Raport Z Rynku Mieszkaniowego

Transkrypt

1 Raport Z Rynku Mieszkaniowego Listopad

2 Warszawa Na rynku nieruchomości mieszkaniowych nadal odczuwamy fazę wyczekiwania na decyzje klientów kupujących. Szum informacyjny wokół ewentualnych obniżek cen powoduje brak szybkich reakcji ze strony nabywców. Liczba oferowanych nieruchomości nadal wzrasta deweloperzy kontynuują rozpoczęte na początku roku inwestycje. Część nowych projektów jest wstrzymana, ponieważ brak finansowania lub zastój w sprzedaży dotychczasowych projektów w fazie realizacji lub już zrealizowanych, wpływa wstecznie na kolejne plany inwestorskie. Klienci, oferujący lokale mieszkalne na rynku wtórnym, muszą pogodzić się ze skorygowanym cennikiem rynkowym. Metr kwadratowy mieszkania w lokalizacji mniej atrakcyjnej, w budynku z płyty nie ma szansy dorównania ceną do budynków z ostatniego dziesięciolecia, umiejscowionych w dzielnicach przylegających ściśle do centrum i dobrze z nim skomunikowanych. Te ostatnie można zakupić już za cenę w granicach PLN za metr kwadratowy mieszkania. Niestety, ceny oferowane nadal przewyższają tę stawkę. Rolą pośrednika w obrocie nieruchomościami jest uświadomienie klientom realnej ceny w aktualnej sytuacji rynkowej. Reklamowanie nieruchomości przez długie miesiące, w cenach nieadekwatnych do warunków finansowych: zasobności portfeli i możliwości kredytowania przez banki, mija się z celem i jest stratą cennego czasu naszych klientów. Na rynku pierwotnym dość duże zainteresowanie promocjami przygotowywanymi przez kolejnych deweloperów. Jednak nie można się spodziewać obniżek promocji poniżej kosztów wybudowania lokalu mieszkalnego. Deweloperzy zachęcają do odwiedzania inwestycji, oglądania wybranych mieszkań. Wynika to z faktu, iż większość z nich nadal oczekuje na nabywców mimo fazy wykończeniowej lub wręcz zamknięcia inwestycji. Najczęściej zdecydowany, konkretny klient ma spore szanse na uzyskanie rabatu w granicach opłacalności. Wynajem na dość wysokim poziomie nie brakuje obcokrajowców, poszukujących lokum z ramienia firm, których są pracownikami, z placówek dyplomatycznych i osób prywatnych. Tego typu klient ma wyższe wymagania, poszukuje domu lub apartamentu na wynajem na dłuższy czas, cena - nawet do PLN. Dużą część stanowią też najemcy, przybywający z innych miast, młode osoby lub w wieku średnim, wiążące swoją przyszłość zawodową z firmami znajdującymi się w stolicy. Najbardziej popularne są mieszkania w budynkach zadbanych lub nowych, w okolicy dobrze skomunikowanej, charakteryzującej się rozwiniętą infrastrukturą. Głównie poszukiwane są lokale 2-3 pokojowe w cenach od do PLN. Poszukiwanie domu na rynku pierwotnym i wtórnym odbywa się równolegle z przeglądaniem ofert sprzedaży wygodnego apartamentu. Klienci dywersyfikują rejony poszukiwań w cenie dużego mieszkania w centrum i okolicach można nabyć dom w granicach miasta lub na jego obrzeżach. Każda opcja ma swoje dobre i złe strony. Obecnie najważniejsza jest zdolność kredytowa nabywcy i elastyczność banku. Po pierwszej fazie wstrzymującej kredyty i zaostrzającej politykę dotyczącą ich udzielania, banki wracają do klienta, realnie oceniając jego szanse na spłatę zaciągniętego długu. 2

