie można wykluczyć zróżnicowanych reakcji pomiędzy odmianami z danej grupy. Uzyskaniu wysokich plonów ziarna, o odpowiedniej wartości technologicznej, na plantacjach prowadzonych intensywnie sprzyja dzielenie zabiegów. W przypadku odmian pszenicy jakościowej podatnych na wyleganie preferuje się stosowanie regulatorów wzrostu zawierających chlorek chloromekwatu (CCC), w fazie BBCH Kolejny zabieg lepiej wykonać stosując środek zawierający etefon, który nie tylko skraca źdźbło, ale wpływa korzystnie na przemieszczenie białka z liści. Wykonanie zabiegu skracania źdźbła bardzo często zbiega się w czasie z aplikacją herbicydów, czy fungicydów. Względy ekonomiczne skłaniają producentów do stosowania możliwie szerokiej gamy środków chemicznych, przy jak najmniejszej liczbie wjazdów na pole. W przypadku CCC możliwe jest jego mieszanie z niemal wszystkimi herbicydami i fungicydami stosowanymi w zbożach. Obserwuje się ponadto synergistyczny (korzystny) wpływ herbicydów z grupy regulatorów wzrostu, np. Starane, a także fungicydów triazolowych na działanie CCC. Możliwe jest także stosowanie CCC łącznie z płynnym nawozem saletrzano mocznikowym (RSM), pod warunkiem wykonania zabiegu zgodnie z zaleceniami dotyczącymi RSM. 1 Producenci zalecają także stosowanie retardantów, najczęściej zawierających CCC, w dawkach dzielonych. Pierwszy zabieg powinien mieć miejsce zgodnie z zaleceniami znajdującymi się w etykiecie środka, następny kilka dni później. W przypadku trineksapaku etylu pierwszy zabieg należy wykonać w fazie końca krzewienie pszenicy, następny w fazie liścia flagowego. Aby w pełni wykorzystać działanie retardantów, zaleca się stosowanie mieszanin środków zawierających różne substancje aktywne, np. CCC + efefon czy CCC + trineksapak etylu. Ostatecznie wybór środków i terminów stosowania jest w gestii rolnika. To on, na podstawie swojej wiedzy decyduje, jaki wariant skracania źdźbła w danych warunkach wybrać. Zgodnie z zaleceniami i ustawą o ochronie roślin, stosowane dawki powinny być zgodne z zaleceniami. Zdarza się oczywiście, że rolnik stosuje niższe dawki, ale musi zdawać sobie wówczas sprawę, że w sytuacji niezadowalającego działania retardantów, cała wina leży po jego stronie. 1 o prawidłowej technice aplikacji nawozów RSM pisaliśmy w grudniowym wydaniu Wiadomości Rolniczych Polska, WRP nr 12/2011 (84) (red.)

10 Strona 10 Dr Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG PIB w Puławach Nr 02/2012 (86) Wysokość i jakość plonu, zgodnie ze znanym prawem minimum Liebiga, uzależniona jest od tego składnika pokarmowego, który występuje w ilościach najniższych w stosunku do potrzeb rośliny. Trzymając się tej zasady, starajmy się tak bilansować nawożenie roślin, także nawożenie pogłówne, względem wszystkich niezbędnych składników pokarmowych, również mikroelementów, żeby niedobór jednego z nich nie ograniczał pobierania innych, wzrostu oraz plonowania roślin. Nawożenie pogłówne prawo minimum a mikroelementy Podstawowym nawożeniem roślin jest nawożenie przedsiewne tzw. główne, gdzie wyliczone dawki składników w formie nawozów podaje się do gleby przed siewem roślin, na ogół w trakcie wykonywania uprawek przedsiewnych. Natomiast nawożenie pogłówne jest nawożeniem uzupełniającym w stosunku do nawożenia przedsiewnego, gdzie nawozy podawane są roślinom w trakcie ich wegetacji do gleby w formie stałej lub płynnej, bądź nalistnie w formie dokarmiania dolistnego, i dotyczy to głównie nawożenia roślin azotem, magnezem oraz mikroelementami. Jedną z najważniejszych zasad w nawożeniu jest nawożenie roślin ściśle według potrzeb. Potrzeby pokarmowe roślin opracowywane są dla gatunku, a niekiedy nawet odmiany, i pokrywane są częściowo z naturalnych zasobów glebowych, a dopiero w drugiej kolejności z nawozów naturalnych czy mineralnych. Potrzeby nawozowe odpowiadają ilości składnika, jaką należy dostarczyć w formie nawozów, aby roślina mogła zrealizować swoje wymagania pokarmowe. Potrzeby pokarmowe roślin wobec makroelementów są duże i dla przykładu, jeśli chodzi o azot nawet powyżej 200 kg N/ha, natomiast odnośnie mikroelementów stosunkowo niewielkie, i wynoszą od kilku gramów do 2 kg składnika na hektar. Jednak mimo niewielkich potrzeb pokarmowych i nawozowych, każdy z niezbędnych mikroelementów musi być dla roślin w trakcie wzrostu dostępny w ilościach optymalnych, gdyż zgodnie z prawem minimum Liebiga, wysokość i jakość plonu uzależniona jest od tego składnika pokarmowego, który występuje w ilościach najniższych w stosunku do potrzeb rośliny. Justus von Liebig prowadził swoje badania na roślinach, u których zauważył, że wystarczy niedobór jednego tylko ze składników pożywki, na której były hodowane, aby ograniczyć wzrost rośliny. Słynna beczka Liebiga jest rodzajem wizualizacji tego prawa zaproponowanym przez samego uczonego. Pojemność beczki jest ograniczana długością najkrótszej klepki, w tym przypadku niedoborem pierwiastka, który jest czynnikiem ograniczającym, którego jest najmniej. Pierwiastki niezbędne dla roślin Spośród 92 pierwiastków naturalnie występujących w przyrodzie, tylko 17 obecnie uznawanych jest za niezbędnie dla wzrostu i rozwoju roślin. Za pierwiastek niezbędny uważa się ten składnik, który spełnia następujące kryteria: bez danego składnika roślina nie może przejść całego cyklu rozwojowego, działanie składnika w roślinie musi być specyficzne i nie może być zastąpione przez żaden inny składnik, działanie danego składnika na roślinę musi być bezpośrednie. W zależności od ilościowego zapotrzebowania, umownie dzieli się je na makroelementy występujące powyżej 0,1% zawartości oraz mikroelementy, których zawartość w roślinie jest około 1000-krotnie mniejsza. Makroelementy w roślinach pełnią głownie funkcje budulcowe i pobierane są w dużych ilościach, natomiast mikroelementy pobierane są w znacznie mniejszych ilościach a ich rola sprowadza się głównie do regulacji procesów biochemicznych (tab.1). Obecnie za niezbędne mikroelementy w żywieniu roślin uważa się: żelazo (Fe), mangan (Mn), cynk (Zn), miedź ( Cu), bor (B), molibden (Mo), chlor (Cl) i nikiel (Ni). Mimo że wymienione składniki potrzebne są roślinom w bardzo małych ilościach, rośliny nie mogą się bez nich obyć, a przy niedoborach są czynnikiem ograniczającym plonowanie. Zasoby naturalne mikroskładników w glebach są ograniczone i często, za wyjątkiem chloru, niklu oraz żelaza, nie wystarczają do pełnego pokrycia potrzeb pokarmowych roślin, zwłaszcza w przypadku oczekiwanych dużych plonów. Najnowsze wyniki badań IUNG PIB, dotyczące stanu zasobności gleb Polski wskazują, iż w skali kraju mamy obecnie aż 75% gleb niedoborowych względem boru, 40% ubogich w miedź, a w molibden, cynk i mangan około 10%. W przypadku stwierdzonego niedoboru przy zawartości składnika w niskiej klasie zasobności zaleca się nawożenie roślin tym składnikiem, w dawce pokrywającej zapotrzebowanie roślin na dany składnik. Mikroelementy podajemy doglebowo przedsiewnie lub częściej pogłównie dolistnie, w formie jednoskładnikowych lub wieloskładnikowych nawozów, często w połączeniu z innymi nawozami, na ogół z mocznikiem, oraz ze środkami ochrony roślin. Przy wyborze dolistnego nawozu mikroelementowego (na rynku jest szeroka gama), kierujmy się zasadą: nawóz pod konkretną roślinę, jego cena oraz koncentracje składników (tab. 2). Gatunki roślin różnią się ilościowym zapotrzebowaniem na mikroelementy i przy większej wrażliwości (tab. 3), wymagania i potrzeby pokarmowe z reguły są większe w stosunku do tego składnika. Dla przykładu zboża są bardzo wrażliwe na niedobór miedzi, a następnie manganu i cynku; rzepak i buraki przede wszystkim na niedobór boru, następnie molibdenu i manganu; kukurydza jest najbardziej wrażliwa na niedobór cynku, boru i miedzi. Najszybszym sposobem uzupełnienia niedoborów mikroelementowych w trakcie wegetacji roślin jest zabieg nalistnego dokarmiania. W dolistnym dokarmianiu roślin mikroelementy podaje się w formie najbardziej dostępnej dla roślin w formie chelatów oraz w postaci wodnych roztworów soli, w stężeniu dostosowanym do gatunku i fazy rozwojowej rośliny, na ogół w formie kilkakrotnych oprysków w sezonie wegetacyjnym roślin. Zasadą jest, że im roślina młodsza, tym zakres stosowanych stężeń roztworów jest większy. Zaletą dolistnego dokarmiania jest szybkie działanie składnika oraz większa efektywność działania w porównaniu do nawożenia doglebowego. Zużycie znacznie mniejszych dawek składników w zabiegach nalistnych czyni nawożenie dolistne roślin mikroelementami znacznie bezpieczniejsze dla środowiska w stosunku do doglebowego. Z żywieniowego punktu widzenia, prawidłowa zawartość mikroskładników w roślinach jest gwarantem wysokiego plonu roślin o dobrych parametrach surowca oraz pożądanych walorach odżywczych. Niedobór mikroelementów w roślinach prowadzi w pierwszej kolejności do zahamowania podstawowych procesów, w tym fotosyntezy i dystrybucji asymilatów, oraz do większej podatności roślin na niekorzystne warunki środowiska, a następnie do obniżenia wielkości plonu i pogorszenia jego jakości. dokończenie na s. 10 Tabela 1. Główne funkcje poszczególnych mikroelementów w roślinach. Składnik Fe Mn B Cu Zn Mo Cl Ni Składnik N Mg B Cu Zn Mn Fe Mo Najważniejsze funkcje w roślinie Główny składnik wielu enzymów uczestniczących m. in. w fotosyntezie i wiązaniu N 2 ( np. cytochromy, ferredoksyna), reduktazy azotanowej. Około 80% Fe w chloroplastach. Składnik wielu enzymów uczestniczących w reakcjach dekarboksylacji, hydrolizy i utleniania redukcji. Bierze udział w fotolizie wody. Uczestniczy w tworzeniu struktur ścian komórkowych i w procesie wzrostu (podziały komórkowe, wzrost łagiewki pyłkowej i in.). Pośrednio uczestniczy w metabolizmie (może i transporcie) cukrowców. Składnik oksydaz: cytochromowej, askorbinowej i katecholowej, a także plastocyjaniny. W komórce występuje głownie w chloroplastach. Składnik: dehydrogenazy alkoholowej, anhydrozy węglanowej, polimerazy RNA i in. Aktywator enzymów metabolizmu cukrowców i białek. Regulacja ekspresji genów. Składnik reduktazy azotanowej i nitrogenezy. Konieczny w reakcjach uwalniania tlenu podczas rozkładu wody. Składnik ureazy i wielu hydrogenaz. Tabela 2. Ocena zawartości niektórych makro- i mikroelementów w dolistnych nawozach wieloskładnikowych (w % wagowych). Ocena zawartości Niska Średnia Wysoka Bardzo wysoka do 6,0 6, ,1 20,0 >20,0 do 1,5 1,6 3,0 3,1 5,0 >5,0 do 0,2 0,3 0,5 0,6 0,8 >0,8 do 0,1 0,2 0,4 0,5 07 >0,7 do 0,2 0,3 05 0,6 0,8 >0,8 do 0,3 0,4 0,7 0,8 1,2 >1,2 do 0,4 0,5 0,8 0,9 1,2 >1,2 do 0,005 0,006 0,009 0, >0,03 Źródło: Szewczuk C., Michałojć Z., 2003