3 MIESZKANIA (PLN/m²) Warszawa Centrum Nowe mieszkania Mieszkania sprzed 1989 r Warszawa poza Centrum Nowe mieszkania Mieszkania sprzed 1989 r DOMY JEDNORODZINNE (PLN/m²) Warszawa Warszawa Anna Berezowska, tel anna.berezowska@ober-haus.com KRAKÓW Listopad na krakowskim rynku nieruchomości upłynął pod znakiem tzw. mieszkań popularnych, czyli mieszczących się w granicach do 7000 PLN/m 2. Podczas ostatnich Targów Nieruchomości w Hali Sokoła dało się zauważyć, że spośród ofert z rynku pierwotnego największym zainteresowaniem cieszyły się te, które miały przystępne ceny. Nie oznacza to, że odległe dzielnice Krakowa nagle stały się bardziej pożądane od tych uważanych za atrakcyjne. Ich popularność wśród potencjalnych nabywców mieszkań na rynku pierwotnym ma podstawy mocno powiązane ze zdolnością kredytową kupujących. Klienci oprócz tych najchętniej zamieszkiwanych dzielnic do jakich należy m.in. Krowodrza, pytają także o inwestycje zlokalizowane nieco dalej, ale za to za bardziej przystępną cenę - na Ruczaju lub w Opatkowicach. W wyniku turbulencji mających miejsce w ciągu ostatnich miesięcy w branży finansowej, banki zaostrzyły politykę kredytową wobec swoich klientów. Obecnie banki, ale także i kredytobiorcy, podchodzą zachowawczo do kwestii kredytu hipotecznego. Mamy do czynienia z kształtowaniem się pewnego rodzaju dojrzałości konsumenckiej, która przejawia się tym, że coraz częściej przyszli kredytobiorcy nie czekając na obostrzenia banków - sami dostrzegają powagę i długoterminowość takiego zobowiązania. A w wyniku obecnie panującej sytuacji na rynku mieszkaniowym mogą pozwolić sobie na to, aby bez pośpiechu dokonać wyboru zarówno lokum, jak i kredytu. Deweloperzy znaleźli się w innej sytuacji niż 3 lata temu. To klient dyktuje warunki oczywiście te w ramach zdrowego rozsądku: elastyczność cenowa? czemu nie. Garaż lub komórka w cenie mieszkania? możliwe. Wyposażenie kuchni lub równowartość? wchodzi w grę. Nie ulegajmy jednak złudzeniu, że nagle wszystko 3

4 jest rozdawane za darmo. Oczywiście powyższe zabiegi mają miejsce, ale po pierwsze wymiennie, tzn. że różni deweloperzy mają różne propozycje dla swoich klientów, a po drugie nie jest tajemnicą, że wartość potencjalnej transakcji ma znaczenie dla wielkości ewentualnego upustu. Dzisiejsza sytuacja ukazuje budowniczym także drugą stronę medalu. Jest to dla nich również dobry czas na budowanie tzw. banków ziemi lub odkupywanie inwestycji rozpoczętych, a trudnych do zakończenia w obliczu obecnej koniunktury, przez mniejszych, mniej odpornych na wahania rynku deweloperów. W oczekiwaniu na złapanie równowagi przez rynek mieszkań i kredytów można z pewnością stwierdzić, że zapotrzebowanie na mieszkania było, jest i będzie, a banki z pewnością znajdą sposób na to, aby kredyty jako jedno ze źródeł ich dochodów - stały się znów bardziej dostępne. Na rynku wtórnym również odczuwalne jest mocne ograniczenie finansowania przez banki zakupu nieruchomości. Ci, którzy zdecydowali się na zakup mieszkania dokonując wyboru w listopadzie - byli w dosyć komfortowej sytuacji, jeśli wziąć pod uwagę różnorodność oferty. Każda dzielnica Krakowa, a wśród nich te cieszące się największą popularnością Krowodrza, Bronowice, Wola Justowska czy Salwator, obfitują dziś w ciekawe propozycje, które pomimo swojej niepodważalnej atrakcyjności spokojnie czekają na nabywców. Ci nie muszą się spieszyć, bo wiedzą, że obecnie podaż jest tak wysoka, iż w najgorszym wypadku poszukają po prostu innego mieszkania. Coraz częściej mamy do czynienia także z tzw. okazjami. Zdarzają się oferty z mieszkaniami, które mają standard pozwalający na natychmiastowe zamieszkanie, bardzo dobrze zlokalizowane, a właścicielowi zależy na szybkiej sprzedaży. Wówczas cena ofertowa zmienia się z tygodnia na tydzień, osiągając czasem finalnie poziom oferty nawet o 20% tańszej. Oczywiście niezaprzeczalnym faktem jest to, iż zdarzają się okazje cenowe spośród wystawianych do sprzedaży mieszkań. Jednak widać również drugie oblicze rynku wtórnego w wyniku obecnych uwarunkowań, część mieszkań przeznaczonych pierwotnie do odsprzedaży trafia na rynek wynajmów, który obecnie ma się dobrze. Grupę dotychczasowych najemców zasiliły osoby, które mimo szerokich możliwości zakupu lokum pod kątem wyboru, odłożyły tę decyzję w czasie ze względu na mocno obniżoną zdolność kredytową. Rośnie więc zapotrzebowanie na mieszkania o dobrym standardzie i dobrze zlokalizowane głównie w miejscach dobrze skomunikowanych Śródmieście, Krowodrza, ale też coraz częściej Ruczaj. Grono potencjalnych najemców będzie coraz bardziej liczne z miesiąca na miesiąc. Można zatem spodziewać się trendu, iż wraz z obniżaniem się cen nieruchomości przeznaczonych do zakupu, mieszkania oferowane na wynajem będą coraz droższe. Z czasem zyskają taki poziom, iż dotychczasowi wówczas najemcy znów zaczną rozważać zakup własnego lokum jako bardziej opłacalnego. Jak na razie obecni właściciele mieszkań na wynajem są w bardziej komfortowej sytuacji, niż ci oferujący nieruchomość na sprzedaż. Obecna sytuacja i najbliższe miesiące rysują się dla nich korzystnie. Obserwując trendy panujące na rynku domów przeznaczonych do wynajmu, słowo które mogłoby zobrazować sytuację to constans. Stałość wynika tu w znacznym stopniu z ograniczonych pod względem nie tylko ilości, ale także jakości zasobów, jakie Kraków posiada. Zagrożeniem dla dotychczasowej równowagi może być fakt, iż wobec kryzysu gospodarczego korporacje, planując budżety na najbliższy rok, w 4

5 znacznym stopniu mogły ograniczyć pulę środków na tego typu wydatki. Najczęściej najemcami domów są zagraniczni pracownicy wyższego szczebla przebywający w Krakowie na czasowych kontraktach. Zazwyczaj chcą mieszkać na Woli Justowskiej, choć zdarza się, że decydują się na inne dzielnice, jeśli dom urzeknie ich dobrym standardem wyposażenia i dogodnym położeniem wobec miejsca pracy. Najczęściej dzisiaj towarzyszące hasło przy oferowaniu domów na sprzedaż to dom w cenie mieszkania. Podkreśla ono, że jednym z głównych czynników decydujących o zakupie domów oprócz lokalizacji jest przede wszystkim jego cena. To ona w pierwszym rzędzie daje odpowiedź potencjalnemu nabywcy czy dany produkt jest w zasięgu jego możliwości nabywczych, czy też nie. W przypadku inwestycji poza granicami miasta, klienci przywiązują dużą wagę do lokalizacji i ceny, ale także do bezpieczeństwa, walorów widokowych, a także sąsiedztwa. O ile w przypadku zakupu domu od dewelopera, gdzie domy usytuowane w enklawach są zazwyczaj ogrodzone i stanowią zamknięte osiedle, o tyle kupując dom na rynku wtórnym, mamy zazwyczaj zróżnicowane sąsiedztwo. Choć bardzo często nowe domy w podkrakowskich miejscowościach zlokalizowane są wokół siebie, tworząc niejako samoistnie osiedle. Miejsca, które zapewnią mieszkańcom malownicze widoki to niezmiennie, m.in. Mogilany, Bibice, Zabierzów. MIESZKANIA (PLN/m²) Kraków Centrum Nowe mieszkania Mieszkania sprzed 1989 r Kraków poza Centrum Nowe mieszkania Mieszkania sprzed 1989 r DOMY JEDNORODZINNE (PLN/m²) Kraków Kraków Małgorzata Pajor, tel malgorzata.pajor@ober-haus.com TRÓJMIASTO Kolejny miesiąc wyraźnego osłabienia rynku mieszkaniowego. W dalszym ciągu wyraźnie spada liczba transakcji. Dotyczy to zarówno agencji nieruchomości, jak i biur sprzedaży deweloperów. Jest to ewidentnie wynik dalszych trudności w uzyskaniu kredytów hipotecznych. Wielu klientów nie jest w stanie sprostać wymaganiom, jakie nakładają teraz banki. 30-procentowy wkład własny jest w wielu przypadkach granicą nie do przeskoczenia. 5