11 Nr 02/2012 (86) Strona 11 Beczka Liebiga obrazuje, że niedobór jednego ze składników ogranicza oddziaływanie innych będących we właściwych proporcjach. Należy tak bilansować nawożenie roślin, by kompensować niedobór tych będących w minimum. dokończenie ze s. 11 Kiedy stosować dolistne dokarmianie roślin mikroelementami? Zawsze w przypadku stwierdzenia niedoborów tych składników w glebie, czy też roślinie. Wskazane przy oczekiwanych dużych plonach, nawet przy wystarczającej zawartości w glebie, jako nawożenie na wyrost, dla zabezpieczenia pokrycia potrzeb pokarmowych roślin względem tych składników w krytycznych fazach wzrostu roślin. W technologiach intensywnych uprawy roślin, na ogół stosuje się 3 4-krotne dolistne dokarmianie mikroelementami. Zalecane w okresach utrudnionego pobierania składników z gleby, m.in. w przypadku suszy, czy tez nieodpowiedniego ph gleby, szczególnie zbyt wysokiego. Przy wysokim ph gleby >7,0 mikroelementy: Fe, B, Zn, Mn i Cu są w większości blokowane w kompleksach sorpcyjnych gleby i dla roślin trudno dostępne, nawet przy wystarczającej zawartości w glebie, w przeciwieństwie do Mo, który w takich warunkach jest łatwo dla roślin dostępny. W glebach o odczynie kwaśnym jest odwrotnie: rozpuszczalność i przyswajalność 5 wymienionych mikroelementów jest maksymalna a Mo minimalna. Podstawowym kryterium efektywności dolistnego dokarmiania roślin jest tempo absorpcji przez liść, a ściślej przez nadziemne części rośliny, oraz szybkość przemieszczania składników pokarmowych wewnątrz rośliny, czyli czas, w którym zastosowane składniki zostaną włączone w metabolizm rośliny. Z warunków klimatycznych decydujące są temperatura i względna wilgotność powietrza. Stąd najodpowiedniejszym terminem przeprowadzenia zabiegu, zwłaszcza w upalne dni, jest wieczór, względnie wczesny ranek, gdy temperatura powietrza jest stosunkowo niska a względna wilgotność powietrza jest wysoka (nie ma zbyt gwałtownego parowania wody z kropli roztworu, a rośliny są w dobrym turgorze). Roztwór podany na liść musi mieć odpowiednie stężenie, dostosowane do gatunku i fazy rozwojowej rośliny a także warunków pogodowych, żeby nie dochodziło do uszkodzenia roślin. Rośliny młodsze, we wcześniejszych fazach rozwoju, są na ogół odporniejsze na wyższe stężenie składników w roztworze. Roztwór do oprysku powinien być przygotowany bezpośrednio przed zabiegiem, celowe jest dodanie do niego środków powierzchniowo czynnych, żeby krople roztworu lepiej przylegały do liści, gdyż to podnosi efektywność stosowanego zabiegu. Istotny wpływ na efektywność absorpcji składników przez liście wywiera faza rozwojowa rośliny, w której zalecane jest wykonywanie nawożenia dolistnego. Dokarmianie powinno być skorelowane z okresami największego zapotrzebowania roślin na określone składniki pokarmowe lub uwzględniać specyficzną reakcję roślin na tzw. krytyczne składniki. W okresach największego zapotrzebowania roślin na określony składnik liście odznaczają się szczególnie dużą absorpcją. Mikroelementy Bor (B) Rośliny najbardziej wrażliwe na niedobory mikroelementu burak cukrowy, rzepak, motylkowate, chmiel, drzewa owocowe, krzewy Perspektywy nawożenia roślin upraw polowych mikroelementami W najbliższych latach nawożenie roślin mikroelementami, zwłaszcza pogłówne w formie dolistnej, zyska na znaczeniu, szczególnie w warunkach wysokiego plonowania roślin. Wynika to z kilku przesłanek. Przede wszystkim wzrasta areał gleb Polski z ujemnym saldem bilansowym tych składników. Szczególnie jest to niekorzystne dla gleb o niskiej zasobności w mikroelementy, przede wszystkim dotyczy to boru, miedzi. Przyczyn tego stanu rzeczy jest kilka, m.in. znaczne ograniczenie ilości stosowanych nawozów naturalnych i organicznych, zwłaszcza ilości stosowanego obornika, bezcennego źródła nie tylko makro- i mikroelementów, ale także zmniejszenie ilości zużycia nawozów mineralnych zawierających zanieczyszczenia mikroelementowe. W świetle przytoczonych faktów, bezsporna wydaje się potrzeba pogłównego nawożenia roślin mikroelementami, zwłaszcza gatunków roślin wrażliwych na niedobory tych składników. Nawożenie dolistne mikroelementami wydaje się być optymalnym sposobem uzupełniania niedoborów tych składników; zwłaszcza dokarmianie roślin mikroelementami stosowane łącznie z azotem czy też z innymi agrochemikaliami. n Tabela 3. Wykaz roślin najbardziej wrażliwych na niedobór mikroelementu oraz zalecana średnia dawka mikroelementu, przy niskiej zasobności gleb w doglebowym i dolistnym nawożeniu roślin (w przeliczeniu na formę pierwiastkową). Dawka doglebowa (kg/ha) Dawka dolistna (g/ha) 2 3, owocowe, truskawka Miedź (Cu) pszenica, jęczmień, owies, trawy łąkowe i pastwiskowe Cynk (Zn) kukurydza, len, chmiel Mangan (Mn) motylkowate, burak 1200 cukrowy, ziemniak, kukurydza, rzepak, zboża Molibden (Mo) motylkowate, burak cukrowy, ziemniak, rzepak INFORMACJE Rosahumus bez tajemnic Rosahumus to ekologiczny nawóz poprawiający żyzność gleby, który dzięki działaniu występujących w nim naturalnych składników kwasów humusowych wpływa na poprawę struktury gleby, zwiększa dostępność składników pokarmowych, reguluje stosunki wodno-powietrzne, a dodatkowo przyspiesza humifikację resztek organicznych. Nawóz stymuluje tworzenie się próchnicy, która jako naturalne lepiszcze, powoduje sklejanie się cząstek gleby w większe i trwalsze agregaty glebowe, dzięki czemu gleba uzyskuje trwałą strukturę gruzełkowatą. Struktura gruzełkowata gleby jest jednym z najważniejszych elementów żyzności. Próchnica poprawia zasobność gleb jej związki mogą zmagazynować od 4 do 12 razy więcej składników pokarmowych niż część mineralna gleby, a dodatkowo zapobiega nadmiernemu wymywaniu i wypłukiwaniu. Zwiększa też zdolności buforowe gleb, regulując i stabilizując odczyn. Związki próchniczne mają dodatkowo wysoką pojemność wodną, dzięki czemu mogą zatrzymać nawet 5-krotnie więcej wody niż same ważą i to w formie dostępnej dla roślin. Ma to ogromne znaczenie dla właściwego nawodnienia gleby, zarówno wtedy, gdy jest sucho i brakuje wody, jak również wtedy, gdy jest jej nadmiar. Kwasy humusowe zawarte w Rosahumusie wpływają także bezpośrednio na roślinę zwiększają dynamikę pobierania przez nią składników pokarmowych, przyspieszają wzrost i rozwój systemu korzeniowego, dzięki czemu gleba jest bardziej żyzna, roślina szybciej rośnie, jest zdrowsza i silniejsza. W rezultacie takie wielopłaszczyznowe i wielokierunkowe działanie nawozu Rosahumus w glebie przekłada się zarówno na zwyżkę plonu roślin uprawnych, jak i poprawę jakości, dzięki czemu i użytkownik, i konsument otrzymują zdrowsze i bardziej dorodne płody rolne. Działanie nawozu jest długookresowe Rosahumus poprawia żyzność gleby nawet do pięciu lat. Podczas wieloletnich badań przeprowadzonych w instytutach naukowo-badawczych i na uczelniach wyższych w Polsce i za granicą, potwierdzono, że stosowanie nawozu Rosahumus umożliwia ograniczenie nawożenia mineralnego NPK nawet o 50%. Ma to szczególne znaczenie w sytuacji, gdy nawozy mineralne znacząco drożeją, tak jak np. w tym roku, oraz ze względów ekologicznych. Tajemnica wyjątkowych rezultatów, jakie osiąga się stosując Rosahumus, leży w bardzo wysokiej zawartości kwasów humusowych. Nawóz składa się w 56% z materii organicznej, z czego kwasy humusowe stanowią aż 85%! Pozostałe składniki to potas 12% i żelazo 0,6%. Rosahumus wytwarzany jest z leonardytów kopalin będących formą pośrednią pomiędzy torfem, a węglem brunatnym, dzięki czemu większa część materii organicznej uległa humifikacji, a nie mineralizacji. Kwasy humusowe zawarte w Rosahumusie wykazują 5-krotnie wyższą aktywność niż kwasy pozyskane z innych źródeł takich, jak np. kompost czy obornik. Nawóz posiada polskie i zagraniczne certyfikaty ekologiczne, między innymi IUNG-PIB z Puław. Rosahumus zdobył Zielony Laur Konsumenta i wyróżnienie na Targach Agrotech Kielce w 2011 roku. (JN)

12 Strona 12 Adam Paradowski IOR PIB Poznań ochrona Nr 02/2012 (86) Optymalny termin niszczenia miotły zbożowej to jesień. Jednak często z braku odpowiedniej organizacji lub warunków klimatycznych zabieg zwalczania tego gatunku odbywa się podczas wiosny. Przykładowo w tym roku długo panująca jesienna susza, znacznie osłabiła kondycję zbóż i plantatorzy z obawy przed jej uszkodzeniem zrezygnowali z zabiegów chwastobójczych (lub po zregenerowaniu zbóż nie zdążyli ich wykonać). Pozamiatać miotłę na czas Oprysk czasami jest konieczny z powodu biologii rozwoju samej miotły zbożowej, która wschodzi zarówno jesienią, jak wiosną. Zniszczenie jej jesienią nie oznacza, że kolejna fala wschodów nie pojawi się wiosną. Ze względu na konkurencję, zdecydowanie bardziej groźna jest miotła pochodząca ze wschodów jesiennych. Jest silnie rozwinięta i wykształca więcej wiech (do 6), tym samym jest bardziej konkurencyjna i silniej zachwaszcza stanowiska. Jeżeli nie wykonano zabiegów jesiennych, wiosną należy zwalczać obie fale wschodów, jednak należy wziąć pod uwagę, że populacje zimujące na ogół wymagają do zniszczenia wyższych spośród zalecanych dawek. Zwalczanie miotły można dokonać w dwojaki sposób. Zastosować herbicydy, które zwalczają tylko chwasty jednoliścienne albo użyć mieszanin fabrycznych lub zbiornikowych, przeznaczonych do zwalczania miotły zbożowej i określonej, charakterystycznej dla danej kombinacji grupy chwastów dwuliściennych. Preparatów niszczących tylko chwasty jednoliścienne jest zdecydowanie mniej. Najstarszym przedstawicielem jest fenoksaprop-p-etyl reprezentowany przez Pumę Uniwersal 069 EW i jej odpowiedniki Agria Fenoksaprop 069 EW, Fantom 069 EW i Foxtrot 069 EW. Jednym z ciekawszych zastosowań tych preparatów jest możliwość wykonania zabiegu herbicydem Foxtrot 069 EW w obniżonej dawce do 0,5 l/ha, ale łącznie z adiuwantem Atpolan 80 EC. Foxtrot jest także jedynym w tej grupie herbicydem, który posiada rejestrację oprócz pszenicy także w pszenżycie i życie. Oficjalnie rejestracja tych herbicydów obejmuje termin bezpośrednio po ruszeniu wegetacji, w praktyce można je stosować co najmniej do fazy drugiego kolanka. Miotła jest wrażliwa od dwóch liści do końca krzewienia. Puma i Fantom posiadają także rejestrację łącznego stosowania z preparatami Granstar 75 WG i Sekator 125 OD. Ze względu na obecność w preparacie Sekator jodosulfuronu, jego skuteczność w zwalczaniu miotły zbożowej jest jeszcze większa. Ponadto Pumę łącznie z herbicydem Starane 250 EC można stosować w pszenicy i pszenżycie. dokończenie na s.13 Tabela 2. Wiosenny program zwalczania miotły zbożowej w zbożach ozimych okres bezpośrednio po ruszeniu wegetacji. BBCH Rw-25 (bezpośrednio po ruszeniu wegetacji do pełni krzewienia) Grasp 400 SC 0,6-0,9 l BBCH Rw-29 (bezpośrednio po ruszeniu wegetacji do fazy końca krzewienia) Golden IPU 500 SC 2,0-2,5 l IPU Gold 500 SC 2,0-2,5 l 2,0-2,5 l IPUherb 500 SC 2,0-2,5 l 2,0-2,5 l Isoguard 500 SC 2,0-2,5 l 2,0-2,5 l Izofarm 500 SC 2,0-2,5 l 2,0-2,5 l Izoherb 500 SC 2,0-2,5 l 2,0-2,5 l Protugan 500 SC 2,0-3,0 l 2,0-3,0 l Chisel 75 WG + Trend 90 EC 60 g + 0,05% 60 g + 0,05% 60 g + 0,05% 60 g + 0,05% Huzar 05 WG 0,15-0,2 kg 0,15-0,2 kg 0,15-0,2 kg Huzar 100 OD ml ml ml Huzar Activ 387 OD 0,75-1,0 l 0,75-1,0 l 0,75-1,0 l Zeus 208 WG 0,3 kg Starane 250 EC + Puma Uniwersal 069 EW 0,6-0,8 + 1,0-1,2 l 0,6-0,8 + 1,0-1,2 l Starane Super 101 SE + Apyros 75 WG 1,0 l g 1,0 l g Starane Super 101 SE + Atlantis 04 WG 1,0 l + 0,15 kg 1,0 l + 0,15 kg 1,0 l + 0,15 kg Starane Super 101 SE + Attribut 70 WG 1,0 l + 60 g 1,0 l + 60 g BBCH Rw-32 (bezpośrednio po ruszeniu wegetacji do fazy drugiego kolanka) Apyros 75 WG + Atpolan 80 EC 13,3-26,5 g + 1,5 l 13,3-26,5 g + 1,5 l Nylon 75 WG + Atpolan 80 EC 13,3-26,5 g + 1,5 l 13,3-26,5 g + 1,5 l Apyros 75 WG + Kantor 050 SC + Aero 30 SL 13,3-20,0 g + 0, ,5 l Apyros 75 WG + Starane 250 EC 13,3-20,0 g + 0,4 l Kantor Attribut 70 WG 0,08 l + 0,06 kg 0,08 l + 0,06 kg BBCH Rw-37 (bezpośrednio po ruszeniu wegetacji do fazy początku liścia flagowego) Rubin SX 50 SG + Trend 90 EC g + 0,1% g + 0,1% g + 0,1% Tabela 3. Wiosenny program zwalczania miotły zbożowej w zbożach ozimych okres od fazy trzech liści do końca krzewienie. BBCH (od fazy 3 liści do fazy pełni krzewienia) Caliban 178 WG 0,25 kg BBCH (od fazy 3 liści do końca krzewienia) Bifenix N 499 SC 4,5 l BBCH (od fazy 3 liści do fazy początku liścia flagowego) Axial 100 EC + Adigor 440 EC 0,3-0,6 + 0,9-1,8 l 0,3-0,6 + 0,9-1,8 l - - BBCH (od początku krzewienia do pierwszego kolanka) Dragon 450 WG + Apyros 75 WG + Atpolan 80 EC 33,3 + 13,3-20 g + 1,5 l Dragon 450 WG + Atlantis 0,4 WG + Actirob 842 EC 33, g + 1,0 l Dragon 450 WG + Attribut 70 WG 33,3 g + 60 g Lancet Plus 125 WG 0,2 kg 0,2 kg 0,2 kg BBCH (w fazie od pełni do końca krzewienia) Apyros 75 WG + Chwastox Extra 300 SL 13,3-20 g + 1,5 l Nylon 75 WG + Chwastox Extra 300 SL 13,3-20 g + 1,5 l Apyros 75 WG + Mustang 306 SE 13,3 g + 0,4-0,6 l Nylon 75 WG + Mustang 306 SE 13,3 g + 0,4-0,6 l Nawóz startowy Microstar PZ jest wysiewany w rządek wraz z siewem nasion. Fosfor w uprawie wszystkich roślin jest niezbędny do wytworzenia odpowiedniego systemu korzeniowego, odpowiada za proces kwitnienia i wiązania nasion. Microstar PZ na start Ponadto fosfor jest pierwiastkiem mało ruchliwym w glebie. Bardzo istotne jest, aby był on dostępny dla roślin od momentu kiełkowania, zaraz na starcie. Często jednak w okresie wschodów i początkowego wzrostu roślin jest zimno, występują nawet wiosenne przymrozki, co zdecydowanie ogranicza dostępność fosforu w wyniku czego następują zaburzenia w pobieraniu. Roślinom brakuje wówczas energii do syntezy chlorofilu, czego efektem są fioletowo-antocyjanowe liście. Pobieranie fosforu jest dodatkowo uzależnione od odczynu gleby i temperatury. Największa absorpcja fosforu przez korzenie następuje w warunkach bezpośredniego kontaktu strefy włośnikowej z jonami fosforu (maks. odległość absorpcji wynosi ok. 1 2 mm). W przypadku azotu odległość ta może wynosić nawet 2 cm, dlatego też zasadne jest stosowanie nawożenia startowego nawozem Microstar PZ wraz z siewem nasion kukurydzy, buraka cukrowego, rzepaku i innych upraw. Microstar PZ zawiera 10% N, 40% P 2 O 5, 2% Zn oraz siarkę. Nawóz ma postać mikrogranulatu (0,5 1 mm), całkowicie rozpuszczalnego w wodzie. W 1 kg nawozu znajduje się ok mikrogranulek. Fosfor w nawozie występuje w postaci połączeń organicznych, dzięki czemu jest dostępny dla roślin w 100% niezależnie od odczynu gleby. Precyzyjne dozowanie nawozu wraz z siewem nasion w dawce 20 kg/ ha pozwala obniżyć dawki fosforu o 50%. Dodatkowo wysoka zawartość cynku zwiększa odporność roślin na wiosenne chłody oraz wykorzystanie fosforu i azotu z gleby. Bardzo korzystna jest także zawartość siarki, niezbędnej do budowy aminokwasów siarkowych tj. metionina, cysteina, tryptofan, a także do właściwego wykorzystania nawozów azotowych. Dzięki temu rośliny od kiełkowania nasion rozwijają się prawidłowo, są mniej wrażliwe na niekorzystne warunki atmosferyczne, takie jak susza, chłody, nadmiar wody, kwaśny odczyn gleby, złe stosunki wodnopowietrzne. W dalszym etapie rozwoju rośliny korzystają już z fosforu podanego rzutowo na całą powierzchnię pola. Przy zakupie nawozu Microstar PZ w firmie Agrosimex lub Agrokon istnieje możliwość bezpłatnego wypożyczenia dozownika do nawozu firmy Delimbe. Dozownik(w ofercie są 4-, 6- i 8-rzędowe dozowniki) jest prosty w montażu na siewniku i łatwy w obsłudze. Zasilany jest na prąd z ciągnika. Możliwy jest także zakup takiego dozownika. mgr inż. Krzysztof Zachaj

13 Nr 02/2012 (86) Strona 13 dokończenie na s. 12 Stosunkowo wąską rejestrację ma Grasp 400 SC, zalecany tylko pojedynczo w pszenicy ozimej. Najnowszy z graminicydów zbożowych Axial 100 EC posiada praktyczną zaletę, jako jedyny jest przeznaczony do zwalczania miotły zbożowej (owsa, wyczyńca) także w jęczmieniu ozimym. Poprzednio wymienione preparaty można stosować z adiuwantami, natomiast Axial 100 EC wymaga stosowania ze wspomagaczem. Do łącznego zabiegu jest zarejestrowany z Adigorem 440 EC. Dodatek adiuwanta musi być zawsze trzykrotnie wyższy niż dawka samego preparatu. Na pograniczu preparatów zwalczających miotłę zbożową i chwasty dwuliścienne jest propoksykarbazon etylu, czyli Attribut 70 WG i Attribut 70 WG, w których występuje jako pojedynczy składnik. Z grupy jednoliściennych zwalcza także owies głuchy, stokłosy, wyczyniec polny i w najwyższej dawce ogranicza perz właściwy. Uważany jest za preparat, który w średnim stopniu zwalcza chwasty dwuliścienne. W praktyce jednak wykazuje dość dobry efekt chwastobójczy np. w stosunku do gatunków kapustnych. Pozostałe, zamieszczone w tabeli herbicydy jedno-, dwu- i trzyskładnikowe oraz mieszaniny zbiornikowe są zalecane do równoczesnego zwalczania miotły zbożowej i chwastów dwuliściennych. Kluczem do uzyskania odpowiedzi, którą kombinację zastosować, jest gatunkowy skład zachwaszczenia, który powinien się pokrywać z zakresem zwalczanych chwastów dwuliściennych przez dany herbicyd lub ich mieszaninę. Spośród pojedynczych herbicydów należy zwrócić uwagę na Tolurex 500 SC, który jest zalecany w zimie podczas spoczynku wegetacyjnego. Taki zabieg można wykonać, jeżeli na polu nie ma pokrywy śnieżnej, podczas minimalnej temperatury powietrza minus 3 o C. Zalecana w tym czasie dawka (1,5 l/ha), przeznaczona jest tylko do niszczenia miotły zbożowej. Ten sam preparat (a także Lentipur Flo 500 SC), stosowane w późniejszych terminach i wyższych dawkach, zwalczają także chwasty dwuliścienne. Zdecydowana większość zalecanych mieszanin to podział dwóch substancji na jedną zwalczająca miotłę i drugą chwasty dwuliścienne. Do korzystnie działających preparatów należą te, których obie substancje aktywne zwalczają miotłę. Są zwłaszcza przydatne na stanowiskach, opanowanych przez miotłę zimującą, silnie ukorzenioną i trudną do zniszczenia. Do takich preparatów należy Legato Plus 600 SC i Pelikan Plus 550 SC (diflufenikan + izoproturon) oraz Caliban 178 WG i Zeus 208 WG, zawierające jodosulfuron i propoksykarbazon (Zeus dodatkowo amidosulfuron). Tabela 1. Wiosenny program zwalczania miotły zbożowej w zbożach ozimych okres przed i tuż po ruszeniu wegetacji. Dawka kombinacji na hektar w poszczególnych zbożach ozimych Kombinacja herbicydowa Pszenica Jęczmień Pszenżyto Żyto BBCH - nieistotne (zima, okres spoczynku wegetacyjnego) Tolurex 500 SC 1,5 l 1,5 l 1,5 l BBCH - nieistotne (przedwiośnie, temperatura 0-5oC) Lentipur Flo 500 SC 2,0 l 2,0 l 2,0 l Tolurex 500 SC 2,0 l 2,0 l 2,0 l BBCH - nieistotne (bezpośrednio po ruszeniu wegetacji) Agria Fenoksaprop 069 EW 1,0-1,2 l Fantom 069 EW 1,0-1,2 l Foxtrot 069 EW 1,0-1,2 l 1,0-1,2 l 1,0-1,2 l Foxtrot 069 EW + Atpolan 80 EC 0,5 + 1,0 l 0,5 + 1,0 l 0,5 + 1,0 l Puma Uniwersal 069 EW 1,0-1,2 l Fantom 069 EW + Granstar 75 WG 1,2 l + 20 g Puma Uniwersal 069 EW + Granstar 75 WG 1,2 l + 20 g Puma Uniwersal 069 EW + Sekator 125 OD 1,2 l + 0,15 l Fantom 069 EW + Sekator 125 OD 1,2 l + 0,15 l Atlantis 04 WG + Actirob 842 EC 0,15-0,4 kg + 0,5-1,0 l 0,15-0,4 kg + 0,5-1,0 l 0,15 kg + 0,5-1,0 l Atlantis 04 WG + Olbras 88 EC 0,15-0,4 kg + 0,5-1,0 l 0,15-0,4 kg + 0,5-1,0 l 0,15 kg + 0,5-1,0 l Atlantis 12 OD 0,45-1,2 l 0,45-1,2 l 0,45 l Atlantis 04 WG + Grodyl 75 WG + Actirob 842 EC 0,3 kg + 40 g + 1,0 l 0,3 kg + 40 g + 1,0 l 0,3 kg + 40 g + 1,0 l Atlantis 12 OD + Grodyl 75 WG 0,45 l + 40 g 0,45 l + 40 g 0,45 l + 40 g Atlantis 12 OD + Granstar 75 WG 0,45 l + 25 g 0,45 l + 25 g 0,45 l + 25 g Atlantis 12 OD + Mustang 306 SE 0,45 + 0,6 l 0,45 + 0,6 l 0,45 + 0,6 l Attribut 70 SG g g Attribut 70 WG + Atpolan 80 EC g + 1,5 l g + 1,5 l Attribut 70 WG + Olbras 88 EC g + 1,5 l g + 1,5 l Attribut 70 WG + Chwastox Extra 300 SL 60 g + 3 l 60 g + 3 l Attribut 70 WG + Granstar 75 WG 60 g + 20 g 60 g + 20 g Attribut 70 WG + Mustang 306 SE 60 g + 0,4 l 60 g + 0,4 l Legato Plus 600 SC 1,5 l Pelikan Plus 550 SC 1,5-2,0 l 1,5-2,0 l Lentipur Flo 500 SC 3,0 l 3,0 l Tolurex 500 SC 3,0 l 3,0 l Zeus 208 WG + Nuance 75 WG dwupak/6 ha Istotnym czynnikiem w zwalczaniu miotły zbożowej są warunki klimatyczne i termin wykonywania oprysków. Istotnym czynnikiem w zwalczaniu miotły zbożowej są warunki klimatyczne i termin wykonywania oprysków. Substancje aktywne chlorotoluron (Lentipur, Tolurex), diflufenikan (Legato, Pelikan) i izoproturon (np. Isoguard, Protugan) mogą być stosowane nalistnie, chociaż działają doglebowo. Stąd zabieg można wykonywać na mokre rośliny, najlepiej w fazie nie przekraczającej dwóch liści. Co prawda chlorotoluron zwalcza miotłę nawet w fazie końca krzewienia, ale wymaga wtedy dawki minimum 3 l/ha. Pozostałe preparaty głównie wnikają przez liście, w zaleceniach dopuszczających stosowania ich łącznie z adiuwantami, możliwość tą warto wykorzystać. W sytuacji, gdy na polach będzie się znajdowała miotła zbożowa ze wschodów jesiennych, należy możliwie jak najszybciej przystąpić do jej zwalczania. Praktycznie jej wegetacja rusza, gdy temperatura przekracza 0oC, zaczyna szybko rosnąć i równie szybko konkurować ze zbożami. Wykonywanie zabiegów jak najwcześniej to jednocześnie możliwość aplikowania ich podczas niskiej temperatury. To czynnik ograniczający działanie, stąd konieczność w takich warunkach stosowania herbicydów w najwyższych (niestety najdroższych) dawkach. n

14 Strona 14 Stefan Martyniuk Profesor w Zakładzie Mikrobiologii Rolniczej, IUNG-PIB Puławy Nr 02/2012 (86) Już niedługo, na wiosnę, przyjdzie czas wysiewu nasion roślin motylkowatych, zwłaszcza strączkowych, warto więc przypomnieć, że rośliny te charakteryzują się ścisłą współpracą z pewną grupą bakterii glebowych, zwanych bakteriami brodawkowymi lub symbiotycznymi. W literaturze popularnonaukowej i naukowej bakterie te określane są również jako rizobia. Rizobia niezbędne dla motylkowatych Wszyscy rolnicy, którzy uprawiają lub uprawiali rośliny motylkowate wiedzą, że w ich uprawie nie stosuje się na ogół nawożenia azotowego, ale być może nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że to właśnie dzięki niewidzialnych gołym okiem bakteriom symbiotycznym rośliny te zaopatrywane są w azot, czyli składnik, od którego w największym stopniu zależy plonowanie roślin. Proces symbiozy polega na wymianie składników odżywczych pomiędzy partnerem roślinnym i bakteryjnym, i odbywa się za pośrednictwem specjalnych struktur (narośli) tkankowych na korzeniach, czyli brodawek (zdjęcie 1), które można nazwać malutkimi fabryczkami azotu. Bakterie symbiotyczne zasiedlają wnętrze tych brodawek i tam właśnie przekształcają (redukują) gazowy azot atmosferyczny do formy amonowej przyswajalnej dla roślin. W zamian bakterie symbiotyczne (rizobia) zaopatrywane są przez rośliny motylkowate w składniki odżywcze, a zwłaszcza w cukry, które jako materiał energetyczny są niezbędne bakteriom do przeprowadzania procesu redukcji azotu cząsteczkowego (N 2 ). ZAKŁAD PRZETWÓRCZO-USŁUGOWO-HANDLOWY BIOFOOD S.C. NITRAGINA Szczepionka zawierająca bakterie brodawkowe Produkowana jest dla wszystkich gatunków roślin motylkowych Nitragina nie jest szkodliwa dla ludzi i zwierząt ul. Bydgoska Wałcz Rozwój procesu symbiozy pomiędzy bakteriami i rośliną motylkowatą rozpoczyna się już w czasie kiełkowania nasion, ale w pierwszych tygodniach wzrostu siewek proces ten nie jest jeszcze w pełni efektywny i w tym okresie rośliny korzystają głównie z azotu zawartego w nasionach, i w glebie. Z tego też powodu na mniej żyznych glebach zaleca się na ogół przesiewne nawożenie, zwłaszcza roślin strączkowych, małymi dawkami N, kg/ha. W niniejszym artykule nie będą omawiane wymagania uprawowe i agrotechnika poszczególnych roślin motylkowatych. Informacje na ten temat można znaleźć w licznych artykułach publikowanych w czasopismach rolniczych lub w innych opracowaniach, np. w instrukcjach upowszechnieniowych IUNG-PIB w Puławach. Ten artykuł ma na celu przypomnienie rolnikom o przedsiewnym zaprawianiu nasion roślin motylkowatych szczepionkami zawierającymi bakterie symbiotyczne. Na rynku dostępne są (np. wytwórnia w Wałczu) takie preparaty. Jak już wspomniano, bakterie symbiotyczne występują dość powszechnie w glebach, jednak jak wykazały m.in. nasze badania, występowanie to Tel. fax info@biofood.com.pl jest bardzo zróżnicowane, zarówno w odniesieniu do poszczególnych gatunków roślin motylkowatych, jak i rodzajów gleb. Na przykład, ze względu na to, że soja nie występuje u nas jako roślina dzika oraz z tego powodu, że jako roślina ciepłolubna jest rzadko uprawiana przez rolników, w glebach naszego kraju nie stwierdza się na ogół obecności bakterii symbiotycznych soi. Tak więc, rolnicy planujący uprawę tej rośliny (dostępne są wyhodowane w Polsce odmiany soi) powinni zaopatrzyć się w preparat szczepionkowy zawierający bakterie symbiotyczne soi. W odniesieniu do bakterii symbiotycznych innych roślin motylkowatych, a zwłaszcza takich jak lucerna czy łubin, jest podobnie. W 56 próbkach gleb (na 80 badanych) z obszaru naszego kraju nie wykryto rizobiów lucerny, prawdopodobnie głównie dlatego, że bakterie symbiotyczne tej rośliny są bardzo wrażliwe na dłuższe przerwy w uprawie lucerny na danym polu, a jak wiadomo roślina ta jest obecnie rzadko uprawiana przez rolników na większych areałach. Występowanie bakterii symbiotycznych łubinu analizowano również w próbkach 80 gleb. Najwięcej (37) gleb charakteryzowało się małymi lub średnimi liczebnościami symbiontów łubinu, a w 19 glebach nie stwierdzono obecności tych bakterii. Należy też dodać, że występujące w glebach rizobia różnią się pod względem ich zdolności symbiotycznych. Na przykład stwierdzono, że dużo szczepów tych bakterii charakteryzuje się małą efektywnością w wiązaniu azotu. W preparatach szczepionkowych znajdują się wyselekcjonowane, najlepsze pod względem efektywności szczepy bakterii symbiotycznych. Tak więc, również z tego względu warto stosować szczepionki rizobiowe. Brodawki na korzeniach grochu. Tabela. Wpływ zapraw chemicznych na brodawkowanie roślin grochu, łubinu i soi, wyrosłych z nasion wysianych po 0-1 godz. i po godz. od zastosowania szczepionki. Zaprawy chemiczne Liczba brodawek na korzeniach w przeliczeniu na jedną roślinę Po 0-1 godz. Po godz. groch łubin soja groch łubin soja Kontrola (bez zapraw) Karbosulfan Karbendazym+tiuram Mankozeb ,2 0 0,4 Ważna jest też odpowiedź na pytanie, jak stosujemy te szczepionki? Szczepionki rizobiowe stosowane są najczęściej przedsiewnie poprzez otoczkowanie nimi nasion. Jest to sposób najprostszy i najwygodniejszy, a instrukcja przeprowadzenia tego zabiegu dołączona jest do każdego preparatu handlowego. W preparatach szczepionkowych bakterie symbiotyczne znajdują się na tak zwanych nośnikach. Nośnikiem takim jest często zmielony torf lub pył węgla brunatnego. Nośnik wraz z bakteriami mieszany jest z niewielką ilością wody (lub innych płynów, np. może być odtłuszczone mleko), a następnie mieszanina taka nanoszona jest na nasiona, na przykład poprzez skrapianie nią i jednoczesne mieszanie otoczkowanych nasion. Zabieg ten można przeprowadzać w zaprawiarkach (koniecznie oczyszczonych z resztek środków chemicznych) lub ręcznie poprzez szuflowanie. Powód wytłuszczenia fragmentu poprzedniego zdania wydaje się oczywisty, ale warto jeszcze raz podkreślić, że chociaż substancje chemiczne (aktywne) zawarte w zaprawach nasiennych przeznaczone są do zwalczania grzybów lub szkodników, to jednak mogą być one toksyczne także dla bakterii. Powstaje więc kolejne pytanie, a nawet problem, jak powinien postąpić rolnik, który potrzebuje zastosować zarówno zaprawę chemiczną (bardzo ważny zabieg!), jak i szczepionkę bakteryjną? Odpowiedź na to pytanie, przynajmniej częściową, mogą dać wyniki naszych badań, przeprowadzonych z nasionami roślin strączkowych. Do chemicznego zaprawiania nasion użyto dwu zapraw fungicydowych zawierających następujące substancje aktywne: mankozeb (80% w preparacie handlowym) oraz karbendazym+tiuram (odpowiednio 20% i 45% w preparacie handlowym), a także zaprawę do zwalczania szkodników zawierającą karbosulfan (25% w preparacie handlowym) jako substancje aktywną. Zaprawy te stosowano na sucho, zgodnie z zaleceniami producentów. Nasiona zaprawione preparatami chemicznymi następnego dnia zaszczepiono rizobiami, czyli wymieszano je dokładnie z wodną zawiesiną preparatu zawierającego bakterie brodawkowe. Zaprawione chemicznie i zaszczepione nasiona przetrzymywano w cieniu w temperaturze otoczenia (pokojowej). W ciągu pierwszych 1-2 godzin po zastosowaniu Nitraginy oraz po 24 godzinach od zastosowania tej szczepionki pobierano próbki nasion i oznaczano liczebność przeżywających na nich bakterii brodawkowych. W tych samych terminach część nasion wysadzano do wazonów, w celu stwierdzenia wpływu zapraw chemicznych na brodawkowanie (liczba brodawek na korzeniach). Z przeprowadzonych doświadczeń wynika, że związki chemiczne używane w zaprawach nasiennych mogą oddziaływać niekorzystnie na przeżywalność bakterii brodawkowych na nasionach oraz na proces symbiozy tych bakterii z korzeniami roślin motylkowatych, czyli liczbę zawiązywanych brodawek na korzeniach. Zakres tego oddziaływania uzależniony jest w największym stopniu od rodzaju związku chemicznego, a także od czasu przechowywania zaszczepionych nasion i od gatunku rośliny. Takie związki, jak karbosulfan i mieszanina karbendazym+tiuram powodują tylko niewielkie zmniejszenie liczby zawiązywanych brodawek, zwłaszcza, gdy nasiona wysiewane są w ciągu pierwszych kilku godzin od zastosowania nitraginy. Zalecenia praktyczne Zaprawy chemiczne zawierające w swoim składzie takie substancje aktywne, jak: karbendazym, tiuram czy karbosulfan mogą być polecane do przedsiewnego zaprawiania nasion roślin strączkowych, które będą następnie zaszczepione nitraginą zawierającą bakterie brodawkowe. Nasiona roślin strączkowych zaszczepione nitraginą należy wysiewać możliwie jak najszybciej, zwłaszcza wtedy, gdy zaprawiono je również ww. środkami chemicznymi. Sprzęt używany do chemicznego zaprawiania nasion powinien być dokładnie umyty przed wykorzystaniem go do szczepienia nasion szczepionką rizobiową. n