6 Również wyraźne zmniejszenie transakcji skutkuje obniżaniem cen. Dotyczy to szczególnie deweloperów. Jeszcze miesiąc temu obniżki dotyczyły tylko tych projektów, których sprzedaż miała się ku końcowi - teraz obniżkami objęte jest również część ofert deweloperskich na różnym etapie budowy. Klienci coraz częściej swoje zainteresowanie kierują w stronę jak najtańszych ofert. To nie lokalizacja, a cena ma pierwszorzędne znaczenie. Im tańsza oferta, tym zdolności kredytowe są lepsze. Można zatem przypuszczać, że okres tak wysokich zysków firm deweloperskich, z jakim mieliśmy do czynienia 2 lata temu, skończył się i rynek wraca do tego, z czym mieliśmy do czynienia kilka lat wcześniej. Również w segmencie domów jednorodzinnych odczuwalny jest wyraźny spadek ilości transakcji. Główną przyczyną są kredyty. Łatwiej uzyskać kredyt na budowę własnego domu (bo mamy już działkę, której wartość bank potraktuje, jako wkład własny w inwestycję) niż uzyskać kredyt na zakup gotowego domu. Warto również podkreślić, że nie ma już tak dużych kłopotów z pozyskaniem do budowy własnego domu ekip budowlanych. Listopad to również miesiąc ze zdecydowanie mniejszą liczbą wynajmów mieszkań. Nie wpływa to jednak na spadek czynszów. MIESZKANIA (PLN/m²) Gdańsk Centrum Nowe mieszkania Mieszkania sprzed 1989 r Gdańsk poza Centrum Nowe mieszkania Mieszkania sprzed 1989 r DOMY JEDNORODZINNE (PLN/m²) Trójmiasto Trójmiasto Przemysław Szkutnik, tel przemysław.szkutnik@ober-haus.com WROCŁAW Zmiany, jakie nastąpiły w sferze kredytów hipotecznych w poprzednich miesiącach, istotnie przyczyniły się do spowolnienia tempa sprzedaży na wrocławskim rynku nieruchomości mieszkaniowych w listopadzie. Instytucje finansowe przyjęły politykę, która w znacznym stopniu ogranicza kredytowanie nieruchomości mieszkaniowych. Niektóre z nich niemal wycofują z oferty możliwość wzięcia kredytu na zakup nieruchomości. Inne poprzez narzucenie tak wysokich marż, że klienci sami 6