15 Nr 02/2012 (86) Tekst i zdjęcia Ręcznych prac transportowych w gospodarstwie Janusz Pawlak rolnym nie da się całkowicie wyeliminować. Choroby kręgosłupa, wywołane jego wieloletnim, nadmiernym obciążeniem, uważa się za główne źródło przedwczesnej eliminacji rolników z dalszej pracy zawodowej. R... jak ręczne prace transportowe Strona 15 Dźwiganie ciężarów przekraczających dopuszczalne wartości, niestosowanie przez rolników środków technicznych ułatwiających podnoszenie, zła technika podnoszenia a także niska świadomość istniejących zagrożeń to główne przyczyny chorób układu mięśniowo szkieletowego. Jak zadbać o swój kręgosłup? Oto kilka ważnych wskazówek. Rolnik niczym sportowiec Przed rozpoczęciem prac związanych z dźwiganiem wskazane jest przeprowadzenie krótkiej rozgrzewki. Kilka skłonów tułowia, przysiadów zmniejszy zagrożenie poważną kontuzją i dalszymi dolegliwościami zdrowotnymi. Kilka słów o technice Rozpoczynając ręczne prace transportowe należy ocenić masę podnoszonego przedmiotu. Jeśli to możliwe, masę przenoszonego ładunku należy dzielić na mniejsze porcje. Ważne jest, aby dźwigany ładunek mocno i pewnie uchwycić oraz podnosić go przy wyprostowanych plecach. Ostre, wystające elementy przemieszczanych przedmiotów należy zabezpieczać w sposób chroniący przed możliwością powstania urazu. W sytuacji przenoszenia przedmiotu trzymanego w odległości większej niż 30 cm od tułowia, należy zmniejszyć o połowę jego masę. Ważne jest aby przedmioty przemieszczanie ręcznie nie ograniczały pola widzenia. Organizacja ręcznych prac transportowych Ciągi komunikacyjne, po których odbywa się ręczne przemieszczanie ciężarów należy oświetlić, występujące progi usunąć zaś nierówności zniwelować. W okresie zimowym odśnieżyć. Rolnik przystępujący do pracy powinien być ubrany w odzież roboczą przylegającą do ciała, zalecane jest też obuwie robocze chroniące palce stóp przed ewentualnymi skutkami upadku przemieszczanego materiału. Obrączki i pierścionki mogą być źródłem poważnych urazów w przypadku zahaczenia o dźwigany element. Przed pracą należy je zdjąć lub zabezpieczyć przed możliwością przypadkowego zahaczenia. Rozwiązania techniczne ograniczające dźwiganie Przedmioty o znacznej masie, materiały nieporęczne lub trudne do utrzymania powinny być przemieszczane za pomocą różnorodnych urządzeń (taczek, wózków, ładowaczy). Dopuszczalne wartości przedmiotów transportowanych ręcznie W celu ograniczenia negatywnych skutków dźwigania na organizm należy bezwzględnie przestrzegać dopuszczalnych wartości mas przenoszonych ładunków. Dopuszczalna masa przedmiotów przenoszonych przez mężczyznę nie powinna przekraczać 30 kg przy pracy stałej i 50 kg przy pracy dorywczej. Niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 30 kg na wysokość powyżej 4 m lub na odległość przekraczającą 25 m. Kobiety w czasie pracy nie powinny podnosić i przenosić ciężarów o masie przekraczającej 12 kg przy pracy stałej zaś 20 kg przy pracy dorywczej. Dopuszczalna masa przenoszonego ciężaru ulega zmniejszeniu do 8 kg przy pracy stałej i 15 kg przy pracy dorywczej w czasie ręcznego przenoszenia pod górę (po schodach, pochylniach), których maksymalny kąt przekracza 30 stopni, a wysokość 5 m. Zespołowe dźwiganie Przenoszenie przedmiotów, których długość przekracza 4 m i masa 30 kg, powinno odbywać się zespołowo, pod warunkiem aby na jedną osobę przypadała masa nie przekraczająca 25 kg przy pracy stałej oraz 42 kg przy dorywczej. W czasie zespołowego dźwigania wszystkie czynności należy wykonywać jednocześnie i na komendę, wszystkie osoby powinny znajdować się po jednej stronie przenoszonego przedmiotu a odległość po między nimi powinna wynosić co najmniej 0,75 m. Zabronione jest zespołowe dźwiganie przedmiotów o masie przekraczającej 500 kg. * Praca dorywcza to ręczne przemieszczanie przedmiotów, ładunków lub materiałów nie częściej niż 4 razy na godzinę, jeżeli łączny czas wykonywania tych prac nie przekracza 4 godzin na dobę.n Uchwycony ładunek należy zawsze podnosić przy wyprostowanym grzbiecie. Częsty błąd pałąkowe plecy.

16 DODATEK WARZYWNICZY Profesjonalny poradnik Każdego Plantatora INFORMACJE Targi Sadownictwa i warzywnictwa i 11 lutego, na terenie warszawskiego Expo XXI odbyły się po raz piąty Targi Sadownictwa i warzywnictwa. Po raz drugi w zmienionej formie, impreza stała się okazją do wymiany doświadczeń i zapoznania się z nowościami rynkowymi. Głównym Partnerem firma Syngenta. W imieniu Organizatora TSW 2012 uroczyście otworzył Prezes Zarządu firmy Agrosimex Leszek Barański, po którym głos zabrali kolejno: Prof. Dr hab. Franciszek Adamicki Dyrektor Instytutu Ogrodnictwa, Poseł na Sejm RP Mirosław Maliszewski Prezes Związku Sadowników RP, Dyrektor Marek Łuczak z firmy Syngenta, Dyrektor Jan Narkiewicz-Jodko z firmy Makhteshim-Agan Poland oraz Dyrektor Marek Konieczny z firmy Yara Poland. W 2012 roku na TSW wystawiło się 125 firm krajowych i zagranicznych oferujących środki ochrony roślin, nawozy, nasiona warzyw, materiał szkółkarski, a także maszyny, narzędzia oraz akcesoria do produkcji sadowniczej i warzywniczej. Bogatą ofertę przedstawiły także firmy zajmujące się przechowalnictwem owoców i warzyw, ich myciem, płukaniem, sortowaniem i pakowaniem. Nie zabrakło banków prezentujących produkty finansowe dla tej grupy producentów oraz dilerów samochodów dostawczych, terenowych i osobowych. Warto zauważyć większą niż rok temu ofertę firm maszynowych. Swoje wyroby zaprezentowali nie tylko producenci narzędzi specjalistycznych, ale i producenci ciągników. Pośród przeważającej ilości maszyn zagranicznych znalazł się Farmer z Sokółki Partnerem tej edycji Targów Sadownictwa i Warzywnictwa była firma Syngenta, a sponsorami firmy: Yara, Makhteshim-Agan i Lowe. Patronat merytoryczny nad TSW 2012 objął Instytut Ogrodnictwa ze Skierniewic. Imprezie patronuje również podobnie jak w roku bieżącym Związek Sadowników RP. Organizatorem targów jest firma Agrosimex. To polskie rodzinne przedsiębiorstwo, zajmujące się dystrybucją środków ochrony roślin, nawozów, akcesoriów ogrodniczych z 20-letnią historią na polskim rynku. Dzisiaj firma ta jest jednym z największych w kraju dystrybutorów środków ochrony roślin i z sukcesami pracuje na pozycję lidera również w segmencie nawozowym. Firma Agrosimex zlokalizowana jest w rejonie grójecko-wareckim - największym zagłębiu sadowniczym w Polsce, nazywanym sadem Europy. Ma także trzy oddziały: w Warce i Skierniewicach (rejony sadownicze) oraz duży oddział na terenie zagłębia warzywniczego w Błoniu k. Warszawy. Według szacunków ilość zwiedzających określić można między 5 a 6,5 tys osób, chodź pierwszy dzień był zdecydowanie bardziej ludny. Daniel Alankiewicz Wśród nowości firmy Bayer CropScience w 2012 roku na rynek wprowadzane są dwa insektycydy: insektycyd Decis Mega 50 EW do stosowania w wielu uprawach oraz Movento 100 SC insektycyd najnowszej generacji do stosowania w uprawach sadowniczych i warzywniczych. Bezpieczeństwo jest też podstawą nowej, długoletniej kampanii firmy Grunt to bezpieczeństwo. Bezpieczne insektycydy Bayera Podczas ostatniej konferencji prasowej firmy Bayer CropScience, dr Aleksandra Trąmpczyńska, zarządzająca uprawami sadowniczymi i warzywniczymi, zaprezentowała preparaty Decis Mega 50 EW i Movento 100 SC. Decis Mega 50 EW, zawierający 5% deltametryny, jest produktem, który dzięki zastosowaniu najnowszej generacji formulacji zapewnia zwiększoną skuteczność, szybkość i długość działania na szkodniki, poprzez lepszą przyczepność do powierzchni rośliny i zwalczanych organizmów. Producent zapewnia też, że zwiększona została odporność produktu na zmywanie. Decis Mega zwalcza szeroki zakres gatunkowy szkodników w wielu uprawach, w tym wszystkie podstawowe szkodniki w rzepaku, zbożach, ziemniakach, burakach cukrowych oraz roślinach sadowniczych i warzywach. Lepsza skuteczność działania przekłada się na efekt końcowy dla rolnika, czyli wpływ na plon. Decis Mega zastąpi Decis 2,5 EC i Patriot 100 EC. Zakres dawek 0,1-0,25 l/ha w zależności od upraw i zwalczanych szkodników. Produkt będzie oferowany w opakowaniach SmartLine 0,25 l i 1 l. Movento 100 SC to nowy, skuteczny oraz bezpieczny dla ludzi i środowiska insektycyd najnowszej generacji do stosowania w uprawach sadowniczych i warzywniczych, który firma Bayer CropScience wprowadza na rynek polski w sezonie Środek zawiera całkowicie nową substancję aktywną spirotetramat, należącą do grupy kwasów tetronowych (ketoenoli) informuje Aleksandra Trąmpczyńksa. Ten systemiczny preparat charakteryzuje się działaniem dwukierunkowym, co oznacza, że w odróżnieniu od innych środków systemicznych jest transportowany w górę i w dół rośliny przez ksylem i floem, dzięki czemu przemieszcza się zarówno do trudno dostępnych, jak i młodych części roślin. Preparat Movento wpływa na młode stadia szkodników i hamuje ich przechodzenie w kolejne fazy dodaje. Rejestracja preparatu będzie obejmować takie szkodniki, jak: jabłoni: mszyce, np. bawełnicę korówkę, pryszczarki, czerwce np. skorupiki, gruszy: mszyce, miodówki i pryszczarki, warzywa kapustne: mszyce i mączlik szklarniowy, sałatę: mszyce, np. bawełnicę topolowo-sałatową oraz drzewa i krzewy ozdobne - mszyce i czerwce. Dawka zalecana w zależności od uprawy wynosić będzie: 0,45 2,25 l/ha. W sprzedaży dostępne będzie opakowanie SmartLine 1 l. Wprowadzanie nowych, innowacyjnych środków ochrony roślin, nowoczesnych technologii, czy też nasion rzepaku z własnych hodowli to jeden z aspektów działania na rynku koncernu Bayer CropScience. Firma, poprzez zaplanowaną na wiele lat kampanię Grunt To Bezpieczeństwo, w jeszcze szerszym zakresie integruje się nie tylko z odbiorcami swoich produktów, ale również z dystrybutorami tych środków, ośrodkami naukowymi, szkołami rolniczymi i mediami branżowymi. Odpowiedzialna za komunikację marketingową w firmie Bayer CropScience Dorota Kasza, zaprezentowała cele, założenia i plany na 2012 rok tej nowatorskiej kampanii edukacyjno informacyjnej. Celem akcji jest promowanie właściwego korzystania Dorota Kasza, odpowiedzialna za Komunikację Marketingową Bayer CropScience, omówiła założenia marketingowe akcji Grunt to bezpieczeństwo". ze środków ochrony roślin w każdym szeroko rozumianym aspekcie uczestnictwa w rynku produkcji żywności. Dotyczy to zarówno bezpośredniego użytkownika: producenta rolnego czy sprzedawcy, jak też upraw, otoczenia i środowiska informuje Dorota Kasza. W kampanii kładziemy nacisk na podkreślenie faktu odpowiedzialności firm chemicznych za swój produkt: od powstania formulacji do utylizacji opakowań. Odpowiedzialność firm chemicznych za swój produkt obejmuje takie obszary, jak stosowanie środków chemicznych zgodnie z etykietą, nieprzekraczanie NDP (Najwyższe Dopuszczalne Poziomy Pozostałości), dbałość o organizmy pożyteczne, monitoring powstawania odporności, utylizację opakowań, doświadczenia pokazowe, pomoc w rejestracjach dla upraw małoobszarowych, przekazywanie odzieży ochronnej, czy też walkę z podróbkami potwierdzanie autentyczności produktów. Grunt To Bezpieczeństwo to nie tylko kampania informacyjna skierowana do gospodarstw czy ośrodków dystrybucji; to również konkretne działania ze strony Koncernu. Tematem przewodnim kampanii na rok 2012 jest odpowiedni dobór środków ochrony osobistej oraz program dress-code. Staramy się zwrócić uwagę, jak wybór środków ochrony osobistej zależy od uprawy w której wykonywany będzie zabieg (niskie, wysokie), od rodzaju sprzętu jakim dysponuje rolnik, czy też w końcu od środka, jaki będzie stosowany dodaje Dorota Kasza. Co dalej w roku 2012? Bayer CropScience planuje przeprowadzanie szkoleń w trakcie wszystkich spotkań z klientami, dystrybucję materiałów informacyjnych dotyczących środków ochrony osobistej, promowanie odzieży ochronnej poprzez różna promocje i akcje, przekazywanie odzieży ochronnej w trakcie szkoleń. Edukacyjny charakter naszych działań to również przygotowanie materiałów szkoleniowych dla szkół o profilu rolniczym. Opracowujemy także specjalny program stypendialny dla uczniów takich szkół mówi prelegentka. Uniwersalnym źródłem informacji o środkach ochrony roślin dla wszystkich grup producentów rolnych w wielu wypadkach jest sprzedawca, wspomagany przez przedstawiciela handlowego lub przez innego rolnika. Bayer CropScience, poprzez swoją kampanię, zamierza docierać do każdego z nich również wykorzystując media branżowe. Daniel Alankiewicz Wiadomości Rolnicze Polska d.alankiewicz@wrp.pl