7 odchodzą od stanowiska doradcy, postanawiając przeczekać do czasu, aż okoliczności będą bardziej sprzyjające dla ich zdolności kredytowej. Nie da się nie zauważyć, że taka sytuacja ma ogromny wpływ na to, co dzieje się na rynku pierwotnym. Deweloperzy są podwójnie zależni od tego, jak będzie kształtować się strategia banków na najbliższe miesiące. Pierwsza zależność to taka, że pod dużym znakiem zapytania może stanąć finansowanie przez bank inwestycji budowanych przez deweloperów. Druga zależność to oczywiście kredyty udzielane na zakup poszczególnych lokali mieszkalnych. Wyczekująca pozycja banków nie sprzyja rynkowi pierwotnemu. Czynnikiem decydującym o rozważeniu przez potencjalnych kupujących zakupu nieruchomości jest przede wszystkim cena, a więc i ich zdolności nabywcze, które najczęściej dyktuje zdolność kredytowa. Ci, którzy obecnie interesują się zakupem mieszkania, skłaniają się raczej do niewielkiego metrażu. Najczęściej takiego, na którym można byłoby zmieścić funkcjonalne dwu lub trzypokojowe mieszkanie, położone w dobrze skomunikowanej z pozostałymi częściami miasta lokalizacji. Duże znaczenie ma też infrastruktura w postaci zaplecza dydaktyczno rekreacyjnego, medycznego czy handlowego. Zarówno rynek pierwotny, jak i wtórny sprzyja kupującym posiadającym własny kapitał. Nastał czas korygowania cen przeszacowanych podczas boomu mającego miejsce 3 lata temu. Kupujący zdecydowani na zakup i jeszcze w dodatku posiadający własne środki to już naprawdę połowa, a może i znacznie większa część sukcesu negocjowanie ceny w obecnych realiach stało się nieodzownym elementem podczas rozmów dotyczących sprzedaży. Każdy rozsądny właściciel wystawiający mieszkanie na sprzedaż powinien brać taką ewentualność pod uwagę i decydując się na określoną cenę sprzedaży, powinien uwzględnić kwestię wspomnianej negocjacji. Dla kupujących to dobry moment, aby rozważyć ulokowanie środków w mieszkanie, które następnie będzie można przeznaczyć na wynajem krótko lub długoterminowy. Rynek domów jednorodzinnych zwolnił we Wrocławiu równie mocno jak mieszkań. Jeśli klienci interesują się zakupem domu, to częściej są to małe, jak na zabudowę jednorodzinną metraże około m 2, niż duże ekskluzywne rezydencje. Taki wybór jest dyktowany przede wszystkim ceną. I tu coraz bardziej popularne stają się miejsca, które wcześniej nie cieszyły się zainteresowaniem teraz o ich atrakcyjności stanowi głównie przystępna cena, jak np. w Dobrzykowicach. Lokalizacje uznane za najbardziej atrakcyjne we Wrocławiu to Biskupin, Dąbie, Zacisze, również południe Wrocławia Partynice, Ołtaszyn. Wynajem to sektor rynku, który jest w dobrej kondycji, a na skutek ograniczenia możliwości zakupu, stanie się on jeszcze bardziej popularny niż dotychczas. Wrocław jako miasto uniwersyteckie, miasto biznesu nie powinien narzekać i nie narzeka na brak najemców. Ci z kolei na miejsce swojego zamieszkania wybierają zachwycające swym urokiem Stare Miasto, pobliskie Śródmieście czy też bardziej odległe, ale dobrze skomunikowane, zarówno z centrum miasta jak i wyjazdem na autostradę, A4 Krzyki. Jeśli zaś wynajem domu, to w pierwszym rzędzie Biskupin, potem Krzyki, Borek i Zalesie. 7

8 Umeblowanie i wyposażenie w odpowiednio wysokim standardzie, instalacja alarmowa, garaż i ogrodzenie domu to nieodzowne elementy dobrej do wynajmu oferty. MIESZKANIA (PLN/m²) Wrocław Centrum Nowe mieszkania Mieszkania sprzed 1989 r Wrocław poza Centrum Nowe mieszkania Mieszkania sprzed 1989 r DOMY JEDNORODZINNE (PLN/m²) Wrocław Wrocław Małgorzata Pajor, tel malgorzata.pajor@ober-haus.com POZNAŃ W listopadzie w segmencie sprzedaży na poznańskim rynku nieruchomości dało się zauważyć lekki zastój oraz nerwowe wyczekiwanie zarówno kupujących, jak i sprzedających nieruchomości. Pierwsza grupa wyczekuje zapowiadanego spadku cen mieszkań, druga zaś stara się kryzys przeczekać. Obecnie mamy wymarzoną sytuację dla osób posiadających mieszkania na wynajem. Najczęściej wynajmowane są mieszkania 2 i 3 pokojowe. Średnia cena najmu dla mieszkań 2 pokojowych w nowszym budownictwie to PLN, dla 3 pokojowych od 2000 PLN do nawet 3500 PLN. Zarówno na rynku pierwotnym, jak i wtórnym obserwujemy dalszy spadek cen mieszkań. Klienci szukają tzw. okazji, w budynkach 3-7 letnich z cegły, położonych w dobrych lokalizacjach. Największym powodzeniem cieszą się mieszkania 2-3 pokojowe. Ceny takich mieszkań wahają się pomiędzy: 4500 PLN/m2 a nawet PLN/m2, w centrum miasta. Średnia cena mieszkania 2-pokojowego to około: 6800 PLN, 3-pokojowego: 6100 PLN. Najpopularniejsze dzielnice to Rataje, Grunwald, Winogrady i Piątkowo. Znaczna część ofert, które pojawiły się w ostatnim czasie na rynku, to oferty zagranicznych inwestorów, którzy zaczynają realizować zyski z mieszkań zakupionych kilka lat temu. Obecnie obcokrajowcy wykazują mniejsze 8