17 Nr 02/2012 (86) Strona 17 Szerokie spektrum zwalczanych szkodników Decis MEGA skutecznie zwalcza wszystkie najważniejsze szkodniki w zbożach, rzepaku, burakach, ziemniakach, roślinach sadowniczych i warzywach. Wysoka skuteczność Decis MEGA zapewnia wyższą skuteczność i pewniejsze działanie poprzez szybkie wnikanie do rośliny i szkodnika oraz zwiększoną odporność na zmywanie przez deszcz. Nowoczesna technologia Najnowsza formulacja, podwójnie skoncentrowany pyretroid firmy Bayer CropScience, zapewnia zwiększoną skuteczność działania, zmniejszone dawkowanie, łatwiejszy transport i przechowywanie. Szybciej do celu Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące na rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj zalecanych środków bezpieczeństwa. Bayer CropScience, Al. Jerozolimskie 158, Warszawa, tel , fax _BCS_Magda_Decis_prasa_254x350_ramka_WiadRolnicze.indd :51:39

18 Strona 18 warzywa Nr 02/2012 (86) Dr inż. Tomasz Erlichowski IHAR PIB, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie ochrona Pojęcie integrowanej ochrony zrodziło się wiele lat temu w krajach Europy Zachodniej o wysokim stopniu zużycia środków chemicznych i nawozów mineralnych. Powszechne i nieuzasadnione używanie środków wpłynęło do pewnego momentu na wzrost plonów, z drugiej jednak strony spowodowało zanik procesów biologicznych w glebie i zagrożenie dla środowiska naturalnego oraz jakości plonów. Integrowana ochrona ziemniaka Mimo narastającej presji społecznej, a także administracyjnej (różne Dyrektywy UE), chemiczna ochrona roślin będzie jeszcze przez wiele lat jednym z podstawowych narzędzi w walce ze szkodnikami. W ramach 16-letniego obowiązywania Dyrektywy 91/414 wykreślono z listy środków ochrony roślin ok. 800 produktów, przy czym liczba substancji nowo zarejestrowanych wyniosła tylko ok W trosce o zdrowie konsumenta i środowiska, za pomocą prawodawstwa UE, wprowadza się obecnie zmiany mające na celu wyeliminowanie substancji aktywnych toksycznych dla środowiska (jednolity tryb rejestracji i kontroli ś.o.r., badania starych środków tzw. rerejestracja, nowe procedury toksykologiczne, badanie pozostałości, zachowanie w środowisku oraz wpływ na zdrowie ludzi i zwierząt). Z drugiej jednak strony pojawią się ogromne problemy z dostępnością do środków ochronnych, co ma miejsce już obecnie. Rolnikom i producentom w kraju zaczyna brakować środków ochrony roślin przeciw znanym agrofagom w wielu uprawach. Już teraz, w sezonie wegetacyjnym od 2010 roku, obserwuje się na rynku duży niedobór środków do zwalczania np. szkodników glebowych w ziemniakach (przed sadzeniem i po sadzeniu). Ochrona jest ważna! Całkowite lub wyraźne jej ograniczenie przyniosłoby odwrotny skutek (wyższe nakłady i niższa jakość produktu), lecz poprzez stworzenie roślinie ziemniaka odpowiednich warunków do rozwoju, możemy ograniczyć Ochrona jest ważna! Całkowite lub wyraźne jej ograniczenie przyniosłoby odwrotny skutek wyższe nakłady i niższa jakość produktu. Na fot. zaraza ziemniaka na liściu. liczbę zabiegów ochronnych, nie powodując tym samym strat w ilości i jakości plonu. Dostosowując uprawę ziemniaka do wymogów integrowanej ochrony należałoby inaczej spojrzeć na zabiegi agrotechniczne i biologiczne, które do tej pory uważane były za zabiegi plonotwórcze, a nie ochronne. Zgodnie z zaleceniami i przepisami prawa, Dyrektywa EU nakłada na kraje członkowskie nie tylko zrównoważone stosowanie środków ochrony roślin, ale także obowiązek opracowania i wdrożenia zasad integrowanych programów ochrony wszystkich upraw rolniczych (wejdą życie od 1 stycznia 2014 r.). Integrowana ochrona ziemniaka przed głównymi agrofagami (szkodnikami i chorobami) jest systemem gospodarowania, uwzględniającym najnowsze osiągnięcia nauki i techniki, oraz kombinacje zabiegów uprawowych, biologicznych i chemicznych utrzymujących agrofaga poniżej progu ekonomicznej szkodliwości. Komitet ekspertów FAO zdefiniował integrowane zwalczanie agrofagów jako łączne wykorzystanie dostępnych sposobów i metod zwalczania agrofagów, włączając w to agrotechnikę, odmiany odporne, wrogów naturalnych oraz biologiczne i chemiczne zwalczanie w celu skutecznego, bezpiecznego i opłacalnego obniżenia liczby szkodników do poziomu, poniżej którego nie wyrządzają one szkód gospodarczych. W przypadku, gdy ograniczone staje się użycie środka chemicznego (np. plantacje ekologiczne lub uprawa ziemniaka bardzo wczesnego), walczymy ze szkodnikami i chorobami za pomocą metod agrotechnicznych. Pewnym czynnikiem ograniczającym liczebność larw szkodników w glebie uprawnej jest prawidłowe stosowanie wszystkich uprawek agrotechnicznych, takich jak podorywki, orki i spulchnianie. Przewracanie gleby powoduje dobre napowietrzenie, lekkie przesuszenie, niszczenie chwastów, czego nie lubią larwy. Generalnie, duże zachwaszczenie pól jest efektem sprzyjającym występowaniu szkodników (drutowce, rolnice); poprzez dostatek pożywienia i wyższą wilgotność pól powodują zarazem poprawę warunków ich bytowania. Rozłogi perzu stymulują rozwój drutowców, natomiast chwasty kwitnące na składanie jaj przez motyle rolnic. Ważnym zabiegiem jest więc nie tylko mechaniczne, ale także chemiczne zwalczanie chwastów w ziemniakach szeroko dostępnymi herbicydami. Orki zimowe powodują wymarzanie larw i wyjadanie ich przez naturalnych wrogów (ptaki). Bardzo ważne jest w przedplonie ziemniaka uprawianie roślin niezbyt chętnie atakowanych (groch, gryka, facelia, seradela, gorczyca, rzepik). Również uprawa gorczycy, jako poplonu ścierniskowego, ogranicza liczebność drutowców.ze względu na wydzielane przez roślinę do gleby związki o działaniu ograniczającym (glukozynolany) zjawisko allelopatii. Bardzo wskazana jest gorczyca biała (rośliny krzyżowe) jako nawóz zielony, gdyż wydziela związki, tzw. metabolity wtórne (glukozynolany), które w trakcie hydrolizy rozpadają się na tiocyjaniany ograniczające rozwój drutowców (McCafrey i in. 1995). Nawożenie organiczne (obornik, kompost) wpływa na liczne występowanie szkodników. Zaleca się stosowanie dobrze rozłożonego obornika i przyorywanie go jesienią, niż stosowanie go wiosną pod orkę wiosenną (występuje wtedy większe uszkodzenie bulw). W uprawie ekologicznej można też zrezygnować z obornika na korzyść nawozów zielonych (żyto, rzepa, rzodkiew, wyka, gorczyca) (Schepl i Paffrath 2004). Jedną z metod przyczyniających się do ograniczenia uszkodzeń bulw, a tym samym podnoszącą jakość plonu, może być metoda hodowlana, czyli naturalna skłonność odmian (jako poszczególnych genotypów ziemniaka) do uszkodzeń powodowanych przez larwy szkodników glebowych. Podatność bulw na uszkodzenia powodowane przez drutowce związana jest głównie z zawartością glikoalkaloidów w bulwach (TGA). Glikoalkaloidy są substancjami naturalnymi występującymi w roślinach z rodziny psiankowatych Solanaceae, pełniąc w nich funkcję jednego z wieloskładnikowych mechanizmów odporności przed szkodnikami i chorobami. W bulwach ziemniaka występują głównie α-solanina (ok. 40%) i α-chakonina (ok.60%). Im wyższa zawartość glikoalkaloidów, tym odmiana jest bardziej odporna na uszkodzenia. Wyniki badań prowadzonych w Boninie potwierdzają, że odmiany późne skrobiowe narażone są w mniejszym stopniu na uszkodzenia przez drutowce niż odmiany wczesne i średnio wczesne jadalne. Do odmian podatniejszych na uszkodzenia powodowane przez drutowce należą: Bard, Lord, Denar, Irga, Bryza, Annabelle, Jelly, Innovator, Vineta, Tetyda oraz. Mniej podatne natomiast Asterix, Oman i Żagiel, odporne zaś skrobiowe Inwestor, Pasja Pomorska i Koga ( badania autora). W integrowanej ochronie ziemniaka przed chorobami grzybowymi ważne znaczenie ma także odporność odmian. Odpowiedni, dostosowany do warunków środowiska dobór odmiany pozwala na ograniczenie zakresu stosowania ochrony chemicznej i wzmacnia jej efekty. Decydując się na uprawę ziemniaka w danym środowisku, rolnik musi uwzględnić nie tylko kierunek uprawy (sadzeniaki, jadalne, przetwórstwo spożywcze), ale także dobrać najodpowiedniejszą odmianę do warunków, w jakich będzie uprawiana. W warunkach Polski, wśród chorób, największe znaczenie gospodarcze i zagrożenie dla ziemniaka ma zaraza ziemniaka. Właściwe dobranie odmiany pod względem kierunku produkcji i odporności (podane w tabelach charakterystyki odmian) w warunkach niskiej presji infekcyjnej patogenu pozwoli na zmniejszenie zakresu ochrony. W ostatnim czasie metoda biologicznego zwalczania szkodników nabiera coraz większego praktycznego znaczenia, nie tylko w uprawach ekologicznych ziemniaka, ale także w związku z wymogami wprowadzenia w ramach wspólnotowych od 2014 r. zasad ochrony integrowanej. Główne znaczenie w obniżeniu populacji larw i postaci dorosłych Elateridae mają występujące w glebie entomopatogeniczne grzyby takie jak: Beauveria bassiana czy Metarhizium anisopliae oraz entomopatogeniczne nicienie Steinernema feltiae, S. carpocapsae oraz Heterorhabditis megidis i Heterorhabditis bacteripophora. Znaczenie to jest także wydatne w zwalczaniu stonki ziemniaczanej do zwalczania której wykorzystuje się entomopatogeniczne nicienie (S. feltiae) oraz toksynę Bacillus thuringensis powszechnie wykorzystywaną w preparacie Novodor S.C. Biopreparaty oparte na H. megidis (Larvanem-M) i Heterorhabditis bacteripophora (Larvanem) oraz S. feltiae (Entonem), produkowane przez firmę Koppert Biological System z Holandii, polecane są do walki biologicznej w uprawach polowych przeciw drutowcom z gatunku Agriotes lineatus. W uprawach ziemniaka stosowany jest także środek Nemagreen (produkowany w Niemczech oparty na H. bacteriophora). Biopreparaty z nicieniami stosowane w Europie skierowane są głównie przeciwko opuchlakom, drutowcom, pędrakom, rolnicom i stonce. Potencjał infekcyjny nicieni owadobójczych jest ogromny. Z doświadczeń laboratoryjnych wynika, że nicienie z rodziny Steinernematidae mogą porażać ponad 350 gatunków owadów z 13 rzędów. Jednak każdy z gatunków wykazuje pewne preferencje pokarmowe względem określonych żywicieli (gatunków owada). n

19 Nr 02/2012 (86) Strona 19 Sposób na agresywne typy Czy chcielibyście podobnie długotrwałej ochrony przed zarazą ziemniaka? Teraz również do ochrony przed mączniakiem rzekomym ogórków (w gruncie i pod osłonami) oraz cebuli! Infinito_254x350_ramka_wiadomosciRolnicze.indd :30:26

20 Strona 20 warzywa Nr 02/2012 (86) Montevideo F1 zwarte, ciężkie róże, bez tendencji do brązowienia pączków czy deformacji róż. David F1 kształtne i zbite różyczki, podwinięte w kształcie grzybków. Leszek Klimczak, Syngenta Prezentujemy nowe rozwiązania do przetwórstwa propozycje nowych odmian kalafiora i brokułu z przeznaczeniem dla przemysłu chłodniczego. Czy twardość róż ma znaczenie? W Europie produkcja kalafiorów do mrożenia koncentruje się w Belgii i w Polsce. Kalafiory przeznaczone dla przetwórstwa muszą zaspakajać oczekiwania zarówno ogrodników, jak i odbiorców surowca. Z jednej strony odmiana musi odpowiadać wymaganiom agrotechnicznym, czyli charakteryzować się wysoką zdrowotnością roślin, dobrym okryciem róż, odpornością na przebarwienia, przydatnością do różyczkowania, a także wysokim plonem. Z drugiej strony zakład potrzebuje zwartych i twardych różyczek, wyrównanych, bez tendencji do kruszenia się, o jednolitym kolorze, bez przebarwień antocyjanowych i tzw. zielonych głąbików. Wspólną cechą, ważną dla zakładu i producenta jest zatem zwartość i twardość róż. Odpowiednia twardość róż przekłada się na wysoki plon handlowy. Ta cecha umożliwia zbiór róż mniejszych, z których uzyskuje się różyczki bardzo wysokiej jakości, zwarte i twarde, nie kruszące się podczas późniejszego ich transportu do zakładu, przerobu i mrożenia. Tego typu, twarde, zwarte róże, są również mniej podatne na wszelkie uszkodzenia mechaniczne, jak odgniecenia, czy otarcia podczas zbioru, na przenośniku taśmowym, czy podczas transportu na przyczepach. David pierwsza odmiana o bardzo zwartych różach i różyczkach Pierwszym z kalafiorów o wyjątkowo zwartych różach, wprowadzanych przez firmę Syngenta, jest David. Odmiana ta, o dniach wegetacji, przeznaczona jest do zbioru w okresie jesiennym we wrześniu i październiku. Wyróżnia się wysoką zdrowotnością, średnim wigorem roślin oraz przystosowaniem do różnych warunków uprawy. Różyczki tej odmiany są bardzo twarde, ich brzegi są podwinięte, przez co przybierają kształt małych grzybków. Dzięki temu różyczki nie kruszą się podczas ich przerobu i prezentują się atrakcyjnie w finalnym produkcie. Według ocen producentów, rośliny tej odmiany odznaczają się wysoką zdrowotnością, róże są duże, ciężkie i zwarte, bardzo wyrównane oraz wytrzymałe na stresowe warunki uprawy. Odpowiedni dobór odmiany brokułu gwarancją sukcesu Standardową odmianą brokułu dla przemysłu chłodniczego jest Monaco. W ciągu kilku lat obecności na rynku odmiana Monaco, gwarantująca wysoki plon w różnych warunkach uprawy, okazała się niezastąpiona producenci oceniają ją, jako najlepszą odmianę na zbiór wczesnym latem, czy jesienią, czyli w terminach, w których zakłady przemysłowe zajmują się mrożeniem brokułów. Część zakładów chce jednak wydłużyć okres wiosennego mrożenia nawet do połowy lipca, a jesienne zbiory rozpoczynać już od końca sierpnia. Na te terminy polecamy nową odmianę Montevideo, odporną na stresowe warunki i wysoką temperaturę na początku i pod koniec lata (zbiór do 15 lipca i po 15 sierpnia). W tym okresie Montevideo daje wysoki plon, tworzy zwarte, ciężkie róże, bez tendencji do brązowienia pączków czy deformacji róż wywołanych wysoką temperaturą lub ich przerastaniem. Róże mają bardzo wyrównane pączki i są łatwe do różyczkowania. Brak odrostów bocznych sprawia, że róże dojrzewają bardzo równomiernie i zbiór można przeprowadzić w krótkim czasie. Rośliny są bardzo silne, o mocnym systemie korzeniowym. Odmiana jest o kilka dni późniejsza niż Monaco. Uprawa obu tych odmian (Monaco i Montevideo) daje więc możliwość wydłużenia okresu zbiorów. n

NOWOŚĆ TWOJA PRZEWAGA W WALCE Z GRZYBAMI.

NOWOŚĆ TWOJA PRZEWAGA W WALCE Z GRZYBAMI. NOWOŚĆ TWOJA PRZEWAGA W WALCE Z GRZYBAMI www.ciechgroup.com zawiera tebukonazol z grupy triazoli. Fungicyd jest w formie płynu do sporządzania emulsji wodnej o działaniu układowym do stosowania zapobiegawczego

Bardziej szczegółowo

Rzepak ozimy prawidłowe prowadzenie plantacji jesienią

Rzepak ozimy prawidłowe prowadzenie plantacji jesienią Rzepak ozimy prawidłowe prowadzenie plantacji jesienią Rzepak ozimy to roślina wymagająca profesjonalnego podejścia od momentu siewu do zbioru. Okres wegetacyjny trwa ok. 11 miesięcy (czasami nawet 12

Bardziej szczegółowo

Efektywne fungicydy na zboża: Priaxor

Efektywne fungicydy na zboża: Priaxor .pl https://www..pl Efektywne fungicydy na zboża: Priaxor Autor: Karol Bogacz Data: 4 kwietnia 2017 Każdego roku choroby grzybowe infekują rośliny uprawne. Jest to zjawisko nieuniknione. Naszym zadaniem

Bardziej szczegółowo

Jak radzić sobie z chorobami grzybowymi zbóż?

Jak radzić sobie z chorobami grzybowymi zbóż? .pl https://www..pl Jak radzić sobie z chorobami grzybowymi zbóż? Autor: Karol Bogacz Data: 29 marca 2017 Wysoki plon zbóż wymaga intensywnej technologii uprawy zaczynając od agrotechnicznych zabiegów

Bardziej szczegółowo

Ochrona zbóż przed chorobami grzybowymi z wirtuozerią!

Ochrona zbóż przed chorobami grzybowymi z wirtuozerią! https://www. Ochrona zbóż przed chorobami grzybowymi z wirtuozerią! Autor: Tomasz Kodłubański Data: 3 marca 2017 Pszenica oraz pszenżyto to zboża podatne na choroby, a straty w ich plonie w wyniku porażenia

Bardziej szczegółowo

skróci wzmocni pogrubi

skróci wzmocni pogrubi skróci wzmocni pogrubi zapobiega wyleganiu roślin zbóż rozwija pędy boczne i system korzeniowy pogrubia ścianki źdźbła hamuje wzrost elongacyjny działa także w późnych fazach rozwojowych zbóż Po co regulować

Bardziej szczegółowo

Ochrona buraka cukrowego: nowy sojusznik w walce z chwastami

Ochrona buraka cukrowego: nowy sojusznik w walce z chwastami https://www. Ochrona buraka cukrowego: nowy sojusznik w walce z chwastami Autor: Tomasz Kodłubański Data: 17 marca 2017 Burak cukrowy to jedna z najbardziej dochodowych upraw na świecie. W polskich warunkach

Bardziej szczegółowo

Zabieg fungicydowy T1 dopasowany do obecnych warunków polowych

Zabieg fungicydowy T1 dopasowany do obecnych warunków polowych https://www. Zabieg fungicydowy T1 dopasowany do obecnych warunków polowych Autor: Katarzyna Szponar Data: 5 maja 2017 W tym roku wszystko jest opóźnione. Opóźnione były siewy zbóż, opóźniony start wiosenny

Bardziej szczegółowo

Regulacja wzrostu i ochrona fungicydowa rzepaku w jednym!

Regulacja wzrostu i ochrona fungicydowa rzepaku w jednym! https://www. Regulacja wzrostu i ochrona fungicydowa rzepaku w jednym! Autor: Małgorzata Srebro Data: 7 września 2018 Jesienne zaniedbania agrotechniczne w uprawie rzepaku ozimego to poważny błąd. Mogą

Bardziej szczegółowo

Skracanie rzepaku wiosną z ochroną fungicydową!

Skracanie rzepaku wiosną z ochroną fungicydową! Skracanie rzepaku wiosną z ochroną fungicydową! Autor: Małgorzata Srebro Data: 11 kwietnia 2018 Regulacja wzrostu rzepaku jest bardzo istotnym zabiegiem nie tylko jesiennym, ale również wiosennym. Zadaniem

Bardziej szczegółowo

Recepta na wiosenne zwalczanie chwastów w zbożach

Recepta na wiosenne zwalczanie chwastów w zbożach https://www. Recepta na wiosenne zwalczanie chwastów w zbożach Autor: ekspert ŚOR Synthos AGRO Małgorzata Dulska Data: 15 marca 2018 Wyjątkowo długa i ciepła jesień sprawiły, że wiosenne zwalczanie chwastów

Bardziej szczegółowo

Choroby podsuszkowe zbóż: jak sobie z nimi radzić w tym sezonie?

Choroby podsuszkowe zbóż: jak sobie z nimi radzić w tym sezonie? .pl https://www..pl Choroby podsuszkowe zbóż: jak sobie z nimi radzić w tym sezonie? Autor: agrofakt.pl Data: 3 kwietnia 2016 Wiosna w kalendarzu i wiosna na polach wbrew obiegowym opiniom nie zawsze idą

Bardziej szczegółowo

Ochrona fungicydowa liści i kłosa w zbożach

Ochrona fungicydowa liści i kłosa w zbożach https://www. Ochrona fungicydowa liści i kłosa w zbożach Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 27 kwietnia 2018 Z roku na rok rośnie presja chorób grzybowych. Priorytetem jest profilaktyczna ochrona zbóż

Bardziej szczegółowo

Syntetyczne auksyny zniszczą chwasty w uprawach zbożowych!

Syntetyczne auksyny zniszczą chwasty w uprawach zbożowych! https://www. Syntetyczne auksyny zniszczą chwasty w uprawach zbożowych! Autor: Tomasz Kodłubański Data: 6 marca 2017 Ciągły rozwój i intensyfikacja rolnictwa wymagają stosowania herbicydów, które przynoszą

Bardziej szczegółowo

skróci wzmocni pogrubi

skróci wzmocni pogrubi skróci wzmocni pogrubi zapobiega wyleganiu roślin zbóż rozwija pędy boczne i system korzeniowy pogrubia ścianki źdźbła hamuje wzrost elongacyjny działa także w późnych fazach rozwojowych zbóż Po co regulować

Bardziej szczegółowo

Pełna technologia regulacji pokroju zbóż i rzepaku

Pełna technologia regulacji pokroju zbóż i rzepaku TRINEKSAPAK ETYLU CHLOREK MEPIKWATU ETEFON Pełna technologia regulacji pokroju zbóż i rzepaku www.chemirol.com.pl Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem

Bardziej szczegółowo

Choroby liści zbóż sprawdzony sposób na ochronę [WYWIAD]

Choroby liści zbóż sprawdzony sposób na ochronę [WYWIAD] https://www. Choroby liści zbóż sprawdzony sposób na ochronę [WYWIAD] Autor: agrofakt.pl Data: 9 kwietnia 2019 Choroby liści zbóż oraz podstawy źdźbła to poważne wiosenne zagrożenie w ich uprawie. Prawidłowe

Bardziej szczegółowo

Antek 725 SL. regulator wzrostu chlorek chloromekwatu. Ustawi zboże do pionu!

Antek 725 SL. regulator wzrostu chlorek chloromekwatu. Ustawi zboże do pionu! Antek 725 SL Ustawi zboże do pionu! regulator wzrostu chlorek chloromekwatu Zapobieganie wyleganiu to ważny czynnik stabilizujący plonowanie zbóż. Cały szereg elementów zwiększających ryzyko wylegania,

Bardziej szczegółowo

Najważniejsze zasady integrowanej ochrony roślin

Najważniejsze zasady integrowanej ochrony roślin .pl https://www..pl Najważniejsze zasady integrowanej ochrony roślin Autor: dr hab. Ewa Matyjaszczyk Data: 10 lutego 2016 W związku z wprowadzeniem obowiązku stosowania integrowanej ochrony roślin w państwach

Bardziej szczegółowo

Skracanie rzepaku ozimego i ochrona przed chorobami w jednym

Skracanie rzepaku ozimego i ochrona przed chorobami w jednym .pl https://www..pl Skracanie rzepaku ozimego i ochrona przed chorobami w jednym Autor: Karol Bogacz Data: 18 sierpnia 2017 Rzepak ozimy wymaga starannej pielęgnacji w okresie jesiennym. Atakują go od

Bardziej szczegółowo

Integrowana ochrona roślin - przypominamy zasady

Integrowana ochrona roślin - przypominamy zasady .pl https://www..pl Integrowana ochrona roślin - przypominamy zasady Autor: dr hab. Ewa Matyjaszczyk Data: 6 marca 2018 W państwach Unii Europejskiej integrowana ochrona roślin stała się obowiązkiem. Jest

Bardziej szczegółowo

Najważniejsze choroby rzepaku ozimego (BBCH 30-33). Jak je zwalczać?

Najważniejsze choroby rzepaku ozimego (BBCH 30-33). Jak je zwalczać? .pl Najważniejsze choroby rzepaku ozimego (BBCH 30-33). Jak je zwalczać? Autor: mgr inż. Agata Kaczmarek Data: 31 marca 2018 Wczesną wiosną, zaraz po ruszeniu wegetacji, liczne choroby rzepaku ozimego

Bardziej szczegółowo

Zwalczanie chwastów w soi - skuteczne rozwiązanie!

Zwalczanie chwastów w soi - skuteczne rozwiązanie! https://www. Zwalczanie chwastów w soi - skuteczne rozwiązanie! Autor: Małgorzata Srebro Data: 12 kwietnia 2018 Soja to uprawa, która w ostatnich latach zyskuje na popularności. Niestety dużym problemem

Bardziej szczegółowo

Mączniak prawdziwy zbóż i traw: kiedy zwalczanie będzie skuteczne?

Mączniak prawdziwy zbóż i traw: kiedy zwalczanie będzie skuteczne? .pl https://www..pl Mączniak prawdziwy zbóż i traw: kiedy zwalczanie będzie skuteczne? Autor: Katarzyna Szponar Data: 11 kwietnia 2017 W początkowej fazie rozwoju naszych zbóż bardzo często występuje mączniak

Bardziej szczegółowo

Zwalczanie chwastów dwuliściennych w zbożach ozimych i jarych

Zwalczanie chwastów dwuliściennych w zbożach ozimych i jarych .pl https://www..pl Zwalczanie chwastów dwuliściennych w zbożach ozimych i jarych Autor: Karol Bogacz Data: 13 kwietnia 2017 Sezon wiosenny ruszył już na dobre w całym kraju. W niemal całej Polsce wysiane

Bardziej szczegółowo

Najnowsze rozwiązanie na chwasty dwuliścienne w zbożach

Najnowsze rozwiązanie na chwasty dwuliścienne w zbożach https://www. Najnowsze rozwiązanie na chwasty dwuliścienne w zbożach Autor: Małgorzata Srebro Data: 29 marca 2018 Wiosna zbliża się wielkimi krokami, a wraz z nią pierwsze zabiegi chemiczne. Rolnicy, którym

Bardziej szczegółowo

ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH

ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH FORMCJA GIMANTIS ASTORIA LEGENDA TULECKA PIASTOWSKIE POZNAŃSKIE ANTONIŃSKIE KATALOG 2017-2018 1 2 2 ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH 2017-2018 Szanowni Rolnicy Informacje zawarte w tym katalogu

Bardziej szczegółowo

Safir 125 SC. Bogactwo zalet! fungicyd epoksykonazol

Safir 125 SC. Bogactwo zalet! fungicyd epoksykonazol Safir 125 SC Bogactwo zalet! fungicyd epoksykonazol Warunki środowiska, a szczególnie mokre lata, mogą sprzyjać rozwojowi septoriozy liści zbóż. Choroba ta jest bardzo groźna ze względu na straty, jakie

Bardziej szczegółowo

Kształtuje plon! Prawidłowe stosowanie regulatorów wzrostu w zbożach

Kształtuje plon! Prawidłowe stosowanie regulatorów wzrostu w zbożach Kształtuje plon! Prawidłowe stosowanie regulatorów wzrostu w zbożach 1. Problem wylegania zbóż 2. Warunki skutecznego działania regulatorów 3. Parametry rośliny co chcemy osiągnąć 4. Terminy stosowania,

Bardziej szczegółowo

017 arzec 2 graf m A ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH

017 arzec 2 graf m A ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH FORMACJA Pszenica ozima nowość na rynku Medal Polagra Farm 2005 Odmiana wysoko plonująca Grupa A Odporna na choroby 4,5 2 CECHY UŻYTKOWO-ROLNICZE Termin dojrzewania średni Wyrównanie

Bardziej szczegółowo

Regulacja wzrostu zbóż

Regulacja wzrostu zbóż Regulacja wzrostu zbóż Kluczowe fazy rozwojowe Opracowanie dr hab. Kinga Matysiak, IOR-PIB, Poznań. Fot. Syngenta Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem

Bardziej szczegółowo

System wczesnego ostrzegania z dnia 18 maja 2012 Wielkopolska i Polska Centralna

System wczesnego ostrzegania z dnia 18 maja 2012 Wielkopolska i Polska Centralna System wczesnego ostrzegania z dnia 18 maja 2012 Wielkopolska i Polska Centralna BASF Polska Sp. z o.o., infolinia: (22) 570 99 90, www.agro.basf.pl Opady deszczu w maju są wyższe niż w latach poprzednich

Bardziej szczegółowo

Jak zwalczyć chwasty w późnych fazach rozwojowych zbóż?