9 zainteresowanie poznańskim rynkiem nieruchomości niż pół roku temu, co nie oznacza, że kompletnie się z niego wycofali. Większość z nich realizuje zyski z ostatnich kilku lat, a z rozpoczęciem nowych wstrzymują się do czasu ustabilizowania sytuacji na rynkach finansowych. Niektórzy poznańscy deweloperzy, aby podnieść atrakcyjność swoich projektów, oferują dodatkowe usługi, takie jak wykończenie kuchni lub usługi architekta. Sporym zainteresowaniem cieszą się nadal domy i działki budowlane poza Poznaniem. W miejscowościach ościennych( Swarzędz, Luboń czy Suchy Las) można znaleźć oferty w cenach niższych nawet o 20% w stosunku do cen poznańskich. Największym zainteresowaniem cieszą się domy położone 5-10 km od miasta, z dobrym dojazdem do centrum. Również działki z podobną lokalizacją są najczęściej poszukiwane przez potencjalnych nabywców. Poznań Centrum MIESZKANIA (PLN/m²) Nowe mieszkania Mieszkania sprzed 1989 r Poznań poza Centrum Nowe mieszkania Mieszkania sprzed 1989 r DOMY JEDNORODZINNE (PLN/m²) Poznań Poznań Łukasz Gralak, tel lukasz.gralak@ober-haus.com Katowice Listopad to kolejny miesiąc ciszy na rynku katowickim. Dość duże różnice w oczekiwaniach kupujących i sprzedających, zwłaszcza na rynku wtórnym, nie napawają wielkim optymizmem. Klienci sprzedający - szczególnie ci, którym nie spieszy się ze sprzedażą nieruchomości, nie są zbyt skłonni do negocjacji cenowych. Zupełnie inaczej patrzą na sytuację kupujący. Śledząc na bieżąco informacje z innych rynków, oczekują spadków cen, o których pisze się w całej niemal Polsce. Połączenie tej sytuacji z problemami z uzyskaniem kredytu nie wpływa dobrze na rynek. Nie oznacza to, iż chętnych do zakupu brak, jednak poszukują oni głównie ciekawych lokalizacyjnie i cenowo okazji. 9

10 Ciekawą i wyjątkową ofertą może okazać się rewitalizacja kamienicy przygotowywana przez firmę Griffin. Kamienica, zlokalizowana przy ul Kościuszki i Powstańców, to synonim prestiżu i najlepszych tradycji architektonicznych miasta. Neobarokowa architektura i nowoczesne wnętrza spełnią oczekiwania najbardziej wymagających i ceniących najwyższy standard klientów. To, co nowatorskie na rynku katowickim, to wykończenie apartamentów pod klucz. Z pewnością jest to przykład wprowadzania na rynek nowej jakości. Tempo sprzedaży w projektach na rynku pierwotnym nie uległo poprawie. Sytuację obrazują bardzo dobitnie targi, które odbyły się niedawno w Katowicach. Ilość odwiedzających je potencjalnych klientów, w porównaniu z targami wiosennymi, była drastycznie niska. Oczekiwanych przez klientów znacznych obniżek cen nie widać, tak jak nie pojawiają się na rynku żadne nowe projekty. Trudno winić za tę sytuację deweloperów, którzy mają problemy z uzyskaniem finansowania swoich projektów. Zaczyna powracać pomysł kredytów z rządowymi dopłatami, który byłby pewnym rozwiązaniem dla części klientów, jednak tu na przeszkodzie może stanąć cena. Wszystko zależy od tego, ile deweloper zapłacił za grunt. Jest to jeden z istotniejszych czynników wpływających na końcową cenę mieszkania. W ofercie domów na rynku katowickim dominują oferty domów szeregowych, które, biorąc pod uwagę cenę za m2 oraz powierzchnię, mogą być alternatywą dla mieszkań. Jednak i tu zdolność kredytowa klienta w wielu przypadkach skutecznie hamuje rozwój rynku. Zważywszy, że większość takich inwestycji zlokalizowana jest na obrzeżach miast, potencjalni klienci muszą brać pod uwagę czas dojazdu do centrum miasta czy szkół i przedszkoli, w takich osiedlach bardzo często brakuje jeszcze tego typu instytucji. Należy jednak zwrócić uwagę, że jest to bardzo popularny na rynku katowickim sektor i w przyszłości z pewnością będzie się dynamicznie rozwijać. W sektorze wynajmu największy popyt jest na mieszkania jedno i dwupokojowe. Oczekiwania stron odnośnie ceny są różne. Poszukujący są gotowi zapłacić do 1000 PLN miesięcznie, natomiast oczekiwania wynajmujących są wyższe. Trudno się dziwić tym rozbieżnościom. Część mieszkań przeznaczona na wynajem została zakupiona z wykorzystaniem kredytu. Wynajem miał przynajmniej spłacać kredyt i w perspektywie być lokatą. Jednak obecne raty kredytu są wyższe od tego, co zakładali indywidualni inwestorzy i zmuszeni są podnieść ceny. Należy rozumieć też oczekiwania potencjalnych najemców. Jeżeli w perspektywie marzą o własnym lokum, a uzyskanie kredytu jest trudne, trzeba pomyśleć o zgromadzeniu odpowiedniego wkładu własnego. MIESZKANIA (PLN/m²) Katowice Centrum Nowe mieszkania Mieszkania sprzed 1989 r Katowice poza Centrum Nowe mieszkania Mieszkania sprzed 1989 r