Jak zwalczyć chwasty w późnych fazach rozwojowych zbóż? .pl Jak zwalczyć chwasty w późnych fazach rozwojowych zbóż? Autor: Karol Bogacz Data: 29 maja 2017 Skuteczność herbicydów zarówno jesienią, jak i wiosną, była w tym sezonie często dość niska. Niełatwe

Bardziej szczegółowo

Na podstawie przeprowadzonych wstępnych ocen przezimowania roślin rzepaku ozimego stwierdzono uszkodzenia mrozowe całych roślin uprawnych (fot.1).

Na podstawie przeprowadzonych wstępnych ocen przezimowania roślin rzepaku ozimego stwierdzono uszkodzenia mrozowe całych roślin uprawnych (fot.1). Wstępna ocena przezimowania rzepaku ozimego oraz zbóż ozimych i zalecania agrotechniczne ze Stacji Doświadczalnej BASF w Pągowie woj. opolskie 29.02.2011 r. BASF Polska Sp. z o.o., infolinia: (22) 570

Bardziej szczegółowo

Elastyczne zabiegi herbicydami na chwasty jednoliścienne

Elastyczne zabiegi herbicydami na chwasty jednoliścienne .pl https://www..pl Elastyczne zabiegi herbicydami na chwasty jednoliścienne Autor: Karol Bogacz Data: 31 marca 2017 Przyszedł czas na zabiegi herbicydowe w zbożach ozimych. Podstawą budowania plonu jest

Bardziej szczegółowo

Master 50 WG. herbicyd tribenuron metylowy. Surowa lekcja dla chwastów!

Master 50 WG. herbicyd tribenuron metylowy. Surowa lekcja dla chwastów! Master 50 WG Surowa lekcja dla chwastów! herbicyd tribenuron metylowy Master 50 WG: szerokie spektrum zwalczanych chwastów dwuliściennych, skuteczność potwierdzona praktyką rolniczą, długi termin stosowania,

Bardziej szczegółowo

Orius Extra 250 EW. fungicyd tebukonazol. Uniwersalność i skuteczność w zwalczaniu chorób grzybowych!

Orius Extra 250 EW. fungicyd tebukonazol. Uniwersalność i skuteczność w zwalczaniu chorób grzybowych! Orius Extra 250 EW Uniwersalność i skuteczność w zwalczaniu chorób grzybowych! fungicyd tebukonazol Orius Extra 250 EW: uniwersalny produkt do zwalczania chorób grzybowych w rzepaku ozimym, pszenicy ozimej,

Bardziej szczegółowo

Modele ochrony zbóż jako element integrowanej produkcji

Modele ochrony zbóż jako element integrowanej produkcji Anna Nieróbca Zakład Agrometeorologii i Zastosowań Informatyki Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy Modele ochrony zbóż jako element integrowanej produkcji Bratoszewice

Bardziej szczegółowo

Jesienne zwalczanie chwastów w zbożach! [REPORTAŻ]

Jesienne zwalczanie chwastów w zbożach! [REPORTAŻ] https://www. Jesienne zwalczanie chwastów w zbożach! [REPORTAŻ] Autor: agrofakt.pl Data: 9 października 2018 Jesienne zwalczanie chwastów w zbożach ozimych to istotny zabieg. Ma on za zadanie zapewnić

Bardziej szczegółowo

Rzepak ozimy i jary. Z dobrych nasion dobry plon. Nasiona rzepaku optymalnie dostosowane do polskich warunków.

Rzepak ozimy i jary. Z dobrych nasion dobry plon. Nasiona rzepaku optymalnie dostosowane do polskich warunków. Rzepak ozimy i jary Z dobrych nasion dobry plon Nasiona rzepaku optymalnie dostosowane do polskich warunków. www.bayercropscience.pl Edycja 2015 Spis treści Rzepak ozimy...................................

Bardziej szczegółowo

Zamir 400 EW. Niepohamowana siła! fungicyd. Simply. Grow. Together.

Zamir 400 EW. Niepohamowana siła! fungicyd. Simply. Grow. Together. Zamir 400 EW Niepohamowana siła! fungicyd Simply. Grow. Together. n Straty plonu powodowane przez choroby mogą być bardzo wysokie. Na roślinach uprawnych w ciągu okresu wegetacyjnego mogą pojawiać się

Bardziej szczegółowo

Phoenix 500 SC. Odrodzi siłę liścia flagowego! fungicyd

Phoenix 500 SC. Odrodzi siłę liścia flagowego! fungicyd Phoenix 500 SC Odrodzi siłę liścia flagowego! fungicyd Kontrola chorób grzybowych zbóż staje się coraz trudniejsza ze względu na coraz większe ryzyko pojawienia się odporności. W celu zwiększania skuteczności

Bardziej szczegółowo

Katalog odmian rzepaku ozimego 2014 w technologii Clearfield

Katalog odmian rzepaku ozimego 2014 w technologii Clearfield Katalog odmian rzepaku ozimego 2014 w technologii Clearfield DK IMPRESSION CL DK IMMINENT CL Nr 2 WYSOKI PLON badania rejestrowe COBORU 2011-2012 114%wzorca WYSOKA TOLERANCJA NA CHOROBY OPTYMALNY WIGOR

Bardziej szczegółowo

Ochrona fungicydowa zbóż - mieszaniny czynią cuda!

Ochrona fungicydowa zbóż - mieszaniny czynią cuda! https://www. Ochrona fungicydowa zbóż - mieszaniny czynią cuda! Autor: mgr inż. Agata Kaczmarek Data: 20 marca 2019 Zabieg T1 w zbożach jest pierwszym i bardzo istotnym zabiegiem ochrony roślin przed patogenami

Bardziej szczegółowo

Jak wybrać herbicyd do zastosowania do fazy liścia flagowego w zbożach?

Jak wybrać herbicyd do zastosowania do fazy liścia flagowego w zbożach? https://www. Jak wybrać herbicyd do zastosowania do fazy liścia flagowego w zbożach? Autor: Katarzyna Szponar Data: 20 kwietnia 2017 W tym roku pogoda jest nad wyraz kapryśna. Niezwykle mało jest tzw.

Bardziej szczegółowo

Zamir 400 EW. fungicyd. Niepohamowana siła!

Zamir 400 EW. fungicyd. Niepohamowana siła! Zamir 400 EW Niepohamowana siła! fungicyd Straty plonu powodowane przez choroby mogą być bardzo wysokie. Na roślinach uprawnych w ciągu okresu wegetacyjnego mogą pojawiać się różne choroby. W praktyce

Bardziej szczegółowo

HYMALAYA A. Pszenica ozima hybrydowa. Szczyt wydajności. Zalety: Wskazówki:

HYMALAYA A. Pszenica ozima hybrydowa. Szczyt wydajności. Zalety: Wskazówki: Zalety: Najplenniejsza pszenica ozima jakościowa w Niemczech, Korzystny profil zdrowotnościowy (Mączniak "8", Rdza brunatna "8"), Elastyczna i małowymagająca w uprawie, Wysoka wartość technologiczna parametrów

Bardziej szczegółowo

Ochrona jęczmienia ozimego od siewu

Ochrona jęczmienia ozimego od siewu .pl https://www..pl Ochrona jęczmienia ozimego od siewu Autor: Karol Bogacz Data: 8 września 2017 Przed nami siew jęczmienia ozimego. To najdelikatniejsze zboże uprawiane w naszym kraju na szeroką skalę.

Bardziej szczegółowo

*** PROJEKT ZALECENIA

*** PROJEKT ZALECENIA PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Handlu Międzynarodowego 12.4.2012 2011/0167(NLE) *** PROJEKT ZALECENIA w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia umowy handlowej dotyczącej zwalczania

Bardziej szczegółowo

50 WG. Lumer NOWOŚĆ! Świeci przykładem! herbicyd tribenuron metylowy

50 WG. Lumer NOWOŚĆ! Świeci przykładem! herbicyd tribenuron metylowy Lumer 50 WG Świeci przykładem! NOWOŚĆ! herbicyd tribenuron metylowy n Lumer 50 WG to chwastobójczy środek o działaniu systemicznym, stosowany nalistnie, przeznaczony do zwalczania chwastów dwuliściennych

Bardziej szczegółowo

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 8. Określanie

Bardziej szczegółowo

Ocena przezimowania, aktualne zalecenia i rekomendacje.

Ocena przezimowania, aktualne zalecenia i rekomendacje. Centrum Kompetencji BASF w Pągowie aktualna sytuacja ocena stanu roślin Ocena przezimowania, aktualne zalecenia i rekomendacje. Przebieg warunków atmosferycznych w sezonie jesiennym i na przełomie jesieni/zimy

Bardziej szczegółowo

Uniwersalne rozwiązanie na choroby grzybowe

Uniwersalne rozwiązanie na choroby grzybowe https://www. Uniwersalne rozwiązanie na choroby grzybowe Autor: Karol Bogacz Data: 29 kwietnia 2017 Technologia ochrony fungicydowej powinna zostać zaplanowana w oparciu o kilka podstawowych elementów.

Bardziej szczegółowo

Czuwa nad moim polem i chroni od miotły zbożowej i owsa głuchego.

Czuwa nad moim polem i chroni od miotły zbożowej i owsa głuchego. Czuwa nad moim polem i chroni od miotły zbożowej i owsa głuchego. Wysoka, potwierdzona skuteczność Bezpieczeństwo dla zbóż Niezależność od warunków pogodowych Nowoczesna substancja aktywna 5 POWODÓW DLACZEGO

Bardziej szczegółowo

solidne uderzenie! SZEROKA REJESTRACJA! JAPOŃSKI ŚRODEK GRZYBOBÓJCZY Fungicyd rekomendowany przez KFPZ

solidne uderzenie! SZEROKA REJESTRACJA! JAPOŃSKI ŚRODEK GRZYBOBÓJCZY Fungicyd rekomendowany przez KFPZ SZEROKA REJESTRACJA! JAPOŃSKI ŚRODEK GRZYBOBÓJCZY solidne uderzenie! Czy wiesz, że Taiko (jap. 刃物) to japoński bęben, bez dźwięku którego nie może się obejść prawie żadna uroczystość w Kraju Kwitnącej

Bardziej szczegółowo

Przedwschodowe zwalczanie chwastów: jakie rozpylacze zastosować?

Przedwschodowe zwalczanie chwastów: jakie rozpylacze zastosować? https://www. Przedwschodowe zwalczanie chwastów: jakie rozpylacze zastosować? Autor: dr inż. Grzegorz Doruchowski Data: 10 września 2017 Przedwschodowe zabiegi obejmują stosowanie herbicydów doglebowych,

Bardziej szczegółowo

Uciążliwe chwasty w uprawie kukurydzy

Uciążliwe chwasty w uprawie kukurydzy https://www. Uciążliwe chwasty w uprawie kukurydzy Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 30 maja 2018 Corocznie wszyscy rolnicy uprawiający kukurydzę walczą z roślinami niepożądanymi. Jak skutecznie zwalczać

Bardziej szczegółowo

Nawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem!

Nawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem! https://www. Nawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem! Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 13 kwietnia 2018 Zwiększający się ciągle poziom intensywności uprawy zbóż prowadzi do stabilizacji

Bardziej szczegółowo

Ochrona zbóż przed chorobami na intensywnie prowadzonych plantacjach

Ochrona zbóż przed chorobami na intensywnie prowadzonych plantacjach .pl https://www..pl Ochrona zbóż przed chorobami na intensywnie prowadzonych plantacjach Autor: Karol Bogacz Data: 26 maja 2017 Pomimo trudnej wiosny, przeplatanej długimi deszczowymi okresami oraz wyjątkowo

Bardziej szczegółowo

Przygotuj rzepak do zimy skuteczna regulacja i ochrona plantacji!

Przygotuj rzepak do zimy skuteczna regulacja i ochrona plantacji! https://www. Przygotuj rzepak do zimy skuteczna regulacja i ochrona plantacji! Autor: agrofakt.pl Data: 6 września 2018 Ochrona rzepaku przed chorobami grzybowymi oraz regulacja wzrostu to najważniejsze

Bardziej szczegółowo

Rola techniki i precyzji zabiegów w integrowanych systemach ochrony roślin

Rola techniki i precyzji zabiegów w integrowanych systemach ochrony roślin Roman Kierzek 1, Marek Wachowiak 1, Henryk Ratajkiewicz 2 1 Instytut Ochrony Roślin- PIB w Poznaniu, 2 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Rola techniki i precyzji zabiegów w integrowanych systemach ochrony

Bardziej szczegółowo

Liść flagowy: zadbaj o jego prawidłową kondycję!

Liść flagowy: zadbaj o jego prawidłową kondycję! https://www. Liść flagowy: zadbaj o jego prawidłową kondycję! Autor: Małgorzata Srebro Data: 8 maja 2018 Liść flagowy zbóż pełni bardzo istotną rolę to on odpowiada za przyszłe plony, w związku z czym

Bardziej szczegółowo

Bezopryskowa ochrona fungicydowa jęczmienia jarego

Bezopryskowa ochrona fungicydowa jęczmienia jarego .pl https://www..pl Bezopryskowa ochrona fungicydowa jęczmienia jarego Autor: Katarzyna Szponar Data: 28 lutego 2017 Jesienią pola były przesuszone z powodu znikomych opadów w sierpniu i we wrześniu, a

Bardziej szczegółowo

Zabieg T2 w pszenicy wyższy plon lepszej jakości! [WYWIAD]

Zabieg T2 w pszenicy wyższy plon lepszej jakości! [WYWIAD] https://www. Zabieg T2 w pszenicy wyższy plon lepszej jakości! [WYWIAD] Autor: Małgorzata Srebro Data: 11 kwietnia 2019 Każdy z producentów zbóż wie, że bez porządnej ochrony liścia flagowego nie ma co

Bardziej szczegółowo

solidne uderzenie! NOWA, ROZSZERZONA REJESTRACJA! JAPOŃSKI ŚRODEK GRZYBOBÓJCZY Fungicyd rekomendowany przez KFPZ

solidne uderzenie! NOWA, ROZSZERZONA REJESTRACJA! JAPOŃSKI ŚRODEK GRZYBOBÓJCZY Fungicyd rekomendowany przez KFPZ NOWA, ROZSZERZONA REJESTRACJA! JAPOŃSKI ŚRODEK GRZYBOBÓJCZY solidne uderzenie! Czy wiesz, że Taiko (jap. 刃物) to japoński bęben, bez dźwięku którego nie może się obejść prawie żadna uroczystość w Kraju

Bardziej szczegółowo

Jak chronić uprawy pszenicy jesienią?