11 DOMY JEDNORODZINNE (PLN/m²) Katowice Katowice Jolanta Loranty, tel jolanta.loranty@ober-haus.com Łódź W Łodzi na rynku pierwotnym jest coraz więcej mieszkań nie sprzedanych. Klienci mogą przebierać w ofertach mieszkań gotowych do zamieszkania. Deweloperzy ścigają się w walce o klienta. Wysoko cenione są mieszkania w lokalizacjach blisko centrum miasta. Jeśli osiedle jest ogrodzone z ładnie zagospodarowanym terenem, to duży atut, który przekonuje klientów. Wciąż panuje rynek kupującego i wygląda na to, że taka sytuacja szybko się nie zmieni. W listopadzie odczuliśmy niewielkie obniżki cen na rynku wtórnym. Oferenci zniecierpliwieni długim oczekiwaniem na nabywcę są skłonni znacząco obniżyć cenę. W Łodzi najbardziej poszukiwane są mieszkania 2-3 pokojowe o powierzchni 36 m2-60 m2 poza ścisłym centrum. Tutaj cena kształtuje się około 4-5 tys. w zależności od standardu wykończenia. Ulubione miejsca do zamieszkania to osiedle Retkinia oraz Górna. Wynajem lokali mieszkalnych staje się dobrą alternatywą dla obecnej trudnej sytuacji na rynku. Zamiast kupić mieszkanie, klienci coraz częściej decydują się je wynająć. Właściciele mieszkań w dobrej lokalizacji i dobrym standardzie najchętniej wynajmują przedsiębiorcom czy menedżerom. Tutaj cena kształtuje się ok. 2-2,5 tys. zł. Największą popularnością cieszą się mieszkania w apartamentowcach, w centrum miasta, umeblowane w dobrym stylu i w pełni wyposażone. Często warunkiem klienta jest miejsce parkingowe lub garaż. Na rynku domów jednorodzinnych panuje zastój. Klienci poszukują okazji, które de facto pojawiają się w obecnej sytuacji gospodarczej. Klienci dobrze sytuowani decydują się na zakup domu z działką w granicach miasta lub w bliskiej odległości od granic miasta. Najbardziej poszukiwane są domy o powierzchni od 120 do 160m2, które ze względu na ciągły wzrost cen mediów gwarantują optymalne koszty utrzymania. Cena metra kwadratowego takiego domu posadowionego na działce o pow. ok. 1000m2 w granicach miasta, kształtuje się średnio 4,5-6 tys. za metr w zależności od standardu oraz lokalizacji. Poza granicami miasta można zakupić dom w cenie już od 3,5 tys. z metr. 11

12 Łódź Centrum MIESZKANIA (PLN/m²) Nowe mieszkania Mieszkania sprzed 1989 r Łódź poza Centrum Nowe mieszkania Mieszkania sprzed 1989 r DOMY JEDNORODZINNE (PLN/m²) Łódź Łódź 450zł 1500zł 650zł 3000zł 1000zł 5000zł 2000zł 6000zł 2500zł ł Monika Kaźmierczak, tel