Jak chronić uprawy pszenicy jesienią? .pl https://www..pl Jak chronić uprawy pszenicy jesienią? Autor: Tadeusz Śmigielski Data: 25 listopada 2015 Długie i bardzo suche lato, które zawłaszczyło także dużą część jesieni, było powodem zmartwień

Bardziej szczegółowo

Jakie rozpylacze wybrać na przedwschodowe zabiegi herbicydowe?

Jakie rozpylacze wybrać na przedwschodowe zabiegi herbicydowe? https://www. Jakie rozpylacze wybrać na przedwschodowe zabiegi herbicydowe? Autor: dr inż. Grzegorz Doruchowski Data: 18 kwietnia 2017 Kwiecień to okres intensywnych zabiegów herbicydowych przed wschodami

Bardziej szczegółowo

Stan wegetacyjny rzepaku jesienią 2015 roku w woj. podlaskim

Stan wegetacyjny rzepaku jesienią 2015 roku w woj. podlaskim Stan wegetacyjny rzepaku jesienią 2015 roku w woj. podlaskim Eugeniusz Stefaniak SITR Oddział Białystok Białystok 15.01. 2016 rok. Struktura zasiewów w 2014 r. w woj. podlaskim (dane: US Białystok) Struktura

Bardziej szczegółowo

Zwalczanie chwastów dwuliściennych w rzepaku ozimym!

Zwalczanie chwastów dwuliściennych w rzepaku ozimym! .pl https://www..pl Zwalczanie chwastów dwuliściennych w rzepaku ozimym! Autor: Małgorzata Srebro Data: 16 lipca 2018 Oczywiste jest, że zwalczanie chwastów dwuliściennych w rzepaku jesienią to bardzo

Bardziej szczegółowo

szeroki wachlarz możliwości!

szeroki wachlarz możliwości! Jeszcze szersza rejestracja teraz ponad 210 zastosowań w etykiecie! topowy fungicyd szeroki wachlarz możliwości! Czy wiesz, że... Sensu (jap. 扇子) to tradycyjny japoński wachlarz składany, którego istnienie

Bardziej szczegółowo

Jakich błędów unikać podczas nawożenia?

Jakich błędów unikać podczas nawożenia? https://www. Jakich błędów unikać podczas nawożenia? Autor: Sylwia Krupiak Data: 13 lutego 2016 Wiosna to okres szczególnego natężenia wielu zabiegów, które trzeba wykonać w zbliżonym czasie na wielu plantacjach,

Bardziej szczegółowo

Zwalczanie chwastów w zbożach: jaki herbicyd na wiosnę?

Zwalczanie chwastów w zbożach: jaki herbicyd na wiosnę? .pl https://www..pl Zwalczanie chwastów w zbożach: jaki herbicyd na wiosnę? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 13 lutego 2017 Zostało jeszcze trochę czasu do rozpoczęcia wegetacji zbóż i pierwszych

Bardziej szczegółowo

JKMSystem wczesnego ostrzegania Stacja Doświadczalna BASF w Gurczu, woj. pomorskie, r.

JKMSystem wczesnego ostrzegania Stacja Doświadczalna BASF w Gurczu, woj. pomorskie, r. JKMSystem wczesnego ostrzegania Stacja Doświadczalna BASF w Gurczu, woj. pomorskie, 18.10.2012 r. Suma opadów we wrześniu wyniosła 41,4 mm, natomiast w pierwszej i drugiej dekadzie października zanotowaliśmy

Bardziej szczegółowo

Wiele chorób JEDNO ROZWIĄZANIE

Wiele chorób JEDNO ROZWIĄZANIE Wiele chorób JEDNO ROZWIĄZANIE sucha zgnilizna (rzepak) alternarioza ziemniaka czerń krzyżowych (rzepak) chwościk buraka mączniak prawdziwy rdza brunatna septorioza liści septorioza plew Ze środków ochrony

Bardziej szczegółowo

AGROPORADNIK nr 3/2013

AGROPORADNIK nr 3/2013 AGROPORADNIK nr 3/2013 WIOSENNA WEGETACJA ZBÓŻ - JAKICH BŁĘDÓW UNIKAĆ? W pierwszym wydaniu naszego Agroporadnika poruszaliśmy tematykę uprawy przedsiewnej i techniki siewu zbóż, zwracając uwagę na te elementy

Bardziej szczegółowo

Tocata Duo. Skuteczność, opłacalność, plon! To się liczy!

Tocata Duo. Skuteczność, opłacalność, plon! To się liczy! Tocata Duo Skuteczność, opłacalność, plon! To się liczy! Łamliwość podstawy źdźbła Fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła Mączniak prawdziwy Rdza brunatna Tocata Duo Zawiera w swoim składzie dwie uzupełniające

Bardziej szczegółowo

Uprawa grochu siewnego może się opłacić!

Uprawa grochu siewnego może się opłacić! .pl https://www..pl Uprawa grochu siewnego może się opłacić! Autor: Małgorzata Srebro Data: 25 stycznia 2018 Uprawa grochu siewnego w Polsce wbrew krążącej wśród rolników opinii wcale nie jest trudna i

Bardziej szczegółowo

Zimna wiosna dała plantatorom po kieszeni

Zimna wiosna dała plantatorom po kieszeni https://www. Zimna wiosna dała plantatorom po kieszeni Autor: Ewa Ploplis Data: 27 maja 2017 Uprawy ozime przezimowały w bieżącym roku zdecydowanie lepiej niż w ubiegłym, bez większych strat. Stan większości

Bardziej szczegółowo

Siew jęczmienia jarego bez stresu o pogodę

Siew jęczmienia jarego bez stresu o pogodę .pl https://www..pl Siew jęczmienia jarego bez stresu o pogodę Autor: Małgorzata Srebro Data: 18 stycznia 2018 Jesień nie była łaskawa dla upraw ozimych. Rolnicy szukając alternatywy wybierają siew jęczmienia

Bardziej szczegółowo

Soja: odmiany najlepsze do Twojego gospodarstwa

Soja: odmiany najlepsze do Twojego gospodarstwa .pl https://www..pl Soja: odmiany najlepsze do Twojego gospodarstwa Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 23 marca 2017 Klasa gleby, regularnie przeprowadzane zabiegi agrotechniczne, ochrona roślin przed

Bardziej szczegółowo

Zabieg T3 - ochroń kłos przez groźnymi chorobami!

Zabieg T3 - ochroń kłos przez groźnymi chorobami! https://www. Zabieg T3 - ochroń kłos przez groźnymi chorobami! Autor: Małgorzata Srebro Data: 21 maja 2018 Trudno uzyskać wysoką jakość ziarna bez prawidłowej ochrony fungicydowej. Zwalczanie chorób kłosa

Bardziej szczegółowo

Wstępna ocena przezimowania rzepaku ozimego oraz zbóż ozimych. Stacja Doświadczalna BASF w Gurczu woj. pomorskie r.

Wstępna ocena przezimowania rzepaku ozimego oraz zbóż ozimych. Stacja Doświadczalna BASF w Gurczu woj. pomorskie r. Wstępna ocena przezimowania rzepaku ozimego oraz zbóż ozimych. Stacja Doświadczalna BASF w Gurczu woj. pomorskie 29.02.2011 r. BASF Polska Sp. z o.o., infolinia: (22) 570 99 90, www.agro.basf.pl W tym

Bardziej szczegółowo

Pszenice ozime siewne

Pszenice ozime siewne Pszenice ozime siewne 2017 www.dabest.pl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Pszenica o najgrubszym ziarnie, do wszechstronnego wykorzystania! Pszenica BOGATKA Nagrodzona Złotym Medalem Międzynarodowych Targów

Bardziej szczegółowo

Profesjonalna ochrona buraka cukrowego

Profesjonalna ochrona buraka cukrowego Profesjonalna ochrona buraka cukrowego SPIS TREŚCI HERBICYDY 03 Pyramin Turbo 520 SC 04 Kosynier 420 SC 05 Focus Ultra 100 EC 06 Program ochrony buraka cukrowego przed chwastami FUNGICYDY 08 Duett Star

Bardziej szczegółowo

Zainwestuj w rozwój systemu korzeniowego!

Zainwestuj w rozwój systemu korzeniowego! .pl https://www..pl Zainwestuj w rozwój systemu korzeniowego! Autor: Karol Bogacz Data: 20 kwietnia 2017 Fundamentem każdej rośliny uprawnej jest jej system korzeniowy. To właśnie od niego zależy ilość

Bardziej szczegółowo

Podjęte środki, zabezpieczenia i działania w zapewnieniu dostawy materiału siewnego na najbliższe zasiewy przez przemysł nasienny

Podjęte środki, zabezpieczenia i działania w zapewnieniu dostawy materiału siewnego na najbliższe zasiewy przez przemysł nasienny Podjęte środki, zabezpieczenia i działania w zapewnieniu dostawy materiału siewnego na najbliższe zasiewy przez przemysł nasienny Grzegorz Piechowiak Przewodniczący Zarządu Komitetu Firm Nasiennych PIN

Bardziej szczegółowo

System wczesnego ostrzegania Stacja Doświadczalna BASF w Pągowie woj. opolskie, 18.05.2012r.

System wczesnego ostrzegania Stacja Doświadczalna BASF w Pągowie woj. opolskie, 18.05.2012r. System wczesnego ostrzegania Stacja Doświadczalna BASF w Pągowie woj. opolskie, 18.05.2012r. BASF Polska Sp. z o.o., infolinia: (22) 570 99 90, www.agro.basf.pl Zmienne warunki atmosferyczne panujące w

Bardziej szczegółowo

Środki ochrony roślin wykorzystywane w szkółkarstwie

Środki ochrony roślin wykorzystywane w szkółkarstwie .pl Środki ochrony roślin wykorzystywane w szkółkarstwie Autor: Małgorzata Wróblewska-Borek Data: 15 grudnia 2015 7 tys. gatunków i odmian roślin ozdobnych produkowanych na blisko 7 tys. ha. Wartość produkcji

Bardziej szczegółowo

Liść flagowy pszenicy ozimej prawidłowa ochrona! [WYWIAD]

Liść flagowy pszenicy ozimej prawidłowa ochrona! [WYWIAD] https://www. Liść flagowy pszenicy ozimej prawidłowa ochrona! [WYWIAD] Autor: agrofakt.pl Data: 23 kwietnia 2019 Liść flagowy pszenicy ozimej musi być odpowiednio ochroniony, aby móc cieszyć się wysokim

Bardziej szczegółowo

Sprzedaż gospodarstwa rolnego a podatek dochodowy

Sprzedaż gospodarstwa rolnego a podatek dochodowy .pl https://www..pl Sprzedaż gospodarstwa rolnego a podatek dochodowy Autor: Maria Czarniakowska Data: 23 listopada 2015 Rolnik nie płaci, co do zasady, podatku dochodowego od sprzedaży gruntu rolnego.

Bardziej szczegółowo

Jak uzyskać wysoki plon rzepaku i radzić sobie z nowymi zagrożeniami

Jak uzyskać wysoki plon rzepaku i radzić sobie z nowymi zagrożeniami https://www. Jak uzyskać wysoki plon rzepaku i radzić sobie z nowymi zagrożeniami Autor: Katarzyna Szponar Data: 13 czerwca 2017 Już za chwilę staniemy przed wyborem materiału siewnego rzepaków do nowych

Bardziej szczegółowo

Mączniak prawdziwy w natarciu!

Mączniak prawdziwy w natarciu! https://www. Mączniak prawdziwy w natarciu! Autor: Katarzyna Szponar Data: 9 maja 2017 Mączniak prawdziwy zbóż i traw ponownie pojawił się na naszych plantacjach. Sprawdź jak skutecznie można się go pozbyć.

Bardziej szczegółowo

BOXER 800 EC - Efekt czystego pola widoczny gołym okiem

BOXER 800 EC - Efekt czystego pola widoczny gołym okiem Polska BOXER 800 EC - Efekt czystego pola widoczny gołym okiem Produkty: Boxer Aktualności Produkty 27.08.2015 Wiosną 2013 pola pszenicy w RSP Rzecko wyglądały bardzo dobrze, rośliny były silnie rozkrzewione,

Bardziej szczegółowo

Agil 100 EC. Jeden dla wszystkich! herbicyd propachizafop

Agil 100 EC. Jeden dla wszystkich! herbicyd propachizafop Agil 100 EC Jeden dla wszystkich! herbicyd propachizafop Agil 100 EC: niezwykle skuteczny na większość chwastów jednoliściennych, znakomita skuteczność potwierdzona wieloletnią praktyką, najszybciej działający

Bardziej szczegółowo

Brunatna plamistość liści- jak ją zwalczać?

Brunatna plamistość liści- jak ją zwalczać? https://www. Brunatna plamistość liści- jak ją zwalczać? Autor: Katarzyna Szponar Data: 17 maja 2017 W tym roku mamy wyjątkową sytuację na polach. Od samej jesieni pogoda nam nie sprzyja. W obecnym czasie

Bardziej szczegółowo

Uprawa i żniwa soi oraz jej wpływ na glebę

Uprawa i żniwa soi oraz jej wpływ na glebę https://www. Uprawa i żniwa soi oraz jej wpływ na glebę Autor: Mariusz Drożdż Data: 22 listopada 2018 Wydłużający się okres wzrostu i rozwoju roślin oraz dużo dni słonecznych sprawiają, że uprawa soi w

Bardziej szczegółowo

Wiadomości wprowadzające.

Wiadomości wprowadzające. - Wymagania edukacyjne z warzywnictwa. Wiadomości wprowadzające. znajomość różnych gatunków warzyw umiejętność rozróżniania podstawowych gatunków warzyw znajomość rodzajów produkcji warzywnej znajomość

Bardziej szczegółowo

275 SC. Gigant NOWOŚĆ! Chcesz go poznać! fungicyd. Kompletna i długotrwała ochrona zbóż przed chorobami grzybowymi w terminie liścia flagowego.

275 SC. Gigant NOWOŚĆ! Chcesz go poznać! fungicyd. Kompletna i długotrwała ochrona zbóż przed chorobami grzybowymi w terminie liścia flagowego. Gigant 275 SC Chcesz go poznać! Kompletna i długotrwała ochrona zbóż przed chorobami grzybowymi w terminie liścia flagowego. fungicyd NOWOŚĆ! n W okresie rozwoju liścia flagowego zboża narażone są na infekcję

Bardziej szczegółowo